Mahkeme Kararları Işığında Suçluların İltica Sistemi Dışında Bırakılması
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
- Uluslararası Koruma Kavramı ve Uluslararası Koruma Türleri
- Genel Olarak Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma
- Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve 1F Maddeleri Uyarınca Mülteci Statüsü Haricinde Bırakılma
- Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma
İÇİNDEKİLER
I. Uluslararası Koruma Kavramı ve Uluslararası
Koruma Türleri 5
A. “Mülteci” Kavramından “Uluslararası Koruma”
Kavramına Geçiş 5
B. Türk Yabancılar Hukukuna Göre Uluslararası
Koruma Türleri 8
1. Mülteci. 8
2. Şartlı Mülteci. 9
3. İkincil Koruma 11
C. Uluslararası Koruma Türü Olarak Düzenlenmemekle
Beraber İdarenin Takdirine Bağlı Olarak Verilen
Geçici Koruma . 13
II. Genel Olarak Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma 14
A. Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma Kavramı. 14
B. Uluslararası Koruma Haricinde Bırakmaya İlişkin
Hukuki Düzenlemelerin Yapılmasına Etki Eden Faktörler. 18
C. Uluslararası Koruma Haricinde Bırakmaya İlişkin
Temel Düzenlemeler. 23
D. Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma ve Non-Refoulement
(Geri Gönderme Yasağı) İlkesi 29
1. Non-Refoulement İlkesi ve Bu İlkenin Hukuki Dayanakları 29
2. Non-Refoulement İlkesi ile Uluslararası Koruma
Haricinde Bırakma Arasındaki İlişki . 34
3. AİHM Kararlarında Non-Refoulement İlkesi ile
Uluslararası Koruma Haricinde Bırakma Arasındaki İlişki . 35
a. AİHM'in Uluslararası Koruma Haricinde
Bırakılanların Non-Refoulement İlkesinden Mutlak
Olarak Yararlanmasına İlişkin Katı Tutumu 35
b. AİHM'in Uluslararası Koruma Haricinde
Bırakılanların Non-Refoulement İlkesinden Mutlak
Olarak Yararlanmasına İlişkin Katı Tutumundan
Vazgeçmesi ve İltica Haricinde Bırakılanlar
Açısından Non-Refoulement İlkesini Daha Esnek
Uygulamaya Başlaması 44
VI
aa. AİHM'in İltica Haricinde Bırakılanlar Açısından
Non-Refoulement İlkesini Daha Esnek Uygulamaya
Başlamasına Etki Eden Faktörler 44
bb. AİHM'in A.A.Q. v. Hollanda Davasında Verdiği
30 Haziran 2015 Tarihli Kararı 47
cc. AİHM'in M.R.A. v. Hollanda Davasında Verdiği
12 Ocak 2016 Tarihli Kararı . 50
4. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Non-Refoulement
İlkesi. 54
E. Uluslararası Koruma Haricinde Tutma Kararından Önce
Sığınma Başvurusunun Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği
Meselesi 59
III.Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre
Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve 1F Maddeleri Uyarınca
Mülteci Statüsü Haricinde Bırakılma . 61
A. Genel Olarak 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve 1F
Maddeleri ve Bu Maddeler Arasındaki Farklar 61
1. Genel Olarak 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve
1F Maddeleri . 61
2. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve 1F
Maddeleri ve Bu Maddeler Arasındaki Farklar . 62
B. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1D Maddesi Uyarınca
Diğer Bir BM Organının Himayesi Altında Olanların Mülteci
Statüsü Haricinde Bırakılması 63
C. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1E Maddesi Uyarınca
Mülteci Statüsü Veren Devletin Vatandaşlarıyla Aynı
Muameleyi Görenlerin Mülteci Statüsü Haricinde
Bırakılması . 66
D. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesi Uyarınca
Bazı Suçları İşleyenlerin Mülteci Statüsü Haricinde
Bırakılması . 68
1. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin
İçeriği ve Bu Maddeye İlişkin Esaslar 68
2. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin Amacı . 71
3. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin
Emredici Niteliği. 75
4. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin 1D ve
1E Maddelerinden Farkı. 76
VII
5. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun IF Maddesi Uyarınca
Mülteci Statüsü Haricinde Bırakma ile Mülteci
Statüsünün Sona Ermesinin Birbirinden Farklı Olması 76
6. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin
Başvuru Aşamasının Yanı Sıra Sonraki Süreçlerde
Uygulanması 78
7. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin
Diğer Uluslararası Koruma Türleri Olan Şartlı
Mülteci ve İkincil Koruma Statüleri Açısından
Uygulanması 78
8. Af Kanunu Çıkarılmasının ve Cezanın İnfaz Edilmiş
Olmasının 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin
Uygulanmasını Engellememesi 79
9. Mülteci Tanımına Uyanlara Dahi 1951 Cenevre
Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin Uygulanması . 80
10.1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin Kişiler
Yönünden Kapsamı. 81
a. 1F Maddesinin Çocuklara Uygulanması. 81
b. 1F Maddesinin Çocuk Askerler Açısından Uygulanması. 82
c. 1F Maddesinin Diğer Aile Üyelerine Teşmil
Edilememesi ve Grup Bazlı Uygulanmaması. 87
d. 1F Maddesinin Teröristlere Uygulanması 87
11.1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesinin Dar
Yorumu 89
12.1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesi Kapsamında
Mülteci Statüsü Haricinde Bırakılacaklar. 90
a. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(a) Maddesi:
Barışa Karşı Suç, Savaş Suçu veya İnsanlığa Karşı
Suç İşlediği Hususunda Ciddi Kanaat Bulunanlar 90
b. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(b) Maddesi:
İltica Memleketi Dışında Siyasi Olmayan Ciddi Bir
Suç İşlediği Hususunda Ciddi Kanaat Bulunanlar 107
c. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(c) Maddesi:
Haklarında Birleşmiş Milletlerin Amaç ve İlkelerine
Aykırı Fiillerden Suçlu Olduğu Hususunda Ciddi
Kanaat Bulunanlar. 123
13.1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F Maddesine İlişkin
Bazı Önemli Mahkeme Kararları. 140
VIII
a. İngiliz Yüksek Mahkemesi Göç ve İltica Dairesi'nin
Rejim Muhalifi Sivillere İşkence ve Kötü Muamele
Yapılmasına İştirak Eden İran Vatandaşı Akbar AzimiRad'ın 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(a) Maddesi
Uyarınca Mülteci Statüsü Haricinde Bırakılmasına
İlişkin 29 Temmuz 2011 Tarihli Kararı. . 140
b. Yeni Zelanda Yüksek Mahkemesi'nin Tamil Kaplanları
Adlı Terör Örgütüne Ait Silahları Taşıyan Gemide
Başmühendis Olarak Çalışan Sri Lanka Vatandaşı
Tamil X'e 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(a) ve
1F(b) Maddelerinin Uygulanıp Uygulanmayacağını
Değerlendiren 27 Ağustos 2010 Tarihli Kararı 142
c. İngiliz Yüksek Mahkemesi Göç ve İltica Dairesi'nin
İşkence Yapılan Siyasi Mahkumların Kaldığı
Hapishanede Gardiyan Olarak Çalışan İran Vatandaşı
A.B.'nin 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(a)
Maddesi Uyarınca Mülteci Statüsü Haricinde
Bırakılmasına İlişkin 19 Temmuz 2016 Tarihli Kararı. 146
d. İngiliz Temyiz Mahkemesi'nin Terör Örgütleriyle
Bağlantısı Olan ve Kaddafi'ye Suikast Girişimi Dahil
Muhtelif Terör Saldırıları Yapan Libya Vatandaşı
S.S.'nin 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F(c)
Maddesi Uyarınca Mülteci Statüsü Haricinde
Bırakılmasına İlişkin 19 Aralık 2011 Tarihli Kararı 148
e. İngiliz Temyiz Mahkemesi'nin Terör Örgütleriyle
Bağlantılı Olan ve Terör Eylemlerine Katılan Mısır
Vatandaşları Al-Sirri ve D.D.'ye 1951 Cenevre
Konvansiyonu'nun 1F(c) Maddesinin Uygulanma
Şartlarına İlişkin 21 Kasım 2012 Tarihli Kararı 150
IV. Türk Hukukunda Uluslararası Koruma Haricinde
Bırakma 156
A. Türkiye'nin Taraf Olduğu Antlaşmalar Uyarınca
Uluslararası Koruma Haricinde Tutma 156
B. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile Bu
Kanuna İlişkin Yönetmelikler Uyarınca Uluslararası
Koruma Haricinde Tutma . 156
1. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve
Uygulama Yönetmeliği Uyarınca Uluslararası
Koruma Haricinde Tutma 156
IX
a. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun
64. Maddesinde Yeralan Sebepler 156
aa. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve
1F Maddelerinde Belirtilen Sebeplerden
Birinin Varlığı 158
bb. Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından
Tehlike Oluşturduğuna Dair Ciddi Emareler
Bulunan Yabancı ile 1951 Cenevre
Konvansiyonu'nun 1F Maddesi Kapsamında
Olmayan Fakat Türkiye'de İşlenmesi Hâlinde
Hapis Cezası Verilmesini Gerektiren Suçları
Daha Önce İşleyen ve Sadece Bu Suçun
Cezasını Çekmemek İçin Menşe veya İkamet
Ülkesini Terk Eden Yabancının İkincil Koruma
Haricinde Tutulması . 161
b. YUKK'un 64. Maddesinin 1951 Cenevre
Konvansiyonu'nun 1D, 1E ve 1F Maddeleri ile
Avrupa Birliği 2011/95/EU Sayılı Vasıf Yönergesi'nin
12. Maddesi ile Mukayesesi . 162
c. İdare Mahkemesi Kararlarında Uluslararası
Koruma Haricinde Tutma . 164
aa. Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda Yeralan
Uluslararası Barış ve Güvenliği Korumak Amacına
Aykırı Durumda Olan Yabancının Uluslararası
Koruma Haricinde Bırakılmasına İlişkin İdare
Mahkemesi Kararı. 164
bb. Hakkında Genel Güvenlik Tahdit Kodu Bulunan
Yabancının Uluslararası Koruma Haricinde
Bırakılmasına İlişkin İdare Mahkemesi Kararı. 167
cc. Terör Örgütüyle Bağlantısı Sebebiyle Yabancının
Uluslararası Koruma Haricinde Bırakılmasına
İlişkin İdare Mahkemesi Kararı 169
2. Geçici Koruma Yönetmeliği Uyarınca Uluslararası
Koruma Haricinde Tutma 172
a. Geçici Koruma Haricinde Tutma Sebepleri . 172
aa. 1951 Cenevre Konvansiyonu'nun 1F
Maddesinde Belirtilen Fiillerden Suçlu
Olduğuna Dair Ciddi Kanaat Bulunanlar. 174
X
bb. Türkiye Dışında Hangi Saikle Olursa Olsun
Zalimce Eylemler Yaptığını Düşündürecek
Nedenleri Bulunanlar 177
cc. Ülkesinde Silahlı Çatışmaya Katılmış Olduğu
Halde Bu Faaliyetlerini Kalıcı Olarak
Sonlandırmayanlar 178
dd. Terör Eylemlerinde Bulunduğu, Planladığı veya
Bu Eylemlere İştirak Ettiği Tespit Edilenler. 178
ee. Ciddi Bir Suçtan Mahkûm Olan ve Topluma
Karşı Tehdit Oluşturabileceği Değerlendirilenler
ile Milli Güvenlik, Kamu Düzeni veya Kamu
Güvenliği Açısından Tehlike Oluşturduğu
Değerlendirilenler 178
ff. Türkiye'de İşlenmesi Hâlinde Hapis Cezası
Verilmesini Gerektiren Suçu Daha Önce İşleyip
Bu Suçun Cezasını Çekmemek İçin Menşe veya
İkamet Ülkesini Terk Edenler 179
gg. Uluslararası Mahkemelerce İnsanlık Suçu
İşlediğine Karar Verilen Yabancılar 179
hh. Türk Ceza Kanunu'nun Dördüncü Kısım Yedinci
Bölümünde Yer Alan Suçlardan Birini İşleyen
Yabancılar. 181
3. Uluslararası Koruma Haricinde Tutulmakla
Beraber Ülkeden Çıkarılamayan Yabancılara
Yapılacak Muamele. 182
a. Mülteci, Şartlı Mülteci ve İkincil Koruma Haricinde
Bırakılanlara Yapılacak Muamele 182
aa. 1951 Cenevre Konvansiyonu Uyarınca Mülteci
Statüsü Haricinde Bırakılanlara Yapılacak
Muamele . 182
bb. Ceza Davasının Açılması ve Cezanın İnfazından
Sonra Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
Uyarınca Sınırdışı Edilmesi. 183
cc. Türk Ceza Mahkemelerinin Yargılama Yetkisinin
Olmaması Halinde Yapılacak Muamele 183
dd. Non-Refoulement İlkesi Uyarınca Ülkeden
Çıkarılamayanlara Yapılacak Muamele 183
b. Geçici Koruma Haricinde Tutulan Yabancılara
Yapılacak Muamele . 185
Sonuç . 187
Yararlanılan Kaynaklar 193
-
-
%3249,50 TL242,02 TL
-
-
-
-
-
-
-
-
-