İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 İÇİNDEKİLER 7 KISALTMALAR 13 BİRİNCİ BÖLÜM TAZMİNAT İSTEMİ, KOŞULLARI VE YARGILAMA USULÜ I. GENEL BİLGİLER 15 A. Tazminat Kavramı ve Koruma Tedbirleri 15 B. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminatın Tarihsel Gelişimi 17 II. TAZMİNAT NEDENLERİ 21 A. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanma, Tutuklanma veya Tutukluluğun Devamına Karar Verme 21 YARGITAY KARARLARI 26 B. Kanuni Gözaltı Süresi İçinde Hâkim Önüne Çıkarılmama 32 YARGITAY KARARLARI 34 C. Yasal Haklar Hatırlatılmadan veya Hatırlatılan Haklardan Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklama 35 YARGITAY KARARLARI 37 D. Kanuna Uygun Tutuklanıp Mâkul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmama veya Bu Süre İçinde Hüküm Vermeme 37 YARGITAY KARARLARI 43 E. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Beraata Karar Verme 64 YARGITAY KARARLARI 66 F. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirilen Sürenin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması veya İşlenilen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın Sadece Para Cezası Olması Nedeniyle Zorunlu Olarak Bu Cezayla Cezalandırılma 69 YARGITAY KARARLARI 71 G. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamaların Açıklanmaması 73 H. Yakalanma veya Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmemesi 75 YARGITAY KARARLARI 77 İ. Arama Kararının Ölçüsüz Olarak Gerçekleştirilmesi 78 YARGITAY KARARLARI 81
İ. Koşulları Oluşmadığı Halde Elkoyma Kararı Verilmesi, Elkonulan Eşyanın Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınmaması, Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı Kullanılması veya Zamanında Geri Verilmemesi 96 1. Koşulları oluşmadığı halde eşya veya diğer malvarlığı değerlerine elkoyma kararı verilmesi 98 2. Elkonulan eşyanın veya diğer malvarlığı değerlerinin korunması için gerekli tedbirlerin alınmaması 99 3. Elkonulan eşyanın veya malvarlığı değerlerinin amaç dışı kullanılması 100 4. Elkonulan eşyanın zamanında geri verilmemesi. 101 YARGITAY KARARLARI 103 J. Yakalama veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda Öngörülen Başvuru İmkânlarından Yararlandırılmama 112 K. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucu Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi 113 YARGITAY KARARLARI 115 L. CMK'nın 141/3. Maddesi Uyarınca Hâkimler ve Cumhuriyet Savcılarının Verdikleri Kararlar veya Yaptıkları İşlemler Nedeniyle Tazminat Davası Açılması 116 YARGITAY KARARLARI 119 III. BAŞVURU SÜRESİ, YARGILAMA USULÜ VE KARAR İÇERİĞİ 125 A. Başvuru Süresi 125 1. Genel Olarak 125 YARGITAY KARARLARI 128 2. Karar veya Hükmün Kesinleşmesi 134 YARGITAY KARARLARI 135 3. Sonuçlanması ve Kesinleşmesi Gerekmeyen Başvurular 136 YARGITAY KARARLARI 137 B. Davanın Tarafları 146 1. Davacı 146 a. Mirasçıların durumu 147 b. Üçüncü kişilerin durumu 148 c. Küçüklerin durumu 148 d. Vesayet altına alınanların durumu 149 e. Tüzel kişilerin durumu 149 f. Yabancı uyruklu şahısların durumu 150 g. Vekil ile açılan davada vekâlet ilişkisi 151 YARGITAY KARARLARI 151 2. Davalı (Husumet) 153 YARGITAY KARARLARI 154 C. Başvuru Mercii (Görevli ve Yetkili Mahkeme) 155 1. Görevli mahkeme 155
2. Yetkili Mahkeme. 156 a. Genel yetkili Mahkeme 156 b. İstisnai yetkili mahkeme 159 YARGITAY KARARLARI 161 D. Başvuru Şekli 162 1. Genel olarak 162 a. Tazminat isteminde bulunanın açık kimlik ve adres bilgileri 162 b. Zarara uğranılan işlemin niteliği 163 c. Zararın türü ve miktarı 163 d. Deliller 163 2. Dilekçenin İncelenmesi. 164 a. Süre yönünden inceleme 164 b. İçerik ve ekinde yer alan belgeler yönünden inceleme 165 YARGITAY KARARLARI 166 E. Yargılama Usulü, Verilen Kararlar ve Kararda Yer alan Hususlar 172 1. Genel olarak 172 2. Dilekçenin incelenmesi 174 3. Duruşma açılması 176 4. Davanın değeri 177 5. Taleple bağlılık kuralı 177 YARGITAY KARARLARI 179 6. Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması 181 7. Karar başlığında yazılması gerekenler (Suç İsmi) 181 YARGITAY KARARLARI 182 8. Islah 185 YARGITAY KARARLARI 186 9. Araştırma, inceleme ve delillerin değerlendirilmesi yöntemi 187 a. Araştırma ve delillerin incelenmesi 188 YARGITAY KARARLARI 190 b. Delillerin değerlendirilmesi ve tazminat miktarının belirlenmesi 193 10. Duruşma ve hüküm 194 a. Dava dilekçesinin reddi 196 b. Davanın süreden reddi 196 c. Davanın husumetten reddi 196 d. Yetkisizlik Kararı 197 e. Davanın esastan reddi 197 f. Davanın kabulü 197 11. Hükümde yer alan diğer diğer hususlar 198 a. Yargılama giderleri 198
b. Vekâlet ücreti 199 YARGITAY KARARLARI 202 c. Harç 206 12. Kesinlik sınırı ve Kanun yolu 206 a. İlk derece mahkemesince verilen kararlarda kesinlik sınırı 207 b. İstinaf mahkemelerince verilen kararlarda kesinlik sınırı 211 c. Kesinlik sınırı ile ilgili genel açıklamalar 212 YARGITAY KARARLARI 216 F. Tazminat Hakkı ile Diğer Hususların İlgilisine Bildirilmesi 219 1. Tazminat davası açma hakkının hatırlatılması 219 YARGITAY KARARLARI 221 2. Diğer hususların hatırlatılması 222 YARGITAY KARARLARI 224 IV. TAZMİNATA KONU ZARAR VE NİTELİĞİ 226 A. MADDİ TAZMİNAT 227 1. Maddi Zararlar 227 a. Parasal Kayıplar 228 b. Tedavi Masrafları 229 c. Vekâlet Ücreti 230 aa. Beraat kararı verilen ceza davasında vekâlet ücretine hükmedilmemesi 230 YARGITAY KARARLARI 231 bb. Ceza davasında ya da soruşturma aşamasında avukata yapılan ve makbuzla belgelenen ödemeler 232 YARGITAY KARARLARI 235 d. Faiz 242 YARGITAY KARARLARI 247 2. Hesaplanma yöntemi ve tazminat miktarının belirlenmesi: 253 YARGITAY KARARLARI 263 3. Tazminata konu edilemeyen zararlar 270 YARGITAY KARARLARI 274 4. Talep edilemeyen kişisel zararlar 280 YARGITAY KARARLARI 283 B. MANEVİ TAZMİNAT 288 1. Manevi Zarar 288 a. Beden ve ruh tamlığının ihlali sonucu doğan zarar ve manevi tazminat 289 b. Kişilik haklarının ihlali sonucu doğan zarar ve manevi tazminat 291 2. Manevi Tazminat Miktarının Hesaplanması 295 YARGITAY KARARLARI 301
C. TAZMİNAT İSTEMİNDE DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR 306 1. Mahsup Kararı Bulunması halinde tazminat 306 YARGITAY KARARLARI 308 2. Koruma tedbiri uygulanan suç hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi 312 YARGITAY KARARLARI 315 3. Uyuşturucu madde ticareti yapma ya da kullanma suçlarında uygulanan koruma tedbiri nedeniyle tazminat istemi 317 a. Uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun kullanma suçuna dönüşmesi halinde uygulama 317 YARGITAY KARARLARI 318 b. Uyuşturucu madde ticareti yapmak suçundan beraat, uyuşturucu madde kullanmak suçundan ise tedbir karar verilmesi halinde uygulama 320 c. Soruşturma aşamasında uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan tutuklama gerçekleştirildikten sonra uyuşturucu madde kullanma suçundan dava açılması 321 YARGITAY KARARLARI 321 4. Şartlı tahliye süresinden fazla tutuklu kalma halinde tazminat 323 YARGITAY KARARLARI 325 5. Tutuklandığı suçtan beraat, tutuklanmadığı suçtan mahkûmiyet halinde tazminat 326 6. Karar veya hükmün kesinleşmesinden önce tazminat davasının açılması 328 YARGITAY KARARLARI 329 7. Koruma tedbirleri dışındaki uygulama nedeniyle oluşan zararın tazmini 331 YARGITAY KARARLARI 332 8. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinden ya da Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak tazminat alınması 332 YARGITAY KARARLARI 333 9. Uzun süreli adli kontrol koruma tedbiri uygulanmasında tazminat 334 YARGITAY KARARLARI 336 V. TAZMİNAT İSTEYEMEYECEK KİŞİLER 346 1. Tazminata hak kazanmadığı hâlde, sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği, durumları tazminat istemeye uygun hâle dönüşenler 348 YARGITAY KARARLARI 348 2. Genel veya özel af, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilen veya kamu davası geçici olarak durdurulan veya kamu davası ertelenen veya düşürülenler 349 YARGITAY KARARLARI 351
3. Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler 358 4. Adlî makamlar huzurunda gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar 359 YARGITAY KARARLARI 360 VI. TAZMİNATIN GERİ ALINMASI 361 İKİNCİ BÖLÜM 466 SAYILI KANUN DIŞI YAKALANAN VEYA TUTUKLANAN KİMSELERE TAZMİNAT VERİLMESİ HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNİN İNCELENMESİ 1. Tazminat nedenleri yönünden karşılaştırma 366 YARGITAY KARARLARI 369 2. Yetkili mahkeme yönünden karşılaştırma 376 3. Dava açma süresi bakımından karşılaştırma 377 YARGITAY KARARLARI 380 4. Başvuru dilekçesinin reddi halinde itiraz merci yönünden karşılaştırma 388 5. Duruşma yapılması yönünden karşılaştırma 390 6. Tazminat isteyemeyecek kişiler yönünden karşılaştırma 390 7. Tazminatın geri alınması ve rücu yönünden karşılaştırma 391 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖRNEK TUTANAKLAR VE KARARLAR ▫ Örnek Tensip Zaptı 393 ▫ Örnek Naip Hâkim İnceleme Raporu 396 ▫ Örnek Dava Dilekçesinin Reddi Kararı 397 ▫ Örnek Gerekçeli Karar 399 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İLGİLİ MEVZUAT ▫ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI 413 ▫ CEZA MUHAKEMESİ KANUNU 421 ▫ KANUN DIŞI YAKALANAN VEYA TUTUKLANAN KİMSELERE TAZMİNAT VERİLMESİ HAKKINDA KANUN (MÜLGA) 424 ▫ POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU 426 ▫ YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ 443 ▫ ADLÎ VE ÖNLEME ARAMALARI YÖNETMELİĞİ 460 KAYNAKÇA 479
