Kıbrıs Tarihi – Osmanlı ve İngiliz İdaresi Dönemi 1571-1948
Orjinal adı: A History of Cyprus, Volume IV – The Ottoman Province. The British Colony, 1571-1948
Kıbrıs’ın 1878’de hayli tartışmalı bir süreçle Osmanlı idaresinden çıkışı ve İngiliz hâkimiyetine girişi, 20. yüzyılda yaşanacak tüm gerilim ve çatışmaların da başlangıç noktası olarak kabul edilebilir. Bu nedenle, Kıbrıs ile ilgilenen herkes için adanın bu iki döneminin, Osmanlı ve İngiliz hâkimiyetlerinin tarihinin iyi bilinmesi büyük önem taşımaktadır.
Kıbrıs’ta, hem ada toplumlarının hem de çeşitli ülkelerin karıştığı çatışmalı mazi ve birçok ihtilafın hâlâ sürmesi gibi sorunlar nedeniyle, Türkçede Kıbrıs tarihine dair modern eserlerin büyük kısmı ister istemez siyasi bir bagaj taşımakta, oluşturulan kamuoyu algısında ise kulak verilecek eserler “taraf”larına göre değerlendirilmektedir. Kıbrıs tarihyazımını kökten etkilemiş başlıca kaynağın, İngiliz arkeolog ve tarihçi Sir George Hill’in dört ciltlik anıtsal Kıbrıs Tarihi ’nin yetmiş küsur yıldır Türkçeye asla çevrilmemiş olması başka türlü izah edilemez.
Elinizdeki kitap, bu eserin Osmanlı ve İngiliz idareleri dönemini konu alan dördüncü ve son cildinin titiz ve eksiksiz
bir çevirisidir. Yunanca, Fransızca, İngilizce ve çok daha sınırlı olarak Türkçe birincil ve ikincil kaynaklara dayanan Hill, yaşadığı zamanın ruhunu yansıtır şekilde siyasi açıdan taraflı bir eser vermiştir. Fakat erişilmesi çok güç zenginlikteki kaynakçasıyla bu çalışma, hâlâ bir veri bankası niteliğindedir ve kıymetinden hiçbir şey kaybetmemiştir.
Kıbrıs Tarihi, Erken Modern Çağ ’dan 20. yüzyılın ortasına dek Kıbrıs’ın nüfusu, idari-mali yapısı, Rum ve Türk toplumları arasındaki ilişkiler ve siyasi-diplomatik gelişmeler gibi temel konularda vazgeçilmez bir kaynak olmayı sürdürmektedir.
George Francis Hill (1867-1948), Oxford’da klasik filoloji eğitimini tamamladıktan sonra, 1893’te British Museum’da nümizmatik alanında çalışmaya başladı. 1912’de Sikke ve Madalyalar Bölümü başkanı, 1931’de ise müzenin müdürü oldu. Bu görevi esnasında Kıbrıs’ın antik eserlerinden sorumlu bir komitenin başkanlığına seçildi ve 1934’te gerçekleştirdiği teftişin ardından adanın Antik Eserler Yasası’nı kaleme aldı. 1936’da müdürlükten emekli olduktan sonra kendini bütünüyle Kıbrıs tarihine vakfeden Hill, 1940’ta ilk cildini yayınladığı Kıbrıs Tarihi ’nin elinizdeki son cildi matbaaya girmeden kısa bir süre önce hayatını kaybetti.