Kentsel DönüşümEl Kitabı
Av. Osman OY
Av. Gerçek Onur OY
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ.3
İÇİNDEKİLER.5
-IGAYRİMENKUL VE KENTSEL DÖNÜŞÜMLE İLGİLİ
BAZI TANIM VE KISALTMALAR33
1- GAYRİMENKUL33
2- GAYRİMENKUL MÜLKİYETİNİN KONUSU 33
3- ARSA.33
4- ARAZİ .33
5- MERA 33
6- ANAGAYRİMENKUL .34
7- BAĞIMSIZ BÖLÜM.34
8- TEFERRUAT (EKLENTİ) 35
9- MÜTEMMİM CÜZ .35
10- KURU MÜLKİYET.36
11- MÜŞTEREK MÜLKİYET 36
12- ELBİRLİĞİ (İŞTİRAK) HALİNDE MÜLKİYET.36
13- İŞTİRAKİN BOZULMASI36
14- İNTİFA HAKKI.36
15- İRTİFAK HAKKI36
16- SÜKNA HAKKI/OTURMA HAKKI37
17- ŞUFA HAKKI37
18- ÜST HAKKI 37
19- VEFA HAKKI .38
20- TAPU HARİTASI/TAPU PLANI38
21- TAPU KÜTÜĞÜ .38
İçindekiler
6
22- TAPU TAHSİS BELGESİ.38
23- TAPU/TAPU SENEDİ.38
24- YEVMİYE .38
25- KÜTÜK39
26- ADA.39
27- PAFTA.39
28- MEVKİİ .39
29- PARSEL.39
30- PARSELASYON .39
31- RESMİ SENET39
32- TESCİL40
33- ÇAP40
34- MÜCAVİR ALAN.40
35- YERLEŞİK ALAN 40
36- GELİŞME (İNKİŞAF) ALANI40
37- MERKEZİ İŞ ALANI40
38- YEŞİL ALANLAR 40
39- SPOR VE OYUN ALANLARI41
40- SANAYİ BÖLGESİ.41
41- TABAN ALANI.41
42- TABAN ALANI KAT SAYISI41
43- YAPI İNŞAAT ALANI .41
44- KAT ALANI KAT SAYISI (KAKS) (EMSAL)42
45- MEVZİ İMAR PLANI.42
46- NAZIM İMAR PLANI.42
47- UYGULAMA İMAR PLANI 42
İçindekiler
7
48- TAPU SİCİLİ.43
49- TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ43
50- TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ43
51- APLİKASYON (YER GÖSTERME) 43
52- CİNS DEĞİŞİKLİĞİ43
53- DÜZELTME 44
54- TAKRİR.44
55- FERAĞ VERME44
56- TRAMPA.44
57- TAKSİM 45
58- TERKİN.45
59- TEVHİT (BİRLEŞTİRME)46
60- İPOTEK .46
61- FBK46
62- İFRAZ (AYIRMA) 46
63- İŞTİRA HAKKI.46
64- İZALE-İ ŞUYU47
65- KADASTRO47
66- KAMULAŞTIRMA .47
67- YOLA TERK .47
68- PAYLAŞMA47
69- VAZİYET PLANI47
70- MİMARİ PROJE47
71- STATİK PROJE.48
72- YAPI KULLANMA BELGESİ .49
73- ARSA PAYI.49
İçindekiler
8
74- ORTAK YERLER .49
75- YÖNETİM PLANI.49
76- KAT İRTİFAKI .53
77- KAT MÜLKİYETİ 54
78- GAYRİMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ .55
79- KAT KARŞILIĞI İNŞAAT.56
80- RİSKLİ ALAN.57
81- RİSKLİ YAPI.57
82- REZERV YAPI ALANI.57
-IIGEÇMİŞTE YAPILAN KENTSEL DÖNÜŞÜM AMAÇLI
HUKUKİ DÜZENLEMELER.59
1- KENTSEL DÖNÜŞÜM AMAÇLI OLARAK GEÇMİŞTE
ÇIKARTILMIŞ OLAN KANUNLAR.59
2- KENTSEL DÖNÜŞÜM KONUSUNDA DAHA ÖNCE
YAPILMIŞ OLAN UYGULAMALAR.60
2.1- (775) Sayılı Gecekondu Kanunu Uygulaması 61
2.2- (2985) Sayılı Toplu Konut Kanunu 61
2.3- (5104) Sayılı Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi
Kanunu.62
2.4- Tapu Tahsis Belgesi Verilmesi Yoluyla Kentsel Dönüşüm
Uygulaması63
2.5- (5393) Sayılı Belediye Kanunu Yoluyla Kentsel
Dönüşüm Uygulaması .63
2.6- (5366) Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması Yaşatılarak Kullanılması
Hakkında Kanun 69
2.7- (7269) Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla
Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun 70
İçindekiler
9
2.8- (644) Sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname.71
-IIIKENTSEL DÖNÜŞÜM KONUSUNDA ATILAN ÖNEMLİ
ADIM:75
(6306) SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN VE
KANUN’UN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ.75
1- (6306) SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN75
1.1- (6306) Sayılı Kanun’un Genel Gerekçesi.75
1.2- (6306) Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Amacı.78
1.3- (6306) Sayılı Kanun’un Afet Riskinin Önlenmesine
Yönelik Dönüştürme Uygulaması79
2- 15 ARALIK 2012 TARİHLİ (6306) SAYILI KANUN’UN
UYGULAMA YÖNETMELİĞİ 80
2.1- Yönetmeliğin Amacı 80
2.2- Yönetmelikte Yer Alan Düzenlemeler .80
-IVKENTSEL DÖNÜŞÜM83
1- KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN MAHİYETİ.83
2- KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN AMACI.83
3- KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN UYGULAMA KAPSAMI 84
4- KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YETKİLİ KURUMLAR .85
4.1- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın
Yetkileri.85
4.2- Yetkili İdareler .86
4.3- Diğer Kurum ve Kuruluşların Yetkileri87
İçindekiler
10
5- KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA ÖN GÖRÜLMÜŞ
OLAN SÜRELİ İŞLER87
6- KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE İDARİ İŞLEMLERE
KARŞI DAVA HAKKI90
7- KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMA AŞAMALARI 91
-VREZERV YAPI ALANI.93
1- REZERV YAPI ALANLARININ HUKUKİ MAHİYETİ 93
2- REZERV YAPI ALANININ TESPİTİ93
3- REZERV YAPI ALANIYLA İLGİLİ MEVZUATTA YER
ALAN HÜKÜMLER .95
3.1- (6306) sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun95
3.2- (6306) sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Uygulanmasına Yönelik
Yönetmelik 100
-VIRİSKLİ ALAN101
1- RİSKLİ ALANLARININ HUKUKİ MAHİYETİ .101
2- RİSKLİ ALANLARIN TESPİTİ .102
3- RİSKLİ ALAN İLAN VE UYGULAMALARINA KARŞI
YARGISAL SÜREÇ105
4- RİSKLİ ALANLARLA İLGİLİ MEVZUATTA YER ALAN
HÜKÜMLER .106
4.1- (6306) sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun106
4.2- (6306) sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Uygulanmasına Yönelik
Yönetmelik 111
İçindekiler
11
-VIIRİSKLİ YAPI .113
1- RİSKLİ YAPILARIN HUKUKİ MAHİYETİ.113
2- RİSKLİ YAPI TESPİTİ .113
2.1- Riskli Yapı Tespitine Konu Olabilecek Yapılar.113
2.2- Riskli Yapı Tespiti Talebinde Bulunabilecek Kişiler.113
2.3- Riskli Yapı Tespiti Yapmaya Yetkili Kurum ve
Kuruluşlar114
2.3.1- Riskli Yapı Raporu Düzenlemeye Yetkili Merciler114
2.3.2- Riskli Yapı Tespiti Lisansına Sahip Olma Koşulları115
a- Lisans İçin Başvuru Yapılması 115
b- Lisanslandırılacak Kurum veya Kuruluşta Görev
Alacak Olan Mühendislerin Vasıfları ve Eğitim
Zorunluluğu116
c-Lisanslandırılan Kurum ve Kuruluşlarda Riskli Yapı
Tespitinde Görev Alacak Mühendislerin Mesleki
Deneyimleri117
d- Lisanslandırılan Kurum Ve Kuruluşlarda Riskli Yapı
Tespitinde Görev Alacak Mühendislerinde Değişiklik
Halinde Bakanlığa Bilgi Verilmesi 117
2.3.3- Lisanslı Kurum veya Kuruluşların Yeni Yapı Kaydı
ve İşlem Yapmalarına İzin Verilmemesi.118
2.3.4- Lisanslı Kurum veya Kuruluşlar Hakkında
Cumhuriyet Başsavcılığına Suç Duyurusu Yapılması 118
2.3.5- Lisanslı Kurum veya Kuruluşlara Uygulanacak İdari
Yaptırımlar118
2.3.6- Verilen İdari Cezaların Tatbiki.120
2.4- Riskli Yapı Tespiti Yaptırılmadan Önce Hazırlanması
Gereken Belgeler .121
İçindekiler
12
2.5- Riskli Yapı Tespitinde Dikkate Alınması Gereken
Hususlar.121
2.6- Riskli Yapı Tespit Raporunda Yer Alan Hususlar122
2.7- Riskli Yapı Tespit Raporu 123
2.8- Riskli Yapı Tespit Raporunun Yetkili Mercilere
Gönderilmesi .124
2.9- Riskli Yapı Tespit Raporunun Bakanlığı’nca İncelenmesi.124
2.10- Riskli Yapı Tespit Raporunun İlgili Tapu Müdürlüğüne
Gönderilmesi ve Risk Tespitinin Tapu Kütüğüne İşlenmesi .124
2.11- Tapu Müdürlüğü Tarafından Risk Kaydının İşlendiği
Taşınmazın Ayni ve Şahsi Hak Sahiplerine Bilgi Verilmesi .124
2.12- Riskli Yapı Tespitine İtiraz.125
2.12.1- İtiraz Süresi.125
2.12.2- Riskli Yapı Tespitine İtiraz Hakkı Olanlar .125
2.12.3- Riskli Yapı Tespitine İtirazın Yapılacağı Merci.125
2.12.4- İtirazı Tetkik Mercii: Teknik Heyet126
a- Teknik Heyetin Teşkili.126
b- Teknik Heyetin Çalışma Usul ve Esasları127
2.12.5- Riskli Yapı Tespitine Karşı İptal Davası Açılması.129
2.13- Riskli Yapı Tespit Raporunun Kesinleşmesinin Hukuki
Neticeleri .131
2.13.1- Tasarrufların Kısıtlanması 131
2.13.2- Riskli Yapıların Tahliye ve Yıktırılması.131
3- RİSKLİ YAPI SÜRECİ .133
3.1- Riskli Yapı Tespitinin İstenmesi 133
3.2- Yetkilendirilmiş Kurum veya Kuruluş Tarafından Yapılan
İncelemeler Sonunda Riskli Yapı Tespit Raporunun
Hazırlanarak İlgili Yerlere Gönderilmesi 134
İçindekiler
13
3.3- Tapu Müdürlüğü Tarafından Tapu Kütüğüne Riskli Yapı
Kaydının İşlenmesi ve Maliklere Tebligat Yapılması .134
3.4- Maliklerce Riskli Yapı Tespitine İtiraz Edilmesi .134
3.5- Riskli Yapı Tespitine Yapılan İtirazın Teknik Heyet
Tarafından Tetkik Edilmesi .135
3.6- Riskli Yapı Raporuna İtirazın Red Kararının İptali Davası
Açılması.135
3.7- Riskli Yapı Raporuna Karşı İtirazın Reddi ve Yargı
Kararının Değişmemesinin Neticesi Riskli Yapının Tahliye ve
Yıkım Prosesünün Başlaması 136
3.8- Riskli Yapının Yıktırılması 137
3.9- Riskli Yapının Yıkımı Sonrası Riskli Yapıların
Bulunduğu Parsellerde, Riskli Alanlarda ve Rezerv Yapı
Alanlarında Kentsel Dönüşüm Uygulama İşlemlerine
Başlanması.137
3.9.1- Dönüşümün Yapılabilmesi İçin Her Türlü Tasarrufa
Dayanak Teşkil Etmek Üzere Paydaşların En Az Üçte İki
Çoğunluğu İle Karar Alınması137
3.9.2- Paydaşların En Az Üçte İki Çoğunluğu İle Alınan
Karara Katılmayan Maliklerin Arsa Paylarının Satılması.138
3.9.3- Riskli Yapıların Yeniden İnşası142
4- RİSKLİ YAPILARLA İLGİLİ MEVZUATTA YER ALAN
HÜKÜMLER .144
4.1- (6306) Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun144
4.2- (6306) Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Uygulanmasına Yönelik
Yönetmelik’te Yer Alan Önemli Hükümler.149
İçindekiler
14
-VIIIKENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA YAPILACAK
YARDIMLAR.165
1- KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KİRA YARDIMI 165
1.1- Kira Yardımlarının Süre ve Miktarı .165
1.2- Kira Yardımı İçin Başvuru Süresi 167
1.3- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda Kira
Yardımı Taleplerinde Bulunması Gereken Belgeler167
1.3.1- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İkamet Eden ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan
Maliklerden İstenen Belgeler167
1.3.2- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İşyeri İşleten ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan
Maliklerden İstenen Belgeler168
1.3.3- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İkamet Eden ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan
Kiracılardan İstenen Belgeler169
1.3.4- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İşyeri İşleten ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan
Kiracılardan İstenen Belgeler169
1.3.5- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İşyeri İşleten ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan Ayni
Hak Sahiplerinden İstenen Belgeler170
1.3.6- Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Taşınmazlarda
İkamet Eden ve Kira Yardımı Talebinde Bulunan Ayni Hak
Sahiplerinden İstenen Belgeler .171
1.4- Kira Yardımı Ödemelerinin Yapılış Usulü.171
1.5- İdare veya TOKİ Tarafından Kanun Kapsamında
Yaptıkları Uygulamalarda Yapılabilecek Kira Yardımı 172
2- KENTSEL DÖNÜŞÜMDE GEÇİCİ KONUT VEYA İŞYERİ
TAHSİSİ.172
İçindekiler
15
3- KENTSEL DÖNÜŞÜMDE TAŞINMA YARDIMI172
4- KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KULLANILACAK KREDİLERE
FAİZ DESTEĞİ VERİLMESİ .172
5-KENTSEL DÖNÜŞÜMDE VERGİ, HARÇ VE ÜCRET
MUAFİYETLERİ.174
5.1-Alınmaması Gereken Harç, Vergi ve Ücretler.174
5.2-Kentsel Dönüşümde Katma Değer Vergisi Uygulaması .176
-IXUYGULAMA İŞLEMLERİ.179
1- UYGULAMA İŞLEMLERİ.179
1.1- Kentsel Dönüşüm Uygulama Süreci.179
1.2- Olağanüstü Durumlarda Dönüşüm Uygulamalarının
Resen Yapılması 186
2- KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASINDA TAHLİYE 188
3- KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASINDA YAPILARIN
YIKIMI.189
4- RİSKLİ YAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ 191
5- TAŞINMAZLARIN DEĞERİNİN TESPİTİ.192
6- UYGULAMA ALANINDA HAK SAHİPLİĞİ 193
7- İHALE BEDELİNİN KAPSAMI.194
8- UYGULAMA ALANINDA YAPILACAK İNŞAATIN KAT
VEYA HASILAT PAYLAŞIMI OLARAK YAPILMASI194
9- UYGULAMA ALANINDA ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE
İKLİM BAKANLIĞI’NIN YETKİLERİ .194
10- ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM BAKANLIĞI’NIN
UYGULAMA ALANINDAKİ TAŞINMAZLARI SATIN
ALMASI.195
İçindekiler
16
11- ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM BAKANLIĞI’NA
TAHSİSİ EDİLEN TAŞINMAZLARIN TOKİ VEYA
İDAREYE DEVREDİLMESİ196
12- RİSKLİ ALANLARDA VE RİSKLİ YAPILARIN
BULUNDUĞU PARSELLERDE YÜRÜTÜLECEK
UYGULAMALARDA TEMİNAT VERİLMESİ
MECBURİYETİ.196
12.1- Riskli Alanlardaki Uygulamalarda Teminat Tutarı 196
12.2- Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerdeki
Uygulamalarda Teminat Tutarı197
12.3- Teminat Olarak Kabul Edilen Değerler198
12.4- Teminatın İade veya Tazmin Edilmesi.199
12.5- Uygulama Alanında Hak Sahipleri İle Müteahhit
Arasındaki Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle Arsa
Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerine Göre Müteahhit Payına
Düşen Bağımsız Bölümlerin Satışı 199
12.6- Uygulama Alanında Hak Sahipleri İle Müteahhit
Arasındaki Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle Arsa
Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Feshi.200
13- KİRACI VEYA SINIRLI AYNİ HAK SAHİBİ OLANLARA
KONUT VE İŞYERİ VERİLMESİ203
14- RİSKLİ YAPILARIN BULUNDUĞU PARSELLERDE,
RİSKLİ ALANLARDA VE REZERV YAPI ALANLARINDA
YAPILACAK UYGULAMALAR.203
14.1- Öncelikle Maliklerce Uygulama Yapılması .203
14.2- Paydaşların En Az Üçte İki Çoğunluğu İle Uygulama
Alanında İfraz, Taksim, Terk, İhdas ve Tapuya Tescil
İşlemlerine, Yeniden Bina Yaptırılmasına, Payların Satışına,
Kat Karşılığı veya Hasılat Paylaşımı ve Diğer Usuller İle
Yeniden Değerlendirilmesine Karar Verilmesi203
İçindekiler
17
14.3- Paydaşların En Az Üçte İki Çoğunluğu İle Alınan
Karara Katılmayan Maliklerin Arsa Paylarının Arsa Payı
Değeri Üzerinden Anlaşma Sağlayan Diğer Paydaşlara Açık
Artırma Usulü İle Satılması .204
14.4- Riskli Binanın Yıkılmasından Sonra Arsa Haline Gelen
Taşınmazın Satışı.205
14.5- Bir Parselde Birden Fazla Yapı Bulunması205
15- EN AZ ÜÇTE İKİ ÇOĞUNLUĞU İLE ALINAN KARARA
KATILMAYAN MALİKLERİN ARSA PAYLARININ SATIŞI
AÇIK ARTIRMA USULÜ İLE SATIŞI207
15.1- Satış İçin Müdürlüğe veya Bakanlıkça Yetki Devri
Yapılması Durumunda İdareye Müracaat Edilmesi.207
15.2- Satışı Yapılacak Payların Rayiç Değerlerinin Tespiti 207
15.3- Satış İle İlgili Tebligat Yapılması.208
15.4- Satışı Söz Konusu Olan Paylar Üzerindeki Takyidatların
Akibeti .208
15.5- İlk Satışa Sadece Üçte İki Çoğunluktaki Paydaşların
Katılması209
15.6- İlk Satış Sonrası Satışa Üçüncü Şahısların Katılması.209
15.7- Satış Salonunda Gözlemci ve Payı Satışa Çıkan
Maliklerin Katılma Şartları209
15.8- Satışa Katılım Usulü ve Satışın Başlatılması209
15.9- Satış ve Satış Sonrası Uyulması Gereken Hususlar210
-XKENTSEL DÖNÜŞÜM İLE İLGİLİ MUHTELİF
YARGITAY KARARLARI.213
-XISORU VE CEVAPLARLA KENTSEL DÖNÜŞÜM.229
1- KENTSEL DÖNÜŞÜM İLE İLGİLİ KANUN VE
UYGULAMA YÖNETMELİĞİ 229
İçindekiler
18
(6306) Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi
Hakkındaki Kanun’un Amacı Nedir? 229
(6306) Sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliğinin Amacı
Nedir? 229
2- (6306) SAYILI KANUN VE UYGULAMA
YÖNETMELİĞİNDE YER ALAN BAZI TANIM VE
KISALTMALAR .229
“Bakanlık” Neyi İfade Etmektedir? .229
“İdare” Neyi İfade Etmektedir? 229
“Müdürlük” Neyi İfade Etmektedir?230
“Uygulama Alanı” Neyi İfade Etmektedir?.230
3- ARSA PAYI.230
Arsa Payı Nedir?230
Kentsel Dönüşüm Kapsamında Arsa Payının Önemi Nedir?.230
Arsa Payının Düzeltilmesi Davası Nedir? .230
Arsa Payının Düzeltilmesi Davasında Herhangi Bir
Zamanaşımı veya Hak Düşürücü Süre Var Mıdır?231
Arsa Payının Düzeltilmesi Davası Açıldıktan Sonra İlgili
Taşınmazın Yıkımı Gerçekleşir Mi?231
Arsa Payının Düzeltilmesi Davasının Tarafları Kimlerdir?.231
Arsa Payının Düzeltilmesi Davasında Görevli ve Yetkili
Mahkeme Neresidir?231
4- KENTSEL DÖNÜŞÜM.232
4.1- Kentsel Dönüşümün Hukuki Mahiyeti.232
Kentsel Dönüşüm Nedir?232
Kentsel Dönüşümün Amacı Nedir? 232
Kentsel Dönüşümün Uygulama Kapsamı Nedir? .232
Kentsel Dönüşümde Yetkili Kurumlar Hangileridir? .233
İçindekiler
19
4.2- Kentsel Dönüşümde Tanınan İmkanlar233
Kentsel Dönüşüm Kapsamında Hak Sahiplerine
Tanınabilecek İmkanlar Nelerdir?.233
Anlaşma İle Tahliye Edilen Uygulama Alanındaki
Yapıların Maliklerine Ne Gibi Yardımlar Yapılabilir?.233
Anlaşma İle Tahliye Edilen Yapıların Malik ve Kiracılarına
Ne Gibi İmkanlar Tanınabilir?234
4.2.1- Kira Yardımı.234
Anlaşma İle Tahliye Halinde Yapılacak Kira Yardımının
Kapsamı Nedir?234
Anlaşma İle Tahliye Halinde Yapılacak Kira Yardımı
Ne Kadar Süre Yapılır?234
Kira Yardımlarının Artışı Neye Göre Yapılır?.235
Kira Yardımı İçin Başvuru Süresi Nedir? 235
Kira Yardım İçin Başvuru Nereye Yapılmalıdır?.236
Kira Yardımı İçin Başvuru Ne Zaman Yapılmalıdır? 236
Kira Yardımından Malikler Dışında Başka Kimler
Yararlanabilir?236
Maliklerin Kira Yardımı Başvurusunda Hangi Evraklar
Gereklidir?237
Kiracıların Kira Yardımı Başvurusunda Hangi Evraklar
Gereklidir?237
Riskli Yapıda İşyeri İşleten Kiracılardan Kira Yardımı
Başvurusunda Hangi Evraklar Gereklidir?.237
Sınırlı Ayni Hak Sahiplerinin Kira Yardımı
Başvurusunda Gerekli Evraklar Nelerdir?238
Riskli Yapıda İşyeri Bulunan Sınırlı Ayni Hak
Sahiplerinin Kira Yardımı Başvurusu İçin Gerekli
Evraklar Nelerdir?239
İçindekiler
20
Kira Yardımı Başvurularının Vekaletname İle Yapılması
Halinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?.239
Kentsel Dönüşüm Maliklere Ödenen Kira Yardımı Ne
Kadardır?240
Kentsel Dönüşümde Maliklere Ne Kadar Süre Kira
Yardımı Ödenir?.240
Kiracılara Kaç Ay ve Ne Kadar Kira Yardımı
Yapılacaktır? 240
Kira Yardımı Ödemeleri Nasıl Yapılır? .240
Bağımsız Bölümü Hisseli Olan Malikler Konut Kredisi
veya Kira Yardımı Talebinde Bulunabilirler Mi? 241
Riskli Yapı Olarak Tespit Edilen Birden Fazla Konutun
Olması Halinde Her Biri İçin Ayrı Kira Yardımı
Alınabilir Mi?.241
4.2.2- Geçici Konut veya İşyeri Tahsisi241
Kentsel Dönüşümde Geçici Konut veya İşyeri Tahsisi
Mümkün Müdür? .241
4.2.3- Taşınma Yardımı 241
Kentsel Dönüşümde Taşınma Yardımı Yapılabilir Mi?.241
4.2.4- Faiz Desteği 242
Kentsel Dönüşümde Kullanılacak Kredilere Faiz
Desteği Verilmesi Mümkün Müdür?242
Kullanılacak Kredilerde Faiz Desteği Kimlere Yapılır? 242
Faiz Desteği İçin Başvuru Ne Zaman Yapılmalıdır?242
(6306) Sayılı Kanun Kapsamında Hak Sahiplerince
Kullandırılacak Krediler Sadece Bankalardan Mı Temin
Edilir?.242
Kanun Kapsamında Hangi Bankalardan Kredi
Alınabilir? 243
İçindekiler
21
Riskli Konutu Yıktıktan Sonra Yeni Konutu Kendi
İmkanları İle Yapmak İsteyenler İçin Kredi Dışında
Başka Kolaylıklar Var Mı? 243
4.2.5- Vergi, Harç ve Ücret Muafiyetleri243
Kentsel Dönüşümde Uygulanan Vergi, Harç ve Ücret
Muafiyetleri Neleri Kapsamaktadır? 243
Kentsel Dönüşümün Doğrudan Malikler Tarafından
Yapılması veya Yaptırılması Halinde KDV Uygulaması
Nasıldır? .244
5- RİSKLİ YAPILAR.244
5.1- Riskli Yapı Tespitini Yapan Kurum ve Kuruluşlar 244
Riskli Yapı Belirlemesi Yapmaya Yetkili Olan Kurum ve
Kuruluşlar Kimlerdir?.244
Lisans Alabilmek İçin Başvuruda Yer Alması Gereken
Evraklar Nelerdir?.245
Lisanslı Kurum ve Kuruluşlarda Riskli Yapı Tespitinde
Görev Alacak Mühendisler Hangi Nitelikleri Haiz
Olmalıdır? .246
Riskli Yapı Tespitinde Görev Alacak Mühendislerin
Mesleki Deneyimleri Ne Olmalıdır?.246
Lisanslı Kurum veya Kuruluşlara Uygulanacak Cezai ve
İdari Cezalar Nelerdir?247
5.2- Riskli Yapıların Hukuki Mahiyeti 248
Riskli Yapıların Hukuki Tanımı Nedir?248
Hangi Yapılar Riskli Yapı Kapsamındadır?248
5.3- Riskli Yapı Tespiti248
Riskli Yapı Kararı Hangi Durumlarda Alınır?248
Riskli Yapı Tespiti Malikler Tarafından Nasıl Yaptırılır? 249
Riskli Yapı Tespiti Hangi Yapılar Hakkında Yapılabilir? 249
Risk Tespiti Yaptırmak Zorunlu Mudur?250
İçindekiler
22
Binanın Risk Tespitini Yaptırabilmek İçin Maliklerin 2/3
Çoğunluğu Gerekli Midir?250
Risk Tespiti Yaptırmak İsteyen Bir Malike Diğer
Maliklerin Engel Olması Halinde Ne Yapılabilecektir? .250
Riskli Yapının Tespitine İlişkin Masraflar Kim Tarafından
Karşılanacaktır? 250
Riskli Yapı Tespitinin Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı Tarafından Malikler Tarafından
Yaptırılmasının İstenmesine Rağmen Malikler Tarafından
Yaptırılmadığı İçin Bakanlık veya İdare Tarafından
Yapılması Halinde Yapılacak Masraflardan Kim Sorumlu
Olacaktır?250
Riskli Yapıların Tespiti Nasıl Yapılır? .251
5.4- Riskli Yapı Tespit Raporu 251
Her Yapı İçin Kaç Adet Riskli Yapı Tespit Raporu
Düzenlenebilir?.251
Riskli Yapı Tespitinin Neticesi Nereye Bildirilir?251
İlgili Yerlere Gönderilen Riskli Yapı Raporları Tapu
Müdürlüğüne Gönderilmeden Önce İncelemeye Tabi
Tutulur Mu? 251
Tapu Müdürlüğü Kendisine Gönderilen Riskli Yapı Raporu
Üzerine Neler Yapar?252
5.5- Riskli Yapı Tespiti Sonrasındaki Süreç, Rapora İtiraz ve
Teknik Heyet .252
Riskli Yapı Tespiti Sonrası Süreç Nasıl İşleyecektir?.252
Riskli Yapı Tespitine Karşı Yapılan İtirazın Reddedilmesi
veya Riskli Yapı Tespitine İtiraz Edilmemesi Nedeniyle
Riskli Yapı Tespitinin Kesinleşmesinin Hukuki Neticesi
Nedir?253
Riskli Yapı Belirlemesine Karşı Yapılacak İtiraz Kim
Tarafından Değerlendirilecektir? 253
İçindekiler
23
Riskli Yapı Tespitine İtiraz Ne Zaman Hangi Mercie
Yapılır? .253
Riskli Yapı Tespitine İtirazları Kimler Tarafından
Değerlendirilir?.254
Riskli Yapı Raporuna İtiraz Üzerine İtiraz İle İlgili Rapor
Hangi Teknik Heyete Gönderilecektir?.254
Teknik Heyet Vaki İtirazı Hangi Esaslara Göre
İnceleyecektir? 254
Teknik Heyetin Toplantı ve Karar Nisapları Nedir? .255
Teknik Heyetin Kararları Hangi Mercilere Bildirilir? 255
Riskli Yapı Tespitine Karşı Dava Açma İmkânı Var Mıdır?255
Riskli Yapı Tespitine Karşı Açılan Davada Yürütmenin
Durdurulması İstenebilir Mi?255
5.6- Riskli Yapıların Tahliye ve Yıkımı 256
Kentsel Dönüşüm Uygulamasında Yapıların Yıkımı Nasıl
Yapılır? .256
Riskli Yapının Yıktırılması Yerine Güçlendirilmesi Hangi
Hallerde Mümkündür? 257
Yıkım Tebligatı Ne Zaman Yapılır? .257
Yıkım Tebligatı Hangi Merci Tarafından Yapılır? .257
Riskli Yapıların Yapı Sahipleri Tarafından Verilen
Sürelerde Yıktırılmamasının Hukuki Sonucu Nedir? .257
Riskli Binanın Yıktırılması İçin Maliklerce Bir Karar
Alınması Gerekir Mi? .258
Riskli Binayı Tahliye Etmeyen Malikler veya Kiracılar
Hakkında Ne Yapılabilir? .258
Riskli Bina Üzerinde İpotek Var İse Bina Yıktırılabilir Mi
ve İpoteğin Durumu Ne Olur?.258
Yıkım İle Arsa Haline Genel Taşınmaz Malikler
Bakımından Nasıl Sınıflandırılır? .258
İçindekiler
24
Yıkım İle Taşınmazın Arsa Haline Gelmesinin Taşınmaz
Üzerindeki Ayni ve Şahsi Haklara Etkisi Ne Olur? 259
Yeni Yapılar İçin Kat İrtifakı ve Kat Mülkiyeti Tesisinin
Taşınmaz Üzerindeki Ayni ve Şahsi Haklara Etkisi Ne
Olur? .259
6- RİSKLİ ALAN.259
6.1- Riskli Alanın Hukuki Mahiyeti 259
Riskli Alan Nedir? 259
Riskli Alan Belirlenmesinin Amacı Nedir? 260
Bir Alanın Riskli Alan İlan Edilmesi İçin Hangi Şartları
Taşıması Gerekir? .260
6.2- Riskli Alan Kararı ve Bu Karar İtiraz Yolları.261
Riskli Alan Belirlenmesi Kararı Nasıl Alınır? 261
Riskli Alan İlan ve Uygulamalarına Karşı Yargısal Başvuru
İmkânı Var Mıdır? 262
Riskli Alan İçerisinde Kalan Risksiz Binaların Durumu Ne
Olacak? .262
6.3- Riskli Alan Tespitinin Hukuki Neticeleri.262
Riskli Alanın Tahliyesi Nasıl Yapılır?262
7- REZERV YAPI ALANI.263
7.1- Rezerv Yapı Alanının Hukuki Mahiyeti.263
Rezerv Yapı Alanı Nedir?.263
Rezerv Yapı Alanının Özellikleri Nelerdir?263
7.2- Rezerv Yapı Alanı Kararının Alınması 263
Rezerv Yapı Alanı Tespiti İçin Gerekli Olan Belgeler
Nelerdir? .263
Rezerv Yapı Alanı Belirlemesi Nasıl Yapılır?264
8- DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE UYGULAMA İŞLEMLERİ 264
İçindekiler
25
8.1- Kentsel Dönüşüm Süreçlerinde Riskli Yapıların
Bulunduğu Parsellerde, Riskli Alanlarda ve Rezerv Yapı
Alanlarında Yapılacak Uygulamalar264
8.2- Riskli Yapılar, Riskli Alanlar ve Rezerv Yapı
Alanlarındaki Tahliye ve Yıkım 268
Dönüşüm Uygulamasında Yapıların Süresinde Tahliye
Edilmemesinin Hukuki Sonuçları Nelerdir? .268
Kentsel Dönüşüm Uygulamasında Yapıların Yıkımı Nasıl
Yapılır? .268
Riskli Alan ve Rezerv Yapı Alanlarında İlgili Kurumca
veya Maliklerce Yürütülen Uygulamalarda Tahliye Ne
Zaman Yapılmalıdır? 269
Uygulama Alanına Yönelik Olarak Yapılacak Planlamalar
Neleri Kapsamalıdır? 270
Kentsel Dönüşüm Kapsamında Riskli Yapılar ve Bunların
Bulunduğu Alanlar İle Riskli Alanlar ve Rezerv Yapı
Alanlarındaki Tahliye ve Yıkım Sonrası Uygulama
Sürecinin Aşamaları Nelerdir?270
Olağanüstü Durumlarda Dönüşüm Uygulamalarının Süreci
Nasıl İşleyecektir?.272
Kanun Kapsamındaki Yapıların Yıktırılmasından Sonra Bu
Taşınmazların Sicilinde Bulunan Hakların Akibeti Ne
Olacaktır?274
Riskli Alanlar ve Rezerv Yapı Alanlarında Uygulama
Yapılan Etap veya Adada, Riskli Yapılarda Yapılar
Yıktırılmadan Önce Mutabık Kalınması Gereken Hususlar
Nelerdir? .275
8.3- Dönüşüm Kararlarının Alınması ve Planlama275
Dönüşüm Uygulaması Amacıyla Paydaşların Almaları
Gereken Kararın Hukuki Mahiyeti ve Nisabı Nedir?275
En Az Üçte İki Çoğunlukla Alınan Kararın Tebliği Nasıl
Yapılmalıdır? 276
İçindekiler
26
Karar Nisabı Olan 2/3’ün Belirlenmesinde Dikkat Edilecek
Olan Hususlar Nelerdir?276
Kanunda Geçen 2/3 hangi çoğunluktur? .277
Yapılacak Uygulamalar Konusunda 2/3’lik Çoğunluğun
Sağlanamamasının Hukuki Sonucu Nedir?.277
2/3’lik Çoğunluk İle Alınan Karara Katılmayanların
Hisseleri Ne Olacaktır? .277
Dönüşüm Uygulamaları İle İlgili Olarak Dava Açma Hakkı
Var Mıdır?.278
Tarafların Anlaşamadıkları Durumlarda Mahkemelerde
Bilirkişi Olarak Kimler Görev Alacak? 278
Riskli Alanlara, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapıların
Bulunduğu Taşınmazlar Üzerinde Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Ne Gibi Yetkileri Vardır? 279
Plan Teklifleri Nereye Yapılmalıdır?280
Uygulama Alanında Hangi Hallerde Kültür ve Turizm
Bakanlığı’nın Görüşü Alınır?280
Planların Değerlendirilmesi Hangi Merci Tarafından
Yapılır? .280
8.4- Dönüşüm Kararına Katılmayanların Taşınmazlarının
Satışı 280
En Az Üçte İki Çoğunluğu İle Alınan Karara Katılmayan
Maliklerin Arsa Paylarının Satış Prosedürü Nasıl
Olmalıdır? .280
Satışın Gerçekleştirilmesinde Görev Alacak Komisyonlar
Nelerdir? .282
Uygulama Alanındaki Taşınmazların Değerinin Tespiti
Nasıl Yapılmalıdır?.282
Uygulama Alanındaki Taşınmazlar, Bakanlıkça Satın
Alınabilir veya Hazineye Ait Bir Başka Taşınmaz Malla
Trampa Yoluyla Devralınabilir Mi?283
İçindekiler
27
Karara Katılmayan Maliklerin Paylarının Satışı Nasıl
Yapılır? .283
Karara Katılmayanların Hisselerinin Satışı İçin Yapılacak
Başvuruda Hangi Belgelere Yer Verilmelidir? .284
Satışın Yapılacağı Yer ve Zaman Kimler Tarafından
Belirlenir ve Bu Bilgiler Kimlere İletilir? .285
Satışı Yapılan Payın Üzerinde Var İse Takyidatlar Nasıl
Korunur? .285
Payların Yapılacak İlk Satışına Kimler Katılabilir?285
İlk Satış Sonrası Yapılacak Satışa Kimler Katılabilir? .286
Satış Merasiminde Neler Yapılmalıdır?286
8.5- Uygulama Alanında Yapım Anlaşması Süreci .287
Bina Tamamlama Sigortası Nedir? .287
Riskli Alanlarda ve Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde
Kurum Tarafından Değil De Gerçek ve Özel Hukuk Tüzel
Kişilerince Yürütülecek Uygulamalarda Hangi Şartlarda
Teminat Verilmesi Mecburidir?287
Uygulama Alanında Gerçek ve Özel Hukuk Tüzel Kişi Hak
Sahipleri İle Müteahhit Arasında İmzalanmış Olan
Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle Arsa Payı
Karşılığı İnşaat Sözleşmelerine Göre Yapım İşini Üstlenen
Müteahhitlerin Payına Düşen Bağımsız Birimleri Satışı
Koşulları Nelerdir?288
Uygulama Alanında Hak Sahipleri İle Müteahhit Arasında
İmzalanmış Olan Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle
Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri Hak Sahiplerince
Hangi Koşullarda Fesh Edilebilir? 289
Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerdeki Uygulamalarda
Teminat Tutarı Ne Olmalıdır?.289
Teminat Olarak Kabul Edilen Değerler Nelerdir? 289
İçindekiler
28
Uygulama Alanında Hak Sahipleri İle Müteahhit
Arasındaki Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle Arsa
Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerine Göre Müteahhit
Payına Düşen Bağımsız Bölümlerin Satışı Nasıl
Yapılacaktır?.290
Uygulama Alanında Hak Sahipleri İle Müteahhit
Arasındaki Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmeleri İle Arsa
Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri Hangi Durumlarda
Feshedilebilir?.290
Alınacak Karar Kimlere Ne Şekil ve Kapsamda Tebliğ
Edilmelidir? 293
Uygulama Alanında Taşınmazı Bulunan Maliklere
Verilecek Olan Konut ve İşyerlerinin Yapım Maliyet
Bedeli Nasıl Hesaplanır?.293
Fesih Müracaatı Nereye ve Nasıl Yapılmalıdır? .294
Fesih Müracaatı Sonrası Sürecin Aşamaları Nelerdir? .294
Uygulama Alanındaki Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi
Olanlara Konut ve İşyeri Verilmesi Hangi Hallerde
Mümkündür?.295
Uygulama Alanında Taşınmazı Bulunan Malike
Konut/İşyeri Verilmesindeki Esaslar Nelerdir? 295
Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde, Riskli Alanlarda
ve Rezerv Yapı Alanlarında Yapılacak Uygulama
Maliklerce Yapılabilir Mi?296
Riskli Alanlar ve Rezerv Yapı Alanlarında Uygulama
Yapılan Etapta veya Adada, Riskli Yapılarda İse Bu
Yapıların Bulunduğu Parsellerin Tevhit Edilmesine,
Münferit veya Birleştirilerek veya İmar Adası Bazında
Uygulama Yapılmasına, İfraz, Taksim, Terk, İhdas Ve
Tapuya Tescil İşlemlerine, Yeniden Bina Yaptırılmasına,
Payların Satışına, Kat Karşılığı veya Hasılat Paylaşımı İle
Yeniden Değerlendirilebilmesi İçin Alınacak Karar Nisabı
Nedir?296
İçindekiler
29
Uygulama Alanında (6306) Sayılı Kanun Kapsamındaki
Vergi, Harç ve Ücret Muafiyetleri Hangi Şartlarda
Uygulanır? 296
-XIIUYGULAMADA İHTİYAÇ DUYULACAK OLAN
MUHTELİF DİLEKÇE ÖRNEKLERİ299
1- BELEDİYEDEN YAPI, MEVCUT STATİK VE MİMARİ
PROJELER İLE ZEMİN ETÜT RAPORUNUN TEMİNİNE
İLİŞKİN DİLEKÇE ÖRNEĞİ299
2- RİSKLİ YAPI TESPİTİ AMACIYLA YETKİLİ KURUMA
YAPILAN BAŞVURU DİLEKÇE ÖRNEĞİ.300
3- RİSKLİ YAPI TESPİT RAPORUNA İTİRAZ DİLEKÇESİ
ÖRNEĞİ.301
4- RİSKLİ YAPI BELİRLEMESİNE YAPILMIŞ OLAN
İTİRAZIN REDDEDİLMESİ KARARININ İPTALİ VE
DAVAYA KONU BİNANIN YIKILMASI YÜRÜTMESİNİN
DURDURULMASINA İLİŞKİN DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ.303
5- DEPREM RİSK RAPORUNUN ONAYA SUNULMASI 306
6- MALİKLER TARAFINDAN YAPILACAK UYGULAMA
TOPLANTISINA NOTER YOLUYLA DAVET ÖRNEĞİ 307
7- UYGULAMA TOPLANTISI SONRASINDA 2/3
ÇOĞUNLUK KARARINA KATILMAYANLARA
GÖNDERİLMESİ GEREKEN İHTARNAME ÖRNEĞİ309
8- BİNA ORTAK KARARININ İL ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK
MÜDÜRLÜĞÜ ALT YAPI VE KENTSEL DÖNÜŞÜM ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ’NE SUNULMASI .311
9- RİSKLİ YAPI TESPİTİNE İTİRAZDA
BULUNULMAYACAĞINA DAİR DİLEKÇE.313
10- HARÇ MUAFİYETİ TALEP DİLEKÇESİ.314
11- KAMU LOJMANI KİRACISI BAŞVURU DİLEKÇESİ .315
İçindekiler
30
12-SINIRLI AYNİ HAK SAHİBİ İŞYERİ KİRACISI
BAŞVURU DİLEKÇESİ .317
13-SINIRLI AYNİ HAK SAHİBİ KONUT KİRACISI
BAŞVURU DİLEKÇESİ .319
14- İŞYERİ KİRAZCISI BAŞVURU DİLEKÇESİ.321
15- KONUT KİRACISI BAŞVURU DİLEKÇESİ323
16- KONUT/İŞYERİ MALİKİ DİLEKÇESİ.325
-XIIIKENTSEL DÖNÜŞÜM İLE İLGİLİ OLARAK TÜRK
HUKUKUNDA YER ALAN DÜZENLEMELER .327
1- ANAYASA 327
2- (4721) SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNU.329
3- (6098) SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU .329
4- (2985) SAYILI TOPLU KONUT KANUNU 330
5- (5366) SAYILI YIPRANAN TARİHİ VE KÜLTÜREL
TAŞINMAZ VARLIKLARIN YENİLENEREK KORUNMASI
VE YAŞATILARAK KULLANILMASI HAKKINDA KANUN.332
6- (7269) SAYILI UMUMİ HAYATA MÜESSİR AFETLER
DOLAYISİYLE ALINACAK TEDBİRLERLE YAPILACAK
YARDIMLARA DAİR KANUN.337
7- (5104) SAYILI KUZEY ANKARA GIRIŞI KENTSEL
DÖNÜŞÜM PROJESI KANUNU .338
8- (5393) SAYILI BELEDİYE KANUNU 341
9- (2577) SAYILI İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU .349
10- (2577) SAYILI DANIŞTAY KANUNU350
11- (7201) SAYILI TEBLİGAT KANUNU 351
12- (2644) SAYILI TAPU KANUNU .353
13- (5216) SAYILI BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KANUNU 355
14- DÖNÜŞÜM PROJELERİ ÖZEL HESABI YÖNETMELİĞİ .360
İçindekiler
31
15- (6306) SAYILI KANUN KAPSAMINDA HAK
SAHİPLERİNCE BANKALARDAN KULLANILACAK
KREDİLERE SAĞLANACAK FAİZ DESTEĞİNE İLİŞKİN
KARAR373
16- KİRA YARDIMI KILAVUZU379
17- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINA İLİŞKİN
GENELGE (Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı 2015/9).391
YARARLANILAN KAYNAKLAR 395