Kişisel Verilerin Yapay Zekayla işlenmesinden Doğan Özel Hukuk Sorunları
- | Konuya İlişkin Kavramlar |
- | Yapay Zeka ile Kişisel Verilerin İşlenmesi |
- | Yapay Zeka ile Kişisel Verilerin İşlenmesinin Hukuki Sonuçları ve Dava Türleri |
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ix
KISALTMALARvii
GİRİŞ ix
I Konunun Takdimi 1
II Konunun Sınırlandırılması 1
1BÖLÜM:
KONUYA İLİŞKİN KAVRAMLAR
I Genel Olarak 3
II Temel Kavramlar 7
A Yapay Zekâ 7
1 Genel Olarak 7
2 Yapay Zekâ’nın Sınıflandırılması 11
3 Makine Öğrenmesi, Nesnelerin İnterneti ve Büyük Veri 13
4 Yapay Zekâya İlişkin Kamu Politikaları ve Hukuki
Düzenlemeler 15
B Kişisel Veri Kavramı, Kapsamı ve Unsurları 16
1 Genel Olarak 16
2 Kişisel Verinin Unsurları 18
a Belirli veya Belirlenebilir Bir Kişi 18
aa Kişi 18
aaa Türk Medeni Kanun’a Göre Kişi Kavramı 18
bbb KVKK Kapsamında Korunan Kişi Kavramı 20
ccc Tüzel Kişilerin Verilerinin Kişisel Verileri Koruma
Kanunu Uyarınca Korunup Korunamayacağı
Sorunu 20
bb Belirli veya Belirlenebilir Kişi 21
b Bilgi 22
ii İçindekiler
c Verinin Kişiye İlişkin Olması24
3 Kişisel Veri Çeşitleri 25
a Hassas Olmayan Veriler25
b Hassas Veriler 25
c Anonim Veriler 28
4 Kişisel Verilerin Önemi ve Niteliği29
a Genel Olarak 29
b Kişisel Verilerin Hukuki Niteliği32
aa Genel Olarak 32
bb Kişisel Verilerin Niteliğine Yönelik Yaklaşımlar32
aaa Kişilik Hakkının Devamı Olarak Kişisel Veriler32
bbb İnsan Hakkı Yaklaşımı33
ccc Sosyo-Hümanist Yaklaşım36
cc Ekonomik Değer Yaklaşımı 36
aaa Mülkiyet Hakkı Yaklaşımı36
bbb Fikri Mülkiyet Hakkı Yaklaşımı 38
dd Karma Görüş39
IIIYapay Zekâ ve Kişisel Veri Kavramı Arasındaki İlişkisi 40
2 BÖLÜM:
YAPAY ZEKÂ İLE KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ
I Kişisel Veri İşleme43
A Genel Olarak43
B Açık Rıza Kavramı 45
1 Genel Olarak 45
2 Açık Rıza’nın Unsurları 46
a Belirli Bir Konuya İlişkin Olma 47
b Bilgilendirme 47
İçindekiler iii
c Özgür İradeye Dayanma 48
d GDPR’da Düzenlenen Açık Rızaya İlişkin İlave Unsurlar50
3 Açık Rıza Kuralının İstisnaları 50
4 Opt-in ve Opt-out Rıza Kavramları 50
5 Küçüklerin Vermiş Olduğu Rıza 51
C Veri İşleyen 52
D Veri Sorumlusu 53
E Kişisel Verilerin İşlenmesindeki Temel Prensipler 54
1 Verinin Hakkaniyete ve Dürüstlük Kuralına Uygun
İşlenmesi 54
2 Belirli ve Meşru Bir Amaç Adına Veriyi İşleme 55
3 Verilerin İşlendikleri Amaçla Bağlantılı Olarak Sınırlı ve
Ölçülü İşlenmesi 56
4 Verinin Gerekli Süre Kadar Saklanabilmesi 57
5 Veri Sahibine Zarar Verecek Her Türlü Davranıştan Kaçınma
Yükümlülüğü 59
F Kişisel Verilerin İşlenmesinin Kapsamı 59
II GDPR Uyarınca Yapay Zekâ ile Veri İşleme 61
III Yapay Zekâ ile Kişisel Veri İşlenmesi 62
A Genel Olarak 62
B Büyük Veri (Big Data) 64
C Uygulamada Yapay Zekâ ile Kişisel Veri İşlenebilmesi
Örnekleri 66
D Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesinin Faydaları ve Riskleri 70
1 Faydalar 70
2 Riskler 73
a Genel Olarak 73
b Algoritma Sapması 74
c Ayrımcılık Riski 75
iv İçindekiler
d Yapay Zekâ’nın Veri İşlerken Yeni Kişisel Veri
Türetebilmesi78
e Otomatik Karar Alma Mekanizmalarının Kullanılması 79
f Blok Zincir Teknoloji İle Veri İşlenmesi Durumunda
Verilerin Silinememesi ve Anonimleştirmeye İlişkin
Riskler 80
g Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Halinde İnsan Haklarına
Saygı Gösterilememesi Durumu81
IV Yapay Zekâ ve Kişisel Verilerin İşlenmesi Durumunda Ortaya Çıkan
Risklerin Giderilmesi İçin Öneriler 84
A Genel Olarak84
B Gözetilmesi Gereken İlke ve Prensipler86
1 Genel Olarak86
2 Mahremiyet ve Veri Yönetimi89
3 Şeffaflık 89
4 Çeşitlilik, Ayrımcılık Karşıtlığı ve Adalet90
5 İnsan Gözetimi (Human Oversight)90
6 Gerekli Siber Güvenlik Önlemlerinin Alınması 91
7 Toplumsal ve Çevresel Refah91
8 Sorumluluk 92
9 Yapay Zekânın Kullanılmaması Gereken Yerler92
3 BÖLÜM:
YAPAY ZEKÂ İLE KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİNİN
HUKUKİ SONUÇLARI VE DAVA TÜRLERİ
I Genel Olarak 95
II Yapay Zekâ Kullanımı Sonucu Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı
İşlenmesinin Özel Hukuk Bakımından Sonuçları97
A Genel Olarak97
B Tazminat Davası 98
İçindekiler v
1 Genel Olarak 98
2 Tazminat Davası Çeşitleri 98
a Manevi Tazminat Davası 98
b Maddi Tazminat Davası 101
3 Tazminat Davasının Dayanağı 102
a KVKK m11’den Kaynaklı Sorumluluk 102
aa Genel Olarak 102
bb KVKK madde 11’den Kaynaklı Sorumluluğun
Hukuki Niteliği 104
cc KVKK madde 11’den Kaynaklı Sorumluluğun
Şartları 105
b Sözleşme İlişkisinden Doğan Sorumluluk 106
c KVKK m 11’den Doğan Sorumluluğun Sözleşmesel
Sorumlulukla Yarışması 109
d Haksız Fiil Sebebiyle Ortaya Çıkan Sorumluluk 109
e Dürüstlük Kuralı Kaynaklı Sorumluluk 111
aa Culpa In Contrehendo Sorumluluğu 111
bb Sözleşmenin Art Etkisi 112
4 Tazminat Davasının Koşulları 113
a Kişilik Hakkı İhlali 113
b Hukuka Aykırı Olarak Verilerin İşlenmesi 114
c Kusur 115
aa Genel Olarak Kusur Kavramı 115
bb Veri işleme Faaliyetinden Doğan Zararın Tazmini İçin
Kusur Unsurunun Aranıp Aranmadığı 116
d Zarar 119
e İlliyet Bağı 119
5 Zamanaşımı 120
C Sebepsiz Zenginleşme Davası 121
vi İçindekiler
D Vekâletsiz İş Görme Davası 124
E Yapay Zekâ ile İşlenen Verilerin Hukuka Aykırı İşlenmesi
Sonucu Açılabilecek Medeni Kanun’da Düzenlenen Davalar128
1 Önleme Davası129
2 Durdurma Davası130
3 Tespit Davası 131
4 Zamanaşımı ve Yetkili Mahkeme132
F Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Sonucu Oluşabilecek Veri
İhlallerine Karşı Topluluk Davalarının Açılıp Açılamayacağına
İlişkin Değerlendirme 132
G Yapay Zekâ ile Veri İşlenmesi Durumunda Açılacak Davaların
Tarafları 135
1 Davacı135
2 Davalı137
SONUÇ141
KAYNAKÇA147
ABSTRACT 159
ÖZET159