^{Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında}Yasama, Yürütme ve Yargı Organları Arasındaki Modern İlişkiler

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Preface 9
Üçüncü Basıya Önsöz 11
İkinci Basıya Önsöz 13
Önsöz 15
Kısaltmalar 29
Giriş 31
Birinci Bölüm
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ,
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ANLAMI,
SAF VE MODERN GÖRÜNÜMÜ
I. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN FİKRİ TEMELLERİ, ANLAMI, HUKUKİ SONUÇLARI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 35
A. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Fikri Temelleri ve Anlamı 35
1. Aristo’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 35
2. Polybius ve Cicero’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 37
3. Locke’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 40
4. Montesquieu’de Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 45
5. James Madison’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Anlamı 56
B. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Anayasal Sonuçları 58
1. Devlet İktidarının Bölünmesi Sonucu Ortaya Çıkan İktidarlar ve Hukuki İşlevleri 58
a. Genel Olarak 58
b. Yasama İktidarı ve İşlevi 61
c. Yürütme İktidarı ve İşlevi 70
d. Yargı İktidarı ve İşlevi 75
2. Devlet İktidarının Sınırlandırılması 82
3. Anayasacılık Düşüncesi ve Anayasacılık Hareketleri 85
C. Tarihsel Süreçte Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Yer Veren İlk Anayasal Belgeler 94
1. 1689 İngiliz Bill of Rights ve 1701 Act of Settlement 94
2. 1776 Virginia Haklar Bildirgesi, 1776 Virginia Anayasası ve 1787 Amerikan Anayasası 99
3. 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve 1791 Fransız Anayasası 103
4. 1791 Polonya – Litvanya Birliği Anayasası 107
5. 1815 Hollanda Anayasası ve 1848 Hollanda Anayasal Reformu 109
II. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN SAF VE MODERN GÖRÜNÜMLERİ 111
A. Saf Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve İlkeye Yöneltilen Eleştiriler 111
B. Modern Anlamda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 124
III. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN ETHOSU: ÖZGÜRLÜĞÜN KORUNMASI 136
İkinci Bölüm
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA
KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI
ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 143
II. KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ MODERN İLİŞKİLER 145
A. Genel Açıklama 145
B. Parlamenter Hükümet Sistemi 147
1. Genel Olarak 147
2. Parlamenter Hükümet Sisteminin Türleri: Westminster Tipi ve Sınırlandırılmış Parlamenter Hükümet Sistemi 151
C. Başkanlık Hükümet Sistemi 167
D. Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi 182
E. Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki Modern İlişkilerin Değerlendirilmesi 190
III. DEVLET BAŞKANININ KANUNLAR ÜZERİNDEKİ VETO YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 196
A. Genel Açıklama 196
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Veto Yetkisinin Kapsamı ve Uygulaması 210
1. Amerika Birleşik Devletleri 210
2. Birleşik Krallık 214
3. Almanya 216
4. Fransa 219
5. Hollanda 221
6. Türkiye 222
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Devlet Başkanının Kanunları Veto Etme Yetkisinin Değerlendirilmesi 225
IV. YASAMA ORGANI ÜYELERİNİN YÜRÜTME ORGANINA ÜYE OLUP OLMAMASI: ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA İNCELEME 231
A. Genel Açıklama 231
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması 233
1. Amerika Birleşik Devletleri 233
2. Birleşik Krallık 237
3. Almanya 239
4. Fransa 240
5. Hollanda 242
6. Türkiye 244
C. Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yasama Organı Üyelerinin Yürütme Organına Üye Olup Olmaması Üzerine Değerlendirme 246
V. YÜRÜTME ORGANININ YASAMA FONKSİYONUNA GİREN KONULARDA KANUN GÜCÜNDE DÜZENLEYİCİ İŞLEM YAPMA YETKİSİ: FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA İNCELEME 248
A. Genel Açıklama 248
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Yasama Fonksiyonuna Giren Konularda Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 251
1. Amerika Birleşik Devletleri 251
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 251
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 252
2. Birleşik Krallık 263
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 263
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 263
3. Almanya 275
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 275
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 275
4. Fransa 282
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 282
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 282
5. Hollanda 291
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 291
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 292
6. Türkiye 295
a. Yürütme Organının Kanun Teklif Etme Yetkisi 295
b. Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi 297
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yürütme Organının Kanun Gücünde Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisinin Değerlendirilmesi 305
Üçüncü Bölüm
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ BAĞLAMINDA
KARŞILAŞTIRMALI ANAYASAL DÜZENLERDE
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI İLE
YARGI ORGANI ARASINDAKİ
MODERN İLİŞKİLER
I. GENEL ÇERÇEVE 321
II. KURUMSAL VE ŞAHSİ KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA YARGIÇLARIN BELİRLENMESİ VE ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ YAPAN YÜKSEK MAHKEMELERİN/ANAYASA MAHKEMELERİNİN OLUŞUMU 323
A. Genel Açıklama 323
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumu 324
1. Amerika Birleşik Devletleri 324
2. Birleşik Krallık 333
3. Almanya 339
4. Fransa 344
5. Hollanda 353
6. Türkiye 355
C. Kurumsal ve Şahsi Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Yargıçların Belirlenmesi ve Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapan Yüksek Mahkemelerin/Anayasa Mahkemelerinin Oluşumunun Değerlendirilmesi 363
III. FONKSİYONEL VE KURUMSAL KUVVETLER AYRILIĞI İLKELERİ BAĞLAMINDA KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUĞU DENETİMİ YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLARI 371
A. Genel Açıklama 371
B. Karşılaştırmalı Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırları 372
1. Amerika Birleşik Devletleri 372
2. Birleşik Krallık 392
3. Almanya 395
4. Fransa 403
5. Hollanda 408
6. Türkiye 411
C. Fonksiyonel ve Kurumsal Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri Bağlamında Modern Anayasal Düzenlerde Kanunların Anayasaya Uygunluğu Denetiminin Kapsamı ve Sınırlarının Değerlendirilmesi 423
Sonuç 437
Kaynakça 449
Kavram Dizini 465