Mal Rejimleri Hukuku

Ömer Uğur GENÇCAN ( Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı )

 

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ YERİNE.5

KAYNAKÇA .143

KISALTMALAR 147

GİRİŞ .153

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER (TMK. m.202-217)

& 1. MAL REJİMİ KAVRAMI .157

MAL REJİMİNİN TANIMI158

MAL REJİMİNİN DÜZENLENME BİÇİMİ .158

III. MAL REJİMİNİN BELİRLENME BİÇİMİ160

A- YÜRÜRLÜK TARİHİNDE BOŞANMA/İPTAL DAVASI

OLMAYANLAR.161

1- Bir Yıllık Sözleşme Süresi Vardı. 161

Yeni Mal Rejimi Belirlenebilirdi.161

Rejimin Başlangıcı Evlenme Tarihine Çekilebilirdi.161

2- Bir Yıl İçinde Sözleşme Yapılması 163

Seçilen Rejimin Başlangıcı Yürürlük Tarihi Olabilir .163

Seçilen Rejimin Başlangıcı Yürürlük Tarihi Sonrası

Olabilir163

Bir Yıl İçinde Eş Ölürse Kural Rejim Uygulanır163

3- Bir Yıl İçinde Sözleşme Yapılmaması. 164

Önceki Rejimin Yasal Mal Rejimi Olması164

Önceki Rejimin Seçilebilir Mal Rejimi Olması164

B- YÜRÜRLÜK TARİHİNDE BOŞANMA/İPTAL DAVASI

OLANLAR165

1- Boşanma/İptal Davası Kabul Edilenler . 165

2- Boşanma/İptal Davası Kabul Edilmeyenler. 165

Bir Yıllık Sözleşme Süresi Uygulanır.165

Yeni Mal Rejimini Belirleme.165

Rejimin Başlangıcını Evlenme Tarihine

Çekebilme.166

Bir Yıl İçinde Sözleşme Yapılması166

Seçilen Rejimin Başlangıcı Yürürlük Tarihi

Olabilir166

8 İçindekiler

Seçilen Rejimin Başlangıcı Yürürlük Tarihi

Sonrası Olabilir.167

Bir Yıl İçinde Eş Ölürse Kural Rejim

Uygulanır167

Bir Yıl İçinde Sözleşme Yapılmaması.167

Önceki Rejimin Yasal Mal Rejimi Olması167

Önceki Rejimin Seçilebilir Mal Rejimi

Olması.167

3- Boşanma Davası Sürerken Ölenler . 168

MAL REJİMİNİN UYGULAMA ALANI 168

A- UYGULANACAK STATÜLER168

1- Evlilik Hukuken Kurulmuşsa Uygulanır. 169

2- Batıl Evliliklerde Uygulanır 169

3- Gaiplik Kararı Olsa da Uygulanır . 169

4- Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır 169

5- Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır. 169

6- Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır  170

7- Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır 170

8- Ayrı Evde Yaşamalı Aile Modelinde Uygulanır. 170

9- Boşanma Davası Devam Ederken de Uygulanır 170

B- UYGULANMAYACAK STATÜLER.170

1- Yok Evliliklerde Uygulanmaz. 171

2- Nişanlılıkta Uygulanmaz 171

3- Evlilik Benzeri Yaşam Modellerinde Uygulanmaz. 171

Common Law Evlilik.171

Kayıtsız Hayat Ortaklığı 172

Özellikleri .172

aaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Kurulur172

bbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur172

ccc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri

Yerine Getirilir172

ddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır.173

eee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Sona Erer 173

Çeşitleri.173

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat

Ortaklığı 173

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız

Hayat Ortaklığı .173

Kayıtlı Hayat Ortaklığı.173

İçindekiler 9

Özellikleri .174

aaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille

Kurulur174

bbb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak

ve Yükümlülükler Doğurur174

ccc. Boşanma Söz konusu Değildir.174

Çeşitleri.174

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat

Ortaklığı 174

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat

Ortaklığı 174

Homoparental Aile.175

Tek Ebeveynli Aile.175

Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı.175

Eş Cinsel Evlilik.175

4- Dini Nikahlı İlişkide Uygulanmaz  176

5- Evlilik Sonrası İlişkide Uygulanmaz. 176

6- Duygusal İlişkilerde (Flört) Uygulanmaz  176

& 2. MAL REJİMİNDE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ.177

MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN ÖZELLİĞİ177

A- ŞARTA BAĞLI SÖZLEŞME.177

B- MUVAZAALI SÖZLEŞME 177

C- KADEMELİ SÖZLEŞME .177

D- GEÇMİŞE ETKİLİ SÖZLEŞME 177

MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN TİPİNDE SINIRLAMA

(TMK. m. 203).179

A- SEÇİLEBİLİR ÜÇ MAL REJİMİ VARDIR (KAPALI SAYI

İLKESİ)180

B- SEÇİLEBİLİR MAL REJİMİNİN SINIRLARI

DEĞİŞTİRİLEMEZ (TİPE BAĞLILIK İLKESİ)180

C- YENİ BİR MAL REJİMİ YARATILAMAZ (ÖZEL REJİM

YARATAMAMA İLKESİ).181

III. MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN BİÇİMİNDE SINIRLAMA

(TMK. m. 205).181

A- MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ181

1- Düzenleme Şeklinde Yapılabilir 182

2- Onaylama Şeklinde Yapılabilir . 183

3- Evlenme Başvurusu Sırasında Bildirim. 183

Yazılı Olarak Yapılmalıdır .186

Evlendirme Memurunun Beyana Davet

Zorunluluğu Yoktur186

10 İçindekiler

Bildirimin Yapılmaması Evlendirme İşlemine

Engel Teşkil Etmez.186

Evlendirme Memuru Bildirimi Reddetme

Hakkından Yoksundur187

Bildirim Evlenme Kütüğüne Yazılır187

Bildirim Evlenme Dosyasında Saklanır187

B- MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİNİN TESCİLİ VE İLANINA

GEREK YOKTUR187

MAL REJİMİNDE SÖZLEŞME EHLİYETİ (TMK. m. 204).188

A- GENEL OLARAK188

B- TAM EHLİYETLİLERİN SÖZLEŞME EHLİYETİ

(TMK m. 10)189

C- SINIRLI EHLİYETLİLERİN SÖZLEŞME EHLİYETİ

(TMK m. 429)189

D- TAM EHLİYETSİZLERİN SÖZLEŞME EHLİYETİ

(TMK m. 14)190

E- SINIRLI EHLİYETSİZLERİN SÖZLEŞME EHLİYETİ

(TMK m. 16)190

1- Ayırt Etme Gücüne Sahip Küçüklerin Sözleşme Ehliyeti. 191

Ana ve Baba Velâyeti Birlikte Kullanılıyorsa

Sözleşme Ehliyeti.192

Velâyet, Ana ve Babadan Birinde İse Sözleşme

Ehliyeti192

2- Ayırt Etme Gücüne Sahip Kısıtlıların Sözleşme Ehliyeti 192

Mal Rejimi Sözleşmesini Yapacak Olan Kısıtlı

Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmalıdır.192

Mal Rejimi Sözleşmesini Kendisi İmzalamalıdır.193

Yasal Temsilcinin İzni Olmalıdır.193

Yasal Temsilcisi Mal Rejimi Sözleşmesini

İmzalamalıdır194

Vesayet Makamından Mal Rejimi Sözleşmeleri

Yapılması İçin İzin Alınmış Olmalıdır

(TMK m. 462 b. 9).194

MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN ZAMANI (TMK. m.203).195

A- NİŞANLILIK DÖNEMİNDE195

B- EVLENME SIRASINDA.195

C- EVLENMEDEN SONRA196

MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN İPTALİ 196

A- İRADEYİ SAKATLAYAN SEBEPLERLE MAL REJİMİ

SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ .196

B- MUVAZAA SEBEBİYLE MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİNİN

İPTALİ.197

İçindekiler 11

C- ŞEKİL ŞARTI YOKLUĞU SEBEBİYLE MAL REJİMİ

SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ .197

D- TİPE AYKIRILIK SEBEBİYLE MAL REJİMİ

SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ .198

VII. MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN SÜRESİ.198

VIII. MAL REJİMİNDE SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİ198

A- SÖZLEŞMEDE YER ALABİLECEK DÜZENLEMELER198

1- Paylı Mülkiyet Konusu Maldaki Pay Üzerinde Tasarruf

(TMK m. 223, f. II) 198

2- Kişisel Mal Statüsü Yaratma (TMK m. 221) 199

Bir Mesleğin İcrası veya İşletmenin Faaliyeti

Sebebiyle Doğan Edinilmiş Mallarda

(TMK m. 221, f. I)199

Kişisel Malların Gelirlerinde (TMK m. 221, f. II)199

3- Değer Artışından Pay Alımı (TMK m. 227, f. III) 199

4- Aile Konutunun Kullanımı. 200

5- Birliğin Giderlerine Katılım 201

6- Artık Değere Katılım (TMK m. 237, f. I) 201

Katılım Türü.201

Pozitif Artık Değere Katılım201

Negatif Artık Değere Katılım 201

Katılım Şekli.201

7- Katılma Alacağına Mahsuben Aile Konutu Üzerinde

Düzenleme (TMK m. 240). 202

8- Seçilebilir Rejimlerde Düzenleme  202

9- Faiz ve Güvence Düzenlenebilir (TMK m. 239, f. III) . 203

10- Paylı Mülkiyete Yönelik Hakları Kullanma

(TMK m. 226 f. II). 203

11- Edinilmiş Malları Değerlendirme Değeri

(TMK m. 235 f. I) 203

B- SÖZLEŞMEDE YER ALAMAYACAK DÜZENLEMELER203

1- Boşanmanın Fer'î Sonuçları 203

2- Edinilmiş Mal Statüsü Yaratma. 205

3- Dönüştürme Davası (TMK m. 206) Açmanın

Engellenmesi. 205

4- Eklenecek Değerleri Yok Sayma (TMK m. 229) . 205

5- Denkleştirme Yapılmaması (TMK m. 230) . 205

6- Ödemenin Ertelenememesi (TMK m. 239 f. II). 206

7- Tasfiyeden Önce Faiz ve Güvence İstememe

(TMK m. 239 f. III) . 206

12 İçindekiler

8- Eksik Katılma Alacağını İstemeyi

Sınırlandırma/Kaldırma (TMK m. 241 f. I). 206

& 3. MAL REJİMİ TÜRLERİ.207

KURAL MAL REJİMİ (YASAL MAL REJİMİ)

(TMK. m.202 f.I, 218-241)208

SEÇİLEBİLİR MAL REJİMLERİ (SEÇİMLİK MAL

REJİMLERİ) (TMK. m.202 f.II, 242-281).209

A- GENEL OLARAK209

B- UYGULAMA AZLIĞI NEDENLERİ 210

Mal Rejiminin Zahmetli ve Gereksiz Görülmesi . 210

Mal Rejimi Konusunda Bilgilenmemiş Olmak 210

Evlilik Birliğini Örseleme Kaygısı 211

III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ (TMK. m.206-212)211

A- GENEL OLARAK211

1- Üç Mal Rejiminde Uygulanır. 212

2- Mevcut Mal Rejimini Tasfiye Sonucu Doğar. 212

3- Haktan Önce Vazgeçilemez 212

4- Diğer Önlemler Yeterli Olmamalıdır. 212

B- OLUŞUMU .214

1- Olağanüstü Mal Rejimine Geçilebilecek Haller. 214

Eşlerin Dönüştürmesi Davası (TMK. m. 206)214

Alacaklının Dönüştürme Davası (TMK. m. 210 f.I)214

Kendiliğinden Dönüşüm (TMK. m. 209).214

2- Olağanüstü Mal Rejimine Geçilemeyecek Haller 214

Eşlerin Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi Davasında

(TMK m. 197 f. II).215

Boşanma Davasında Geçici Önlem Olarak

(TMK m. 169)218

C- SONA ERMESİ.219

1- Eşlerin Dönüştürmesi Halinde (TMK m. 208). 219

2- Alacaklının Dönüştürmesi Halinde (TMK. m. 211). 219

3- Kendiliğinden Dönüşüm Halinde (TMK. m. 211) 220

& 4. EŞLERİN DÖNÜŞTÜRME DAVASI (TMK. m. 206 f. I)221

GENEL OLARAK.221

KOŞULLARI.222

A- EŞLER ARASINDA ÇEKİŞME BULUNMALIDIR223

B- EŞLERDEN BİRİNİN İSTEMİ BULUNMALIDIR .223

1- İstem Usulüne Uygun Dava İle Gerçekleşmelidir 223

Davacı.224

Kural Olarak.224

İçindekiler 13

Yasal Temsilci.224

Davalı225

2- İstem Sahibi Eşin Kusurlu Olması Etkili Değildir 225

3- İstem Boşanma Davası Olmadan Yapılabilir . 226

C- HAKLI SEBEP BULUNMALIDIR226

1- Diğer Eşe Ait Malvarlığının Borca Batık Olması

(TMK m. 206, f. II/b. 1). 227

2- Diğer Eşin Ortaklıktaki Payının Haczedilmiş Olması

(TMK m. 206, f. II/b. 1). 227

3- Diğer Eşin Menfaatleri Tehlikeye Düşürmüş Olması

(TMK m. 206, f. II/b. 2). 228

İstemde Bulunanın Menfaatlerini Tehlikeye

Düşürme .228

Ortaklığın Menfaatlerini Tehlikeye Düşürme.229

4- Diğer Eşin, Gereken Rızasını Haklı Bir Sebep Olmadan

Esirgemesi (TMK m. 206, f. II/b. 3) 230

5- Diğer Eşin, İstemde Bulunan Eşe Bilgi Vermekten

Kaçınması (TMK m. 206, f. II/b. 4) . 231

Malvarlığı Hakkında 231

Geliri Hakkında231

Borçları Hakkında232

Ortaklık Malları Hakkında.232

6- Diğer Eşin Sürekli Olarak Ayırt Etme Gücünden Yoksun

Olması (TMK m. 206, f. II/b. 5) . 232

Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk Sürekli Olmalıdır233

Dönüştürme İstenmelidir.234

Eşin İstemi234

Yasal Temsilcinin İstemi234

7- Diğer Sebepler. 235

8- Haklı Sebep Sayılmayan Haller 236

III. SONUÇLARI (TMK. m.212, 225 f.II).236

& 5. EŞLERİN DÖNÜŞTÜRME DAVASI İLE OLUŞAN

DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI (TMK m. 208).238

GENEL OLARAK.238

YENİ MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE DÖNÜŞÜMDEN

DÖNME (TMK. m.208 f.I).238

III. DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI

(TMK. m.208 f.II)239

A- KOŞULLARI 239

B- TARAFLARI.239

1- Davacı. 239

14 İçindekiler

Kural Olarak.239

Yasal Temsilci.239

2- Davalı . 240

& 6. ALACAKLININ DÖNÜŞTÜRME DAVASI (TMK. m. 210 f. I)241

GENEL OLARAK.241

KOŞULLARI.241

A- EŞLER ARASINDA MAL ORTAKLIĞI REJİMİ

BULUNMALIDIR241

B- EŞLERDEN BİRİNE KARŞI İCRA TAKİBİNDE

BULUNULMALIDIR242

C- ALACAKLI HACZİN UYGULANMASINDAN ZARAR

GÖRMELİDİR242

D- İSTEMDE BULUNULMALIDIR.242

1- Davacı. 243

Kural Olarak.243

Yasal Temsilci.243

2- Davalı (TMK. m.210 f.II). 243

III. SONUÇLARI (TMK. m.212, 225 f.II).243

& 7. ALACAKLININ DÖNÜŞTÜRME DAVASI İLE OLUŞAN

DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI (TMK. m. 211)244

GENEL OLARAK.244

YENİ MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE ALACAKLININ

DAVASI İLE OLUŞAN DÖNÜŞÜMDEN DÖNME

(TMK. m.211 f.II) 244

III. DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI

(TMK. m.211 f.I)245

A- KOŞULLARI 245

B- TARAFLARI.245

1- Davacı. 246

Kural Olarak.246

Yasal Temsilci.246

2- Davalı . 246

& 8. KENDİLİĞİNDEN DÖNÜŞÜM (TMK. m. 209).247

GENEL OLARAK.247

KOŞULLARI.247

A- MAL ORTAKLIĞI REJİMİ BULUNMALIDIR247

B- EŞLERDEN BİRİNİN İFLÂSINA KARAR VERİLMİŞ

OLMALIDIR.248

C- MAHKEME KARARINA GEREK YOKTUR248

III. SONUÇLARI.248

İçindekiler 15

A- İFLÂS EDENİN EŞİ VE ALACAKLILARI

KORUNMAKTADIR.248

B- TASFİYE ÖNCEKİ REJİME GÖRE YAPILACAKTIR.248

& 9. KENDİLİĞİNDEN DÖNÜŞÜM İLE OLUŞAN MAL AYRILIĞI

REJİMİNİN SONA ERMESİ (TMK. m. 211)249

GENEL OLARAK.249

YENİ MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE KENDİLİĞİNDEN

DÖNÜŞÜM İLE OLUŞAN DÖNÜŞÜMDEN DÖNME

(TMK. m.211 f.II) 249

III. DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI

(TMK. m.211 f.I)250

A- KOŞULLARI 250

B- TARAFLARI.250

1- Davacı. 250

Kural Olarak.251

Yasal Temsilci.251

2- Davalı . 251

& 10. ALACAKLILARIN KORUNMASI (TMK. m.213).252

GENEL OLARAK.252

UYGULANMASI252

A- MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE.253

B- KATILMA REJİMİNDE 253

& 11. MALLARIN YÖNETİMİNİN DİĞER EŞE BIRAKILMASI

(TMK. m.215).254

GENEL OLARAK MALLARIN YÖNETİMİNİN DEVRİ 254

MALLARIN YÖNETİMİNİN DİĞER EŞE BIRAKILMASI.255

A- MALLARIN YÖNETİMİNİN AÇIK OLARAK DİĞER

EŞE BIRAKILMASI255

Mal Rejimi Sözleşmesi İle Malların Yönetiminin Diğer

Eşe Bırakılması 256

Bir İş veya Şirket Sözleşmesiyle Malların Yönetiminin

Diğer Eşe Bırakılması 256

MALLARIN YÖNETİMİNİN ÖRTÜLÜ OLARAK DİĞER

EŞE BIRAKILMASI256

III. MALLARIN YÖNETİMİNİN KENDİLİĞİNDEN DİĞER EŞE

GEÇMESİ (TMK m. 185 f. III) 256

MALLARIN YÖNETİMİNİN DİĞER EŞE BIRAKILMASININ

SONUÇLARI.257

& 12. ENVANTER YAPILMASI İSTEMİ (TMK. m.216)258

ENVANTER KAVRAMI258

16 İçindekiler

ENVANTER İSTEMİ259

A- EŞLERDEN BİRİ İSTEYEBİLİR.259

B- HER MAL REJİMİNDE İSTENEBİLİR259

C- EVLİLİK SIRASINDA HER ZAMAN İSTENEBİLİR259

D- İSTENEMEYECEĞİ KARARLAŞTIRILAMAZ.260

E- BELİRLİ MALLARA YÖNELİK DE İSTENEBİLİR260

F- HEM KENDİNE HEM DİĞER EŞE YÖNELİK

İSTENEBİLİR.260

III. ENVANTERİN KAPSAMI 260

ENVANTERİN YAPILMASI.261

ENVANTER YAPILMASINA KATILMA

ZORUNLULUĞU 261

ENVANTER YAPILMASINDA RESMİ SENET

DÜZENLENMELİDİR262

ENVANTERİN İSPAT GÜCÜ264

& 13. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR (TMK. m.217) .266

KURAL OLARAK EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR266

BORÇLU EŞİN ÖDEME İÇİN SÜRE İSTEMESİ 267

BORÇ MUACCEL OLMALIDIR.267

BORCUN YERİNE GETİRİLMESİ EVLİLİK BİRLİĞİNİ

TEHLİKEYE DÜŞÜRMELİDİR267

ÖDEME İÇİN BORÇLU SÜRE İSTEMELİDİR 268

III. GÜVENCE VERİLMESİ KARARLAŞTIRILABİLİR.269

İKİNCİ BÖLÜM

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ (TMK. m.218-241)

& 14. GENEL OLARAK.271

İSVİÇRE UYGULAMASINDA EDİNİLMİŞ MALLARA

KATILMA REJİMİ273

ZGB ÖNCESİ EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ .273

ZGB SONRASI EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA

REJİMİ.273

İsviçre Medenî Kanununda 1907 Tarihli Yasa İle Kabul

Edilen Mal Rejimi . 273

İsviçre Medenî Kanununda 1 Ocak 1988’de Yürürlüğe

Giren Değişiklik  273

TÜRKİYE UYGULAMASINDA MAL REJİMLERİ274

A- TKM’DE MAL REJİMLERİ.274

B- TMK.’DA MAL REJİMLERİ274

İçindekiler 17

& 15. KATILMA REJİMİNDE YER ALAN MAL GRUPLARI276

GENEL OLARAK.276

MAL GRUPLARININ DEĞİŞMEZLİĞİ İLKESİ .277

A- KURAL OLARAK.277

B- KİŞİSEL MAL STATÜSÜ YARATILABİLİR.277

C- EDİNİLMİŞ MAL STATÜSÜ YARATILAMAZ.277

III. MAL GRUBUNA BÜTÜN OLARAK ÖZGÜLEME İLKESİ .278

A- ÖZGÜLEME BÜTÜN OLARAK YAPILIR278

B- EŞİT ORAN VARSA TERCİH İLKESİ UYGULANIR278

C- FARKLI ORAN VARSA BASKINI TERCİH İLKESİ

UYGULANIR.278

MAL GRUPLARI278

A- EDİNİLMİŞ MALLAR (TMK. m. 219).279

B- KİŞİSEL MALLAR (TMK. m. 220-221)280

& 16. EDİNİLMİŞ MALLAR (TMK. m. 219)282

GENEL OLARAK.282

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ BULUNMALIDIR283

III. MALVARLIĞI DEĞERİ BULUNMALIDIR.283

KARŞILIĞI VERİLEREK EDİNİLEN MALVARLIĞI

BULUNMALIDIR 284

REJİMİN DEVAMI SIRASINDA EDİNİLEN MALVARLIĞI

BULUNMALIDIR 285

KANUNUN EDİNİLMİŞ MAL OLARAK BELİRLEDİĞİ

MALVARLIĞI BULUNMALIDIR287

A- ÇALIŞMA KARŞILIĞI EDİNİM (TMK. m. 219 f. II b.1)288

1- Genel Olarak . 288

2- Mesleki Faaliyet  289

Çeşitleri.290

Bağımsız Faaliyet.290

aaa. Şirketteki Ortaklık Hisse Payları290

bbb. Şirket Tasfiye Kararı Almışsa 291

ccc. Şirket Payının Devri Varsa .291

ddd. Kâr Payı Ödemesi Yapılmışsa292

eee. Kâr Şirkete Yatırım Olarak

Kullanılmışsa 293

fff. Mizana Dayalı Bilanço Varsa.293

ggg. Endüstriyel Değer Artışı Varsa.294

hhh. Gelir Ortak İse 295

ııı. Taşınmaz Şirket Adına Kayıtlı İse .296

iii. Şirket Kapatılmışsa.296

Yarı Bağımsız Faaliyet.296

18 İçindekiler

Bağımlı Faaliyet.296

Şekli 297

Bedensel Faaliyet .297

Düşünsel Faaliyet.297

Edinimleri.298

Maaş299

Ücret299

Kâr Payı300

aaa. Ticari Kâr (Dönem Kârı)300

bbb. Net Dönem Kârı (Safi Kâr)300

ccc. Dağıtılabilir Kâr300

aaaa. Geçmiş Yıl Zararı

Arındırılmalıdır.301

bbbb. Vergi ve Benzeri Mali

Yükümlülükler

Arındırılmalıdır.301

cccc. Yedek Akçeler Arındırılmalıdır301

ddd. Mali Kâr (Vergiye Tabi Kâr)301

İkramiye301

Kıdem Tazminatı301

aaa. Niteliği.302

aaaa. TKM Dönemi Alınan Kişisel

Mal Sayılır.302

bbbb. TMK Dönemi Alınan

Edinilmiş Mal Sayılır .303

cccc. Yayılma Varsa Oranlama

Yapılır304

bbb. Belirlenmesi304

aaaa. Rejim Sonlandığında Var

Olmalıdır.304

bbbb. Belgeler Getirilmelidir304

cccc. Gerekirse Bilirkişi İncelemesi

Yapılmalıdır.304

Kazanç 304

Zirai Kazanç .304

Vizite Ücreti .304

ıı. Prim.304

Vekâlet Ücreti.305

Bahşiş305

Ölünceye Kadar Bakma Karşılığı305

Aylık, Haftalık ve Gündelik.307

İçindekiler 19

Telif Ücreti307

Transfer Ücreti307

Diğerleri307

3- Meslek Dışı Faaliyet  307

Olağan Faaliyet.307

Bilgi Yarışması .307

Ödüllü Yarışmalar.308

Diğer Olağan Faaliyetler308

Olağan Dışı Faaliyet.308

Emek Gerektiren Faaliyet309

Beceri Gerektiren Faaliyet.309

Yetenek Gerektiren Faaliyet.309

B- SOSYAL GÜVENLİK VE YARDIM ÖDEMELERİ

(TMK. m. 219 f. II b.2) .309

1- Genel Olarak . 309

2- Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Yapılan Sosyal

Güvenlik ve Yardım Ödemeleri  310

Çeşitleri.310

Sosyal Güvenlik Kurumu Ödemesi.310

Personel Yardım Sandığı Ödemesi311

Kaynağı.313

Ödeme Türleri 315

Ödeme Zamanı.315

Rejim Öncesi Ödeme.315

Rejim Sırasında Ödeme .316

Rejim Sonrası Ödeme 316

3- Özel Kurum ve Kuruluşlardan Yapılan Sosyal Güvenlik

ve Yardım Ödemeleri. 318

Çeşitleri.318

Bireysel Emeklilik318

aaa. Ödenen Primlerin Ait Olduğu Mal

Grubuna Göre Belirlenir.318

aaaa. Kişisel Mal Grubundan

Ödenmişse.319

bbbb. Edinilmiş Mal Grubundan

Ödenmişse.319

bbb. İspat Edilemiyorsa 319

aaaa. Hangi Eşin Ödediği İspat

Edilemiyorsa .319

bbbb. Hangi Mal Grubundan Ödediği

İspat Edilemiyorsa 320

20 İçindekiler

ccc. İspat Şekli320

aaaa. Prim ve Emeklilik Ödeme

Belgeleri Getirtilmelidir .320

bbbb. Gerekiyorsa Bilirkişi

İncelemesi Yapılmalıdır320

İsteğe Bağlı Sigortalılık321

Yaşam Sigortaları .321

Diğerleri321

Kaynağı.322

Edinilmiş Mal Grubu .322

Kişisel Mal Grubu322

Baskın Karşılama .322

Eşit Karşılama 322

C- ÇALIŞMA GÜCÜNÜN KAYBI NEDENİYLE ÖDENEN

TAZMİNATLAR (TMK. m. 219 f. II b.3).323

D- KİŞİSEL MALLARIN GELİRLERİ (TMK. m. 219 f. II b.4).324

1- Her Türlü Ürün Dahildir. 325

Doğal Ürün.326

Kavram .326

Asıl Şeyden Ayrıldığı Tarih Esas Alınır.326

Rejim Sırasında Elde Edilmelidir327

Malvarlığının Devamı İçin Kullanılmamalıdır.327

Hukuki Ürün.327

Kavram .327

aaa. Faiz327

bbb. Kira328

ccc. Maddi Nitelikte Olmayan Hakların

Geliri328

ddd. Ecrimisil328

eee. Şirket Paylarından Elde Edilen Kâr

Payı/Temettü.328

fff. Fikri Haklardan Elde Edilen Kazanç.329

ggg. Diğerleri 329

Muacceliyet Tarihi Esas Alınır.329

Rejim Sırasında Elde Edilmelidir329

2- Net Miktar Esas Alınmalıdır. 329

3- Edinilmiş Mallara Dahil Olmayacağı Kararlaştırılabilir

(TMK m. 221 f. II). 330

4- Tasarruf Edildiği İspatlanmalıdır. 330

E- EDİNİLMİŞ MALLARIN YERİNE GEÇEN/İKAME

DEĞERLER (TMK. m. 219 f. II b.5) 331

İçindekiler 21

1- Değer Kayması Yoksa 332

2- Değer Kayması Varsa. 332

Edinilmiş Maldan Karşılanmışsa.332

Kişisel Maldan Karşılanmışsa .332

Yarıdan Az İse.333

Yarıdan Çok İse 333

Yarı Yarıya İse 333

F- EŞLERİN AHLAKİ GÖREVİ YERİNE GETİRMESİ,

AİLENİN HUZURU, UYUMU, KARŞILIKLI GÜVENE

DAYANARAK YAPTIĞI İŞLEMLE EDİNİLENLER .334

G- DİĞERLERİ335

& 17. KANUN GEREĞİ KİŞİSEL MALLAR (TMK. m. 220).337

GENEL OLARAK.337

A- TASFİYEYE KONU EDİLEMEZ 337

B- TESPİTİ AİLE MAHKEMESİNDE YAPILIR.338

C- MAL AYRILIĞI DÖNEMİNDE EDİNİLENLER KİŞİSEL

MAL SAYILIR338

D- MAL REJİMİ SONLANDIKTAN SONRA EDİNİLENLER

KİŞİSEL MAL SAYILIR .339

E- KURAL MAL REJİMİ ÖNCESİNDE EDİNİLENLER

KİŞİSEL MAL SAYILIR .339

KANUN GEREĞİ KİŞİSEL MALLAR340

A- KİŞİSEL KULLANIMA YARAYAN EŞYA

(TMK. m. 220 b. 1) .340

1- Kişisel Kullanıma Özgülenmesi Bulunmayan Eşya

Kişisel Mal Sayılmaz . 341

Aile İçinde Birlikte Kullanılan Eşya .341

Aile İçi Kullanıma Açılan Eşya.341

Satılarak Yerine Alınan Ailenin Birlikte

Kullanacağı Eşya341

Satılarak Yerine Alınan Kişisel Kullanıma

Elverişsiz Eşya342

Kullanılma Olanağı Kalmayan Eşya.342

Ticari Eşyalar342

Mesleki Faaliyet İçin Kullanılan Eşyalar342

Gelir Getiren Eşya342

ı. Malik Olunmayan Eşya .342

2- Finanse Edildiği Mal Grubunun Önemi Yoktur . 342

3- Kural Olarak Taşınır Eşya Olmalıdır. 343

4- Edinilmiş Mal Sayılması Kararlaştırılamaz . 343

5- Denkleştirme İstenebilir. 344

22 İçindekiler

6- Eklenecek Değer Sayılabilir. 345

B- BAŞLANGIÇTA GELEN MALVARLIĞI

(TMK. m. 220 b. 2) .345

1- Evlilik Öncesi Edinilen Mallar . 345

2- Fiili Birliktelikte Edinilen Mallar 347

3- Nişanlılıkta Edinilen Mallar 347

4- Ödemesi Evlilik Öncesi Yapılan Mallar  347

C- MİRAS YOLUYLA GELEN MALVARLIĞI

(TMK. m. 220 b. 2) .348

1- Mirasçılığın Doğuş Şekli Etkili Değildir . 348

2- Kazanım Karşılıksız Olmalıdır. 349

D- KARŞILIKSIZ KAZANMAYLA GELEN MALVARLIĞI

(TMK. m. 220 b. 2) .352

1- Genel Olarak . 353

2- Talih Oyunlarından Gelen  353

Yargıtay Uygulaması353

İvazın Ait Olduğu Mal Grubuna Göre

Belirlenir.353

aaa. Kişisel Mal Grubundan Ödenmişse.353

bbb. Edinilmiş Mal Grubundan

Ödenmişse.353

İvazı Ödeyen ve Kaynağı İspat Edilemiyorsa.354

aaa. Hangi Eşin Ödediği İspat

Edilemiyorsa.354

bbb. Hangi Mal Grubundan Ödediği İspat

Edilemiyorsa.354

İvaz Ödenmemişse .358

Düşüncemiz364

3- Şans Yarışmalarından Gelen. 365

4- Bağışlama İle Gelen. 365

Üçüncü Kişilerden Gelen.366

Ana ve/veya Babadan Gelen .366

Eşinden Gelen.367

Genel Olarak.367

Özel Günlerde Gelen367

Paylı Olarak Gelen .368

5- Yardım İle Gelen 368

6- Diğer Karşılıksız Kazanımlar . 368

Sahipsiz Taşınırı Sahiplenme (TMK m. 767).368

Bulunulan Şeyin Mülkiyetinin Kazanılması

(TMK m. 771, f. I)369

İçindekiler 23

Karışma veya Birleşme İle Mülkiyetin Kazanılması

(TMK m. 776, f. I-II) .369

Kazandırıcı Zamanaşımı İle Mülkiyetin

Kazanılması (TMK m. 777, f. I).369

Definenin Mülkiyetinin Kazanılması

(TMK m. 772, f. II)370

Nafaka.370

Sebepsiz Zenginleşme371

Üçüncü Kişi Lehine Yapılan Sözleşmeler.371

ı. Çeyiz Yardımı Ödemesi.371

E- MANEVİ TAZMİNAT ALACAĞI (TMK. m. 220 b. 3)371

1- Genel Olarak . 371

2- Kaynağı Önemli Değildir. 372

3- Yükümlüsü Önemli Değildir 372

F- KİŞİSEL MAL YERİNE GEÇEN/İKAME DEĞERLER

(TMK. m. 220 b. 4) .372

1- Genel Olarak . 372

2- Değer Kayması Yoksa 374

3- Değer Kayması Varsa. 375

Kişisel Maldan Karşılanmışsa .375

Edinilmiş Maldan Karşılanmışsa.375

Yarıdan Az İse.375

Yarıdan Çok İse 376

Yarı Yarıya İse 376

G- TAZMİNAT VEYA TOPTAN ÖDEMEDEN KALAN

YAŞAM SÜRESİNİ KARŞILAYACAK DEĞER

(TMK. m. 228 f. II)376

1- Kalan Yaşam Süresini Karşılayan Bölüm Kişisel Mal

Sayılır . 376

2- Kalan Yaşam Süresini Karşılayan Bölüm Dışı Edinilmiş

Mal Sayılır  378

3- Kişisel Mal Edinilmiş Mal Bölümlemesine Örnek. 378

Emekli Eşin Ödeme Tarihine Göre Bakiye Yaşam

Süresi Tespit Edilir.379

Emekli Eşin Boşanma Dava Tarihine Göre Bakiye

Yaşam Süresi Tespit Edilir.381

İrat Şeklinde Ödeme Olsaydı Günlük Miktar

Saptanır.381

Boşanma Dava Tarihi Sonrası İrat Olarak Alınacak

Miktar Saptanır.381

& 18. SÖZLEŞME GEREĞİ KİŞİSEL MALLAR (TMK. m. 221).384

24 İçindekiler

GENEL OLARAK.384

SÖZLEŞME GEREĞİ KİŞİSEL MALLAR384

A- BİR MESLEĞİN İCRASI VEYA İŞLETMENİN

FAALİYETİ SEBEBİYLE DOĞAN MALVARLIĞI

DEĞERLERİ (TMK. m. 221 f. I)385

B- KİŞİSEL MALLARIN GELİRLERİ (TMK. m. 221 f. II).387

& 19. KATILMA REJİMİNDE YER ALAN ÖLÇÜ DEĞERLERİ.389

GENEL OLARAK.389

ÖLÇÜ DEĞERLERİ.389

A- SÜRÜM DEĞERİ (TMK. m. 232)389

1- Tasfiye Anındaki Sürüm Değeri Esas Alınır  390

2- Sürüm Değeri Bozmadan Önce Belirlenmişse

Güncelliğini Yitirir. 390

B- GELİR DEĞERİ (TMK. m. 233).391

1- Tarımsal İşletme Bulunmalıdır (TMK. m. 233 f I). 391

2- Özgülenme İsteme Hakkına Sahip Olunmalıdır

(TMK. m. 233 f I) 391

3- Değer Artış Payı Alacağı Ya Da Katılma Alacağı

Bulunmalıdır (TMK. m. 233 f I, II). 391

C- ÖZEL DURUM DEĞERİ (TMK. m. 234)392

1- Sağ Kalan Eşin Geçim Koşulları  392

2- Tarımsal İşletmenin Alım Değeri 392

3- Tarımsal İşletme Kendisine Ait Olan Eşin Yaptığı

Yatırımlar veya Malî Durumu. 392

4- Diğerleri 392

& 20. KATILMA REJİMİNDE YÖNETİM, YARARLANMA VE

TASARRUF (TMK. m. 223 f. I)393

KURAL OLARAK393

A- MALVARLIĞINI YÖNETME HAKKI393

1- Yönetim Eşe Bırakılabilir (TMK m. 215) 393

Kural Mal Rejiminde .394

Mal Ayrılığı Rejiminde 394

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde .394

Mal Ortaklığı Rejiminde394

2- Yönetim Üçüncü Kişiye Bırakılabilir 394

B- MALVARLIĞINDAN YARARLANMA HAKKI.394

C- MALVARLIĞINDA TASARRUF HAKKI 394

İSTİSNALAR 394

A- AİLE KONUTU SINIRLAMASI (TMK. m. 194).395

B- TASARRUF YETKİSİNİN SINIRLANMASI (TMK m. 199).396

İçindekiler 25

C- OLAĞANÜSTÜ REJİM UYGULAMASI

(TMK. m. 206-212).397

D- ENVANTER İSTEMİ (TMK m. 216) .398

E- PAYLI MÜLKİYETTE TASARRUF SINIRLAMASI

(TMK m. 223 f. II).399

F- KATILMA ALACAĞINI ZORA DÜŞÜREN

KAZANDIRMA SINIRLAMASI (TMK m. 229)399

1- Karşılıksız Kazandırmalar (TMK. m. 229 b.1)  399

2- Danışıklı Kazandırmalar (TMK. m. 229 b.2). 400

& 21. KATILMA REJİMİNDE PAYLI MÜLKİYET KONUSU

MALLAR (TMK.m. 223 f.II)404

PAYLI MÜLKİYET KONUSU MALLAR KAVRAMI

(TMK. m. 688).404

PAYDA TASARRUF (TMK. m. 223 f.II)404

A- KURAL OLARAK PAYDA TASARRUF405

B- PAYDA TASARRUFTA AKSİ KARARLAŞTIRILABİLİR405

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KATILMA REJİMİNİN İLKELERİ

& 22. GENEL OLARAK.407

REJİME GİRİŞE İLİŞKİN İLKELER.407

REJİMİN TASFİYESİNE İLİŞKİN İLKELER.407

& 23. REJİM SEÇEBİLME İLKESİ (TMK. m. 202 f. II)408

GENEL OLARAK.408

REJİM SEÇEBİLME İLKESİNİN SONUÇLARI408

A- SEÇİM YAPILMAMIŞSA KURAL REJİM UYGULANIR.408

B- SEÇİM YAPILMIŞSA SEÇİLEN REJİM UYGULANIR.409

1- Her Zaman Seçim Yapılabilir . 409

2- Eski Rejim Tasfiye Edilir . 409

& 24. REJİMİ DEĞİŞTİREBİLME İLKESİ

(TMK. m. 221, 227 f. III, 237 f. I).410

GENEL OLARAK.410

ARTIK DEĞERE KATILMA PAYININ DEĞİŞTİRİLMESİ

(TMK. m. 237 f.I).410

III. DEĞER ARTIŞINDAN PAY ALMAKLA İLGİLİ DEĞİŞİM

(TMK. m. 227 f.III)411

EDİNİLMİŞ MALLARIN KAPSAMINI DARALTMA

(TMK. m. 221).411

26 İçindekiler

A- KİŞİSEL MALLARIN GELİRLERİNE İLİŞKİN

DARALTMA (TMK. m. 221f.II).411

B- MESLEK İCRASI VE İŞLETME FAALİYETİ İÇİN

GEREKLİ MALVARLIĞI DEĞERLERİNE İLİŞKİN

DARALTMA (TMK. m. 221f.I)412

1- Malvarlığı Kavramı . 412

Malvarlığının Tanımı .412

Malvarlığının Unsurları413

Malvarlığı Akçalı Değer Taşımalıdır.413

Malvarlığı Hukuksal Bir Bütün Olmalıdır413

Her Kişinin Bir Malvarlığı Vardır413

2- Malvarlığı Değerlerine İlişkin Daraltma 413

PAYLI MÜLK KONUSU MAL ÜZERİNDEKİ PAYDA

TASARRUF ( TMK. m. 223 f.II)414

BORÇLARLA İLGİLİ DÜZENLEME YAPILABİLİR

(TMK m. 226 f. III)414

A- KURAL OLARAK (TMK m. 226 f. III).414

B- ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK

(TMK m. 224)415

VII. AİLE KONUTU VE EV EŞYASINI ÖZGÜLEME İLE İLGİLİ

DÜZENLEME (TMK m. 240 f. I)415

& 25. REJİM SÜRESİNCE EDİNİLENİ PAYLAŞMA İLKESİ

(TMK. m. 219 f. I, 236 f. I)417

GENEL OLARAK.417

REJİM SÜRESİNCE EDİNİLENİN PAYLAŞIMI.417

A- REJİM SÜRESİ İÇİNDE EDİNİLEN PAYLAŞILIR419

1- Edinilmiş Mallar Paylaşılır. 419

2- Kişisel Mallar Paylaşılmaz . 420

B- REJİM SÜRESİ DIŞINDA EDİNİLEN PAYLAŞILMAZ420

1- Rejim Öncesi Edinilen Paylaşılmaz  420

2- Rejim Sonrası Edinilen Paylaşılmaz . 421

& 26. KARŞILIĞI VERİLENİ PAYLAŞMA İLKESİ (TMK. m. 219 f. I).422

GENEL OLARAK.422

KARŞILIĞI VERİLEREK EDİNİLENİN PAYLAŞIMI422

A- KARŞILIĞI VERİLEN PAYLAŞILIR422

B- KARŞILIĞI VERİLMEYEN PAYLAŞILMAZ.423

& 27. İSPAT KOLAYLIĞI İLKESİ (TMK. m. 222)424

GENEL OLARAK.424

MALIN AİDİYETİNDE İSPAT YÜKÜ VE KARİNE.424

A- MALIN AİDİYETİNDE İSPAT YÜKÜ (TMK. m. 222 f.I).424

İçindekiler 27

1- İddia Eden Kişi İspat Yükü Altındadır. 424

2- Üçüncü Kişi İddia ve İspat Edebilir  425

B- MALIN AİDİYETİNDE PAYLI MÜLKİYET KARİNESİ

(TMK. m. 222 f.II).425

C- MALIN AİDİYETİNDE İSPAT ARAÇLARI.427

III. MALIN TÜRÜNDE İSPAT YÜKÜ VE KARİNE428

A- MALIN TÜRÜNDE İSPAT YÜKÜ.428

B- MALIN TÜRÜNDE EDİNİLMİŞ MAL KARİNESİ

(TMK. m. 222 f.III).428

1- Rejim Süresince Edinilen Malları Kapsar 428

2- Karinenin Aksi İspatlanabilir (Kişisel Mal Savunması) 428

İspat Yükü Karinenin Aksini İddia Edene Aittir.429

Yeterli Araştırma Yapılmalıdır.429

Karinenin Aksi İspat Edilememişse Edinilmiş

Mal Sayılır430

Karinenin Aksi İspat Edilmişse Kişisel Mal

Sayılır430

Kişisel Mal İddiası Yoksa Karine Geçerlidir 431

& 28. KURAL OLARAK ALACAK HAKKI TANIMASI İLKESİ.432

GENEL OLARAK.432

A- AİLE KONUTU VE EV EŞYASI DIŞINDAKİ

MALLARDA UYGULANIR 432

B- REJİM SÜRESİNCE EDİNİLEN MALLARDA EŞLER

AYNÎ HAK SAHİBİ DEĞİLDİR433

C- REJİM SÜRESİNCE EDİNİLEN MALLARDA EŞLERİN

ALACAK HAKKI VARDIR433

D- TALEP DIŞINA ÇIKILARAK TAPU İPTAL VE TESCİL

KARARI VERİLEMEZ.434

AYNİ TALEP.434

A- PAYLI MÜLKİYETTE AYNİ TALEP (TMK m. 226 f. II)435

B- SAĞ EŞİN AİLE KONUTUYLA İLGİLİ AYNİ TALEBİ

(TMK m. 240)435

C- TARIMSAL İŞLETME İLE İLGİLİ AYNİ TALEP

(TMK. m. 233 f I)436

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

AİLE KONUTU VE EV EŞYASINA BAĞLI HAKLAR

& 29. AİLE KONUTU VE EV EŞYASI ÜZERİNDE KATILMA

ALACAĞINA BAĞLI HAKLAR (TMK. m. 240)437

GENEL OLARAK.437

28 İçindekiler

KOŞULLARI.438

A- OLUMLU KOŞULLAR.438

1- Katılma Rejimi Bulunmalıdır. 438

2- Evlilik Ölüm İle Son Bulmalıdır. 439

Evlilik Sürüyorsa Uygulanmaz439

Evlilik Ölümle Sonlanmışsa Uygulanır 439

Evlilik Ölüm Dışında Sonlanmışsa Uygulanmaz.440

3- Sağ Eşin Katılma Alacağı Bulunmalıdır 440

Katılma Alacağı Davası Sonucu Beklenmelidir.440

Katılma Alacağının Miktarı Önemsizdir.441

Mahsup İşlemi Yapılır441

Katılma Alacağı Mahsup Edilebilir.442

Yetmezse Değer Artış Payı Alacağı Mahsup

Edilebilir.442

Yetmezse Miras Hakkı Mahsup Edilebilir442

Katılma Alacağı Yetmezse Bedel Eklenebilir.442

Takas Yapılması Zorunlu Değildir

(TMK m. 236 f. I) 443

Katılma Alacağı Kaldırılmamış Olmalıdır

(TMK m. 236 f. II).444

Değer Artış Payı Alacağı İçin Açık Düzenleme

Bulunmalıdır (TMK m. 240 f. I) 444

Ayni Hakkın Değerinin Belirlenmesi445

Değerin Belirlenmesi Anı 445

Esasa Alınacak Değer.445

Değerin Belirlenme Şekli.445

ı. Değerin Karşılanması.445

4- Ölen Eşe Ait Konut ve Ev Eşyası Bulunmalıdır. 446

Paylı Mülkiyet Konusu Olmamalıdır446

Üçüncü Kişinin Payı Bulunmamalıdır446

Terekede Bulunmalıdır.446

Birlikte Yaşanılan Konut Olmalıdır.446

Eski Yaşantıda Kullanılan Eşya Olmalıdır447

Mal Grubunun Önemi Yoktur447

5- İstem Bulunmalıdır 447

Ölüm Tarihinden İtibaren İstenebilir.448

Katılma Alacağı Ödenene Kadar İstenebilir.448

6- İhtiyaç Bulunmalıdır 449

İhtiyaç İstem Tarihine Göre Belirlenmelidir.449

İhtiyaç Konusunda Deliller Toplanmalıdır449

İhtiyaç Sonlanmamış Olmalıdır.449

İçindekiler 29

B- OLUMSUZ KOŞULLAR (TMK. m. 240, f.IV).450

1- Ölen Eşin Meslek ve Sanatını Yürütecek Altsoyu

Bulunmamalıdır. 450

2- Tarımsal Taşınmazlara İlişkin Miras Hukuku Hükümleri

Engellememeli İdi 450

III. KATILMA ALACAĞINA BAĞLI HAKLAR450

A- AİLE KONUTU ÜZERİNDE450

1- Kural Olarak (İntifa veya Oturma Hakkı Tanınması)

(TMK. m. 240 f.I) 450

Hakkın Konusu.451

İntifa Hakkı.451

Oturma Hakkı.451

Hakkın Süresi.451

Hakkın Ömür Boyu Tanınması451

Hakkın Süreli Tanınması451

2- İstisna/Haklı Neden Varsa (Mülkiyet Hakkı Tanınması)

(TMK. m. 240 f.III) . 452

Haklı Sebepler Bulunmalıdır.452

İstem Bulunmalıdır.452

Sağ Kalan Eşin İstemi452

Diğer Yasal Mirasçılarından Birinin İstemi.452

B- EV EŞYASI ÜZERİNDE (TMK. m. 240 f.II).453

USUL HÜKÜMLERİ453

A- GÖREVLİ MAHKEME.453

B- YETKİLİ MAHKEME.453

C- DAVACI.454

1- Kural Olarak 454

2- Yasal Temsilci 454

D- DAVALI.454

E- SORUMLULUK.454

BAŞKA DÜZENLEME YAPILABİLİR .455

A- SINIRLANDIRILABİLİR455

B- KALDIRILABİLİR 455

C- GENİŞLETİLEBİLİR.455

& 30. AİLE KONUTU VE EV EŞYASI ÜZERİNDE MİRAS HAKKINA

BAĞLI HAKLAR (TMK. m. 652)457

GENEL OLARAK.457

KOŞULLARI.458

A- OLUMLU KOŞULLAR.458

1- Evlilik Ölüm İle Son Bulmalıdır. 459

Ölüm 1.1.2002 Öncesi İse .459

30 İçindekiler

Ölüm 1.1.2002 Sonrası İse.459

2- Sağ Eşin Miras Hakkı Bulunmalıdır . 459

Mirasçılık Sıfatı Bulunmalıdır.459

Miras Hakkı Belirlenmelidir460

Miras Hakkının Miktarı Önemsizdir.461

Miras Hakkı Yetmezse Bedel Eklenebilir.461

Ayni Hakkın Değerinin Belirlenmesi462

Değerin Belirlenmesi Anı 462

Esasa Alınacak Değer.462

Değerin Belirlenme Şekli.462

Değerin Karşılanması.462

3- Konut veya Ev Eşyası Bulunmalıdır. 462

Konut ve Ev Eşyası Ölene Ait Olmalıdır462

Aile Konutu Niteliğinde Çekişme Bulunmamalıdır.464

Tespit Davası Varsa Sonucu Beklenir464

Tespit Davası Yoksa Açılması İçin Mehil

Verilmelidir.464

4- İstem Bulunmalıdır 465

B- OLUMSUZ KOŞULLAR (TMK. m.652 f.III).465

1- Ölen Eşin Meslek ve Sanatını Yürütecek Altsoyu

Bulunmamalıdır. 465

2- Tarımsal Taşınmazlara İlişkin Miras Hukuku Hükümleri

Engellememeli İdi 465

III. MİRAS HAKKINA BAĞLI HAKLAR.465

A- KURAL OLARAK (MÜLKİYET HAKKI TANINMASI)

(TMK. m.652 f.I).465

B- İSTİSNA/HAKLI NEDEN VARSA (İNTİFA VEYA

OTURMA HAKKI TANINMASI) (TMK. m.652 f.II)466

1- Haklı Sebepler Bulunmalıdır 466

2- İstem Bulunmalıdır 466

Sağ Kalan Eşin İstemi467

Diğer Yasal Mirasçılarından Birinin İstemi 467

3- İntifa Hakkı Tanınabilir 467

4- Oturma Hakkı Tanınabilir. 467

C- MİRAS HAKLARI BAKIMINDAN AYNİ HAK TALEP

EDİLEMEYECEK DURUMLAR (TMK. m.652 f.III) .467

1- Mirasbırakan Bir Meslek veya Sanat İcra Ediyor

Olmalıdır. 468

2- Altsoyundan Biri Aynı Meslek ve Sanatı İcra Etmelidir. 468

3- Gerekli Olan Bölüm Bulunmalıdır 468

İçindekiler 31

4- Tarımsal Taşınmazlara İlişkin Miras Hukuku Hükümleri

Saklı İdi. 468

USUL HÜKÜMLERİ469

A- GÖREVLİ MAHKEME.469

B- YETKİLİ MAHKEME.472

C- DAVACI.472

1- Kural Olarak 472

2- Yasal Temsilci 472

D- DAVALI.473

BEŞİNCİ BÖLÜM

KATILMA REJİMİNİN BAŞLANGICI

& 31. KATILMA REJİMİNİN EVLENMEYLE BAŞLAMASI475

TMK. ÖNCESİ EVLİLİKLERDE BAŞLANGIÇ475

A- BOŞANMA VEYA İPTAL DAVASI BULUNMAYAN

EŞLER YÖNÜNDEN.475

1- Kural Olarak 476

1.1.2002 Tarihine Kadar Mal Rejimi.476

1.1.2002 Tarihinden Sonra Mal Rejimi.476

Mal Rejimi Sözleşmesi Yapmışlarsa .476

Mal Rejimi Sözleşmesi Yapmamışlarsa477

2- Katılma Rejimi Evlenme Tarihinden Başlatılabilir(di) . 478

3- Mal Birliği veya Mal Ortaklığı Rejimi Katılma Rejimine

Dönüşürse . 478

B- BOŞANMA VEYA İPTAL DAVASI BULUNAN EŞLER

YÖNÜNDEN 478

1- Dava Kabul Kararı İle Sonuçlanırsa 478

2- Dava Retle Sonuçlanırsa  479

Kural Olarak.479

Eşler Başka Bir Mal Rejimi Seçerlerse.479

Eşler Başka Bir Mal Rejimi Seçmezlerse .479

Eşler Kural Mal Rejimini Evlenme Tarihinden

Başlatabilir480

Mal Birliği veya Mal Ortaklığı Rejimi Katılma

Rejimine Dönüşürse.480

3- Dava Sonuçlanmadan Eşlerden Birisi Ölmüş İse. 480

TMK. SONRASI EVLİLİKLERDE BAŞLANGIÇ .480

& 32. KATILMA REJİMİNİN MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE

BAŞLAMASI482

32 İçindekiler

GENEL OLARAK.482

MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE BAŞLAMA.482

A- YENİ BİR SEÇİLEBİLİR REJİM KABUL EDİLMİŞSE O

MAL REJİMİ BAŞLAR.482

B- YENİ BİR SEÇİLEBİLİR REJİM KABUL EDİLMEMİŞSE

KURAL MAL REJİMİ BAŞLAR .482

& 33. KATILMA REJİMİNİN DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI

DAVASI İLE BAŞLAMASI.483

GENEL OLARAK.483

DÖNÜŞTÜRMENİN KALDIRILMASI DAVASI İLE

BAŞLAMA (TMK. m. 208 f. II).483

ALTINCI BÖLÜM

KATILMA REJİMİNİN SONA ERMESİ (TMK m. 225)

& 34. KATILMA REJİMİNİN EVLİLİK SÜRERKEN SONA ERMESİ486

YENİ BİR MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİYLE (TMK. m. 208 f. I).486

OLAĞANÜSTÜ REJİME DÖNÜŞÜM İLE (TMK. m. 206-212)487

A- HÂKİM KARARIYLA DÖNÜŞÜM (DÖNÜŞTÜRME

DAVASI) (TMK. m. 206, 210 f.I, 212, 225 f. II).487

1- Mevcut Mal Rejiminde Dönüştürme Davası

(TMK. m. 206, 212, 225 f. II). 487

2- Mal Ortaklığında Dönüştürme Davası

(TMK. m. 210 f. I, 212, 225 f. II) 488

B- KENDİLİĞİNDEN DÖNÜŞÜM (TMK. m. 209)488

III. AYRILIK KARARI İLE (TMK. m. 180).488

A- SÖZLEŞMEYLE KABUL EDİLMİŞ OLAN MAL REJİMİ

KALDIRILABİLİR 489

B- AYRILIK KARARININ ETKİSİ HÜKMÜN

KESİNLEŞMESİYLE DOĞAR489

C- AYRILIK SÜRESİ DOLDUĞUNDA ÖNCEKİ REJİMİN

UYGULANMASINA DEVAM OLUNUR490

& 35. KATILMA REJİMİNİN EVLİLİK SONLANDIĞINDA SONA

ERMESİ491

GENEL OLARAK.491

EVLİLİK SONLANDIĞINDA SONA ERME492

A- ÖLÜM DURUMUNDA (TMK. m. 225 f.I)492

1- Genel Olarak . 492

Boşanma Davası Olmayan Eşin Ölümü

Durumunda.492

İçindekiler 33

Boşanma Davası Olan Eşin Ölümü Durumunda492

2- Aynı Anda Ölüm Durumunda (TMK m. 29 f. II). 493

B- ÖLÜM BENZERİ DURUMLARDA494

1- Ölümüne Kesin Gözüyle Bakılıyorsa/Ölüm Karinesi

(TMK. m.31, 44 f.I). 494

2- Ölümü Olası İse/Kayıplık (Gaiplik) Kararı

(TMK. m.32 f.I). 494

C- BOŞANMA (TMK. m. 225 f. II)495

1- Türk Mahkemesinden Verilen Boşanma Kararı. 496

2- Yabancı Mahkemeden Verilen Boşanma Kararı. 500

D- EVLENMENİN İPTALİ (TMK. m. 145-160, 225 f. II )500

YEDİNCİ BÖLÜM

KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ

& 36. KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ (TMK. m. 225-241)503

TASFİYE UYGULAMASI.503

A- GENEL OLARAK503

1- Eşlerin Bağlı Olduğu Rejime İlişkin Hükümler

Uygulanır (TMK m. 179) 503

2- Sözleşmeyle Seçilen Rejim Varsa

(TMK. m.202 f.II, 242-281). 504

3- Sözleşmeyle Seçilen Rejim Yoksa  504

Evlilik Tarihinden 01.01.2002 Tarihine Kadar Mal

Ayrılığı Rejimi Kuralları Uygulanır504

01.01.2002 Tarihinden Mal Rejiminin Sona Erdiği

Tarihe Kadar Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi

Kuralları Uygulanır505

B- 743 SAYILI TÜRK KANUNU MEDENÎSİNE GÖRE

TASFİYE UYGULAMASI505

1- TKM Döneminde Tasfiye Uygulaması . 505

Kural Rejiminin Özellikleri.505

Kendi Malında Tasarruf Yetkisinin

Bulunması (TKM m. 186 f. I)505

Kendi Malında İntifa Hakkı Sahipliğinin

Bulunması (TKM m. 186 f. I).505

Kendi Malını İdare Hakkının Bulunması

(TKM m. 186 f. I).506

Kendi Malı, Geliri ve Kazancının Kişisel Mal

Sayılması (TKM m. 189)506

34 İçindekiler

Mal Rejiminin Tasfiyesine İlişkin Düzenleme

Yoktur .506

Mal Rejiminin Tasfiyesinde Borçlar Kanunu Genel

Hükümleri Uygulanır (TMK m. 5, TBK m. 646).509

2- TMK Dönemine Sarkma Varsa Tasfiye Uygulaması 510

C- 4721 SAYILI TÜRK MEDENÎ KANUNUNA GÖRE

TASFİYE UYGULAMASI511

TASFİYE ŞEKLİ.511

A- SÖZLEŞME İLE.511

1- Tasfiye Sözleşmesi Yapılabilir 511

2- Tasfiye Sözleşmesi Konusunda Borçlar Kanunundaki

Genel Hükümler Uygulanır 512

3- Tasfiye Sözleşmesi Emredici Hükümlere Aykırı

Yapılamaz . 512

B- PROTOKOL İLE 512

1- Kural Olarak 514

2- Protokol Tasfiyeyi İçerebilir . 515

Katılma Alacağını İçerebilir.516

Değer Artış Payı Alacağını İçerebilir.517

Eşya Alacağını İçerebilir518

Ziynet Alacağını İçerebilir.518

3- Mahkeme İçi İkrar Dikkate Alınmalıdır  519

C- DAVA İLE519

1- Dava Usulüne Uygun Şekilde Açılmalıdır. 519

Dava ya da Karşı Dava İle İstenebilir520

Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir520

Dava Aile Mahkemesine Açılmalıdır521

Usulüne Uygun Şekilde İstem Yoksa Kesin Hüküm

Oluşturacak Şekilde Ret Kararı Verilemez .521

Kural Olarak Alacak Davası Açılır521

Nakdi Alacak Yerine Ayın Talep Edilmişse 521

Nakdi Alacak Terditli Talep Edilmişse

(HMK m. 111)522

Hukuki Nitelendirme Hakime Aittir (HMK m. 33)523

2- Külli/İki Taraflı Tasfiye 523

Kendiliğinden Yapılamaz.523

Karşı Dava Açılması Gerekir.523

3- Tereke Tasfiyesi Ayrı Yapılır. 523

Tasfiye Sonucunda Belirlenecek Alacak Terekenin

Borcu Sayılır.524

İçindekiler 35

Tasfiye Alacağı Miras Paylaşımından Önce

Ödenmelidir524

Tasfiye Alacağı Ödendikten Sonra Kalan Miktar,

Mirasçılar Arasında Miras Payları Oranında

Paylaşılır.525

Tasfiye Alacağından Bu Sıfatını Kaybetmemiş Tüm

Mirasçılar Üçüncü Kişilere Karşı Sorumludur.525

Kişisel Olarak Sorumludur

(TMK m. 599 f. II).525

Müteselsilen Sorumludur (TMK m641).526

Tasfiye Alacağından Davacının Da Miras Payı

Oranında Sorumlu Olduğu Gözetilerek Mirasçı

Davalılardan Tahsiline Karar Verilecek Miktar

Hüküm Fıkrasında Gösterilmelidir526

4- Mal Rejiminin Sonra Ermesi Anındaki Durumlarına

Göre Tasfiye Edilir (TMK. m. 228 f I)  527

Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki

Niteliğine Göre Tasfiye Edilir527

Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki

Seviyesine Göre Tasfiye Edilir528

Malvarlığı Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki

Aşamasına Göre Tasfiye Edilir528

III. TASFİYE KONUSU .528

A- TASFİYE KONUSU OLAN MALVARLIĞI.528

1- Rejim Süresince Edinilen Malvarlığı  528

2- Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihte Var Olan Edinilmiş

Mallar (TMK m. 235 f. I) 528

3- Ayni Taksime Konu Olan Malvarlığı  529

4- Miras Paylaşım Sözleşmesine Konu Olan Malvarlığı  529

B- TASFİYE KONUSU OLMAYAN MALVARLIĞI529

1- Evlilik Öncesi Edinilen Malvarlığı 530

Tamamı Evlilik Öncesi Edinilmişse530

Bir Kısmı Evlilik Öncesi Edinilmişse .531

2- Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen Malvarlığı 532

Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen

Malvarlığı Tasfiye Konusu Yapılamaz532

Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Edinilen

Malvarlığı Uyuşmazlığı Aile Mahkemesinde

İncelenemez532

Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra Yapılan

Ödemelerden Doğan Uyuşmazlıklarda Genel

Mahkemeler Görevlidir533

36 İçindekiler

Mal Rejimi Sonlandığında Ödenmemiş Kredi

Borcu Varsa Oranlama Yapılır.533

C- TASFİYE KONUSU ALACAKLAR534

1- Ayni Nitelikte Olanlar 534

Diğer Eşte Olan Malların Geri Alınması

(TMK m. 226 f. I) 534

Paylı Mülkiyete İlişkin Talep (TMK m. 226 f. II)534

Tarımsal İşletmeye İlişkin Talep (TMK m. 233)534

Aile Konutuna İlişkin Talep (TMK m. 240).535

2- Nakdi Nitelikte Olanlar 535

Katkı Payı Alacağı535

Değer Artış Payı Alacağı (TMK m. 227)536

Katılma Alacağı (TMK m. 231)537

TASFİYE ZAMANI537

A- MAL REJİMİ SONA ERMELİDİR 537

1- Evlilik Sürerken Rejim Sonlanabilir 538

Yeni Bir Mal Rejimi Sözleşmesiyle 539

Olağanüstü Rejime Dönüşüm İle 539

Ayrılık Kararı İle 539

2- Evlilik Sonlanmakla Rejim Sonlanabilir . 540

Ölüm Durumunda 540

Ölüm Benzeri Durumlarda 541

Boşanma .541

Türk Mahkemesinden Verilince Tasfiye .541

Yabancı Mahkemeden Verilince Tasfiye.542

aaa. Tanıma ya da Tenfiz İstenmelidir.542

bbb. Tanıma Tenfiz Kararı Kesinleştiğinde

Sonuç Doğurur549

Evlenmenin İptali.551

B- İŞBİRLİĞİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ VARDIR.551

C- TEREKENİN TASFİYESİ DAHA SONRA

YAPILMALIDIR551

1- Önce Mal Rejiminin Tasfiyesi Yapılır . 552

2- Sonra Terekenin Tasfiyesi Yapılır 552

3- Hak Sahibi Olma . 553

Sağ Eşin Alacağının Fazla Olması 553

Ölen Eşin Alacağının Fazla Olması.553

TASFİYE TALEBİ.553

A- TASFİYE TALEBİ AÇIK OLMALIDIR553

1- Alacak Miktarı Gösterilmelidir (HMK m. 119 f. I/d) . 554

İçindekiler 37

2- Duraksama Varsa Açıklama Yaptırılmalıdır

(HMK m. 31)  554

3- Her Bir Malvarlığı İçin Talep Ayrı Gösterilmelidir. 554

Her Mal İçin Ayrı Talep Miktarı Gösterilmelidir555

Gösterilen Miktara Göre Karar Verilir 556

Miktar Gösterilmemişse Eşit Talep Var Kabul Edilir.556

B- TASFİYE TALEBİNDE DAVA YIĞILMASI YAPILABİLİR

(HMK m. 110).557

1- Katılma Alacağı Talep Edilebilir. 557

2- Değer Artış Payı Talep Edilebilir  557

3- Katkı Payı Talep Edilebilir . 558

4- Eşya Talep Edilebilir 558

5- Ziynet Talep Edilebilir 559

C- TASFİYE TALEBİNE AYKIRI KARAR VERİLEMEZ

(HMK m. 26).561

TASFİYE AŞAMALARI561

A- MALLARIN GERİ ALINMASI (TMK. m. 226 f. I)562

1- Her Eş Diğer Eşte Bulunan Mallarını Her Zaman Geri

Alabilir 562

Mal Rejimi Sonlanmadan Geri Alabilir562

Mal Rejimi Sonlandıktan Sonra Geri Alabilir 562

2- Her Türlü Malını Geri Alabilir 563

Mal Grubunun Önemi Yoktur563

Mal Çeşidinin Önemi Yoktur.564

3- Hukuki İlişkiye Göre Geri Alabilir 564

4- Mal İade Edilmezse Dava İle Geri Alınabilir. 564

Ziynet Alacağı Davası564

Eşya Alacağı Davası.565

c- Diğer Davalar.566

B- ARTIK DEĞERİN BULUNMASI566

C- KATILMA ALACAĞININ BELİRLENMESİ.566

1- Katılma Alacağı (KA) Davası (TMK. m.231) 566

2- Değer Artış Payı Alacağı (DAPA) Davası

( TMK. m. 227). 567

D- KATILMA ALACAĞININ İFASI.567

VII. PAYLI MÜLKİYETİN TASFİYESİ (TMK. m. 226 f.II)567

A- PAYLI MÜLKÜN EŞLERDEN BİRİNE VERİLMESİ568

B- PAYLI MÜLKİYETTE YASAL ALIM HAKKI

KOŞULLARI 569

1- Paylı Mülkiyette Yasal Alım Hakkına İlişkin İstek

Bulunmalıdır . 569

38 İçindekiler

2- Kural Mal Rejimi Sona Ermelidir. 570

3- Paylı Mülkiyet Konusu Bir Mal Bulunmalıdır. 570

4- Üstün Yarar Kanıtlanmalıdır. 571

5- Pay Bedeli Ödenmelidir. 573

& 37. KATKI PAYI ALACAĞI DAVASI574

GENEL OLARAK.574

A- 1.1.2002 ÖNCESİ YAPILAN KATKI İSTENEBİLİR.575

B- BORÇLAR KANUNU'NUN GENEL HÜKÜMLERİ

UYGULANIR.576

C- BELİRSİZ ALACAK DAVASIDIR 577

KOŞULLARI.577

A- EVLİLİK İLİŞKİSİ BULUNMALIDIR .577

1- Nişanlılar Arasında Uygulanmaz  577

2- Evlilik Dışı Birliktelikte Uygulanmaz. 577

3- Evli Olmayanlar Arasında Uygulanmaz 578

B- KATKI EŞE YÖNELİK OLMALIDIR.578

C- KATKI YAPILMIŞ OLMALIDIR.578

1- Akçalı Değerle Katkıda Bulunulmalıdır 578

Para İle Katkıda Bulunulmalıdır578

Para İle Ölçülebilen Değerle Katkıda

Bulunulmalıdır579

2- Malların Her Biri İçin Aynı Yöntem Uygulanır 580

3- Niteleme Doğru Olarak Yapılmalıdır  580

4- Katkının Yapıldığını Kabule İlişkin İlkeler 580

Gelirini Başka Yerde Değerlendirmeyen Eşin

Gelirini Katkı Olarak Kullandığı Karine Olarak

Kabul Edilir581

Çalışarak, Düzenli ve Sürekli Gelire Sahip Eşin,

Yapabileceği Tasarruf Oranında Katkıda

Bulunduğu Karine Olarak Kabul Edilir581

Alışkanlıklar ve Statüler Harcama Göstergesidir .581

Eşin Alışkanlıkları Harcama Göstergesidir.581

Eşin Ekonomik Statüsü Harcama

Göstergesidir.582

Eşin Sosyal Statüleri Harcama Göstergesidir .582

El Değiştirme Yakın Tarihli İse Katkıda

Bulunulduğuna Karine Olarak Kabul Edilir.582

5- Katkının Yapılmadığını Kabule İlişkin İlkeler 583

Katkı Tarihinde Çalıştığını, Gelir Elde Ettiğini

İspatlayamayanın Katkı Yapmadığı Kabul Edilir.583

İçindekiler 39

Fiilen Ayrı Yaşayan Eşin Katkı Yapmadığı Karine

Olarak Kabul Edilir583

İşin Geçici Olması ve Fazla Getirisi Bulunmaması

Katkı Yapılmadığına Karine Olarak Kabul Edilir.584

III. DEĞER BELİRLEMESİ.584

A- HESAPLAMA MALVARLIĞININ DAVA TARİHİ

İTİBARİYLE DEĞERİ ÜZERİNDEN YAPILMALIDIR.584

B- HESAPLAMAYA ESAS DELİLLER TOPLANMALIDIR584

1- Belgeler Getirtilmelidir 585

Çalışma Sürelerine İlişkin Belgeler.585

Gelirlerine İlişkin Belgeler.585

2- Belgeler Bulunamıyorsa Yaklaşık Gelir Durumu

Belirlenmelidir. 585

Meslek Kuruluşlarından Sorulmalıdır.586

Bilirkişilerden Sorulmalıdır.586

Tanıklardan Sorulmalıdır.586

3- Tarafların Gelirleri Araştırılmalıdır . 586

C- ALACAĞIN DÖNEME GÖRE BELİRLENMESİ.587

D- İKİLİ DEĞER BELİRLENMESİ588

1- Aynı Taşınmaza 1.1.2002 Öncesi ve Sonrası Yapılan

Katkı. 588

2- Bir Taşınmaza 1.1.2002 Öncesi, Başka Taşınmaza

Sonrası Katkı. 589

E- VARSAYIMSAL OLARAK KATKI ORANI

BELİRLENEMEZ 590

F- TMK m. 236 F. II HÜKMÜ UYGULANAMAZ.592

HESAPLAMA.592

A- GENEL OLARAK592

B- TOPLU ÖDEME HALİNDE KATKI PAYI ALACAĞININ

HESAPLANMASI593

1- Katkı Oranı Belirlenmelidir 593

Yapılan Katkının Katkı Tarihindeki Parasal Değeri

Belirlenir.593

Katkı Yapılan Malın Katkı Tarihindeki Sürüm

(Rayiç/Piyasa) Değeri Belirlenir594

Oranlama İle Katkı Oranı Bulunur594

2- Katkı Yapılan Malın Dava Tarihindeki Değeri Belirlenir 595

3- Dava Tarihi Değerinin Katkı Oranıyla Çarpımı Katkı

Payı Alacağını Gösterir  597

4- Örnek Hesaplama  599

40 İçindekiler

C- DÜZENLİ GELİRLE ÖDEME HALİNDE KATKI PAYI

ALACAĞININ HESAPLANMASI599

1- Eşlerin Gelirleri Ayrı Olarak Belirlenmelidir . 599

2- Eşlerin Gerçekleştirebilecekleri Tasarruf Miktarları

Belirlenir. 600

Kadın ve Erkek Eşin Kişisel Harcamaları

Düşürülür600

Erkek Eşin Bakım Yükümlülüğü Sebebiyle

Yapabileceği Harcama Düşürülür601

3- Eşlerin Katkı Payı Oranları (KPO) Belirlenir. 605

4- Katkı Yapılan Malın Dava Tarihindeki Değeri Belirlenir 607

5- Dava Tarihi Değerinin Davacı Eşin Katkı Oranıyla

Çarpımı Davacı Eşin Katkı Payını Gösterir. 607

6- Örnek Hesaplama  609

D- KARMA GELİRLE ÖDEME (TOPLU ÖDEME VE

DÜZENLİ GELİRLE ÖDEME) HALİNDE KATKI PAYI

ALACAĞININ HESAPLANMASI609

1- Davacı Eşin Toplu Ödeme Değeri Belirlenir 610

2- Yapılan Toplu Katkının Katkı Tarihindeki Parasal Değeri

Belirlenir. 610

3- Davacı Eşin Toplu Katkı Sebebiyle Katkı Oranı

Belirlenir. 610

4- Toplu Katkı Dışında Kalan Miktar İçin Düzenli Katkı

Hesaplama Yöntemi Uygulanır. 610

Eşlerin Gelirleri Ayrı Olarak Belirlenmelidir610

Eşlerin Gerçekleştirebilecekleri Tasarruf Miktarları

Belirlenir.611

Kadın ve Erkek Eşin Kişisel Harcamaları

Düşürülür611

Erkek Eşin Bakım Yükümlülüğü Sebebiyle

Yapabileceği Harcama Düşürülür611

Eşlerin Katkı Payı Oranları (KPO) Belirlenir.611

Katkı Yapılan Malın Dava Tarihindeki Değeri

Belirlenir.612

5- Davacı Eşin Toplu Katkı Sebebiyle Gerçekleşen Katkı

Payı Oranı İle Toplu Katkı Dışında Kalan Miktar İçin

Yaptığı Katkı Payı Oranı Toplamı Katkı Payı Oranı

Olarak Kabul Edilir 612

6- Toplam Katkı Payı Oranı İle Katkı Yapılan Malın Dava

Tarihindeki Değerin Çarpımı Sonucu Bulunan Miktar

Davacı Eşin Katkı Payı Alacağı Kabul Edilir. 612

7- Örnek Hesaplama  612

İçindekiler 41

& 38. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI (DAPA) DAVASI (TMK. m. 227) .614

GENEL OLARAK.614

A- TANIMI .616

B- ÖZELLİKLERİ.616

1- Katılma Rejimine Özgü Değildir 616

2- Ayni Hak Niteliğinde Değildir 617

3- Kendi Malları Arasındaki Değer Kaymasının Karşılığı

Değildir. 618

4- Boşanmanın Eki Değildir. 618

5- Kendiliğinden Araştırma İlkesi Geçerli Değildir 620

Taraflarca Gösterilen Deliller Toplanır620

Duraksama Varsa Açıklama İstenir (HMK m. 31).620

6- Evlilik Dışı Katkıyı Kapsamaz . 621

Nişanlılar Arasında Uygulanmaz.622

Evlilik Dışı Birliktelikte Uygulanmaz.622

7- Katkı Yapılan Mal Grubunun Katkıyı İstemeye Etkisi

Yoktur. 623

Diğer Eşin Kişisel Malına Katkı Yapılabilir623

Diğer Eşin Edinilmiş Malına Katkı Yapılabilir.623

8- Katkı Yapan Mal Grubunun Katkıyı İstemeye Etkisi

Yoktur. 623

Davacının Kişisel Malından Diğer Eşin Malına

Katkı Yapılabilir .624

Davacının Edinilmiş Malından Diğer Eşin Malına

Katkı Yapılabilir .624

9- Rejim Süresince Edinilen Bütün Malların Tasfiyesini

İçermez . 624

10- Belirsiz Alacak Davasıdır. 625

11- Üçüncü Kişiden İstenemez. 626

12- Paylı Mülkiyete veya Tek Başına Mülkiyete Katkı

Yapılabilir 627

13- Katkının Miktarı O Malvarlığının Mal

Grubunu/Niteliğini Değiştirmez . 628

14- Fiilen Ayrı Yaşayan Eşin Katkı Yapmadığı Karine Olarak

Kabul Edilmelidir 628

15- Dayanılmayan Vakıa Katkı Olarak Kabul Edilemez

(HMK m. 25 f. I) . 629

16- Katkı Yapılan Malvarlığının Niteliğinin Önemi Yoktur 629

Yıkılacak Nitelikteki Yapıya Katkı Yapılabilir .629

Ruhsatsız Yapıya Katkı Yapılabilir629

Kaçak Yapıya Katkı Yapılabilir.630

42 İçindekiler

17- Taşınmazın Üçüncü Kişi Adına Kayıtlı Olması

Tasfiyesinden Kaynaklanan Alacak Talebine Engel

Değildir. 630

18- TMK m. 236 f. II Hükmü Uygulanamaz. 631

19- Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır  631

KOŞULLARI.632

A- İSTEK BULUNMALIDIR.632

1- Tarafları. 632

Davacı.632

Davacı Eş632

Davacı Mirasçılar.633

Davalı634

Davalı Eş.634

Davalı Mirasçılar635

Üçüncü Kişiden Değer Artış Payı İstenilemez635

2- İstek Bulunmuyorsa. 636

Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Ret Kararı

Verilemez636

Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar

Verilmelidir.637

Sadece Nisbi Harç Ödenmesi Geçerli İsteği

Göstermez.638

Aşamalarda Verilen Dilekçe ile İstenilemez .638

3- Bağımsız Dava İle İstenilmişse. 638

İstek Müphem İse Açıklama İstenilmelidir

(HMK m. 31)639

Katkı Miktarı İsteği Müphem Olamamalıdır640

Kısıtlı İçin İzin Verilmiş Olmalıdır640

Birleşen Dava İçin Karar Verilmelidir.641

Borçlu Eşin Alacaklısı Tespit Davası Açabilir641

4- Karşı Dava İle İstenilmişse. 641

Süresinde Açılmışsa .641

Süresinde Açılmamışsa641

5- Boşanma Davası İle Birlikte İstenilmişse  642

Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil

Verilmelidir.642

Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir643

Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası

İşlemden Kaldırılır .643

aaa. Harç Yatırılıp Yenilenirse .643

bbb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse.644

İçindekiler 43

Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir644

Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir

(HMK m. 30, 165 f. I)645

Mal Rejimi Sonlanırsa .645

Mal Rejimi Sonlanmazsa.646

6- Boşanma Davasından Önce İstenilmişse. 646

7- Boşanma Davasından Sonra İstenilmişse  647

8- Boşanmanın Tenfizi Davasından Önce İstenilmişse. 647

9- Boşanmanın Tenfizi Davasından Sonra İstenilmişse  649

10- Boşanmanın Tenfizi Davası Açılmadığı Anlaşılmışsa  649

B- MAL REJİMİ SONA ERMİŞ OLMALIDIR649

1- Sona Erme Sebebi 651

2- Sona Erme Zamanı  651

Mal Rejimi Dava Tarihinden Önce Sonlanmış

Olabilir651

Mal Rejimi Dava Tarihinden Sonra Sonlanmış

Olabilir651

Mal Rejimi Dava Tarihinden Sonra Sonlanmamış

Olabilir652

C- DİĞER EŞİN MALVARLIĞINA KATKI YAPILMALIDIR653

1- Katkının Niteliği 653

Para İle Katkı653

Paranın Kaynağı Belirlenmelidir.654

Para Konusunda Bilirkişi Raporu Alınmalıdır654

Paranın Nominal Değeri Esas Alınmalıdır655

Parayı Üçüncü Kişinin Vermesi.655

aaa. Davacı Adına Verilmesi655

bbb. Davacı Adına Verilmemesi.656

ccc. Bağışlanmış Olması656

Çalışma İle Katkı656

Çalışma Gerçekleşmiş Olmalıdır.657

aaa. Evlere Temizliğe Gitmek .657

bbb. Çocuk Bakıcılığı Yapmak 657

ccc. El İşi Örüp Satmak .658

ddd. Vitrin Düzenlemesi Yapmak659

eee. Giyim Eşyası Satmak .659

fff. Bahçe İşlerine Gitmek659

ggg. Tarım İşlerine Gitmek.660

hhh. Fabrika İşlerine Gitmek660

ııı. Pasta ve Dondurma İmal Etmek 661

iii. Bedenen Çalışmak661

44 İçindekiler

jjj. Kurbanlık Hayvan Besleyerek

Satmak.661

Çalışma Yükümlülüğü Aşar Nitelikte

Olmalıdır.662

aaa. Ev İşinde Çalışma Katkı Değildir662

bbb. Eşinin İşine Ara Sıra Yardım Katkı

Değildir .663

ccc. Eşinin İşinde Sürekli Çalışma Katkı

Sayılır664

ddd. Ev İşi Dışında Çalışma Katkı Sayılır.665

Ücret Almama Vazgeçme Anlamına Gelmez .667

Çalışma İspat Edilmiş Olmalıdır.667

aaa. Belgeler Getirtilmelidir 667

aaaa. Çalışma Sürelerine İlişkin

Belgeler.667

bbbb. Gelirlerine İlişkin Belgeler.668

bbb. Belgeler Bulunamıyorsa Yaklaşık

Gelir Durumu Belirlenmelidir668

aaaa. Meslek Kuruluşlarından

Sorulmalıdır668

bbbb. Bilirkişilerden Sorulmalıdır668

Borcun Üstlenilmesi İle Katkı.669

Hizmet Sözleşmesi Yoluyla Katkı.669

2- Katkının Şekli 669

Mal Edinmeye Katkı669

Malın İyileştirilmesine Katkı.670

Malın Korunmasına Katkı.671

3- Katkının Zamanı 672

D- KATKI HİÇ YA DA UYGUN BİR KARŞILIK

ALMAKSIZIN YAPILMALIDIR.672

1- Kural Olarak 672

2- Uygun Karşılık Alınmışsa  673

3- Katkı Bağışlama İle Yapılmışsa  673

Bağışlama İradesi Bulunmalıdır673

Bağışlama İradesi Açık Olmalıdır.673

aaa. Kural Olarak .673

bbb. Eşler Arasında Yapılması Halinde

İşlem Doğrudan Bağış Olarak

Değerlendirilmemelidir674

aaaa. Eşlerin Barışması İçin Devir674

bbbb. Eşin Eve Dönmesi İçin Devir.674

İçindekiler 45

cccc. Boşanma Davasından

Vazgeçmesi İçin Devir675

dddd. İşlerin Daha Kolay Yürümesi

İçin Devir 675

eeee. Ayrı Şehirlerde Yaşanılması

Sebebiyle Devir 675

ffff. Ticari Kaygılar Sebebiyle

Devir675

gggg. İş Yoğunluğu Sebebiyle Devir .675

Tarafların İrade Beyanı Kendini Bağlar676

aaa. Davacının İrade Beyanı Kendini

Bağlar (HMK m. 25)676

bbb. Davalının İrade Beyanı Kendini

Bağlar (HMK m. 25)676

Taraf Muvazaası İddiasının Belge İle İspatı

Zorunludur677

Bağışlama Tamamına ya da Paya İlişkin Olabilir.677

Bağışlama Konusunun Bedelini Bağışlayan

Ödemiş Olmalıdır.678

Bağışlanan Mal Kişisel Mal Sayılır.678

Bağışlanan Mala Katkı İstenilemez.679

Bağışlanan Malda Koşulları Varsa Bağıştan

Dönülebilir679

4- Katkı Miras Malı İle Yapılmışsa . 679

Tapu Kayıtları Getirilmelidir.680

Miras Malı Taşınmazın 680

Dava Konusu Taşınmazın680

Miras İlişkisi Kayıtları Getirilmelidir680

Mirasçılık Belgesi.680

Nüfus Kayıt Tablosu.680

Değerlendirme Yapılmalıdır 680

Alım Satım Değerleri.681

Tarih Aralığı681

Katkı Oranı Belirlenmelidir.681

Katkı Oranı, Dava Konusu Taşınmazın Tasfiye

Tarihindeki Sürüm Değeri İle Çarpılarak Alacak

Belirlenmelidir681

5- İşlemin Muvazaalı Yapılması 681

E- KATKI YAPILAN MALDA TASFİYE SIRASINDA

DEĞER ARTIŞI ORTAYA ÇIKMALIDIR.682

1- Değer Artışının Türü 682

46 İçindekiler

Konjonktürel Değer Artışı .682

Endüstriyel Değer Artışı.682

2- Değer Artışının Kaynağının Sonuçları. 682

Edinilmiş Maldan Diğer Eşin Malına Katkı.682

Kişisel Maldan Diğer Eşin Edinilmiş Malına Katkı.683

Kişisel Maldan Diğer Eşin Kişisel Malına Katkı683

F- DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINDAN

VAZGEÇİLMEMİŞ OLUNMALIDIR.683

III. DEĞERİN BELİRLENMESİ.684

A- GENEL OLARAK684

1- Alacağın Döneme Göre Belirlenmesi 684

2- İkili Değer Belirlenmesi. 685

Aynı Taşınmaza 1.1.2002 Öncesi ve Sonrası

Yapılan Katkı685

Bir Taşınmaza 1.1.2002 Öncesi Başka Taşınmaza

Sonrası Katkı686

3- Varsayımsal Olarak Katkı Oranı Belirlenemez  686

4- Katkının Somut Olarak Kanıtlanması . 686

B- KATKI 1.1.2002 SONRASI YAPILMIŞSA

(= DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASINDA)

DEĞER BELİRLEMESİ687

1- Önce Katkı Oranı Belirlenmelidir. 687

Yapılan Katkı Değeri Belirlenir.688

Katkı Yapılan Malın Katkı Tarihindeki Değeri

Belirlenir.688

Oranlama İle Katkı Oranı Bulunur689

Bilimsel Olarak Belirlenemezse Takdir Hakkı

Kullanılarak Hakkaniyete Uygun Katkı Oranı

Belirlenir.689

İstek Aşılarak Katkı Oranı Belirlenemez 690

2- Katkı Yapılan Malın Tasfiye Anı Değeri Belirlenir. 690

3- Tasfiye Anı Değerinin Katkı Oranıyla Çarpımı Alacak

(DAPA) Miktarını Gösterir. 690

4- Değer Artış Payı Alacağı Hesaplamasına Örnek 691

Değer Artış Payı Alacağı (DAPA) Hesabı 691

Bakiye Kısım İçin Katılma Alacağı (KA) Hesabı692

C- DEĞER BELİRLEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI.692

1- Genel Olarak . 692

Her Türlü Delil.692

Davalının Kabulü .693

2- Belgelere İlişkin İspat Araçları 693

İçindekiler 47

Eşin Taşınmazının Tapu Kaydı İncelenmelidir.693

Eşler Arasındaki Belgeler İncelenmelidir .694

Dilekçe694

Sözleşme.694

Diğer Belgeler 695

Eşler Arasındaki Dava Dosyaları İncelenmelidir695

Eşler Yurt Dışında Çalışıyorsa Yurt Dışı Kayıtları

İncelenmelidir.696

Eşlerin Banka Kayıtları İncelenmelidir.697

Banka Kredisi Araştırılmalıdır.697

aaa. Kredi Alınması Araştırılmalıdır .697

bbb. Kredi Ödemesi Araştırılmalıdır698

Banka Hesap Hareketleri Araştırılmalıdır.699

aaa. Gönderilen Para 700

bbb. Çekilen Para700

ccc. Ödenen Para700

ddd. Yatırılan Para.701

Banka Hesap Türü Araştırılmalıdır701

aaa. Döviz Hesabı 701

bbb. Ortak Hesap 702

ccc. Yatırım Hesabı704

Bankaya Verilen Talimatlar İncelenmelidir.704

Eşlerin Kooperatif Kayıtları İncelenmelidir705

Üye Olma Tarihi İncelenmelidir705

Aidat Ödeme Makbuzları İncelenmelidir.706

Peşinat Ödeme Makbuzları İncelenmelidir.709

Payın Satış Tarihi İncelenmelidir.710

Boşanma Davası Varken Ödeme

Düşünülemez710

Eşin Aracının Trafik Kaydı İncelenmelidir.710

Eşin İşyerinin Vergi Kaydı İncelenmelidir712

ı. Eşin İşyerinin Belediye Kaydı İncelenmelidir712

Eşin Meslek Odası Kayıtları İncelenmelidir.713

3- Tespite İlişkin İspat Araçları . 713

Katkı Tarihindeki Ekonomik Koşullar

Belirlenmelidir713

Tarafların Gelirleri Belirlenmelidir713

Tarafların Çalıştıkları Süre Belirlenmelidir.715

Tarafların Çalışmadıkları Süre

Belirlenmelidir716

48 İçindekiler

Tarafların Yapabileceği Tasarruf Miktarı

Belirlenmelidir716

aaa. Kişisel Özellikleri Belirlenmelidir

(Maddi Unsur)716

bbb. Yaşam Tarzları Belirlenmelidir

(Manevi Unsur).717

Tarafların Ödeme Yükümlülükleri

Belirlenmelidir718

Katkı Konusunun Niteliği, Miktarı ve Değeri

Belirlenmelidir718

Katkı Oranı Uzman Bilirkişi Raporuyla

Belirlenmelidir719

Bilirkişi Uzman Olmalıdır.719

Gerekirse Bilirkişi Kurulu Oluşturulmalıdır.720

Rapor Denetime Elverişli Olmalıdır721

Rapor Bilimsel Esaslara Dayalı Olmalıdır721

Katkının Dayanakları Gösterilmelidir.722

Değerlendirme Tarihi Açıklanmalıdır722

Gerekirse Uzlaştırıcı Rapor Alınmalıdır723

Katkının Emek Karşılığı Belirlenmelidir723

Emek Karşılığını Bilirkişi Belirlemelidir723

Emsal İşlerde Verilen Ücret Esas Alınmalıdır.724

Katkı Konusunda Tanık Bilgisi Yeterli Olmalıdır.724

Ayrıntılı Olmalıdır724

aaa. Şekli Açıklanmalıdır.724

bbb. Niteliği Açıklanmalıdır.725

ccc. Süresi Açıklanmalıdır.726

ddd. Sayısı Açıklanmalıdır.726

eee. Verilişi Açıklanmalıdır727

Soyut Olmamalıdır.727

D- DEĞER KAYBI VARSA/VERDİĞİNİ ALMA GARANTİSİ727

E- MAL ELDEN ÇIKARILMIŞSA (TMK m. 227 f. II).729

F- BİRDEN FAZLA MALA KATKI VARSA/GLOBAL

HESAPLAMA 730

G- AYNI MALA BİRDEN FAZLA KATKI VARSA732

YAPILABİLECEK DÜZENLEMELER (= TMK. m. 227 f.III)735

A- DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞINDAN

VAZGEÇİLEBİLİR736

B- PAY ORANI DEĞİŞTİRİLEBİLİR.736

ÖZGÜLENMESİ.736

A- KATKIYI YAPANA GÖRE ÖZGÜLEME.737

İçindekiler 49

B- KATKIYI ALANA GÖRE ÖZGÜLEME.737

& 39. KATILMA ALACAĞI (KA) DAVASI (TMK. m.231) 738

GENEL OLARAK.738

A- TANIMI .738

B- ÖZELLİKLERİ.741

1- Katılma Rejimine Özgüdür  741

2- Ayni Hak Niteliğinde Değildir 741

Şahsi Alacak Hakkı Vardır.742

Borçlu Eşin, Borcu Ayın Olarak Ödeme Hakkı

Vardır 742

İstisna Hükümler Vardır.742

Paylı Mülkiyette Ayni Talep

(TMK m. 226 f. II).742

Sağ Eşin Aile Konutuyla İlgili Ayni Talebi

(TMK m. 240)742

Tarımsal İşletme İle İlgili Ayni Talep

(TMK. m. 233 f I).742

3- Boşanmanın Eki Değildir. 743

4- Kendiliğinden Uygulama Yapılamaz. 743

Kendiliğinden Araştırma Yapılamaz .743

Kendiliğinden Tasfiye Yapılamaz743

5- Edinilmiş Malların Toplamına Özgüdür 744

6- Nispi Hak Niteliğindedir 748

7- Mirasçılara Geçebilir 749

8- Alacağın Temliki Yolu İle Üçüncü Kişilere

Devredilebilir  749

9- Mal Rejimi Sonlanmadan Sadece Bir Beklenen Hak

Sayılır . 749

Hacze Konu Olamaz750

İflas Masasına Aktif Değer Olarak Kaydedilemez.750

Alacak Olarak Devredilemez 750

10- Birden Fazla Olabilir 750

11- Beklenen Hakları İçermez 751

12- Belirli Malların Özgülenmesi Hakkını Kural Olarak

Kapsamaz 752

13- Paylaşılan Edinilmiş Mal Değil Artık Değerdir 752

14- Rejim Süresinin Önemi Yoktur. 752

15- Eşlerin Birlikte Yaşamış Olmaları Zorunlu Değildir. 753

16- Eşlerin Gelirinin ya da Katkısının Bulunması Zorunlu

Değildir. 753

17- Belirsiz Alacak Davasıdır. 754

50 İçindekiler

KOŞULLARI.754

A- İSTEK BULUNMALIDIR.754

1- Tarafları. 755

Davacı.755

Davacı Eş755

Davacı Mirasçılar.756

Davalı759

Davalı Eş.759

Davalı Mirasçılar761

Üçüncü Kişiler762

2- İstek Bulunmuyorsa. 763

Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Ret Kararı

Verilemez763

Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar

Verilmelidir.763

Sadece Nisbi Harç Ödenmesi Geçerli İsteği

Göstermez.763

3- Bağımsız Dava İle İstenilmişse. 764

İstek Müphem İse Açıklama İstenilmelidir

(HMK m. 31)764

Katılma Alacağı Miktarı İsteği Müphem

Olamamalıdır765

4- Karşı Dava İle İstenilmişse. 766

Süresinde Açılmışsa .766

Süresinde Açılmamışsa766

5- Boşanma Davası İle İstenilmişse  766

Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil

Verilmelidir.766

Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir767

Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası

İşlemden Kaldırılır .768

aaa. Harç Yatırılıp Yenilenirse .768

bbb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse.768

Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir768

Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir

(HMK m. 30, 165 f. I)770

Mal Rejimi Sonlanırsa .771

Mal Rejimi Sonlanmazsa.772

6- Boşanma Davasından Önce İstenilmişse. 772

B- MAL REJİMİ SONA ERMİŞ OLMALIDIR773

1- Sona Erme Sebebi 774

İçindekiler 51

2- Sona Erme Zamanı  774

Mal Rejimi Dava Tarihinden Önce Sonlanmış

Olabilir774

Mal Rejimi Dava Tarihinden Sonra Sonlanmış

Olabilir774

Mal Rejimi Dava Tarihinden Sonra Sonlanmamış

Olabilir775

& 40. EKSİK KATILMA ALACAĞI (EKA) DAVASI (TMK. m. 241)776

GENEL OLARAK.776

A- TANIMI .776

B- ÖZELLİKLERİ.776

1- Düzenleme Emredici Niteliktedir . 776

2- Kazandırma Geçerliliğini Yitirmez . 777

3- Tenkis Hükümlerine Önceliği Vardır. 777

4- Alacağın Nispiliğine İstisna Oluşturur. 777

5- Mirastaki Tenkis Davasına İlişkin Hükümler Kıyas

Yoluyla Uygulanır (TMK m. 241 f. III). 778

KOŞULLARI.778

A- KARŞILIKSIZ BİR KAZANIM OLMALIDIR.778

1- Eklenecek Değerler Bağlamında Kazandırma

Bulunmalıdır . 778

2- Kazandırma Rejim Sonlanmadan Önce Yapılmış

Olmalıdır. 779

3- Kazandırma Edinilmiş Mal Grubundan Yapılmış

Olmalıdır. 779

B- KATILMA ALACAĞI KARŞILANAMAMIŞ OLMALIDIR .780

1- Eksik Ödeme Bulunmalıdır 780

2- Süre Verilmişse Beklenmelidir 781

C- EKSİK MİKTAR İSTENMİŞ OLMALIDIR781

1- İsteğin Tarafları 781

Davacı.781

Alacaklı Eş781

Mirasçılar782

Davalı782

2- İsteğin Etkisi 783

Üçüncü Kişinin Sorumluluğu Sınırlıdır783

Üçüncü Kişi İşlem Tarafı Olmalıdır783

Üçüncü Kişi Malı Vermek Zorunda Değildir .784

III. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK. m. 241 f.II).784

A- BİR YILLIK SÜRE.784

B- BEŞ YILLIK SÜRE784

52 İçindekiler

& 41. KATILMA ALACAĞINDA YER ALAN TEMEL KAVRAMLAR.785

ARTIK DEĞER KAVRAMI (TMK. m. 231)785

A- GENEL OLARAK785

B- ARTIK DEĞERİN ÖZELLİKLERİ785

1- İki Artık Değer Vardır  786

2- İki Ayrı Hesaplama Yapılacaktır 786

3- Artık Değere Katılma Olmayabilir 786

4- Terekeden Dar Kapsamlıdır 786

5- Yaratma Yükümlülüğü Yoktur 787

6- Değer Eksilmesi Göz Önüne Alınmaz

(TMK. m. 231 f II). 787

DENKLEŞTİRME KAVRAMI (TMK. m. 230) .788

A- GENEL OLARAK789

1- Değer Kaymasıyla Oluşan Haksızlığa Engeldir. 789

2- Hukuki Anlamda Borç Değildir 790

3- Hukuki Anlamda Alacak Değildir. 790

4- Tasfiyeden Önce İstenilemez 790

5- Borç, İlişkin Bulunduğu Mal Kesimini Yükümlülük

Altına Sokar ( TMK. m. 230 f II) 791

6- Açıkça Anlaşıyorsa Re'sen Dikkate Alınmalıdır. 791

7- Düzenleme Emredici Niteliktedir . 791

B- DENKLEŞTİRME TÜRLERİ.791

1- Kişisel Malda Denkleştirme(KMD) (TMK. m.230). 791

Kişisel Malda Sabit Denkleştirme (KMSD)

(TMK. m. 230 f I) 793

Kişisel Malda Değişken Denkleştirme (KMDD)

(TMK. m. 230 f III)793

2- Edinilmiş Malda Denkleştirme (EMD) (TMK. m. 230). 796

Edinilmiş Malda Sabit Denkleştirme (EMSD)

(TMK. m. 230 f I) 799

Edinilmiş Malda Değişken Denkleştirme (EMDD)

(TMK. m. 230 f III)799

III. DEĞERLENDİRME ANI KAVRAMI802

A- EDİNİLMİŞ MALLARI (EM) DEĞERLENDİRME ANI

(TMK. m. 235 .f I).803

1- Rejim Sonlandığında Mevcut Edinilmiş Mallar

(TMK. m. 235 f. I). 803

Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihte Mevcut Olan

Mal Esas Alınır.804

Mal Rejiminin Sonra Ermesi Anındaki Niteliğine

Göre Esas Alınır.806

İçindekiler 53

Tasfiye Anı Değerlerine Göre Esas Alınır

(TMK m. 228 f. I, 235 f. I).807

Tasfiye Anı Karar Tarihidir809

Değerlendirme Anı Değiştirilemez814

Değerlendirme Uzman Bilirkişiler Tarafından

Yapılmalıdır814

2- Rejim Sonlandıktan Sonra Elden Çıkan Edinilmiş Mallar 815

Edinilmiş Mal Yerine Geçen Bir Değer Varsa816

Edinilmiş Mal İvazlı Elden Çıkarılmışsa 816

Edinilmiş Mal İvazsız Elden Çıkarılmışsa817

B- EKLENECEK DEĞERLERİ (ED) DEĞERLENDİRME

ANI (TMK. m. 235 f. II)817

C- DENKLEŞTİRME DEĞERİNİ (EMD/KMD)

DEĞERLENDİRME ANI (TMK m. 230 f III).818

1- Tasfiye Zamanındaki Değerine Göre Yapılır 819

2- Elden Çıkmışsa Hakkaniyete Göre Yapılır  819

D- PARA DIŞI BORÇLARI DEĞERLENDİRME ANI

(TMK m. 224, 235 f. I)819

E- DEĞER ARTIŞ PAYINDA (DAP) DEĞERLENDİRME ANI

(TMK m. 227, f. I).819

& 42. ARTIK DEĞERİN HESAPLANMASI (TMK. m. 231)820

ARTIK DEĞER HESABINDA AKTİF.821

A- EDİNİLMİŞ MALLAR (EM) ( TMK. m. 219)821

1- Hesaba Katılacak Mallar 822

Türü Belirlenmeyen Mallar

(Edinilmiş Mal Karinesi).822

Mal Rejimi Sona Erdiği Anda Var Olan Edinilmiş

Mallar (TMK. m. 228 f. I, 235 f. I).822

Kredi İle Alınan Mallar824

Kredi Sözleşmesi Ve Kredi Borcu Ödeme

Tablosu Getirtilmelidir.824

Kredide Yapılandırma Olup Olmadığı

Belirlenmelidir826

Geri Ödemelerin İsabet Ettiği Dönem,

Miktarı ve Taksit Sayısı Esas Alınmalıdır.827

Kredinin Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihten

Önce Ödenen Taksitleri Edinilmiş Mal, Bu

Tarihten Sonra Ödenen Taksitleri Kişisel Mal

Sayılmalıdır 829

Ödenmemiş Kredi Borç Miktarının, Toplam

Kredi Borcuna Oranına Göre Belirlenen

54 İçindekiler

Kredi Borç Oranının, Toplam Satın Alım

Bedeli Karşısındaki Oranına Dönüşümü

Yapılmalıdır831

Kredi Borcunun Denkleştirmesi Hem

Katılma Alacağı Hem De Kalan Kredi Borcu

Nedeni İle Yapılamaz.849

Kredinin Tamamı Rejim İçerisinde

Ödenmişse 851

Kredi Borcunun Mal Rejiminin Geçerli

Olduğu Dönemin Sonrasına Sarkan

Ödemeleri Varsa .851

ıı. Konut Kredisinin Boşanma Dava Tarihinden

Sonra Ödenen Kısmının Tahsili İstemi Varsa .854

Kooperatif Yoluyla Alınan Mallar.855

Kooperatife Üye Kaydı Ve Ödeme Evrakları

İncelenmelidir.855

Kooperatif Ödemeleri İçin Bilirkişilerinden

Denetime Açık Rapor Alınmalıdır.856

Evlilik Öncesi ve Sonrası Yapılan Ödemeler

Belirlenmelidir856

aaa. Evlilik Öncesi Ödeme 857

bbb. Evlilik Sonrası Ödeme857

Kooperatif Ödemelerini Yapanlar

Belirlenmelidir858

Evlilik Öncesi ve Sonrası Yapılan Ödemeler

İle Toplam Ödemeye Göre Oranları Tespit

Edilerek Karar Verilmesi Gerekir858

Mal Rejiminin Tasfiyesinden Kaynaklanan

Kooperatif Kaydının İptal ve Tescili İsteğine

İlişkin Davalarda Aile Mahkemesi Görevlidir861

Örnek Hesaplama.862

Şirket Değerlemesi Konusu Mallar

.862

Şirket Değerlemesinde Yer Alan Değer

Kavramları863

aaa. Piyasa Değeri (Makul Piyasa

Değeri/Nakit Değer)

.863

bbb. Tasfiye Değeri (Elden Çıkarma

Değeri).863

ccc. Defter Değeri (Muhasebe

Değeri/Özvarlık Değeri).863

ddd. Net Aktif Değeri (Uyarlanmış Defter

Değeri/Net Varlık Değeri)863

İçindekiler 55

eee. Şerefiye Değeri.863

fff. İşleyen Teşebbüs Değeri.864

ggg. Hurda Değer864

Şirket Değerlemesi İçin Bilirkişi Heyeti

Oluşturulmalıdır.864

Şirketin Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarihteki

Bilanço, Bilgi, Belge ve Verileri

İncelenmelidir.865

Şirketin Serbest Piyasadaki Uygun ve Makul

Sürüm Değerleri Tespit Edilmelidir 870

aaa. İçinde Bulunduğu Sektörün Durumu 870

bbb. Sermaye Durumu871

ccc. Varlık Yapısı874

ddd. Likitide Durumu .879

eee. Gelecekte Yaratacağı Kâr Potansiyeli880

fff. Geleceğe Yönelik Yapılan

Planlamalar .881

ggg. Kullandığı Teknoloji, Makine Tesisat

Durumu .882

hhh. Üretim Kapasitesi.882

ııı. Aldığı Sipariş Durumu .883

iii. Marka Değeri883

jjj. Mevcut ve Gelecekteki Tahmini

Performansları.884

kkk. Büyüme Potansiyeli887

lll. O Tarihteki Ekonominin Genel

Gidişatı887

mmm. Pazarlama İle Rekabet Gücü887

nnn. Müşteri Portföyü.887

ooo. Organizasyonu İle Yönetim Kadrosu 888

ööö. Kar Dağıtım Politikası888

ppp. Ekonominin Genel Arz ve Talep

Kuralları 888

Değer Artışının Niteliği Belirlenmelidir888

aaa. Konjonktürel Artış Varsa888

bbb. Endüstriyel Artış Varsa.888

Şirketin Tasfiye Tarihindeki Değerinin Esas

Alınması Gerekir890

İnşaat Konusu Mallar.892

İnşaat 1.1.2002 Öncesi Başlanıp

Tamamlanmışsa892

56 İçindekiler

İnşaat 1.1.2002 Öncesi Başlanıp Sonrası

Sürmüşse/Tamamlanmışsa.892

aaa. İnşaatın Bir Kısmı 01.01.2002 Tarihi

Öncesi İnşa Edilmişse 892

bbb. İnşaat 01.01.2002 Tarihi Sonrası

Sürmüşse.892

İnşaat 1.1.2002 Sonrası Başlanıp

Tamamlanmışsa894

2- Hesaba Katılamayacak Mallar 894

Rejim Sonlandıktan Sonra Edinilen Mallar894

Rejim Sonlandığında Kişisel Mala Dönüşmüş

Mallar895

Rejim Sonlandığında Üçüncü Kişiye Ait Olan

Mallar896

B- DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI (DAPA) ( TMK. m. 227)899

C- EKLENECEK DEĞERLER (ED) (TMK. m. 229) 899

1- Kavram. 899

Eklenecek Değerlerin Amacı.899

Eklenecek Değerlerin Konusu.899

Eklenecek Değerlerin İleri Sürülmesi .900

2- Eklenecek Değerleri Eşe Karşı İleri Sürme

(TMK. m. 229 f I) 901

Eşin Rızası Olmadan Yapılan Karşılıksız

Kazandırmalar (TMK. m. 229 f. I, b.1)901

Kazandırma Rejiminin Sona Ermesinden

Önceki Bir Yıl İçinde Yapılmalıdır901

Kazandırma Karşılıksız Olarak Yapılmalıdır902

Kazandırma Diğer Eşin Rızası Olmadan

Yapılmalıdır903

Kazandırma Edinilmiş Mal Grubundan

Yapılmalıdır904

Kazandırma Olağan Hediye Dışında

Yapılmalıdır904

Eşin Katılma Alacağını Azaltmak Kastıyla Yapılan

Devirler (TMK. m. 229 f. I, b.2).905

Devir, Mal Rejiminin Devamı Süresince

Yapılmalıdır906

Devir, Diğer Eşin Katılma Alacağını

Azaltmak Kastıyla Yapılmalıdır 906

aaa. Tartışma Sonrası Devredip Rejim

Sonrası Geri Alma 906

İçindekiler 57

bbb. Rejim Sonlanmadan Kısa Süre Önce

Devir Yapılması 907

ccc. Darp Sonrası Devredilmesi908

ddd. Ayrı Yaşama Sırasında Devredilmesi 908

Devir, Edinilmiş Mal Grubundan

Yapılmalıdır908

3- Eklenecek Değerleri Üçüncü Kişiye Karşı İleri Sürme

(TMK. m. 229 f II). 909

İhbar Yapılmalıdır.909

Katılma Alacaklısı İhbar Edebilir909

Ölmüşse Mirasçılara İhbar Yapılır.911

Devretmiş Olsa da İhbar Yapılır911

HMK m. 61-64 Hükmüne Göre İhbar Yapılır 911

İhbarın Sonuçları911

İhbar Yapmanın Sonuçları911

İhbar Yapmamanın Sonuçları 913

Üçüncü Kişinin Sorumluluğu913

İhbar Sonucu Kurulacak Hüküm.913

İşlemin İptaline Karar Verilemez.913

İhbar Edilen Sorumlu Tutulamaz.913

İhbar Edilenle İlgili Tespitle Yetinilmelidir.915

4- Eklenecek Değerlerin Uygulama Özellikleri . 915

İşlemin Geçerliliğini Etkilemez.915

Taraflarca İleri Sürülmelidir.915

Açıkça Anlaşılanlar Dikkate Alınır916

Dürüstlük Kuralına Aykırı İstekler Dikkate

Alınamaz.917

Tasfiye Sırasında İleri Sürülebilir917

Bağımsız Davaya Konu Olmaz.918

D- KİŞİSEL MALDA DENKLEŞTİRME (KMD)

(TMK. m.230)918

1- Kişisel Malda Sabit Denkleştirme (KMSD)

(TMK. m. 230 f I) 919

2- Kişisel Malda Değişken Denkleştirme (KMDD)

( TMK. m. 30 f III)  922

ARTIK DEĞER HESABINDA PASİF924

A- DEĞER ARTIŞ PAYI BORCU (DAPB) (TMK. m. 227) 924

B- EDİNİLMİŞ MALDA DENKLEŞTİRME (EMD)

(TMK. m. 230).925

1- Edinilmiş Malda Sabit Denkleştirme (EMSD)

( TMK. m. 230 f I). 926

58 İçindekiler

2- Edinilmiş Malda Değişken Denkleştirme (EMDD)

(TMK. m. 230 f III) . 926

C- BORÇLAR (TMK. m.231).928

1- Borçların Dökümü Yapılır 928

2- Borçların İlişkin Olduğu Mal Grubu Belirlenir 932

Borcun Özellikleri Dikkate Alınır.932

Borcun Sebebi 932

Borcun Zamanı.933

Borcun İşlevi.933

Borcun Konusu.933

Borç İlişkin Olduğu Mal Kesimini Yükümlülük

Altına Sokar938

Borcun Aidiyeti Anlaşılamazsa Borcu

Denkleştirme Karinesi (TMK. m. 230 f II)

Uygulanır939

3- Borçların Çıkarılması İşlemi Yapılır 939

Kişisel Mallara İlişkin Borçlar Dikkate Alınmaz940

Edinilmiş Mallara İlişkin Borçlar Dikkate Alınır .940

III. VARSA ARTIK DEĞER.945

& 43. ARTIK DEĞERE KATILMA.946

ARTIK DEĞERE KATILMANIN ÖZELLİKLERİ.946

A- KADER BİRLİĞİ VE HAYAT ORTAKLIĞI ESASINA

DAYALIDIR946

B- PAYLAŞMA DEĞİL KATILMA SÖZ KONUSUDUR 947

C- AYNİ PAYLAŞIM YOKTUR947

ARTIK DEĞERE KATILMA TÜRLERİ 948

A- KANUNA GÖRE KATILMA948

1- Eşit Katılma Kuralı (TMK. m. 236 f.I) 948

2- Zina veya Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Katılma

(TMK. m. 236 f.II). 949

Kavram.949

Usul.951

Boşanma Kararı Bulunmalıdır

(TMK. m. 161, 162).951

aaa. Zina Sebebiyle Boşanma Kararında

Uygulanır951

bbb. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma

Kararında Uygulanır.951

ccc. Diğer Boşanma Kararlarında

Uygulanmaz952

Boşanma Davası Sürmekte İse952

İçindekiler 59

Boşanma Davası Sırasında Eşlerden Biri

Ölmüşse (TMK. m. 181 f.II)952

Boşanma Davası Açılmamışsa 953

Pay Oranının Azaltılması ya da Kaldırılması953

TKM Dönemi Tasfiyesinde Uygulanmaz.956

B- SÖZLEŞMEYE GÖRE KATILMA (TMK. m. 237)957

1- Genel Olarak . 957

Paylaşım Şeklinin Değiştirilmesi.957

Pozitif Aktif Değere Katılım957

Negatif Aktif Değere Katılım 957

Paylaşım Oranının Değiştirilmesi

(TMK. m. 237 f.I) 958

Saklı Payın Zedelenmesi (TMK. m. 237 f.II).958

2- İptal, Boşanma veya Mahkeme Kararıyla Mal

Ayrılığında (TMK. m. 238) Artık Değere Katılma. 959

& 44. ALACAKLARIN TAKAS EDİLMESİ VE ÖDENMESİ.961

ALACAKLARIN TAKAS EDİLMESİ (TMK. m. 236 f.I)961

A- KARŞILIKLI ALACAKLAR TAKAS EDİLİR.961

B- HER TÜRLÜ ALACAK TAKAS EDİLİR.961

1- Alacağın Aynı Neviden Olması Zorunlu Değildir 963

2- Başka Bir Mal Rejiminin Tasfiyesi Davasının Konusu

Olması Takas Def'inin Yapılmasına Engel Değildir 963

3- Tasfiye Konusu Olmayan Alacaklar Takas Edilebilir . 963

C- TAKAS USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE İLERİ

SÜRÜLMELİDİR.963

1- Def'i Olarak İleri Sürülebilir. 963

Aynı Dava İçerisinde Def'i Olarak İleri Sürülebilir964

Harca Tabi Olmadan Def'i Olarak İleri Sürülebilir.964

2- Kendiliğinden Dikkate Alınamaz 968

3- Dava Açarak İleri Sürülebilir 969

Karşı Dava Açarak .969

Ayrı Dava Açarak.969

4- Davalı Tarafından İleri Sürülebilir. 969

Açıkça İleri Sürülmelidir .970

Dilekçelerin Karşılıklı Verilme Süresi İçinde İleri

Sürülmelidir970

Dilekçelerin Karşılıklı Verilme Süresinden Sonra

İleri Sürülebilir .970

Davacının Rızasıyla İleri Sürülebilir.970

aaa. Davacının Açık Rızasıyla İleri

Sürülebilir970

60 İçindekiler

bbb. Davacının Örtülü Rızasıyla İleri

Sürülebilir970

Islah İle İleri Sürülebilir.971

Ön İnceleme Duruşmasına Davacı

Mazeretsiz Gelmezse İleri Sürülebilir.971

5- Alacaklardan Biri Çekişmeli Olsa Bile Takas İleri

Sürülebilir . 971

6- Karşı Alacak Miktarının Takas Talep Tarihinde

Belirlenmemiş Olması Kabul Edilmesine Engel Değildir. 971

D- DAVACININ ALACAĞI ESAS ALINARAK KARAR

VERİLİR971

1- Davacının Alacağından Fazlasına Karar Verilemez 971

2- Davacının Alacağından Fazlası Alacak Miktarı İçin

Karşı Dava ya da Ayrı Dava Açılmışsa Fazla Alacak

Miktarı Hakkında Hüküm Kurulabilir. 971

ALACAKLARIN ÖDENMESİ (TMK. m. 239).972

A- NAKİT VEYA AYIN OLARAK YAPILABİLİR

(TMK. m. 239 f.I)972

1- Ödeme Şeklini Borçlu Belirleyebilir. 972

2- Ödeme Şekline Kural Olarak İtiraz Edilemez 973

Ayni Ödeme Konusu Malın Değeri Az İse .973

Ayni Ödeme Konusu Malın Değeri Fazla İse.973

3- Ödeme Şekli Ayın ya da Para Olabilir. 973

Para Olabilir974

Ayın Olabilir.974

4- Ödeme Şekli Dava Sonuçlanıncaya Kadar İleri

Sürülebilir . 976

B- EKONOMİK BÜTÜNLÜK KORUNMALIDIR.

(TMK. m. 239 f.I)976

C- ÖDEMELERİN ERTELENMESİ İSTENEBİLİR

( TMK. m. 239 f.II)976

1- Ciddi Güçlük Doğmalıdır. 977

2- İstek Bulunmalıdır. 977

3- Uygun Süre Ertelenme Yapılmalıdır . 977

FAİZ (TMK. m. 239 f III).978

1- Faizin Başlangıcı . 978

Katkı Payı Alacağında Faiz978

Dava Boşanma Davasından Sonra Açılmışsa.978

aaa. Kural Olarak .978

bbb. Islah Varsa.978

Dava Boşanma Davasından Önce Açılmışsa979

İçindekiler 61

Talep Olmadan Verilemez (HMK m. 26 f. I)979

Ek Karar İstenebilir (HMK m. 305/A)979

Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde

Gösterilmelidir979

Değer Artış Payı Alacağında Faiz980

Katılma Alacağında Faiz980

2- Islah Varsa. 983

3- Faiz Hakkında Çelişki Yaratılmışsa. 984

4- Asıl Alacağa Bağlıdır. 984

5- Ek Davadaki Faiz  985

6- Aile Mahkemesi Görevlidir 986

7- Faiz Alacağının Kısmen Kabul Edilmesi. 986

8- Bozma Kararı Sonrası Faiz. 986

9- Erteleme Kararı Sonrası Faiz 986

10- Usuli Kazanılmış Hak Varsa. 987

11- Faiz Hakkında Karar Verilmemişse

(HMK m. 26, 297 f. II). 987

12- Talep Olmadan Verilemez (HMK m. 26 f. I) . 988

13- Ek Karar İstenebilir (HMK m. 305/A)  988

14- Faizin Aksi Kararlaştırılabilir 989

GÜVENCE (TMK. m. 239 f III)989

SEKİZİNCİ BÖLÜM

SEÇİLEBİLİR MAL REJİMLERİ (TMK. m. 242-281)

& 45. MAL AYRILIĞI REJİMİ (TMK. m. 242-243) .992

MAL AYRILIĞI REJİMİNİN ÖZELLİKLERİ.992

A- EŞLERİN KENDİ MALVARLIĞI ÜZERİNDEKİ

HAKLARI KORUNUR.992

B- BEKLENEN HAK DOĞURMAZ 993

C- FİİLEN TASFİYE YAPILIR993

MAL AYRILIĞI REJİMİNİN SEÇİLMESİ (TMK. m. 203-205)993

III. MAL AYRILIĞI REJİMİNİN OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ

OLARAK YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ (TMK. m. 206-212)993

YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF (TMK. m. 242)994

DİĞER HÜKÜMLER (TMK. m. 243).996

A- KANITLAMA.997

B- BORÇLARDAN SORUMLULUK.997

PAYLI MÜLKÜN ÖZGÜLENMESİ998

& 46. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ (TMK. m. 244-255).999

62 İçindekiler

YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF

(TMK. m. 244-245)1000

A- GENEL OLARAK (TMK. m. 244).1000

B- İSPAT (TMK. m. 245).1001

BORÇLARDAN SORUMLULUK (TMK. m. 246).1002

III. MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ VE TASFİYE

(TMK. m. 247-255)1003

A- SONA ERME ANI (TMK. m. 247).1003

B- MALLARIN GERİ ALINMASI VE PAYLI MALIN

VERİLMESİ (TMK. m. 248-249)1003

1- Genel Olarak (TMK. m. 248). 1004

2- Katkıdan Doğan Hak (TMK. m. 249). 1004

C- AİLEYE ÖZGÜLENEN MALLAR (TMK. m. 250-253) .1006

1- Kural (TMK. m. 250). 1006

Paylaşma Konusu Mallar (TMK. m. 250 f. I).1007

Ailenin Ortak Kullanım ve Yararlanmasına

Özgülenmiş Mallar (Veya Yerine Geçen

Değerler).1008

Ailenin Ekonomik Geleceğini Güvence

Altına Almaya Yönelik Yatırımlar

(Veya Yerine Geçen Değerler).1008

Paylaşma Dışı Mallar (TMK. m. 250 f. II).1009

Manevî Tazminat Alacakları1009

Miras Yoluyla Edinilen Mallar 1009

Sağlararası Veya Ölüme Bağlı Tasarruflarla

Edinilen Mallar (Karşılıksız Kazandırmada

Bulunanın Açık İradesinden Aksi

Anlaşılmadıkça) .1009

2- Paylaşmaya Aykırı Davranışlar (TMK. m. 251). 1010

3- Paylaştırma İsteminin Reddi (TMK. m. 252). 1010

4- Paylaştırma Yöntemi (TMK. m. 253) 1012

D- AİLE KONUTU VE EV EŞYASI (TMK. m. 254-255).1013

1- İptal veya Boşanma Hâlinde (TMK. m. 254). 1013

2- Ölüm Hâlinde (TMK. m. 255) 1014

Kural Olarak (Mülkiyet Hakkı Tanınması)

(TMK. m. 255 f.I) 1015

İstisna/Haklı Neden Varsa (İntifa veya Oturma

Hakkı Tanınması) (TMK. m.255 f.II) .1015

Ayni Hak Talep Edilemeyecek Durumlar

(TMK.m.255 f.III)1016

& 47. MAL ORTAKLIĞI REJİMİ (TMK. m. 256-281)1017

İçindekiler 63

MÜLKİYET (TMK. m. 256-261).1022

A- KAPSAMI (TMK. m. 256).1022

B- ORTAKLIK MALLARI (TMK. m. 257-259).1023

1- Genel Mal Ortaklığı (TMK. m. 257). 1027

2- Sınırlı Mal Ortaklığı (TMK. m. 258-259) 1027

Edinilmiş Mallarda Ortaklık (TMK. m. 258) .1027

Diğer Mal Ortaklıkları (TMK. m. 259).1028

C- KİŞİSEL MALLAR (TMK. m. 260).1028

D- İSPAT (TMK. m. 261).1028

YÖNETİM VE TASARRUF ( TMK. m. 262-267).1029

A- ORTAKLIK MALLARINDA (TMK. m. 262-266)1029

1- Olağan Yönetim (TMK. m. 262)  1029

2- Olağanüstü Yönetim (TMK. m. 263) 1029

3- Ortaklık Malları ile Meslek Veya Sanat İcrası

( TMK. m. 264). 1030

4- Mirasın Kabulü veya Reddi (TMK. m. 265) 1030

5- Sorumluluk ve Yönetim Giderleri (TMK. m. 266). 1030

B- KİŞİSEL MALLAR (TMK. m. 267).1030

III. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK

(TMK. m. 268-269)1031

ORTAKLIK BORÇLARI (TMK. m. 268) 1031

B- KİŞİSEL BORÇLAR (TMK. m. 269).1031

EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR (TMK. m. 270)1031

MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ VE TASFİYE

(TMK. m. 271-281)1032

A- SONA ERME ANI (TMK. m. 271).1032

B- KİŞİSEL MALA EKLEME (TMK. m. 272).1033

C- KİŞİSEL MAL İLE ORTAKLIK MALI ARASINDAKİ

DENKLEŞTİRME (TMK. m. 273).1033

D- DEĞER ARTIŞ PAYI (DAP) (TMK. m. 274).1034

E- DEĞER BELİRLENMESİ (TMK. m. 275)1035

F- PAYLAŞMA (TMK. m. 276-277)1035

1- Ölüm veya Diğer Bir Mal Rejiminin Kabulü Hâlinde

(TMK. m. 276). 1035

2- Diğer Hâllerde (TMK. m. 277). 1035

G- PAYLAŞMA USULÜ (TMK. m. 278-281).1036

1- Kişisel Mallar (TMK. m. 278) 1036

2- Aile Konutu ve Ev Eşyası (TMK. m. 279)  1036

Kural Olarak (Mülkiyet Hakkı Tanınması)

(TMK. m.279 f.I) .1036

64 İçindekiler

İstisna/Haklı Neden Varsa (İntifa veya Oturma

Hakkı Tanınması) (TMK. m.279 f.II) .1037

Rejim Ölüm Dışındaki Nedenle Son Bulmuşsa

(TMK. m. 279 f.III)1037

3- Diğer Malvarlığı Değerleri (TMK. m. 280). 1037

4- Diğer Paylaşma Kuralları (TMK. m. 281). 1038

DOKUZUNCU BÖLÜM

USUL HÜKÜMLERİ

& 48. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVASINDA GÖREVLİ

MAHKEME1039

GÖREVİN NİTELİĞİ (HMK m. 1).1039

A- MAHKEMELERİN GÖREVİ ANCAK KANUNLA

DÜZENLENİR1039

B- GÖREVE İLİŞKİN KURALLAR KAMU

DÜZENİNDENDİR1040

C- YETKİ İTİRAZINDAN ÖNCE GÖREV İNCELENİR

(HMK m. 117 f. II)1040

D- GÖREVSİZLİK KARARINDA GÖREVLİ MAHKEME

AÇIKLANMALIDIR.1041

DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇMEDEN ÖNCE

AÇILMIŞSA 1041

A- AİLE MAHKEMESİ DAVADAN SONRA KARARDAN

ÖNCE FAALİYETE GEÇMİŞSE.1041

1- Devir Kararı Yerine Görevsizlik Kararı Verilemez. 1041

2- Devir Kararı Temyiz Edilemez . 1042

3- Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından Yargılama

Sürdürülür. 1042

B- AİLE MAHKEMESİ KARARDAN SONRA HÜKÜM

KESİNLEŞMEDEN ÖNCE FAALİYETE GEÇMİŞSE.1042

1- Devir Kararı Verilmelidir 1042

2- Devir Kararı Temyiz Edilemez . 1043

3- Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından İşlemler

Sürdürülür. 1043

III. DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE GEÇTİKTEN SONRA

AÇILMIŞSA 1043

AİLE MAHKEMESİ KURULMAYAN YERLERDE GÖREVLİ

MAHKEME (4787 sayılı Kanun m. 4/1)1044

A- ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ GÖREVLİDİR1045

B- AİLE MAHKEMESİ SIFATIYLA İNCELENECEKTİR1045

İçindekiler 65

GÖREVSİZLİK KARARININ SONUÇLARI (HMK m. 20) .1045

A- GÖREVSİZLİK KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİ.1046

1- Yargıtay Denetiminden Geçmişse. 1046

2- Yargıtay Denetiminden Geçmemişse  1046

B- KARARI VEREN MAHKEMEYE BAŞVURARAK

GÖNDERİLME TALEP EDİLMELİDİR (HMK m. 20 f. I).1047

1- Taraflardan Biri Başvurabilir 1047

2- Karar Kesinleşmiş Olmalıdır 1048

3- İki Hafta İçinde Başvurulmalıdır. 1048

Kanun Yoluna Başvurulmayarak Kesinleşmiş İse

Kesinleştiği Tarihten Süre Başlar 1048

Kanun Yoluna Başvurulmuşsa Bu Başvurunun

Reddi Kararının Tebliğ Tarihten Süre Başlar1048

4- Kararı Veren Mahkemeye Başvurulmalıdır . 1048

C- GÖNDERME BAŞVURUSU YOKSA DAVANIN

AÇILMAMIŞ SAYILMASINA KARAR VERİLİR

(HMK m. 20 f. I)1048

D- DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN MAHKEMECE

KENDİLİĞİNDEN TARAFLARA DAVETİYE

GÖNDERİLİR (HMK m. 20 f. II) .1049

E- VERİLEN BOZMA KARARI İLE HÜKÜM TAMAMEN

ORTADAN KALKMIŞ SAYILIR.1050

F- BOZMAYA UYULDUĞUNDA BOŞANMA

KONUSUNDA YENİDEN HÜKÜM KURULMALIDIR1050

G- YARGI YERİ BELİRLENMESİ KARARI BAĞLAYICIDIR

(HMK m. 21-23)1050

1- Yargı Yeri Belirlenmesini Gerektiren Sebepler

(HMK m. 21)  1050

2- Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Yeri (HMK m. 22) 1051

3- Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Usulü ve Sonucu

(HMK m. 23)  1051

H- YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLİR

(HMK m. 331 f. II)1051

1- Gönderme Başvurusu Varsa Yargılama Giderleri. 1051

2- Gönderme Başvurusu Yoksa Yargılama Giderleri 1051

AİLE MAHKEMESİNİN GÖREV KAPSAMI DIŞINDA

KALAN TASFİYE KONUSU OLMAYAN TALEPLER 1052

A- GENEL OLARAK1052

1- Dava Dilekçesinde Yer Alan Tasfiyesi Dışı İstekler

Harca Bağlıdır. 1052

2- Dava Dilekçesinde Yer Alan Tasfiyesi Dışı İstekler

Hakkında Harcın Tamamlanması İçin Süre Verilmelidir. 1052

66 İçindekiler

3- Usulüne Uygun Dava Yoksa Karar Verilmesine Yer

Olmadığına Karar Verilmelidir. 1052

B- AİLE MAHKEMESİNİN GÖREV KAPSAMI DIŞINDA

KALAN TASFİYE KONUSU OLMAYAN TALEPLER1053

1- Düğün Gideri İstemi  1053

2- Vekil Eliyle Satışa İlişkin İstem  1054

3- İşten Ayrılma Sebebiyle Oluşan Zarar İstemi. 1054

4- İnanç Sözleşmesine İlişkin İstem 1055

5- İrade Fesadına Dayalı Tapu Kaydının İptali İle Tescil

İstemi 1055

6- Konut Kredisinin Boşanma Dava Tarihinden Sonra

Ödediği Kısım Nedeniyle Alacak . 1056

7- Mirasbırakan Adına Kayıtlı Araca İlişkin Mülkiyet

Tespiti . 1056

8- Evlilik Öncesi Alacak İstemi  1057

9- Bağkur Prim Borcunu Ödemekten Kaynaklanan Alacak 1057

10- Eşin Borcunu Ödemekten Kaynaklanan Alacak  1057

11- Bağıştan Rücu Sebebine Dayalı Tapu İptal ve Tescil

Olmadığı Takdirde Mal Rejiminin Tasfiyesi 1058

12- Muvazaa Sebebiyle Tapu İptali ve Tescil. 1058

13- Satış Vaadi Sözleşmesine Dayalı Tapu İptali ve Tescil . 1059

14- Eşe Ait Payın Kullanılmasından Kaynaklanan Ecrimisil

Alacağı 1059

15- Karz Sözleşmesine İlişkin İstem. 1060

16- Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonra Edinilen

Malvarlığından Doğan Uyuşmazlık  1060

17- Hile ve Aldatma Hukuksal Sebeplerine Dayalı Olarak

Açılan Temliki Tasarrufun İptali . 1061

18- Çocuğun Mezarı İçin Harcamadan Kaynaklanan Alacak . 1061

19- İcra Takibine Dayalı Borca İlişkin Menfi Tespit Davası . 1061

20- Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı Alacak Davası. 1061

21- Özel Hukuk Hükümlerine Dayalı Protokole Bağlı

Alacak Davası . 1062

VII. AİLE MAHKEMESİNİN GÖREV KAPSAMINDA KALAN

TASFİYE KONUSU TALEPLER1062

A- GENEL OLARAK1062

1- Eşlerin Dönüştürme Davası (TMK m. 206 f. I) 1062

2- Eşlerin Dönüştürme Davası İle Oluşan Dönüştürmenin

Kaldırılması Davası (TMK m. 208) 1062

4- Alacaklının Dönüştürme Davası ile Oluşan

Dönüştürmenin Kaldırılması (TMK m. 211 f. I) 1063

İçindekiler 67

5- Kendiliğinden Dönüşüm ile Oluşan Dönüştürmenin

Kaldırılması Davası (TMK m. 211 f. I). 1063

6- Değer Artış Payı Alacağı Davası (DAPA)

(TMK. m. 227) 1063

7- Katılma Alacağı Davası (KA) (TMK. m. 231). 1063

8- Eksik Katılma Alacağı Davası (EKA) (TMK. m. 241). 1065

9- Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Katılma Alacağına

Bağlı Davalar (TMK m. 240). 1065

10- Katkı Payı Alacağı Davaları . 1067

B- AİLE MAHKEMESİNİN GÖREVLİ OLDUĞU DİĞER

TALEPLER1069

1- Düğünde Takılan Altınlara Dayalı Alacak . 1069

2- Bağımsız Faiz Alacağı Davası 1070

& 49. MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVASINDA YETKİLİ

MAHKEME (TMK. m. 214)1071

GENEL OLARAK.1071

A- REJİMİN ÖLÜMLE SONA ERMESİ DURUMUNDA

(TMK. m. 214 b.1) 1072

B- BOŞANMA DURUMUNDA 1074

1- TKM Dönemi (TKM m. 146). 1074

2- TMK Dönemi (TMK. m. 179, 214 b.2). 1075

Boşanma Kararı Veren Mahkeme Yetkilidir.1075

Boşanma Davası Sonuçlanmadan Yetkisizlik Kararı

Verilemez1077

C- EVLİLİĞİN İPTALİ DURUMUNDA

(TMK. m. 156, 160, 214 b.2)1077

D- MAL AYRILIĞINA KARAR VERİLMESİ DURUMUNDA

(TMK. m. 214 b.2) 1078

E- DİĞER DURUMLARDA1078

YETKİ KURALININ NİTELİĞİ.1078

A- İLK İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR (HMK m. 116 f. I/a).1078

B- KESİN YETKİ KURALI ÖNGÖRÜLMEMİŞTİR

(TMK m. 168)1078

C- KENDİLİĞİNDEN YETKİSİZLİK KARARI VERİLEMEZ

(HMK m. 19 f. II, IV)1079

D- YETKİ HAKKINDA GÖREVLİ MAHKEMECE KARAR

VERMELİDİR1080

E- YABANCI MAHKEMENİN KARARI TANIMA YA DA

TENFİZ EDİLMİŞSE DAVALININ YERLEŞİM YERİ

YETKİLİDİR 1080

68 İçindekiler

III. REJİMİN ÖLÜM DIŞINDAKİ SEBEPLE SONLANMASI

HALİNDE YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ

(HMK m. 19 f. II, 117 f. I, 131).1081

A- YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ1081

1- Süresi 1081

Cevap Dilekçesinde İleri Sürülmesi Gerekir

(HMK m. 19 f. II, 117 f. I, 127).1081

Cevap Dilekçesi Verilmişse Cevap Süresi

Dolmamış Olsa Bile İleri Sürülemez

(HMK m. 131)1083

Yetki İtirazı Süresi Hak Düşürücü Süredir1083

Karşı Tarafın Muvafakatiyle İleri Sürülemez1083

Islahla İleri Sürülemez .1084

Dava Dilekçesinin Tebliğinden Önce Yapılan İtiraz

Sonuç Doğurmaz1084

Kanun Yolu Aşamasında İleri Sürülemez .1084

İstinaf Aşamasında İleri Sürülemez.1084

Temyiz Aşamasında İleri Sürülemez.1084

2- Şekli 1084

Yetki İtirazında Bulunan Taraf Seçtiği Mahkemeyi

Bildirmelidir.1085

Yetkili Mahkeme Tek ve Doğru Olarak

Gösterilmelidir1085

Sözlü Olarak Yapılamaz.1086

3- Tarafı  1086

B- YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMEMESİ

(HMK m. 19 f. IV) 1087

REJİMİN ÖLÜM DIŞINDAKİ SEBEPLE SONLANMASI

HALİNDE YETKİ İTİRAZININ İNCELENMESİ1087

A- ÖN İNCELEMEDE KARARA BAĞLANIR

(HMK m. 137 f. I) .1087

B- DAVA ŞARTLARINDAN SONRA İNCELENİR

(HMK m. 117 f. II)1087

C- ÖN SORUNLAR GİBİ İNCELENEREK

KARARA BAĞLANIR

(HMK m. 117 f. III, 131, 137 f I, 138, 140 f. I, 163) .1087

1- Cevabını Bildirmesi İçin Diğer Tarafa Tefhim veya

Tebliğ Eder (HMK m. 164 f. I) 1088

2- Yetki Konusunda Deliller Toplanmalıdır. 1088

3- Uyuşmazlık Varsa Hâkim Gerekirse Tarafları Davet Edip

Dinledikten Sonra Kararını Verir (HMK m. 164 f. II)  1089

İçindekiler 69

4- Ön Sorun Hakkındaki Karar Taraflara Tefhim veya

Tebliğ Edilir (HMK m. 164 f. III). 1089

D- MAHKEME YETKİSİZLİK KARARINDA YETKİLİ

MAHKEMEYİ GÖSTERİR (HMK m. 19 f. III)1090

1- Yetkili Mahkeme Açıklanmalıdır (HMK m. 19 f. III). 1090

2- İtirazda Gösterilmeyen Mahkeme Yetkili Kabul

Edilmemelidir 1090

3- Yabancı Mahkeme Yetkili Kabul Edilmemelidir 1090

REJİMİN ÖLÜM DIŞINDAKİ SEBEPLE SONLANMASI

HALİNDE YETKİSİZLİK KARARININ SONUÇLARI

(HMK m. 20)1091

A- KARARI VEREN MAHKEMEYE BAŞVURARAK

GÖNDERİLME TALEP EDİLMELİDİR (HMK m. 20 f. I).1091

1- Taraflardan Biri Başvurabilir 1091

2- Karar Kesinleşmiş Olmalıdır 1091

3- İki Hafta İçinde Başvurulmalıdır. 1091

Kanun Yoluna Başvurulmayarak Kesinleşmiş İse

Kesinleştiği Tarihten Süre Başlar 1091

Kanun Yoluna Başvurulmuşsa Bu Başvurunun

Reddi Kararının Tebliğ Tarihten Süre Başlar1091

4- Kararı Veren Mahkemeye Başvurulmalıdır . 1092

B- GÖNDERME BAŞVURUSU YOKSA DAVANIN

AÇILMAMIŞ SAYILMASINA KARAR VERİLİR

(HMK m. 20 f. I)1092

C- DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN MAHKEMECE

KENDİLİĞİNDEN TARAFLARA DAVETİYE

GÖNDERİLİR (HMK m. 20 f. II) .1092

D- YETKİ İLE İLGİLİ KARAR KESİNLEŞTİKTEN SONRA

DAVA DOSYASI KENDİSİNE GÖNDERİLEN

MAHKEME YETKİSİZLİK KARARI İLE BAĞLIDIR1093

E- YARGILAMA GİDERLERINE HÜKMEDİLİR

(HMK m. 331 f. II)1093

1- Gönderme Başvurusu Varsa Yargılama Giderleri. 1093

2- Gönderme Başvurusu Yoksa Yargılama Giderleri 1093

F- YARGI YERİ BELİRLENMESİ KARARI BAĞLAYICIDIR

(HMK m. 21-23)1093

1- Yargı Yeri Belirlenmesini Gerektiren Sebepler

(HMK m. 21)  1093

2- Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Yeri (HMK m. 22) 1094

3- Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Usulü ve Sonucu

(HMK m. 23)  1094

& 50. TASARRUF İLKESİ (HMK m. 24)1095

70 İçindekiler

GENEL OLARAK.1095

TANIMI1095

III. GÖRÜNÜMÜ1095

A- KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR

VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I).1095

1- İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir. 1096

2- İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir 1096

3- İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir. 1096

B- DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ (HMK m. 24 f. II).1096

C- HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ

(HMK m. 24 f. II)1096

D- DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER.1096

1- Dava Sebebini Belirler. 1096

2- Dayanılacak Vakıaları Belirler 1097

E- DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF YETKİSİ

DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III).1097

1- Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II). 1097

2- Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir

(HMK m. 123). 1097

F- DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA1097

İSTİSNALARI.1097

A- YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR.1097

B- SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR1098

& 51. TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ (HMK m. 25)1099

GENEL OLARAK.1099

DAVA MALZEMESİ KAVRAMI1100

III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ1100

A- TARAFLARCA GETİRİLİR.1100

B- MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR1101

1- Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I). 1101

2- Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II) 1101

3- Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I). 1102

& 52. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)1103

GENEL OLARAK.1103

İLKENİN UYGULANMASI .1103

A- TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR

VEREMEZ1103

B- TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE KARAR

VEREMEZ1104

III. İLKENİN UYGULANMASI .1104

İçindekiler 71

A- KENDİLİĞİNDEN KARAR VEREMEZ 1104

B- HER BİR TALEP HAKKINDA AYRI OLARAK KARAR

VERİLMELİDİR1105

& 53. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI (AİHS m. 6, TCA m. 36,

HMK m. 27)1106

GENEL OLARAK.1106

OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI

(HMK m. 27 f. II/a)1106

A- DAVAYI BİLME HAKKI 1107

B- DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI.1107

1- Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 139) 1107

2- Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı (HMK m. 147 f. I). 1108

3- Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi

(HMK m. 147 f. I, 186 f. I). 1109

C- DELİLLERİ BİLME HAKKI1110

D- GEREKÇEYİ BİLME HAKKI1110

E- İŞLEMLERİ BİLME HAKKI 1111

1- Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı.1111

2- Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı.1111

III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI

(HMK m. 27 f. II/b) 1111

A- AÇIKLAMA HAKKI.1112

1- Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış1113

Adap Dışı Açıklama Yapılamaz.1113

Konu Dışı Açıklama Yapılamaz 1113

2- Hâkimin Göstereceği Davranış1113

Şefkatle Dinlemelidir.1113

Sabırla Dinlemelidir.1113

Anlayışla Dinlemelidir.1113

B- İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b).1114

DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME HAKKI

(HMK m. 27 f. II/c)1114

A- AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI1114

B- KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI 1115

1- Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır .1115

2- Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır1115

3- Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar İle

Bağdaşmalıdır 1115

& 54. ALENİYET İLKESİ (AİHS m. 6/1, TCA m. 141 f. I, HMK m. 28) 1116

GENEL OLARAK.1116

72 İçindekiler

DURUŞMALARIN ALENİYETİ1117

A- DURUŞMALAR HERKESE AÇIKTIR (TCA m. 141 f. I,

HMK m. 28 f. I).1117

1- Duruşmalar İlgili Olanlara Açıktır1117

2- Duruşmalar İlgili Olmayanlara Açıktır.1117

B- KOŞULLARI VARSA GİZLİ OLARAK YAPILABİLİR

(TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. II)1118

1- Gizliliğin Kapsamı1118

Duruşmaların Bir Kısmının Gizli Olarak Yapılması 1118

Duruşmaların Tamamının Gizli Olarak Yapılması.1118

2- Gizliliğin Koşulları .1119

Genel Ahlâkın Kesin Olarak Gerekli Kıldığı Hâller.1119

Kamu Güvenliğinin Kesin Olarak Gerekli Kıldığı

Hâller 1119

Yargılama ile İlgili Kişilerin Korunmaya Değer

Üstün Bir Menfaatinin Kesin Olarak Gerekli

Kıldığı Hâller1120

3- Gizliliğin İstenilmesi 1120

Taraflardan Birinin Talebi Üzerine

(HMK m. 28 f. II).1120

Kendiliğinden (HMK m. 28 f. II)1120

4- Gizliliğin Karara Bağlanması . 1120

Ön Sorunlar Hakkındaki Hükümler Uygulanır 1120

Gerekçe, Esas Hakkındaki Kararı İle Birlikte

Açıklanır.1121

5- Gizliliğin Sonuçları 1121

İlgililer Dışındakiler Salondan Çıkartılır.1121

Hazır Bulunanlar Uyarılır (HMK m. 28 f. IV) .1121

Hazır Bulunanlara Ceza İhtarı Yapılır

(HMK m. 28 f. IV).1121

Ceza İhtarı Tutanağa Geçirilir (HMK m. 28 f. IV).1122

Yalnız Başına Kanun Yoluna Başvurulamaz. .1122

Kararın Gizli Verilmesini Gerektirmez. 1122

III. KARARLARIN BİLDİRİLMESİNİN ALENİYETİ

(HMK m. 28 f. I)1122

İŞLEMLERİN ALENİYETİ.1122

A- DOSYANIN İNCELENMESİ (HMK m. 161)1122

B- TUTANAK ÖRNEĞİ VERİLMESİ (HMK m. 158)1123

& 55. DÜRÜST DAVRANMA VE DOĞRUYU SÖYLEME

YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29).1124

GENEL OLARAK.1124

İçindekiler 73

DÜRÜST DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. I).1124

III. DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ (HMK m. 29 f. II)1125

A- YÜKÜMLÜLÜĞÜN TARAFLARI1125

1- Davanın Tarafları. 1125

2- Taraf Vekilleri 1125

3- Tarafların Kanuni Temsilcileri 1125

B- YÜKÜMLÜLÜĞÜN KONUSU.1126

C- YÜKÜMLÜLÜĞÜN KAPSAMI1126

1- Beyanlar 1126

2- Açıklamalar. 1126

D- YÜKÜMLÜLÜĞÜN SINIRI.1126

1- Vakıa Uydurmama. 1126

2- Vakıaya Karşı Çıkmama. 1126

E- YÜKÜMLÜLÜĞÜN İSTİSNALARI.1126

1- Soruşturma veya Kovuşturma ile Karşılaşılacak Olmak. 1126

2- Namus ve Onuru Etkilenecek Olmak 1127

& 56. USUL EKONOMİSİ İLKESİ (AİHS m. 6/1, TCA m. 141 f. IV,

HMK m. 30)1128

GENEL OLARAK.1128

UNSURLARI.1128

A- BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE YARGILAMA)

(HMK m. 30).1128

B- ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE

YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I).1128

C- UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE YARGILAMA)

(TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I).1129

III. YANSIMASI1129

A- DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166)1129

B- DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167) 1129

C- DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ1130

D- ÖN SORUN İNCELEMESİ.1130

E- USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI1130

DEĞERLENDİRİLMESİ .1130

& 57. HÂKİMİN DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ (HMK m. 31) 1132

GENEL OLARAK.1132

AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ .1132

A- MADDİ AYDINLATMA .1133

B- HUKUKİ AYDINLATMA.1133

III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU .1133

A- BELİRSİZ HUSUSLAR.1133

74 İçindekiler

B- ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR.1133

AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ.1134

A- AÇIKLAMA YAPTIRMA .1134

B- SORU SORMA.1134

C- DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME 1134

D- TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME1134

AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI1135

A- SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ1135

B- SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ.1135

C- SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ .1135

D- SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ1135

& 58. YARGILAMAYI HÂKİMİN SEVK VE İDARE ETMESİ İLKESİ

(HMK m. 32).1136

GENEL OLARAK.1136

HÂKİME BIRAKILAN YÜKÜMLÜLÜK (HMK m. 32 f. I).1136

A- YARGILAMANIN SEVK VE İDARESİ .1136

1- Şekli Sevk ve İdare  1136

2- Maddi Sevk ve İdare 1136

B- YARGILAMA DÜZENİNİN BOZULMAMASI İÇİN

TEDBİR ALMA1136

III. DİLEKÇENİN YENİDEN DÜZENLENMESİ (HMK m. 32 f. II) .1137

A- YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREKEN DİLEKÇELER1137

1- Okunamayan Dilekçe. 1137

2- Uygunsuz Olan Dilekçe . 1137

3- İlgisiz Olan Dilekçe . 1137

B- YENİDEN DÜZENLENME USULÜ.1138

1- Uygun Bir Süre Verilir. 1138

Yeni Dilekçe Verilmesinin Sonuçları 1138

Yeni Dilekçe Verilmemesinin Sonuçları .1138

2- İlk Dilekçe Dosyada Kalır 1138

& 59. HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ

(HMK m. 33).1139

GENEL OLARAK.1139

TARAFLARCA DAVA MALZEMESİ GETİRİLİR (HMK m. 25) 1139

III. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ ZORUNLU

DEĞİLDİR.1139

A- DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ

ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK m. 119 f. I/g)1139

B- CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP GÖSTERMESİ

ZORUNLU DEĞİLDİR (HMK M. 129 F. I/F).1140

İçindekiler 75

TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP

DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141)1140

TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP HÂKİMİ

ETKİLEMEZ .1140

A- YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ1140

B- EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ1140

C- BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ ETKİLEMEZ1141

D- HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ1141

TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HUKUKİ

NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR1141

VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN HANGİSİNİN

SABİT OLDUĞUNU HÂKİM BELİRLER1141

VIII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN HUKUK

NORMUNU HÂKİM UYGULAR1141

A- TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR .1142

B- YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU KENDİLİĞİNDEN

UYGULAR (5718 SK m. 2).1142

& 60. HÂKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU (HMK m. 46-49)1143

DEVLETİN SORUMLULUĞU VE RÜCU (HMK m. 46) .1143

A- DEVLET ALEYHİNE TAZMİNAT DAVASI BELİRLİ

SEBEPLERE DAYANILARAK AÇILABİLİR.1143

1- Kayırma, Taraf Tutma, Kin veya Düşmanlık Sebebiyle

Hüküm veya Karar Verilmiş Olması . 1143

2- Menfaat Sebebiyle Kanuna Aykırı Hüküm veya Karar

Verilmiş Olması. 1143

3- Açık ve Kesin Bir Kanun Hükmüne Aykırı Karar veya

Hüküm Verilmiş Olması. 1143

4- Duruşma Tutanağında Bulunmayan Bir Sebebe

Dayanılarak Hüküm Verilmiş Olması . 1144

5- Değiştirilerek, Tahrif Edilerek veya Söylenmeyen Bir

Sözün Hüküm ya da Karara Etkili Olacak Şekilde

Söylenmiş Gibi Gösterilerek Hüküm Verilmiş Olması. 1144

6- Hakkın Yerine Getirilmesinden Kaçınılmış Olması 1144

B- TAZMİNAT DAVASININ AÇILMASI, HÂKİME KARŞI

BİR CEZA SORUŞTURMASININ YAPILMASI YAHUT

MAHKÛMİYET ŞARTINA BAĞLANAMAZ.1144

C- SORUMLU HÂKİME RÜCÜ SÜRESİ .1144

DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT DAVASININ

AÇILACAĞI MAHKEME (HMK m. 47).1144

III. DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT DAVASINDA

DAVA DİLEKÇESİ VE DAVANIN İHBARI (HMK m. 48)1145

76 İçindekiler

A- DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT DAVASINDA

DAVA DİLEKÇESİ.1145

B- DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT DAVASINDA

DAVANIN İHBARI1145

DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT DAVASININ

REDDİ HÂLİNDE VERİLECEK CEZA (HMK m. 49)1145

& 61. DOĞRUDANLIK İLKESİ (HMK m. 197).1147

GENEL OLARAK.1147

DELİLLERİN TOPLANMASINDA DOĞRUDANLIK

(HMK m. 197)1147

A- MAHKEME HUZURUNDA TOPLAMA1147

B- İSTİNABE YOLUYLA TOPLAMA.1148

III. KARAR VERİLMESİNDE DOĞRUDANLIK1148

A- KURAL: AYNI HAKİM İÇİN DOĞRUDANLIK.1148

B- İSTİSNA: FARKLI HAKİM KARAR VEREBİLİR.1148

& 62. DELİLLERİN SERBESTÇE DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİ

(TMK m. 184 f. IV. HMK m. 198)1149

GENEL OLARAK.1149

KAPSAMI1149

A- HUKUKSAL NİTELENDİRME HÂKİME AİTTİR 1149

B- TANIK ANLATIMI KURAL OLARAK HÂKİMİ BAĞLAR .1149

C- DEĞERLENDİRME HUKUKA UYGUN YAPILMALIDIR1149

1- Değerlendirme Gerekçesi Gösterilmelidir. 1149

2- Değerlendirme Hukuka Vakıalara Uygun Olmalıdır  1149

& 63. TÜRKÇE KULLANMA İLKESİ (HMK m. 263).1151

GENEL OLARAK.1151

MAHKEMENİN DİLİ (TCA m. 3 f. I) 1151

III. TARAFLARIN DİLİ.1151

A- TARAFLARIN KONUŞMA DİLİ 1151

B- TARAFLARIN YAZMA DİLİ.1152

TANIKLARIN DİLİ (HMK m. 263 f. I)1152

& 64. ADİL YARGILANMA HAKKI (AİHS m. 6, TCA m. 36).1153

GENEL OLARAK.1153

KAPSAMI1153

A- ADİL SİLAHLARLA YARGILANMA1153

B- ADİL AÇIKLIKTA YARGILANMA1154

C- ADİL SÜREDE YARGILANMA1154

D- ADİL MAHKEMEDE YARGILANMA.1154

& 65. TEKSİF İLKESİ1155

GENEL OLARAK.1155

İçindekiler 77

KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA MALZEMESİ

İLERİ SÜRÜLEBİLİR1155

A- DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I)1156

1- Kural Olarak 1156

2- Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 1156

B- DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 1156

1- Kural Olarak 1156

2- Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede

Verilmezse. 1156

3- Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede Verilmezse 1156

III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI1157

A- ISLAH (HMK m. 141 f. II).1157

B- KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ

(HMK m. 141 f. II)1157

C- ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95-101).1157

D- YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI TAŞIMAMAK

(HMK m. 145).1157

E- SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ

TARAFIN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMASI

(HMK m. 145).1158

& 66. SÖZLÜLÜK İLKESİ1159

SÖZLÜLÜK İLKESİ 1159

A- TAHKİKAT AŞAMASINDA TARAFLARIN

DİNLENİLMESİ (HMK m. 144 f. I).1159

B- İSTİCVAP SIRASINDA GERÇEĞİ SÖYLEME

(HMK m. 173 f. II)1159

C- ISLAHIN SÖZLÜ YAPILMASI (HMK m. 177 f. II).1159

D- SÖZLÜ YARGILAMADA SON SÖZÜN SÖYLENMESİ

(HMK m. 186 f. II)1159

E- TANIKLIKTAN ÇEKİNME SEBEPLERİNİN

BİLDİRİLMESİ (HMK m. 252)1160

F- TANIĞIN DİNLENİLMESİ (HMK m. 261 f. II).1160

G- BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARI (HMK m. 279)1160

H- HÜKMÜN MÜZAKERESİ SIRASINDA TARAFLARIN

SÖZLÜ AÇIKLAMALARI (HMK m. 295).1160

I- TAVZİH SIRASINDA SÖZLÜ AÇIKLAMA

(HMK m. 306 f. II)1160

İ- FERAGAT VE KABULÜN SÖZLÜ YAPILMASI

(HMK m. 309 f. I) .1160

YAZILILIK İLKESİNİN UYGULANMASI

(HMK m. 133, 177, 246, 263, 279, 342, 364) 1160

78 İçindekiler

A- DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 118).1161

B- KARŞI DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 133).1161

C- ISLAH (HMK m. 177)1161

D- CEVAPLARINI YAZILI OLARAK BİLDİRMESİ İÇIN

TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLMESİ

(HMK m. 246 f. I) .1161

E- TANIK, SAĞIR VE DİLSİZ OLUP OKUMA VE YAZMAYI

BİLİYORSA, SORULARIN YAZILI BİLDİRİLMESİ

(HMK m. 263 f. II)1161

F- BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜ YAZILI

BİLDİRMESİ (HMK m. 279 f. I) 1161

G- KANUN YOLLARINA BAŞVURMA.1161

& 67. VEKÂLET (HMK m. 71-83).1162

GENEL OLARAK.1162

A- YASAL TEMSİL (HMK m. 52).1162

B- İRADİ TEMSİL (HMK m. 71-83).1164

1- Zorunlu Değildir (1136 SK m. 35 f. III, c. 1,

HMK m. 71) 1164

2- Sadece Baroda Kayıtlı Avukatlar Temsil Edebilir

(1136 SK m. 35 f. I). 1164

3- Stajyer, Avukatın Takip Ettiği Davanın Duruşmasına

Giremez (1136 SK m. 26 f. I)  1164

VEKİL ARACILIĞIYLA DAVA AÇILMASI.1164

A- DAVA TAYİN EDİLEN VEKİL ARACILIĞIYLA

AÇILABİLİR 1164

1- Dava Ehliyeti Bulunan Herkes Vekil Atayabilir

(HMK m. 71)  1164

2- Birden Fazla Vekil Görevlendirilebilir (HMK m. 75). 1165

3- Borçlar Kanununun Temsile İlişkin Hükümleri

Uygulanır (HMK m. 72) . 1165

4- Vekâletnamenin Aslı veya Örneğinin Dava Dosyasına

İbraz Edilmesi Zorunludur (HMK m. 76 f. I, 77 f. I) 1165

Noter Tarafından Onaylanan veya Düzenlenen

Vekâletname Bulunmalıdır1165

Vekâletname Her Dosya İçin İbraz Edilmelidir1166

Aslına Uygun Örneği Avukat Tarafından

Onaylanmış Olmalıdır1166

Adli Yardımla Görevlendirilen Vekaletname

Vermelidir.1166

Vekâletnamelere, Baro Pulu Yapıştırılmalıdır.1166

Vekâletname Usulüne Uygun Düzenlenmelidir.1167

İçindekiler 79

İlgilinin İşitme, Konuşma veya Görme

Özürlü Olması (Noterler Kanunu m. 73)1167

İlgilinin Okur Yazar Olmaması (Noterler

Kanunu m. 87)1167

İlgilinin İmza Bilmemesi

(Noterler Kanunu m. 75)1167

Yetki Belgesine Dayanma1168

Vekil Türkiye Barolarından Birine Kayıtlı

Olmalıdır.1168

B- DAVADA KENDİSİNİ VEKİL ARACILIĞIYLA TEMSİL

ETTİRMESİ KARARI VERİLEBİLİR 1169

1- Davasını Bizzat Takip Edebilecek Ehliyette Olmaması

Sebebiyle (HMK m. 80). 1169

Uygun Bir Süre Tanınmalıdır1169

Karara Uymayan Taraf Hakkında Yokluğu

Hâlindeki Hükümlere Göre İşlem Yapılır.1169

2- Davasını Kendisi Takip Eden Kimsenin Duruşmada

Uygun Olmayan Tutum ve Davranışta Bulunması

Sebebiyle (HMK m. 79 f. II)  1169

Hâkim Kendisini Uyarmış Olmalıdır1169

Uyarıya Uyulmamış Olmalıdır1169

Temsile Gerek Görülmelidir1170

Uygun Bir Süre Tanınmalıdır 1170

Karara Uymayan Taraf Hakkında Yokluğu

Hâlindeki Hükümlere Göre İşlem Yapılır.1170

C- DAVAYI TAYİN EDİLEN VEKİL TAKİP EDİLEBİLİR1170

1- Genel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar 1170

Davanın Takibi İçin Gereken Bütün İşlemleri

Yapma Yetkisi (HMK m. 73 f. I)1170

Hükmün Yerine Getirilmesi Yetkisi

(HMK m. 73 f. I)1170

Yargılama Giderlerinin Tahsili İle Makbuz Verme

Yetkisi (HMK m. 73 f. I).1170

Sınırlandırıcı İşlemler Karşı Taraf Yönünden

Geçersizdir (HMK m. 73 f. II)1170

2- Özel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar (HMK m. 74) 1171

Sulh Olamaz .1171

Hâkimi Reddedemez1171

Davanın Tamamını Islah Edemez1171

Başkasını Tevkil Edemez.1171

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarına

Başvuramaz 1171

80 İçindekiler

Davadan Feragat Edemez1171

Kanun Yollarından Feragat Edemez1171

Yargılamanın İadesi Yoluna Gidemez.1171

ı. Hâkimlerin Fiilleri Sebebiyle Devlet Aleyhine

Tazminat Davası Açamaz 1171

3- Vekilinin Açıklamalarına İtiraz Etmeyen Hazır Taraf

Açıklamalara Rıza Göstermiş Sayılır (HMK m. 78)  1172

4- Avukat Sebebiyle Yargılama Başka Bir Güne

Bırakılamaz. 1172

Avukat Tutmak İstenmesi Sebep Değildir

(HMK m. 77 f. III).1172

Avukatın İstifa Etmesi Sebep Değildir

(HMK m. 77 f. IV).1172

Avukatın Azledilmesi Sebep Değildir

(HMK m. 77 f. IV).1172

Avukatın Dosyayı İncelememiş Olması Sebep

Değildir (HMK m. 77 f. IV).1172

Geçerli Bir Özür Bulunmamalıdır.1172

Verilen Süre Sonunda Davaya Devam Olunur.1172

III. VEKÂLETNAMESİZ DAVA AÇILMASI VE İŞLEM

YAPILMASI (HMK m. 77).1172

A- GECİKMESİNDE ZARAR DOĞABİLECEK HÂL

BULUNMALIDIR1172

B- MAHKEME KESİN SÜRE VERMELİDİR 1173

1- Kesin Süre İçinde Vekâletname Verilmezse. 1173

Dava Açılmamış veya Gerçekleştirilen İşlemler

Yapılmamış Sayılır.1173

Vekâletname İbraz Etmeyen Avukat Ödemeye

Mahkûm Edilir.1173

Celse Harcı İle Diğer Yargılama Giderleri1173

Karşı Tarafın Uğradığı Zararlar. 1173

Kötüniyetle Yapan Avukat Yazıyla Bildirilir.1173

2- Asıl Taraf Yapılan İşlemleri Kabul Ettiğini Dilekçeyle

Mahkemeye Bildirmezse 1173

VEKİLİN VEKÂLET GÖREVİNİN SONA ERMESİ.1173

A- VEKİLİN AZLİ (HMK m. 81, 83).1174

B- VEKİLİN İSTİFASI (HMK m. 81, 82)1174

C- VEKİLİN DURUŞMADA UYGUN OLMAYAN TUTUM

VE DAVRANIŞI (HMK m. 79 f. I).1175

D- ÖLÜM (TBK m. 43 f. I, 513).1175

1- Vekilin Ölümü ve Gaipliği 1175

İçindekiler 81

2- Vekil Edenin Ölümü ve Gaipliği. 1175

E- MEDENÎ HAKLARI KULLANMA EHLİYETİNİ

KAYBETME (TBK m. 43 f. I, 513).1175

1- Vekilin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini Kaybetmesi 1176

2- Vekil Edenin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini

Kaybetmesi . 1176

F- İFLÂS (TBK m. 43 f. I, 513)1176

1- Vekilin İflası 1176

2- Vekil Edenin İflası . 1176

G- VEKİLİN MESLEKTEN ÇIKARILMASI, AYRILMASI,

TEDBİREN İŞTEN YASAKLANMASI 1176

H- İLK AVUKAT MUVAFAKAT ETMEDİĞİ HALDE BAŞKA

AVUKATA VEKALET VERİLMESİ (1136 SK m. 172 f. III)1177

& 68. DAVA ÇEŞİTLERİ (HMK m. 105-113)1178

GENEL OLARAK.1178

KORUMA TÜRÜNE GÖRE DAVALAR .1178

A- EDA DAVALARI (HMK m. 105)1178

1- Yapma. 1179

2- Yapmama/Kaçınma . 1179

3- Verme . 1179

B- TESPİT DAVALARI (HMK m. 106).1179

1- Çeşitleri. 1179

Menfi/Olumsuz 1179

Müspet/Olumlu 1180

2- Etkisi. 1180

YENİLİK DOĞURAN/İNŞAİ DAVALAR (HMK m. 108)1181

1- Geleceğe Etkili 1181

2- Geçmişe Etkili. 1181

III. TALEBİN NİCELİĞİNE GÖRE DAVALAR1181

A- BELİRSİZ ALACAK DAVASI (HMK m. 107)1181

B- KISMİ DAVALAR (HMK m. 109)1183

C- DAVALARIN YIĞILMASI/OBJEKTİF DAVA

BİRLEŞMESİ (HMK m. 110)1184

D- TERDİTLİ/KADEMELİ DAVALAR (HMK m. 111)1184

E- SEÇİMLİK DAVALAR (HMK m. 112)1185

F- YARIŞAN DAVALAR .1185

& 69. DAVA ŞARTLARI (HMK m. 114-11)1186

DAVA ŞARTLARININ KONUSU (HMK m. 114).1186

A- GENEL OLARAK1186

B- DAVA ŞARTLARI1186

82 İçindekiler

1- Türk Mahkemelerinin Yargı Hakkının Bulunması

(HMK m. 114 f. 1/a) 1186

Yer Bakımından Yargı Hakkının Bulunması 1186

Kişi Bakımından Yargı Hakkının Bulunması .1186

2- Yargı Yolunun Caiz Olması (HMK m. 114 f. 1/b) 1186

3- Mahkemenin Görevli Olması (HMK m. 114 f. 1/c) . 1186

4- Mahkemenin Yetkili Olması (HMK m. 114 f. 1/ç). 1187

5- Tarafların, Taraf ve Dava Ehliyetine Sahip Olmaları

(HMK m. 114 f. 1/d) 1187

Tarafların, Taraf Ehliyetine Sahip Olmaları1187

Tarafların, Dava Ehliyetine Sahip Olmaları1187

Davacının Dava Ehliyetine Sahip Olması.1187

Davalının Dava Ehliyetine Sahip Olması .1188

6- Temsilcinin Gerekli Niteliğe Sahip Bulunması

(HMK m. 114 f. 1/d). 1189

7- Vekilin Davaya Vekâlet Ehliyetine Sahip Olması

(HMK m. 114 f. 1/f). 1189

8- Usulüne Uygun Düzenlenmiş Bir Vekâletnamesinin

Bulunması (HMK m. 114 f. 1/f). 1189

9- Davacının Yatırması Gereken Gider Avansının Yatırılmış

Olması (HMK m. 114 f. 1/g) 1189

10- Teminat Gösterilmesine İlişkin Kararın Gereğinin Yerine

Getirilmesi (HMK m. 114 f. 1/ğ)  1190

11- Davacının Dava Açmakta Hukuki Yararının Bulunması

(HMK m. 114 f. 1/h) 1190

Genel Olarak.1190

Davanın İhbarında (HMK m. 63)1191

Fer’i Müdahalede (HMK m. 66).1191

Delil Tespitinde (HMK m. 400 f. II) .1191

Tenfiz İsteminde (MÖHUK m. 52 f. I).1191

12- Aynı Davanın, Daha Önceden Açılmış ve Hâlen

Görülmekte (Derdestlik) Olmaması (HMK m. 114 f. 1/ı). 1191

Davanın Tarafları ve Sıfatları Aynı Olmalıdır.1192

Davanın Konusu Aynı Olmalıdır.1192

Davada Dayanılan Olaylar Aynı Olmalıdır.1193

13- Aynı Davanın, Daha Önceden Kesin Hükme

Bağlanmamış Olması (HMK m. 114 f. 1/i) 1193

DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ (HMK m. 115) 1193

A- DAVA ŞARTLARININ VARLIĞINI BELİRLEME1193

1- Mahkeme Davanın Her Aşamasında Kendiliğinden

Araştırır (HMK m. 115 f. I). 1193

İçindekiler 83

2- Taraflar Her Zaman İleri Sürebilir (HMK m. 115 f. I) 1193

B- DAVA ŞARTLARININ NOKSANLIĞINI GİDERME.1194

1- Noksanlığının Giderilmesi Mümkün İse

(HMK m. 115 f. II)  1194

2- Noksanlık Hüküm Anında Giderilmişse

(HMK m. 115 f. III). 1194

& 70. DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 118-125).1195

GENEL OLARAK.1195

DAVANIN AÇILMA ZAMANI (HMK m. 118) .1195

A- DİLEKÇENİN KAYDEDİLDİĞİ TARİHTE AÇILMIŞ

SAYILIR1195

B- DAVA DİLEKÇESİNE ÖRNEK EKLENİR.1197

III. DAVA DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 119)1197

A- DAVA DİLEKÇESİNDE BULUNACAK HUSUSLAR

(HMK m. 119 f. I)1197

1- Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a) 1197

2- Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri

(HMK m. 119 f. I/b). 1198

3- Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası

(HMK m. 119 f. I/c). 1199

4- Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı

Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/ç). 1199

5- Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin

Davalarda, Dava Konusunun Değeri

(HMK m. 119 f. I/d). 1199

6- Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların

Sıra Numarası Altında Açık Özetleri

(HMK m. 119 f. I/e). 1200

7- İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat

Edileceği (HMK m. 119 f. I/f) . 1200

8- Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g) 1201

9- Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ) . 1201

10- Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya Vekilinin

İmzası (HMK m. 119 f. I/h). 1201

B- DAVA DİLEKÇESİNDEKİ TAMAMLANMASI

ZORUNLU EKSİKLİKLER (HMK m. 119 f. II).1201

1- Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri

(HMK m. 119 f. I/b). 1201

2- Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası

(HMK m. 119 f. I/c). 1204

84 İçindekiler

3- Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı

Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri (HMK m. 119 f. I/ç). 1205

4- Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ) . 1205

5- Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya Vekilinin

İmzası (HMK m. 119 f. I/h). 1205

C- DAVA DİLEKÇESİNDEKİ ÖN İNCELEME BİTENE

KADAR TAMAMLANABİLECEK EKSİKLİKLER

(HMK m. 119 f. II)1205

1- Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a) 1205

2- Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin

Davalarda, Dava Konusunun Değeri

(HMK m. 119 f. I/d). 1205

3- Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün Vakıaların

Sıra Numarası Altında Açık Özetleri

(HMK m. 119 f. I/e). 1206

4- İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat

Edileceği (HMK m. 119 f. I/f) . 1206

5- Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g) 1207

DAVA İÇİN HARÇ VE AVANS ÖDENMESİ (HMK m. 120)1207

A- YARGILAMA HARÇLARI YATIRILIR1207

1- Bağımsız Talep İle İlgili Nispi Harç Verilmelidir. 1207

2- Cevap Dilekçesi Mahiyetindeki Talebe İlişkin Harç

Sonradan Yatırılmış Olması Bu Talebi Karşı Dava

Haline Getirmez. 1207

3- Adli Yardım Konusunda Bir Karar Verilinceye Kadar

Harç Alınmaz. . 1207

4- Cevap Dilekçesindeki İstekler Karşı Dava Sayılamaz 1208

5- Duraksama Varsa Açıklama İstenmelidir (HMK m. 31). 1208

6- Nisbi Harç Eksik İse Tamamlanması İçin Mehil

Verilmelidir. 1208

Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir1208

Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası İşlemden

Kaldırılır1208

Harç Yatırılıp Yenilenirse.1208

Harç Yatırılıp Yenilenmezse.1208

B- GİDER AVANSI YATIRILIR.1209

1- Adalet Bakanlığınca Çıkarılacak Gider Avansı

Tarifesinde Belirlenir . 1210

2- Yeterli Olmadığı Anlaşılırsa Süre Verilir . 1210

3- Gider Avansının Yatırılmış Olması Dava Şartıdır

(HMK m. 114 f. 1/g) 1211

4- Mahkeme Veznesine Yatırılır 1211

İçindekiler 85

C- GİDER AVANSINDA ZAMAN BAKIMINDAN

UYGULAMA1211

D- GİDER AVANSININ İADESİ1212

DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN BELGELERİN

VERİLMESİ (HMK m. 121) 1212

A- DAVACININ ELİNDE BULUNAN BELGELER VERİLİR1212

1- Asılları Verilir 1212

2- Örnekleri Verilir. 1212

Harç ve Vergiye Tabi Değildir.1212

Sadece Örnekler Verilebilir1212

B- BAŞKA YERLERDEN GETİRTİLECEK BELGE VE

DOSYALAR İÇİN AÇIKLAMA YAPILIR1212

DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞ EDİLMESİ (HMK m. 122) .1212

A- MAHKEME TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLİR1213

B- DAVALIYA TEBLİĞ EDİLİR.1213

C- CEVAP SÜRESİ GÖSTERİLİR1214

VII. DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)1214

A- HÜKÜM KESİNLEŞİNCEYE KADAR GERİ

ALINABİLİR1214

1- İDM Aşamasında Geri Alınabilir 1214

2- İstinaf Aşamasında Geri Alınabilir 1214

3- Temyiz Aşamasında Geri Alınabilir  1214

B- DAVALININ AÇIK RIZASI BULUNMALIDIR.1214

C- DAVANIN GERİ ALINMASININ SONUÇLARI.1215

1- Davadan Feragat Etmiş Sayılmaz . 1215

2- Dava Derdest Olmaktan Çıkar 1215

3- Dava Açılmamış Sayılır . 1216

4- Dava Yeniden Açılabilir . 1216

5- Yargılama Giderleri Davacıya Yükletilir . 1216

VIII. DAVANIN TERDİTLİ AÇILMASI (HMK m. 111)1216

A- TALEP BİRDEN FAZLA OLMALIDIR 1216

B- TALEPLER ARASINDA ASLİLİK-FERÎLİK İLİŞKİSİ

KURULMALIDIR1216

C- TALEPLER AYNI DAVA DİLEKÇESİNDE İLERİ

SÜRÜLMELİDİR.1216

D- TALEPLER ARASINDA BAĞLANTI BULUNMALIDIR.1216

E- ASLİ TALEBİNİN ESASTAN REDDİNE KARAR

VERİLMEDEN FER’Î TALEP İNCELENEMEZ .1216

DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME YASAĞI

(HMK m. 141)1217

86 İçindekiler

A- DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME

YASAĞININ BAŞLANGICI.1217

B- DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME YASAĞI

KAPSAMINDA KALANLAR1218

1- Dava Sebebini (Dayanak Vakıaları) Genişletme veya

Değiştirme Yasaktır 1218

2- Talep Sonucunu Genişletme veya Değiştirme Yasaktır. 1218

3- Dava Tarihinden Sonra Gerçekleşen Vakıalar 1219

C- DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME

YASAĞININ İSTİSNALARI 1219

1- Davalının Açık Muvafakati İle Yapılabilir. 1219

2- Islah İle Yapılabilir. 1219

SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME YASAĞI

(HMK m. 141)1219

A- SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME

YASAĞININ BAŞLANGICI.1220

B- SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME

YASAĞI KAPSAMINDA KALANLAR1223

1- Savunma Sebebini (Dayanak Savunma Vakıalarını)

Genişletme veya Değiştirme Yasaktır 1224

2- Talep Sonucunu Genişletme veya Değiştirme Yasaktır. 1224

C- SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME

YASAĞININ İSTİSNALARI 1224

1- Davacının Açık Muvafakati İle Yapılabilir  1224

2- Islah İle Yapılabilir. 1224

& 71. KARŞI DAVA (HMK m. 132-135).1225

GENEL OLARAK.1225

KARŞI DAVA UYGULAMASI.1225

A- KARŞI DAVA AÇILABİLMESİNİN ŞARTLARI

(HMK m. 132).1225

1- Asıl Dava Açılmış ve Hâlen Görülmekte Olmalıdır

(HMK m. 132 f. I) . 1225

2- Davalar Arasında Bağlantı Mevcut Olmalıdır

(HMK m. 132 f. I) . 1225

3- Süresi İçinde Açılmış Olmalıdır (HMK m. 133 f. II) 1225

B- KARŞI DAVANIN ŞARTLAR GERÇEKLEŞMEDEN

AÇILMASI (HMK m. 132 f. II).1225

1- Asıl Davadan Ayrılmasına Karar Verilir (HMK m. 167). 1225

2- Gerekiyorsa Dosyanın Görevli Mahkemeye

Gönderilmesine Karar Verilir 1225

3- Asıl Dava Konusuz Kalırsa Ayrı Esasa Kaydedilir. 1225

İçindekiler 87

C- KARŞI DAVANIN AÇILMASI.1226

1- Cevap Dilekçesiyle Açılabilir (HMK m. 133 f. I)  1226

2- Esasa Cevap Süresi İçinde Ayrı Bir Dilekçe Verilmek

Suretiyle Açılabilir (HMK m. 133 f. I) 1226

3- Karşı Davaya Karşı Açılamaz (HMK m. 132 f. III) . 1226

D- KARŞI DAVA İÇİN UYGULANACAK HÜKÜMLER .1226

1- Asıl Davanın Sona Ermesi Karşı Davanın Karara

Bağlanmasına Engel Oluşturmaz (HMK m. 134) 1226

2- Karşı Dava Hakkında Dava İle İlgili Hükümler

Uygulanır (HMK m. 135) 1226

Bağımsız Dava Gibi Harca Tabidir.1226

Asıl Davayı Kabul Karşı Dava Sayılamaz1227

Karşı Dava Yokken Var Gibi Karar Verilemez .1227

Süresinde Yenilenmişse İncelenmelidir.1227

Karşı Dava İçin Karar Verilmelidir .1227

Sadece Karşı Dava İçin Karar Verilemez1227

Davalar Bağımsızlıklarını Korur.1227

& 72. KARŞILIKLI DİLEKÇELERİN VERİLMESİ (HMK m. 126-136).1228

GENEL OLARAK.1228

CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 126-131) .1229

A- CEVAP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ (HMK m. 126)1229

1- Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu Mahkemeye

Verilir 1229

2- Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir.  1229

3- Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte Verilmiş Sayılır. 1229

4- Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme Tarafından

Davacıya Tebliğ Edilir . 1229

Davacıya Tebliğ Edilir .1230

Davacıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip İşlemler

Yapılamaz .1230

B- CEVAP DİLEKÇESİNİ VERME SÜRESİ (HMK m. 127).1230

1- Dava Dilekçesinin Davalıya Tebliğinden İtibaren İki

Haftadır. 1230

2- Bir Ayı Geçmemek Üzere Ek Bir Süre Verilebilir 1230

C- CEVAP DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 129).1231

1- Cevap Dilekçesinde Bulunacak Hususlar

(HMK m. 129 f. I) . 1231

Mahkemenin Adı1231

Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri;

Davalı Yurt Dışında İse Yurt İçinde Göstereceği Bir

Adres.1231

88 İçindekiler

Davalının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası.1231

Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı

Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri1231

Davalının Savunmasının Dayanağı Olan Bütün

Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri.1231

Savunmanın Dayanağı Olarak İleri Sürülen Her Bir

Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği.1231

Dayanılan Hukuki Sebepler,1232

Açık Bir Şekilde Talep Sonucu1232

ı. Davalının veya Varsa Kanuni Temsilcisinin Yahut

Vekilinin İmzası1232

Cevap Dilekçesinde Gösterilen ve Davalının Elinde

Bulunan Belgelerin Asıllarıyla Birlikte Örneğinin

ve Başka Yerlerden Getirtilecek Belge ve Dosyalar

İçin Açıklama .1232

2- Cevap Dilekçesindeki Eksikliğin Tamamlanması

(HMK m. 130). 1233

D- CEVAP DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN BELGELERİN

VERİLMESİ (HMK m. 129 f. II, 121) 1233

1- Davalının Elinde Bulunan Belgeler Verilir  1233

Asılları Verilir.1233

Örnekleri Verilir1233

Harç ve Vergiye Tabi Değildir.1233

Sadece Örnekler Verilebilir1233

2- Başka Yerlerden Getirtilecek Belge ve Dosyalar

İçin Açıklama Yapılır .1233

E- CEVAP DİLEKÇESİNİN SONUÇLARI1234

1- Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonucu (HMK m. 128) 1234

Dava Dilekçesinde İleri Sürülen Vakıaların Tamamı

İnkâr Edilmiş Sayılır1234

Hem Asıl İspat Hem de Karşı İspat Bağlamında

Delil İleri Sürme Hakkı Kaybedilmiş Olur.1235

2- Cevap Dilekçesi Verilmesinin Sonucu (HMK m. 131). 1235

III. TARAFLARIN İKİNCİ DİLEKÇELERİ (HMK m. 136)1235

A- CEVABA CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 136 f. I).1235

1- Cevaba Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu

Mahkemeye Verilir 1236

2- Cevaba Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir. 1236

3- Cevaba Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte

Verilmiş Sayılır. . 1236

4- Cevaba Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme

Tarafından Davalıya Tebliğ Edilir. 1236

İçindekiler 89

Davalıya Tebliğ Edilir1236

Davalıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip İşlemler

Yapılamaz .1236

B- İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 136 f. I).1236

1- İkinci Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu

Mahkemeye Verilir 1236

2- İkinci Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir 1237

3- İkinci Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte Verilmiş

Sayılır 1237

4- İkinci Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme Tarafından

Davacıya Tebliğ Edilir . 1237

Davacıya Tebliğ Edilir .1237

Davacıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip İşlemler

Yapılamaz .1237

C- KIYASEN UYGULANABİLECEK HÜKÜMLER

(HMK m. 136 f. II)1238

& 73. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI (HMK m. 150).1239

GENEL OLARAK.1239

A- TARAFLAR USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE DAVET

EDİLMİŞ OLMALIDIR (HMK m. 150 f. I).1239

B- DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI KOŞULLARI

GERÇEKLEŞMELİDİR1240

1- Taraflar Duruşmaya Gelmemiş ve Mazeret Dilekçesi

Göndermemiş Olabilir (HMK m. 150 f. I). 1240

2- Taraflar Duruşmaya Gelip Davayı Takip

Etmeyeceklerini Bildirmiş Olabilir (HMK m. 150 f. I). 1241

3- Taraflar Duruşmaya Gelmemiş ve Mazeret Dilekçesi

Gönderilmiş Olabilir 1241

Mazeret Kabul Edilirse Yeni Duruşma Günü

Belirlenir.1241

Mazeret Kabul Edilmezse Dosya İşlemden

Kaldırılır1241

4- Taraflardan Biri Duruşmaya Gelmemiş Diğeri Gelmiş

Olabilir 1241

Gelen Tarafın Talebi Üzerine Dosya İşlemden

Kaldırılır (HMK m. 150 f. II) .1241

Gelen Tarafın Talebi Üzerine Gelmeyenin

Yokluğunda Duruşmaya Devam Edilir

(HMK m. 150 f. II).1242

5- Duruşma Gününün Belli Edilmesi İçin Başvuru Gereken

Hâllerde Gün Tespit Ettirilmemiş Olabilir

(HMK m. 150 f. III). 1242

90 İçindekiler

C- GEÇERLİ BİR ÖZRÜ OLMAKSIZIN DURUŞMAYA

GELMEYEN TARAF YOKLUĞUNDA YAPILAN

İŞLEMLERE İTİRAZ EDEMEZ. (HMK m. 150 f. I)1242

DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ DAVANIN

YENİLENMESİ.1243

A- DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ OLAN DAVA ÜÇ

AY İÇİNDE YENİLENEBİLİR (HMK m. 150 f. IV)1243

1- Dava İşlemden Kaldırıldığı Tarihten Başlayarak Üç Ay

İçinde Yenilenebilir 1243

2- Dava Taraflardan Birinin Dilekçe İle Başvurusu Üzerine

Yenilenebilir 1244

3- Yenileme Dilekçesi Duruşma Gün, Saat ve Yeri İle

Birlikte Taraflara Tebliğ Edilir 1244

4- Bir Ay Geçtikten Sonra Yenileme Talebinde Yeniden

Harç Alınır  1245

Harç Yenileyen Tarafça Ödenir1245

Harç Karşı Tarafa Yüklenemez .1245

Harç Verilerek Yenilenen Dava Eski Davanın

Devamı Sayılır1245

5- Sonradan Yenilenmiş Olan Dava İlk Yenilenmeden

Sonra Bir Defadan Fazla Takipsiz Bırakılamaz

(HMK m. 150 f. VI). 1245

B- DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ OLAN DAVA ÜÇ

AY İÇİNDE YENİLENMEYEBİLİR (HMK m. 150 f. V)1246

1- Dava Sürenin Dolduğu Gün İtibarıyla Açılmamış Sayılır. 1246

2- Mahkemece Kendiliğinden Karar Verilerek Kayıt

Kapatılır 1246

3- Açılmamış Sayılan Davadaki Talep Dahi Vaki Olmamış

Sayılır (HMK m. 150 f. VII). 1246

& 74. ÖN SORUN VE BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 163- 165).1247

ÖN SORUN (HMK m. 163- 164).1247

A- ÖN SORUNUN İLERİ SÜRÜLMESİ (HMK m. 163)1247

1- İleri Sürebilecek Olan  1247

2- İleri Sürme Şekli 1247

Dilekçe Vermek Suretiyle İleri Sürme.1247

Duruşma Sırasında Sözlü Olarak İleri Sürme.1247

B- ÖN SORUNUN İNCELENMESİ (HMK m. 164)1247

1- Cevabını Bildirmesi İçin Diğer Tarafa Tefhim veya

Tebliğ Eder (HMK m. 164 f. I) 1247

2- Uyuşmazlık Varsa Hâkim Gerekirse Tarafları Davet Edip

Dinledikten Sonra Kararını Verir (HMK m. 164 f. II)  1247

İçindekiler 91

3- Ön Sorun Hakkındaki Karar Taraflara Tefhim veya

Tebliğ Edilir (HMK m. 164 f. III). 1248

BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 163- 165).1248

A- HÜKÜM VERİLEBİLMESİNDE BEKLETİCİ SORUN

(HMK m. 165 f. I) .1248

B- DAVANIN İNCELENMESİ VE

SONUÇLANDIRILMASINDA BEKLETİCİ SORUN

(HMK m. 165 f. II)1250

& 75. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166)1251

GENEL OLARAK.1251

AYNI MAHKEMEDE AÇILMIŞ DAVALARIN

BİRLEŞTİRİLMESİ1251

III. AYNI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN MAHKEMELERDE

AÇILAN DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ1251

A- AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK

MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR

BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. I)1251

1- Bağımsız Dava Olabilir 1252

2- Karşı Dava Olabilir 1252

B- AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI

BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV).1252

1- Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden

Doğması 1252

2- Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini Etkileyecek

Nitelikte Bulunması. 1252

C- TALEP ÜZERİNE VEYA KENDİLİĞİNDEN

BİRLEŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I)1253

1- Talep Üzerine Birleştirilebilir . 1253

2- Kendiliğinden Birleştirilebilir. 1253

D- BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI

MAHKEMECE VERİLİR (HMK m. 166 f. I)1253

E- BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER AŞAMASINDA

VERİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I).1254

F- DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEDE

BİRLEŞTİRİLEBİLİR1254

G- BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI

MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. I)1254

H- BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK MAHKEMEYE

BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III)1254

I- BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER AYRI

OLARAK DEĞERLENDİRİLİR1254

92 İçindekiler

İ- BİRLEŞEN DAVALAR BAĞIMSIZLIKLARINI

KORURLAR.1255

AYRI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN MAHKEMELERDE

AÇILAN DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ1256

A- AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK

MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR

BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. II).1256

B- AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI

BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV).1256

1- Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden

Doğması 1256

2- Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini Etkileyecek

Nitelikte Bulunması. 1256

C- TALEP ÜZERİNE BİRLEŞTİRİLEBİLİR

(HMK m. 166 f. II)1257

D- BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI

MAHKEMECE VERİLİR (HMK m. 166 f. II)1257

E- BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER AŞAMASINDA

TALEP EDİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I)1257

F- DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEMEDE

BİRLEŞTİRİLEBİLİR1258

G- BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI

MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. II) 1258

H- BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK MAHKEMEYE

BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III)1259

I- BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER AYRI

OLARAK DEĞERLENDİRİLİR1259

İ- BİRİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME, TALEBİN

KABULÜ İLE DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİNE

İLİŞKİN KARARIN KESİNLEŞMESİNDEN İTİBAREN

BUNUNLA BAĞLIDIR (HMK m. 166 f. II).1259

KANUN YOLLARI (HMK m. 166 f. V, 168).1260

& 76. DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167)1261

GENEL OLARAK.1261

AYRILMAYA KONU DAVALAR.1261

A- BİRLİKTE AÇILMIŞ DAVALAR.1261

B- SONRADAN BİRLEŞTİRİLMİŞ DAVALAR.1261

III. AYRILMA ZAMANI1261

AYRILMA ŞEKLİ.1261

A- TALEP ÜZERİNE.1261

B- KENDİLİĞİNDEN.1261

İçindekiler 93

AYRILMA HALLERİ.1261

A- KANUN GEREĞİ.1262

B- DAVANIN GEREĞİ.1262

C- YARGILAMANIN İYİ YÜRÜMESİNİN GEREĞİ1263

AYRILMANIN SONUÇLARI.1263

VII. AYRILMAYA KARŞI KANUN YOLU (HMK m. 168)1263

& 77. İSTİCVAP (HMK m. 169-175)1264

GENEL OLARAK.1264

SORGULANMA KAVRAMI (HMK m. 169-175).1264

A- SORGULANMA VAKIAYA YÖNELİK OLABİLİR1264

1- Taraflardan Biri Sorgulanabilir . 1264

2- Kendi Aleyhine Vakıalar İçin Sorgulanabilir 1264

3- Bir veya Birden Çok Vakıa İçin Sorgulanabilir 1265

B- SORGULANMA İKRAR ELDE ETMEK İÇİN

YAPILABİLİR1265

III. DİNLENİLME KAVRAMI (HMK m. 31, 144 f. I) 1265

A- AÇIKLAMA AMAÇLI DİNLENİLME (HMK m. 31).1265

1- Belirsiz Hususlarda Dinlenilme  1265

2- Çelişkili Hususlarda Dinlenilme . 1265

B- VAKIALAR HAKKINDA DİNLENİLME

(HMK m. 144 f. I) .1265

& 78. ISLAH (HMK m. 176-182)1266

ISLAHIN KAPSAMI1266

A- GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194)1266

1- Vakıalar Değiştirilebilir 1266

2- Dava Konusu Değiştirilebilir 1266

3- Talep Sonucu Değiştirilebilir 1267

4- Vakıa Eklenebilir . 1267

B- ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR 1267

1- Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda. 1267

2- Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda  1267

3- Belirsiz Alacağın Değerinin Belirlendiği Durumlarda

(HMK m. 107 f. II) 1268

4- Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda. 1268

5- Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda (HMK m. 183). 1268

C- ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK

DURUMLAR1268

1- Taraf Değiştirilemez. 1268

2- İkinci Tanık Listesi Verilemez (HMK m. 240 f. II). 1268

3- Süresi Geçen İlk İtirazlar İleri Sürülemez 1269

94 İçindekiler

4- İkinci Dava Açılamaz. 1269

5- Feragat Geçersiz Kılınamaz 1269

6- Kabul Geçersiz Kılınamaz 1270

7- Dava Dilekçesinde Talep Edilmeyen Alacak İstenemez . 1270

8- İkrar Geçersiz Kılınamaz (HMK m. 188) 1271

9- Tanık İfadeleri Geçersiz Kılınamaz (HMK m. 261). 1271

10- Bilirkişi Rapor ve Beyanları Geçersiz Kılınamaz

(HMK m. 279-280) 1271

11- Keşif Geçersiz Kılınamaz (HMK m. 290 f. II). 1272

12- Yeminin Reddi veya İadesi Geçersiz Kılınamaz (

HMK m. 229) 1272

13- İsticvap Tutanakları Geçersiz Kılınamaz (HMK m. 174) 1272

D- ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK DURUMLAR1272

1- Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111) . 1272

2- Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128). 1272

3- Zamanaşımı Defi İleri Sürülebilir . 1272

4- Dava Yığılması Yapabilir (HMK m. 110) 1272

5- Delillerini Değiştirebilir . 1273

6- Usule İlişkin Bozma Kararına Uyulduktan Sonra

Yapılabilir 1273

7- Ek Talep Yapılabilir 1273

ISLAHIN USULÜ.1273

A- ISLAHIN ZAMANI1273

1- Kural Olarak Tahkikatın Sona Ermesine Kadar

Yapılabilir (HMK m. 177 f. I). 1273

2- İstinafta Islah Yapılamaz (HMK m. 357 f. I) 1274

B- ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II)1274

C- ISLAHIN ŞEKLİ.1274

1- Yapılışı Açısından 1274

Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II)1275

Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II)1275

Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182)1276

2- Kapsamı Açısından 1276

Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 176 f. I, 180).1276

Kısmen Islah (HMK m.176 f. I, 181)1276

3- Teminat Açısından (HMK m. 178) 1276

4- Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I). 1276

5- Harç Açısından 1277

6- İzin Açısından 1277

7- Delil Bildirme Açısından 1277

D- ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179)1278

İçindekiler 95

& 79. MADDİ HATALARIN DÜZELTİLMESİ (HMK m. 183)1279

MADDİ HATANIN KONUSU.1279

A- HATA DAVA DOSYASINDA BULUNAN BELGELERDE

OLMALIDIR.1279

B- HATA AÇIK OLMALIDIR1279

1- Açık Yazı Hataları Düzeltilebilir. 1279

2- Açık Hesap Hataları Düzeltilebilir 1280

MADDİ HATANIN TARAFI1280

A- TARAFLARIN HATASI OLABİLİR1280

B- MAHKEMENİN HATASI OLABİLİR.1280

III. MADDİ HATANIN DÜZELTİLMESİ 1281

A- KARAR VERİLİNCEYE KADAR DÜZELTİLEBİLİR1281

B- YARGILAMA GİDERLERİNİN BELİRLENMESİNDE

DİKKATE ALINIR.1281

& 80. İSPAT (HMK m. 187-191)1282

GENEL OLARAK.1282

İSPATIN KONUSU (HMK m. 187).1282

A- İSPATIN KAPSAMI.1282

1- İspatın Kapsamında Kalan Vakıalar (HMK m. 187 f. I) 1282

Tarafların Üzerinde Anlaşamadıkları Vakıalar1283

Uyuşmazlığın Çözümünde Etkili Olabilecek

Vakıalar.1283

2- İspatın Kapsamında Kalmayan Vakıalar

(HMK m. 187 f. II) 1283

B- İSPATIN ŞEKLİ1283

1- Sabit Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır  1283

2- Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz 1283

Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Hükme

Esas Alınamaz 1284

Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate

Alınamaz.1285

Dayanılmayan Tanıklar1285

Dayanılmayan Dosyalar.1285

Usulüne Uygun Gösterilmeyen Deliller Dikkate

Alınamaz.1285

Dava Dilekçesinde Gösterilmeyen Deliller

Dikkate Alınamaz.1285

Cevap Dilekçesinde Gösterilmeyen Deliller

Dikkate Alınamaz.1285

3- İradi Olmayan Davranışlar Hükme Esas Alınamaz 1285

96 İçindekiler

4- Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Karar

Verilemez 1285

5- Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Hükme

Esas Alınamaz . 1286

6- Hukuka Aykırı Nitelikteki Deliller Hükme Esas

Alınamaz. 1286

III. İSPAT HAKKI (HMK m. 189)1286

A- KANUNDA BELİRTİLEN SÜRE VE USULE UYGUN

OLARAK KULLANILIR (HMK m. 189 f. I)1286

B- HUKUKA AYKIRI OLARAK ELDE EDİLMİŞ OLAN

DELİLLER DİKKATE ALINAMAZ (HMK m. 189 f. II).1286

1- Taraflarca Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller. 1287

2- Üçüncü Kişilerce Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan

Deliller 1287

3- Dava Dosyasında Saklanmalıdır. 1287

C- BELİRLİ DELİLLERLE İSPATI GEREKEN BAŞKA

DELİLLERLE İSPAT OLUNAMAZ (HMK m. 189 f. III)1287

D- DELİLİN CAİZ OLUP OLMADIĞINA MAHKEMECE

KARAR VERİLİR (HMK m. 189 f. III) .1287

İSPAT YÜKÜ (HMK m. 190).1287

A- İSPAT YÜKÜ KURAL OLARAK KENDİ LEHİNE HAK

ÇIKARAN TARAFA AİTTİR (HMK m. 190 f. I)1287

B- KANUNİ KARİNEYE DAYANMADA İSPAT YÜKÜ

(HMK m. 190 f. II)1288

1- Karine Kavramı. 1288

Kanuni Karineler1288

Adi/Kesin Olmayan Kanuni Karineler1289

Kesin Kanuni Karineler.1289

Fiili Karineler=Emare=Hayatın Olağan Akışı1289

3- Karinede İspat Yükü  1289

Sadece Karinenin Temelini Oluşturan Vakıayı İspat

Yükü Altındadır1289

Karşı Taraf Karinenin Aksini İspat Edebilir1289

İSPAT TÜRLERİ1290

A- ASIL İSPAT.1290

B- KARŞI İSPAT (HMK m. 191)1290

C- AKSİNİ İSPAT1290

İSPAT ÖLÇÜSÜ 1290

A- TAM İSPAT .1290

B- YAKLAŞIK İSPAT .1290

VII. KARŞI İSPAT (HMK m. 191).1291

İçindekiler 97

VIII. SOMUTLAŞTIRMA YÜKÜ (HMK m. 194 f. I)1291

A- VAKIALARI SOMUTLAŞTIRMA (HMK m. 194 f. I).1291

B- DELİLLERİ SOMUTLAŞTIRMA (HMK m. 194 f. II).1291

& 81. İKRAR (HMK m. 188)1293

İKRAR KAVRAMI.1293

A- MAHKEME İÇİ İKRAR KESİN DELİL HÜKMÜNDEDİR.1293

B- TARAFLARA ÖZGÜDÜR1293

1- Taraf Olmayanların İkrarı. 1293

2- İhtiyari Dava Arkadaşlarının İkrarı (HMK m. 58 f. I c. 2)  1294

3- Mecburi Dava Arkadaşlarının İkrarı

(HMK m. 60 f. I c. 2). 1294

C- VAKIAYA İLİŞKİNDİR.1294

MAHKEME İÇİ İKRAR (HMK m. 188 f. I).1294

A- İKRARIN ÇEŞİTLERİ.1295

1- Basit İkrar (Adi/Eklemesiz İkrar) 1295

2- Vasıflı İkrar (Mevsuf/Nitelikli İkrar). 1295

3- Bileşik İkrar (Mürekkep/Eklemeli İkrar). 1296

Bağlantılı Bileşik İkrar.1296

Bağlantısız Bileşik İkrar.1296

B- İKRARIN OLUŞUMU.1296

1- Beyanda Bulunularak İkrar (HMK m. 188 f. I) 1297

2- Beyanda Bulunulmayarak İkrar 1297

Hazır Bulunmayarak İkrar.1297

Yazı veya İmzayı İkrar

(HMK m. 211 f. I/a c. 3)1297

İsticvap Konusu Vakıaları İkrar

(HMK m. 171 f. II).1297

Yemin Konusu Vakıaları İkrar

(HMK m. 229 f. I)1297

Hazır Bulunup Beyanda Bulunulmayarak İkrar.1298

İsticvapta Soruları Cevapsız Bırakma

(HMK m. 171 f. II).1298

Yemini İade Etmeyerek İkrar

(HMK m. 229 f. I)1298

Yemini Eda Etmekten Kaçınarak İkrar

(HMK m. 229 f. I)1298

C- İKRARIN ETKİSİ 1298

1- İkrar Edilen Vakıalar, Çekişmeli Olmaktan Çıkar

(HMK m. 188 f. I) . 1298

2- İkrardan Kural Olarak Dönülemez (HMK m. 188 f. II) 1298

98 İçindekiler

3- İkrar Sulh Görüşmeleri Sırasında Yapılmışsa Tarafları

Bağlamaz (HMK m. 188 f. III). 1298

D- İKRAR, KENDİSİNE OKUNUR VE İMZASI ALINIR

(HMK m. 188, 154 f. III/ç, TMK m. 184 f. I b. 3).1299

E- İKRAR ELDE ETMEK İÇİN İSTİCVAP YAPILABİLİR

(HMK m. 171).1299

F- İKRAR ISLAHLA GEÇERSİZ KILINAMAZ

(HMK m. 179 f. II)1299

III. MAHKEME DIŞI İKRAR (HMK m. 192)1299

& 82. DELİLLER (HMK m. 192-198) 1301

GENEL OLARAK.1301

A- KESİN DELİLLER.1301

B- TAKDİRÎ DELİLLER1301

C- DELİL SÖZLEŞMESİ (HMK m. 193)1302

1- Delil Sözleşmesi Türleri. 1302

Münhasır Delil Sözleşmesi1302

Münhasır olmayan Delil Sözleşmesi.1302

2- Delil Sözleşmesinin Yapılışı . 1302

DELİLİN ÖZELLİKLERİ (HMK m. 194-198).1303

A- DELİLİN GÖSTERİLMESİ1303

1- Kendiliğinden Kural Olarak Delil Toplanamaz

(HMK m. 25 f. II) 1303

2- Ön İnceleme Duruşmasında Verilen İki Haftalık Kesin

Süreden Sonra Kural Olarak Belge İleri Sürülemez

(HMK m. 140 f. V) 1303

3- Sonradan Kural Olarak Delil Gösterilemez

(HMK m. 145 c. 1)  1303

4- Mahkemece Sonradan Delil Göstermeye İzin Verilebilir

(HMK m. 145 c. 2)  1304

Yargılamayı Geciktirme Amacı Taşımamalıdır1304

Önceden Gösterilmesi Mümkün Olmamalıdır.1304

5- Listede Yer Almayan Kimseler Tanık Olarak

Dinlenemez (HMK m. 240 f. II) 1304

6- Birden Çok Tanık Listesi Verilemez (HMK m. 240 f. II) 1305

B- DELİLİN BAŞKA YERDEN GETİRTİLMESİ

(HMK m. 195).1305

C- DELİLDEN VAZGEÇME (HMK m. 196) .1305

D- DELİLLERİN İNCELENMESİ (HMK m. 197 f. I).1305

E- DELİLİN İSTİNABE YOLUYLA TOPLANMASI

(HMK m. 197 f. II-III).1306

F- DELİLİN DEĞERLENDİRİLMESİ (HMK m. 198).1306

İçindekiler 99

III. KANUNDA DÜZENLENMEMİŞ DELİLLER (HMK m. 192).1306

& 83. BELGE VE SENET (HMK m. 199-224)1307

GENEL OLARAK.1307

BELGE VE SENET DELİLİNİN ÖZELLİKLERİ.1307

A- BELGELER.1307

B- KAYITLAR.1308

C- DAVA DOSYALARI 1308

& 84. YEMİN (HMK m. 225-239)1309

GENEL OLARAK.1309

A- YEMİNİN KONUSU .1309

1- Yemin Konusu Vakıalar (HMK m. 225) 1309

Davanın Çözümü Bakımından Önem Taşıyan

Vakıa .1309

Çekişmeli Olan Vakıa.1309

Kişinin Kendisinden Kaynaklanan Vakıa .1310

2- Yemine Konu Olamayacak Vakıalar (HMK m. 226) 1310

Tarafların Üzerinde Serbestçe Tasarruf

Edemeyeceği Vakıa (HMK m. 226 f. I/a)1310

İrade Açıklamalarının Yeterli Görülmediği Hâller

(HMK m. 226 f. I/b).1310

Yemin Edeni Etkileyen Vakıalar

(HMK m. 226 f. I/c).1310

Namus ve Onurunu Etkileyecek Vakıa .1310

Ceza Soruşturması ya da Kovuşturması ile

Karşı Karşıya Bırakacak Vakıa1310

3- Yemin Konusunun Açıklattırılması (HMK m. 237) . 1310

B- YEMİN TEKLİFİ (HMK m. 227)1310

1- Yeminden Başka Delili Olduğunu Beyan Edenin Teklifi

(HMK m. 227 f. I) . 1310

2- Yemin Teklif Olunan Kimse Yemini Edaya Hazır

Olduğunu Bildirmesi (HMK m. 227 f. II) 1311

C- YEMİNE DAVET (HMK m. 228).1311

1- Bizzat Hazır Bulunmadığı Takdirde Davetiye Çıkarılır

(HMK m. 228 f. I) . 1311

2- Meşruhatlı Davetiye Çıkarılır (HMK m. 228 f. II). 1311

D- YEMİN ETMEMENİN SONUÇLARI (HMK m. 229).1311

1- Yemin İçin Davet Edilen İçin (HMK m. 229 f. I). 1311

Geçerli Bir Özrü Olmaksızın Bizzat Hazır

Bulunmaması1311

Hazır Bulunup Yemini İade Etmemesi1311

Hazır Bulunup Yemini Eda Etmekten Kaçınması1311

100 İçindekiler

2- Kendisine Yemin İade Olunan İçin . 1311

Yeminin İade Olunamayacağı Hâller

(HMK m. 230)1312

Yemin İade Olunana Etkisi (HMK m. 229 f. II).1312

E- YEMİNİ YERİNE GETİRECEK KİMSELER

(HMK m. 232).1312

1- Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı (HMK m. 231) . 1312

2- Sağır ve Dilsizlerin Yemini (HMK m. 234). 1312

Okuma ve Yazma Biliyorsa .1312

Okuma ve Yazma Bilmiyorsa1312

3- Hasta veya Engellilerin Mahkeme Dışında Yemini

(HMK m. 235). 1312

4- Yemin Edecek Kimsenin Mahkemenin Yargı Çevresi

Dışında Olması (HMK m. 236) 1312

5- Yalan Yere Yemin İddiası (HMK m. 239) 1313

F- YEMİNİN ŞEKLİ (HMK m. 233).1313

G- YEMİN TUTANAĞININ DÜZENLENMESİ

(HMK m. 238).1313

YEMİN DELİLİNİN ÖZELLİKLERİ.1314

A- YEMİN DELİLİNE AÇIKÇA DAYANILMIŞ OLMALIDIR1314

B- YEMİN TEKLİF HAKKI HATIRLATILMALIDIR .1314

C- İSPAT EDİLEN KONUDA YEMİN TEKLİFİ.1315

D- İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLMAYANIN YEMİN TEKLİF

ETMESİ.1315

E- İDDİANIN İSPATLANMAMASI HALİNDE YEMİN

DELİLİNE BAŞVURULUR .1315

F- ISLAH YOLUYLA YEMIN DELİLİNE DAYANILABİLİR.1315

G- VEKİLİN ÖZEL YETKİSİNİN BULUNMASI GEREKİR

(HMK m. 74).1316

1- Yemin Teklif Edebilme (HMK m. 227 f. I) 1316

2- Yemin Teklifini Kabul Edebilme (HMK m. 227 f. II)  1316

3- Yemini İade Edebilme (HMK m. 229) 1316

III. YEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ1316

& 85. TANIK (HMK m. 240-265).1317

GENEL OLARAK.1317

A- EŞLER ARASI İŞLEMLERDE TANIK DİNLENEBİLİR

(HMK m. 203 f. I/a) 1317

B- TANIK BEYANI TAKDİRİ DELİLLERDENDİR

(HMK m. 198).1318

TANIKLARIN GÖSTERİLMESİ1318

İçindekiler 101

A- TARAF OLMAYAN KİŞİLER TANIK GÖSTERİLEBİLİR

(HMK m. 240 f. I) .1318

B- TANIK LİSTESİ SUNULUR (HMK m. 240 f. II).1318

1- Tanık Dinletmek İstediği Vakıa Gösterilir 1318

2- Tanıkların Adı ve Soyadı Gösterilir. 1319

3- Tanıkların Tebliğe Elverişli Adresleri Gösterilir. 1319

C- İKİNCİ TANIK LİSTESİ VERİLEMEZ (HMK m. 240 f. II)1319

D- TANIKLARIN ADRESİ GÖSTERİLMEMİŞ VEYA

GÖSTERİLEN ADRESTE TANIK BULUNAMAMIŞSA

KESİN SÜRE VERİLİR (HMK m. 240 f. III)1320

1- Adres Gösterilmezse Bu Tanığın Dinlenilmesinden

Vazgeçilmiş Sayılır 1320

2- Gösterilen Yeni Adres Doğru Değilse Bu Tanığın

Dinlenilmesinden Vazgeçilmiş Sayılır. 1320

E- TANIK SAYISI KURAL OLARAK

SINIRLANDIRILAMAZ.1320

F- TANIK USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE GÖSTERİLEBİLİR.1320

G- TANIK GİDERLERİ YATIRILMIŞ OLMALIDIR1321

H- TARAFLARCA GÖSTERİLMEYEN KİŞİ TANIK

OLARAK DİNLENEMEZ 1322

III. TANIKLARIN DAVET EDİLMESİ1322

A- HAZIR BULUNDURULAN TANIK DİNLENİR

(HMK m. 243 f. I) .1322

B- TARAFLARA TANIKLARINI HAZIR BULUNDURMA

ZORUNLULUĞU YÜKLENEMEZ.1322

C- HAZIR BULUNDURULMAYAN TANIK KURAL

OLARAK DAVETİYE İLE ÇAĞRILIR (HMK m. 243 f. I).1322

1- Duruşma Gününden En Az Bir Hafta Önce Tebligat

Yapılmalıdır (HMK m. 243 f. II). 1323

2- Acele Hâllerde Tanığın Daha Önce Gelmesine Karar

Verilebilir (HMK m. 243 f. II) . 1323

3- Davetiyeye Gerekli Bilgiler Yazılmalıdır (HMK m. 244). 1323

Tanığın Kimlik Özellikleri.1323

Tanığın Adı ve Soyadı1323

Tanığın Açık Adresi1323

Tarafların Ad ve Soyadları.1323

Davacının Ad ve Soyadı 1323

Davalının Ad ve Soyadı.1323

Tanıklık Yapacağı Konu.1324

Hazır Bulunmaya İlişkin Özellikler.1324

Hazır Bulunacağı Yer.1324

102 İçindekiler

Hazır Bulunacağı Gün1324

Hazır Bulunacağı Saat1324

Hukuki ve Cezai Sonuçları1324

Gelmemesinin Sonuçları1324

Gelmesine Rağmen Sonuçları .1324

aaa. Tanıklıktan Çekinmesinin Sonuçları1324

bbb. Yemin Etmekten Çekinmesinin

Sonuçları .1324

Tarife Gereğince Ücret Ödeneceği1325

D- HAZIR BULUNDURULMAYAN TANIK

GEREKTİĞİNDE BAŞKA ARAÇLARLA ÇAĞRILABİLİR

(HMK m. 243 f. III).1325

1- Davetiye Dışı Araçlar Kullanılabilir 1325

Telefon İle Çağrılabilir.1325

Faks İle Çağrılabilir1325

Elektronik Posta İle Çağrılabilir1325

2- Davete Rağmen Gelmemeye Bağlanan Sonuçlar

Uygulanmaz 1325

E- TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLEBİLİR

(HMK m. 246).1325

1- Hâkim Gerekli Görmelidir . 1325

2- Cevaplarını Yazılı Olarak Bildirebilir 1326

3- Cevap Hükme Yeterli Olmalıdır . 1326

Hâkimin Takdir Etmesine Engel Olamaz1326

Yetersiz İse Dinlemek Üzere Davet Edebilir1326

F- TANIK İÇİN ÇAĞRIYA UYMA ZORUNLUDUR

(HMK m. 245).1326

1- Gelmeyen Tanık Zorla Getirtilir 1326

Usulüne Uygun Olarak Çağrılmış Olmalıdır1326

Mazeret Bildirmemiş Olmalıdır 1327

2- Sebep Olduğu Giderlere Hükmolunur. 1327

3- Disiplin Para Cezasına Hükmolunur. 1327

4- Kanunda Gösterilen Hükümler Saklıdır  1327

TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKININ KULLANILMASI1327

A- KURAL OLARAK (HMK m. 247 f. I) .1327

B- TANIKLIKTAN ÇEKİNME SEBEPLERİ.1327

1- Kişisel Nedenlerle Tanıklıktan Çekinme

(HMK m. 247 f. II, 248). 1327

Evlilik Bağı Ortadan Kalkmış Olsa Dahi İki

Taraftan Birinin Eşi1328

Kendisi Veya Eşinin Altsoy veya Üstsoyu1328

İçindekiler 103

Taraflardan Biri İle Arasında Evlatlık Bağı

Bulunanlar 1328

Üçüncü Derece De Dâhil Olmak Üzere Kan veya

Kendisini Oluşturan Evlilik Bağı Ortadan Kalkmış

Olsa Dahi Kayın Hısımları 1328

Koruyucu Aile ve Onların Çocukları İle Koruma

Altına Alınan Çocuk.1328

2- Sır Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme (HMK m. 249). 1328

3- Menfaat İhlali Tehlikesi Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme

(HMK m. 250). 1328

Maddi Bir Zarar Verecekse1329

Şerefini İhlal Edecek Olacaksa1329

İtibarını İhlal Edecek Olacaksa1329

ç. Ceza Soruşturmasına Sebep Olacaksa 1329

Ceza Kovuşturmasına Sebep Olacaksa.1329

Mesleğine Ait Olan Sırların Ortaya Çıkmasına

Sebebiyet Verecekse.1329

Sanatına Ait Olan Sırların Ortaya Çıkmasına

Sebebiyet Verecekse.1329

C- TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKININ İSTİSNALARI

(HMK m. 251).1329

1- Hukuki İşlemin Yapılması Sırasında Tanık Olan Kimse

O İşlem Hakkında 1330

2- Aile Bireylerinin Doğumundan Kaynaklanan Olaylar

Hakkında. 1330

3- Aile Bireylerinin Ölümünden Kaynaklanan Olaylar

Hakkında. 1330

4- Aile Bireylerinin Evlenmelerinden Kaynaklanan Olaylar

Hakkında. 1330

5- Aile Bireylerinin Ailevi İlişkilerden Kaynaklı Mali

Uyuşmazlıklara İlişkin Vakıalar Hakkında  1330

6- Taraflardan Birinin Hukuki Selefi veya Temsilcisi

Olarak Kendisinin Yaptığı İşler Hakkında . 1331

D- TANIKLIKTAN ÇEKİNMENİN BİLDİRİLMESİ1331

1- Bildirim Konusu (HMK m. 252 f. I). 1331

Çekinme Sebebi Bildirilmelidir.1331

Çekinme Delili Bildirilmelidir.1331

2- Bildirim Şekli (HMK m. 252 f. I) . 1331

Yazılı Bildirim1331

Sözlü Bildirim 1331

3- Bildirimin Sonucu (HMK m. 252 f. II) 1331

104 İçindekiler

E- TANIKLIKTAN ÇEKİNMENİN İNCELENMESİ .1332

1- Çekinmenin Haklı Olduğuna Karar Verilebilir

(HMK m. 252 f. III). 1332

2- Çekinmenin Haklı Olmadığına Karar Verilebilir 1332

Yeniden Dinlenilmek Üzere Yargılama Başka Güne

Bırakılır (HMK m. 253 f. I)1332

Disiplin Para Cezasına Hükmolunur

(HMK m. 253 f. I)1332

Sebep Olduğu Giderlere Hükmolunur

(HMK m. 253 f. I)1332

Direnirse Disiplin Hapsine Mahkûm Edilir

(HMK m. 253 f. II).1332

TANIKLARIN DİNLENİLEMEMESİ1332

A- TANIĞIN LİSTEDE GÖSTERİLMEMİŞ OLMASI

(HMK m. 240 f. II)1332

B- TANIKLIĞININ DOĞRULUĞU KONUSUNDA

KUŞKUYU GEREKTİREN SEBEPLER BULUNMASI

(HMK m. 255).1333

1- Asıl Olan Tanıkların Doğruyu Söylemiş Olmalarıdır. 1333

2- Kuşkuyu Gerektiren Sebepler İddia ve İspat Edilebilir. 1333

Belgeye Aykırı Tanık Anlatımları1333

Husumet Bulunan Tanık Anlatımları.1333

C- MAHKEMENİN YETER DERECEDE BİLGİ EDİNMİŞ

OLMASI (HMK m. 241)1334

D- RESMÎ MAKAMIN YAZILI İZNİNİN BULUNMAMASI

(HMK m. 242).1334

E- Tanığın Ölmüş Olması.1335

TANIĞIN DİNLENMESİ.1335

A- TANIK KANUNDA GÖSTERİLEN YERDE DİNLENİR.1335

1- Davaya Bakan Mahkemede Dinlenir (HMK m. 259 f. I) 1335

Kural Olarak Hepsi Dinlenir1335

Karşı Taraf Liste Vermese Bile Dinlenir.1336

Önce Davacı Tanıklarının Dinlenmesi Önerilir1336

2- Gerekliyse İlgili Yerde Dinlenir (HMK m. 259 f. II) 1336

Olayın Gerçekleştiği Yerde Dinlenebilir

(HMK m. 259 f. II).1336

Şeyin Bulunduğu Yerde Dinlenebilir

(HMK m. 259 f. II).1336

Bulunduğu Yerde Dinlenebilir (HMK m. 259 f. III)1336

Tanığın Hasta Olması.1336

Tanığın Özürlü Olması.1337

İçindekiler 105

Bulunduğu Yer Mahkemesi Tarafından

Dinlenmesine Karar Verilebilir

(HMK m. 259 f. IV).1337

Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinlenebilir

(HMK m. 149 f. II).1337

B- TANIĞIN KİMLİĞİ TESPİT EDİLİR (HMK m. 254)1337

C- TANIĞA GÖREVİNİN ÖNEMİNİ ANLATILIR

(HMK m. 256).1338

D- TANIĞA YEMİN EDA ETTİRİLİR1338

1- Yeminsiz Dinlenecek Tanıklar (HMK m. 257)  1338

2- Tanığa Yemin Ettirilmesi 1338

Dinlenilmesinden Önce Eda Edilir

(HMK m. 258 f. I)1338

Herkes Ayağa Kalkar (HMK m. 258 f. II)1338

Kanunda Öngörülen Şekilde Sorulur

(HMK m. 258 f. III).1338

Kanunda Öngörülen Şekilde Cevaplanır

(HMK m. 258 f. III).1339

E- TANIK DİNLENMEDEN ÖNCE BİLGİLENDİRİLİR

(HMK m. 260).1339

1- Olayla İlgili Olarak Bilgi Verilir 1339

2- Bildiklerini Söylemesi İstenir. 1339

F- TANIK ŞEKLE UYGUN DİNLENİR1339

1- Ayrı Olarak Dinlenir (HMK m. 261 f. I) 1339

2- Gerektiğinde Yüzleştirilir (HMK m. 261 f. I)  1339

3- Sözü Kesilmez. 1340

Sözü Hakim Tarafından Kesilmez

(HMK m. 261 f. II).1340

Sözü Taraflarca Kesilmez (HMK m. 79, 151, 262)1340

Sözü Vekil Tarafından Kesilmez

(HMK m. 79, 151, 262).1340

4- Bildiğini Sözlü Olarak Açıklar (HMK m. 261 f. II) 1341

5- Yazılı Notlar Kural Olarak Kullanamaz

(HMK m. 261 f. II) 1341

6- Başka Sorular Sorulabilir (HMK m. 261 f. III) 1341

7- Sözleri Tutanağa Yazılır (HMK m. 261 f. V). 1341

8- Tutanağa Yazılan Sözleri Okunur (HMK m. 261 f. V) . 1342

9- Tutanağın Altı Kendisine İmza Ettirilir

(HMK m. 261 f. V) 1342

G- TANIĞA KARŞI TARAF VEYA VEKİLİNCE YASAK

DAVRANIŞLAR SERGİLENEMEZ1342

106 İçindekiler

1- Tanık Övülemez (HMK m. 262). 1342

Sözle Övülemez .1342

Hareketle Övülemez.1342

2- Tanık Tahkir Edilemez (HMK m. 262) 1342

3- Aykırı Davranana İşlem Yapılır (HMK m. 79, 151, 262) 1342

Taraf Hakkında İşlem Yapılır

(HMK m. 79, 151, 262).1342

Vekil Hakkında İşlem Yapılır

(HMK m. 79, 151, 262).1343

H- TERCÜMAN KULLANILABİLİR (HMK m. 263 f. I) 1343

I- SAĞIR VE DİLSİZ TANIK ÖZELLİĞİNE GÖRE

DİNLENİR (HMK m. 263 f. II).1343

1- Okuma ve Yazmayı Biliyorsa . 1343

2- Okuma ve Yazmayı Bilmiyorsa  1343

VII. TANIKLIĞIN SONUÇLARI1344

A- KANUNA UYGUN OLMAYAN TANIKLIĞIN

SONUÇLARI (HMK m. 264).1344

1- Yalan Yere Tanıklığın Sonuçları 1344

2- Menfaat Temin Ederek Tanıklığın Sonuçları 1344

B- KANUNA UYGUN TANIKLIĞIN SONUÇLARI1344

1- Çağrılan Tanığa Ücret Verilir (HMK m. 265 f. I). 1344

2- Seyahat Eden Tanığın Giderleri Karşılanır

(HMK m. 265 f. I) . 1344

Yol Giderleri.1345

Konaklama Giderleri1345

Beslenme Giderleri.1345

VIII. TANIKLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ 1345

A- AKRABA OLAN TANIK ANLATIMLARI.1345

B- ÇELİŞKİLİ TANIK ANLATIMLARI.1345

1- Çelişkili Tanık Anlatımları Hükme Esas Alınamaz  1345

2- Çelişki Giderildikten Sonra Karar Verilmelidir 1345

C- İNANDIRICI OLMAYAN TANIK ANLATIMLARI1346

D- AKTARIMA DAYALI TANIK ANLATIMLARI.1346

E- YER VE ZAMAN İÇERMEYEN TANIK ANLATIMLARI1346

F- USULE UYGUN DAYANILMAYAN TANIK

ANLATIMLARI .1346

G- SOYUT OLAN TANIK ANLATIMLARI1346

H- GÖRGÜYE DAYANMAYAN TANIK ANLATIMLARI1347

I- BİLGİ KAYNAĞI AÇIKLANMAYAN TANIK

ANLATIMLARI .1347

İ- YETERSİZ TANIK ANLATIMLARI.1347

İçindekiler 107

J- ÜSTÜN TUTMA SEBEBİ AÇIKLANMALIDIR.1347

K- HÜKME ESAS ALMAMA SEBEBİ AÇIKLANMALIDIR 1348

L- YAZILI BELGEYE ÜSTÜNLÜK TANINMALIDIR.1348

M- DEĞERLENDİRME BİLİRKİŞİYE BIRAKILAMAZ1348

N- TANIKLARIN DOĞRU SÖYLEDİKLERİ ASIL OLANDIR.1348

O- YANLIŞ DEĞERLENDİRİLEN TANIK ANLATIMLARI1349

Ö- AYRINTI İÇERMEYEN TANIK ANLATIMLARI.1349

P- MENFAATİ OLAN TANIK ANLATIMLARI.1349

& 86. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ (HMK m. 266-287)1350

GENEL OLARAK.1350

A- BİLİRKİŞİLİK TEŞKİLATI1351

1- Bilirkişilik Danışma Kurulu (Bilirkişilik K. m. 4-5). 1351

2- Bilirkişilik Daire Başkanlığı (Bilirkişilik K. m. 6) 1353

3- Bilirkişilik Bölge Kurulları (Bilirkişilik K. m. 7-9) 1355

B- BİLİRKİŞİLİK UYGULAMASI.1357

1- Kabulü (Bilirkişilik K. m. 10). 1357

2- Başvurusu (Bilirkişilik K. m. 11) 1358

3- Seçilme Usulü (Bilirkişilik K. m. 11) 1358

4- Sicil İşlemleri  1358

Sicile Kayıt (Bilirkişilik K. m. 11).1358

Sicilinin Tutulması (Bilirkişilik K. m. 12) 1358

Sicilden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13).1359

5- Liste İşlemleri 1359

Listesinin Tutulması (Bilirkişilik K. m. 12 f. III)1359

Listeden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13)1360

6- Görevlendirilmesi (Bilirkişilik K. m. 12). 1360

7- Denetleme ve İnceleme (Bilirkişilik K. m. 14). 1360

Konusu1360

Tutum ve Davranışları1360

Raporlarının Mevzuata Uygunluğu.1361

Usulü.1361

MAHKEME BİLİRKİŞİLİĞİ.1361

A- BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASINI GEREKTİREN

HÂLLER (HMK m. 266) .1361

1- Çözümü Hukuk Dışında, Özel veya Teknik Bilgiyi

Gerektiren Hâl Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 1) 1362

2- Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Karar

Verilmelidir (HMK m. 266 c. 1). 1362

Taraflardan Birinin Talebi Üzerine1362

Kendiliğinden.1362

108 İçindekiler

3- Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Gerek

Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 2). 1362

Genel Bilgiyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan

Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III)1362

Tecrübeyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan

Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III).1362

Hâkimlik Mesleğinin Gerektirdiği Hukukî Bilgiyle

Çözümlenmesi Mümkün Olmayan Konularda

(Bilirkişilik K. m. 3 f. III).1363

UYAP ile Ulaşılamayan Bilgi veya Çözülemeyen

Sorunlar Hakkında (Bilirkişilik K. m. 3 f. VIII).1363

4- Bilirkişi Olarak Görevlendirilmeyecek Olanlar

(HMK m. 266 c. 2)  1363

B- BİLİRKİŞİ SAYISININ BELİRLENMESİ (HMK m. 267)1363

1- Kural Olarak Yalnızca Bir Kişi Görevlendirilebilir  1363

2- Gerekiyorsa Birden Fazla Kişiden Oluşacak Bir Kurul

Görevlendirilebilir . 1364

C- BİLİRKİŞİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ (HMK m. 268)1364

1- Listede Uzman Bilirkişi Bulunması (HMK m. 268 f. I) . 1364

2- Listede Uzman Bilirkişi Bulunmaması

(HMK m. 268 f. II) 1364

Kanunlarda Görüş Bildirmekle Yükümlü Kılınan

Önceliklidir (HMK m. 268 f. III). 1364

Adli Tıpla İlgili Konular1365

İmza İncelemesi1365

D- BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİN KAPSAMI (HMK m. 269)1365

1- Mahkemede Hazır Bulunma Görevi Vardır. 1365

2- Yemin Etme Görevi Vardır. 1365

3 - Oy ve Görüşünü Bildirme Görevi Vardır. 1366

E- BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİ KABULLE YÜKÜMLÜ

OLANLAR (HMK m. 270)1366

1- Resmî Bilirkişiler. 1366

2- Bilirkişi Listesinde Yer Alanlar. 1366

3- Konuyu Bilmeksizin, Meslek veya Zanaatlarını İcra

Etmesine Olanak Bulunmayanlar . 1366

4- Konuda Meslek veya Sanat İcrasına Resmen Yetkili

Kılınmış Olanlar 1367

F - BİLİRKİŞİYE YEMİN VERDİRİLMESİ (HMK m. 271)1367

1- Listelere Kaydedilmiş Kişilere Yemin Verdirilmesi

(HMK m. 271 f. I) . 1367

2- Listelere Kaydedilmemiş Kişilere Yemin Verdirilmesi

(HMK m. 271 f. II) 1367

İçindekiler 109

G- BİLİRKİŞİNİN GÖREVİNİ YAPMAKTAN YASAKLI

OLMASI VE REDDİ (HMK m. 272).1368

1- Bilirkişinin Görevini Yapmaktan Yasaklı Olması. 1368

2- Bilirkişinin Reddi. 1368

H- BİLİRKİŞİNİN GÖREV ALANININ BELİRLENMESİ

(HMK m. 273).1369

1- Bilirkişinin Görevlendirilmesine İlişkin Kararın Kapsamı 1369

İnceleme Konusu Bütün Sınırlarıyla ve Açıkça

Belirlenmiş Olmalıdır (Bilirkişilik K. m. 3 f. VI).1369

Bilirkişinin Cevaplaması Gereken Sorular

Belirlenmiş Olmalıdır 1369

Raporun Verilme Süresi Belirlenmiş Olmalıdır1369

2- Bilirkişiye İnceleyeceği Şeyler Usulüne Uygun Biçimde

Teslim Edilir 1370

I- BİLİRKİŞİNİN GÖREV SÜRESİ (HMK m. 274).1370

1- Görev Süresi Üç Ay Olup Gerekirse Uzatılabilir

(HMK m. 274 f. I) . 1370

2- Süresi İçinde Raporunu Vermeyen Bilirkişi Hakkında

Yapılacak İşlemler (HMK m. 274 f. I). 1370

Görevden Alınarak Başka Bilirkişi

Görevlendirilebilir1370

Teslim Edilmiş Bulunan Dosya ve Eklerini

Mahkemeye Hemen Tevdi Etmesi İstenir.1370

Gerekiyorsa, Kendilerine Ücret ve Masraf Ödemesi

Yapılmaz (HMK m. 274 f. II).1371

Yaptırımların Uygulanması Bilirkişilik Bölge

Kurulundan Talep Edilir.1371

İ- BİLİRKİŞİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ.1371

1- Bilirkişinin Haber Verme Yükümlülüğü (HMK m. 275)  1371

Görevin Uzmanlık Alanına Girmediğini Haber

Verme1371

Başka Bilirkişi İle İşbirliğine İhtiyaç Duyduğunu

Haber Verme.1371

Görevi Kabulden Kaçınmasını Haklı Kılacak

Mazeretini Haber Verme1371

Soruşturulma ve Tespit İhtiyacını Haber Verme.1371

Bazı Kayıt ve Belgelerin Getirtilmesine İhtiyacı

Haber Verme.1372

2- Bilirkişinin Görevini Bizzat Yerine Getirme

Yükümlülüğü (HMK m. 276, Bilirkişilik K. m. 3 f. IV). 1372

Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü

Vardır 1372

110 İçindekiler

Görevinin İcrasını Kısmen yahut Tamamen Başka

Bir Kimseye Bırakamaz.1372

3- Bilirkişinin Sır Saklama Yükümlülüğü (HMK m. 277) 1372

Öğrendiği Sırları Saklama Yükümlülüğü

(Bilirkişilik K. m. 3 f. V)1372

Öğrendiği Sırları Kendisi ve Başkaları Yararına

Kullanmaktan Kaçınma Yükümlülüğü .1372

4- Bilirkişinin Görevi Sebebiyle Kendisine Tevdi Edilen

Bilgi ve Belgelerin Gizliliğini Sağlama Yükümlülüğü

(Bilirkişilik K. m. 3 f. V) 1373

J- BİLİRKİŞİNİN YETKİLERİ (HMK m. 278).1373

1- Mahkemenin Sevk ve İdaresi Altında Görevini Yürütür. 1373

2- Görev Alanı veya Sınırlarına İlişkin Tereddüdün

Giderilmesini İsteyebilir. 1373

3- Mahkemenin Uygun Bulması Kaydıyla Tarafların

Bilgisine Başvurabilir. 1373

4- Şey Üzerinde İnceleme Yapması Zorunlu İse Mahkeme

Kararı İle Gerekli İncelemeyi Yapabilir. 1373

K- BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARININ TESPİTİ VE RAPOR

(HMK m. 279).1373

1- Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Bildirme Şekli

(HMK m. 279 f. I) . 1373

Oy ve Görüşün Yazılı Olarak Bildirilmesi1374

Oy ve Görüşün Sözlü Olarak Bildirilmesi

(HMK m. 279 f. III).1374

2- Bilirkişi Raporunun Kapsamı (HMK m. 279 f. II). 1374

Tarafların Ad ve Soyadları.1374

Görevlendirildiği Hususlar 1374

Gözlem ve İnceleme Konusu Yapılan Maddi

Vakıalar.1374

Gerekçe ve Varılan Sonuçlar1374

Varsa Azınlıkta Kalan Oy ve Görüş1374

3- Bilirkişinin Ek Rapor Vermesi

(Bilirkişilik K. m. 3 f. VII) 1375

4- Bilirkişinin Davranış Yasakları (HMK m. 279 f. IV) 1375

Açıklama Yasağı (Bilirkişilik K. m. 3 f. II).1375

Hukuki Nitelendirme Yasağı

(Bilirkişilik K. m. 3 f. II)1375

Değerlendirme Yasağı (Bilirkişilik K. m. 3 f. II)1375

L- BİLİRKİŞİ RAPORUNUN VERİLMESİ (HMK m. 280) 1375

1- Bilirkişi, Raporunu Mahkemeye Verir. 1375

İçindekiler 111

Kendisine İncelenmek Üzere Teslim Edilen

Şeylerle Birlikte Verir.1375

Dizi Pusulasına Bağlı Olarak Verir1375

2- Verildiği Tarih Rapora Yazılır. 1375

3- Örneği Taraflara Tebliğ Edilir. 1376

M- BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ (HMK m. 281) 1376

1- Eksik Gördükleri Hususların Tamamlattırılması

İstenebilir 1376

2- Belirsizlik Gösteren Hususlarda Açıklama İstenebilir  1377

3- Yeni Bilirkişi Atanması İstenebilir  1378

N- BİLİRKİŞİ RAPOR VE BEYANLARI ISLAHLA

GEÇERSİZ KILINAMAZ (HMK m. 179 f. II)1378

O- BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜN

DEĞERLENDİRİLMESİ (HMK m. 282).1378

1- Bilirkişinin Oy ve Görüşü Serbestçe Değerlendirilir 1378

2- Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Diğer Delillerle Birlikte

Değerlendirilir. 1379

3- Raporlar Arası Çelişki Giderilmelidir 1379

4- İtiraz Edilmeyen Rapor Hükme Esas Alınmalıdır 1379

5- Rapora İtibar Edilme Sebebi Açıklanmalıdır . 1379

6- Gerekirse Ek Bilirkişi Raporu Alınmalıdır. 1379

7- Denetime Elverişli Değilse Yeniden Rapor Alınmalıdır 1379

Ö- BİLİRKİŞİ GİDER VE ÜCRETİ (HMK m. 283).1380

P- BİLİRKİŞİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU.1380

1- Türk Ceza Kanunu Bakımından (HMK m. 284,

Bilirkişilik Yön. m. 58 f. I) . 1380

2- 6100 sayılı HMK Bakımından (HMK m. 285 f. I). 1381

Devlete Karşı Tazminat Davası Açılabilir

(HMK m. 285 f. I, Bilirkişilik Yön. m. 58 f. III) 1381

Devlet Ödediği Tazminat İçin Sorumlu Bilirkişiye

Rücu Eder (HMK m. 285 f. II, Bilirkişilik

Yön. m. 58 f. IV)1381

Görüleceği Mahkeme (HMK m. 286 f. II)1381

Zamanaşımı (HMK m. 287)1381

& 87. KEŞİF (HMK m. 288-292)1382

GENEL OLARAK.1382

KEŞİFİN ÖZELLİKLERİ.1383

A- KEŞİF KARARI (HMK m. 288).1383

1- Bilgi Sahibi Olmak İçin Yapılır (HMK m. 288 f. I) 1383

2- Hâkim Gerektiğinde Bilirkişi Yardımına Başvurur

(HMK m. 288 f. I) . 1383

112 İçindekiler

3- Keşif Kararı Mahkemece Sözlü Yargılamaya Kadar

Alınır (HMK m. 288 f. II) 1383

4- Keşif Kararı Talep Üzerine veya Resen Alınabilir

(HMK m. 288 f. II) 1383

B- KEŞFE YETKİLİ MAHKEME (HMK m. 289).1384

1- Davaya Bakan Mahkeme . 1384

Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi İçinde

İse Davaya Bakan Mahkeme

(HMK m. 289 f. I c. 1).1384

Keşif Konusu, Büyükşehir Belediye Sınırları

İçerisinde İse (HMK m. 289 f. II).1384

2- Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi Dışında İse

İstinabe Mahkemesi (HMK m. 289 f. I c. 2) 1384

İstinabe Giderleri (Harçlar K. m. 35) 1384

İstinabenin Yapılışı.1384

Keşfe Taraflar Davet Edilmelidir

(HMK m. 197 f. III c. 1) 1385

Keşif Yeri Bildirilmelidir

(HMK m. 197 f. III c. 2) 1385

Keşif Zamanı Bildirilmelidir

(HMK m. 197 f. III c. 2) 1385

İşlem Konusu Açıklanmalıdır

(HMK m. 290 f. I c. 1).1385

C- KEŞFİN YAPILMASI (HMK m. 290)1385

1- Tespitler Mahkeme Tarafından Yapılır  1385

Yerin Tespiti (HMK m. 290 f. I)1385

Şeyin Bulunduğu Yerde Yapılabilir.1385

Şey Getirilebiliyorsa Mahkemede Yapılabilir.1385

Kapsamın Tespiti (HMK m. 290 f. I)1386

Zamanın Tespiti (HMK m. 290 f. I c. 1).1386

2- İlgililer Keşfe Davet Edilir . 1386

Taraflar (varsa Vekilleri) Davet Edilir

(HMK m. 290 f. I)1386

Tanıklar Davet Edilir1386

Bilirkişi Davet Edilir1386

Üçüncü Kişi Davet Edilir (HMK m. 291 f. III c. 2).1386

3- İlgililer Keşifte Dinlenilir. 1387

Taraflar Dinlenilir (HMK m. 290 f. I).1387

Tanık Dinlenebilir (HMK m. 259 f. II, 290 f. II c. 1).1387

Bilirkişi Dinlenebilir

(HMK m. 288 f. I c. 2, 290 f. II c. 1).1387

İçindekiler 113

4- Temsili Uygulama Yaptırabilir (HMK m. 290 f. III). 1387

5- Tutanak Düzenlenir (HMK m. 290 f. II) 1388

6- Keşif Görevsiz Mahkemede Yapılmış Olabilir. 1388

7- Zabıt Kâtibinin Bulunması Zorunludur (HMK m. 157) 1388

8- Mübaşir Keşfe Katılır (Yönetmelik m. 165 f. V/d). 1388

D- KEŞFE KATLANMA ZORUNLULUĞU (HMK m. 291)1389

1- Uymak ve Engelleyici Tutum Ve Davranışlardan

Kaçınmak Zorunludur 1389

Taraflar Katlanmak Zorundadır.1389

Üçüncü Kişiler Katlanmak Zorundadır.1389

2- Üçüncü Kişi İçin Uygun Olan Zamanda Yapılır. 1390

3- Gecikmeyle Zarar Oluşacaksa Bildirim Yapılmaksızın

Keşif İcra Edilebilir 1390

E- KEŞİF ISLAHLA GEÇERSİZ KILINAMAZ

(HMK m. 179 f. II)1390

& 88. UZMAN GÖRÜŞÜ (HMK m. 293).1391

GENEL OLARAK.1391

HMK HÜKÜMLERİNE GÖRE UZMAN GÖRÜŞÜ

(HMK m. 293)1391

A- TARAFLAR BİLİMSEL MÜTALÂA ALABİLİR

(HMK m. 293 f. I, c. 1)1392

B- SÜRE İSTENİLEMEZ (HMK m. 293 f. I, c. 2) .1392

C- UZMAN KİŞİ MAHKEME TARAFINDAN

DİNLENİLEBİLİR (HMK m. 293 f. II)1392

1- Talep Üzerine Dinlenilme. 1392

2- Resen Dinlenilme  1392

D- UZMAN KİŞİNİN DİNLENMEK İÇİN DAVET EDİLMESİ

GEREKİR1392

1- Davet Üzerine Gelebilir

(HMK m. 149 f. II, 293 f. II, c. 2) . 1392

Hâkim Gerekli Soruları Kendisine Sorabilir.1392

Taraflar Gerekli Soruları Kendisine Sorabilir.1392

2- Davete Rağmen Gelmeyebilir (HMK m. 293 f. III). 1393

E- KENDİSİNE OKUNMAK KAYDIYLA BEYANI ALINIR

(HMK m. 154 f. III/d, 293).1393

F- UZMAN GİDERİ YARGILAMA GİDERLERİ ARASINDA

YER ALMAZ1393

G- BİLİMSEL MÜTALÂANIN ETKİSİ1393

1- Hâkim, Bilimsel Mütalâayı Serbestçe Takdir Eder. 1393

2- Taraflar Bilimsel Mütalâayı Değerlendirebilir . 1393

Cevap Verebilir.1393

114 İçindekiler

İtiraz Edebilir1394

& 89. KESİN HÜKÜM (HMK m. 303).1395

GENEL OLARAK.1395

A- KAVRAM1395

1- Şekli Anlamda Kesin Hüküm. 1396

2- Maddi Anlamda Kesin Hüküm. 1396

B- ÖZELLİKLERİ.1397

1- Kesin Delil Teşkil Eder  1397

2- Adli Gerçeği İfade Eder . 1397

3- Bütün Mahkemeleri Bağlar 1397

C- KOŞULLARI (HMK m. 303 f. I).1398

1- Her İki Davanın Taraflarının Aynı Olması Gerekir. 1398

2- Her İki Davanın Dava Sebeplerinin Aynı Olması Gerekir  1398

3- İlk Davanın Hüküm Fıkrası İle İkinci Davaya Ait Talep

Sonucunun Aynı Olması Gerekir  1398

ETKİ ALANI1398

A- ETKİ ALANINDA KALANLAR1398

1- Hükme Bağlanmış Talepler Hakkında Etkilidir

(HMK m. 303 f. II) 1398

2- Küllî Halefler Hakkında Etkilidir (HMK m. 303, f. III) 1399

3- Devralan, Dava Konusu Şey Üzerinde Sınırlı Bir Ayni

Hak veya Fer’î Zilyetlik Kazanan Kişiler Hakkında

Etkilidir (HMK m. 303, f. IV). 1399

B- ETKİ ALANINDA KALMAYANLAR (HMK m. 303, f. V)1399

& 90. KARAR VE HÜKÜM (HMK m. 294-303)1400

GENEL OLARAK.1400

MAL REJİMİNİN TASFİYESİ DAVASINDA KARAR1400

A- ARA KARARI 1401

B- NİHAİ KARAR.1401

1- Esasa İlişkin Nihai Karar/Hüküm

(HMK m. 294 f. I , cümle 2). 1401

2- Usule İlişkin Nihai Karar 1402

C- BOZMA SONRASI KARAR 1402

III. HÜKÜM.1402

A- HÜKMÜN VERİLMESİ VE TEFHİMİ (HMK m. 294).1402

1- Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Verilir

(HMK m. 294 f. II) 1402

2- Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada Tefhim

Olunur (HMK m. 294 f. II) 1402

Hükmün Tefhimini, Duruşmada Bulunanlar Ayakta

Dinlemelidir (HMK m. 294 f. V)1402

İçindekiler 115

Hükme İlişkin Hususlar, Niteliğine Aykırı

Düşmedikçe, Usule İlişkin Nihai Kararlar

Hakkında Da Uygulanmalıdır (HMK m. 294 f. VI).1403

3- Hükmün Tefhimi Hüküm Sonucunun Duruşma

Tutanağına Geçirilerek Okunması Suretiyle Yapılmalıdır

(HMK m. 294 f. III). 1403

4- Gerekçeli Kararın Tefhim Tarihinden Başlayarak Bir Ay

İçinde Yazılması Gerekir (HMK m. 294 f. IV). 1403

5- Usulüne Uygun Açılmış Tüm Davalar Hakkında Ayrı

Hüküm Kurulması Gerekir. 1403

6- Usulüne Uygun Açılmış Davada Olumlu Olumsuz

Hüküm Kurulması Gerekir. 1403

B- MAL RESİMİNİN TASYİFESİ HÜKMÜNÜN KAPSAMI

(HMK m. 297).1404

1- Hükmün Hangi Millet Adına Verildiği İbaresi

(HMK m. 297 f. I) . 1404

2- Hükmü Veren Mahkeme (HMK m. 297 f. I/a). 1404

3- Hükmü Veren Hâkim ve Zabıt Kâtibinin Ad ve Soyadları

İle Sicil Numaraları (HMK m. 297 f. I/a)  1404

4- Hükmün Hangi Sıfatla Verildiği (HMK m. 297 f. I/a) 1404

5- Tarafların Kimlikleri ve Türkiye Cumhuriyeti Kimlik

Numarası (HMK m. 297 f. I/b). 1405

6- Varsa Tarafların Kanuni Temsilci ve Vekillerinin Ad ve

Soyadları İle Adresleri (HMK m. 297 f. I/b) 1405

7- Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti

(HMK m. 297 f. I/c). 1405

8- Tarafların Anlaştıkları ve Anlaşamadıkları Hususlar

(HMK m. 297 f. I/c). 1405

9- Tarafların Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan

Delilleri (HMK m. 297 f. I/c). 1406

10- Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi (= Gerekçe)

(TCA m. 141 f. III, HMK m. 27 f. II/c, 297 f. I/c) 1406

Gerekçenin Bulunmaması1406

Gerekçenin Doğru Olmaması1406

Gerekçenin Çelişkili Olması1406

Gerekçenin Kendi İçinde Çelişkili Olması .1406

Gerekçenin, Hüküm Fıkrası İle Çelişkili

Olması.1407

Gerekçenin Denetlenemez Olması1407

Gerekçenin Anlaşılamaz Olması.1407

11- Sabit Görülen Vakıalarla Bunlardan Çıkarılan Sonuç ve

Hukuki Sebepleri (HMK m. 297 f. I/c) 1407

116 İçindekiler

Sabit Görülen Vakıalar Açıklanmalıdır.1408

Sabit Görülen Vakıalardan Çıkarılan Sonuç ve

Hukuki Sebepleri Açıklanmalıdır1408

12- Hüküm sonucu (HMK m. 297 f. I/ç). 1408

13- Yargılama Giderleri (HMK m. 297 f. I/ç) 1408

14- Taraflardan Alınan Avansın Harcanmayan Kısmının

İadesi (HMK m. 297 f. I/ç) 1409

15- Kanun Yolları ve Süresi (HMK m. 297 f. I/ç) 1409

16- Hükmün Verildiği Tarih (HMK m. 297 f. I/d) 1409

17- Hâkim ve Zabıt Kâtibinin İmzaları

(HMK m. 297 f. I/d, 298 f. IV, 299) 1409

18- Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih (HMK m. 297 f. I/e) 1410

19- Hükmün Sonuç Kısmı (HMK m. 297 f. II) 1410

Gerekçeye Ait Herhangi Bir Söz Tekrar

Edilmemelidir.1410

Sıra Numarası Altında; Açık, Şüphe ve Tereddüt

Uyandırmayacak Şekilde Yazılmalıdır1410

Taleplerden Her Biri Hakkında Verilen

Hüküm1410

aaa. “Kısmen Kabul Kısmen Ret”

Şeklinde Karar Verilemez.1411

bbb. “Ekli Karar Tefhim Edildi” Şeklinde

Karar Verilemez1411

ccc. “Gerekçeli Kararın Mahkemeden

Alınmasına” Şeklinde Karar

Verilemez 1411

Taraflara Yüklenen Borç ve Tanınan Haklar.1411

Herhangi Bir Belgeye Atıf Yapılarak Hüküm

Kurulamamalıdır1411

C- MAL REJİMİNİN TASFİYESİ HÜKMÜNÜN YAZILMASI

(HMK m. 298).1411

1- Hükmü Veren Hâkim Tarafından Yazılmalıdır

(HMK m. 298 f. I) . 1411

2- Gerekçeli Karar, Tefhim Edilen Hüküm Sonucuna Aykırı

(=Gerekçeli Kararla Kısa Karar Arasında Çelişki)

Olmamalıdır (HMK m. 298 f. II). 1412

Tefhim Edilende Hüküm Varken Gerekçeli Kararda

Hüküm Kurulmaması.1412

Tefhim Edilende Hüküm Yokken Gerekçeli

Kararda Hüküm Kurulması .1412

Tefhim Edilenle Gerekçeli Kararda Hukuki Sebebi

Değiştirerek Hüküm Kurulması 1412

İçindekiler 117

Tefhim Edilen Kısa Kararla Gerekçeli Kararın

Hüküm Fıkrası Arasında Farklı Hüküm Kurulması.1412

3- Kararın Yazılan Gerekçesi Yazılan Hüküm Sonucuna

Aykırı Olmamalıdır 1413

Hüküm Fıkrasında Yazılmayanın Gerekçe

Bölümünde Yazılmış Olması Çelişkiyi Ortadan

Kaldırmaz .1413

Tarafların Çelişkiyi Temyiz Sebebi Yapıp

Yapmamış Olması Etkili Değildir.1413

D- İLAMIN İCRAYA KONULMASI.1413

& 91. HÜKMÜN TASHİHİ (HMK m. 304) .1415

GENEL OLARAK.1415

MAL REJİMİNİN TASFİYESİ HÜKMÜNÜN TASHİHİ.1415

A- TASHİHİN KONUSU1415

1- Yazı Hataları 1415

Tarihlerde1415

Tarafların İsimlerinde.1416

Tarafların Sıfatlarında.1416

Diğer Yazım Hatalarında1416

2- Hesap Hataları. 1416

3- Diğer Benzeri Açık Hatalar  1416

B- TASHİH USULÜ1417

1- Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I). 1417

2- Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir

(HMK m. 304 f. I) . 1417

3- Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek

Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 1417

4- Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden

Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I). 1417

5- Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir

(HMK m. 304 f. II) 1417

& 92. HÜKMÜN TAVZİHİ (HMK m. 305-306)1418

GENEL OLARAK.1418

TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305).1418

A- HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI1418

B- HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT UYANDIRMASI1418

C- HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR İÇERMESİ1418

III. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305)1418

TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305).1418

A- HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR.1419

B- TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR.1419

118 İçindekiler

C- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 1419

TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR .1419

A- HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR

SINIRLANDIRILAMAZ.1419

B- HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR

GENİŞLETİLEMEZ.1419

C- HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR

DEĞİŞTİRİLEMEZ1419

TAVZİH USULÜ (HMK m. 306).1420

A- TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR

(HMK m. 306 f. I) .1420

B- TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN

İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I)1420

C- TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR

(HMK m. 306 f. I) .1420

D- TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR

(HMK m. 306 f. I) .1421

E- TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR

(HMK m. 306 f. II)1421

F- TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE

MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)1422

& 93. HÜKMÜN TAMAMLANMASI (HMK m. 305A) .1423

GENEL OLARAK.1423

KONUSU (HMK m. 305/A f. I)1423

A- YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN

TAMAMLANMASI.1424

B- KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ GEREKLİ

HUSUSUN TAMAMLANMASI1424

III. GÖREVLİ MAHKEME1424

A- İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR.1424

B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR.1424

C- YÜKSEK MAHKEMEDEN İSTENEBİLİR.1425

TALEP1425

SÜRE1425

TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306)1425

A- TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR

(HMK m. 306 f. I) .1426

B- TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN

İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I).1426

C- TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ

EDİLİR (HMK m. 306 f. I).1426

İçindekiler 119

D- TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ

EDİLİR (HMK m. 306 f. I).1426

E- TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR

(HMK m. 306 f. II)1426

F- TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE

MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III)1426

VII. KANUN YOLU.1426

A- İSTİNAF YOLU1427

B- TEMYİZ YOLU1427

& 94. FERAGAT (HMK m. 307-312)1428

FERAGAT KAVRAMI .1428

A- TALEP SONUCUNDAN KISMEN VAZGEÇİLEBİLİR

(HMK m. 307, 308 f. III) 1429

B- TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN VAZGEÇİLEBİLİR

(HMK m. 307).1429

FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ1429

A- DAVACI.1429

B- DAVACI VEKİLİ (HMK m. 74)1430

C- YASAL TEMSİLCİ.1430

1- Veli . 1431

2- Vasi. 1431

D- DAVACIYA OY DANIŞMANI ATANMIŞSA.1431

III. FERAGAT ŞEKLİ.1431

A- FERAGAT DİLEKÇEYLE YAPILABİLİR

(HMK m. 309 f. I) .1431

1- Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında Yapabilir 1432

2- Duruşma Sırasında Yapılabilir 1432

3- Duruşma Dışında Yapılabilir  1432

Posta İle Gönderebilir 1432

Başka Mahkemeye Verebilir1432

4- Kimlik Tespiti Bulunmalıdır. 1432

5- İmza Bulunmalıdır. 1433

B- FERAGAT YARGILAMA SIRASINDA SÖZLÜ OLARAK

YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I).1433

1- Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) . 1434

2- Beyanda Bulunana Okunmalıdır. 1434

3- Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır. 1434

FERAGATİN ÖZELLİKLERİ1434

A- TEK TARAFLI BİR USUL İŞLEMİDİR1434

B- FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR .1435

120 İçindekiler

1- Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir

(HMK m. 309 f. II) 1435

2- Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir

(HMK m. 309 f. II) 1435

C- FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR

(HMK m. 309 f. IV)1435

D- FERAGAT AÇIK OLMALIDIR1435

E- TEMYİZDEN VE DAVADAN FERAGAT AYNI ANDA İSE

DAVADAN FERAGAT HÜKÜMLERİ UYGULANIR1436

FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310)1436

A- 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT.1437

1- Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 1437

2- Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat. 1437

Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz 1437

Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak

İşlemler.1437

Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından

Yapılacak İşlem1437

Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem.1438

3- Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat 1438

4- Yargıtay’da Duruşmada Feragat 1439

5- Karar Düzeltme Aşamasında Feragat 1439

B- 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT 1439

1- Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 1439

2- Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye

Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 1440

İlk Derece Mahkemesinde Yapılması1440

Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması.1440

3- Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine

Gönderilmesinden Sonra Yapılması (HMK m. 310 f. III). 1440

FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ

(HMK m. 312)1441

VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311) 1442

A- UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR .1442

B- KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA

SONUÇ DOĞURUR1442

1- Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara

Bağlanır  1442

2- Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce

Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 1442

C- KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR 1445

İçindekiler 121

D- İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN

İPTALİ İSTENEBİLİR.1447

E- FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ/RÜCU EDİLEMEZ.1449

F- KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR1450

G- KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ DOĞURUR .1450

H- HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN

YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ.1450

I- OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN FERAGAT

EDİLEMEZ.1450

İ- HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT SONUÇ

DOĞURMAZ1450

J- DOĞMAMIŞ HAKTAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ1451

VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA

KARŞILAŞTIRILMASI.1453

A- DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI (HMK m. 150)

KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA1453

B- DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) KAVRAMI

İLE KARŞILAŞTIRMA.1454

KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT HALİNDE KARAR1454

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA FERAGAT1454

& 95. KABUL (HMK m. 308-312) .1458

KABUL KAVRAMI1458

A- TALEP SONUCUNA KISMEN MUVAFAKAT

EDİLEBİLİR (HMK m. 308 f. I) 1458

B- TALEP SONUCUNA TAMAMEN MUVAFAKAT

EDİLEBİLİR (HMK m. 308 f. I) .1458

KABUL EDEBİLECEK KİŞİ.1459

A- DAVALI.1459

B- DAVALI VEKİLİ (HMK m. 74)1459

C- YASAL TEMSİLCİ.1459

1- Veli . 1459

2- Vasi. 1460

D- DAVALIYA OY DANIŞMANI ATANMIŞSA .1460

III. KABUL ŞEKLİ1460

A- KABUL USULE UYGUN ŞEKİLDE YAPILABİLİR

(HMK m. 309 f. I)1460

B- KABUL DİLEKÇEYLE YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I)1460

1- Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında Yapabilir 1460

2- Duruşma Sırasında Yapılabilir 1460

3- Duruşma Dışında Yapılabilir  1461

Posta İle Gönderebilir 1461

122 İçindekiler

Başka Mahkemeye Verebilir1461

4- Kimlik Tespiti Bulunmalıdır. 1461

5- İmza Bulunmalıdır. 1461

C- KABUL YARGILAMA SIRASINDA SÖZLÜ OLARAK

YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I).1461

1- Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) . 1462

2- Beyanda Bulunana Okunmalıdır. 1462

3- Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır. 1462

KABULÜN ÖZELLİKLERİ1463

A- TEK TARAFLI BİR USUL İŞLEMİDİR1463

B- KABUL MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR1463

1- Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir

(HMK m. 309 f. II) 1463

2- Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir

(HMK m. 309 f. II) 1463

C- KABUL KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR

(HMK m. 309 f. IV)1463

D- KABUL AÇIK OLMALIDIR1463

KABULÜN ZAMANI (HMK m. 310)1463

A- 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ KABUL.1463

1- Karardan Önce Kabul (HMK m. 310 f. I) 1463

2- Karardan Sonra Temyizden Önce Kabul. 1464

Derece Mahkemesi Kendi Kararını Kaldıramaz 1464

Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak

İşlemler.1464

Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından

Yapılacak İşlem1465

Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem.1465

3- Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Kabul 1466

4- Yargıtay’da Duruşmada Kabul 1466

5- Karar Düzeltme Aşamasında Kabul 1466

B- 7251 SAYILI KANUN SONRASI KABUL.1466

1- Karardan Önce Kabul (HMK m. 310 f. I) 1466

2- Kabulün Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye

Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 1466

İlk Derece Mahkemesinde Yapılması1466

Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması.1467

3- Kabulün Dosyanın Temyiz İncelemesine

Gönderilmesinden Sonra Yapılması (HMK m. 310 f. III). 1467

KABUL HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 312)1467

VII. KABULÜN SONUÇLARI (HMK m. 311).1467

İçindekiler 123

A- UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR .1467

B- KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA

SONUÇ DOĞURUR1468

1- Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Kabul Karara

Bağlanır  1468

2- Kabul Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa Önce

Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 1468

C- KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ DOĞURUR 1468

D- İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE KABULÜN

İPTALİ İSTENEBİLİR.1468

E- KABULDEN DÖNÜLEMEZ/RÜCU EDİLEMEZ.1468

F- KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR1468

G- KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ DOĞURUR .1469

H- OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVA KABUL

EDİLEMEZ.1469

I- HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA KABUL SONUÇ

DOĞURMAZ1469

J- İLAM NİTELİĞİNDE BELGE SAYILIR (İİK m. 38)1469

& 96. SULH (HMK m. 313)1470

SULH KAVRAMI (HMK m. 313 f. I)1470

SULHUN KONUSU .1471

A- ÜZERİNDE SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLEN

UYUŞMAZLIKLAR (HMK m. 313 f. II).1471

B- DAVA KONUSUNUN DIŞINDAKİ HUSUSLAR

(HMK m. 313 f. III).1471

C- ŞARTA BAĞLI HUSUSLAR (HMK m. 313 f. IV).1471

III. SULHUN ZAMANI (HMK m. 314)1471

A- HÜKÜM VERİLENE KADAR (HMK m. 314 f. I).1471

B- HÜKÜM VERİLDİKTEN SONRA (HMK m. 314 f. II).1471

C- DOSYA TEMYİZE GÖNDERİLDİKTEN SONRA

(HMK m. 314 f. III).1472

SULH SÖZLEŞMESİ YAPABİLECEKLER 1472

A- DAVACI-DAVALI.1472

B- VEKİL (HMK m. 74)1472

C- YASAL TEMSİLCİ.1472

1- Veli . 1472

2- Vasi. 1473

SULHUN ŞEKLİ (HMK m. 153 f. III/ç)1473

SULHUN ETKİSİ (HMK m. 315) .1473

A- DAVAYI SONA ERDİRİR.1473

B- KESİN HÜKÜM GİBİ SONUÇ DOĞURUR1473

124 İçindekiler

C- TARAFLARIN İSTEMİNE GÖRE KARAR VERİLİR1473

1- Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenilmişse . 1473

2- Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenilmemişse  1473

D- SULHUN İPTALİ İSTENEBİLİR (HMK m. 315 f. II)1473

1- İrade bozukluğu Varsa Sulhun İptali İstenebilir 1473

2- Aşırı Yararlanma Varsa Sulhun İptali İstenebilir. 1474

E- SULHTAN TEK TARAFLI DÖNÜLEMEZ/RÜCU

EDİLEMEZ.1474

VII. SULH HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ.1474

A- HARÇ (Harçlar K. m. 22).1474

B- YARGILAMA GİDERİ1474

C- VEKALET ÜCRETİ.1474

& 97. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE BASİT YARGILAMA USULÜ

(HMK m. 316-322 )1475

GENEL OLARAK.1475

A- KAPSAMI (HMK m. 316).1475

1- Eşlerin Dönüştürme Davası (TMK m. 206 f. I) 1475

2- Eşlerin Dönüştürme Davası ile Oluşan Dönüştürmenin

Kaldırılması Davası (TMK m. 208 f. II) 1476

3- Alacaklının Dönüştürme Davası (TMK m. 210 f. I). 1476

4- Alacaklının Dönüştürme Davası ile Oluşan

Dönüştürmenin Kaldırılması Davası (TMK m. 211 f. I). 1477

B- DİĞER KANUNLARDAKİ YARGILAMA USULÜ İLE

İLGİLİ HÜKÜMLER (HMK m. 447 f. I).1478

C- HÜKÜM BULUNMAYAN HÂLLERDE YAZILI

YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN HÜKÜMLER

UYGULANIR (HMK m. 322, f. I)1478

BASİT YARGILAMA USULÜNÜN UYGULANIŞI1478

A- DİLEKÇELERİN VERİLMESİ.1478

1- Dava Açılması (HMK m. 317 f. I, f. IV) 1478

2- Davaya Cevap Verilmesi (HMK m. 317)  1478

Dilekçe İle Olur (HMK m. 317 f. I)1479

Cevap Süresi Tebliğinden İtibaren İki Haftadır

(HMK m. 317 f. II).1480

Ek Cevap Süresi Verilebilir (HMK m. 317 f. II).1481

Taraflar İkinci Dilekçe Veremezler

(HMK m. 317 f. III).1481

B- DELİLLERİN İKAMESİ (HMK m. 318).1481

1- Deliller Dilekçe İle Bildirilmelidir  1481

2- Delillerin Hangi Vakıanın Delili Olduğu Belirtilmelidir. 1482

3- Ellerinde Bulunan Deliller Dilekçelerine Eklenmelidir  1482

İçindekiler 125

4- Başka Yerlerden Getirilecek Belge ve Dosyalar İçin Bilgi

Verilmelidir. 1482

C- İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA

DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI (HMK m. 319).1482

1- İddianın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı 1482

2- Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı . 1483

D- ÖN İNCELEME (HMK m. 320)1483

1- Mümkün Olan Hâllerde Dosya Üzerinden Karar

Verilebilir (HMK m. 320 f. I). 1483

2- Dosya Üzerinden Karar Verilemeyen Hallerde İlk

Duruşma Yapılır. 1483

Dava Şartları ve İlk İtirazlarla, Hak Düşürücü Süre

ve Zamanaşımı Hakkında Taraflar Dinlenir

(HMK m. 320 f. II).1484

Uyuşmazlık Konuları Tespit Edilir

(HMK m. 320 f. II).1484

Tarafları Sulhe veya Arabuluculuğa Teşvik Edilir

(HMK m. 320 f. II).1484

İlk Duruşma Sonuç Tutanağı Düzenlenir

(HMK m. 320 f. II).1484

İlk Duruşma Sonuç Tutanağının Altı İmzalanır

(HMK m. 320 f. II).1485

İlk Duruşmanın Bittiği ve Tahkikata Geçildiği

Karar Altına Alınır (HMK m. 320 f. II).1485

Tahkikat Tutanak Esas Alınmak Suretiyle Yürütülür

(HMK m. 320 f. II).1485

E- TAHKİKAT (HMK m. 320, f. III-IV)1485

1- Tahkikat, İlk Duruşma Hariç İki Duruşmada Tamamlanır

(HMK m. 320 f. III). 1485

2- Duruşmalar Arasındaki Süre Bir Aydan Daha Uzun

Olamaz (HMK m. 320 f. III) . 1485

3- Zorunlu Hâllerde İkiden Fazla Duruşma Yapabilir

(HMK m. 320 f. III). 1486

4- İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmiş Olan Dosya

Yenilenmesinden Sonra Takipsiz Bırakılırsa, Dava

Açılmamış Sayılır (HMK m. 320 f. IV) 1486

F- HÜKÜM (HMK m. 321)1486

1- Tahkikatın Tamamlanmasından Sonra Tarafların Son

Beyanları Alınır. 1486

2- Yargılamanın Sona Erdiği Bildirilerek Karar Tefhim

Edilir. 1486

& 98. YARGILAMA GİDERLERİ (HMK m. 323-333).1487

126 İçindekiler

YARGILAMA GİDERLERİNİN KAPSAMI (HMK m. 323).1487

A- HARÇLAR1487

1- Başvurma Harcı (HK m. 27)  1488

2- Karar ve İlâm Harcı (HMK m. 323 f. I/a) 1488

Nisbi Harç Verilmelidir1489

Nisbi Harç Eksik İse Tamamlanması İçin Mehil

Verilmelidir.1489

Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir1490

Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası

İşlemden Kaldırılır .1492

aaa. Harç Yatırılıp Yenilenirse .1492

bbb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse.1492

3- Celse Harcı (HMK m. 323 f. I/a)  1492

B- GİDERLER .1492

1- Tebliğ ve Posta Giderleri (HMK m. 323 f. I/b)  1492

2- Dosya ve Sair Evrak Giderleri (HMK m. 323 f. I/c). 1493

3- Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri ve Protesto, İhbar,

İhtarname ve Vekâletname Düzenlenmesine İlişkin

Giderler (HMK m. 323 f. I/ç) . 1493

4- Keşif Giderleri (HMK m. 323 f. I/d). 1493

5- Tanığa Ödenen Ücret ve Giderler (HMK m. 323 f. I/e) 1493

6- Bilirkişiye Ödenen Ücret ve Giderler

(HMK m. 323 f. I/e). 1494

7- Resmî Dairelerden Alınan Belgeler İçin Ödenen Harç,

Vergi, Ücret ve Sair Giderler (HMK m. 323 f. I/f) 1494

8- Vekil İle Takip Edilmeyen Davalarda Tarafların Hazır

Bulundukları Günlere Ait Gündelik, Seyahat ve

Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g). 1494

9- Vekili Bulunduğu Hâlde Mahkemece Çağrılan Taraf İçin

Gündelik, Yol ve Konaklama Giderleri

(HMK m. 323 f. I/g). 1494

10- Yargılama Sırasında Yapılan Diğer Giderler

(HMK m. 323 f. I/h). 1494

11- Resen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler

(HMK m. 325). 1495

C- VEKÂLET ÜCRETİ (HMK m. 323 f. I/ğ, 330) .1495

1- Dava Kabul Edilmişse 1495

Asıl Dava Kabul Edilmişse1495

Karşı Dava Kabul Edilmişse1496

Birleşen Dava Kabul Edilmişse.1496

Terditli Dava Kabul Edilmişse.1496

İçindekiler 127

Kısmen Dava Kabul Edilmişse1496

Kısmen Kabul Edilen Üzerinden Davacı

Yararına Verilir .1496

Kısmen Ret Edilen Üzerinden Davalı

Yararına Verilir .1497

2- Dava Ret Edilmişse 1497

Kural Olarak.1497

Ret Sebebi Ortak Olan Davalılar Vekili Lehine

(AAÜT m. 3 f. II).1497

Ret Sebebi Ayrı Olan Davalılar Vekili Lehine

(AAÜT m. 3 f. II).1497

3- Davanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmişse. 1497

4- Dava Konusuz Kalmışsa (AAÜT m. 6 f. I) 1498

Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar

Anlaşmazlık Giderilmişse1498

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra

Anlaşmazlık Giderilmişse1498

5- Davadan Feragat Edilmişse (AAÜT m. 6 f. I) 1498

Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar

Anlaşmazlık Giderilmişse1498

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

6- Davada Kabul Varsa (AAÜT m. 6 f. I) 1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

7- Davada Sulh Varsa (AAÜT m. 6 f. I) 1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

8- Anlaşmazlık Herhangi Bir Nedenle Giderilirse

(AAÜT m. 6 f. I) 1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar

Anlaşmazlık Giderilmişse1499

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra

Anlaşmazlık Giderilmişse1500

9- Görevsizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar

Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I). 1500

Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar

Verilmişse .1500

128 İçindekiler

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra Karar

Verilmişse .1500

10

- Yetkisizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine Karar

Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I). 1500

Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar

Verilmişse .1500

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra Karar

Verilmişse .1501

11

- Davanın Nakline Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I). 1501

Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar

Verilmişse .1501

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra Karar

Verilmişse .1501

12

- Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmişse

(AAÜT m. 7 f. I) 1501

Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar

Verilmişse .1501

Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra Karar

Verilmişse .1501

13

- Davanın Ön Şartın Yerine Getirilmemesi Nedeniyle

Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. II). 1502

14

- Davanın Husumet Nedeniyle Reddine Karar Verilmişse

(AAÜT m. 7 f. II)  1502

15

- Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş

Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Nedeniyle

Görevsizlik Kararı Verilmişse (AAÜT m. 7 f. III). 1502

16

- Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş

Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Kararı Verilmişse

(AAÜT m. 7 f. III). 1503

17

- Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş

Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Nedeniyle

Yetkisizlik Kararı Verilmişse (AAÜT m. 7 f. III)  1503

18

- Karşı Dava Varsa (AAÜT m. 8) 1503

19

- Davanın Birleştirilmesi Kararı Varsa (AAÜT m. 8) . 1503

20

- Davanın Ayrılması Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 1503

21

- Avukatlık Ücretinin Kapsadığı İşler (AAÜT m. 2 ) 1504

Kesin Hüküm Elde Edilinceye Kadar Olan İş ve

İşlemler (AAÜT m. 2 f. I).1504

Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemelerinde Yapılan

Duruşma (AAÜT m. 2 f. 2) 1504

22

- Avukatlık Ücretinin Kapsamadığı İşler (AAÜT m. 2 ). 1504

İçindekiler 129

Takip Edilen Dava İle İlgili Olarak Düzenlenen

Dilekçe ve Yapılan Diğer İşlemler (AAÜT m. 2 f. I).1504

Tavzih İstemi Varsa (AAÜT m. 2 f. I).1504

23- Vekâlet Ücretinin Kapsamı. 1504

Ücretin Tamamına Hak Kazanılır (AAÜT m. 5 f. I)1504

Belirlenmiş Dava Değerine Göre Hesaplanır

(AAÜT m. 5 f. II).1504

İstenilmediği Açıklanmışsa Verilmez1504

Miktarı Hakim Takdir Eder (AAÜT m. 3 f. I)1505

Avukatın Emeği1505

Avukatın Çabası .1505

İşin Önemi 1505

İşin Niteliği.1505

Davanın Süresi .1505

24- Dava Birden Çok İse 1505

25- Avukat Birden Çok İse (AAÜT m. 4) 1505

26- Maktu Ücretin Altında Kalmama (AAÜT m. 13)  1506

27- Katma Değer Vergisine Hükmedilemez  1506

28- Kesinleşen Yönler Dikkate Alınmalıdır. 1506

29- Taraf Lehine Hükmedilir (HMK m. 330)  1507

30- İstifa Etme Engel Değildir 1507

31- Baro Görevlendirmişse Verilemez  1507

32- Kararın Verildiği Tarihte Yürürlükte Bulunan Tarife

Gereğince Karar Verilir 1507

33- Vekil İle Temsil Edilmeyene Verilmez  1508

34- Dava Geri Alınmışsa (HMK m. 123) 1508

35- Taraflar İçin Tek Vekalet Ücreti Verilir 1508

D- DELİL İKAMESİ İÇİN AVANS (DELİL AVANSI).1508

1- Verilen Kesin Süre Usulüne Uygun Olmalıdır. 1508

2- Verilen Kesin Süre İçinde Delil Avansı Yatırılmalıdır

(HMK m. 324 f. I) . 1508

Yatırılmazsa Delilin İkamesinden Vazgeçilmiş

Sayılır (HMK m. 324 f. II)1509

Diğer Taraf Bu Avansı Yatırabilir

(HMK m. 324 f. II).1509

3- Aynı Delilin İkamesinde Yarı Yarıya Avans Olarak

Ödenir (HMK m. 324 f. I). 1509

4- Avansın İadesi (HMK m. 333) 1510

YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ1510

A- MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR (HMK m. 332 f. I).1510

B- HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR (HMK m. 332 f. II).1511

130 İçindekiler

1- Tutarı  1511

2- Hangi Tarafa Yükletildiği. 1511

3- Hangi Oranda Yükletildiği . 1512

4- Dökümü 1512

5- Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin Ödenme

Şekli 1512

C- ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA

HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331)1512

1- Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I) 1512

2- Görevsizlik, Yetkisizlik veya Gönderme Kararı Verilmesi

(HMK m. 331 f. II) 1513

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse.1513

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam

Edilmemişse .1513

2- Görevsizlik Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II)  1513

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse.1513

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam

Edilmemişse .1513

3- Yetkisizlik Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 1514

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse.1514

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam

Edilmemişse .1514

4- Gönderme Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 1514

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam Edilmişse.1514

Davaya Bir Başka Mahkemede Devam

Edilmemişse .1514

5- Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III)  1515

D- KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE ALINMALIDIR.1515

III. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK.1515

A- ALEYHİNE HÜKÜM VERİLEN TARAFTAN

ALINMASINA KARAR VERİLİR (HMK m. 326 f. I).1515

B- KISMEN HAKLI ÇIKILMIŞSA YARGILAMA

GİDERLERİ HAKLILIK ORANINA GÖRE

PAYLAŞTIRILIR (HMK m. 326 f. II).1515

C- DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK VARSA

(HMK m. 327).1516

D- İSTEMEDİĞİNİ AÇIKLAYANIN GİDERİ ÜZERİNDE

BIRAKILIR.1516

& 99. ADLİ YARDIM (HMK m. 334-340).1517

GENEL OLARAK.1517

ADLİ YARDIM KOŞULLARI.1517

İçindekiler 131

A- GEÇİMDE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZOR DURUMA

DÜŞECEK OLMAK (HMK m. 334 f. I) 1517

B- TALEPLERİNİN AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUN

OLMAMASI (HMK m. 334 f. I) .1518

C- YABANCILARIN İÇİN KARŞILIKLILIK ŞARTI

BULUNMAK (HMK m. 334 f. II).1518

D- ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNMAK.1518

1- Talepte Bulunabilecekler 1519

2- Görevli ve Yetkili Mahkeme. 1519

Asıl Talebin Karara Bağlanacağı Mahkemeden

İstenebilir (HMK m. 336 f. I) .1519

Kanun Yoluna Başvuru Sırasında İstenebilir

(HMK m. 336 f. III).1519

3- Eklenecek Belgeler (HMK m. 336 f. II) 1519

İddiasının Özeti 1520

İddiasını Dayandıracağı Deliller1520

Mali Durum Belgeleri1520

4- Süresi (HMK m. 336 f. III). 1520

5- Her Türlü Harç ve Vergiden Muafiyet

(HMK m. 336 f. IV). 1521

III. ADLİ YARDIMIN KAPSAMI.1521

A- SAĞLADIĞI HUSUSLAR (HMK m. 335 f. I)1521

B- BÖLÜMSEL YARARLANMA KARARI VERİLEBİLİR

(HMK m. 335 f. II)1521

C- HÜKMÜN KESİNLEŞMESİNE KADAR DEVAM EDER

(HMK m. 335 f. III).1521

D- ÖNCE YAPILAN YARGILAMA GİDERLERİNİ

KAPSAMAZ (HMK m. 337 f. III) 1521

ADLİ YARDIM TALEBİNİN İNCELENMESİ .1522

A- DURUŞMA YAPMAKSIZIN KARAR VERİLEBİLİR

(HMK m. 337 f. I) .1522

B- KARARLARA KARŞI İTİRAZ (HMK m. 337 f. II).1522

C- RET HALİNDE TEKRAR TALEPTE BULUNULABİLİR

(HMK m. 337 f. II)1522

ADLİ YARDIM KARARININ SONUÇLARI1522

A- ADLİ YARDIM KARARININ KALDIRILMASI

(HMK m. 338).1522

1- Kasten veya Ağır Kusuru Sonucu Yanlış Bilgi Verdiği

Ortaya Çıkarsa. 1523

2- Mali Durumunun Yeteri Derecede İyileştiği Anlaşılırsa . 1523

132 İçindekiler

B- ADLİ YARDIMLA ERTELENEN YARGILAMA

GİDERLERİNİN TAHSİLİ (HMK m. 339)1523

C- ADLİ YARDIM KARARIYLA ATANAN AVUKATIN

ÜCRETİNİN ÖDENMESİ (HMK m. 340).1524

& 100. KANUN YOLLARI (HMK m. 341-381)1525

GENEL OLARAK.1525

OLAĞAN KANUN YOLLARI (HMK m. 341-362, 364-373)1526

A- İSTİNAF (HMK m. 341-360) 1527

B- TEMYİZ (HMK m. 361-362, 364-373).1528

III. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI (HMK m. 363, 374-381).1532

A- YARGILAMANIN İADESİ (HMK m. 374-381).1532

B- KANUN YARARINA TEMYİZ (HMK m. 363)1533

& 101. YARGILAMANIN İADESİ (HMK m. 374-381) 1534

GENEL OLARAK.1534

YARGILAMANIN İADESİ .1535

A- YARGILAMANIN İADESİ SEBEPLERİ (HMK m. 375)1535

1- Mahkemenin Uygunsuz Teşekkül Etmiş Olması . 1535

2- Bakamayacak Hâkimin Karar Vermiş veya Karara

Katılmış Bulunması . 1535

3- Vekil veya Temsilci Olmayanla Davanın Görülüp Karara

Bağlanması 1535

4- Elde Edilemeyen Belgenin Ele Geçirilmiş Olması. 1535

Belge Kararı Etkileyecek Nitelikte Olmalıdır.1535

Belge Karar Kesinleştikten Sonra Ele Geçirilmiş

Olmalıdır.1535

Belge Karardan Önce Düzenlenmiş Olmalıdır.1535

Belge Elde Olmayan Nedenlerle Verilememiş

Olmalıdır.1536

5- Karara Dayanak Senedin Sahte Olduğunun Anlaşılması  1536

6- Yalan Tanıklık Yapıldığının Sabit Olması 1536

7- Bilirkişi veya Tercümanın Gerçeğe Aykırı Beyanda

Bulunduğunun Sabit Olması. 1536

8- Tarafın Karara Dayanak Yemini Yalan Yere Ettiğinin

Sabit Olması 1536

9- Karara Esas Hükmün, Kesinleşmiş Başka Bir Hükümle

Ortadan Kalkmış Olması 1537

10- Lehine Karar Verilen Tarafın Hileli Bir Davranışta

Bulunmuş Olması 1537

11- İkinci Davada, Öncekine Aykırı Verilen Hükmün

Kesinleşmiş Olması . 1537

İçindekiler 133

12- Kararın Aykırılığının Avrupa İnsan Hakları

Mahkemesinin Kararıyla Tespit Edilmiş Olması 1537

B- YARGILAMANIN İADESİ USULÜ1538

1- İnceleyecek Mahkeme . 1538

Bir Dava Olarak Açılır.1538

Yeni Esas Numarası Verilir1538

Kararı Veren Mahkemece İncelenir.1539

Talep, Varsa Yerine Geçen Mahkemeye Yapılır1539

Kurulmuşsa Dava Aile Mahkemesine

Devredilmelidir 1539

2- Teminat. 1540

3- Taraflar 1540

4- Süre  1541

5- Talebin Ön İncelemesi 1541

6- Yeniden Yargılama veya Hükmün İptali 1542

& 102. İHTİYATİ TEDBİR (HMK m. 389-399)1543

İHTİYATİ TEDBİR ŞARTLARI (HMK m. 389)1543

A- HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE

ZORLAŞACAK OLMASI.1543

B- HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE

GELECEK OLMASI1543

C- GECİKME SEBEBİYLE BİR SAKINCANIN DOĞACAK

OLMASI1544

D- GECİKME SEBEBİYLE CİDDİ BİR ZARARIN

DOĞACAK OLMASI1544

İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ (HMK m. 390)1544

A- DAVANIN TARAFLARI İSTEYEBİLİR.1544

B- İLGİLİ MAHKEMEDEN TALEP EDİLİR

(HMK m. 390 f. I) .1544

1- Dava Açılmadan Önce (HMK m. 390 f. I). 1544

2- Dava Açıldıktan Sonra (HMK m. 390 f. I)  1545

C- KARŞI TARAF DİNLENMEDEN TEDBİRE KARAR

VERİLEBİLİR (HMK m. 390 f. II).1545

D- İHTİYATİ TEDBİR SEBEBİ VE TÜRÜ

AÇIKLANMALIDIR (HMK m. 390 f. III)1545

E- HAKLILIK YAKLAŞIK OLARAK İSPAT EDİLMİŞ

OLMALIDIR (HMK m. 390 f. III)1546

F- BASİT YARGILAMA USULÜNE GÖRE

İNCELENMELİDİR (HMK m. 316 f. I/c)1546

III. İHTİYATİ TEDBİR KARARI (HMK m. 391)1546

A- İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİ1546

134 İçindekiler

1- Her Türlü Tedbire Karar Verilebilir (HMK m. 391 f. I) 1546

2- Reddi Hâlinde İstinaf Yoluna Başvurulabilir

(HMK m. 341 f. I/b, 391 f. III) 1547

3- Kapsamı Kanuna Uygun Olmalıdır (HMK m. 391 f. II). 1548

4- Adli Tatilde de Verilebilir (HMK m. 103 f. I/a) 1548

B- İHTİYATİ TEDBİRDE TEMİNAT GÖSTERİLMESİ

(HMK m. 392 f. I, c. 1)1548

1- Teminat Tutarı ve Şekli (HMK m. 87 f. I, c. 1) 1549

2- Teminat Alınmaması (HMK m. 334 f. I, 392 f. I, c. 2) 1549

3- Teminatın İade Edilmesi (HMK m. 392 f. II). 1549

C- İHTİYATİ TEDBİR KARARININ UYGULANMASI

(HMK m. 393).1549

D- İHTİYATİ TEDBİR KARARINA İTİRAZ (HMK m. 394).1549

1- İtiraz Edebilecekler (HMK m. 394)  1550

Karşı Taraf (HMK m. 394 f. I-II) 1550

Üçüncü Kişi (HMK m. 394 f. III) .1550

2- İtiraz Süresi . 1550

3- İtiraz Şekli. 1550

4- İtirazın İncelenmesi 1551

5- İtiraz Hakkında Verilen Karara Karşı Kanun Yolu Açıktır 1551

E- İHTİYATİ TEDBİRİN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA

KALDIRILMASI1551

1- Teminat Karşılığı Olarak (HMK m. 395)  1551

2- Durum ve Koşulların Değişmesi Sebebiyle

(HMK m. 396). 1552

F- İHTİYATİ TEDBİRİ TAMAMLAYAN İŞLEMLER

(HMK m. 397).1552

G- İHTİYATİ TEDBİRE MUHALEFETİN CEZASI

(HMK m. 398).1552

H- İHTİYATİ TEDBİRİN HAKSIZLIĞINDAN

KAYNAKLANAN TAZMİNAT (HMK m. 399).1553

I- İHTİYATİ TEDBİRİN HAKSIZLIĞINDAN HAKİMİN

SORUMLULUĞU (HMK m. 46)1553

& 103. DELİL TESPİTİ (HMK m. 400-405)1554

GENEL OLARAK.1554

DELİL TESPİTİ İSTEME ZAMANI.1554

A- GÖRÜLMEKTE OLAN BİR DAVADA İSTENEBİLİR

(HMK m. 400 f. I) .1554

B- İLERİDE AÇILACAK DAVA İÇİN İSTENEBİLİR

(HMK m. 400 f. I) .1554

III. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN GERÇEKLEŞMESİ.1554

İçindekiler 135

A- HUKUKİ YARARIN VARLIĞI GEREKİR

(HMK m. 400 f. II)1554

B- DELİL TESPİTİ TALEBİ DİLEKÇEYLE YAPILIR

(HMK m. 402 f. I) .1555

C- TESPİT GİDERLERİ AVANS OLARAK ÖDENİR

(HMK m. 402 f. II)1555

DELİL TESPİTİ TALEBİNİN İNCELENMESİ.1555

A- GÖREV VE YETKİ KOŞULU GERÇEKLEŞMELİDİR

(HMK m. 401).1555

B- TALEP HAKLI BULUNURSA KARAR DİLEKÇEYLE

BİRLİKTE KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLİR

(HMK m. 402 f. III).1556

C- ACELE HÂLLERDE TEBLİGAT YAPILMAKSIZIN

TESPİT YAPILABİLİR (HMK m. 403)1556

D- KARARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE O DELİLİN

TOPLANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER UYGULANIR

(HMK m. 404).1557

DELİL TESPİTİNİN SONUÇLARI 1557

A- DELİL TESPİTİ DOSYASI ASIL DAVA DOSYASININ EKİ

SAYILIR (HMK m. 405)1557

B- DELİL TESPİTİ KESİN DELİL NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR1557

C- DELİL TESPİTİ GİDERLERİ HAKLILIK ORANINA

GÖRE PAYLAŞTIRILIR (HMK m. 326 f. II)1557

D- DELİL TESPİTİ YAPILDIĞI KİŞİYE KARŞI

GEÇERLİDİR.1557

& 104. ZAMANAŞIMI1558

GENEL OLARAK.1558

ZAMANAŞIMI1558

A- ZAMANAŞIMI SÜRESİ .1559

B- 1.1.2002 ÖNCESİ SONLANAN MAL REJİMLERİNDE

ZAMANAŞIMI.1560

C- EVLİLİK DEVAM EDİYORSA ZAMANAŞIMI İŞLEMEZ.1561

D- İKİNCİ KEZ EVLENMİŞLERSE EVLİ KALDIKLARI

DÖNEMDE ZAMANAŞIMI İŞLEMEZ1561

E- ZAMANAŞIMI SÜRESİ TANIMA TENFİZ KARARININ

KESİNLEŞTİĞİ TARİHTE BAŞLAR1561

& 105. TEBLİGAT.1562

GENEL OLARAK.1562

TEBLİGAT USULÜ1562

A- TEBLİĞ İMKANSIZLIĞI VE TEBELLÜĞDEN İMTİNA

(7201 SK m. 21)1562

136 İçindekiler

1- Tebliğ Şartları Oluşmalıdır. 1562

Muhatap Gösterilen Adreste Bulunmamış

Olmalıdır.1562

Muhatap Tebellüğden İmtina Etmiş Olmalıdır.1563

2- Tebliğ Memuru Araştırma Yapar. 1563

Araştırma Adreste Bulunmama Sebebi Bilmesi

Muhtemel Kişilerden Araştırılır.1563

Beyanları Tebliğ Mazbatasına Yazılır1564

Beyanda Bulunanın İsmi Yazılır1564

Tebliğ Mazbatası İmzalatılır1564

İmzadan Çekinmeleri Halinde Bu Durumu Yazarak

İmzalar1564

3- Tebliğ Memuru Tebliğ Olunacak Evrakı Teslim Eder  1565

O Yerin Muhtarına Teslim Edilebilir.1565

O Yerin İhtiyar Heyeti Azasından Birine Teslim

Edilebilir.1565

O Yerin Zabıta Amir ve Memurlarına Teslim

Edilebilir.1565

4- Tebliğ Memuru İhbarnameyi Binanın Kapısına Yapıştırır  1565

5- Tebliğ Memuru Adreste Bulunmama Halinde Bildirim

Yapar  1565

En Yakın Komşularından Birine Bildirim Yapar1566

Varsa Yöneticiye veya Kapıcıya Bildirim Yapar1566

6- Kayıt Sistemindeki Adres Gösterilmişse Tebliğ Bu

Adrese Yapılır (7201 SK m. 21 f. II)  1566

Tebliğ Memuru Muhatap O Adreste Hiç

Oturmamış Olsa Dahi Yapar1566

Tebliğ Memuru Muhatap O Adresten Sürekli

Olarak Ayrılmış Olsa Dahi Yapar1567

Tebliğ Memuru Teslim ve Yapıştırma İşlemini

Yapar.1567

7- İhbarnamenin Kapıya Yapıştırıldığı Tarih Tebliğ Tarihi

Sayılır . 1567

B- ADRES DEĞİŞİKLİĞİ BİLDİRİLMELİDİR

(7201 SK m. 35)1567

C- ADRESİ MEÇHUL OLAN EŞE TEBLİGAT İLANEN

YAPILIR (7201 SK m. 28).1569

1- Adres Etraflıca Araştırılmalıdır. 1569

2- İlan Şekli (7201 SK m. 29). 1571

3- İlanın İhtiva Edeceği Kayıtlar (7201 SK m. 30). 1573

4- İlanen Tebligatta Tebliğ Tarihi (7201 SK m. 31) 1573

İçindekiler 137

5- Yabancı Ülkedekilere İlanen Tebligat 1573

Ç- TEBLİĞ BİLİNEN SON ADRESE YAPILIR

(7201 SK m. 10)1573

1- Bilinen Son Adrese Tebligatın Mümkün Olması 1574

Davalı Türkiye’de Başka Yerde Oturuyorsa.1574

Davalı Yurtdışında Oturuyorsa (7201 SK m. 25) .1574

2- Muhatabın Bilinen En Son Adresine Çıkartılan

Tebligatın İade Edilmesi ve Adres Kayıt Sistemindeki

Yerleşim Yeri Adresinin Bu Adresten Farklı Olması  1576

D- TEBLİĞ YETKİSİZ KİŞİYE YAPILMAMALIDIR.1576

1- Yakını Olmayana Tebliğ. 1577

2- Kapıcıya Tebliğ . 1577

3- Birlikte Oturmayana Tebliğ  1577

4- Aynı Yerde Çalışmayana Tebliğ 1578

5- Ölümle Vekalet İlişkisi Sona Eren Avukata Tebliğ . 1578

6- Köy Muhtarına Doğrudan Tebliğ 1578

E- TEBLİĞ YETKİLİ KİŞİYE YAPILMALIDIR.1579

1- Kanuni Mümessile Tebliğ (7201 SK m. 11 f. III). 1579

2- Celse Esnasında Tebliğ (7201 SK m. 36)  1579

3- Kalemde Tebliğ (7201 SK m. 36). 1579

4- Avukat Katiplerine ve Stajyerlerine Tebliğ

(7201 SK m. 37) 1579

5- Yaş ve Ehliyet Şartı Olana Tebliğ (7201 SK m. 22) 1579

F- BELİRLİ YERDE BULUNAN EŞE TEBLİĞ .1580

1- Cezaevinde Bulunan Eşe Tebligat (7201 SK m. 19). 1580

2- Belli Bir Yerde veya Evde Meslek ve Sanat İcra Eden

Eşe Tebligat (7201 SK m. 17). 1580

3- Otel, Hastane, Fabrika ve Mektep Gibi Yerlerde Bulunan

Eşe Tebligat (7201 SK m. 18). 1582

4- Asker Eşe Tebligat (7201 SK m. 14-15) 1582

5- Aynı Konutta Oturan Kişilere veya Hizmetçiye Tebligat

(7201 SK m. 16) 1583

G- İMZA EDEMEYECEK DURUMDA OLAN EŞE TEBLİĞ

(7201 SK m. 24)1584

H- TEBLİĞ HASIMA YAPILMAMIŞ OLMALIDIR

(7201 SK m. 36)1584

I- MEKTUPLA TEBLİGAT YAPILAMAZ .1585

İ- VEKİL VASITASIYLA TAKİP EDİLEN İŞLERDE

TEBLİGAT VEKİLE YAPILIR (7201 SK m. 11 f. I-II).1585

1- Kural Olarak 1585

2- Vekil Birden Çok İse 1586

138 İçindekiler

3- Vekile Tebligat Zamanı  1586

4- Vekilin veya Vekalet Verenin Ölümü. 1586

J- MUHATABI TEBLİĞE MUTTALİ OLMUŞ İSE

MUTEBER SAYILIR (7201 SK m. 32)1586

K- TEBLİĞ BİR MAZBATA İLE TEVSİK EDİLMELİDİR

(7201 SK m. 23)1587

1- Tebliği Çıkaran Merciin Adı. 1587

2- Tebliği İsteyen Tarafın Adı, Soyadı ve Adresi 1587

3- Tebliğ Olunacak Şahsın Adı, Soyadı ve Adresi 1587

4- Tebliğin Mevzuu 1587

5- Tebliğin Kime Yapıldığı. 1587

6- Tebliğ Muhatabından Başkasına Yapılmış İse

O Kimsenin Adı, Soyadı ve Adresi . 1588

7- Tebellüğe Ehil Olunduğu (7201 SK m. 22) . 1588

8- Tebliğin Nerede ve Ne Zaman Yapıldığı 1588

9- Adreste Bulunmama ve İmtina İçin Gösterilen Sebep

(7201 SK m. 21) 1588

10- Tebligatın Adres Kayıt Sistemindeki Adrese Yapılması

Durumunda Buna İlişkin Kayıt. 1589

11- Tebliğ Evrakı Kime Verilmiş İse Onun İmzası. 1589

12- Tebliğ Memurunun Adı, Soyadı ve İmzası  1589

L- RESMİ VE ADLİ TATİL GÜNLERİNDE TEBLİGAT

YAPILABİLİR (7201 SK m. 33)1590

M- İDARİ İZİN GÜNLERİNDE TEBLİGAT YAPILABİLİR1590

N- TEBLİGAT GEÇERLİ İSE PTT MÜDÜRLÜĞÜNÜN AKSİ

DÜŞÜNCESİ SONUÇ DOĞURMAZ1590

ONUNCU BÖLÜM

MİLLETLERARASI UYUŞMAZLIKLAR

& 106. MAL REJİMİNDE BAĞLAMA KURALI, UYGULANACAK

STATÜ VE VASIFLANDIRMA1591

BAĞLAMA KAVRAMI.1591

A- BAĞLAMA KONUSU 1591

B- BAĞLAMA NOKTASI1591

1- Vatandaşlık/Milli Hukuk (lex patriae) . 1591

2- Yerleşim Yeri/İkametgahın Bulunduğu Ülke Hukuku

(lex domicilii) 1592

3- Mutad Mesken/Mutad Meskenin Bulunduğu Ülke

Hukuku (lex residentiae) 1593

İçindekiler 139

Mutad Meskenin Tanımı1593

Mutad Meskenin Bağlama Noktası Olarak

Özellikleri.1593

Gerçek Durumu Göstermesi1593

Fiili Durumu Göstermesi.1593

Düzenli ve Devamlı Oturulan Yeri

Göstermesi1593

Hayat İlişkisinin Merkezini Göstermesi1593

Sosyal Çevreyi Göstermesi1593

Mutad Meskenin Bağlama Noktası Olarak

Uygulandığı İlişkiler 1594

4- Davaya Bakan Hakimin Hukuku (lex fori) 1594

5- İşlemin Yapıldığı Yer Hukuku (locus regit actum) 1594

6- Seçilen Hukuk. 1594

C- BAĞLAMA ŞEKLİ1595

1- Tek Basamaklı Bağlama. 1595

2- Çok Basamaklı Bağlama 1595

3- Seçenekli Bağlama  1595

MAL REJİMİNDE BAĞLAMA KURALI .1595

A- EŞLER YETKİLİ HUKUKU BELİRLEMİŞSE

(MÖHUK m. 15, f. I) 1596

1- Belirlemenin Zamanı . 1596

2- Belirlemenin Şekli. 1596

3- Belirlemenin Sınırları. 1596

4- Belirlemenin Sonuçları. 1596

B- EŞLER YETKİLİ HUKUKU BELİRLEMEMİŞSE

(MÖHUK m. 15, f. I) 1596

C- EŞLER EVLENMEDEN SONRA YENİ BİR MÜŞTEREK

HUKUKA SAHİP OLMUŞSA (MÖHUK m. 15, f. III).1597

D- EŞLERİN TAŞINMAZ MALLARI TASFİYE

EDİLECEKSE (MÖHUK m. 15, f. II).1597

III. VASIFLANDIRMA KAVRAMI1598

A- GENEL OLARAK1598

B- BAĞLAMA KONUSUNDA VASIF İHTİLAFI 1598

1- Vasıf İhtilafının Sebepleri. 1599

Sistem Farklılığı .1599

İç ve Yabancı Maddi Hukuk Farklılığı1599

Milletlerarası Özel Hukuk Kuralı ile İç

Maddi Hukuk Farklılığı .1599

Bağlama Kuralının Yokluğu 1599

2- Vasıf İhtilafının Çözümü  1599

140 İçindekiler

Lex Fori'ye Göre Çözüm .1599

Lex Causae'ya Göre Çözüm1601

Karma Çözüm1601

C- BAĞLAMA NOKTASINDA VASIF İHTİLAFI1601

1- Genel Olarak . 1601

2- Vasıf İhtilafının Çözümü  1601

3- Lex Fori Çözümün İstisnaları . 1601

Vatandaşlığın Vasıflandırılması .1601

Atıf Halinde Vasıflandırma1602

MAL REJİMİNDE UYGULANACAK STATÜ VE

VASIFLANDIRMA.1602

A- MAL REJİMİNİN GEÇERLİLİĞİ1602

B- MAL REJİMİNİN SEÇİLMESİ1602

C- MAL REJİMİNİN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ .1602

D- MAL REJİMİNDE YÖNETME, YARARLANMA VE

TASARRUF.1602

E- DİĞER HALLERDE STATÜNÜN

UYGULANABİLİRLİĞİ.1603

1- Evlilik Dışı Birliktelik 1603

Kayıtlı Olmayan Hayat Ortaklığı 1603

Kayıtlı Hayat Ortaklığı.1603

2- Farklılıkları Olanların Evlenmeleri . 1603

Farklı Dinde Olanların Evlenmeleri1603

Farklı Mezhepte Olanların Evlenmeleri1604

Farklı Irkta Olanların Evlenmeleri 1604

Farklı Dilde Olanların Evlenmeleri.1604

Farklı Renkte Olanların Evlenmeleri 1604

3- Aynı Cinsten Olanların Evlenmeleri 1605

4- Cinsiyet Değiştirmiş Olanların Evlenmeleri  1605

5- Çocuk Yaşta Olanların Evlenmeleri  1606

6- Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenme. 1606

7- Muvazaalı Evlenme . 1607

& 107. MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN DAVALARDA

MİLLETLERARASI YETKİ1608

GENEL OLARAK.1608

A- KAVRAM1609

1- Ülke İçi Yetki/İç Yetki 1609

2- Milletlerarası Yetki. 1609

B- İÇ HUKUK KURALIDIR1610

C- DAVA ŞARTI DEĞİLDİR1610

İçindekiler 141

D- KANUNLA DÜZENLENİR1610

E- KARMA NİTELİKTEDİR.1611

F- TÜRK HUKUKUNUN UYGULANMASI ŞARTINA

BAĞLI DEĞİLDİR.1611

MİLLETLERARASI GENEL YETKİ KURALI (MÖHUK m. 40)1611

A- İÇ HUKUKUN YETKİ KURALLARI GEÇERLİDİR.1611

1- İç Hukukta Genel Yetkili Mahkeme (MÖHUK m. 40,

HMK m. 6) 1612

Genel Olarak (HMK m. 6).1612

Vasıflandırma1612

Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer.1612

Muhtarlık belgesi1613

Varsayılan Yerleşim Yeri1613

Kurumlarda Bulunulan Yer1613

Adres Beyan Formu.1613

İkamet Tezkeresi.1613

Geçici İkamet İzni1614

ıı. Yabancılar Kütüğü1614

Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Yetki

(HMK m. 7)1615

Davalılardan Birinin Yerleşim Yeri

Mahkemesinde Dava Açılabilir.1615

Kanunda, Ortak Yetkiyi Taşıyan Bir

Mahkeme Belirtilmişse Davaya O Yer

Mahkemesinde Bakılır.1615

Davalılardan Birini Sırf Kendi Yerleşim Yeri

Mahkemesinden Başka Bir Mahkemeye

Getirmek Amacı Bulunmamalıdır.1615

Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak

Davalarda Yetki (HMK m. 8)1615

Geçici Olarak Oturana Karşı Açılacak Alacak

veya Taşınır Mal Davası Bulunmalıdır .1615

Geçici Olarak Oturanların Orada

Bulunmaları Uzunca Bir Süre Devam

Edebilecek Olmalıdır .1616

Türkiye’de Yerleşim Yerinin Bulunmaması Hâlinde

Yetki (HMK m. 9)1616

Genel Yetkili Mahkeme, Davalının

Türkiye’deki Mutad Meskeninin Bulunduğu

Yer Mahkemesidir1616

Özel Yetki Hâlleri Saklı Olarak Malvarlığı

Haklarına İlişkin Dava, Uyuşmazlık Konusu

142 İçindekiler

Malvarlığı Unsurunun Bulunduğu Yerde de

Açılabilir.1616

2- İç Hukukta Özel Yetkili Mahkemeler 1616

Genel Olarak.1616

MalAyrılığına Dönüştürme Davasında Yetkili

Mahkeme (TMK m. 207) .1617

Mal Rejiminin Tasfiyesi Davasında Yetkili

Mahkeme (TMK m. 214) 1617

Rejimin Ölümle Sona Ermesi Durumunda

(TMK. m. 214 b.1).1618

Boşanma Durumunda 1619

aaa. TKM Dönemi (TKM m. 146)1619

bbb. TMK Dönemi

(TMK. m. 179, 214 b.2).1620

aaaa. Boşanma Kararı Veren

Mahkeme Yetkilidir1620

bbbb. Boşanma Davası

Sonuçlanmadan Yetkisizlik

Kararı Verilemez.1622

Evliliğin İptali Durumunda

(TMK. m. 156, 160, 214 b.2).1622

Mal Ayrılığına Karar Verilmesi Durumunda

(TMK. m. 214 b.2).1623

Diğer Durumlarda 1623

B- GENEL YETKİ KURALINA KONU DAVALAR.1623

III. MİLLETLERARASI ÖZEL YETKİ KURALLARI

(MÖHUK m. 41-46)1624

KAVRAM DİNİZİ1625

ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN YAŞAM ÖYKÜSÜ1635

ÖMER UĞUR GENÇCAN’IN ÇALIŞMALARINDAN “BİR KISMI”1637

A) KİTAPLARI.1637

B) MAKALELERİ1642

C) YASAMA FAALİYETİNE YARGITAY TEMSİLCİSİ OLARAK

KATILIM1648

D) TEZİ1648