Marka Hukuku
Prof. Dr. Sevilay UZUNALLI
- | Marka Kavramı, Marka Hakkının Doğumu ve Türleri |
- | Türk Marka Hukukunun Uluslararası Kaynakları |
- | Marka Başvurusu, Başvurunun İncelenmesi ve Tescili |
- | Marka Tescilinden Doğan Hakkın Niteliği, Hukuki İşlemlere Konu Olması ve Sınırları |
- | Markanın Kullanılması |
- | Marka Hakkına Tecavüz |
- | Marka Hakkının Sona Ermesi |
İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR CETVELİ 19
GİRİŞ 23
§ 1 MARKA KAVRAMI, MARKA HAKKININ DOĞUMU VE TÜRLERİ
MARKA KAVRAMI ve MARKANIN İŞLEVLERİ 25
MARKA HAKKININ DOĞUMU VE ÖZELLİKLERİ. 28
Marka Hakkının Doğumu 28
Marka Hakkının Özellikleri 30
Marka Hakkı Gayrimaddi Mal Üzerindeki Hakkı İfade Eder. 30
Marka Hakkı Mutlak Hak Niteliğindedir. 30
MARKA TÜRLERİ 31
Markayı Oluşturan İşarete Göre Marka Türleri 31
Kişi Adından Oluşan Marka 32
Sözcük Markası 32
Harf Markası 32
Sayı Markası 33
Şekil Markası 33
Renk Markası 33
Ses Markası 34
Koku ve Tat Markası 34
Üç Boyutlu Biçim Markası 36
Pozisyon Markası 36
Hareket Markası 38
Sahiplerine Göre Marka Türleri 39
Ferdi Markalar 39
Ortak Markalar 39
Garanti Markaları 40
§ 2 TÜRK MARKA HUKUKUNUN ULUSLARARASI KAYNAKLARI
PARİS ANLAŞMASI 43
MARKALARIN ULUSLARARASI TESCİLİ KONUSUNDAKİ MADRİD
ANLAŞMASI İLE İLGİLİ PROTOKOL 44
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ VE TRIPS 45
NİS VE VİYANA ANLAŞMASI 46
MARKA HUKUKU ANLAŞMASI 47
AVRUPA BİRLİĞİ MARKA TÜZÜĞÜ VE MARKA DİREKTİFİ 48
§ 3 MARKA BAŞVURUSU, BAŞVURUNUN İNCELENMESİ VE TESCİLİ
MARKA BAŞVURUSU 49
Başvuruda Bulunabilecek Kimseler 49
Başvuru Yeri, Başvuru Tarihi ve Başvuruda Rüçhan Hakkından Yararlanma. 51
Başvuruda Mal ve/veya Hizmet Sınıflarının Belirtilmesi 53
Başvurunun TÜRKPATENT Tarafından İncelenmesi 53
Şekli İnceleme 53
Mutlak Ret Nedenleri (Tescil Engelleri) Yönünden İnceleme 54
Mutlak Ret Nedenleri (Tescil Engelleri) 54
ÖRNEK YARGITAY KARARI (1) 57
İşaretin Önceki Marka İle Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar
Benzer Olması 58
İşaretin Yanıltıcı Olması 62
İşaretin Paris Anlaşması’nın 2. Mük. 6. Maddesinin Kapsamına Girmesi 63
İşaretin Paris Anlaşması’nın 2. Mük. 6. Madde Kapsamı Dışında
Kalan Tarihi, Kültürel Değerlerden Olması 64
İşaretin Dini Değerleri, Sembolleri İçermesi veya Kamu
Düzenine, Genel Ahlaka Aykırı Olması 65
ı. İşaretin Tescilli Coğrafi İşaret İçermesi 65
ÖRNEK YARGITAY KARARI (2) 68
Mutlak Ret Nedenlerinin (Tescil Engellerinin) Aşılması 70
Kullanım Sonucu Ayırt Edicilik Kazanan İşaretin Mutlak Ret
Nedenini Aşması 70
Menşe Ülkede Tescilli Markaların Paris Anlaşması Gereği
Türkiye’de Mutlak Tescil Engelini Aşması 71
Başvurunun Bültende Yayınlanması 74
Üçüncü Kişilerin Görüş Bildirmesi 74
Nispi Ret Nedenleri (Tescil Engelleri) 75
İşaretin Önceki Marka İle Karıştırma İhtimaline Yol Açması 75
Karıştırma İhtimalinin Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 75
Markalar Arasındaki Benzerliğin Değerlendirilmesi 77
ÖRNEK YARGITAY KARARI (3) 78
ÖRNEK YARGITAY KARARI (4) 78
ÖRNEK YARGITAY KARARI (5) 79
ÖRNEK YARGITAY KARARI (6) 82
ÖRNEK YARGITAY KARARI (7) 83
ÖRNEK YARGITAY KARARI (8) 84
Malların ve/veya Hizmetlerin Benzerliği ve Bağımsız Bir Unsur
Olarak Malların ve/veya Hizmetlerin Benzerliğinin Tespiti 84
aa. Malların ve/veya Hizmetlerin Benzerliğinin Tespitinde
Sınıfların Önemi 85
bb. Malların ve/veya Hizmetlerin Benzerliğinin Tespitinde
Dikkate Alınacak Kriterler ve Bu Kriterlerin Önemi. 86
Markanın Ticari Vekil veya Temsilci Tarafından Tescil Başvurusuna
Konu Olması. 97
Önceye Dayalı Kullanım Nedeniyle Hak İktisap Edilen Markanın
Üçüncü Kişi Tarafından Tescil Başvurusuna Konu Olması 100
Paris Anlaşması Anlamında Tanınmış Markanın Üçüncü Kişi
Tarafından Tescil Başvurusuna Konu Olması 100
Türkiye’de Tescilli Tanınmış Markanın Üçüncü Kişi Tarafından
Marka Başvurusuna Konu Olması 105
ÖRNEK YARGITAY KARARI (9) 107
Başkasına Ait İsmin, Ticaret Unvanının, Fotoğrafın, Telif Hakkı veya
Fikri Mülkiyet Hakkının Tescil Başvurusuna Konu Olması 113
ÖRNEK YARGITAY KARARI (10) 114
ÖRNEK YARGITAY KARARI (11) 116
Ortak Markanın Veya Garanti Markasının Yenilememe Sebebiyle Koruma Süresinin Sona Ermesinden İtibaren Üç Yıl İçinde Marka
Başvurusuna Konu Edilmesi 117
Ferdi Markanın Yenilememe Sebebiyle Koruma Süresinin Sona Ermesinden İtibaren İki Yıl İçinde Marka Başvurusuna Konu
Edilmesi 118
Kötüniyetle Yapılan Marka Başvurusu 118
MARKA BAŞVURULARINA İTİRAZ 120
Yayıma İtiraz 120
Karara İtiraz 125
Yeniden İnceleme Değerlendirme Kurulu Kararına Karşı İptal Davası 126
MARKANIN TESCİLİ 127
§ 4 MARKA TESCİLİNDEN DOĞAN HAKKIN NİTELİĞİ, HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI VE SINIRLARI
MARKA HAKKININ İNHİSARİ VE MUTLAK HAK NİTELİĞİ 129
MARKA HAKKININ HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI 130
Markanın Konu Olabileceği Hukuki İşlemler 130
Markanın Devri 130
Markanın Ticaret Şirketine Sermaye Olarak Getirilmesi 132
Markanın Adi Şirkete Sermaye Olarak Getirilmesi 133
Markanın Lisans Olarak Verilmesi 134
Markanın Rehni 137
MARKA TESCİLİNDEN DOĞAN HAKLARIN SINIRI 138
Markanın Üçüncü Kişiler Tarafından Dürüst Kullanımı 139
Gerçek kişilerin kendi ad veya adresini belirtmesi (SMK m. 7.5
bent a). 139
Malların veya hizmetlerin türüne, kalitesine, miktarına, kullanım amacına, değerine, coğrafi kaynağına, üretim veya sunuluş zamanına ya da diğer niteliklerine ilişkin açıklamalarda
bulunulması. 140
ÖRNEK YARGITAY KARARI (12) 140
Aksesuar, yedek parça veya eşdeğer parça ürünlerinde, malın ya da hizmetin kullanım amacının belirtilmesinin gerekli olduğu
hallerde kullanılması. 141
Markanın Başvuru Eserlerinde Yer Alması 142
Marka Hakkının Tükenmesi 143
Tükenmenin Koşulları. 143
Marka Sahibi Tarafından Veya Onun İzniyle Markalı Malın
Pazara Sunulması 143
Tükenmenin Somut Malla Sınırlı Olması 145
ÖRNEK YARGITAY KARARI (13) 146
Tükenmenin Gerçekleşmeyeceği Haller 147
Malın Değiştirilmesi veya Kötüleştirilmesi 148
Malın Tamiri 148
Malın Ambalajının Değiştirilmesi veya Kötüleştirilmesi 149
Paralel İthalata Konu Orijinal Malların Marka Sahibi Tarafından
Farklı Kalitelerde Pazara Sunulmuş Olması 149
§ 5 MARKANIN KULLANILMASI
MARKAYI KULLANMA HALLERİ ve CİDDİ KULLANIM 151
MARKANIN HAKLI NEDENLE KULLANILMAMASI 157
MARKANIN KULLANILMA SÜRESİ ve KULLANILMAMASININ SONUÇLARI 158
MARKANIN KULLANILMASININ İSPATI 159
§ 6 MARKA HAKKINA TECAVÜZ
MARKA HAKKINA TECAVÜZ SAYILAN FİİLLER 161
Marka Hakkına Tecavüz Sayılan Fiillerin Ortak Özellikleri 161
Markanın Üçüncü Kişi Tarafından Ekonomik Amaçla Kullanılması 161
Markanın Koruma Kapsamına Giren Kullanma 162
Markanın Üçüncü Kişi Tarafından Türkiye’de Kullanılması 163
Marka Hakkına Tecavüz Sayılan Fiillerin Belirlenmesi 163
İşaretin Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması 163
İşareti Taşıyan Malın Ticari Amaçla Bulundurulması 164
İşareti Taşıyan Mal İçin Ticari Amaçla Teklifte Bulunmak 166
İşareti Taşıyan Malların Pazara Sürülmesi 167
İşareti Taşıyan Malın İthal Ya da İhraç Edilmesi 167
İşaretin İş Evrakında ve Reklamda Kullanılması 168
İşaretin İnternette Kullanılması 169
İşaretin Alan Adı Olarak Kullanılması 170
Markanın Yönlendirici Kod Olarak Kullanılması 173
Markanın Arama Ağı Reklamcılığında Anahtar Sözcük Olarak Kullanılması 174
İşaretin İnternet Sitesinde Kullanılması 177
İşaretin Ticaret Unvanı Ya da İşletme Adı Olarak Kullanılması 177
İşaretin Hukuka Uygun Olmayan Şekilde Karşılaştırmalı
Reklamlarda Kullanılması 179
Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletmek veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek 182
ÖRNEK YARGITAY KARARI (14) 184
MARKA HAKKI TECAVÜZE UĞRAYAN HAK SAHİBİNİN İLERİ
SÜREBİLECEĞİ TALEPLER 185
Tecavüzün Tespiti Davası 185
Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi Davası 185
Tecavüzün Durdurulması Davası 186
Tecavüzün Kaldırılması Davası 186
Tazminat Davası 187
Tazminat Davasında Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 188
ÖRNEK YARGITAY KARARI (15) 188
ÖRNEK YARGITAY KARARI (16) 189
Tazminat Talebinin Amacı ve Genel Koşulları, Koşulların
İspatındaki Sorunlar 191
Marka Hakkına Tecavüzde Kusurun Değerlendirilmesi 193
Marka Hukukuna Göre Tazminat Talebinin Türleri 195
Maddi Tazminat 196
aa. Maddi Tazminatın Kapsamı 196
bb. Yoksun Kalınan Kazancın Önemi 198
cc. Zararın ve İlliyet Bağının İspatı 199
dd. Yoksun Kalınan Kazancın Değerlendirilmesi Usulleri 202
aaa. Genel Olarak 202
bbb. Yoksun Kalınan Kazancın Değerlendirilmesi
Yöntemlerinin Niteliği 203
ccc. Yoksun Kalınan Kazancın Değerlendirme Usullerini Birleştirme Yasağı 204
ddd. Yoksun Kalınan Kazancın Hesaplanmasında SMK m.
151.3’e Göre Dikkate Alınacak Kriterlerin
Değerlendirilmesi 205
eee. Yoksun Kalınan Kazancın Artırımı 205
fff. Yoksun Kalınan Kazancın Hesaplanmasına İlişkin Değerlendirme Usulleri 207
ee. Tazminatın Belirlenmesi 215
İtibar Tazminatı 216
Manevi Tazminat 218
ÖRNEK YARGITAY KARARI (17) 218
Tazminat Talepleri Arasındaki Bağlantı 220
Marka Hakkı Sahibinin İleri Sürebileceği Diğer Talepler 221
Ürün ve Araçlara El konulması ve Bunlar Üzerinde Mülkiyet
Hakkı Tanınması 221
Ürün ve Araçların Şekillerinin Değiştirilmesi, Markalarının
Silinmesi veya İmhası 222
Hükmün İlanı veya İlgililere Tebliğ Edilmesi 222
İhtiyati Tedbir ve Gümrüklerde Elkoyma 224
MARKA HAKKINA TECAVÜZ DAVASINDA TESCİL SAVUNMASI 225
MARKA HAKKINA TECAVÜZ DAVASININ TARAFLARI 227
Davacı 227
Marka Sahibi 227
Marka Tescil Başvurusunun Yayımından Sonra Başvuru Sahibi 228
Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış ve Türkiye’de Tescilli
Olmayan Markanın Sahibi 229
İnhisari Lisans Veren Marka Sahibi 229
İnhisari Lisans Alan 230
Basit Lisans Alan 231
Rehin Alan. 235
Davalı 236
SMK m. 149’da Öngörülen Tecavüz Fiillerini İşleyen Gerçek veya
Tüzel Kişi 236
Lisans Alan 236
Marka Hakkına Tecavüz Fiillerine İştirak, Yardım Eden veya Bu
Fiilleri Teşvik Eden veya Yapılmasını Kolaylaştıranlar 236
Marka Hakkına Tecavüz Nedeniyle Dava Açılamayacak Kişiler 237
MARKA HAKKINA TECAVÜZ NEDENİYLE AÇILAN DAVALARDA GÖREVLİ
VE YETKİLİ MAHKEME, ZAMANAŞIMI 237
Görevli Mahkeme 237
Yetkili Mahkeme. 239
Marka Hakkına Tecavüz Nedeniyle Açılan Davalarda Zamanaşımı 239
MARKA HAKKINA TECAVÜZ NEDENİYLE DAVA AÇMA HAKKININ SESSİZ
KALMA NEDENİYLE İLERİ SÜRÜLEMEMESİ 241
MARKA HAKKINA TECAVÜZ DAVASINDA DAVALININ, DAVACININ MARKASININ KULLANILMADIĞI DEF’İNİ İLERİ SÜRMESİ 243
MARKA HAKKINA TECAVÜZ NEDENİYLE ÖNGÖRÜLEN MARKA SUÇLARI 244
§ 7 MARKA HAKKININ SONA ERMESİ
MARKANIN KORUMA SÜRESİNİN DOLMASI VE SÜRESİ İÇİNDE YENİLENMEMESİ 247
MARKA HAKKINDAN VAZGEÇME 248
MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 249
Hükümsüzlük Davasının Koşulları 249
Sessiz Kalma Nedeniyle Hükümsüzlük Davası Açma Hakkının Ortadan Kalkması 252
Muvafakat Nedeniyle Hükümsüzlük Davası Açma Hakkının Ortadan Kalkması 253
Karıştırma İhtimaline Dayalı Hükümsüzlük Davasında Davalının,
Davacının Markasının Kullanılmadığı Def’ini İleri Sürmesi 253
MARKANIN İPTAL 254
İptal Sebepleri 254
ÖRNEK YARGITAY KARARI (18) 256
İptalin Etkisi 257
ÖRNEK YARGITAY KARARLARI 259
ÖRNEK YARGITAY KARARI (1) 259
ÖRNEK YARGITAY KARARI (2) 261
ÖRNEK YARGITAY KARARI (3) 264
ÖRNEK YARGITAY KARARI (4) 265
ÖRNEK YARGITAY KARARI (5) 267
ÖRNEK YARGITAY KARARI (6) 267
ÖRNEK YARGITAY KARARI (7) 269
ÖRNEK YARGITAY KARARI (8) 269
ÖRNEK YARGITAY KARARI (9) 270
ÖRNEK YARGITAY KARARI (10) 278
ÖRNEK YARGITAY KARARI (11) 280
ÖRNEK YARGITAY KARARI (12) 281
ÖRNEK YARGITAY KARARI (13) 283
ÖRNEK YARGITAY KARARI (14) 285
ÖRNEK YARGITAY KARARI (15) 287
ÖRNEK YARGITAY KARARI (16) 290
ÖRNEK YARGITAY KARARI (17) 291
ÖRNEK YARGITAY KARARI (18) 292
KAYNAKLAR 295