Kurumlar Vergisi Kanunu Kapsamında Şirketlerde Birleşme ve Devir

İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 7
ÖZET 9
ABSTRACT 10
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 17
TABLOLAR DİZİNİ 19
GİRİŞ 21

BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK TİCARET KANUNU KAPSAMINDA ŞİRKET KAVRAMI,
SERMAYE ŞİRKETLERİ VE BİRLEŞME-DEVİR İŞLEMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
I. TÜRK TİCARET KANUNU KAPSAMINDA TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE 25
A. Şirket Kavramı 25
B. Şirketin Unsurları 30
C. Şirket Türleri 32
1. Genel Olarak 33
2. Ticaret Şirket Türleri 37
a. Kollektif Şirket 38
b. Komandit Şirket 40
c. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket 41
d. Limited Şirket 43
e. Anonim Şirket 45
aa. Banka Anonim Şirketi 48
bb. Sigorta Anonim Şirketi 51
cc. Kamu İktisadi Teşebbüsü 52
f. Kooperatifler 56
II. HUKUKUMUZDA BİRLEŞME VE DEVİR KAVRAMLARI 61
A. Türk Borçlar Kanunu Ve Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Devir Kavramı 62

1. Türk Borçlar Kanunu Kapsamında Devir 62
2. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Devir 63
B. Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Birleşme Ve Devir Kavramlarının
Tasnifi 64
C. Şirketlerde Yoğunlaşma Modelleri 67
D. Geçerli Birleşmeler 79
1. İşletmelerin Birleşmesi 81
2. Ticari İşletmelerin Ticaret Şirketleriyle Birleşmesi 82
3. İktisadi Devlet Teşekküllerinde ve Ticaret Ortaklığı Olmayan
Tüzel Kişilerde Birleşme 84
4. Ticaret Şirketlerinin Birbiriyle Birleşmesi 84
a. Tasfiye Halindeki Şirketin Birleşmeye Katılması (Fusion
einer Gesellschaft in Liquidation) 87
b. Sermayenin Kaybı ve Borca Batıklık Hâlinde Birleşmeye Katılma (Fusiom von Gesellschaften im Fall von
Kapitalverlust oder Überschuldung) 88
5. Sermaye Şirketlerinin Kolaylaştırılmış Biçimde Birleşmesi 91
c. Devralan Sermaye Şirketinin Devrolunan Sermaye
Şirketinin Tüm Paylarına Sahip Olması 92
d. Devralan Sermaye Şirketi Devrolunan Sermaye Şirketinin
En Az Yüzde Doksanına Sahipse 93
E. Birleşmede Ortaklık Paylarının ve Haklarının Korunması 93
F. Birleşme İşlemleri 94
III. TÜRK HUKUKUNDA ŞİRKET BİRLEŞMELERİ İLE İLGİLİ DİĞER BAZI
KANUNLARA GÖRE ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR. 95
A. Sermaye Piyasası Kanunu (SerPK) Açısından Şirket Birleşmeleri ve Devralmaları 95
1. Genel Olarak 95
2. Halka Açık Anonim Şirketlerde Birleşme. 96
B. Bankacılık Kanunu Açısından Şirket Birleşmeleri ve Devralmaları 97
1. Genel Olarak 98
2. Devir Kavramı 99
C. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RKHK) Açısından Şirket Birleşmeleri ve Devralmaları 99
1. Hukuka Aykırı (Yasak) Birleşme ve Devralmalar 100

2. Kurulun İznine Tabi Birleşmeler 103
3. Birleşme ve Devralma Sayılmayan Haller 104

İKİNCİ BÖLÜM
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU UYARINCA
BİRLŞME VE DEVİR KONULARININ TANIMLANMASI VE KAPSAMI
I. 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA
MÜKELLEFİYET 107
A. Kurumlar Vergisinin Konusu 107
B. Türk Vergi Sisteminde Vergi Mükellefi Ve Sorumlusu 108
1. Vergi Mükellefi 108
2. Vergi Sorumlusu 109
C. Kurumlar Vergisi Mükellefleri 110
1. Sermaye Şirketleri 111
2. Kooperatifler 112
3. İktisadi Kamu Kuruluşları 115
4. Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 117
a. Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmelerde Birleşme ve
Devir 125
b. İstisna Hükümleri. 126
5. İş Ortaklıkları 127
6. Fonlar 129
D. Kurumlar Vergisinde Mükellefiyet Türleri 131
1. Tam Mükellefiyet 132
2. Dar Mükellefiyet 133
II. BİRLEŞME VE DEVİR MÜESSESELERİNİN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ 133
A. Birleşmede Kurumlar Vergisi Uygulaması (Vergili Birleşme) 135
1. Birleşme Kârının Hesaplanması 136
2. Birleşme Kârının Beyan Edilmesi ve Birleşme Beyannamesinin Verilmesi 141
a. Birleşme Öncesi (Kıst) Döneme Ait Beyannamenin
Verilmesi 141
b. Birleşme Beyannamesinin Verilmesi ve Verginin Ödenmesi 142
3. Birleşme Primi 144

B. Devir Halinde Kurumlar Vergisi Uygulaması (Vergisiz Birleşme) 146
1. Devrin Tanımı ve Kanundaki Yeri 149
2. Devir Tarihine Kadar Elde Edilen Kazançların Vergilendirilmesi 149
a. Devre ilişkin kıst dönem kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi 152
b. Önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi 154
3. Taahhütname Verilmesi 154
4. Devir Şartlarına Uyulmamasının Sonuçları 155
5. Kurumlar Vergisinin Ödenmesi ve Beyan 156
C. Diğer Vergi Kanunları Açısından Birleşme ve Devir 159
1. Gelir Vergisi Kanunu 159
2. Katma Değer Vergisi Kanunu 160
3. Harçlar Kanunu 162
4. Damga Vergisi Kanunu 164
5. Gider Vergileri Kanunu 166
6. Vergi Usul Kanunu 166
7. 6183 Sayılı Kanun 167
8. Özel Tüketim Vergisi Kanunu 168
III. BİRLEŞME VE DEVİR İLE İLGİLİ ÖZELLİK ARZ EDEN KONULAR 169
A. Birleşme Ve Devir Giderleri 169
B. Birleşme ve Devir Halinde Zararlar 170
C. Birleşen Şirketin, Birleşilen Şirket Sermaye Payına Sahip Olması 177
D. Birleşilen Şirketin, Birleşen Şirkette İştirakinin Olması 177
E. Kurumlar Vergisinde Geçici Vergi Uygulaması 179
1. Birleşmede Geçici Vergi 181
2. KVK m. 19 Kapsamındaki Devir Halinde Geçici Vergi 182
F. Birleşme ve Devirde Vergi Avantajı 184
1. Birleşen Sermaye Şirketi Açısından 184
2. Birleşen Sermaye Şirketi Ortakları Açısından 185
G. Birleşme Ve Devir Halinde Form Ba Ve Form Bs Girişi 185
H. Birleşmede Tarh ve Tahsil Zamanaşımı 187
İ. Devir İle İlgili Diğer Hususlar 188

1. Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e Madde Hükmü 188
2. Birleşen Şirketin Kıst Dönem Beyannamesinin Yeminli Mali
Müşavire Tasdik Ettirilmesi 191
3. Devrolan Şirket Tarafından Ödenen ve Mahsup/İadeye Konu
Olan Vergiler 192
J. Birleşme Ve Devir İşlemlerinde Sorumluluk 193
IV. 5904 SAYILI KANUNUN 7. MADDESİ KAPSAMINDA YAPILAN BİRLEŞME 200
A. Kobi Birleşmeleri 202
B. Kurumlar Vergisi Kanunu Geçici 5. Madde 204
C. Kobi Birleşmelerinde Vergi Avantajı 207
D. Kobi Birleşmelerinde Zarar Mahsubu 208
E. Kobi’lerde İndirimli Vergi Uygulaması 209
V. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE ŞİRKET BİRLEŞMELERİNE YÖNELİK
UYGULAMALAR VE TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ 211
A. Avrupa Birliği Hukukunda Yürürlükte Olan Genel Mevzuat 211
1. Birlik Hukukuna İlişkin Genel Açıklamalar 211
2. Avrupa Birliği’nin Vergi Politikası Uyumlaştırmaları ve Şirket Birleşmeleri Tüzüğü 215
B. Avrupa Birliği Birleşme Direktifi 219
C. Avrupa Birliğinin Kabul Ettiği Kurumlar Vergisi Düzenlemeleri 224
D. Avrupa Birliği Direktiflerinin Türkiye’de Uygulanabilirliği 225
SONUÇ 229
KAYNAKÇA 233