KriminolojiSuç ve Ceza Bilimleri
Prof. Dr. Doğan SOYASLAN
- | Özel Borç İlişkileri ve Borçlar Kanununda Düzenlenen Sözleşme Tipleri |
- | Kanun Tarafından Düzenlenmemiş Sözleşmeler (Atipik veya İsimsiz Sözleşmeler) |
- | Temlik Borcu Doğuran Sözleşmeler |
- | Kullandırma Amacı Güden Sözleşmeler |
- | İş Görme Sözleşmeleri |
- | Şahsi Teminat Sözleşmeleri |
ÖNSÖZLER 7
İÇİNDEKİLER 15
BİRİNCİ KISIM
KRİMİNOLOJİ-SUÇ BİLİMİ
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR
I- KRİMİNOLOJİ'NİN KONUSU 31
II- KRİMİNOLOJİ'NİN İÇERİĞİ 32
III- KRİMİNOLOJİ VE SUÇ BİLİMLERİ 34
A) KRİMİNOLOJİ VE İNFAZ BİLİMİ 34
B) KRİMİNOLOJİ VE KRİMİNALİSTİK 34
C) KRİMİNOLOJİ VE CEZA HUKUKU 35
IV- SUÇ VE SUÇLU 36
A) KRİMİNOLOGLARIN ELEŞTİRİSİ 36
B) HUKUKÇULARIN CEVABI 37
V- KRİMİNOLOJİ SUÇ VEYA SUÇLU BİLİMİ Mİ? 38
VI- KRİMİNOLOJİ'NİN TARİHİ GELİŞİMİ 39
A) ESKİ ZAMANLARDA 39
B) İTALYAN POZİTİVİST OKULU 40
1 Suç Antropolojisi Okulu 41
2 Suç Sosyolojisi Okulu 41
C) DİĞER ARAŞTIRMALAR 44
D) GÜNÜMÜZDE İLERİ SÜRÜLEN TEORİLER 44
1 Biyolojik teoriler 44
2 Psikolojik ve psikanalitik teoriler 44
3 Psikososyal ve sosyolojik teoriler 45
4 Harekete geçis teorileri 45
5 Suça karşı sosyal reaksiyon teorileri 45
6 Sosyal reaksiyonun fiyatı teorisi 45
7 Victimologie 46
8 Tıbbi tezler 46
VII- KRİMİNOLOJİ'DE METODLAR 47
A) ARAŞTIRMA VASITALARI 47
1 Suçun İncelenmesi 47
2 Suçlunun İncelenmesi 48
B) AÇIKLAMA VASITALARI 48
1 Kriminolojik İfadeler 48
2 Kriminolojik İstatistikler 49
C) İSTATİSTİKLER VE GERÇEK-RESMÎ SUÇLULUK VE
GERÇEK SUÇLULUK 50
VIII- KRİMİNOLOJİ'NİN FAYDASI-ÖNLEME VE ÖNGÖRME 58
A) SUÇLUNUN ŞAHSINDA ÖNLEME 60
1 Kısırlaştırma veya Çoğalmayı Önleme 60
2 Kişiliğin Suçlu Olarak Gelişmesini Önleme 61
B) SUÇU YARATAN FAKTÖRLERİN ÖNLENMESİ 63
1 Suçu Hazırlayıcı veya Suçun İşlenmesine Hazır
Olguların Kaldırılması 63
2 Suçu Kolaylaştıran ve İşlenmesini Başlatan Olgular 65
aa) Suçu kolaylaştıran faktörler 65
bb) Önleme çareleri 66
3 Suçlular Üzerinde Önleyici Tedbirler 66
İKİNCİ BÖLÜM
SUÇLULUĞUN FAKTÖRLERİ
SUÇLULUĞUN BİREYSEL FAKTÖRLERİ
I- SUÇ ANTROPOLOJİSİ-SUÇLUNUN FİZİKİ VE
BİYOLOJİK YAPISI 69
A) DOĞUŞTAN SUÇLU TEORİSİ 69
B) BEDEN YAPISINA GÖRE ARAŞTIRMA VE TEORİLER 70
1 Di Tullio'nun Sınıflandırması 70
2 Kretsehmer'in Sınıflandırması 71
C) FARKLI ARAŞTIRMALAR 71
II- SUÇLU PSİKOLOJİSİ 73
1 Le Senne'nin Sınıflandırması 73
2 Krestschmer'in Sınıflandırması 73
3 Sheldon'un Sınıflandırması 74
Diğer Araştırmalar 74
Araştırmalardan Çıkan Neticeler 74
III- SUÇLU PSİKİYATRİSİ 75
A) SÜREKLİ SABİT (DÜZENSİZLİKLER) HASTALIKLAR 79
1 Geri zekâlılıklar 80
a) Sebepleri 80
b) Geri Zekâlılık Şekilleri 80
2 Bunama 81
B) DEĞİŞKEN HASTALIKLAR 82
1 Psikozlar veya Psikotik Bunalımlar 82
2 Nevrozlar ve Nevrotik Haller 83
3 Psikopatik Dengesizlikler 84
4 Sar’a (Epilepsi) 85
IV- SUÇLU ÖZELLİKLERİN BİYOLOJİK YOLDAN GEÇİŞİ 85
A) KALITIMIN AİLE ÜZERİNDEKİ ROLÜ 86
B) KALITIMIN İKİZLER ÜZERİNDE ROLÜ 87
C) İTİRAZLAR 89
V- IRK VE SUÇLULUK-BÖLGESEL KARAKTERLER VE SUÇ 90
VI- CİNSİYET (KADINLIK) VE SUÇ 93
A) FİZİKÎ-BİYOLOJİK NEDENLER 94
B) SOSYOKÜLTÜREL NEDENLER 95
C) KADIN SUÇLULUĞUNA İLİŞKİN ELEŞTİRİLER 96
D) TÜRKİYE'DE KADIN SUÇLULUĞUNUN DURUMU 96
VII- CİNSEL TERSLİKLER VE SUÇ 98
VIII- YAŞ VE SUÇLULUK 100
IX- GENÇLERİN SUÇLULUK FAKTÖRLERİ 104
A) BÜNYESEL (İÇ) FAKTÖRLER 104
B) ÇEVRESEL (DIŞ) FAKTÖRLER 105
1 Aile Çevresi 105
2 Aile Dışı Çevre 108
X- ALKOL VE SUÇ 111
A) KİŞİNİN ALKOL ALMA NEDENLERİ 112
B) ETKİLERİ 113
C) ALKOLE KARŞI ÖNLEMLER 115
XI- UYUŞTURUCULAR VE SUÇ 115
A) UYUŞTURUCU ALMA NEDENLERİ 116
B) ETKİLERİ 117
a) Morfin 117
b) Eroin 117
c) Kokain 117
d) Esrar 117
e) Amphetamin 117
f) LSD 25 117
g) Tiner 117
h) Bazı Koku ve Tutkallar 117
ı) Tütün 117
C) KİŞİYE VE KİŞİLİĞE ZARARLARI 118
D) BİR BAŞKA ANLAMDA UYUŞTURUCU ALMA-GÖRSEL
VE İŞİTSEL İMAJLARIN KİŞİYE HÂKİMİYETİ 120
SUÇLULUĞUN SOSYAL FAKTÖRLERİ
I- SUÇ VE İNSANİ ÇEVRE 122
A) ZORUNLU ÇEVRE 122
1 Ailenin Sosyal ve Ekonomik Düzeyi 123
2 Aile Yapısı 123
3 Ailenin Terkibi 124
4 Aile Terbiyesi 126
B) OTURULAN ÇEVRE 129
C) TESADÜFÎ ÇEVRE - OKUL ÇEVRESİ 129
D) SEÇİLEN (İSTENİLEN) ÇEVRE 132
1 Evli veya Bekar Olmak 132
2 Aile Durumu 133
3 Meslekî Çevre 134
4 Boş Zamanlardaki Çevre 136
E) ZORUNLU ÇEVRE – CEZAEVİ 138
II- FİZİKİ ÇEVRE 142
A) COĞRAFÎ ÇEVRE 142
B) KÖY VEYA ŞEHİR ÇEVRESİ 149
1 Farklılık Nedenleri 149
2 Miktar Açısından Fark 150
3 Şehrin Yapısı ve Suç 151
4 Özellik Açısından Fark 152
III- EKONOMİK ÇEVRE 160
A) KİŞİSEL EKONOMİK FAKTÖRLER 160
B) TOPLUMSAL EKONOMİK FAKTÖRLER 161
IV- POLİTİK ÇEVRE 163
A) İÇ POLİTİKA 163
B) DIŞ POLİTİKA 166
1 Harbin başlaması ve devamında 167
2 Harbin sonunda 168
V- ENTELLEKTÜEL ÇEVRE 169
A) BASIN 169
1 Faydaları 170
2 Zararları 170
B) EDEBİYAT 171
C) RADYO VE TELEVİZYON 172
D) SİNEMA VE TEMSİLLER 174
VI- SOSYAL YAPI VE SUÇLULUK - TÜRK VE BATI
TOPLUMLARINDA SUÇLULUĞUN FARKLILIĞI 175
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ VE SUÇLU TÜRLERİ
I- GENEL OLARAK SUÇ TÜRLERİ 183
1 Suçu İşleten Dürtüye Göre Suçlar 183
2 İşleme Şekline Göre Suçlar 184
II- GENEL KRİMİNOLOJİ - ÖZEL KRİMİNOLOJİ-
ÖZEL OLARAK SUÇU İŞLETEN DÜRTÜLER 184
1 Taammüden Adam Öldürme 185
2 Kasden Yangın Çıkarma 186
3 Hırsızlık 187
4 Dolandırıcılık 188
5 Kadın Ticareti, Fuhuş için Kadın tedariki suçu 188
6 İntihar 189
III- GENEL OLARAK SUÇLU TÜRLERİ 190
IV- SUÇLULUĞUN TEZAHÜRLERİNE GÖRE SUÇLU TİPLERİ 191
a) Fırsat Suçlusu 191
b) İhtiraslı Suçlular 192
c) Alışık Suçlular 193
d) Doğuştan Suçlular 194
e) Akıl Hastası Suçlular 194
f) Grup Suçluluğu 194
V- ÖNCEDEN VAROLAN PSİKOLOJİK FAKTÖRLERE
GÖRE SUÇLULARIN SINIFLANDIRILMASI 196
a) Gurur 197
b) Paranın Çekiciliği 197
c) Seks İhtiyacı 198
d) Daha İyi Bir Hayat Yaşamak Arzusu Ve Bir Krizin Etkisi 198
e) Agressivite (Öfke) 199
f) Tembellik 200
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK TOPLUMUNUN SOSYO-KÜLTÜREL
EKONOMİK YAPISI VE SUÇ
I- OSMANLI TOPLUMUNDA SUÇLAR 208
II- 1950 YILLARINDA KÖYLER 209
III- TOPLUM BİREYLERİNİN DEĞER YARGILARI 221
IV- ŞEHİRLİ OLMANIN İNSAN DAVRANIŞLARINA ETKİSİ 223
V- SANAYİ TOPLUMU OLMA BELİRTİLERİ 225
VI- KÖYLÜNÜN AVRUPA’YA GİDİŞİ 226
VII- TÜRK CEZA KANUNU’NUN TÜM HÜKÜMLERİNİN İHLAL
EDİLİR OLMASI – BATI İLE SUÇLULUK FARKI 227
II KISIM
İNFAZ BİLİMİ VEYA CEZA
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ ÜZERİNDE
GENEL KAVRAMLAR
I CEZALAR 231
A) KARAKTERLERİ 231
1 Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaması 231
2 Eşitlik 232
3 Şahsilik 233
B) CEZANIN FONKSİYONLARI 233
II- GÜVENLİK TEDBİRLERİ 235
III- CEZALAR VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN
BİRBİRLERİNDEN FARKLARI 235
IV- CEZA İLE GÜVENLİK TEDBİRİNİN BİRBİRLERİNE
YAKINLIKLARI 236
V- CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN BİRLİKTE
MEVCUDİYETLERİ 237
VI- CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN
SINIFLANDIRILMASI 238
A) HUKUKÎ SINIFLANDIRMALAR 238
1 Ağırlıklarına göre cezalar 238
2 Fonksiyonlarına göre cezalar 238
B) KRİMİNOLOJİK AÇIDAN SINIFLANDIRMALAR 239
1 Takibedilen Amaca Göre Sınıflandırma 239
2 Kullanılan Vasıtaya Göre Sınıflandırma 239
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ – BUNLARIN
İNFAZ REJİMLERİ
I- ÖLÜM CEZASI 242
II- HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALAR 242
III- HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALARIN İNFAZ REJİMİ 243
1 Toplu İnfaz 243
2 Hücre (Pensilvanya) Sistemi 244
3 Karma Sistem 245
a) Auburn Sistemi 245
b) Progressif (Kademeli) veya İrlanda Sistemi 245
IV- GENEL OLARAK TÜRKİYE'DE CEZALARIN İNFAZI
REJİMİ 246
A) KAPALI CEZAEVLERİ 247
B) AÇIK CEZAEVLERİ 248
C) ÇOCUK EĞİTİMEVLERİ 248
D) CEZAEVLERİNDE İŞ - İŞSİZLİK 248
E) CEZAEVİ PERSONELİ VE DİSİPLİN 249
F) CEZAEVİNDEN GEÇİCİ ÇIKIŞLAR-İŞ KURMA VEYA
İŞE GİRME İÇİN İZİN 249
V – KOŞULLU SALIVERME 250
A) HUKUKÎ ESASI 250
B) MAHKÛMA VE ÇEKİLEN CEZAYA İLİŞKİN ŞARTLAR 251
1- Normal hükümlüler 252
2- Suç işlemek için örgüt kurmak ve yönetmekten hükümlüler 252
C) Koşullu salıvermenin geri alınması 254
VI – HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ - TECİL 254
A) ERTELEMENİN HUKUKİ NEDENLERİ - HÜRRİYETİ
BAĞLAYICI CEZALARIN ZARARLARI 255
B) HÜKÜMLÜNÜN GEÇMİŞTE ÜÇ AYDAN FAZLA
HAPİS CEZASINA MAHKÛM OLMAMASI ŞARTI 255
C) GEÇMİŞTE VERİLEN MAHKÛMİYETE İLİŞKİN
ŞARTLAR 256
D) TECİL EDİLEBİLECEK MAHKÛMİYETE İLİŞKİN
ŞARTLAR 256
E) MAHKÛMUN AHLÂKÎ EĞİLİMLERİNE İLİŞKİN
ŞARTLAR 257
F) TECİLE KARAR VEREBİLECEK MAHKEMELER 257
G) TECİLİN ŞARTA BAĞLANMASI 258
H) TECİLİN DENETİM SÜRESİ 258
I) HÜKÜMLÜYE YÜKLENEN GÖREVLER 258
J) HÜKÜMLÜ İÇİN DENETÇİ TAYİNİ 259
K) TECİL KARARININ SONUÇLARI VE GERİ ALINMASI 259
VII - KISA SÜRELİ HAPİS CEZALARI YERİNE UYGULANABİLECEK
CEZA VE TEDBİRLER, ÖZEL İNFAZ REJİMLERİ 260
A) ÇOK KISA SÜRELİ HAPİS CEZALARININ İNFAZI REJİMİ 260
1 Konutta infaz 261
2 Hafta Sonu İnfaz 261
3 Geceleri İnfaz 261
B) BİRYILDAN AZ SÜRELİ HAPİS CEZALARI YERİNE
GEÇEN CEZA VE TEDBİRLER 261
1- Hakimin takdiren çevirme yetkisinin olduğu haller 262
2- Hakimin çevirmeye mecbur olduğu haller 262
3- Tedbirin yerine getirilmesi 263
VIII- MALA İLİŞKİN CEZA - PARA CEZASI 263
1 Karakterleri 264
2 Avantajları 264
3 Mahzurları 265
4 Belirlenme şekli ve miktarı 265
5 Ödeme şekli 266
6 İnfazı 266
IX – ONUR KIRICI CEZA - HÜKMÜN İLANI 267
X- GÜVENLİK TEDBİRLERİ 267
A- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE İLİŞKİN GÜVENLİK
TEDBİRLERİ 268
a) Erginlere İlişkin Güvenlik Tedbirleri 268
1 Hürriyetten mahrûm eden - akıl hastaları ve
uyuşturucu alkol bağımlıları için güvenlik tedbirleri 268
2 Hürriyeti kısıtlayıcı tedbirler 269
3 Haklardan mahrûmiyeti gerektiren güvenlik tedbirleri 270
b) Küçük suçlulara uygulanan güvenlik tedbirleri 272
1 Güvenlik Tedbiri Seçimi 272
2 Küçüklere Uygulanacak Tedbirler 273
aa) Korumaya Yönelik Tedbirler 273
bb) Disiplin Altına Almaya Yönelik Tedbirler 273
B) MALA İLİŞKİN GÜVENLİK TEDBİRİ - MÜSADERE 273
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİ İLE DEVLET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN
SONA ERMESİ
I – ÖLÜM 276
II – ŞİKAYET, VAZGEÇME VE UZLAŞMA 277
A) ŞİKAYET 277
B) ŞİKAYETTEN VAZGEÇME 278
C) UZLAŞMA 278
III- DAVANIN AÇILMASININ ERTELENMESİ 279
IV- HÜKMÜN AÇIKLANMASININ ERTELENMESİ 279
V – GENEL VE ÖZEL AFLAR 280
A) Genel af 280
B) Özel af 280
VI – DAVA VEYA CEZANIN DÜŞMESİNİN ETKİLERİ 281
VII – ZAMANAŞIMI 281
A – DAVA ZAMANAŞIMI 284
1) Dava Zamanaşımı Süreleri 284
2) Dava Zamanaşımının Durması 285
3) Dava Zamanaşımının Kesilmesi 287
4) Zamanaşımının kesilmesinin sonuçları 288
B – CEZA ZAMANAŞIMI 288
1) Ceza Zamanaşımı Süreleri 289
2) Ceza Zamanaşımının Durması 290
3) Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 290
VIII – ÖNÖDEME 291
1 Kamu davası açılmadan yapılan ödeme 292
2 Kamu davası açıldıktan sonra ödeme 292
IX – ADLİ SİCİL 292