Kolombiya' da Çatışma Sonrası Dönem: Birleşmiş Milletler Faaliyetleri ve Covid-19 Kapsamında Bir İnceleme
Dr. Mustafa ERÇAKICA
Kolombiya neredeyse 50 yıl devam eden bir silahlı çatışma süreci tecrübe etmiş, bu sürecin uzunluğu konu üzerinde yapılan bütün çalışmalarda vurgulanmıştır. Kolombiya’yı ön plana çıkaran tek özellik, buradaki çatışmaların yayıldığı zaman diliminin uzunluğu değildir. Bu kadar uzun süren çatışma sürecine rağmen, burada toplumsam uzlaşıyı sağlamak üzere bir barış andlaşmasının yapılması başarısı da önemli bir gelişmedir. Belki Kolombiya’da henüz bütün silahlı örgütlerle devletin resmi makamları arasında barış andlaşması yapılamamıştır; ama bu kadar uzun süren bir çatışma sürecinin ardından en azından en önemli silahlı örgütle yapılan barış andlaşması da çok önemli bir gelişmedir. Şu anda bir diğer önemli silahlı örgütle de barış görüşmeleri yapılmaya çalışılmaktadır. Covid-19’un yarattığı ortamın ve Venezüela kaynaklı mülteci akının da Kolombiya’nın çatışma sonrası döneminde çatışma çözümü faaliyetlerini etkilediği görülmektedir. Yine de, Kolombiya’da yaşanan 50 yıllık çatışma çözümüne yönelik faaliyetler devam etmektedir.
İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR V
KISALTMALAR XI
GİRİŞ 1
I. KOLOMBİYA’DA SİLAHLI ÇATIŞMA SÜRECİ VE ÇATIŞMA SONRASI DÖNEM 3
1. Kolombiya’da Çatışmalar ve İnsan Haklarının Durumu 3
a. Kolombiya’nın Tarihi, Toplumsal Koşulları ve Yaşanan İç Silahlı Çatışma 4
b. Kolombiya’da İhlal Edilen İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Kuralları 11
2. Kolombiya’da Silahlı Çatışmanın Sona Erme Süreci 16
a. Kolombiya İç Silahlı Çatışmasının Sona Ermesi ve Çatışma Çözümü 17
b. Kolombiya Resmi Makamları ve FARC-EP Arasındaki Barış Görüşmeleri 24
c. Kolombiya’da İstikrarlı ve Kalıcı Barışın İnşası Nihai Andlaşması 28
i. İstikrarlı ve Kalıcı Barışın İnşası Nihai Andlaşması’nın Hukuk Niteliği 29
ii. İstikrarlı ve Kalıcı Barışın İnşası Nihai Andlaşması’nın İçeriği 32
3. Kolombiya’da Yeniden İnşa ve Silahların Terk Edilmesi 36
a. Kolombiya’da Yeniden İnşa Faaliyetleri 37
i. Kolombiya’da Yeni Arazi Düzenlemeleri 37
ii. Kolombiya’da Yeniden İnşa ve Toplumsal Uzlaşı Çalışmaları 39
b. Kolombiya’da Silahsızlanma, Terhis ve Yeniden Entegrasyon Süreci 48
II. ÇATIŞMA SONRASI DÖNEMDE KOLOMBİYA’DA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER FAALİYETLERİ 57
1. Kolombiya’da Kurulan Birleşmiş Milletler Misyonları 57
a. Kolombiya’da İnsan Hakları Savunucularının Korunması ve İlgili Birleşmiş Milletler Raporu 61
b. Kolombiya’da Çatışma Sonrası Dönemlerde İnsan Haklarının Durumu ve Birleşmiş Milletler Raporu 66
3. Kolombiya’da Geçiş Dönemi Adaleti ve Birleşmiş Milletler’in Buna Yaklaşımı 71
a. Kolombiya’da Geçiş Dönemi Adaleti İçin Kurulan Bütünleşik Sistem 72
b. Birleşmiş Milletler’in Kolombiya’daki Bütünleşik Sisteme Bakışı 77
4. Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Kolombiya İlişkisi 80
III. COVID-19’UN KOLOMBİYA ÇATIŞMA SONRASI DÖNEMİNE ETKİSİ VE YENİ BARIŞ GÖRÜŞMELERİ 85
1. Covid-19 ve Kolombiya Çatışma Sonrası Dönemine Etkileri 85
2. Kolombiya Yeni Barış Görüşmeleri İhtimali 89
SONUÇ 93
KAYNAKÇA 97