3. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukukî Durumunun İyileştirilmesine İlişkin R (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 29
4. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Mağdura Yardım Edilmesi ve
Mağduriyetin Önlenmesi Hakkında R (87) 21 Sayılı Tavsiye Kararı 32
5. XIX. Avrupa Konseyi Kriminoloji Kongresi Sonuç ve Tavsiyeleri 32
6. Ceza Muhakemesinde Mağdurun Konumuna İlişkin 15 Mart 2001 Tarihli
Konsey Çerçeve Kararı 33
III. CEZA VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUMUZDA MAĞDURİYETİN
GİDERİLMESİ İMKÂNLARI VE MAĞDURUN HAKLARI 40
A. Mağdurun Korunması ve Mağduriyetin Giderilmesi İmkânları 40
1. Uzlaşma 40
2. Kısa Süreli Hapis Cezasına Mahkûmiyet Hâlinde Uygulanabilecek Seçenek Yaptırımlar 42
3. Cezanın Ertelenmesi Hâlinde 43
4. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinde 44
5. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasında 45
6. Adlî Kontrole Karar Verilmesinde 46
7. Diğerleri 47
a. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Suç Mağdurlarını Koruyucu Diğer Düzenlemeler 47
b. Terör Eylemleri veya Terörle Mücadele Kapsamında Yürütülen Faaliyetler Nedeniyle
Maddî Zarara Uğrayan Kişilerin Zararlarının Karşılanması 49
c. Terörle Mücadele Kanununda Öngörülen Tedbirler 55
B. Mağdurun Hakları 58
1. Genel Olarak 58
2. Ceza Muhakemesinde Mağdur ve Şikâyetçi Hakları 58
a. Genel Olarak 58
b. Mağdur ile Şikâyetçinin Soruşturma Evresindeki Hakları 59
aa. Delillerin Toplanmasını İsteme Hakkı 59
bb. Belge Örneği İsteme Hakkı 59
cc. Avukat İsteme Hakkı 59
dd. Soruşturma Belgelerini, Elkonulan ve Muhafaza Altına Alınan Eşyayı İnceletme Hakkı 60
ee. Cumhuriyet Savcısının, Kovuşturmaya Yer Olmadığı Yönündeki Kararına Kanunda
Yazılı Usule Göre İtiraz Hakkını Kullanma 60
c. Mağdur ile Şikâyetçinin Kovuşturma Evresindeki Hakları 60
aa. Duruşmadan Haberdar Edilme 60
bb. Kamu Davasına Katılma 60
cc. Tutanak ve Belgelerden Vekili Aracılığı ile Örnek İsteme 61
dd. Tanıkların Davetini İsteme 61
ee. Vekili Yoksa Baro Tarafından Kendisine Avukat Atanmasını İsteme 61
ff. Davaya Katılmış Olma Koşuluyla Davayı Sonuçlandıran Kararlara Karşı Kanun Yollarına Başvurma 62
d. Mağdur ile Şikâyetçinin Aydınlanma (Haklarını Öğrenme) Hakkı 62
İkinci Bölüm
KAMU DAVASINA KATILMA
I. GENEL OLARAK 63
II. KATILMA (MÜDAHALE) TALEBİNDE BULUNABİLECEK OLANLAR 65
A. Mağdur ve Suçtan Zarar Gören Gerçek Kişiler 65
B. Tüzel Kişiler 68
C. Mâlen Sorumlular 69
D. Kamu Davasına Katılabilme-Katılamama Konusunda Uygulamadan Örnekler 6 9
III. DAVAYA KATILMA ZAMANI 75
VI. DAVAYA KATILMA USULÜ 75
V. KATILANIN HAKLARI 78
VI. KATILMANIN DAVAYA ETKİSİ 79
VII. KATILANIN KANUN YOLUNA BAŞVURMASI 79
VIII. KATILMANIN HÜKÜMSÜZ KALMASI 79
IX. KATILANIN ÖLÜMÜ HÂLİNDE YAPILACAK İŞLEM 80
X. ŞİKÂYETTEN VAZGEÇMENİN KAMU DAVASINA KATILMAYA ETKİSİ 80
XI. KATILANIN ŞAHSÎ HAKLARI 82
XII. KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 83
A. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 83
B. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları 89
C. Yargıtay Ceza Daireleri Kararları 162
Üçüncü Bölüm
CEZADA YARGILAMA GİDERLERİ
(Muhakeme Masrafları-Masarif-i Muhakeme)
I. GENEL AÇIKLAMA 211
II. ÇEŞİTLİ HÂLLERDE YARGILAMA GİDERİ 216
A. Sanığın Ölmesi Hâlinde Yargılama Gideri 216
B. Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Verilmesi Hâlinde
Yargılama Gideri 217
C. Bağlantılı Davalarda Yargılama Giderleri 217
1. Aynı Hükümle Hakkında Bir Suçtan Beraat, Başka Bir Suçtan Mahkûmiyet veya
Davada Bazı Sanıkların Beraatine Karar Verilmesi Hâlinde Yargılama Giderinden Sorumluluk 217
2. İştirak Hâlinde İşlenmiş Bir Suç Nedeniyle Mahkûmiyette Yargılama Giderinden Sorumluluk 218
D. Karşılıklı Hakaret Hâllerinde Yargılama Gideri 219
E. Suç Uydurma ve İftira Gibi Hâllerde Yargılama Gideri 220
F. Kanun Yollarına Başvuru Sonucunda Yargılama Gideri 220
G. Diğer Bazı Hâllerde Yargılama Giderlerinden Sorumluluk Şekilleri 222
1. Karşılıklı Suç İşleyen Sanıkların Sorumluluğu 222
2. Taksirli Suçlarda Sorumluluk 222
3. Sarfına Neden Olduğu Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 223
H. Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararına
İtiraz Hâlinde Giderler 223
I. Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi Yoluna Başvurulmasında Giderler 223
İ. Kanun Değişikliği veya Yürürlüğe Giren Yeni Kanun Nedeniyle Lehe Kanun Değerlendirmesi Yapılarak, Evrak üzerinden ya da Duruşma Açılarak Yeniden
Karar Verilmesi Hâlinde (veya “Mahkûmiyet Hükmünde Değişiklik Yargılaması”
ya da Kısaca “Uyarlama Yargılaması”nda) Yargılama Gideri 224
J. Uzlaşmada Giderlerden Sorumluluk 228
III. SANIĞA YÜKLETİLEMEYECEK YARGILAMA GİDERLERİ 228
VI. YARGILAMA GİDERLERİNİN DÖKÜMÜ VE DAYANAĞI KARAR YERİNDE GÖSTERİLMELİDİR 229
V. HÜKÜMDEN SONRAKİ GİDERLERİN ALINMASI 230
VI. KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 231
A. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 231
B. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları 231
C. Yargıtay Ceza Daireleri Kararları 250
Dördüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE HARÇ VE VEKÂLET ÜCRETİ
I. CEZA MUHAKEMESİNDE HARÇ 281
A. Genel Olarak 281
B. Harcın Tespitinde Hüküm Tarihinde Yürürlükte Bulunan Tarifedeki Oran ve
Miktarlar Esas Alınır 283
C. Sanığın Tek Eyleminden Doğan Zarar Dolayısıyla Birden Fazla Müdahil Yararına
Ayrı Ayrı Tazminata Hükmedilmesi Halinde Harç Hesabı 284
D. Ceza Muhakemesinde Red Harcı Alınmaz 284
E. Orman Suçlarında Harç Hesabı 284
II. CEZA MUHAKEMESİNDE VEKÂLET ÜCRETİ 284
A. Genel Olarak 284
B. Dava Sonunda “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” Uyarınca Karşı Tarafa Yüklenen Avukatlık Ücreti Kişisel Hak Niteliğindedir 290
C. Vekâlet Ücretine İlişkin Kanuna Aykırılıklar Cumhuriyet Savcısı Tarafından
Temyiz Edilemez 291
D. Avukatlık Ücretinin Belirlenmesinde Hükmün Verildiği Tarihte
Yürürlükte Bulunan Tarifenin Esas Alınması Gerekir 292
E. Avukatlık Ücretinin Belirlenmesinde, Avukatın Emeği, Çabası, İşin Önemi,
Niteliği ve Davanın Süresi Göz Önünde Tutulur 293
F. Ölüm ile Vekâlet İlişkisi Son Bulacağından, Şikâyetçinin Sağlığında Düzenlenen Vekâletname ile Yetkili Kıldığı Vekil, Müvekkilin Ölümünden Sonra Onun Adına Şikâyette ve Katılma İsteminde Bulunamaz 294
G. Önödeme Önerisindeki Miktara Avukatlık Ücreti Dahil Edilemez 295
H. Ceza Mahkemelerinde Vekâlet Ücreti Tayin ve Takdirinde Dikkat Edilecek
Hususlar 295
1. Şahsî Hak Konusunda (Maddî ve/veya Manevî Tazminata) Karar Verilmesi Hâlinde
Vekâlet Ücreti 295
2. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Taleplerinin Hüküm Altına Alınmasında
Vekâlet Ücreti 298
3. Çocuk Mahkemelerinde Avukatlık Ücreti 298
4. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı, Düşme, Durma ve Red Kararlarında Vekâlet Ücreti 299
5. Tazmini Nitelikte Para Cezasına Mahkûmiyet Hâlinde Vekâlet Ücreti 299
6. Bir Davada Birden Çok Davacı veya Müdahil Bulunması ve Bunların Kendilerini Aynı veya
Başka Başka Vekiller ya da Birden Çok Vekil Marifetiyle Temsil Ettirmiş Olmaları Hâlinde
Vekâlet Ücreti 299
I. İlk Hükmün Salt Sanık Lehine Temyiz Edilmiş Olması Hâlinde İlk Kararda
Hükmedilen Vekâlet Ücreti Miktarı Sanık Lehine Kazanılmış Hak Oluşturur 301
İ. Vekâlet Ücretine Hükmedilmemesi, Aleyhe Temyiz Bulunmadığı Takdirde
Sanık Lehine Kazanılmış Hak Teşkil Eder 302
J. Zorunlu Müdafi ve Vekillik ile Vekâlet Müesseseleri Birbirinden Farklıdır 302
K. Vekâlet Ücreti Konusunda Diğer Bazı Önemli Hususlar 304
III. KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 305
A. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 305
B. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları 308
C. Hukuk Genel Kurulu Kararı 350
D. Yargıtay Ceza Daireleri Kararları 351
Beşinci Bölüm
MAĞDUR VEYA SUÇTAN ZARAR GÖRENİN
HUKUK MAHKEMELERİNDE AÇABİLECEĞİ
TAZMİNAT DAVALARI
I. GİRİŞ 386
II. GENEL OLARAK HUKUKÎ SORUMLULUK 388
A. Genel Bilgi 388
B. Sorumluluk Türleri 389
1. Kusur Sorumluluğu 389
2. Sebep Sorumluluğu (Kusursuz sorumluluk) 390
a. Genel Olarak 390
b. Sebep Sorumluluğunun Dayandığı Düşünceler (İlkeler-Esaslar) 391
aa. Tehlike Düşüncesi 391
bb. Hakkaniyet Düşüncesi 391
cc. Hâkimiyet Düşüncesi 391
c. Sebep Sorumluluğunun Ortak Unsurları 392
d. Sebep Sorumluluğunun Türleri 392
III. HAKSİZ FİİL SORUMLULUĞU (KUSUR SORUMLULUĞU) 395
A. Haksız Fiil Sorumluluğunun (Kusura Dayanan Sorumluluğu) Unsurları 395
1. Fiilin Hukuka Aykırı Olması 396
a. Fiil ve Hukuka Aykırılık 396
b. Hukuka Uygunluk Sebepleri 397
aa. Zarar Görenin Rızası 398
bb. Üstün Özel Yarar 399
cc. Üstün Nitelikte Kamu Yararı 399
dd. Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması 399
ee. Meşru Müdafaa, Zaruret (Iztırar) Hâli ve Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma Durumu 400
ff. Vekâletsiz İş Görme 40 2
2. Failin Kusurlu Olması 402
3. Zararın Meydana Gelmiş Olması 403
4. İlliyet Bağının Bulunması 405
a. İlliyet Bağı 405
b. İlliyet Bağını Kesen Sebepler 406
aa. Mücbir Sebep 407
bb. Zarar Görenin Kusuru 409
cc. Üçüncü Kişinin Kusuru 409
B. Zararın Hesaplanması ve Tazminatın Belirlenmesi 410
C. Tazminatta İndirim 412
IV. ÖZEL HÂLLER 417
A. Ölüm Hâlinde Zarar ve Ziyan 417
1. Kapsam 417
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 418
3. Tazminat Hesaplamalarında İndirim Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Sıra ve İndirimi Gerekmeyen Kazanımlar 422
a .Zararın Netleştirilmesi ve Zarardan İndirimlerde Sıra 422
b. Tazminattan İndirimde Sıra 423
c. Tazminat Hesaplamalarında İndirimi Gerekmeyen Kazanımlar 423
4. Destek Kaybı Zararı ve Beden Gücü Kaybı Zararının Hesaplanmasında İskonto 424
B. Cismanî (Bedensel Bütünlüğün İhlâlinden Doğan) Zarar 425
C. Vücut Bütünlüğünün İhlâli ve Ölüm Hâlinde Manevî Tazminat 427
1. Cismanî Zarar Kavramı ve Kapsam 427
2. “Ölenin Ailesi“nden Maksat 429
3. Maddedeki Manevî Tazminatın Niteliği ve Hükmedilebilmesinin Tâbi Bulunduğu Şartlar 430
4. Tazminatın Haczedilememesi 433
5. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Tahrik” (m. 29), “Takdiri İndirim” (m. 62) ve
“Teşebbüs” (m. 35) Hükümlerinin Uygulanmış Olmasının Etkisi 434
D. Şahsiyet Haklarının İhlâli Hâlinde Manevî Tazminat 435
1. Genel Olarak 435
2. Uygulama Şartları 439
a. Şahsiyet (Kişilik) Hakkı Saldırıya Uğramış Olmalıdır 439
b. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalıdır 443
c. Kusur 443
d. Zarar 444
e. İlliyet Bağı 444
3. Uygulamada Sık Karşılaşılan Çeşitli İhlâl Tipleri 444
a. Basın ve Yayın Yoluyla Kişilik Haklarına Saldırı 444
b. Şikâyet Hakkının Kullanılmasında Kişilik Haklarına Saldırı Sorunu 450
c. Yargı Kararlarının Uygulanmaması 453
4. Manevî Tazminat Talebinin Devri ve Mirasçılara İntikali 455
5. Manevî Tazminat Taleplerinde Kısmî Dava Söz Konusu Olamaz 455
V. TAZMİNAT DAVALARINDA FAİZ 456
VI. TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 456
A. İlgili Kanun Maddeleri 456
B. Genel Açıklama 457
C. Bir Yıllık Süre 459
D. On Yıllık Süre 462
E. Fiilin Suç Teşkil Etmesi Hâlinde Zamanaşımı Süresi 463
F. Af Kanunlarının Zamanaşımına Etkisi 466
G. Daimî Def’i Hakkı 468
VII. HAKSIZ FİİLLERDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 468
A. Genel Olarak 468
B. Aynı Haksız Fiilden Sorumluluk (Tam Teselsül) 471
C. Birden Çok Kimsenin Aynı Zarardan Çeşitli Sebeplerle Sorumlu Olması
(Eksik Teselsül) 476
D. Teselsül Hükümlerinin Uygulanabilmesi İçin Talep Şartı 481
E. Müteselsil Sorumlulardan Her Biri Zararın Tamamından Sorumludur 483
F. Alacaklı (Davacı) Müteselsil Borçluların Hepsinden veya Birinden Borcun
Tamamını veya Bir Kısmını Ödemesini İstemekte Serbesttir 485
VIII. ORMAN İDARELERİ TARAFINDAN HUKUK MAHKEMELERİNDE
AÇILACAK TAZMİNAT DAVALARI 485
A. Genel Olarak 485
B. 6831 Sayılı Kanunun 112., 113. ve 114. Maddelerinde Düzenlenen Tazminatlar 486
1. 6831 Sayılı Kanunun 112. Maddesine Göre Tazminat 486
2. 6831 Sayılı Kanunun 113. Maddesine Göre Tazminat 487
3. 6831 Sayılı Kanunun 114. Maddesine Göre Tazminat (Ağaçlandırma Gideri) 488
C. 6831 Sayılı Kanunun 112., 113. ve 114. Maddelerinde Düzenlenen
Tazminatlarla İlgili Dava Hukuk Mahkemelerinde Görülür 489
D. Orman İdaresinin 6831 Sayılı Orman Kanununun 112., 113. ve 114. Maddeleri Hükümleri Uyarınca Açacağı Tazminat ve Ağaçlandırma Giderine İlişkin
Davalarda Yargı Harcı 490
E. 6831 Sayılı Kanunun 112., 113. ve 114. Maddelerine Göre Açılacak Tazminat Davalarında Faiz 491
IX. CEZA HUKUKU İLE MEDENÎ HUKUK ARASINDA İLİŞKİ 492
A. Genel Olarak 492
B. Borçlar Kanununun 53. Maddesinin Ayrıntılı Olarak İncelenmesi 493
1. Kusur Bakımından 493
2. Temyiz Kudreti Bakımından 493
3. Zararın Miktarının Tayini 493
4. Beraat Kararı 494
5. Mahkûmiyet Kararı 494
6. Kamu Davasının ve Cezanın Düşmesinin Etkisi 497
