Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak SuçuTCK m. 191, TCK m. 192
Dr. Öğretim Üyesi Korhan YEĞRİM
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR .15
GİRİŞ.17
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL AÇIKLAMALAR, UYUŞTURUCU VEYA
UYARICI MADDE KAVRAMLARI, SINIFLANDIRILMASI,
ULUSLARASI ÖRGÜTLER, ULUSAL VE ULUSLARASI DÜZENLEMELER
1. GENEL AÇIKLAMALAR .19
UYUŞTURUCU, UYARICI VE PSİKOTROP MADDE KAVRAMLARI22
Uyuşturucu Madde Kavramı .22
Uyarıcı Madde Kavramı.23
Psikotrop Madde 24
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI 25
Louis Lewin-Jean Delay ve Pierre Deniker Tarafından Yapılan Uyuşturucu
ve Uyarıcı Madde Sınıflandırılması .25
Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddelerin Fiziki Görüntüsüne Göre Yapılan
Sınıflandırma 26
Niteliği Dikkate Alınarak Yapılan Sınıflandırma .26
Doğal ve Yapay Uyuşturucu Maddeler26
WHO’nun (Dünya Sağlık Örgütü) Yapmış Olduğu Sınıflandırma .27
Dönmezer’in Yapmış Olduğu Sınıflandırma 27
Kişiye Verdiği Zararlar Dikkate Alınarak Yapılan Sınıflandırma27
Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddenin Cinsine Göre Yapılan Sınıflandırma28
İ. Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Etkisine Göre Yapılan Sınıflandırma.28
Değerlendirmemiz 29
Doğal Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Yavaşlatıcı
(Depresantlar) Etkiye Sahip Uyuşturucu Veya Uyarıcılar .29
Afyon 29
Morfin 32
Kodein 33
8 İçindekiler
Doğal Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Uyarıcı Etkiye
Sahip (Stimülantlar) Uyuşturucu veya Uyarıcılar.34
Kokain Bitkisi (Koka Yaprağı) ve Kokain 34
Crack 36
Doğal Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Hayal Gösterici
Etkiye Sahip(Halüsinojenler) Uyuşturucu veya Uyarıcılar38
Esrar .38
Meskalin.40
Marihuana41
Sentetik Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Yavaşlatıcı
(Depresantlar) Etkiye Sahip Uyuşturucu veya Uyarıcılar .42
Eroin.42
Barbitüratlar.43
Trankilizanlar 44
Sedatifler45
Sentetik Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Uyarıcı Etkiye
Sahip(Stimülantlar) Uyuşturucu veya Uyarıcılar46
Amfetaminler .46
Metamfetaminler . 47
Ecstasy49
GHB (Sıvı Ecstasy, Gamma Hidroksibütrik Asit) 51
Captagon 52
Sentetik Nitelikli Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Hayal Gösterici
Etkiye Sahip(Halüsinojenler) Uyuşturucu veya Uyarıcılar53
LSD (Lyserg-Säure-Diäthylamid) .53
Sentetik Kannabinoidler (Bonzai).55
III. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARIYLA MÜCADELE EDEN
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER 56
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri. 57
Ekonomik Ve Sosyal Konsey (ECOSOC) .58
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Maddeler Komisyonu (CND) .59
Uyuşturucu Maddelerin Suistimali Kontrol Fonu (UNFDAC).59
Uluslararası Uyuşturucu Maddeler Kontrol Programı (UNDCP)60
Avrupa Uyuşturucu Ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (EMCDDA)61
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) 62
Avrupa Konseyi ve Pompidou Grubu (Uyuşturucu Maddelerin Kötüye
Kullanılması ve Yasa Dışı Uyuşturucu Ticaretiyle Mücadele İşbirliği Grubu) 63
İ. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) .64
İçindekiler 9
ULUSAL VE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER İLE UYUŞTURUCU VEYA
UYARICI MADDELERİN YASAKLANMASI .65
Genel Olarak.65
Uluslararası Sözleşmelerde Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler.67
1961 Tarihli Tek Sözleşmesi .67
1971 Tarihli Psikotrop Maddelere İlişkin Sözleşme69
1988 Tarihli Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Psikotrop
Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Sözleşme 71
Ulusal Düzenlemede Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler.74
Anayasal Düzenleme74
765 Sayılı Türk Ceza Kanunundaki Yer Alan Düzenleme.76
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Düzenlemesi .80
5377 sayılı Kanunu’nun 24. maddesi ile yapılan Değişiklik
(29.06.2005) .82
5560 sayılı Kanunu’nun 7. maddesi ile yapılan Değişiklik
(19.12.2006) .85
6217 sayılı Kanun’un 20. maddesi ile Yapılan Değişiklik
(14.04.2011) .86
6545 sayılı Kanun’un 68. maddesi ile yapılan Değişiklik
(28.06.2014) .88
6638 sayılı Kanunu’nun 12. maddesi ile yapılan Değişiklik
(27/03/2015) 92
7445 sayılı Kanun’un 18. maddesi ile yapılan Değişiklik
(05/04/2023) 93
5584 Sayılı Posta Kanunu.95
4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu.96
3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu98
4208 Sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun .99
2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun 100
3298 Sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun 102
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıha Kanunu 103
2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu 103
MUKAYESELİ HUKUKTA UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDELERE İLİŞKİN
DÜZENLEMELER.104
ABD.104
İngiltere 106
Japonya.107
10 İçindekiler
Hollanda .109
Almanya111
Çek Cumhuriyeti.115
İKİNCİ BÖLÜM
KULLANMAK İÇİN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SATIN ALMAK,
KABUL ETMEK VEYA BULUNDURMAK YA DA UYUŞTURUCU VEYA
UYARICI MADDE KULLANMAK SUÇU (TCK M. 191)
1. GENEL OLARAK . 117
KORUNAN HUKUKİ YARAR .121
TİPİKLİK UNSURU.124
Suçun Konusu .124
Tipikliğin Maddi Unsuru .128
Fail.128
Mağdur130
Suçun Hareket Unsuru.132
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak 135
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kabul Etmek .141
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bulundurmak144
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak.152
Kullanmak Amacıyla Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal,
İthal, İhraç, Sevk ve Nakletme Fiilleri .158
Cezanın Arttırılmasını Gerektiren Nitelikli Unsur.163
Tipikliğin Manevi Unsuru .165
III. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU169
Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi Bağlamında TCK m. 191
Hükmünün Değerlendirilmesi 170
Meşru Savunma Bağlamında TCK m. 191 Hükmünün
Değerlendirilmesi . 170
Hakkın Kullanılması Bağlamında TCK m. 191 Hükmünün
Değerlendirilmesi .171
İlgilinin Rızası Bağlamında TCK M. 191 Hükmünün Değerlendirilmesi .173
Suçun Maddi Unsurunda Hata (TCK m. 30/1) Bakımından TCK m. 191
Hükmünün Değerlendirilmesi 174
CEZA SORUMLULUĞUNU AZALTAN VE ORTADAN KALDIRAN NEDENLER 175
Zorunluluk Hali .175
İradi ve İrade Dışı Alınan Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Olma 177
Haksızlık Yanılgısı (TCK m.30/4) Bakımından TCK M. 191 Hükmünün
Değerlendirilmesi .180
İçindekiler 11
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ.181
Teşebbüs.181
Kullanmak Amacıyla Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın
Almak Fiiline Teşebbüs 182
Kullanmak Amacıyla Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kabul
Etmek Fiiline Teşebbüs 185
Kullanmak Amacıyla Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde
Bulundurmak Fiiline Teşebbüs.186
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçuna Teşebbüs188
İştirak 189
İçtima192
CEZASIZLIK SEBEBİ ya da CEZADA İNDİRİM YAPILMASINI GEREKTİREN
SEBEP OLARAK ETKİN PİŞMANLIK196
Cezasızlık Sebebi Olarak Etkin Pişmanlık Hali .197
TCK m. 192/2 Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanması.198
TCK m. 192/4 Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanması .202
Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Etkin Pişmanlık Hali (TCK m. 192/3) .205
VII. YAPTIRIM .210
Genel Açıklamalar.210
Ceza Yaptırımı .210
TCK M. 191’de Öngörülen Hapis Cezasının Sakıncalarını
Gidermeye Yönelik Kurumlar.213
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kurumu (KDAE) .213
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) 216
Güvenlik Tedbirleri221
Denetimli Serbestlik Tedbiri.221
Tedavi Tedbiri.225
Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı (KYOK).227
VIII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ- GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 231
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANMA
SUÇUNUN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE
TİCARETİ SUÇUNDAN AYRILMASI
1. GENEL OLARAK .233
SUÇUN FİİL UNSURU YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI235
TCK m. 188/3’te Düzenlenen Satın Almak, Kabul Etmek, Bulundurmak,
Depolamak Fiilleri ile TCK m. 191/1’de Düzenlenen Satın Almak,
Kabul Etmek veya Bulundurmak Fiillerinin Karşılaştırılması .236
Satın Almak Hareketi .236
12 İçindekiler
Kabul Etmek Hareketi239
Bulundurmak Hareketi 241
Depolamak Hareketi245
TCK m. 188/7’de Düzenlenen Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde
Üretiminde Kullanılan Maddeyi Satın Almak, Depolamak Fiilleri ile
TCK m. 191/1’de Düzenlenen “Bulundurmak Fiilinin Karşılaştırılması 247
SUÇUN MANEVİ UNSURU YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI249
III. YARGITAY’IN BELİRLEDİĞİ KRİTERLER ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRILMASI .252
Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Ticaretinin Uygulanmasını
Gerektiren Belirtiler (TCK M. 188) 253
Suçun Failine Özgü Dış Belirtiler253
Failin, Uyuşturucu Maddeyi, Kullanma Harici Bir Amaçla
Bulundurduğunu, Satın Aldığını, Kabul Ettiğini Gösteren
Hareketlerinin Varlığı253
Failin, Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanma
Alışkanlığının Bulunup Bulunmaması .256
Failin Geçimini Sağladığı Bir İşinin veya Gelirinin Olup
Olmaması .258
Failin Yasal Olarak Elde Ettiği Gelirinin Üzerinde Bir Harcama
Yapmak ya da Yaşam Düzeyine Sahip Bulunmak 259
Failin Daha Önce Uyuşturucu Madde Ticareti Suçundan
Hükümlü Olup Olmaması .260
Suçun Konusuna Özgü Belirtiler 263
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Bulunduğu Paketlerin
Biçimi ve Sayısı .263
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Bulundurulduğu Yerin
Özellikleri .266
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Miktarı.268
Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etme
Bulundurmak Ya Da Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçunun
Uygulanmasını Gerektiren Belirtiler (TCK M. 191)271
Suçun Failine Özgü Belirtiler 272
Failin, Uyuşturucu Maddeyi, Kullanma Dışında Bir Amaçla
Bulundurduğunu Gösteren Hareketlerinin Olup Olmadığı . 272
Failin, Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma
Alışkanlığının Bulunup Bulunmaması . 274
Failin Geçimini Sağladığı Bir İşinin veya Gelirinin Olup
Olmaması . 276
Failin Yasal Olarak Elde Ettiği Gelirinin Üzerinde Bir Harcama
Yapıp Yapmaması Ya Da Yaşam Düzeyine Sahip Olup
Olmaması . 277
İçindekiler 13
Failin Daha Önce Kullanmak Amacıyla İşlenen Uyuşturucu
Madde Suçlarından (TCK m. 191) Hükümlü Olup Olmaması 278
Suçun Konusuna Özgü Belirtiler 280
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Bulunduğu Paketlerin
Biçimi, Sayısı ve Çeşitliliği .280
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Bulundurulduğu Yer.282
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Miktarı .284
Alman Hukukunda Uyuşturucu ya da Uyarıcı Maddenin Kullanım
Amacına Yönelik Kişisel Gereksinim Miktarı .289
Aktif Madde İçeriği 289
Kullanım Şekli 290
Kullanıcının Alışkanlığı .290
Alman Federal Yüksek Mahkemesi ve Eyalet Yüksek Mahkemeleri
Kararlarında Uyuşturucu Madde Türüne Göre Kişisel Gereksinim
Miktarları290
Esrar Maddesi ve Kenevir Bitkisi291
Morfin-Ham Afyon.292
Eroin 292
Amfetamin ve Metamfetamin .293
Kokain293
Ecstasy .294
Diğer Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler 294
SONUÇ297
KAYNAKÇA313
KAVRAMLAR DİZİNİ 321