Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ceza Usul Hukukunda Tutuklama

Yrd. Doç. Dr. Saniye ALBAŞ

Tutuklama konusu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ceza Usul Hukukunda bir koruma tedbiri olarak düzenlenmiştir. KKTC mevzuatında yer alan hükümlerin gerek Anayasada gerekse Ceza Usul Yasasında yasa yapma tekniği açısından uygun olmadığı, çağdaş ceza usul hukuku anlayışını yansıtmadığı ve bir hukuk reformuna ihtiyaç duyulduğu bilinmektedir. Bu eser, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ve Türk Ceza Usul Hukukundan tutuklama konusunda verilen örneklerle desteklenmiştir. Elinizdeki çalışmanın özellikle akademik dünyaya olumlu katkıda bulunmasını arzu ediyoruz.

İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ VII
ÖZ IX
ABSTRACT XI
KISALTMALAR XVII
GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK SORUŞTURMA EVRESİNİN YÜRÜYÜŞÜ, İFADE ALMA, TUTUKLAMA KAVRAMI, BİR TUTUKLUNUN SAHİP OLMASI GEREKEN TEMEL HAKLARI, KKTC CEZA USUL HUKUKU TARİHİNE BAKIŞ VE ULUSLARARASI TEMEL İNSAN HAKLARI BELGELERİNDE TUTUKLAMA

1.1 Genel Olarak Soruşturma Evresinin Yürüyüşü 7
1.1.1 Soruşturmanın Amacı 12
1.1.2 Soruşturma Evresi 12
1.1.2.1 Soruşturma Memurunun Atanması 13
1.1.2.2 Kişilerin Bilgilerine Başvurulması ve Ellerindeki
                   Belgelerin İbrazının İstenmesi 14
1.1.2.3 Tanıtma Yöntemlerine Başvurma 19
1.1.2.4 Bazı Özel Tedbirlerin Alınması 21
1.2 İfade Alma 21
1.2.1 Zanlıdan İfade Alınması ve Yargıç Kuralları 22
1.2.2 Zanlıdan Alınan Sözlü, Yazılı Açık ve Gönüllü Olmayan
              İfadelere İtiraz 27
1.3 Tutuklama Kavramı 28
1.4 Bir Tutuklunun Sahip Olması Gereken Temel Hakları 29
1.4.1 Tercümandan Yararlanma Hakkı 31
1.4.2 Hukukçu Yardımından Yararlanma Hakkı 32
1.4.3 Tutuklunun Yakınlarına Haber Verme Hakkı 34
1.4.4 Tutuklunun Yargıç Huzuruna Çıkarılma Hakkı 34
1.4.5 Susma Hakkı 35
1.4.6 İstinafa Başvurma Hakkı 36
1.4.7 Tazminat Hakkı 37
1.4.8 AİHS’de Düzenlenen Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkının
              AİHM Kararları Doğrultusunda İncelenmesi 37
1.4.9 KKTC’de İhlâl Edilen Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği
              Hakkının AİHM Kararları Doğrultusunda İncelenmesi 43
1.4.10 AİHS’de Düzenlenen Adil Yargılanma Hakkının AİHM
                Kararları Doğrultusunda İncelenmesi 54
1.5 KKTC Ceza Usul Hukuku Tarihine Bakış 64
1.6 Uluslararası Temel İnsan Hakları Belgelerinde Tutuklama 67
1.6.1 Birleşmiş Milletler, Amerika ve Afrika’da Temel İnsan
              Hakları Belgelerinde Tutuklama 68
1.6.2 Avrupa’da Temel İnsan Hakları Belgelerinde Tutuklama 69

İKİNCİ BÖLÜM

ZANLININ TUTUKLANMASI, ZANLININ TUTUKLANMASINDAN SONRAKİ İŞLEMLER, ARAMA, MAHKÛMİYET ÖNCESİ TUTUKLAMA VE HAFİF SUÇLAR AÇISINDAN TUTUKLAMA

2.1 Zanlının Tutuklanması 72
2.1.1 Tutuklamanın Koşulları 73
2.1.2 Tutuklamanın Nedenleri 76
2.1.3 Tutuklamanın Usulü 78
2.2 Zanlının Tutuklanmasından Sonraki İşlemler 80
2.2.1 Zanlının Mahkeme Huzuruna Çıkarılması 82
2.2.2 Tutukluluk Müracaatı Üzerine Yargıç Huzurundaki İşlemler 83
2.2.3 Tutukluluk Süresinin Uzatılması 86
2.2.4 Tutukluluk Süreleri 92
2.2.5 Tutuklu Kişi Hakkında Tutukluluk Emri Verilemeyen Hâller 94
2.3 Arama 96
2.3.1 Kişi Üzerinde, Binalarda ve Taşıt Araçlarında Arama 99
2.3.2 Müzekkeresiz ve Müzekkereli Arama 103
2.4 Mahkûmiyet Öncesi Tutuklama 108
2.4.1 Mahkûmiyet Öncesi Tutuklamada Dikkate Alınacak İlkeler 110
2.4.2 Uygulamada Durum 112
2.4.3 Teminat Emri Verilmesi 114
2.5 Hafif Suçlar Açısından Tutuklama 121

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DİĞER YASALARDA VE TÜZÜKLERDE TUTUKLAMA, HAKSIZ TUTUKLAMA, HAKSIZ TUTUKLAMANIN SONUÇLARI VE YARGILAMA

3.1 Diğer Yasalarda ve Tüzüklerde Tutuklama 126
3.1.1 4/1972 sayılı Uyuşturucu Maddeler ile İlgili Yasaları Tâdil
              Eden ve Düzenleyen Yasa 126
3.1.2 Bölüm 5 İflas Yasası 127
3.1.3 37/1983 sayılı Gümrük ve İstihsal Yasası 128
3.1.4 43/1988 sayılı Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme
              İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası
              İç Düzeni 129
3.1.5 Bölüm 60 Orman Yasası 131
3.1.6 Bölüm 61 Orman (Kundakçılığa Karşı Koruma) Yasası 132
3.1.7 Fasıl 105 Yabancılar ve Muhaceret Yasası 133
3.1.8 Bölüm 153 Ölüm Sorgu Yargıçları Yasası 134
3.1.9 Bölüm 154 Ceza Yasası 135
3.1.10 Bölüm 284 sayılı İnfeksiyöz Hastalıklar (Mahpuslar) Yasası 136
3.1.11 Fasıl 286 Cezaevi Disiplin Yasası 137
3.1.12 Cezaevleri Tüzüğü 137
3.1.13 Cezaevleri Hizmet Tüzüğü 138
3.2 Haksız Tutuklama 138
3.3 Haksız Tutuklamanın Sonuçları ve Yargılama 139
3.3.1 İstinaf 140
  3.3.1.1 İstinaf Edilebilir Kararlar 141
3.3.1.2 İstinafa Başvurma Yetkisi 143
3.3.1.3 İstinafın Süresi 145
3.3.1.4 İstinaf İhbarnamesi 147
3.3.1.5 İstinaftan Vazgeçme 150
3.3.1.6 İstinafın Dinlenmesinde Usul 150
3.3.1.7 Yüksek Mahkemenin İstinaf Duruşmasındaki Yetkileri 154
3.3.1.8 Yüksek Mahkemenin İstinafı Karara Bağlarken Yetkileri 156
3.3.2 Habeas Corpus Emirnamesi 157
3.3.3 Tazminat 160
SONUÇ 169
KAYNAKÇA 173