Markanın Tescili ve Marka Hakkının Sona Ermesi
LLM Av. Duygu TAŞKIN
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Dizini 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
KAVRAMSAL AÇIDAN MARKA
I. MARKA KAVRAMI VE UNSURLARI 19
A. Marka Kavramı 19
B. Markanın Unsurları 20
1. İşaret Unsuru 20
2. Ayırt Edicilik Unsuru 21
3. Sicilde Gösterilme Unsuru 23
III. MARKANIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 23
A. Ticaret Unvanı 23
B. İşletme Adı 24
C. Alan Adı 25
D. Coğrafi İşaretler 25
III. MARKANIN TARİHİ GELİŞİMİ 27
IV. MARKA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 30
A. Ulusal Düzenlemeler 30
1. 1871 ve 1888 Tarihli Nizamnameler 30
2. 551 Sayılı Markalar Kanunu 30
3. 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 31
4. 6769 Sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu 31
B. Uluslararası Düzenlemeler 32
1. Paris Sözleşmesi 32
2. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) 34
3. Madrid Anlaşması ve Madrid Protokolü 35
4. Markaların Tescilinde Eşyaların ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Nice Anlaşması 35
5. Markaların Figüratif Elemanlarının Sınıflandırılmasına İlişkin Viyana Anlaşması 36
6. Marka Hukuku Antlaşması (TLT) 37
V. MARKANIN FONKSİYONLARI 37
A. Garanti Fonksiyonu 37
B. Ayırt Etme Fonksiyonu 38
C. Kaynak Gösterme Fonksiyonu 39
D. Reklam ve İletişim Fonksiyonu 40
VI. MARKA TÜRLERİ 40
A. Sahiplerine Göre 40
1. Bireysel Marka 40
2. Ortak Markalar ve Grup Markaları 41
3. Garanti Markaları 42
B. Kullanım Amacına Göre 43
1. Ticaret Markası 43
2. Hizmet Markası 44
C. Tanınmış Marka 44
D. Tescile Göre 48
1. Tescilli Marka 48
2. Tescilsiz Marka 48
VII. MARKA ÇEŞİTLERİ 49
A. Kişi Adları 49
B. Sözcükler 50
C. Harfler, Sayılar ve Kombinasyonları 51
D. Şekiller 52
E. Sloganlar 54
F. Renkler 55
G. Sesler 56
H. Koku ve Tat 57
I. Hareket 58
İkinci Bölüm
HAK OLARAK MARKANIN DOĞUMU: TESCİL
I. MARKA HAKKI VE ÖZELLİKLERİ 59
A. Marka Hakkı 59
B. Marka Hakkının Özellikleri 60
1. Mutlak Hak Olma 60
2. Tekelci Niteliğe Sahip Olma 60
3. Ülkesellik İlkesi 61
4. Hukuki İşlemlere Konu Olma 62
5. Yenilenebilir Olma 65
II. TESCİL İLKESİ 66
III. TESCİL SİSTEMLERİ 68
A. Serbestlik Sistemi 68
B. Mecburilik Sistemi 68
C. Karma Sistem 68
IV. MARKA TESCİLİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR VE KORUMA KAPSAMI 69
A. Tescilin Marka Sahibine Sağladığı Haklar 69
1. Tescilli Marka ile Aynı Olan İşaretin, Aynı Mal veya Hizmet Kapsamında Kullanılması 71
2. Tescilli Marka ile Aynı veya Benzer Olan İşaretin, Aynı Mal veya Benzer Mal veya Hizmetlerde Kullanılması Sonucu Karıştırılma İhtimalinin Varlığı 72
3. Tanınmışlık Düzeyine Erişmiş Tescilli Marka ile Aynı veya Benzer Olan İşaretin Haklı Sebebe Dayanılmaksızın Kullanılması 73
B. Tescil Korumasının Kapsamı 74
V. TESCİLSİZ MARKANIN SMK KAPSAMINDA KORUNDUĞU İSTİSNAİ HALLER 76
A. Tanınmış Marka 77
B. Önceye Dayalı Hak Sahipliği 77
C. Tescil Edilen ve Yenilenmeyen Markanın İki Yıl Süreyle Korunması 80
D. Yenilenmeyen Ortak veya Garanti Markanın Üç Yıl Süreyle Korunması 80
VI. ULUSAL MARKA TESCİL BAŞVURU USULÜ 81
A. Tescil Başvurusunda Bulunabilecek Kişiler 81
B. Tescil Başvurusunun Şekli ve İçeriği 82
C. Tescil İşlemlerinin Yürütüldüğü Kurum 85
D. Başvurunun Bölünmesi 86
E. Başvurunun Geri Çekilmesi 86
F. Marka Tescil Başvurusunun İncelenmesi 87
1. Şekli Açıdan İnceleme 87
2. Rüçhan Hakkı Açısından İnceleme 88
a. Rüçhan Hakkı Kavramı ve Hukuki Niteliği 89
b. Rüçhan Hakkında Süre 90
c. Rüçhan Hakkından Yararlanabilecek Kişiler 91
d. Rüçhan Hakkı Çeşitleri 92
aa. Başvuru Rüçhanı 92
bb. Sergi Rüçhanı 94
e. Paris Sözleşmesi Kapsamında Rüçhan Hakkının Belgelendirilmesi 98
f. Türk Hukukuna Göre Rüçhan Hakkının Belgelendirilmesi ve Yararlanılması 100
3. Mutlak Tescil Engelleri Açısından İnceleme 102
a. Marka Olamayacak İşaretler 103
b. Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler 104
c. Tanımlayıcı İşaretler 105
d. Tescil Edilmiş veya Önceki Tarihte Tescil Başvurusu Yapılmış Marka ile Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler 108
e. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Gruba Mensup Kişileri Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler 109
f. Malın Doğası Gereği Ortaya Çıkan İşaretler 110
g. Halkı Yanıltabilecek İşaretler 112
h. Paris Sözleşmesi’nin 2. mükerrer 6. maddesi Doğrultusunda Reddedilecek İşaretler 112
ı. Paris Sözleşmesi’nin 2. mükerrer 6. maddesi Kapsamı Dışında Kalsa Dahi Kamuyu İlgilendiren İşaretler ile Tescil İzni Verilmeyen Armaları, Nişanları veya Adlandırmaları İçeren İşaretler 113
i. Dini Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler 114
j. Kamu Düzeni veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler 114
k. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan veya İçeren İşaretler 115
G. Markanın Sicile Kaydı ve Yayımlanması 116
H. Nispi Tescil Engelleri Açısından İnceleme 117
1. Tescil Başvurusunun, Önceden Tescil Edilmiş veya Başvurusu Yapılmış Marka ve Bu Markanın Kapsadığı Mal veya Hizmetler ile Aynı veya Benzer Olması 118
a. Karıştırılma Tehlikesi 119
b. Benzerlik Tespiti 119
2. Ticari Vekil veya Temsilcinin İzinsiz Markanın Aynısı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Tescil Ettirmesi, Başvuruda Bulunması 121
3. Tescilsiz İşaretin Başvuru veya Rüçhan Tarihinden Önce Kullanılarak Hak Elde Edilmesi 122
4. Tanınmış Marka ile Aynı veya Benzer Marka Başvurularının, Aynı veya Benzer Mal ya da Hizmetler Kapsamında Olması 122
5. Markanın Ulaştığı Tanınmışlık Düzeyi Sonucu Haksız Yarar Sağlanması 123
6. Başvurunun Başkasına Ait Fikri Mülkiyet Hakkını İçermesi 125
7. Yenilenmeyen Ortak veya Garanti Markasının Korunması 126
8. Koruma Süresi Sona Eren Tescilli Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer Mal ve Hizmeti Kapsayan Marka Başvurusu 127
9. Kötüniyetli Tescil Başvurusu 127
I. Üçüncü Kişi Görüşleri ve İtirazlar 129
1. Üçüncü Kişi Görüşleri 129
2. İtirazlar 129
a. Yayıma İtiraz 129
b. Karara İtiraz 134
VII. MARKANIN YENİLENMESİ 135
VIII. TÜRKPATENT ARACILIĞI İLE ULUSLARARASI MARKA TESCİL BAŞVURU USULÜ 136
A. AB Markası İçin Başvuru Usulü 138
1. AB Markası 138
2. Başvuruda Bulunabilecek Kişiler 138
3. Başvurunun İncelenmesi ve Sonuçlanması 139
B. Madrid Protokolü Kapsamında Başvuru Usulü 140
1. Madrid Sistemi 140
2. Başvuruda Bulunabilecek Kişiler 142
3. Menşe Ülkede Ulusal Tescil Zorunluluğu 143
4. Başvurunun Şekli ve İçeriği 144
5. Başvurunun Akit Ülkeler Tarafından İncelenmesi ve Sonuçlanması 146
6. Sonraki Belirleme 147
C. AB Markası ile Madrid Protokolü Farklılıkları 149
Üçüncü Bölüm
MARKANIN HAKKININ SONA ERME HALLERİ
I. GENEL OLARAK 151
II. TESCİLİN SONA ERME HALLERİ 151
A. Marka Hakkından Vazgeçme 151
B. Tescilin Yenilenmemesi 152
C. Markanın İptali 154
1. İptal Halleri 155
a. Markanın Kullanılmaması 155
aa. Beş Yıllık Süre 155
bb. Ciddi Kullanım 156
cc. Marka Sahibince Kullanım 158
dd. SMK 19/2 Kapsamında Marka Kullanımının Defi Olarak İleri Sürülmesi 158
ee. Anayasa Mahkemesi’nin 556 Sayılı KHK’nın 14. Maddesini İptal Etmesi ve Etkileri 159
b. Yaygın Ad Haline Gelmesi 160
c. Marka Kullanımının Halkı Yanıltıcı Nitelikte Olması 161
d. Markanın Teknik Yönetmeliğe Aykırı Kullanımı 162
2. Marka Tescilinin İptal Prosedürü 163
a. İptal Başvurusunun Tarafları 163
b. İptal Başvurusunun Yapılacağı Makam 164
c. İptal Başvurusunun İncelenmesi 166
aa. İptal Talebinin Tamamen ve Kısmen Kabulü 167
bb. İptal Talebinin Reddi 167
3. İptal Kararının Etkileri 167
D. Markanın Hükümsüzlüğü 168
1. Hükümsüzlük Davası 170
a. Taraflar 170
b. Göreli ve Yetkili Mahkeme 171
c. Başvurunun İncelenmesi ve Hükümsüzlük Kararının Etkileri 171
2. Markanın Hükümsüz Kılınamayacağı Haller 172
Sonuç 175
Kaynaklar 177
Kavram Dizini 183
