Kefalet Sözleşmesi ve Eşin Rızası

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
GERÇEK KİŞİLERİN HAK VE FİİL EHLİYETİ
§ 1. GENEL OLARAK 19
§ 2. HAK EHLİYETİ 20
§ 3. FİİL EHLİYETİ 22
I. Fiil Ehliyetinin Tanımı 22
II. Fiil Ehliyetinin Şartları 24
A. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak (Sezginlik, Temyiz Kudreti) 24
B. Ergin Olmak (Reşitlik) 26
C. Kısıtlı (Mahcur) Olmamak 29
§ 4. FİİL EHLİYETİ AÇISINDAN GERÇEK KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI 30
I. Tam Ehliyetliler 31
II. Tam Ehliyetsizler 32
III. Sınırlı Ehliyetsizler 37
IV. Sınırlı Ehliyetliler 40
İkinci Bölüm
KEFALET SÖZLEŞMESİNE GENEL BAKIŞ
§ 5. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ ve KEFALET BORCUNUN ÖZELLİKLERİ 47
I. Kefalet Sözleşmesinin Tanımı ve Hukuki Niteliği 47
II. Kefalet Borcunun Özellikleri 53
A. Kefalet Borcu Asıl Borçtan Farklı Bir Borçtur 53
B. Kefalet Borcu Bir Para Borcudur 56
C. Kefalet Borcu Feri Nitelikte Bir Borçtur 58
D. Kefalet Borcu Tali (İkincil) Nitelikte Bir Borçtur 62
E. Kefalet Borcu Teminat Sebebine Dayanan Bir Borçtur 64
§ 6. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERDEN FARKI 64
I. Borca Katılmadan Farkı 64
II. Müteselsil Borçluluktan Farkı 66
III. Garanti Sözleşmesinden Farkı 68
IV. Avalden Farkı 71
§ 7. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 74
I. Geçerli Bir Asıl Borcun Varlığı 74
A. Genel Olarak 74
B. Gelecekte Doğacak veya Şarta Bağlı Borca Kefalet 76
C. Yanılma veya Ehliyetsizlik Sebebiyle Asıl Borçlunun Sorumlu Olmadığı Bir Borca Kefalet 79
D. Eksik Borca Kefalet 83
II. Kefilin, Kefalet Ehliyetine Sahip Olması 86
A. Tüzel Kişilerin Kefalet Ehliyeti 86
B. Gerçek Kişilerin Kefalet Ehliyeti 88
C. Hem Gerçek Hem De Tüzel Kişiler Açısından Uygulanabilecek Kefalet Ehliyetine İlişkin Hükümler 91
III. Kefalet Sözleşmesinin Şekil Şartlarına Uyulması 91
A. Sözleşmenin Yazılı Şekilde Yapılması 91
B. Kefilin Sorumlu Olduğu Azami Miktarın, Kefalet Tarihinin ve Varsa Müteselsil Kefalet Sıfatı veya Bu Anlama Gelen Herhangi Bir İfadeyle Yükümlülük Altına Girildiğinin El Yazısıyla Yazılması 92
C. Şekle Aykırılığın Hukuki Sonuçları 97
§ 8. KEFALETİN TÜRLERİ 101
I. Adi Kefalet 101
A. Genel Olarak 101
B. Tartışma Def’i ve İleri Sürülemeyeceği Haller 104
C. Rehnin Paraya Çevrilmesi Def’i ve İleri Sürülemeyeceği Haller 106
II. Müteselsil Kefalet 110
A. Genel Olarak 110
B. Müteselsil Kefalette Doğrudan Kefile Başvurunun Şartları 112
C. Teslime Bağlı Taşınır Rehni ve Alacak Rehninin Öncelikle Paraya Çevrilmesi Gerekliliği 115
III. Toplu Kefalet 118
A. Bağımsız Kefalet 119
B. Birlikte Kefalet 120
1. Adi birlikte kefalet 121
2. Müteselsil birlikte kefalet 122
3. Birlikte kefilin TBK m. 587/3 uyarınca borçtan kurtulması 127
IV. Kefile Kefalet 130
V. Rücua Kefalet 131
VI. Zarara (Açığın Kapatılmasına, Açığa) Kefalet 132
§ 9. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 133
I. Genel Olarak 133
II. Kefilin Sorumlu Olduğu Alacak Kalemleri 135
A. Asıl Borçtan Sorumluluk 135
B. Borçlunun Kusur ve Temerrüdünün Kanuni Sonuçlarından Sorumluluk 136
C. Borçluya Yöneltilen İcra Takibi ve Davanın Masraflarından Sorumluluk 137
D. İşlemiş Bir Yıllık ve İşlemekte Olan Yıla Ait Akdi Faizlerden Sorumluluk 138
§ 10. KEFİL İLE ASIL BORCUN TARAFLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER 139
I. Kefil ile Alacaklı Arasındaki İlişkiler 139
A. Kefilin Takibi 139
B. Kefilin Alacaklıya Karşı Yapabileceği Savunmalar 140
C. Alacaklının Kefile Karşı Ödevleri 143
1. Kefilin Ödeme Teklifini Kabul Etme Külfeti 143
2. TBK m. 594/1 Uyarınca Bilgi Verme Yükümlülüğü 145
3. Asıl Borçlunun İflası veya Konkordato İstemesi Halinde Ortaya Çıkan Ödevler 145
4. Teminatları ve Rüçhan Haklarını Koruma Yükümlülüğü 146
5. Teminatları ve İspat Araçlarını (Borç Senetlerini) Kefile Teslim ve Devir Yükümlülüğü 148
6. Çalışanlara Kefalet Halinde Özen ve Gözetim Yükümlülüğü 150
II. Kefil ile Asıl Borçlu Arasındaki İlişkiler 151
A. Kefilin Ödemeyi İhbar Külfeti 151
B. Kefilin Asıl Borçludan Güvence Verilmesini veya Borçtan Kurtarılmasını İsteme Hakkı 153
C. Kefilin Alacaklının Haklarına Halef Olması ve Rücu Hakkı 156
1. Genel Olarak 156
2. Kefilin Rücu Hakkını Kullanabilmesinin Şartları 158
3. Halefiyet Sonucunda Kefile Geçecek Teminatlar 159
4. Kefilin Rücu Hakkının Bulunmaması 161
5. Kefilin Rücu Hakkını Kaybetmesi 161
D. Kefil ile Rehin Veren Arasındaki İlişki 163
§ 11. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 164
I. Kefaletin Asıl Borca Bağlı Olarak Sona Ermesi 165
A. Genel Olarak 165
B. Asıl Borcun İfa veya Takasla Sona Ermesi 166
C. Asıl Borcun İfasının İmkânsız Hale Gelmesi 166
D. Asıl Borcun İbrayla Sona Ermesi 167
E. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 168
F. Yenileme 170
II. Kefaletin Kendisine İlişkin Sebeplerle Sona Ermesi 171
A. Borca İlişkin Genel Sona Erme Sebepleri 171
B. Kefaletin Kefalet Sözleşmesine Özgü Sebeplerle Sona Ermesi 172
1. On Yıllık Azami Sürenin Geçmesi Nedeniyle Sona Ermesi 172
2. Kefaletten Dönme 174
3. Belirli Süreli Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi 176
4. Süresiz Kefaletin Sona Ermesi 177
5. Çalışanlara Kefalette Kefaletin Sona Ermesi 181
6. Alacaklının, Kefilin Ödeme Teklifini Kabul Etmemesi Nedeniyle Kefaletin Sona Ermesi 181
7. Borcun Üstlenilmesi Sebebiyle Kefaletin Sona Ermesi 181
Üçüncü Bölüm
EŞİN RIZASI
§ 12. GENEL OLARAK EŞLERİN HUKUKİ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜ 183
I. 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi Döneminde Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğü 185
II. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa Göre Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğü 189
A. Kural: Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğüne Sahip Olması 192
B. İstisna: Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğüne Getirilen Sınırlamalar 192
§ 13. KEFALET SÖZLEŞMESİNDE EŞİN RIZASI 198
I. Genel Olarak 198
II. Hükmün Amacı ve Hukuki Niteliği 204
III. Eşin Rızasının Gerekli Olduğu (Arandığı) Haller 208
A. Genel Olarak 208
B. Kefalet Sözleşmesinde Sonradan Yapılan Değişikliklerde Eşin Rızası 211
1. Kefilin Sorumlu Olacağı Miktarın Artmasına Sebep Olan Değişiklikler 213
2. Adi Kefaletin Müteselsil Kefalete Dönüşmesine Sebep Olan Değişiklikler 214
3. Kefil Yararına Olan Güvencelerin Önemli Ölçüde Azalmasına Sebep Olan Değişiklikler 215
C. Kefil Olma Konusunda Özel Yetki Verilmesi ve Kefil Olma Vaadinde Eşin Rızası 218
D. Gerçek Kişilerce Kişisel Güvence Verilmesine İlişkin Yapılan Sözleşmelerde Eşin Rızası (TBK m. 603) 220
IV. Eşin Rızasına İlişkin Özellikler 225
A. Rızanın Verilme Şekli ve İçeriği 225
B. Rızanın Verilme Zamanı 228
C. Rızanın Verildiğini İspat Yükü 232
D. Rızanın Geri Alınması 233
E. Rızanın İrade Sakatlığı Nedeniyle İptali 233
F. Rızası Aranan Eşin Ehliyetsiz Olması 235
G. Eşin Borcu İçin Kefil Olunması 236
H. Eşin Alacaklısı Olduğu Borç İçin Kefil Olunması 239
İ. Eşlerin Birlikte Kefil Olması 239
J. Eşlerden Biri Hakkında Gaiplik Kararı Verilmiş Olması 240
K. Eşin Hangi Kefalet Türüne Rıza Gösterdiğinin Anlaşılamaması 241
L. Rızanın Kapsamını Aşan Bir Kefalet Sözleşmesi Yapılması 242
M. Eşin Rıza Vermekten Kaçınması 243
V. Eşin Rızası Alınmaksızın Kurulan Kefalet Sözleşmesinin Sonuçları 244
A. Genel Olarak 244
B. Birlikte Kefillerden Birinin Eşinin Rızasının Alınmamasının Sonuçları 245
C. Eşin, Kefalet Sözleşmesinde Sonradan Yapılan Değişikliklere Rıza Göstermemesinin Sonuçları 246
D. Kefil Eşin Yanıltıcı Beyanda Bulunmasının Sonuçları 247
VI. Eşin Rızasının Gerekli Olmadığı (Aranmadığı) Haller 248
A. TBK m. 584/1’e Göre Eşin Rızasının Gerekli Olmadığı Haller 248
1. Genel Olarak 248
2. Eşler Arasında Mahkemece Verilmiş Bir Ayrılık Kararı Bulunması 248
3. Eşlerin Yasal Olarak Ayrı Yaşama Hakkının Doğması 250
B. TBK m. 584/3’e Göre Eşin Rızasının Gerekli Olmadığı Haller 253
1. Genel Olarak 253
2. Ticaret Siciline Kayıtlı Ticari İşletmenin Sahibi Tarafından İşletmeyle İlgili Olarak Verilecek Kefaletler 257
3. Ticaret Şirketinin Ortak veya Yöneticisi Tarafından Şirketle İlgili Olarak Verilecek Kefaletler 258
4. Esnaf ve Sanatkârlar Siciline Kayıtlı Esnaf veya Sanatkârlar Tarafından Mesleki Faaliyetleriyle İlgili Olarak Verilecek Kefaletler 259
5. Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredilerle İlgili Olarak Verilecek Kefaletler 260
6. Tarım Kredi, Tarım Satış ve Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Kooperatif Ortaklarına Kullandırılacak Kredilerde Verilecek Kefaletler 261
Kaynakça 263
Kavramlar Dizini 275