Kentsel Dönüşüm Terörüne Karşı MücadeleKat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Kanuna, Kişilik Haklarına Tam Aykırı SonuçlarBir Çözüm Önerisi
İÇİNDEKİLER
SUNUM 5
İÇİNDEKİLER 7
KAYNAKÇA 15
KISALTMALAR DİZİNİ 23
I. KİTAP
SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAMINDA
KENTSEL DÖNÜŞÜM
BİRİNCİ BÖLÜM
I- KENTSEL DÖNÜŞÜM VE TEMEL HAKLAR İHLALİ 27
A- Kentsel Dönüşüm 27
1- Tanım 27
2- Kentsel Dönüşümün Tarihi 28
3- Tarımı Köylümün Elinden Almak 28
4- Kentsel Dönüşüm Çözüm Değildir 29
B- Yasalar Bağlamında Kentsel Dönüşüm 32
1- 5366 Sayılı Yasadan Kaynaklanan Hak İhlalleri 33
a- Mülkiyet Hakkı İhlali 33
aa- Adil Yargılanma Hakkını İhlal Etmek Suretiyle Mülkiyet Hakkı İhlali 34
aaa- Yasanın Verdiği Hakkın Kullanılması Engellenerek Mülkiyet Hakkının İhlali 34
b- Yerleşim Özgürlüğü Bağlamında Kişilik Haklarının İhlali 35
2- 5393 Sayılı Yasanın Neden Olduğu Hak İhlalleri: 35
a- Genel Olarak 35
b- Mülkiyet Hakkı İhlali 36
c- Kiracı haklarının ihlali 36
3- 6306 Sayılı Yasanın Neden Olduğu Hak İhlalleri 37
a- Doğrudan Yasadan Kaynaklı Hak İhlalleri 37
b- Riskli Yapıda Mülkiyet Hakkına Müdahale 38
c- Güçlendirme Seçeneğinin Engellenmesi; Yıkım ve Yeniden Yapım Dayatmasından Kaynaklanan Mülkiyet Hakkı İhlali 39
d- Yıkıma Karşı Y.D Kararları ve Uygulan(a)maması 41
4- 6704 Sayılı Yasanın Neden Olduğu Hak İhlalleri 42
5- 7153 Sayılı Yasanın Neden Olduğu Hak İhlalleri 44
6- 7181 Sayılı Yasa; Mülkiyet Hakkı ve Sözleşme Özgürlüğünün Yok Edilmesi 45
a- Genel Açıklamalar 45
b- Mülkiyet Hakkının İhlali 45
bb- Yasanın T.B.K 473/1 Maddesinin Uygulanmasını Engellemek Suretiyle Mülkiyet Hakkını İhlal Etmesi 45
c- Hak Arama Özgürlüğünün İhlali 47
d- AYM Kararını Dolanmak Suretiyle Mülkiyet Hakkının İhlali 48
e- Hukuk Devleti İlkesinin İhlali Bağlamında Mülkiyet Hakkının İhlali 48
7- ÇŞB’ unun Sözleşme Özgürlüğünü İhlal Etmesi 50
8- ÇŞB’ unun Mülkiyet Hakkını İhlal Etmesi 51
İKİNCİ BÖLÜM
SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAMINDA
KENTSEL DÖNÜŞÜM
I- SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ 53
A- Özgürlük Nedir 53
B- Sözleşme Özgürlüğü 54
C- Genel İşlem Koşulları 55
1- G.İ.K Olgusu 55
2- Genel İşlem Koşulunun Borçlar Hukukunda Yeri 57
3- G.i.k’da Hukuka Aykırı Koşullar 58
a- T.B.K 20/3 21/1; Yürürlük Denetimi 58
aa- T.B.K 21/1 ve K.k.i Sözleşmesi 60
b- T.B.K 21/2; Sözleşmenin Niteliğine ve İşin Özelliğine Yabancı İşlem Koşulu 60
c- T.B.K 22: Yazılmamış Sayılma 64
d- T.B.K 23; Düzenleyen Aleyhine Yorum 64
e- T.B.K 24; Değiştirme Yasağı 65
f- T.B.K 25; Dürüstlük Kurallarına Aykırı İşlem Koşulu 65
ff- Dürüstlük Kuralına Genel Bakış 66
fff- G.i.k’da D.k.a.i.k Nasıl Saptanacaktır? 66
g- T.M.K 23/2- TBK 25 İlişkisi 67
h- T.B.K 20-25; T.T.K 55/1-f Bendi Hükümlerinin Geçmişe Etkili Olması 68
II- KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE TBK 27/1 BAĞLAMINDA HÜKÜMSÜZ KOŞULLAR 70
A- K.k.i Sözleşmelerine Genel Bakış 70
B- K.k.i Sözleşmelerinde T.B.K 27/1 Uyarınca Kesin Hükümsüz Koşullar 71
1- Genel Açıklamalar 71
2- K.ki. Sözleşmesinde Hukuksal Olanaksızlık Nedeniyle Hükümsüz Koşul İSTANBUL SÖZLEŞMESİ 72
a- İstanbul Sözleşmesi 72
b- Müteahhidin Teslim Borcu 75
c- Ücrete İlişkin Yasal Düzenleme 75
d- Öğretide İstanbul Sözleşmesine İlişkin Görüşler 77
e- Ücrete İlişkin Yargıtay Kararları 78
ee- Arsa Sahiplerinin Müteahhide Avans Vermesi 80
f- Nedensellik İlkesi Bağlamında İstanbul Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü 81
g- G.i.k” da İstanbul Sözleşmesinin D.k.a.i.k Olduğuna İlişkin Görüşün İrdelenmesi 83
3- Hukuksal Olanaksızlık Nedeniyle Kesin Hükümsüz Diğer Bir Koşul; ANKARA SÖZLEŞMESİ 84
a- Sözleşmenin Açıklanması 84
b- Ankara Koşulunun T.B.K 85.Maddesine Tam Aykırı Olması 85
4- İstanbul ve Ankara Sözleşmeleri Uyarınca Müteahhide Devredilen Arsa Paylarında İpotek; Yolsuz Tescil 88
a- Genel Açıklamalar 88
b- İpotek Tescilini Vaat Eden Koşulun Kamusal Biçim Yönünden Hükümsüzlüğü 88
c- Hukuksal Olanaksızlık Nedeniyle Hükümsüzlük 90
d- Arsa Sahiplerinin Yasal İpotek Hakkı Yoktur 92
III- HAKSIZ REKABET BAĞLAMINDA K.K.İ SÖZLEŞMESİ 93
A- Haksız Rekabet Olgusu 93
B- D.K.A.İ.K ve Haksız Rekabet 94
1- D.K.A.İ.K Kullanma 94
a- Tanım 94
b- Edimlerin Denetlenmemesi 95
2- Doğrudan veya Yorum Yoluyla Uygulanacak Hükümden Önemli Ölçüde Ayrılan İşlem Koşulu 95
a- Tanım 95
aa- Doğrudan Uygulanacak Hükümlere Aykırı Gik 96
aaa- Yorum Yoluyla Uygulanacak Hükümler 96
aaaa- Yedek Kuraldan Önemli Ölçüde Ayrılma Ölçütü, Nesnelleştirilebilir mi? 97
3- Sözleşmenin Niteliğine Önemli Ölçüde Aykırı Hak ve Borç 98
a- Tanım 98
b- Sözleşmenin Niteliğine Önemli Ölçüde Aykırı Hak ve Borç Dayatması 98
4- D.K.A.İ.K’ unun Yanıltıcı Özelliği 98
5- TBK 27/1 Maddesine Aykırı İşlem Koşulu 99
C- T.T.K 55/1-”e; Yapı Denetim Yasasının İhlali Bağlamında Haksız Rekabet 99
1- Yapı Denetim Yasasının Buyurucu Hükümleri 99
2- Yasayı Dolanmak 101
D- Haksız Rekabete Karşı Açılacak Davalar 102
1- Tespit Davası 102
2- Men Davası 104
3- Düzeltim Davası 105
4- Maddi Tazminat Davası 105
5- Manevi Tazminat Davası 106
6- Menfaatin İadesi Davası 106
a- Genel Olarak Menfaatin İadesi İstemi 106
b- İstanbul ve Ankara Koşullarında Menfaatin İadesi 107
c- İade Edilecek Alacağa Yürütülecek Faiz 108
7- Dava Zamanaşımı 108
IV- K.K.İ SÖZLEŞMESİNDE KİŞİLİK HAKLARINI İHLAL EDEN KOŞULLAR 110
A- Kişilik Hakları 110
B- KKİ Sözleşmelerinde Kişilik Haklarını İhlal Eden Koşullardan Örnekler 111
1- Genel Açıklamalar 111
2- Mimari Proje - Kişilik Hakları İlişkisi 111
3- Proje ve Sözleşmede Terastan Yararlanma Hakkının En Üst Kattaki Bağımsız Bölümlere Özgülenmesi 113
4- Kişilik Hakları - Sözleşme Cezası 115
a- Sözleşme Cezası Olgusu 115
b- G.İ.K” da Sözleşme Cezası Müşterinin Kişilik Hakkını İhlal Etmektedir 116
c- Ceza Koşulunun Ticari Borç Olduğu, Tenkis Edilemeyeceği 117
5- Teknik Şartnamenin G.İ.K Olarak Dayatılması 118
a- Genel Açıklamalar 118
b- Şartnamenin T.M.K 23/2 Uyarınca Hükümsüzlüğü 118
c- Şartnamenin T.B.K 25 Uyarınca Denetimi 119
6- GİK” unda Sorumsuzluk Anlaşması 121
a- Genel Olarak Sorumsuzluk Anlaşması 121
b- Biçim Yönünden Sorumsuzluk Anlaşması 121
c- G.İ.K’ unda Sorumsuzluk Anlaşması Müşterinin Kişilik Haklarını İhlal Etmektedir 122
d- G.İ.K’ unda Götürü Tazminat 124
e- Sorumsuzluk Anlaşmasının Dürüstlük Kurallarına Göre Denetimi 125
f- K.K.İ Sözleşmesinde TBK 115/son ve 116/son Hükümleri Bağlamında Sorumsuzluk Koşulu 126
g- Kişilik Hakkını İhlal Eden Sözleşmeye Karşı Açılacak Davalar 126
1- Genel Açıklamalar 126
2- Tespit Davası 127
3- Önleme Davası 127
4- Saldırıya Son Verilmesi Davası 128
5- Maddi Tazminat Davası 128
6- Manevi Tazminat Davası 128
7- Kazancın İadesi Davası 129
IV- SÖZLEŞMELERDE HUKUKA AYKIRI KOŞULLARDAN ÖRNEKLER 129
İKİNCİ KİTAP
ADİL YARGILANMA HAKKI VE KENTSEL DÖNÜŞÜM
BİRİNCİ BÖLÜM
ADİL YARGILANMA HAKKI
I- ADALET OLGUSU 157
II- KENTSEL DÖNÜŞÜM VE ADALETSİZLİK 158
III- ADİL YARGILANMA HAKKI BAĞLAMINDA KENTSEL DÖNÜŞÜM 159
A- Adil Yargılanma Hakkı Nedir? 159
B- Bağımsız Mahkeme 160
1- Bağımsız Mahkeme Olgusu 160
2- Bağımlı Mahkeme 162
C- Tarafsız Mahkeme 165
D- Yargılamada Makul Süre 166
1- Genel Açıklamalar 166
2- Makul Süre Aşımı; Adil Yargılamanın İhlali 167
E- Hakkaniyete Uygun Yargılama 169
F- Hukuki Kesinlik Bağlamında Adil Yargılamanın İhlali 170
1- Hukuki Kesinlik Olgusu 170
2- Hukuki Kesinlik Bağlamında Mahkemeye Erişim Hakkının İhlali 170
İKİNCİ BÖLÜM
I- AİHM’DEN BAŞKA BİR YOL VAR (MI); BM MSHS KOMİTESİ AİHM” E SEÇENEK OLABİLİR (Mİ) 173
A- Genel Açıklamalar 173
B- Medeni Siyasi Haklar Sözleşmesi ve Kentsel Dönüşüm 173
1- Genel Açıklamalar 173
2- MSHS 17/1; Konut Dokunulmazlığı; Kentsel Dönüşüm 175
3- BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi; 11/1 Yeterli Konut Hakkı 175
a- Kullanım Hakkının Yasal Güvenliği 176
b- Zorla Tahliye ile Konut Hakkının İhlali 177
c- Konut Hakkının İhlali Bağlamında Mülkiyet Hakkının İhlali 178
C- MSHS 6: Yaşama Hakkı ve Kentsel Dönüşüm 179
D- BM MSHS 9;Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği; Kentsel Dönüşüm 180
E- MSHS 14/1 Adil Yargılanma ve Kentsel Dönüşüm 180
II- MSHS/SP VE KOMİTE’YE BİREYSEL BAŞVURU 181
A- Genel Açıklamalar 181
B- MSHS/SP ve Bireysel Başvuru 183
C- Potansiyel İhlal Bağlamında Doğrudan Başvuru 187
D- Potansiyel İhlal Bağlamında Konut Hakkını İhlal Eden Yasalar 189
1- 5366 Sayılı Yasa ve MSHS 17/1 Potansiyel İhlal 189
2- 5393 Sayılı Yasa Bağlamında Potansiyel İhlal 190
3- 6306 Sayılı Yasada Potansiyel İhlal Bağlamında Konut ve Mülkiyet Haklarını İhlal Eden Hükümler 192
a- Ekonomik Ömrünü Tamamlamış Yapı 192
aa- Konutu Menkulleştirmek Suretiyle Mülkiyet ve Konut Hakkını İhlal 193
aaa- 7181 Sayılı Yasa; Potansiyel İhlal Bağlamında Konut ve Mülkiyet Haklarının İhlali 195
aaaa- 7181 Sayılı Yasada Potansiyel Bağlamda Kiracı ve İşgalcilerin Konut Haklarını İhlal Eden Diğer Hüküm 197
D- Adil Yargılanma Hakkının İhlali Bağlamında Doğrudan Başvuru 200
E- Potansiyel İhlal Bağlamında Doğrudan Başvuru 200
F- Potansiyel İhlale İlişkin Komite Kararları 201
