Kişiler HukukuGerçek ve Tüzel Kişiler
Prof. Dr. Kemal OĞUZMAN
Prof. Dr. Özer SELİÇİ
Prof. Dr. Saibe OKTAY - ÖZDEMİR
KİŞİLER HUKUKU
GİRİŞ
1 – Kişiler Hukukunun Anlamı ve Yeri 1
2 – Kişi ve Kişilik Kavramı 2
3 – Kişiler Hukukuna İlişkin Mevzuat 3
4 – Kişiler Hukukuna İlişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları . 4
5 – Kişiler Hukukuna Hâkim Olan Genel İlkeler 5
BÖLÜM I
GERÇEK KİŞİLER
§ 1. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ
I – KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 10
1 – Genel Olarak . 10
2 – Ceninin Durumu . 13
3 – Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Hukuki Durumu 19
II– KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 19
1 – Ölüm . 19
a)Biyolojik ölüm 20
b)Beyinsel ölüm . 20
c)İsteğe bağlı olarak ölümün sağlanması mümkün müdür?. 22
2 – Ölüme Bağlanan Hukuki Sonuçlar 24
3 – Cesedin Durumu . 26
4 – Ölüm Karinesi . 28
5 – Gaiplik Kararı . 30
a)Genel olarak 30
aa) Gaiplik kararı isteyebilmek için gerekli şartlar . 31
aaa) Ortadan kaybolma 31
bbb) Kaybolan kimsenin ölümü kuvvetli şekilde olası
görünmelidir . 31
ccc) Belirli süreler geçmiş olmalıdır 32
bb) Gaiplik kararı istemeye yetkili olanlar 33
cc) Gaiplik kararı vermeye yetkili ve görevli mahkeme . 33
dd) Mahkemece uygulanacak usul 34
ee) Gaiplik kararı ve sonuçları 35
aaa) Miras Hukukuna ilişkin sonuçlar 35
bbb) Aile Hukukuna ilişkin sonuçlar 37
ff) Gaiplik kararının hükümsüzleşmesi . 38
b)Özel olarak 38
III – SAĞLIĞIN VE ÖLÜMÜN İSPATI . 39
1 – Genel Kural . 39
2 – İspat Kuralları . 39
§ 2. HAK EHLİYETİ
I – ANLAMI 42
II – HAK EHLİYETİNİN TEMEL İLKELERİ 42
III – HAK EHLİYETİNİN SINIRLANDIĞI HALLER 44
1 – Yaş 44
2 – Cinsiyet . 45
3 – Evlilik . 45
4 – Yabancılık . 46
5 – Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Bulunmayanların
Durumu . 47
6 – Akıl Hastalığı 48
7 – Haysiyetsiz Hayat ve Mahkûmiyet . 48
8 – Yabancı Hukukun Uygulanması . 48
§ 3. FİİL EHLİYETİ
I – KAVRAM 49
II – FİİL EHLİYETİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ 51
1 – Hukuka Uygun Fiillerde Fiil Ehliyeti 51
a)Hukuki işlemlerde 51
b)Hukuki işlem benzerlerinde ve yöneltilmesi gerekli irade beyanlarına
muhatap olma . 51
c)Maddi fiiller . 52
d)Usuli işlem ehliyeti . 52
2 – Hukuka Aykırı Fiiller Açısından Fiil Ehliyeti . 53
III – TAM FİİL EHLİYETİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR . 53
A – AYIRT ETME GÜCÜ (Temyiz Kudreti) . 54
1 – Kavram . 54
2 – Akla Uygun Biçimde Davranabilme Yeteneği 55
3 – Akla Uygun Biçimde Davranmayı Engelleyen Sebepler 57
a)Yaş küçüklüğü . 57
b)Akıl hastalığı 58
c)Akıl zayıflığı . 58
d)Sarhoşluk 59
e)Benzer sebepler . 59
4 - Ayırt Etme Gücünün Göreceliği 60
5 - İspat Yükü . 63
B – ERGİN OLMAK 66
1 – Normal Erginlik 66
2 – Evlenme Sonucu Ergin Olma 67
3 – Mahkeme Kararı ile Ergin Kılınma (Kazaî Rüşt) 68
a)Aranan şartlar 69
aa – 15 yaşın tamamlanmış olması 69
bb – Küçüğün isteğinin bulunması. 69
cc – Küçük velâyet altında ise, velisinin rızasının alınmış olması 69
dd – Çocuk vesayet altında ise, vesayet ve denetim makamının
izninin alınmış olması 70
ee – Erginlik kararının küçüğün menfaatine uygun olması . 70
b)Karar ve etkisi . 71
C – KISITLI OLMAMAK 71
1 – Kısıtlama Sebepleri . 72
a)Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 73
b)Savurganlık, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, kötü yaşama tarzı,
kötü yönetim . 74
c)Bir yıl veya daha uzun süreli hapis cezasına mahkûmiyet 74
d)İlgilinin talebi 75
2 – Kısıtlamanın Etkisi . 76
3 – Danışman Atanması 76
IV – TAM EHLİYET ŞARTLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN ETKİSİ . 77
1 – Ayırt Etme Gücünün Bulunmaması 77
2 – Ergin Olmayanlar 77
3 – Kısıtlılar 78
4 – Kendisine Danışman Atananlar . 78
V – EHLİYET AÇISINDAN KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI 79
A – TAM EHLİYETLİLER 79
B – TAM EHLİYETSİZLER 79
1 – Genel Olarak 79
2 – İşlem Ehliyeti Açısından Tam Ehliyetsizlerin Durumu 80
a)Tam ehliyetsizin işlemlerinin hükümsüzlüğü kuralı 80
b)Kesin hükümsüzlük kuralının istisnaları . 84
aa) İradeden bağımsız doğan hukuki sonuçlar 84
bb) Ayırt etme gücünden yoksun olan kimsenin yaptığı evlilik 84
cc) Ayırt etme gücüne sahip olmayan kimsenin ölüme bağlı
tasarrufları . 85
dd) Hükümsüzlüğü ileri sürmenin hakkın kötüye kullanılmasını
oluşturması 85
ee) Geçersiz hizmet sözleşmesinin tarafı olması 86
c)Tam ehliyetsizin temsil edilmesi 86
aa) Genel olarak 86
bb) Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar . 86
3 – Sorumluluk Ehliyeti Açısından Tam Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu 89
a)Genel olarak 89
b)Hakkaniyet sorumluluğu . 89
c)Geçici olarak ayırt etme gücünü kaybedenlerin durumu . 90
d)Borca aykırı davranışlar 91
C – SINIRLI EHLİYETSİZLER . 91
1 – Hukuki İşlem Ehliyeti Açısından Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumu . 93
a)Yasal temsilcinin rızasına bağlı işlemler . 93
aa) Genel Olarak 93
bb) Rızanın kim tarafından verileceği . 95
cc) Rızanın verilme zamanı, şekli ve kapsamı 95
dd) Rızanın hükmü 98
ee) Sınırlı ehliyetsizin kendisini tam ehliyetli gibi göstermesi . 100
b)Sınırlı ehliyetsizlerin, yasal temsilcinin rızasına bağlı olmadan
yapabileceği işlemler 100
aa) Şahsen kullanılacak haklar . 100
bb) Karşılıksız kazanmalar . 103
cc) Sınırlı ehliyetsizin temsilci olabilmesi . 104
dd) Ehliyetin genişlediği durumlar . 105
c)Sınırlı ehliyetsizlerin hiç yapamayacakları işlemler . 105
d)Sınırlı ehliyetsizlerin temsil edilmesi . 106
2 - Sınırlı Ehliyetsizlerin Hukuka Aykırı Fiillerinden Sorumluluğu 106
D – SINIRLI EHLİYETLİLER 107
§ 4. KİŞİSEL DURUM
I – GENEL BAKIŞ . 109
1 – Bireysel Durumu Meydana Getiren Unsurlar . 109
2 – Ailevi Durumu Meydana Getiren Unsurlar 109
3 – Siyasi Durumu Meydana Getiren Unsurlar 109
II – KİŞİNİN ADI . 110
1 – Genel Bilgiler . 110
2 – Adın Çeşitleri . 111
a) Soyadı . 111
b) Öz ad 111
c) Müstear ad (takma ad, mahlâs, pseudonyme) . 111
d) Lâkap . 112
e) Ticaret unvanı . 112
f) Diğer mesleki, soyluluk işareti vb. unvanlar 112
3 – Adın Kazanılması . 113
a)Soyadının kazanılması 113
aa) Soy bağı yoluyla . 113
bb) Evlenme yoluyla 116
cc) Evlât edinilme yoluyla . 118
dd) İdarî karar ile . 119
ee) Soyadı seçme yoluyla . 119
b) Öz adın kazanılması . 119
aa) Evlilik içi çocuk için 119
bb) Evlilik dışı doğan çocuk için . 120
cc) Ana-babası bilinmeyen çocuklar için . 121
c)Müstear adın kazanılması . 121
d)Lâkab'ın kazanılması 121
4 - Adın Değiştirilmesi 121
a)Adın değişmezliği kuralı 122
b)Ad değişikliğini haklı kılan sebepler 122
c)Usul 127
d)Adın değiştirilmesine itiraz 129
e)Adın değiştirilmesinin sonuçları . 130
5 - Ad Üzerindeki Hakkın Korunması . 130
a)Adın kullanılmasının çekişmeye meydan vermesi halinde koruma 131
b)Adın haksız kullanılması halinde koruma 131
c)Kişiliği koruyan davalardan yararlanma . 132
III – HISIMLIK 132
1 – Kavram 132
2 – Kan Hısımlığı . 132
a) Anlamı 132
aa) Üstsoy-altsoy hısımlığı . 133
bb) Yansoy hısımlığı 133
b) Hısımlık derecesi . 134
c) Kan hısımlığına bağlanan hukukî sonuçlar 134
3 - Kayın Hısımlığı . 135
a) Anlamı 135
b) Kayın hısımlığının derecesi 136
c) Kayın hısımlığının hukuki sonuçları 136
4 – Evlât Edinmeden Doğan Hısımlık . 136
IV – YERLEŞİM YERİ 137
1 – Kavram ve Önemi 137
2 – Yerleşim Yerinin Gerekliliği İlkesi ve Yerleşim Yerinin Çeşitleri 138
a) İsteğe bağlı yerleşim yeri . 139
b) İtibari yerleşim yeri 143
c) Yasal yerleşim yeri . 144
aa) Velâyet altındaki çocuklar 144
bb) Vesayet altındaki kimseler . 146
3 – Yerleşim Yeri Adresi . 147
4 – Yerleşim Yerinin Tekliği İlkesi . 148
V – KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİ 148
1 – Anlamı ve Düzenleniş Tarzı 148
2 – Nüfus Hizmetleri Teşkilatı . 149
3 – Nüfus Kütükleri ve Tutulması 150
a) Aile kütüğü . 150
b) Özel kütükler 151
aa) Doğum kütüğü 151
bb) Ölüm kütüğü 151
cc) Evlenme kütüğü . 152
dd) Boşanma kütüğü 152
ee) Kayıt düzeltmeleri kütüğü 152
ff) Diğer kişisel durum değişiklikleri kütüğü . 152
4 – Sicili Tamamlayıcı Kayıtlar ile Kişisel Durum Değişikliklerinin Kütüğe
İşlenmesi 153
5 – Özellikle Cinsiyet Değişikliğinin Kütüğe İşlenmesi 153
6 - Kütükteki Yanlışın Düzeltilmesi . 155
7 – Nüfus Kütüklerine İlişkin İlkeler . 157
a) Sicil kayıtlarının bütünlüğü ilkesi . 157
b) Kamuya kapalılık (gizlilik) ilkesi . 158
c) Nüfus kayıtlarının ispat gücü 158
8 – Kişisel Durum Kütüklerini Tutan Memurların Sorumluluğu . 159
§ 5. KİŞİLİĞİN KORUNMASI
I – GENEL OLARAK KİŞİLİK VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI . 160
II – KİŞİLİK HAKLARININ NİTELİKLERİ . 162
III – KİŞİLİK HAKKININ KAPSAMI 164
1 – Kişilik Hakkının Konusu Olan Değerler 166
a) Ad . 166
b) Hayat, sağlık ve vücut tamlığı 166
aa) Tıbbi müdahaleler 169
bb) Organ ve doku nakli 170
cc) Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler . 173
aaa) Üreme faaliyetleri . 173
bbb) Cinsiyet değişikliği 174
c) Faaliyet ve yaşamını düzenleme özgürlüğü 176
d) Haysiyet ve onur 177
e) Resim ve ses 185
f) Kişinin sırları . 187
g) Özel hayat . 188
IV – KİŞİLİĞİN KORUNMASI YOLLARI 195
1 – Kişiliğin Hukuki İşlemle Saldırıya Karşı Korunması . 195
a) MK. m. 23’ün kapsamı 195
b) MK. m. 23 hükmüne ilişkin uygulama halleri . 198
aa) MK. m. 23/1 198
bb) MK. m. 23/2 199
aaa) Genel olarak . 199
bbb) Ekonomik özgürlüğe ilişkin kişilik hakkının MK. m. 23/2
ile korunması 200
ccc) MK. m. 23/2’ye aykırılığın yaptırımı . 203
2 – Kişiliğin Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırılara Karşı Korunması . 206
a – İlke . 206
b – Hukuka Aykırılık 207
c – Hukuka Aykırılığı Kaldıran Sebepler . 208
aa) Kişilik Hakkı Zedelenen Kimsenin Rızası (Mağdurun rızası) 208
bb) Üstün nitelikte özel yarar . 214
cc) Üstün nitelikte kamu yararı 217
dd) Kanunun verdiği yetki 232
d – Kişilik Haklarına Saldırılan Kişiye Tanınan Dava Hakları 235
aa) Genel olarak . 235
bb) Davacı ve davalı sıfatı 236
cc) Davalar . 239
aaa) Saldırıya son verilmesi davası 239
bbb) Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası . 242
ccc) Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası . 244
ddd) Maddi tazminat davası . 247
eee) Manevi tazminat davası 249
fff) Saldırıdan elde edilen kazancın verilmesi davası . 255
dd) Kişilik hakkına hukuka aykırı saldırı sebebiyle açılacak davalarda
yetkili mahkeme . 256
BÖLÜM II
TÜZEL KİŞİLER
§ 1. GİRİŞ
I – TÜZEL KİŞİ KAVRAMI . 261
II – TÜZEL KİŞİLİK KAZANILMASININ KOŞULLARI 262
1 – Örgütlenme Unsuru 262
2 – Sürekli Amaç Unsuru . 263
3 – Bağımsızlığa Hukuken İmkân Verilmesi . 263
III – TÜZEL KİŞİLİĞİN NİTELİĞİ 264
1 – Farazi Kişilik Teorisi . 265
2 – Gerçek Kişilik Teorisi 265
3 – Amaç (Gaye) Kişiliği Teorisi ve Soyutlama Teorisi 266
IV – TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 267
1 – Kamu Hukuku Tüzel Kişileri . 267
2 – Özel Hukuk Tüzel Kişileri . 268
a) Kazanç paylaşmak amacı güden tüzel kişiler . 268
b) Kazanç paylaşmak amacı gütmeyen tüzel kişiler . 269
3 – Kamu İktisadi Teşebbüsleri . 269
V – TÜRKİYE'DE TÜZEL KİŞİLERİN DÜZENLENİŞ TARZI . 270
VI – TÜZEL KİŞİLERDE "ARADAN SIZMA” VEYA "PERDENİN
KALDIRILMASI” TEORİSİ. 272
§ 2. TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL KURALLAR
I – TÜZEL KİŞİNİN KURULUŞU 274
1 – Çeşitli Kuruluş Sistemleri 274
a) Serbest kuruluş sistemi . 274
b) İzin sistemi . 274
c) Tescil sistemi 275
2 – Türkiye'de Yürürlükte Olan Sistem 275
II – TÜZEL KİŞİLERİN HAK EHLİYETİ . 278
1 – Sadece Gerçek Kişilere Özgü Olan Haklar 279
2 – Sadece Tüzel Kişilere Özgü Olan Haklar . 279
3 – Hem Gerçek Kişilerin Hem Tüzel Kişilerin Yararlanacağı Haklar . 279
a) Malvarlığı haklarında . 280
aa) İntifa hakkı . 280
bb) Oturma hakkı . 281
cc) Miras 281
dd) Alacak ve borç . 281
b) Zilyetlik . 281
c) Kişisel haller bakımından . 281
aa) Ad . 281
bb) Yerleşim yeri (İkametgâh) . 282
cc) Uyruğu . 283
dd) Kişiliğin korunması . 283
III – TÜZEL KİŞİLERİN FİİL EHLİYETİ 285
1 – Genel Bakış 285
2 – Tüzel Kişilerde Fiil Ehliyetinin Başlangıcı ve Fiil Ehliyetsizliği . 285
3 – Tüzel Kişilerin Organları . 286
a) Organ kavramı . 286
b) Organ, temsilci ve yardımcı kişi 288
c) Organ çeşitleri . 290
aa) Karar organı – Yürütme organı 290
bb) Zorunlu organ – İhtiyarî organ . 290
cc) İç organ – Dış Organ 291
dd) Fert organ – Kurul organ . 291
ee) Resmi organ – Fiili organ – Görünüşte organ . 291
4 – Organın Fiilinin Tüzel Kişiye İzafesi . 292
a) Hukuki işlemler açısından 292
b) Hukuka aykırı fiiller açısından . 293
aa) Organın borca aykırı davranışı . 293
bb) Organın haksız fiili 294
IV – TÜZEL KİŞİLERİN SONA ERMESİ 297
1 – Tasfiye . 297
2 – Tahsis (Özgüleme) 298
§ 3. DERNEKLER
I – GİRİŞ . 301
II – DERNEK KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ . 303
1 – Kavram 303
2 – Çeşitleri 304
a) Ticari işletme işleten ve işletmeyen dernekler 304
b) Alelâde dernekler – Kamuya yararlı dernekler 306
c) Dernekler–Üst Kuruluş (Dernek birlikleri: federasyonlar,
konfederasyonlar) 308
III – DERNEKLERDE ÜYE UNSURU . 308
1 – Dernek Üyeliği . 308
2 – Üyelik Şartları 311
a) Normal üyelik için aranan şartlar 311
aa) Kamu hizmeti görevlilerinin derneklere üye olmaları
açısından 311
bb) Çocuk derneklerine üyelik açısından 311
cc) Yabancıların derneklere üye olmaları açısından . 312
dd) Tüzükte belirlenmiş olan şartlar . 312
b) Kurucu üyelik için aranan şartlar . 313
aa) Fiil ehliyetine sahip olmak . 313
bb) Dernekler Kanunu m. 3/2'de sayılanlardan olmamak 313
cc) Çocuk Derneklerinde . 313
3 – Üyelik Sıfatının Kazanılması . 313
4 – Üyeliğe Bağlı Hak ve Yükümlülükler 316
a) Üyelik hakları . 316
aa) Katılma hakları . 317
aaa) Oy hakkı 317
bbb) Genel kurulu toplantıya davet ettirmek hakkı . 319
ccc) Genel kurul toplantısında gündeme ek madde koydurma
hakkı 319
bb) Yararlanma hakları 319
cc) Koruma hakları 320
aaa) Derneğin amacını koruma hakkı . 320
bbb) Şikâyet hakkı 320
ccc) İstifa (dernekten çekilme) hakkı 321
ddd) İtiraz hakkı 321
b) Üyelik yükümlülükleri . 325
aa) Sadakat yükümlülüğü . 325
bb) Ödenti (aidat) ödeme borcu . 326
cc) Derneğin amacına uygun davranmak ve derneğin amacını
korumak . 328
5 – Üyelik Sıfatının Sona Ermesi . 328
a) Üyelik sıfatının kendiliğinden sona ermesi 328
b) Üyenin dernekten çekilmesi (istifa) . 329
c) Üyenin dernekten çıkarılması (ihraç) 330
aa) Çıkarma sebepleri . 331
aaa) Çıkarma tüzükte düzenlenmişse . 331
bbb) Çıkarma hakkında tüzükte hiçbir hüküm
öngörülmemişse 331
bb) Dernekten çıkarılan üyenin itiraz hakkı . 332
d) Üyelik sıfatının sona ermesinin sonuçları 334
IV – DERNEKTE AMAÇ (GAYE) UNSURU 335
1 – Kavram 335
2 – Amacın, Kanuna ve Ahlâka Aykırı Olmaması . 336
a) Genel olarak . 336
b) Çocuk dernekleri için sınırlandırılmış amaçlar 337
c) Amacın imkânsız olmaması . 337
V – DERNEĞİN TÜZEL KİŞİLİĞİ 337
1 – Derneğin Kuruluşu . 337
a) Tüzüğün hazırlanması 338
aa) Tüzük kavramı . 338
bb) Tüzüğün içeriği 339
b) Tüzüğün idareye verilmesi . 340
c) Kurulmaları ve faaliyetleri izne bağlı dernekler . 341
d) Kuruluşa etkili olmayan düzen hükümleri . 342
aa) Kuruluş bildirisi ve tüzüğün incelenmesi 342
bb) İlk genel kurul toplantısı 343
cc) Dernek kütüğüne kayıt . 343
2 - Derneğin Organları 343
a) Genel kurul . 344
aa) Genel kurulun toplanması 345
aaa) Olağan toplantı 345
bbb) Olağanüstü toplantı . 345
bb) Çağrı usulü . 346
cc) Toplantı yeter sayısı . 347
dd) Toplantı yeri 348
ee) Toplantının yapılış usulü 348
ff) Gündem ve genel kurulun yetkileri . 348
gg) Genel kurulda karar alınması . 349
b) Yönetim kurulu 350
aa) Yönetim kurulunun oluşumu ve sona ermesi . 350
bb) Yönetim kurulunun görev ve yetkileri . 351
c) Denetim kurulu . 352
3 – Derneğin Faaliyeti 353
a) Faaliyeti kısıtlayıcı ve yasaklayıcı hükümler . 353
b) Kolluk Kuvvetlerinin Dernek Faaliyetlerine Müdahale Yetkisi . 356
4 – Derneğin Devlet Tarafından Denetlenmesi . 357
5 – Derneğin Sona Ermesi . 358
a) Sona erme şekli 358
aa) Derneğin kendi kendini feshetmesi 358
bb) Derneğin kendiliğinden sona ermesi (infisah; kendiliğinden
dağılmış sayılma) 358
aaa) Derneğin aciz haline düşmesi 359
bbb) Yönetim kurulunun tüzüğe göre kurulmasına imkan
kalmaması . 359
ccc) Genel kurulun toplanması için gerekli yeter sayının
bulunmaması yüzünden olağan genel kurul toplantısının
üst üste iki defa yapılamaması 359
ddd) Derneğin amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin
imkansızlaşması veya şartların kaybolması . 360
eee) İlk genel kurul toplantısının yapılmaması ve zorunlu
organların kurulmaması 360
fff) Sürenin dolması 360
cc) Derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi . 360
aaa) Derneğin amacının kanuna yahut ahlâka aykırı hale
gelmesi (MK. m. 89) 361
bbb) Kuruluştaki kanuna aykırılık ve eksikliklerin
giderilmemesi 361
ccc) Suç sebebiyle derneğin kapatılması . 363
b) Sona ermenin sonuçları 364
§ 4. VAKIF
I – GİRİŞ . 365
II – VAKIF KAVRAMI 367
III – VAKFIN ÇEŞİTLERİ 369
1 – Yeni Vakıflar . 369
2 – Kamuya Yararlı Vakıflar . 369
3 – Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 372
a) İki taraflı (katılmalı), çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları 373
b) Tek taraflı, çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları 374
c) Ortak esaslar . 375
4 – Aile Vakıfları . 375
5 – Mazbut Vakıflar . 375
6 – Mülhak Vakıflar . 377
7 – Cemaat Vakıfları 378
8 – Esnaf Vakıfları . 379
IV – VAKIFTA MAL UNSURU 380
V – MALIN USULÜNE GÖRE BELİRLİ VE SÜREKLİ BİR AMACA TAHSİSİ
(VAKIF KURMA İŞLEMİ) . 383
1 – Amaç (Gaye) 384
a) Amaç kanuna, ahlâka ve millî menfaatlere aykırı olmamalıdır 386
b) Amaç imkânsız olmamalıdır 387
c) Amaç belirli olmalıdır 390
d) Amaç devamlı olmalıdır . 390
2 – Tahsis Usulü 391
3 – Vakıf Kurma İşlemi . 391
a) Vakıf kurma işleminin şekli 392
b) Vakıf kurma işleminde ehliyet . 392
c) Vakıf kurma işleminin içeriği . 393
d) Vakıf kurma işleminin geri alınması 395
e) Mirasçıların ve alacaklıların itiraz hakkı 396
VI – VAKIFTA TÜZEL KİŞİLİK UNSURU . 396
1 – Tüzel Kişiliğin Kazanılması . 396
a) Tescil 396
b) Mahkeme siciline tescilin hukuki sonuçları . 399
aa) Tüzel kişiliğin kazanılması . 399
bb) Vakfın tahsis olunan malları ve hakları kazanması 400
2 – Vakfın Yönetimi ve Örgütü 402
a) Genel olarak . 402
b) Örgütün tamamlattırılması 404
c) Yönetimin değiştirilmesi 404
d) Yönetim organlarının görevleri . 406
e) Vakıf yöneticilerinde aranan nitelikler ve yöneticilerin yönetimden
uzaklaştırılmaları . 408
f) Görevden alınmanın sonuçları 410
3 – Vakıf Senedinin Değiştirilmesi 411
4 - Vakıfların Uluslararası Faaliyetleri ve Şube, Temsilcilik ve İrtibat
Bürosu Açmaları 413
5 – Yurtdışındaki Vakıfların Türkiye'deki Faaliyetleri 413
6 – Vakfın Denetimi . 414
a) Genel olarak . 414
b) İktisadi işletme ve iştiraklerin denetimi . 418
7 – Vakfın Sona Ermesi 419
a) Vakfın kendiliğinden sona ermesi (vakfın dağılması) . 419
aa) Vakıf senedindeki hüküm dolayısıyla sona erme . 420
bb) Kanun gereğince sona erme 420
b) Vakfın mahkeme kararı gereği sona ermesi (vakfın dağıtılması) . 421
c) Alacaklıların veya saklı pay sahibi mirasçıların itirazı üzerine sona
erme . 422
8 – Vakfın Sona Ermesinin Sonuçları 423
a) Tasfiye . 423
b) Tahsis 423
c) Sona eren vakfın kaydının silinmesi ve ilân edilmesi . 424
Yararlanılan Eserler . 425
