Kişiler HukukuGerçek ve Tüzel Kişiler
M. Kemal OĞUZMAN
Özer SELİÇİ
Saibe Oktay ÖZDEMİR
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Kişiler Hukukunun Anlamı ve Yeri 1
Kişi ve Kişilik Kavramı 1
a) Kişi 1
b) Kişilik 2
Kişiler Hukukuna İlişkin Mevzuat 3
Kişiler Hukukuna İlişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 4
Kişiler Hukukuna Hâkim Olan Genel İlkeler 5
a) Eşitlik ilkesi 5
b) Özgürlük ilkesi 6
c) Kişiye saygı ve kişiliğin korunması ilkesi 6
BÖLÜM I
GERÇEK KİŞİLER
1. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ
KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 7
Kişiliğin kazanılma anı 7
a) Tam olarak doğmak 7
b) Sağ olarak doğmak 8
Ceninin Durumu 10
a) Döllenme anne karnında ise 10
b) Döllenme anne rahmi dışında ise 14
Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Hukuki Durumu 17
KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 17
Ölüm 17
a) Biyolojik ölüm 18
b) Beyinsel ölüm 18
c) İsteğe bağlı olarak ölümün sağlanması mümkün müdür? 21
Ölüme Bağlanan Hukuki Sonuçlar 22
Cesedin Durumu 25
Ölüm Karinesi 26
a) Uygulanma esasları 27
b) Ölüm karinesinin sonuçları 29
Gaiplik Kararı 29
a) Genel olarak 29
aa) Gaiplik kararı isteyebilmek için gerekli şartlar 30
aaa) Ortadan kaybolma 30
bbb) Kaybolan kimsenin ölümü kuvvetli şekilde olası
görünmelidir 30
ccc) Belirli süreler geçmiş olmalıdır 31
bb) Gaiplik kararı istemeye yetkili olanlar 32
cc) Gaiplik kararı vermeye yetkili ve görevli mahkeme 33
dd) Mahkemece uygulanacak usul 33
ee) Gaiplik kararı ve sonuçları 34
aaa) Miras Hukukuna ilişkin sonuçlar 35
bbb) Aile Hukukuna ilişkin sonuçlar 37
ff) Gaiplik kararının hükümsüzleşmesi 38
b) Özel olarak 39
III. SAĞLIĞIN VE ÖLÜMÜN İSPATI 39
Genel Kural 39
İspat Kuralları 40
a) Doğum ve ölümün ispatı 40
b) Kayıt bulunmadığı durumda ispat 40
c) Birlikte ölüm karinesi 41
2. HAK EHLİYETİ
ANLAMI 43
HAK EHLİYETİNİN TEMEL İLKELERİ 43
III. HAK EHLİYETİNİN SINIRLANDIĞI HALLER 45
Yaş 45
Cinsiyet 46
Evlilik 47
Yabancılık 48
Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Bulunmayanların
Durumu 49
Akıl Hastalığı 50
Haysiyetsiz Hayat ve Mahkûmiyet 50
Yabancı Hukukun Uygulanması 50
3. FİİL EHLİYETİ
KAVRAM 51
FİİL EHLİYETİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ 52
Hukuka Uygun Fiillerde Fiil Ehliyeti 52
a) Hukuki işlemlerde 52
b) Hukuki işlem benzerlerinde ve yöneltilmesi gerekli irade beyanlarına
muhatap olma 53
c) Maddi fiiller 54
d) Usuli işlem ehliyeti 54
Hukuka Aykırı Fiiller Açısından Fiil Ehliyeti 55
III. TAM FİİL EHLİYETİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 55
Ayırt Etme Gücü (Temyiz Kudreti) 56
a) Kavram 56
b) Akla uygun biçimde davranabilme yeteneği 57
c) Akla uygun biçimde davranmayı engelleyen sebepler 59
aa) Yaş küçüklüğü 59
bb) Akıl hastalığı 60
cc) Akıl zayıflığı 61
dd) Sarhoşluk 62
ee) Benzer sebepler 62
d) Ayırt etme gücünün göreceliği 63
e) İspat yükü 66
Ergin Olmak 69
a) Normal erginlik 69
b) Evlenme sonucu ergin olma 70
c) Mahkeme kararı ile ergin kılınma (kazaî rüşt) 72
aa) Aranan şartlar 72
aaa) On beş yaşın tamamlanmış olması 72
bbb) Küçüğün isteğinin bulunması 73
ccc) Küçük velâyet altında ise, velisinin rızasının alınmış olması 73
ddd) Çocuk vesayet altında ise, vesayet ve denetim makamının
izninin alınmış olması 74
eee) Erginlik kararının küçüğün menfaatine uygun olması 74
bb) Karar ve etkisi 75
Kısıtlı Olmamak 76
a) Kısıtlama sebepleri 76
aa) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 77
bb) Savurganlık, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, kötü yaşama tarzı,
kötü yönetim 78
cc) Bir yıl veya daha uzun süreli hapis cezasına mahkûmiyet 79
dd) İlgilinin talebi 80
b) Kısıtlamanın etkisi 80
c) Danışman atanması 81
TAM EHLİYET ŞARTLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN ETKİSİ 82
Ayırt Etme Gücünün Bulunmaması 82
Ergin Olmamak 82
Kısıtlı Olmak 83
Kendisine Danışman Atananlar 83
EHLİYET AÇISINDAN KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI 84
Tam Ehliyetliler 84
Tam Ehliyetsizler 84
a) Genel olarak 84
b) İşlem ehliyeti açısından tam ehliyetsizlerin durumu 85
aa) Tam ehliyetsizin işlemlerinin hükümsüzlüğü kuralı 85
bb) Kesin hükümsüzlük kuralının istisnaları 89
aaa) İradeden bağımsız doğan hukuki sonuçlar 89
bbb) Ayırt etme gücünden yoksun olan kimsenin yaptığı evlilik 90
ccc) Ayırt etme gücüne sahip olmayan kimsenin ölüme bağlı
tasarrufları 90
ddd) Hükümsüzlüğü ileri sürmenin hakkın kötüye kullanılmasını
oluşturması 90
eee) Geçersiz hizmet sözleşmesinin tarafı olması 91
cc) Tam ehliyetsizin temsil edilmesi 91
aaa) Genel olarak 91
bbb) Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 91
dd) Sorumluluk ehliyeti açısından tam ehliyetsizlerin hukuki durumu 94
aaa) Genel olarak 94
bbb) Hakkaniyet sorumluluğu 95
ccc) Geçici olarak ayırt etme gücünü kaybedenlerin durumu 96
ddd) Borca aykırı davranışlar 97
Sınırlı Ehliyetsizler 97
a) Genel olarak 97
b) Hukuki işlem ehliyeti açısından sınırlı ehliyetsizlerin durumu 99
aa) Yasal temsilcinin rızasına bağlı işlemler 99
aaa) Genel olarak 99
bbb) Rızanın kim tarafından verileceği 101
ccc) Rızanın verilme zamanı, şekli ve kapsamı 102
ddd) Rızanın hükmü 105
eee) Sınırlı ehliyetsizin kendisini tam ehliyetli gibi göstermesi 106
bb) Sınırlı ehliyetsizlerin, yasal temsilcinin rızasına bağlı olmadan
yapabileceği işlemler 107
aaa) Şahsen kullanılacak haklar 107
bbb) Karşılıksız kazanmalar 110
ccc) Sınırlı ehliyetsizin temsilci olabilmesi 111
ddd) Ehliyetin genişlediği durumlar 112
cc) Sınırlı ehliyetsizlerin hiç yapamayacakları işlemler 113
dd) Sınırlı ehliyetsizlerin temsil edilmesi 113
b) Sınırlı ehliyetsizlerin hukuka aykırı fiillerinden sorumluluğu 114
Sınırlı Ehliyetliler 114
4. KİŞİSEL DURUM
GENEL BAKIŞ 117
KİŞİNİN ADI 118
Genel Bilgiler 118
Adın Çeşitleri 119
a) Soyadı 119
b) Öz ad 120
c) Müstear ad (takma ad, mahlâs, pseudonyme) 120
d) Lakap 121
e) Ticaret unvanı 121
f) Diğer mesleki, soyluluk işareti vb. unvanlar 121
g) İnternet ortamında kullanılan adlar 122
Adın Kazanılması 122
a) Soyadının kazanılması 122
aa) Soy bağı yoluyla 123
aaa) Evlilik içi doğan çocuk 123
bbb) Evlilik dışı doğan çocuk 123
ccc) Boşanan anne küçük çocuğun soyadını değiştirebilir mi? 124
bb) Evlenme yoluyla 126
aaa) MK m. 187 ve yargı kararları 126
bbb) Boşanan eşin soyadı 129
cc) Evlat edinilme yoluyla 129
dd) İdari karar ile 130
ee) Soyadı seçme yoluyla 130
b) Öz adın kazanılması 130
aa) Evlilik içi çocuk için 130
bb) Evlilik dışı doğan çocuk için 131
cc) Ana-babası bilinmeyen çocuklar için 132
c) Müstear adın kazanılması 132
d) Lakabın kazanılması 132
Adın Değiştirilmesi 132
a) Adın değişmezliği kuralı 133
b) Ad değişikliğini haklı kılan sebepler 133
aa) Ad ve soyadının değiştirilmesi 133
bb) Küçük çocuğun soyadının değiştirilmesi 136
cc) Anne baba adının değiştirilmesi 137
c) Usul 138
d) Adın değiştirilmesine itiraz 140
e) Adın değiştirilmesinin sonuçları 141
Ad Üzerindeki Hakkın Korunması 141
a) Adın kullanılmasının çekişmeye meydan vermesi halinde koruma 142
b) Adın haksız kullanılması halinde koruma 142
c) Kişiliği koruyan davalardan yararlanma 143
III. HISIMLIK 143
Kavram 143
Kan Hısımlığı 144
a) Anlamı 144
aa) Üstsoy-altsoy hısımlığı 144
bb) Yansoy hısımlığı 144
b) Hısımlık derecesi 145
c) Kan hısımlığına bağlanan hukuki sonuçlar 145
aa) Evlenme yasağı 145
bb) Dernekte oy kullanma yasağı 146
cc) Vasi olmada 146
dd) Mirasçılık 146
ee) Nafaka ödeme yükümlülüğü 146
ff) Tanıklıktan kaçınma 146
gg) Hâkimin davaya bakma yasağı ve davaya bakmaktan
kaçınabilmesi 146
Kayın Hısımlığı 146
a) Anlamı 146
b) Kayın hısımlığının derecesi 147
c) Kayın hısımlığının hukuki sonuçları 147
Evlât Edinmeden Doğan Hısımlık 148
YERLEŞİM YERİ 149
Kavram ve Önemi 149
Yerleşim Yerinin Gerekliliği İlkesi ve Yerleşim Yerinin Çeşitleri 150
a) İsteğe bağlı yerleşim yeri 150
aa) Oturulan yer 150
bb) Oturulan yerde sürekli kalma-yerleşme-niyeti 151
b) İtibari yerleşim yeri 155
c) Yasal yerleşim yeri 155
aa) Velayet altındaki çocuklar 156
bb) Vesayet altındaki kimseler 158
Yerleşim Yeri Adresi 159
Yerleşim Yerinin Tekliği İlkesi 160
KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİ 160
Anlamı ve Düzenleniş Tarzı 160
Nüfus Hizmetleri Teşkilatı 162
Nüfus Kütükleri ve Tutulması 162
a) Aile kütüğü 163
b) Özel kütükler 163
aa) Doğum kütüğü 163
bb) Ölüm kütüğü 164
cc) Evlenme kütüğü 164
dd) Boşanma kütüğü 165
ee) Kayıt düzeltmeleri kütüğü 165
ff) Diğer kişisel durum değişiklikleri kütüğü 165
gg) Yabancılar kütüğü 165
Sicili Tamamlayıcı Kayıtlar ile Kişisel Durum Değişikliklerinin Kütüğe
İşlenmesi 165
Kütükteki Yanlışın Düzeltilmesi 166
Nüfus Kütüklerine İlişkin İlkeler 170
a) Sicil kayıtlarının bütünlüğü ilkesi 170
b) Kamuya kapalılık (gizlilik) ilkesi 170
c) Nüfus kayıtlarının ispat gücü 171
Kişisel Durum Kütüklerini Tutan Memurların Sorumluluğu 171
5. KİŞİLİĞİN KORUNMASI
GENEL OLARAK KİŞİLİK VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI 173
KİŞİLİK HAKLARININ NİTELİKLERİ 175
III. KİŞİLİK HAKKININ KAPSAMI 178
Genel Olarak 178
Kişilik Hakkının Konusu Olan Değerler 179
a) Ad 179
b) Hayat, sağlık ve vücut tamlığı 180
aa) Tıbbi müdahaleler 183
bb) Organ ve doku nakli 186
cc) Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler 189
aaa) Üreme faaliyetleri 189
bbb) Cinsiyet değişikliği 191
c) Faaliyet ve yaşamını düzenleme özgürlüğü 193
d) Haysiyet ve onur 195
e) Resim ve ses 204
f) Kişinin sırları 207
g) Özel hayat 208
KİŞİLİĞİN KORUNMASI YOLLARI 214
Kişiliğin Hukuki İşlemle Saldırıya Karşı Korunması 216
a) MK m. 23’ün kapsamı 216
b) MK m. 23 hükmünün uygulanma alanı 219
aa) MK m. 23/f. 1 ve 23/f. 3 219
bb) MK m. 23/f. 2 220
aaa) Genel olarak 220
bbb) Ekonomik özgürlüğe ilişkin kişilik hakkının MK m. 23/f. 2
ile korunması 221
c) MK m. 23/f. 1 ve f. 2’ye aykırılığın yaptırımı 225
Kişiliğin Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırılara Karşı Korunması 228
a) İlke 228
b) Hukuka aykırılık 229
c) Hukuka aykırılığı kaldıran sebepler 230
aa) Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası (mağdurun rızası) 230
aaa) Genel olarak 230
bbb) Tıbbi müdahalelerde rıza (onay) 232
ccc) Diğer haller 236
bb) Üstün nitelikte özel yarar 237
aaa) Mağdura ait üstün özel yarar 238
bbb) Üçüncü kişiye ait üstün özel yarar 240
ccc) Faile ilişkin üstün özel yarar 240
cc) Üstün nitelikte kamu yararı 241
dd) Kanunun verdiği yetki 259
aaa) Genel olarak 259
bbb) Dilekçe hakkının ya da hak arama yetkisinin kullanılması 259
ccc) TBMM üyelerinin dokunulmazlıkları 260
ddd) Meşru müdafaa 261
d) Kişilik haklarına saldırılan kişiye tanınan dava hakları 261
aa) Genel olarak 261
bb) Davacı ve davalı sıfatı 263
cc) Davalar 266
aaa) Saldırıya son verilmesi davası 266
bbb) Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası 268
ccc) Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası 270
ddd) Maddi tazminat davası 273
eee) Manevi tazminat davası 275
fff) Saldırıdan elde edilen kazancın verilmesi davası 282
dd) Kişilik hakkına hukuka aykırı saldırı sebebiyle açılacak dâvalarda
yetkili mahkeme 284
BÖLÜM II
TÜZEL KİŞİLER
1. GİRİŞ
TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 289
TÜZEL KİŞİLİK KAZANILMASININ KOŞULLARI 290
Örgütlenme Unsuru 290
Sürekli Amaç Unsuru 291
Bağımsızlığa Hukuken İmkân Verilmesi 291
III. TÜZEL KİŞİLİĞİN NİTELİĞİ 292
Farazi Kişilik Teorisi 293
Gerçek Kişilik Teorisi 293
Amaç (Gaye) Kişiliği Teorisi ve Soyutlama Teorisi 294
TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 295
Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 296
Özel Hukuk Tüzel Kişileri 297
a) Kazanç paylaşmak amacı güden tüzel kişiler 297
b) Kazanç paylaşmak amacı gütmeyen tüzel kişiler 297
Kamu İktisadi Teşebbüsleri 298
TÜRKİYE'DE TÜZEL KİŞİLERİN DÜZENLENİŞ TARZI 299
TÜZEL KİŞİLERDE “ARADAN SIZMA” VEYA “PERDENİN
KALDIRILMASI” TEORİSİ 300
2. TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL KURALLAR
TÜZEL KİŞİNİN KURULUŞU 303
Çeşitli Kuruluş Sistemleri 303
a) Serbest kuruluş sistemi 303
b) İzin sistemi 303
c) Tescil sistemi 304
Türkiye’de Yürürlükte Olan Sistem 304
TÜZEL KİŞİLERİN HAK EHLİYETİ 307
Sadece Gerçek Kişilere Özgü Olan Haklar 308
Sadece Tüzel Kişilere Özgü Olan Haklar 309
Hem Gerçek Kişilerin Hem Tüzel Kişilerin Yararlanacağı Haklar 309
a) Malvarlığı haklarında 310
aa) İntifa hakkı 310
bb) Oturma hakkı 311
cc) Mirasçı olma ve miras bırakma 311
dd) Alacak ve borç sahibi olma 311
b) Zilyetlik 311
c) Kişisel haller bakımından 312
aa) Ad 312
bb) Yerleşim yeri (İkametgâh) 312
cc) Uyrukluk 313
dd) Kişiliğin korunması 314
III. TÜZEL KİŞİLERİN FİİL EHLİYETİ 316
Genel Bakış 316
Tüzel Kişilerde Fiil Ehliyetinin Başlangıcı ve Fiil Ehliyetsizliği 317
Tüzel Kişilerin Organları 318
a) Organ kavramı 318
b) Organ, temsilci ve yardımcı kişi 320
c) Organ çeşitleri 322
aa) Karar organı – Yürütme organı 322
bb) Zorunlu organ – İhtiyarî organ 322
cc) İç organ – Dış Organ 322
dd) Fert organ – Kurul organ 323
ee) Resmi organ – Fiili organ – Görünüşte organ 323
Organın Fiilinin Tüzel Kişiye İzafesi 324
a) Hukuki işlemler açısından 324
b) Hukuka aykırı fiiller açısından 325
aa) Organın borca aykırı davranışı 325
bb) Organın haksız fiili 326
TÜZEL KİŞİLERİN SONA ERMESİ 330
Tasfiye 330
Tahsis (Özgüleme) 332
3. DERNEKLER
GİRİŞ 335
DERNEK KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 338
Kavram 338
Çeşitleri 338
a) Ticari işletme işleten ve işletmeyen dernekler 339
b) Alelâde dernekler – Kamuya yararlı dernekler 340
c) Dernekler–Üst kuruluş (Dernek birlikleri: federasyonlar,
konfederasyonlar) 342
III. DERNEKLERDE ÜYE UNSURU 343
Dernek Üyeliği 343
Üyelik Şartları 345
a) Normal üyelik için aranan şartlar 346
aa) Kamu hizmeti görevlilerinin derneklere üye olmaları 346
bb) Çocuk derneklerine üyelik 346
cc) Yabancıların derneklere üye olmaları 347
dd) Tüzükte belirlenmiş olan şartlar 347
b) Kurucu üyelik için aranan şartlar 347
aa) Fiil ehliyetine sahip olmak 348
bb) Dernekler Kanunu m. 3/f. 2'de sayılanlardan olmamak 348
cc) Çocuk derneklerinde 348
Üyelik Sıfatının Kazanılması 348
Üyeliğe Bağlı Hak ve Yükümlülükler 351
a) Üyelik hakları 351
aa) Katılma hakları 352
aaa) Oy hakkı 352
bbb) Genel kurulu toplantıya davet ettirme hakkı 353
ccc) Genel kurul toplantısında gündeme ek madde koydurma
hakkı 354
bb) Yararlanma hakları 354
cc) Koruma hakları 355
aaa) Derneğin amacını koruma hakkı 355
bbb) Şikâyet hakkı 355
ccc) İstifa (dernekten çekilme) hakkı 356
ddd) İtiraz hakkı 356
b) Üyelik yükümlülükleri 360
aa) Sadakat yükümlülüğü 361
bb) Ödenti (aidat) ödeme borcu 361
cc) Derneğin amacına uygun davranmak 363
Üyelik Sıfatının Sona Ermesi 364
a) Üyelik sıfatının kendiliğinden sona ermesi 364
b) Üyenin dernekten çekilmesi (istifa) 365
c) Üyenin dernekten çıkarılması (ihraç) 365
aa) Çıkarma sebepleri 366
aaa) Çıkarma tüzükte düzenlenmişse 366
bbb) Çıkarma hakkında tüzükte hiçbir hüküm öngörülmemişse 367
bb) Dernekten çıkarılan üyenin itiraz hakkı 367
aaa) Çıkarma sebepleri tüzükte düzenlenmemişse 367
bbb) Çıkarma sebepleri veya çıkarma tüzükte düzenlenmişse 368
d) Üyelik sıfatının sona ermesinin sonuçları 370
DERNEKTE AMAÇ (GAYE) UNSURU 370
Kavram 370
Amacın, Kanuna ve Ahlâka Aykırı Olmaması 371
a) Genel olarak 371
b) Çocuk dernekleri için sınırlandırılmış amaçlar 372
c) Amacın imkânsız olmaması 372
DERNEĞİN TÜZEL KİŞİLİĞİ 373
Derneğin Kuruluşu 373
a) Tüzüğün hazırlanması 374
aa) Tüzük kavramı 374
bb) Tüzüğün içeriği 374
b) Tüzüğün idareye verilmesi 375
c) Kurulmaları ve faaliyetleri izne bağlı dernekler 377
d) Kuruluşa etkili olmayan düzen hükümleri 377
aa) Kuruluş bildirisi ve tüzüğün incelenmesi 377
bb) İlk genel kurul toplantısı 378
cc) Dernek kütüğüne kayıt 378
Derneğin Organları 378
a) Genel kurul 379
aa) Genel kurulun toplanması 380
aaa) Olağan toplantı 380
bbb) Olağanüstü toplantı 380
bb) Çağrı usulü 382
cc) Toplantı yeter sayısı 382
dd) Toplantı yeri 383
ee) Toplantının yapılış usulü 383
ff) Gündem ve genel kurulun yetkileri 384
gg) Genel kurulda karar alınması 384
b) Yönetim kurulu 385
aa) Yönetim kurulunun oluşumu ve görevinin sona ermesi 385
bb) Yönetim kurulunun görev ve yetkileri 386
c) Denetim kurulu 387
Derneğin Faaliyeti 389
a) Faaliyeti kısıtlayıcı ve yasaklayıcı hükümler 389
b) Kolluk kuvvetlerinin dernek faaliyetlerine müdahale yetkisi 391
Derneğin Devlet Tarafından Denetlenmesi 392
Derneğin Sona Ermesi 393
a) Sona erme şekli 393
aa) Derneğin kendi kendini feshetmesi 393
bb) Derneğin kendiliğinden sona ermesi (infisah; kendiliğinden
dağılmış sayılma) 394
aaa) Derneğin aciz haline düşmesi 394
bbb) Yönetim kurulunun tüzüğe göre kurulmasına imkan
kalmaması 395
ccc) Genel kurulun toplanması için gerekli yeter sayının
bulunmaması yüzünden olağan genel kurul toplantısının
üst üste iki defa yapılamaması 395
ddd) Derneğin amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin
imkansızlaşması veya şartların kaybolması 396
eee) İlk genel kurul toplantısının yapılmaması ve zorunlu
organların kurulmaması 396
fff) Sürenin dolması 396
cc) Derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi 397
aaa) Derneğin amacının kanuna yahut ahlâka aykırı hale
gelmesi (MK m. 89) 397
bbb) Kuruluştaki kanuna aykırılık ve eksikliklerin
giderilmemesi 397
ccc) Suç sebebiyle derneğin kapatılması 399
b) Sona ermenin sonuçları 400
4. VAKIF
GİRİŞ 403
VAKIF KAVRAMI 406
III. VAKFIN ÇEŞİTLERİ 407
Yeni Vakıflar 407
Kamuya Yararlı Vakıflar 407
Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 410
a) İki taraflı (katılmalı), çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları 412
b) Tek taraflı, çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları 413
c) Ortak esaslar 413
Aile Vakıfları 413
Mazbut Vakıflar 414
Mülhak Vakıflar 415
Cemaat Vakıfları 416
Esnaf Vakıfları 418
VAKIFTA MAL UNSURU 418
Tahsis Edilecek Malvarlığı Değerleri 418
Vakfedilen Malın Değiştirilmesi 421
MALIN USULÜNE GÖRE BELİRLİ VE SÜREKLİ BİR AMACA TAHSİSİ
(VAKIF KURMA İŞLEMİ) 422
Amaç (Gaye) 423
a) Amaç kanuna, ahlâka ve milli menfaatlere aykırı olmamalıdır 426
b) Amaç imkânsız olmamalıdır 426
c) Amaç belirli olmalıdır 429
d) Amaç devamlı olmalıdır 430
Malvarlığının Tahsisi 430
Vakıf Kurma İşlemi 431
a) Vakıf kurma işleminin şekli 431
aa) Sağlıkta vakıf kurma 431
bb) Ölüme bağlı tasarrufla vakıf kurma 432
b) Vakıf kurma işleminde ehliyet 432
aa) Sağlıkta vakıf kurma 433
bb) Ölüme bağlı tasarrufla vakıf kurma 433
c) Vakıf kurma işleminin içeriği 433
d) Vakıf kurma işleminin geri alınması 436
e) Mirasçıların ve alacaklıların itiraz hakkı 437
VAKIFTA TÜZEL KİŞİLİK UNSURU 437
Tüzel Kişiliğin Kazanılması 437
a) Tescil 437
b) Mahkeme siciline tescilin hukuki sonuçları 441
aa) Tüzel kişiliğin kazanılması 441
bb) Vakfın tahsis olunan malları ve hakları kazanması 441
Vakfın Yönetimi ve Örgütü 443
a) Genel olarak 443
b) Örgütün tamamlattırılması 445
c) Yönetimin değiştirilmesi 446
d) Yönetim organlarının görevleri 447
e) Vakıf yöneticilerinde aranan nitelikler ve yöneticilerin yönetimden
uzaklaştırılmaları 450
f) Görevden alınmanın sonuçları 453
Vakıf Senedinin Değiştirilmesi 453
Vakıfların Uluslararası Faaliyetleri ve Şube, Temsilcilik ve İrtibat
Bürosu Açmaları 456
Yurt Dışındaki Vakıfların Türkiye’deki Faaliyetleri 456
Vakfın Denetimi 457
a) Genel olarak 457
b) İktisadi işletme ve iştiraklerin denetimi 460
Vakfın Sona Ermesi 461
a) Vakfın kendiliğinden sona ermesi (vakfın dağılması) 461
aa) Vakıf senedindeki hüküm dolayısıyla sona erme 462
bb) Kanun gereğince sona erme 462
b) Vakfın mahkeme kararı gereği sona ermesi (vakfın dağıtılması) 464
aa) Amacın kanuna aykırı olması 464
c) Alacaklıların veya saklı pay sahibi mirasçıların itirazı üzerine sona
erme 465
Vakfın Sona Ermesinin Sonuçları 466
a) Tasfiye 466
b) Tahsis 466
c) Sona eren vakfın kaydının silinmesi ve ilân edilmesi 467
Yararlanılan Eserler 469
