Marka Hakkına Tecavüz Halleri
M. Mekin DURCEYLAN ( Avukat / Marka Vekili )
Bu çalışmada, 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu kapsamında, tescilli bir markaya karşı tecavüz oluşturan fiiller iki ana bölüm halinde incelenmiştir.
İlk bölümünde; marka hukukunun temel kavramları kanun, doktrin ve yargı kararları ışığında incelenmiştir. Bu kapsamda ilk olarak usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar kanun hükmünde olduğundan, ülkemizin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara çalışmada yer verilmiştir. Bunun yanı sıra konunun daha iyi anlaşılabilmesi için markanın tanımı, niteliği, unsurları, çeşitleri, fonksiyonu, kazanılması, korunması, kapsamı ve sona ermesi gibi konular incelenmiştir.
İkinci bölümde ise; çalışmanın ana konusunu oluşturan marka hakkına tecavüz halleri güncel ve yerleşik yargı kararları, doktrin görüşleri ve yeri geldiğinde ABAD uygulamaları kapsamında ele alınmıştır. Bu bölümde ilk olarak mevzuatımızda marka hakkına tecavüz kavramının tarihsel gelişimi incelenmiştir. Ardından marka tecavüz hallerini düzenleyen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 29. maddesi hükmünde yer alan; markanın, sahibinin izni olmaksızın Kanunun 7. maddesinde belirtilen biçimde kullanılması, markanın taklit edilmesi, markanın sahibinden izinsiz olarak ticaret sahasında kullanılması ve marka hakkının lisans yoluyla ihlal edilmesi konuları incelenmiştir. Öte yandan 29/1-a maddesinin SMK 7. maddesine atıf yapması nedeniyle SMK 7. maddesi hükmü, haksız kullanım modelleri ve haksız kullanım şekilleri başlıkları altında detaylıca ele alınmıştır.
(Tanıtım Bülteninden)
Konu Başlıkları
Marka Hukukunun Temel Kavramları
Marka Hakkı
Marka Hakkının Kazanılması ve Korunması
Marka Hakkının İhlali
Güncel Yargı Kararları
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
MARKA HUKUKUNUN TEMEL KAYNAKLARI
I. TÜRK MARKA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 17
A. Ulusal Düzenlemeler 17
1. Türk Hukukunda Gelişim Süreci 17
2. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Haksız Rekabet Kapsamında Koruma 19
B. Uluslararası Düzenlemeler 22
1. Markaların Uluslararası Tescili Hakkında Madrid Anlaşması 22
2. Madrid Protokolü 23
3. Paris Sözleşmesi 23
4. Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşması 24
5. Marka Hukuku Anlaşması 24
6. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi 25
7. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) Kuruluş Sözleşmesi 26
8. Mehaz Avrupa Birliği Mevzuatı 26
II. MARKA KAVRAMI 27
A. Markanın Tanımı, Niteliği ve Süresi 27
B. Markanın Unsurları 31
1. İşaret 31
a. Kişi Adları 32
b. Sözcükler 33
c. Şekiller 33
d. Harfler ve Sayılar 34
e. Sesler, Melodiler ve Kokular 34
f. Renkler 35
g. Üç Boyutlu Şekiller ve Malların Ambalaj veya Görünüş Biçimleri 37
2. Ayırt Edicilik 38
3. Mal/Hizmet ve Sicilde Gösterilebilir Olma 42
C. Markanın Çeşitleri 43
1. Sahiplerine Göre Marka Türleri 43
a. Ferdi (Bireysel) Markalar 43
b. Ortak Markalar 44
c. Garanti Markası 44
2. Tanınmışlık Düzeylerine Göre Markalar 46
3. Tescilli Olup Olmamasına Göre Markalar 48
a. Tescilli Markalar 48
b. Tescilsiz Markalar 48
4. Amaçlarına Göre Markalar 49
a. Ticaret Markası 49
b. Hizmet Markaları 50
D. Markanın Fonksiyonları 50
1. Kaynak Gösterme Fonksiyonu 50
2. Ayırt Etme Fonksiyonu 52
3. Reklam Fonksiyonu 52
4. Garanti Fonksiyonu 53
E. Marka Hakkının Kazanılması ve Marka Sahibi 54
1. Gerçek Hak Sahipliği 55
2. Marka Sahibinin Tekliği İlkesi 59
F. Marka Hakkının Korunması, Kapsamı ve Sona Ermesi 61
1. Marka Hakkının Korunması ve Kapsamı 61
2. Marka Hakkının Sona Ermesi 63
a. Hükümsüzlük Halleri 63
b. İptal Halleri 64
c. Diğer Sona Erme Nedenleri 65
aa. Marka Koruma Süresinin Sona Ermesi ve Yenilenmemesi 65
bb. Vazgeçme 66
İkinci Bölüm
MARKA HAKKINA TECAVÜZ
I. TECAVÜZ KAVRAMININ TÜRK HUKUKU’NDA GELİŞİMİ 69
II. MARKA HAKKINA TECAVÜZ OLUŞTURAN FİİLLER 76
A. SMK’nın 7. Maddesine Aykırılık 78
1. Haksız Kullanım Modelleri 79
a. Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin, Tescil Kapsamına Giren Mal veya Hizmetlerde Kullanılması 79
b. Tescilli Marka ile Aynı veya Benzer Olan Bir İşaretin İlişkilendirilme veya Karıştırılma İhtimali Oluşturması 82
aa. Karıştırılma İhtimali 83
c. Tanınmış Markanın Aynısının veya Benzerinin Markanın İtibarından Haksız Yarar Elde Edecek veya İtibarına Zarar Verecek ya da Ayırt Ediciliğini Zedeleyecek Şekilde Kullanılması 91
aa. Tanınmış Marka Kavramı 95
bb. Tanınmışlığın Belirlenmesi 96
cc. SMK 7/2–c Anlamında Tanınmış Markanın Farklı Mal ve Hizmet Sınıflarında Korunması 99
aaa. Haksız Bir Yararın Sağlanması 101
bbb. Markanın İtibarına Zarar Verilmesi 103
ccc. Markanın Ayırt Edici Karakterini Zedeleme 104
2. Haksız Kullanım Şekilleri 106
a. İşaretin Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması 106
b. İşareti Taşıyan Malların Piyasaya Sürülmesi, Teslim Edilebileceğinin Teklif Edilmesi, Bu Amaçlarla Stoklanması veya İşaret Altında Hizmetlerin Sunulması ya da Sunulabileceğinin Teklif Edilmesi 107
c. İşareti Taşıyan Malın İthal ya da İhraç Edilmesi 109
d. İşaretin, Teşebbüsün İş Evrakı ve Reklamlarında Kullanılması 112
e. İşaretin İnternet Ortamında Kullanılması 115
aa. Markanın Alan Adı Olarak Kullanılması 116
bb. Markanın Yönlendirici Kod (Meta Tag) Olarak Kullanılması 119
cc. Markanın Anahtar Sözcük Olarak Kullanılması 121
f. İşaretin Ticaret Unvanı ya da İşletme Adı Olarak Kullanılması 124
g. İşaretin Hukuka Uygun Olmayan Şekilde Karşılaştırmalı Reklamlarda Kullanılması 129
B. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek 131
C. Markanın Taklit Edildiğini Bildiği veya Bilmesi Gerektiği Halde Tecavüz Yoluyla Kullanılan Markayı Taşıyan Ürünleri Ticarette Kullanmak 135
D. Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletmek veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek 140
Sonuç 145
Kaynakça 151
Kavramlar Dizini 161
