Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Cezai Düzenlemeler
Av. Abdulhakim YILDIZ
İÇİNDEKİLER
ÖZET.5
ABSTRACT6
İÇİNDEKİLER.7
KISALTMALAR DİZİNİ19
GİRİŞ.21
BÖLÜM
KİŞİSEL VERİ HUKUKUNUN GENEL HUSUSLARI
1.1. KİŞİSEL VERİ KAVRAMI.25
1.1.1. Kişisel Verinin Tanımı 25
1.1.1.1. Kişi.25
1.1.1.2. Veri 26
1.1.1.3. Kişisel Veri 27
1.1.2. Kişisel Veri Kavramının Unsurları29
1.1.2.1. Bilgi .29
1.1.2.2. Bilginin Gerçek Kişiye Ait Olması33
1.1.2.3. Gerçek Kişinin Kimliğinin Belirli veya
Belirlenebilir Olması.36
1.1.2.4. Bilginin Gerçek Kişiyle İlişkilendirilmesi.37
1.1.3. Kişisel Verinin Türleri.39
1.1.3.1. Özel Nitelikli (Hassas) Kişisel Veriler 39
1.1.3.2. Genel Nitelikli (Hassas Olmayan) Kişisel Veriler.41
1.2. KİŞİSEL VERİ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL
KAVRAMLAR.42
1.2.1. İlgili Kişi42
1.2.1.1. İlgili Kişinin Hakları42
İçindekiler
8
1.2.1.1.1. Kişisel Verilerin İşlenip İşlenmediğini
Öğrenme Hakkı 43
1.2.1.1.2. Kişisel Verileri İşlenmişse Buna İlişkin Bilgi
Talep Etme Hakkı 43
1.2.1.1.3. Kişisel Verilerin İşlenme Amacını ve
Bunların Amaca Uygun Kullanılıp Kullanılmadığını
Öğrenme Hakkı 44
1.2.1.1.4. Yurt İçinde veya Yurt Dışında Kişisel
Verilerin Aktarıldığı Üçüncü Kişileri Bilme Hakkı 45
1.2.1.1.5. Kişisel Verilerin Eksik veya Yanlış İşlenmiş
Olması Halinde Bunların Düzeltilmesini İsteme Hakkı 45
1.2.1.1.6. Kişisel Verilerin Silinmesini veya Yok
Edilmesini İsteme Hakkı 45
1.2.1.1.7. Düzeltmenin, Silmenin veya Anonim Hale
Getirmenin Üçüncü Kişilere Bildirilmesini İsteme
Hakkı (Unutulma Hakkı) . 46
1.2.1.1.8. İtiraz Etme Hakkı. 48
1.2.1.1.9. Tazminat Talep Etme Hakkı 48
1.2.1.2. İlgili Kişinin Hak Arama Yöntemleri 49
1.2.1.2.1. Başvuru Hakkı . 49
1.2.1.2.2. Şikâyet Hakkı. 50
1.2.2. Veri Sorumlusu ve Veri işleyen 51
1.2.2.1. Aydınlatma Yükümlülüğü . 52
1.2.2.2. Uygun Güvenlik Yükümlülüğü . 53
1.2.2.3. İlgili Kişiler Tarafından Yapılan Başvuruların
Cevaplanması ve Kurul Kararlarının Yerine Getirilmesi
Yükümlülüğü 55
1.2.2.4. Veri Sorumluları Siciline Kaydolma Yükümlülüğü 55
1.2.2.5. Bildirim Yükümlülüğü 58
İçindekiler
9
1.2.3. Veri Kayıt Sistemi .59
1.2.4. Kişisel Verilerin İşlenmesi 60
1.2.4.1. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Temel İlkeler.61
1.2.4.1.1. Hukuka ve Dürüstlük Kuralına Uygun Olma
İlkesi.61
1.2.4.1.2. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma İlkesi 62
1.2.4.1.3. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşleme
İlkesi.62
1.2.4.1.4. İşlendikleri Amaçla Bağlantılı, Sınırlı ve
Ölçülü Olma İlkesi.63
1.2.4.1.5. Sınırlı Süre Muhafaza Edilme İlkesi64
1.2.4.2. Kişisel Verilerin İşlenme Şartları 65
1.2.4.2.1. Açık Rıza66
1.2.4.2.1.1. Açık Rızanın Belirli Bir Konuya İlişkin
Olması .67
1.2.4.2.1.2. Açık Rızanın Bilgilendirmeye
Dayanması.68
1.2.4.2.1.3. Açık Rızanın Özgür İradeyle
Açıklanması.69
1.2.4.2.2. Kanunda Öngörülen Hukuka Uygunluk
Sebepleri.70
1.2.4.2.2.1. Kanun Hükmü 71
1.2.4.2.2.2. Fiili İmkansızlık .72
1.2.4.2.2.3. Sözleşmenin İfası .73
1.2.4.2.2.4. Veri Sorumlusunun Hukuki Sorumluluğu74
1.2.4.2.2.5. Aleniyet Kazandırma75
1.2.4.2.2.6. Hakkın Tesisi, Korunması, Kullanılması .76
1.2.4.2.2.7. Meşru Menfaat .76
İçindekiler
10
1.2.5. Kişisel Verilerin Aktarılması 77
1.2.5.1. Yurt İçinde Aktarım. 78
1.2.5.2. Yurt Dışına Aktarım 80
1.3. KİŞİSEL VERİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI. 81
1.3.1. Uluslararası Kaynaklar 81
1.3.1.1. Birleşmiş Milletler. 81
1.3.1.2. Avrupa Konseyi. 82
1.3.1.3. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 83
1.3.1.4. Avrupa Birliği 84
1.3.2. Ulusal Kaynaklar. 85
1.3.2.1. 1982 Anayasası 86
1.3.2.2. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 87
1.3.2.3. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 87
1.3.2.4. Diğer Kanunlar 87
1.3.2.5. İkincil Mevzuat 89
1.4. KİŞİSEL VERİ HUKUKUNDA MÜEYYİDELER. 89
1.4.1. Suçlar. 89
1.4.2. Kabahatler . 90
1.4.3. Diğer Müeyyideler 90
BÖLÜM
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDAKİ
DÜZENLEMELER VE ÖNGÖRÜLEN MÜEYYİDELER
2.1. GENEL OLARAK 93
2.2. KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU 96
2.2.1. Genel Bilgiler 96
2.2.2. Korunan Hukuksal Değer 98
İçindekiler
11
2.2.3. Suçun Temel Unsurları101
2.2.3.1. Suçun Kanuni Unsuru (Tipiklik) .101
2.2.3.2. Suçun Maddi Unsurları (Objektif Unsur)103
2.2.3.2.1. Fail .103
2.2.3.2.2. Mağdur.104
2.2.3.2.3. Suçun Konusu 106
2.2.3.2.4. Hareket (Fiil – Eylem) .108
2.2.3.2.5. Netice .110
2.2.3.2.6. Nedensellik Bağlantısı (İlliyet Bağı – Objektif
İsnadiyet)112
2.2.3.3. Suçun Manevi Unsuru (Subjektif Unsur) 113
2.2.3.4. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru .116
2.2.3.4.1. Kanun Hükmünün (Görevin) Yerine
Getirilmesi118
2.2.3.4.2. Meşru Savunma118
2.2.3.4.3. Hakkın Kullanılması 119
2.2.3.4.4. İlgilinin Rızası120
2.2.3.4.5. Diğer Hukuka Uygunluk Sebepleri121
2.2.3.4.6. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın
Aşılması .121
2.2.4. Suçun Nitelikli Unsurları.123
2.2.4.1. Özel Nitelikli (Hassas) Kişisel Verilerin
Kaydedilmesi 124
2.2.4.2. Suçun Kamu Görevlisi ve Görevin Verdiği
Yetkiyi Kötüye Kullanmak Suretiyle İşlenmesi .124
2.2.4.3. Suçun Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı
Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi125
2.2.5. Kusurluluk ve Kusurluluğu Etkileyen Haller126
İçindekiler
12
2.2.6. Ceza Hukukunda Hata. 129
2.2.6.1. Kastı Kaldıran Hata . 129
2.2.6.2. Kusurluluğu Etkileyen Hata 131
2.2.7. Cezalandırılabilirliğin Diğer Koşulları 132
2.2.8. Suçun Özel Görünüm Şekilleri . 134
2.2.8.1. Teşebbüs 134
2.2.8.2. İştirak (Suç Ortaklığı) 135
2.2.8.3. İçtima (Suçların Toplanması) 136
2.2.9. Yaptırım ve Muhakemeye İlişkin Kurallar . 138
2.3. VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME
VEYA ELE GEÇİRME SUÇU. 140
2.3.1. Genel Bilgiler 140
2.3.2. Korunan Hukuksal Değer 142
2.3.3. Suçun Temel Unsurları 142
2.3.3.1. Suçun Kanuni Unsuru (Tipiklik). 142
2.3.3.2. Suçun Maddi Unsurları (Objektif Unsur) 143
2.3.3.2.1. Fail . 143
2.3.3.2.2. Mağdur. 143
2.3.3.2.3. Suçun Konusu 143
2.3.3.2.4. Hareket (Fiil – Eylem). 144
2.3.3.2.4.1. Kişisel Verileri Başkasına Vermek 145
2.3.3.2.4.2. Kişisel Verileri Yaymak. 146
2.3.3.2.4.3. Kişisel Verileri Ele Geçirmek 146
2.3.3.2.5. Netice . 147
2.3.3.2.6. Nedensellik Bağlantısı (İlliyet Bağı – Objektif
İsnadiyet) . 147
2.3.3.3. Suçun Manevi Unsuru (Subjektif Unsur) 147
İçindekiler
13
2.3.3.4. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru .148
2.3.4. Suçun Nitelikli Unsurları.149
2.3.5. Kusurluluk ve Kusurluluğu Etkileyen Haller150
2.3.6. Ceza Hukukunda Hata.150
2.3.7. Cezalandırılabilirliğin Diğer Koşulları150
2.3.8. Suçun Özel Görünüm Şekilleri151
2.3.8.1. Teşebbüs 151
2.3.8.2. İştirak (Suç Ortaklığı)151
2.3.8.3. İçtima (Suçların Toplanması) 152
2.3.9. Yaptırım ve Muhakemeye İlişkin Kurallar153
2.4. VERİLERİ YOK ETMEME SUÇU154
2.4.1. Genel Bilgiler 154
2.4.2. Korunan Hukuksal Değer157
2.4.3. Suçun Temel Unsurları157
2.4.3.1. Suçun Kanuni Unsuru (Tipiklik) .157
2.4.3.2. Suçun Maddi Unsurları (Objektif Unsur)158
2.4.3.2.1. Fail .158
2.4.3.2.2. Mağdur.159
2.4.3.2.3. Suçun Konusu 159
2.4.3.2.4. Hareket (fiil – eylem).160
2.4.3.2.5. Netice .161
2.4.3.2.6. Nedensellik Bağlantısı (İlliyet Bağı – Objektif
İsnadiyet)161
2.4.3.3. Suçun Manevi Unsuru (Subjektif Unsur) 161
2.4.3.4. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru .162
2.4.4. Suçun Nitelikli Unsurları.162
2.4.5. Kusurluluk ve Kusurluluğu Etkileyen Haller163
İçindekiler
14
2.4.6. Ceza Hukukunda Hata. 163
2.4.7. Cezalandırılabilirliğin Diğer Koşulları 164
2.4.8. Suçun Özel Görünüm Şekilleri . 164
2.4.8.1. Teşebbüs 164
2.4.8.2. İştirak (Suç Ortaklığı) 164
2.4.8.3. İçtima (Suçların Toplanması) 165
2.4.9. Yaptırım ve Muhakemeye İlişkin Kurallar . 165
BÖLÜM
6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
KANUNUNDAKİ DÜZENLEMELER VE ÖNGÖRÜLEN
MÜEYYİDELER
3.1. GENEL OLARAK 167
3.2. AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE
GETİRİLMEMESİ KABAHATİ. 169
3.2.1. Genel Bilgiler 169
3.2.2. Korunan Hukuksal Değer 171
3.2.3. Kabahatin Temel Unsurları . 172
3.2.3.1. Kabahatin Kanuni Unsuru (Tipiklik). 172
3.2.3.2. Kabahatin Maddi Unsurları (Objektif Unsur) . 173
3.2.3.2.1. Fail . 173
3.2.3.2.2. Mağdur. 176
3.2.3.2.3. Kabahatin Konusu 177
3.2.3.2.4. Hareket (Fiil – Eylem). 179
3.2.3.2.5. Netice . 181
3.2.3.2.6. Nedensellik Bağlantısı (İlliyet Bağı – Objektif
İsnadiyet) . 181
İçindekiler
15
3.2.3.3. Kabahatin Manevi Unsuru (Subjektif Unsur)182
3.2.3.4. Kabahatin Hukuka Aykırılık Unsuru.184
3.2.4. Kusurluluk ve Kusurluluğu Etkileyen Haller186
3.2.5. Kabahatler Hukukunda Hata .188
3.2.6. Kabahatin Özel Görünüm Şekilleri .190
3.2.6.1. Teşebbüs 190
3.2.6.2. İştirak .190
3.2.6.3. İçtima .192
3.2.7. Yaptırım ve Yaptırıma İlişkin Kurallar194
3.3. KİŞİSEL VERİ GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN
YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİ
KABAHATİ196
3.3.1. Genel Bilgiler 196
3.3.2. Korunan Hukuksal Değer197
3.3.3. Kabahatin Temel Unsurları .198
3.3.3.1. Kabahatin Maddi Unsurları .198
3.3.3.1.1. Fail .198
3.3.3.1.2. Mağdur.198
3.3.3.1.3. Kabahatin Konusu199
3.3.3.1.4. Hareket.199
3.3.3.1.4.1. Teknik ve İdari Tedbirleri Almamak200
3.3.3.1.4.2. Denetleme Yükümlülüğünü Yerine
Getirmemek .202
3.3.3.1.4.3. Sır Saklama Yükümlülüğüne Aykırı
Hareket Etmek.202
3.3.3.1.4.4. Kurula ve İlgili Kişiye Bildirimde
Bulunmamak .203
3.3.3.1.5. Netice .204
İçindekiler
16
3.3.3.1.6. Nedensellik Bağlantısı . 204
3.3.3.2. Kabahatin Manevi Unsuru. 204
3.3.3.3. Kabahatin Hukuka Aykırılık Unsuru. 205
3.3.4. Kabahatin Özel Görünüm Şekilleri. 205
3.3.4.1. Teşebbüs 205
3.3.4.2. İştirak. 206
3.3.4.3. İçtima . 206
3.3.5. Yaptırım ve Yaptırıma İlişkin Kurallar. 207
3.4. KURUL KARARLARININ YERİNE
GETİRİLMEMESİ KABAHATİ. 208
3.4.1. Genel Bilgiler 208
3.4.2. Korunan Hukuksal Değer 209
3.4.3. Kabahatin Temel Unsurları . 209
3.4.3.1. Kabahatin Maddi Unsurları . 209
3.4.3.1.1. Fail . 209
3.4.3.1.2. Mağdur. 210
3.4.3.1.3. Kabahatin Konusu 211
3.4.3.1.4. Hareket. 211
3.4.3.1.5. Netice . 213
3.4.3.1.6. Nedensellik Bağlantısı . 213
3.4.3.2. Kabahatin Manevi Unsuru. 213
3.4.3.3. Kabahatin Hukuka Aykırılık Unsuru. 214
3.4.4. Kabahatin Özel Görünüm Şekilleri. 215
3.4.4.1. Teşebbüs 215
3.4.4.2. İştirak. 215
3.4.4.3. İçtima . 216
3.4.5. Yaptırım ve Yaptırıma İlişkin Kurallar. 217
İçindekiler
17
3.5. VERİ SORUMLULARI SİCİLİNE KAYIT VE
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜNE AYKIRI HAREKET
ETME KABAHATİ.218
3.5.1. Genel Bilgiler 218
3.5.2. Korunan Hukuksal Değer219
3.5.3. Kabahatin Temel Unsurları .220
3.5.3.1. Kabahatin Maddi Unsurları .220
3.5.3.1.1. Fail .220
3.5.3.1.2. Mağdur.220
3.5.3.1.3. Kabahatin Konusu221
3.5.3.1.4. Hareket.221
3.5.3.1.5. Netice .222
3.5.3.1.6. Nedensellik Bağlantısı .223
3.5.3.2. Kabahatin Manevi Unsuru.223
3.5.3.3. Kabahatin Hukuka Aykırılık Unsuru.224
3.5.4. Kabahatin Özel Görünüm Şekilleri .224
3.5.4.1. Teşebbüs 224
3.5.4.2. İştirak .225
3.5.4.3. İçtima .225
3.5.5. Yaptırım ve Yaptırıma İlişkin Kurallar .226
SONUÇ229
KAYNAKÇA 233