Kıbrıs'ta Federatif Çözüm Arayışlarının Teorik Çerçevede Analizi
Aybüke Burcu ER
ÖNSÖZ vii
TABLOLAR xv
ŞEKİLLER xvii
KISALTMALAR xix
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
SİYASAL DEVLET SİSTEMLERİ VE
UYGULAMA BİÇİMLERİ
1. DEVLET KAVRAMI ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME 7
2. SİYASAL DEVLET SİSTEMLERİ 9
2.1. Üniter Devletin Kavramsal Çerçevesi ve Genel
Özellikleri 11
2.2. Konfederal Devlet Sisteminin Kavramsal Çerçevesi ve Genel Özellikleri 12
2.3. Federal Devlet Sistemi 13
2.3.1. Federal sisteme ilişkin kavramlar temel ilkeler ve devlet yapısı 13
2.3.2. Ayrılma ve birleşme yoluyla federasyonların kurulması ve mevcut federal devlet örnekleri 16
2.3.3. Federalizmin Oluşumunu Tetikleyen Nedenler ve Federal Devletlerin Tercih Edilme Sebepleri 20
2.3.4. Federal Devlet Sisteminde Erkler: Yasama Yürütme ve Yargı 21
2.3.4.1. Federal Devletlerde Yasama Organı 21
2.3.4.1.1. Çift Meclislilik 22
2.3.4.1.2. Eşit Çift Meclislilik 23
2.3.4.2. Federal Devletlerde Yürütme Organı 24
2.3.4.3. Federal Devletlerde Yargı Organı 25
3. FEDERAL ÜNİTER VE KONFEDERAL DEVLET
TÜRLERİ ARASINDAKİ FARKLAR 25
İKİNCİ BÖLÜM
KIBRIS VE KIBRIS SORUNU TARİHÇESİ
1. Genel Hatlarıyla Kıbrıs Sorununun Tarihsel Gelişimi 32
1.1. Osmanlı’nın Kıbrıs’ı fethi (1 Ağustos 1571) 32
1.2. Kıbrıs’ın İngilizlere Devri 34
1.3. Megali İdea ve Yunan Yayılmacılığı 35
2. 1923-1960 YILLARI ARASINDA KIBRIS SORUNUNA İLİŞKİN TARAFLARIN POLİTİKALARI VE TEZLERİ 36
2.1. Kıbrıs Sorununun Ortaya Çıkış Süreci ve Gelişimi 36
2.2. Lozan Antlaşması Kapsamında Kıbrıs Sorunu 37
2.3. Kıbrıs’ın Taç Koloni Olması 41
2.4. 1931 Ayaklanması 42
2.5. II. Dünya Savaşı Sonrası Gelişmeler 43
2.6. Londra ve Zürih Konferansları 45
2.7. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşu 46
2.8. Akritas Planı ve 1963 Olayları 47
2.9. Kıbrıs Antlaşmaları ve Uygulama Zorlukları 49
2.10. 1974 Kıbrıs Harekatları 51
3. 1980 SONRASI KIBRIS SORUNU 53
3.1. 1980 1990 Döneminde Türkiye Yunanistan İlişkilerinde Kıbrıs Sorunu 53
3.2. 1990-2002 Dönemi 54
3.3. 2002 Yılı Sonrası Yaşanan Gelişmeler ve Annan Planı 55
3.4. Kıbrıs Sorununun Avrupalılaşması 58
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KIBRIS SORUNU’NA YÖNELİK FEDERALİST ÇÖZÜM ARAYIŞLARI VE ALTERNATİF MODELLER
ÜZERİNDEN ANALİZİ
1. Uluslararası İlişkiler Bağlamında Tanınmamış Bir Devlet: KKTC 65
1.1. Kendi Geleceğini Belirleme İlkesi ve Bağımsızlık
Hakkı 65
1.2. Bir Devletin De Facto ve De Jure Olarak Tanınması 68
1.3. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları
Bağlamında Kıbrıs Sorunu: 541 ve 550 Sayılı
Kararlar 70
2. KIBRIS SORUNUNA ÇÖZÜM ARAYIŞLARININ FEDERALİST VE ALTERNATİF MODELLER BAĞLAMINDA TEORİK ÇERÇEVEDE ANALİZİ 73
2.1. Kıbrıs Sorunu’na İlişkin Çözüm Sürecindeki Görüşler 73
3. ETNİK BÖLÜNMÜŞLÜK VE FEDERALİZM ÇÖZÜMÜ BAĞLAMINDA FEDERAL DEVLET ÖRNEKLERİ 79
3.1. İsviçre Modeli 80
3.2. Belçika Modeli 83
3.3. Belçika ve İsviçre Modellerinin Kıbrıs’ta
Uygulanabilirliği Üzerine Genel Bir Değerlendirme 86
4. ALTERNATiF MODELLER 87
4.1. Kosova Modeli 87
4.1.1. Etnik Mozaik: Yugoslavya Federasyonu ve Kosova’nın Bağımsızlığı 88
4.1.2. Self Determinasyona İlişkin Kosova’nın
Bağımsızlık Kararı ve Birleşmiş Milletler Müktesebatı 93
4.1.3. Kosova’nın Bağımsızlık Kararına İlişkin
İtirazlar 95
4.1.4. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Kosova
ilişkisi 96
4.2. Tayvan Modeli 98
4.2.1. Tayvan ve Tarihsel Bağımsızlık Süreci 99
4.2.2. Tayvan’ın Bağımsızlığı ve Tanınırlığı 101
4.2.3. Tayvan ve KKTC Bağlantısı 102
4.2.4. Tayvan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar: 103
SONUÇ 107
KAYNAKÇA 121