Sigorta Hukuku
Doç. Dr. M. Barış GÜNAY
- | Kurumsal Sigorta Hukuku |
- | Tahkim |
- | Sigorta Sözleşmesi |
- | Sigortacının Borç ve Yükümlülükleri |
- | Sigorta Ettirenin Borç ve Yükümlülükleri |
- | Mal Sigortası |
- | Sorumluluk Sigortası |
- | Can Sigortaları |
- | Yargıtay Kararları |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
GİRİŞ
I. SİGORTA HUKUKU 17
II. SİGORTA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 19
A. Kanunlar 19
B. Yönetmelikler 21
C. Genel Şartlar 22
İkinci Bölüm
KURUMSAL SİGORTA HUKUKU
I. GİRİŞ 25
II. SİGORTACILIK YAPAN KURUMLAR 26
A. Genel Olarak 26
B. Kuruluşu 27
C. Yapısı ve İşleyişi 29
D. Hakim Olan İlkeler 31
E. Sona Ermesi 32
III. SİGORTA ARACILARI 32
A. Acenteler 32
B. Brokerler 36
IV. SİGORTA EKSPERLERİ 39
V. SİGORTA SEKTÖRÜNDE DÜZENLEME VE DENETİM – SDDK 41
A. Görevleri 41
B. Yapısı 42
VI. SİGORTACILIKTA TAHKİM 46
A. Genel Olarak Sigortacılıkta Tahkim Sistemi 46
B. Tahkim Komisyonunun Yapısı 47
C. Tahkim Sisteminin İşleyişi 49
Üçüncü Bölüm
SİGORTA SÖZLEŞMESİ
I. GİRİŞ 55
II. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE ŞEKLİ 56
III. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE UYGULANACAK HÜKÜMLER 59
IV. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TEMSİLCİ ARACILIĞIYLA KURULMASI 61
V. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ 63
VI. SİGORTA SÖZLEŞMESİNDE KİŞİLER VE BU KİŞİLERİN BİLGİSİ VE DAVRANIŞLARINA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR 64
A. Sigortacı 64
B. Sigorta Ettiren 65
C. Sigortalı (Başkası Lehine Sigorta, TTK m. 1454) 65
D. Lehtar 68
E. Zarar Gören 69
F. Sigorta Ettiren Dışındakilerin Bilgisi ve Davranışlarına Bağlanan Hukuki Sonuçlar 70
VII. SİGORTA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 72
A. Sigortacının Yükümlülükleri 72
1. Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 72
2. Aydınlatma Yükümlülüğü 74
a. Aydınlatma Yükümlülüğün Kapsamı 77
b. Aydınlatma Yükümlülüğünün Şekli 77
c. Aydınlatma Yükümlülüğüne Aykırı Davranışın Sonuçları 79
3. Poliçe Verme Yükümlülüğü 83
a. Poliçe 83
b. Zeyilname 84
c. Genel Şartlar ve Özel Şartlar Arasındaki İlişki 85
d. Genel Şartlarda Yapılan Değişiklikler 85
e. Poliçenin Teslimi 87
4. Giderleri Ödeme Borcu 88
5. Tazminat Ödeme Borcu 89
a. Sigorta Bedeli, Sigorta Değeri ve Sigorta Zararı 89
b. Sigortacının Ödeme Borcunun Muaccel Hale Gelmesi 91
c. Sigortacının Avans Verme Yükümlülüğü 94
d. Kısmi Ödeme 96
e. Sigortacının Temerrüdü 98
f. Sigortacının Tazminat Ödeme Borcunun Kapsamı ve Tazminat Ödeme Borcundan Kurtulması 98
B. Sigorta Ettirenin Borç ve Yükümlülükleri 100
1. Prim Ödeme Borcu 102
a. Prim Alacaklısı 103
b. Prim Borçlusu 104
c. Primin Ödeme Şekli 104
d. Prim Borcunun Muaccel Olması 104
e. Prim Ödeme Yeri 107
f. Primin İndirilmesi 107
g. Prim Ödeme Borcunda Temerrüt 108
ga. Sigorta Sözleşmesinden Cayma 109
gb. İzleyen Primin Ödenmemesi Nedeniyle Fesih 109
gc. Haklı İki İhtar ile Fesih Hakkı 109
2. Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü 110
a. Sözleşmenin Yapılması Sırasında Beyan Yükümlülüğü 111
aa. Sigortacının Yazılı Soru Vermesi 113
ab. Sözleşmenin Yapılması Sırasında Beyan Yükümlülüğünün İhlaline İlişkin Yaptırım 115
aba. Riziko Gerçekleşmeden Önce 115
abb. Riziko Gerçekleştikten Sonra 118
b. Sözleşmenin Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğü 121
ba. Genel Olarak 121
bb. İhlalin Yaptırımı 122
bba. Riziko Gerçekleşmeden Önce 122
bbb. Riziko Gerçekleştikten Sonra 124
c. Riziko Gerçekleştiğinde Beyan Yükümlülüğü 128
ca. Genel Olarak 128
cb. Beyan Yükümlülüğün İhlali 128
3. Bilgi Verme ve Araştırma Yapılmasına İzin Verme Yükümlülüğü 129
a. Genel Olarak 129
b. İhlalin Yaptırımı 130
4. Zararı Önleme, Azaltma ve Sigortacının Rücu Haklarını Koruma Yükümlülüğü 130
a. Görevin İçeriği 131
b. Görevin Zamanı 133
c. Sigortacının Talimatı 134
d. İhlalin Yaptırımı 134
e. Sigorta Ettirenin Yapmış Olduğu Masraflar 135
f. Masraflar İçin Avans Verme 136
VIII. SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ 136
IX. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 138
A. Sigorta Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi 139
1. Süre 139
2. Rizikonun Gerçekleşmesi 139
3. Sigorta Konusunun Ortadan Kalkması 139
4. Sigortacının İflası 140
B. Sigorta Sözleşmesinin Tarafların İradesi ile Sona Ermesi 140
1. Sigorta Ettirene Tanınan Fesih Hakkı 140
a. Sigortacının Konkordato İlan Etmesi, İlgili Sigorta Dalına İlişkin Ruhsatının İptal Edilmesi veya Sözleşme Yapma Yetkisinin Kaldırılması ve Benzeri Haller 140
b. Sigorta Priminin Artırılmasında Fesih 141
c. Sigortacının Sözleşmeyi Kısmen Feshetmesi veya Kısmen Cayma 141
d. Sigortacının Aczi veya Takibin Semeresiz Kalması 142
2. Sigortacıya Tanınan Fesih Hakkı 142
a. Primin Ödenmemesi ve Sigorta Ettirenin Konkordato İlan Etmesi 142
b. Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Fesih 143
X. SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 143
XI. KORUYUCU HÜKÜMLER 147
XII. SİGORTA HUKUKUNDAN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA GÖREVLİ MAHKEME 149
Dördüncü Bölüm
ZARAR SİGORTALARI
I. GİRİŞ 153
II. MAL SİGORTALARI 154
A. Menfaat Kavramı 154
B. Mal Sigortasında Kavramlar ve İlkeler 156
1. Sigortacı Zararı Öder 156
2. Sigorta Değeri 157
3. Sigorta Bedeli 158
4. Eksik Sigorta 159
5. Aşkın Sigorta 164
a. Genel Olarak 164
b. Aşkın Sigortanın Hüküm ve Sonuçları 165
c. Mali Çıkar Sağlamak Amacıyla Sigorta Yapılması 166
6. Takseli Sigorta 166
7. Birden Çok Sigorta 168
a. Tanımı 168
b. Bildirme Görevi 169
c. Türleri 169
ca. Müşterek Sigorta 169
caa. Genel Olarak 169
cab. Müşterek Sigortada Müteselsil Sorumluluk 172
cb. Çifte Sigorta 174
cba. Genel Olarak 174
cbb. Çifte Sigortanın Sonuçları 175
cc. Kısmi Sigorta 177
C. Menfaat Üzerine Sınırlamalar 179
1. Sigorta Konusu Eşya Üzerindeki Sınırlı Ayni Haklar 179
a. Genel Olarak 179
b. Sınırlı Ayni Hak Sahibine Yapılması Gereken Bildirimler 183
2. Sigorta Konusu Eşyanın Üzerindeki Haciz 185
D. Halefiyet 185
1. Genel Olarak 185
2. Halefiyetin Şartları 187
a. Üçüncü Kişiden Alacak 187
b. Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesi 190
c. Sigortacının Ödemesi 191
3. Halefiyet Yoluyla Geçen Hakların İhlali 192
4. Sigortacının Zararı Kısmen Tazmin Etmesi 195
5. Sigortacının Halefiyete Dayanarak Açacağı Rücu Davası 196
a. Zamanaşımı 196
b. Faiz 197
6. Görevli ve Yetkili Mahkeme 198
III. SORUMLULUK SİGORTALARI 200
A. Genel Olarak 200
B. Sözleşme Konusu ve Kapsamı 201
C. Sorumluluk Sigortasında Hukuki Koruma ve Sigortalıya Yardım 204
D. Sorumluluk Sigortasında Bildirim 208
E. Doğrudan Dava Hakkı 211
1. Genel Olarak 211
2. Zarar Görene Karşı Sigortacının Sorumluluğunun Sınırları 212
F. Sigortacının Zarar Görenden Bilgi İsteme Hakkı 216
G. Sorumluluk Sigortasında Takas Yasağı 217
H. Sorumluluk Sigortalarında Halefiyet 218
I. Sorumluluk Sigortasında Zamanaşımı 219
İ. Zorunlu Sorumluluk Sigortaları 222
1. Genel Olarak 222
2. Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Zarar Görenin Durumu 225
3. Sigortacının Sigorta Ettirene Rücu Etmesi 227
4. Zararın Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Karşılanması 228
5. Görevli Mahkeme 229
IV. MAL SİGORTALARI VE SORUMLULUK SİGORTALARINA UYGULANACAK OLAN ORTAK HÜKÜMLER 231
A. Geçmişe Etkili Sigorta 231
B. Zarar Gören Mal ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik Yapmama Görevi 234
V. KORUYUCU HÜKÜMLER 235
Beşinci Bölüm
CAN SİGORTALARI
I. GİRİŞ 237
II. HAYAT SİGORTALARI 237
A. Hayat Sigortasında Sigorta Değeri 239
B. Hayat Sigortasında Hayatı Sigorta Edilecek Kişi 239
C. Hayat Sigortasında Lehtar 240
1. Lehtarın Atanması 241
2. Lehtar Atanmasında Menfaat Şartı 241
3. Birden Fazla Kişinin Lehtar Atanması 242
4. Lehtarın Değiştirilmesi 242
5. Sigortacıdan İstem Hakkı 243
D. Beyan Yükümlülüğü 244
1. Yanlış Yaş Beyanı 246
2. Sözleşmenin Yapılması Sırasında Beyan Yükümlülüğünün İhlali 247
3. Sözleşmenin Devamı Sırasında Beyan Yükümlülüğünün İhlali 247
E. Sigorta Sözleşmesinden Cayma ve Sigortadan Ayrılma 248
F. Sigortacının Bedel Ödeme Borcundan Kurtulması 249
III. KAZA SİGORTALARI 250
A. Teminatlar 251
B. Uygulanacak Hükümler 253
IV. HASTALIK VE SAĞLIK SİGORTASI 254
A. Teminat 254
B. Hastalık Sigortasında Lehtar 256
C. Bekleme Süresi 256
D. Uygulanacak Hükümler 256
V. KORUYUCU HÜKÜMLER 256
Kaynakça 258
Kavramlar Dizini 261