İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 13 Giriş 15 Birinci Bölüm REHİN HAKKI BAKIMINDAN MADEN HUKUKUNDA İLGİLİ KAVRAMLAR VE MADEN İPOTEĞİ DIŞINDA MUHTEMEL DİĞER REHİNLER I. REHİN HAKKI BAKIMINDAN MADEN HUKUKUNDA İLGİLİ KAVRAMLAR 21 A. Maden 22 B. Rezerv Türleri 28 2. Uluslararası Kuruluşlar ve Standartlar 31 3. UMREK Yönetmeliği ve UMREK Kodu 33 a. UMREK Yönetmeliği 34 b. UMREK Kodu 35 C. İşletme Projesi 38 D. İşletme Ruhsatı 40 E. İşletme İzni 43 II. MADEN HAKKI 46 A. Niteliği 47 B. Maden İpoteğinin Konu Bakımından Kapsamının Ana Unsuru Olan Maden Hakkının Kapsamı 53 III. MADEN SİCİLİ 61 A. Sicilin Yapısı 65 B. Uygulanacak Hükümler ve Hâkim Olan İlkeler 66 1. Her Ruhsat İçin Ayrı Sahife Açılması 67 2. Sebebe Bağlılık İlkesi 68 3. Sicile Güven İlkesi 70 4. Kamuya Açıklık İlkesi (Aleniyet) 71 C. Maden Siciline Tescilin Madenler Üzerinde Doğacak Haklara Etkisi 72 D. Maden Sicilinde Yapılabilecek İşlemler 76 IV. MADEN İPOTEĞİ DIŞINDA MUHTEMEL DİĞER REHİNLER 77 A. Cevher Rehni (Maden Siciline Tescil İle Kabzedilmeksizin) 78 B. Cevherlerin TRK Kapsamında Rehnedilip Rehnedilemeyeceği Sorunu 80 C. İşletme Ruhsatı ve Cevherlerin Ait Oldukları Ticari İşletmenin Rehni Yoluyla Rehnedilmesi 82 D. İşletme Hakkı İle Bir Bütün Teşkil Eden Tesis, Vasıta, Alet ve Bir Senelik Malzemenin Tek Başına Rehne Konu Olup Olamayacağı 83 İkinci Bölüm MADEN İPOTEĞİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER, İPOTEĞİN KONUSU, KAPSAMI VE KURULUŞU I. MADEN İPOTEĞİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 87 II. MADEN İPOTEĞİNE UYGULANACAK HÜKÜMLERİN TESPİTİ 88 A. Karşılaştırmalı Bir Şekilde 3213 Sayılı Maden Kanunu’nun ve 6309 Sayılı (Eski) Maden Kanunu’nun İlgili Hükümleri 89 B. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun İpotek Hükümleri 89 C. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Taşınmaz Rehninin Genel Hükümleri 90 D. 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun Uygulanıp Uygulanmayacağı Sorunu 91 III. DÜNYA MADEN FİNANS SİSTEMİNDEN KARŞILAŞTIRMA YAPILACAK HUKUK SEÇİMİ 92 IV. MADEN İPOTEĞİNİN BENZERLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI 96 A. 5686 Sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’na Göre Alınmış İşletme Ruhsatı Üzerinde İpotek Kurulması 97 B. 6491 Sayılı Türk Petrol Kanunu’na Göre Arama ve İşletme Ruhsatlarının Rehnedilmesi 99 C. UCC M. 9 Bağlamında Madenlerin Rehnedilmesi 101 V. MADEN İPOTEĞİNİN TARAFLARI VE ÇEŞİTLİ İHTİMALLER 103 VI. REHİN HUKUKUNA HÂKİM İLKELERİN MADEN İPOTEĞİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 111 A. Genel Olarak 111 B. Fer’ilik İlkesi 112 C. Talilik İlkesi 113 D. Belirlilik İlkesi 113 1. İpoteğin Konusu Açısından Belirlilik 114 2. Alacak Bakımından Belirlilik 117 E. Lex Commissoria Yasağı 119 F. Sabit Dereceler Sistemi 123 G. Paraya Çevrilebilir Olma İlkesi 128 H. Bölünmezlik İlkesi 130 İ. Şahsi Sorumluluk İlkesi 131 VII. MADEN İPOTEĞİNİN KONUSU VE KAPSAMI 132 A. Konusu 132 B. Kapsamı 133 1. İpotek Konusu Bakımından Rehnin Kapsamı 134 a. Ana Unsur Olarak Görünür Rezerv 135 b. İşletme İzni Alanı Dışında Kalan Görünür Rezervlerin Değerlendirilmesi 136 c. Peyderpey Tükenen Görünür Rezerv Sorunu 137 d. Ruhsatla Bir Bütün Teşkil Eden Varlıklar ve Özellikle Taşınmazların Durumu 139 e. İpotek Kurulduğunda Topraktan Çıkarılmış Olan Cevherlerin Durumu 140 f. Ruhsatın Sona Ermesi Halinde İpoteğin Kapsamı 141 g. TMK m. 862 ve 863 Hükümlerinin Maden İpoteğine Uygulanması 142 h. Ruhsatla Birlikte Alıcıya Devredilecek İzinler, Haklar ve Sözleşmeler 143 i. Kanada Hukuku’nda Durum 144 2. İpotekli Alacağın Kapsamı 145 a. Anapara İpoteği 147 b. Üst Sınır İpoteği 152 c. Yabancı Para Alacakları İçin İpotek Kurulması 153 VIII. MADEN İPOTEĞİNİN KURULUŞU 156 A. Genel Olarak 156 B. İpotek Sözleşmesi 157 1. İçerik 157 2. Şekil 158 3. Sözleşmede Değişiklik 163 C. Tescil İçin Muhtemel Diğer Hukuki Sebepler 167 1. Ölüme Bağlı Tasarruf 167 2. Mahkeme Kararı 168 3. Kanun Hükmü 169 D. Maden Siciline Tescil 172 1. Genel Olarak 172 2. Tescili Talep Yetkisi ve Tescile Zorlama Davası 173 3. Rehinli Taşınır Siciline ve Diğer Sicillere Bildirim 174 IX. İPOTEK İLİŞKİSİNİN DEVAMINDA İŞLETME RUHSATINDA OLAN DEĞİŞİKLİKLER 176 A. Genel Olarak 176 B. Ruhsatın Değerinde Azalma Meydana Gelmesi 176 1. Taksir 178 2. Madencilik Faaliyetlerinin Durdurulması 182 3. Mücbir Sebeplerle Geçici Tatil 183 C. Ruhsatın (Maden İşletme Hakkının) Sona Ermesi 184 1. Ruhsat Süresinin Sona Ermesi 185 2. Ruhsatın İptal Edilmesi 186 3. Terk 188 D. Ruhsatın Devri 189 E. Ruhsatın Ait Olduğu Tüzel Kişinin Hisse Sahipliğinin Değişmesi 190 F. Ruhsatın Bölünmesi 191 G. Ruhsatların Birleştirilmesi 195 H. Ruhsatın Taşınması 198 Üçüncü Bölüm MADEN İPOTEĞİNİN SONA ERMESİ VE PARAYA ÇEVRİLMESİ I. MADEN İPOTEĞİNİN SONA ERMESİ 201 A. Genel Olarak 201 B. Maden İpoteğinin Alacağa Bağlı Sebeplerle Sona Ermesi 202 C. Maden İpoteğinin Alacaktan Bağımsız Olarak Sona Erme Sebepleri 207 1. Tescilin Hukuki Sebebinin Hükümsüz Olması veya İrade Sakatlığı Sebebiyle İptal Edilmesi 207 2. İpoteği Sona Erdirme Hususunda Anlaşma ve İpotekten Feragat 208 3. Belirlenen Sürenin Sona Ermesi 209 4. Mahkeme Kararı 211 5. Yeni Malikin İfa Yoluyla Terkini Talep Edebilmesi 212 6. İşletme Ruhsatının ve İpotek Hakkının Aynı Kişide Birleşmesi 213 D. Hakkın Sicilden Terkin Edilmesi 215 E. Zamanaşımı 216 II. MADEN İPOTEĞİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ 217 A. Temel İlke ve Kurallar 217 1. Önce Rehne Başvurma Kuralı ve İstisnaları 217 2. Anapara ve Üst Sınır İpoteği Ayrımının Takip Hukuku Bakımından Sonuçları 221 3. Yabancı Para Üzerinden Takip ve İlgili Sorunlar 222 4. İcra Dairesinin Rödövansçılara ve Maden Siciline Haber Verme Yükümlülüğü 224 5. Yetkili İcra Dairesi 226 6. Maden Hukukunda Yetkili Kişilerin Beyanlarının Doğru Kabul Edilmesi ve Bu Beyanların İcranın Geri Bırakılması ve Ödeme Emrine İtirazın Giderilmesi Hallerinde Kullanılması 229 B. İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlamlı Takip 232 1. Genel 232 3. Kayıtsız Şartsız Borç İkrarı İçeren İpotek Akdine Dayalı İlamlı Takip (m. 149) 235 4. İİK m. 150/ı Uyarınca İlamlı Takip 237 C. İpoteğin Paraya Çevrilmesi Yoluyla İlamsız Takip 242 1. Genel 242 2. Ödeme Emri Gönderilmesi 243 3. Ödeme Emrine İtiraz Edilmesi 244 4. Ödeme Emrine İtirazın Giderilmesi 246 a. İtirazın Kaldırılması 247 aa. İİK m. 150/a/b. 1 Hükmü Uyarınca İtirazın Kaldırılması 247 bb. İİK m. 68/b Hükmü Uyarınca İtirazın Kaldırılması 250 b. İtirazın İptali Davası 253 c. İcra İnkâr Tazminatı 255 5. Menfi Tespit ve İstirdat Davaları 256 D. İPOTEKLİ RUHSATIN PARAYA ÇEVRİLMESİ 258 2. Satışa Hazırlık ve Satış Talebi 262 a. Açık Arttırmanın İlanı ve İlgililere Tebliği 264 b. Artırma Şartnamesi ve Mükellefiyetler Listesinin Hazırlanması 267 c. İhaleye Katılacakların MadK m. 43 ve MadY m. 84’teki Şartları Karşılaması 270 d. İpotekli Ruhsatın Açık Arttırma Yoluyla Satılması 272 e. Satış Bedelinin Ödenmesi/Ödenmemesi 275 f. Paraların Paylaştırılması 277 3. Rehin Açığı Belgesi 281 a. Geçici Rehin Açığı Belgesi 281 b. Kesin Rehin Açığı Belgesi 282 4. İhalenin Feshi 284 Sonuç 287 Kaynakça 293 Kavramlar Dizini 305
