Prof. Dr. Mehmet AYAN
Dr. Öğr. Üyesi Nurşen AYAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 7
İÇİNDEKİLER. 9
KISALTMALAR CETVELİ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK HUKUK KAVRAMI
VE MEDENÎ HUKUK
1. SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN DİĞER KURALLAR İLE HUKUK KURALLARI
ARASINDAKİ İLİŞKİ .21
HUKUK VE SOSYAL HAYATI DÜZENLEME AMACINA YÖNELİK DİĞER
KURALLAR 21
HUKUK KURALLARI İLE SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN DİĞER KURALLAR
ARASINDAKİ FARKLAR . 23
HUKUK KURALLARI İLE DİN KURALLARI ARASINDAKİ FARKLAR 23
HUKUK KURALLARI İLE AHLÂK KURALLARI ARASINDAKİ FARKLAR . 25
HUKUK KURALLARI İLE GÖRGÜ KURALLARI ARASINDAKİ FARKLAR. 27
2. HUKUK KURALLARININ ZORUNLULUĞU .27
3. HUKUK KURALLARININ ÖZELLİKLERİ.29
4. HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ.32
DOĞUŞ TARZLARINA GÖRE HUKUK KURALLARI 32
KONULMUŞ HUKUK KURALLARI 33
KONULMAMIŞ HUKUK KURALLARI 33
HÂKİMİN YARATTIĞI HUKUK KURALLARI. 34
BİÇİMLERİNE GÖRE HUKUK KURALLARI 34
YAZILI HUKUK KURALLARI 34
Genel Açıklama 34
Kanunlar 38
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 39
Yönetmelikler 40
Diğer Düzenleyici İşlemler . 40
YAZILI OLMAYAN HUKUK KURALLARI 41
Genel Olarak Örf ve Âdet Hukuku Kavramı . 41
Örf ve Âdet Hukukunun Unsurları . 42
Süreklilik 42
10 Medenî Hukuka Giriş
Genel İnanç 42
Devlet Desteği 43
Örf ve Âdet Hukukunun Çeşitleri . 44
Yöresel Örf ve Âdet Hukuku – Ülkesel Örf ve Âdet Hukuku 44
Özel Örf ve Âdet Hukuku – Genel Örf ve Âdet Hukuku 45
Alelâde Örf ve Âdet Hukuku – Ticarî Örf ve Âdet Hukuku . 46
Örf ve Âdet Hukukunun Önemi . 46
Örf ve Âdet Hukukunun Tespiti ve Uygulanması . 47
HÂKİM TARAFINDAN YARATILAN HUKUK KURALLARI . 49
III. BAĞLAYICI NİTELİK TAŞIYIP TAŞIMAMALARINA GÖRE HUKUK KURALLARI 49
EMREDİCİ HUKUK KURALLARI 49
EMREDİCİ OLMAYAN HUKUK KURALLARI 52
Tamamlayıcı Hukuk Kuralları . 52
Yorumlayıcı Hukuk Kuralları. 53
Düzen Kuralları 54
5. HUKUKUN ÇEŞİTLİ AYIRIMLARI 54
İÇ HUKUK - DIŞ HUKUK 55
POZİTİF HUKUK - İDEAL HUKUK . 55
III. YAZILI HUKUK - YAZILI OLMAYAN HUKUK . 57
MADDÎ HUKUK - ŞEKLÎ HUKUK. 57
KAMU HUKUKU - ÖZEL HUKUK 58
6. MEDENÎ HUKUKUN TANIMI, GENEL HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ, DİĞER
HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ, KONUSU VE KAPSAMI60
MEDENÎ HUKUKUN TANIMI. 60
MEDENÎ HUKUKUN GENEL HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ 61
III. MEDENÎ HUKUKUN DİĞER HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ 61
MEDENÎ HUKUKUN KONUSU VE KAPSAMI 62
BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ 62
KİŞİLER HUKUKU 64
AİLE HUKUKU. 64
BORÇLAR HUKUKU. 65
EŞYA HUKUKU 71
MİRAS HUKUKU . 75
İçindekiler 11
İKİNCİ BÖLÜM
MEDENÎ HUKUKUN KAYNAKLARI
VE UYGULANMASI
7. GENEL OLARAK HUKUKTA KAYNAK KAVRAMI .79
8. MEDENÎ HUKUKUN YAZILI KAYNAKLARI VE YAZILI KAYNAKLARDA OLAYA
UYGULANACAK HERHANGİ BİR HÜKMÜN BULUNMAMASI 80
MEDENÎ HUKUKUN YAZILI KAYNAKLARI 80
KANUNLAR. 80
KARARNAMELER 83
TÜZÜKLER 84
YÖNETMELİKLER 84
MEDENÎ HUKUKUN YAZILI KAYNAKLARINDA OLAYA UYGULANACAK
HERHANGİ BİR HÜKMÜN BULUNMAMASI 84
9. MEDENÎ HUKUKUN YAZILI OLMAYAN KAYNAĞI VE YAZILI OLMAYAN
KAYNAKTA OLAYA UYGULANACAK HERHANGİ BİR HÜKMÜN BULUNMAMASI.89
MEDENÎ HUKUKUN YAZILI OLMAYAN KAYNAĞI 89
MEDENÎ HUKUKUN YAZILI OLMAYAN KAYNAĞINDA OLAYA
UYGULANACAK HERHANGİ BİR HÜKMÜN BULUNMAMASI 89
10. HÂKİMİN YARATTIĞI HUKUK90
HÂKİMİN HUKUK YARATMASININ ŞARTLARI . 90
HÂKİMİN HUKUK YARATIRKEN BAŞVURABİLECEĞİ YÖNTEMLER 91
HUKUKUN GENEL İLKELERİNE BAŞVURMA 91
DOĞRUDAN KURAL KOYMA 92
III. HÂKİMİN YARATTIĞI HUKUKUN HÜKMÜ 92
11. BİLİMSEL GÖRÜŞLER VE YARGI KARARLARI 93
12. MEDENÎ HUKUKUN UYGULANMASI .95
GENEL AÇIKLAMA 95
MEDENÎ HUKUKUN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI. 95
III. MEDENÎ HUKUKUN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 97
KANUNLARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ VE YÜRÜRLÜKTEN KALKMASI . 97
KANUNLARIN GEÇMİŞE YÜRÜMEMESİ İLKESİ 98
AYNI ANDA AYNI KONUYU DÜZENLEYEN İKİ KANUNUN BULUNMASI. 103
Kanunlar Eşdeğer Niteliktedir 104
Kanunlar Eşdeğer Nitelikte Değildir. 104
Eski Kanun Genel Yeni Kanun Özel Niteliktedir 104
Eski Kanun Özel Yeni Kanun Genel Niteliktedir 105
MEDENÎ HUKUKUN ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI. 105
GENEL OLARAK YORUM KAVRAMI 105
12 Medenî Hukuka Giriş
YORUMUN ÇEŞİTLERİ. 106
Yasama Yorumu. 106
Bilimsel Yorum. 106
Yargısal Yorum . 106
YORUMUN YAPILMASI. 107
Yorum Teorileri 107
Sübjektif Yorum Teorisi 107
Objektif Yorum Teorisi. 107
Serbest Yorum Teorisi 108
Yorum Yöntemleri 108
Lâfzî Yorum Yöntemi 108
Sistematik Yorum Yöntemi 111
Amaca Bağlı Yorum Yöntemi 111
Serbest Yorum Yöntemi . 111
13. MEDENÎ HUKUKUN UYGULANMASINDA HÂKİMİN TAKDİR YETKİSİ113
GENEL OLARAK TAKDİR YETKİSİ KAVRAMI 113
TAKDİR YETKİSİNİN KULLANILABİLECEĞİ HÂLLER 114
III. TAKDİR YETKİSİNİN KONUSU . 116
TAKDİR YETKİSİNİN KULLANILMASI . 117
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAK KAVRAMI VE
HAKKA İLİŞKİN GENEL ESASLAR
14. GENEL OLARAK HAK KAVRAMI 121
15. HAKKIN KONUSU .122
16. HAKKIN SAHİBİ 124
17. HAKKIN ÇEŞİTLERİ126
DÜZENLENDİKLERİ HUKUK ALANINA GÖRE HAKLAR . 126
PARASAL DEĞER TAŞIYIP TAŞIMAMALARINA GÖRE HAKLAR 128
III. EL DEĞİŞTİRİP DEĞİŞTİREMEMELERİNE GÖRE HAKLAR . 129
ŞAHSEN KULLANILMALARININ ZORUNLU OLUP OLMAMASINA GÖRE
HAKLAR 130
BAĞIMSIZ OLUP OLMAMALARINA GÖRE HAKLAR. 132
HERKESE KARŞI İLERİ SÜRÜLÜP SÜRÜLEMEMELERİNE GÖRE HAKLAR . 134
VII. KULLANILMALARININ ETKİSİNE GÖRE HAKLAR . 141
18. HAKKIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 145
HAKKIN KAZANILMASI . 145
ASLEN KAZANMA. 145
İçindekiler 13
DEVREN KAZANMA 145
TESİSEN KAZANMA 147
HAKKIN KAYBEDİLMESİ 147
MUTLAK KAYIP – NİSBÎ KAYIP 148
İRADÎ KAYIP – İRADE DIŞI KAYIP. 148
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HAKLARI KAZANDIRAN VE
KAYBETTİREN ETKENLER
19. HUKUKÎ OLAYLAR.153
20. HUKUKÎ FİİLLER 154
KAVRAM 154
HUKUKA AYKIRI FİİLLER . 155
III. HUKUKA UYGUN FİİLLER 156
DUYGU AÇIKLAMALARI 156
BİLGİ AÇIKLAMALARI . 156
İRADE AÇIKLAMALARI 157
Hukukî İşlemler 157
Hukukî İşlem Benzerleri . 158
Maddî Fiiller. 158
21. GENEL OLARAK HUKUKÎ İŞLEM KAVRAMI.159
22. HUKUKÎ İŞLEMİN UNSURLARI.159
HUKUKÎ İŞLEMİN KURUCU UNSURLARI . 159
İRADE AÇIKLAMASI 160
HUKUKÎ SONUÇ . 162
HUKUKÎ İŞLEMİN GEÇERLİLİK UNSURLARI . 163
BÜTÜN HUKUKÎ İŞLEMLER İÇİN ARANAN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 163
BAZI HUKUKÎ İŞLEMLER İÇİN ARANAN GEÇERLİLİK ŞARTLARI. 164
III. HUKUKÎ İŞLEMİN ETKİNLİK UNSURLARI . 165
23. UYULMASI ZORUNLU HUKUK KURALLARINA AYKIRI HAREKET EDİLMESİNİN
HUKUKÎ İŞLEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ.166
YOKLUK 167
KESİN HÜKÜMSÜZLÜK. 168
III. İPTAL EDİLEBİLİRLİK . 170
TEK TARAFLI BAĞLAMAZLIK. 172
NİSBÎ ETKİSİZLİK. 173
24. HUKUKÎ İŞLEMİN ÇEŞİTLERİ 174
AİT OLDUKLARI HUKUK ALANINA GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER 174
14 Medenî Hukuka Giriş
GEREKLİ İRADE AÇIKLAMASININ SAYISINA GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER . 175
III. HÜKÜM DOĞURACAKLARI ZAMANA GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER . 177
MALVARLIĞINA YAPTIKLARI ETKİYE GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER 178
TEMELDE YER ALAN DİĞER İŞLEMİN GEÇERSİZLİĞİNDEN ETKİLENİP
ETKİLENMEMELERİNE GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER 180
KOŞULA BAĞLANMIŞ OLUP OLMAMALARINA GÖRE HUKUKÎ İŞLEMLER. 183
KOŞULA BAĞLI OLMAYAN HUKUKÎ İŞLEMLER 183
KOŞULA BAĞLI OLAN HUKUKÎ İŞLEMLER . 184
Genel Olarak Koşul Kavramı 184
Koşulun Konusu . 186
Koşulun Çeşitleri 187
Koşulun Hükümleri 188
Geciktirici Koşulda . 188
Askı Safhasına İlişkin Hükümler 189
Askı Safhasının Bitimine İlişkin Hükümler 190
Bozucu Koşulda 191
Askı Safhasına İlişkin Hükümler 191
Askı Safhasının Bitimine İlişkin Hükümler. 192
BEŞİNCİ BÖLÜM
HAKLARIN KAZANILMASINDA
İYİNİYETİN KORUNMASI
25. GENEL OLARAK İYİNİYET KAVRAMI 197
26. İYİNİYETİN UNSURLARI 198
BİR BİLGİSİZLİK MEVCUT OLMALIDIR. 199
BİLGİSİZLİK HOŞGÖRÜLEBİLİR OLMALIDIR. 199
III. HUKUK DÜZENİ SOMUT OLAYDA İYİNİYETİN KORUNACAĞINI ÖNGÖRMELİDİR 200
27. İYİNİYETİN ARANACAĞI KİŞİ.201
28. İYİNİYETİN ARANACAĞI ZAMAN 202
29. İYİNİYETİN İSPATLANMASI .203
30. İYİNİYETİN HÜKMÜ 204
31. İYİNİYETİN KORUNDUĞU BAŞLICA HÂLLER.205
AİLE HUKUKUNDA . 205
BORÇLAR HUKUKUNDA . 206
III. EŞYA HUKUKUNDA 207
AYNÎ HAKLARIN HAK KARİNESİNE DAYALI OLARAK KAZANILMASINDA 208
Taşınırlara İlişkin Aynî hakların Kazanılmasında 208
Eşya Sahibinin Elinden Rızasıyla Çıkmış Olmalıdır 209
Zilyetlik Devredilmiş Olmalıdır . 211
İçindekiler 15
Üçüncü Kişi Tarafından Hak Kazanılmış Olmalıdır 212
Kazanan İyiniyetli Olmalıdır . 212
Aynî Hak Kazanılmış Olmalıdır . 214
Kazanma Geçerli Olmalıdır 214
Taşınmazlara İlişkin Aynî Hakların Kazanılmasında 215
Yolsuz Bir Tescil Bulunmalıdır 217
Üçüncü Kişi Tarafından Hak Kazanılmalıdır 218
Kazanan İyiniyetli Olmalıdır . 219
Aynî Hak Kazanılmış Olmalıdır . 221
Kazanma Geçerli Olmalıdır 222
AYNÎ HAKLARIN ZAMANAŞIMINA DAYALI OLARAK KAZANILMASINDA. 223
ZİLYETLİKTE GERİ VERME BORCUNUN KAPSAMININ BELİRLENMESİNDE 224
HUKUKA AYKIRI VE TAŞKIN YAPI DURUMLARINDA . 225
MİRAS HUKUKUNDA 226
ALTINCI BÖLÜM
HAKLARIN KULLANILMASINDA VE
BORÇLARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE DÜRÜSTLÜK İLKESİ
32. GENEL OLARAK DÜRÜSTLÜK İLKESİ KAVRAMI 229
33. DÜRÜSTLÜK İLKESİNİN UYGULAMA ALANI .231
HAKLARIN KULLANILMASINDA VE BORÇLARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE 231
KANUN HÜKÜMLERİNİN YORUMLANMASINDA 232
III. HUKUKÎ İŞLEMLERDE . 233
HUKUKÎ İŞLEMLERİN KURULMASINDA 234
HUKUKÎ İŞLEMLERİN YORUMLANMASINDA 236
HUKUKÎ İŞLEMLERİN TAMAMLANMASINDA 236
HUKUKÎ İŞLEMLERİN DÖNÜŞTÜRÜLMESİNDE . 237
HUKUKÎ İŞLEMLERİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASINDA . 238
34. DÜRÜSTLÜK İLKESİNİN HÜKMÜ244
HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI KAVRAMI . 244
HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASININ YAPTIRIMI 251
YEDİNCİ BÖLÜM
HAKLARIN KORUNMASI
35. GENEL AÇIKLAMA.257
36. HAKLARIN HAK SAHİBİ ELİYLE KORUNMASI258
HAKLI SAVUNMA . 258
KAVRAM 258
16 Medenî Hukuka Giriş
ŞARTLARI . 258
HÜKMÜ 260
ZORUNLULUK HÂLİ 261
KAVRAM 261
ŞARTLARI . 262
HÜKMÜ 263
III. KİŞİNİN HAKKINI KORUMAK İÇİN GÜÇ KULLANMASI. 264
KAVRAM 264
ŞARTLARI . 264
HÜKMÜ 266
37. HAKLARIN DEVLET ELİYLE KORUNMASI266
TALEP HAKKI 266
DAVA HAKKI. 268
GENEL OLARAK DAVA KAVRAMI 268
DAVANIN ÇEŞİTLERİ . 269
Çekişmesiz Davalar 269
Çekişmeli Davalar 273
Eda Davası 274
Tespit Davası 275
İnşaî Dava. 279
DAVANIN TARAFLARI. 280
DAVADA TARAFLARIN SERGİLEYEBİLECEKLERİ DAVRANIŞLAR 284
Davacının Sergileyebileceği Davranışlar 284
Davalının Sergileyebileceği Davranışlar . 287
DAVADA İSPAT. 291
III. CEBRÎ İCRA. 306
GENEL OLARAK CEBRÎ İCRA KAVRAMI . 306
CEBRÎ İCRANIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ 306
KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ309
KAYNAKLAR .313
