1- GİRİŞ 1 Medenî Usul Hukukunun Konusu 1 Medenî Usul Hukukunun Amacı 3 III. Medenî Usul Hukukunun Tarihî Gelişimi ve Bugünkü Medenî Usul Kanunumuz 5
Medenî Usul Hukukunun Pozitif Kaynakları 10 Yargılama Hukuku Güvenceleri ve Medenî Usul Hukuku Bakımından Önemi 11 Usul Hükümlerinin Zaman İtibariyle Uygulama Alanı 13 VII. Medenî Usul Hükümlerinin Yorumu 17
VIII. Usul Hukuku İşlemleri 19
Medenî Usul Hukukunda İlmî ve Kazaî İçtihatlar 22 2- MAHKEME TEŞKİLATI VE YARGI GÖREVLİLERİ 25 Yargı Erki ve Adlî Yargı Mahkemeleri 25 Hâkimlik Mesleği 27 III. Hâkimlerin Bağımsızlığı 29
Hâkimlerin Tarafsızlığı 31 Hâkimin Yasaklılığı ve Reddi 33 Hâkimin Hukukî Sorumluluğu 35 VII. İstinabe 37
VIII. Avukatlık 38
3- DAVANIN AÇILACAĞI MAHKEME (GÖREV VE YETKİ) 43 Davanın Hangi Mahkemede Açılacağı 43 Mahkemelerin Görev ve Yetkisi, Hak Arama Hürriyeti ve Tabii Hâkim İlkesi 43 Mahkemelerin Görevi 46 Görevle İlgili Temel Kurallar 46 Özel Görevli Mahkemeler 48 a) Sulh Hukuk Mahkemesi 48 b) Asliye Ticaret Mahkemesi 48 c) Tüketici Mahkemeleri 51 d) Diğer Özel Görevli Mahkemeler 53 Mahkemelerin Yetkisi 54 Genel Yetki Kuralı 54 Sözleşmeye Dayanan Davalarda Yetki 58 Haksız Fiil Davalarında Yetki 58 Mirastan Doğan Davalarda Yetki 59 Taşınmaz Davalarında Yetki 59 Karşı Davada Yetki 60 Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki 60 Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetki 61 Yetki Sözleşmesi 61 Görevsizlik ve Yetkisizlik Hakkındaki Usulî Savunmaların İleri Sürülmesi 69 Görevsizlik ve Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler ve Yargı Yerinin Belirlenmesi 70 4- YARGILAMA HUKUKU GÜVENCELERİ VE YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELER 73 Yargılama Hukuku Güvenceleri 73 Adil Yargılanma Hakkı 73 Hukukî Dinlenilme Hakkı 76 Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler 78 Aleniyet İlkesi 79 Doğrudanlık İlkesi 81 Usul Ekonomisi İlkesi 84 Tasarruf İlkesi 85 Taraflarca Getirilme İlkesi 88 Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi 90 Tarafların Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Ödevi 96 Yargılamayı Hâkimin Sevk ve İdare Etmesi 98 III. Yargılama Hukuku Güvencelerinin ve Yargılamaya Hâkim Olan İlkelerin İhlali 98
5 - DAVADA TARAFLAR 101 Taraf Kavramı 101 İki Taraf Sistemi 102 III. Taraf Ehliyeti, Dava Ehliyeti ve Dava Takip Yetkisi 103
Taraf Ehliyeti 103 Dava Ehliyeti 108 Dava Takip Yetkisi 111 Davaya Vekâlet 114 Taraflara İlişkin Dava Şartlarının İncelenmesi 116 Davada Tarafın Yanlış Gösterilmesi 117 6- DAVA ARKADAŞLIĞI VE DAVAYA MÜDAHALE 119 Dava Arkadaşlığı 119 İhtiyarî Dava Arkadaşlığı 119 Mecburî Dava Arkadaşlığı 122 Fer’î Müdahale ve Davanın İhbarı 126 Fer’î Müdahale 127 Davanın İhbarı 131 III. Aslî Müdahale 132
Cumhuriyet Savcısının Davada Yer Alması 135 7- TEBLİGAT, SÜRELER, ESKİ HÂLE GETİRME VE ADLÎ TATİL 137 Tebligat 137 Genel Olarak 137 Tebligat Usulleri 138 Milletlerarası Tebligat 141 Süreler ve Eski Hâle Getirme 144 Süreler 144 Eski Hâle Getirme 146 III. Adlî Tatil 148
8- DAVA TÜRLERİ 151 Giriş 151 Hukukî Himayenin Niteliğine Göre Dava Türleri 151 Eda Davası 151 Tespit Davası 152 İnşaî Dava 154 III. HMK’da Yer Verilen Diğer Dava Türleri 156
Kısmî Dava 156 Belirsiz Alacak Davası 158 Davaların Yığılması (Objektif Dava Birleşmesi) 163 Terditli Dava 165 Seçimlik Dava 165 Topluluk Davası 166 9- DAVA ŞARTLARI VE İLK İTİRAZLAR 169 Dava Şartları 169 Mahkemeye İlişkin Dava Şartları 170 Türk Mahkemelerinin Yargı Yetkisinin (Yargı Hakkının) Bulunması 170 Yargı Yolunun Caiz Olması 170 Taraflara İlişkin Dava Şartları 175 Dava Konusuna İlişkin Dava Şartları 175 Hukukî Menfaat 175 a) Eda Davalarında Hukukî Menfaat 176 b) Tespit Davalarında Hukukî Menfaat 177 c) İnşaî Davalarda Hukukî Menfaat 178 Derdestlik 179 Kesin Hüküm Bulunmaması 181 Gider Avansı 181 Teminat 183 Diğer Dava Şartları 185 Dava Şartlarının İncelenmesi 185 III. İlk İtirazlar 186
İlk İtirazların İleri Sürülmesi 187 İlk İtirazların İncelenmesi 187 10- DAVA KONUSU, DAVANIN AÇILMASI VE KARŞI DAVA 189 Dava Kavramı ve Davanın Konusu 189 Davanın Açılması ve Dilekçeler Aşaması 194 Dava Dilekçesi 195 Dava Dilekçesinin Zorunlu Unsurları 195 Dava Dilekçesinin Zorunlu Olmayan Unsurları 198 Dava Açılması ve Sonuçları 201 Cevap Dilekçesi 205 Savunma Araçları 206 İkinci Dilekçeler Aşaması 212 III. Karşı Dava 212
11- İDDİA VE SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VE GENİŞLETİLMESİ YASAĞI VE ISLAH 217 İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi ve Genişletilmesi Yasağı 217 Islah 223 12- DAVANIN GERİ ALINMASI, DAVA KONUSUNUN DEVRİ, İRADÎ TARAF DEĞİŞİKLİĞİ 229 Davanın Geri Alınması 229 Dava Konusunun Devri 230 III. İradî Taraf Değişikliği 231
13- ÖN İNCELEME 235 14- TAHKİKAT 241 İsticvap 243 Tarafların Dinlenmesi 245 III. Tutanaklar 246
Dosyanın İşlemden Kaldırılması 247 Ön Sorun 248 Bekletici Sorun 249 VII. Davaların Birleştirilmesi ve Ayrılması 251
15- İSPAT VE DELİLLER 255 İspat Hukukuna İlişkin Bazı Temel Kavram ve Müesseseler 255 İspat Kavramı 255 İkrar 256 İspat Yükü 261 İspat Yüküne İlişkin Temel Kavramlar 261 İspat Yükü Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar 263 İspat Ölçüsü 265 İspat Gücü 267 Somutlaştırma Yükü 268 Karineler 269 Deliller 273 Delil Sistemleri 273 Hukuka Aykırı Deliller 274 Delil Sözleşmeleri 277 Delillerin İleri Sürülmesi 278 Delil Türleri 284 Kesin Deliller 285 a) Senet 285 Senet ve Belge Kavramları 285 İspat Şartı-Geçerlilik Şartı Ayırımı 287 Senetlerin İspat Gücü 288 Senetlerin Üçüncü Kişilere Karşı İspat Gücü 291 Senet ve Belgelerin Mahkemeye İbrazı 292 Ticarî Defterlerle İspat 294 b) Yemin 296 c) Kesin Hüküm 300 Takdirî Deliller 300 a) Tanık Beyanı 300 Tanıklıktan Çekinme 303 Kişisel Nedenlerle Tanıklıktan Çekinme 303 Sır Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme 303 iii. Menfaat İhlali Tehlikesi Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme 304
Tanık Beyanının Değerlendirilmesi 305 b) Bilirkişi 306 Genel Olarak 306 Bilirkişilik Kanunu ile Yapılan Düzenlemeler 306 Bilirkişi Raporu 309 Bilirkişi Raporunun Değerlendirilmesi 312 Bilirkişinin Hukukî Sorumluluğu 314 c) Keşif 314 d) Kanunda Düzenlenmemiş Deliller 316 III. Senetle İspat Zorunluluğu 316
Temel Kural 316 Senetle İspat Zorunluluğunun İstisnaları 319 Ticarî Defterlerle İspat Usulünün Senetle İspat Zorunluluğu ile İlişkisi 319 Manevî İmkânsızlık Hâlleri 320 Maddî İmkânsızlık Hâlleri 321 Delil Başlangıcı 322 Senede Karşı Senetle İspat Zorunluluğu 324 16- SÖZLÜ YARGILAMA VE HÜKÜM 327 Sözlü Yargılama 327 Karar ve Hüküm 328 III. Hükmün Tashihi, Tavzihi ve Tamamlanması 332
Hükmün Etkileri ve Kesin Hüküm 333 Genel Olarak 334 Şeklî Anlamda Kesin Hüküm 334 Maddî Anlamda Kesin Hüküm 334 Maddî Anlamda Kesin Hükmün Unsurları 334 Kesin Hükmün Etkileri 336 Kesin Hükmün Olumsuz (Dava Şartı) Etkisi 336 Kesin Hükmün Olumlu (Kesin Delil) Etkisi 337 Yenilik Doğuran (İnşaî) Etki 338 Kesin Hükmün Unsur Etkisi 339 İlamların Belge Olarak Delil Teşkil Etmesi 340 Kesin Hükmün Kişi Bakımından Sınırları 341 Ceza Mahkemesi Kararının Hukuk Mahkemesini Bağlaması 342 17- HÜKÜM VE USULÎ RET DIŞINDAKİ NİHAÎ KARARLAR 347 Giriş 347 Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 348 Davadan Feragat ve Davayı Kabul 350 Sulh 352 III. Davanın Açılmamış Sayılması 355
Davanın Konusuz Kalması 357 18- YARGILAMA GİDERLERİ VE ADLÎ YARDIM 359 Yargılama Giderleri 359 Adlî Yardım 363 19- BASİT YARGILAMA USULÜ 367 20- GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİ 371 Genel Olarak 371 İhtiyatî Tedbir 372 İhtiyatî Tedbir Türleri 373 İhtiyatî Tedbirde Yargılama Usulü 374 İhtiyatî Tedbirde Görev ve Yetki 374 Tedbir Talebi 375 İhtiyatî Tedbirde Teminat 375 İhtiyatî Tedbir Kararına İtiraz ve Kanun Yolu 375 İhtiyatî Tedbir Kararının Uygulanması ve Tedbiri Tamamlayan İşlemler 377 İhtiyatî Tedbir Dolayısıyla Tazminat 378 III. Delillerin Tespiti 378
21- ÇEKİŞMESİZ YARGI 381 Genel Olarak 381 Çekişmesiz Yargı İşleri 384 III. Çekişmesiz Yargı İşlerinin Sınıflandırılması 384
Çekişmesiz Yargı Organları 386 Çekişmesiz Yargıda Görev ve Yetki 386 Bir İşin Yargılama Sırasında Çekişmesiz Olmaktan Çıkıp Çekişmeli Yargı Alanına Girmesi 387 VII. Çekişmesiz Yargıda İlgililer 389
VIII. Çekişmesiz Yargıda Üçüncü Kişilerin Yargılamaya Katılması 389
Çekişmesiz Yargıda Yargılama Usulü 390 Çekişmesiz Yargıda Yargılamanın Başlaması 391 Çekişmesiz Yargıda Yargılama Konusunun Belirlenmesi 391 Çekişmesiz Yargıda Re’sen Araştırma İlkesinin Uygulanması 392 Çekişmesiz Yargıda Yargılamanın Sona Ermesi 392 Talebin Geri Alınması, Feragat, Kabul ve Sulh 392 Nihaî Karar 392 Çekişmesiz Yargıda Kanun Yolları 393 Çekişmesiz Yargı Kararlarına Karşı İstinaf 393 Çekişmesiz Yargı Kararlarına Karşı İtiraz 395 Adın Değiştirilmesine İtiraz 395 Vesayet ile İlgili Çekişmesiz Yargı İşlerinde İtiraz 396 Vasi Tayinine İtiraz 396 Vasinin Azline İlişkin Sulh Hukuk Mahkemesi Kararına İtiraz 396 Sulh Hukuk Mahkemesinin Vesayet Makamı Olarak Verdiği Kararlara İtiraz 396 22- KANUN YOLLARI 399 Genel Bilgiler 399 HMK'nın Kanun Yollarına İlişkin Hükümleri 402 HMK’nın Kanun Yolları Hükümlerinin Zaman İtibarıyla Uygulanması 402 HMK’ya Göre Kanun Yolları 407 İstinaf 407 İstinaf Başvurusu 408 Yetkili İstinaf Mahkemesi 408 İstinaf Edilebilecek Kararlar 408 İstinaf Gerekçesi ve Talep Sonucu 412 İstinafa Hangi Tarihte Başvurulmuş Sayılacağı 412 İstinaf Süresi 413 İstinaf Dilekçesine Cevap ve Katılma Yoluyla İstinaf 415 İstinaftan Feragat 415 İstinafın İcraya Etkisi 416 İstinaf İncelemesi 419 İstinafta Ön İnceleme 419 İstinafta Esastan İnceleme 422 İstinafta Karar 425 Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yapmadan ve Kesin Olarak Karar Vereceği Hâller 429 Davaya Bakması Yasak Olan Hâkimin Karar Vermiş Olması ve İleri Sürülen Haklı Ret Talebine Rağmen Reddedilen Hâkimin Davaya Bakmış Olması 430 Mahkemenin Görevli ve Yetkili Olmasına Rağmen Görevsizlik veya Yetkisizlik Kararı Vermiş Olması veya Mahkemenin Görevli ya da Yetkili Olmamasına Rağmen Davaya Bakmış Bulunması 431 iii. Diğer Dava Şartlarına Aykırılık Bulunması 433
Mahkemece Usule Aykırı Olarak Davanın veya Karşı Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmiş Olması 433 Mahkemece Usule Aykırı Olarak Davaların Birleştirilmesine veya Ayrılmasına Karar Verilmiş Olması 434 Mahkemece Uyuşmazlığın Çözümünde Etkili Olabilecek Ölçüde Önemli Delillerin Toplanmamış veya Değerlendirilmemiş Olması ya da Talebin Önemli Bir Kısmı Hakkında Karar Verilmemiş Olması 436 Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yapmadan Esasa İlişkin Karar Vereceği Hâller 439 İstinaf İncelemesinde Yapılamayacak İşlemler 440 Temyiz 444 Temyiz Başvurusu 444 Temyiz Edilebilecek Kararlar 444 Temyiz Sebepleri ve Talep Sonucu 447 Temyize Hangi Tarihte Başvurulmuş Sayılacağı 450 Temyiz Süresi 450 Temyiz Dilekçesine Cevap ve Katılma Yoluyla Temyiz 450 Temyiz Dilekçesinin Hangi Yargıtay Dairesine Gönderileceği (Yargıtay Daireleri Arasındaki İş Bölümü) 451 Temyizden Feragat 452 Temyizin İcraya Etkisi 452 Temyiz İncelemesi 452 Temyizde Ön İnceleme 452 Temyizde Esastan İnceleme 452 Temyizde Karar 454 Bozma Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 456 Kanun Yararına Temyiz 464 Yargılamanın İadesi 465 HUMK’un Eski (20.07.2016 Tarihinden Önce Karara Bağlanan Davalarda Uygulanan) Hükümlerine Göre Kanun Yolları 471 HUMK’un Eski Kanun Yolları Hükümlerinin Zaman İtibarıyla Uygulama Alanı 472 Temyiz 472 Temyiz Başvurusu 472 Temyiz Edilebilecek Kararlar 472 Temyiz Sebepleri ve Talep Sonucu 473 Temyize Hangi Tarihte Başvurulmuş Sayılacağı 475 Temyiz Süresi 476 Temyiz Dilekçesine Cevap ve Katılma Yoluyla Temyiz 476 Temyiz Dilekçesinin Hangi Yargıtay Dairesine Gönderileceği (Yargıtay Daireleri Arasındaki İş Bölümü) 476 Temyizden Feragat 477 Temyizin İcraya Etkisi 477 Temyiz İncelemesi 477 Temyizde Ön İnceleme 477 Temyizde Esastan İnceleme 477 Temyizde Karar 478 Bozma Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 478 Kanun Yararına Temyiz 479 Karar Düzeltme Yolu 480 23- TAHKİM 483 Giriş 483 Tahkim Hükümlerinin Uygulama Alanı 484 III. Tahkime Elverişlilik 486
Tahkim Sözleşmesi 487 Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme 489 Tahkim İtirazı 490 VII. Tahkimde Geçici Hukukî Koruma 490
VIII. Hakemlerin Seçimi 492
Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Karar Vermeleri 493 Tahkim Yargılamasında Usul 494 Hakemlerin Hakkaniyet ve Nasafet Kurallarına Göre Karar Vermeleri 495 XII. Hakem Yargılamasında Tebligat 496
XIII. Hakem Kararlarının İptali 497
XIV. Hakem Kararlarının İcra Kabiliyeti 499
Hakem Kararlarına Karşı Yargılamanın İadesi 500 24- ARABULUCULUK 503 Genel Olarak 503 Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda Arabuluculuk 506 Arabuluculuk ve Arabulucular 506 Arabuluculuğa Elverişlilik 507 Arabuluculuğa İlişkin Temel Kurallar 508 Arabuluculuk Faaliyeti 508 III. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 511
Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Hakkındaki Genel Hükümler 511 İş Davalarında Arabuluculuk 515 Ticarî Davalarda Arabuluculuk 518 Tüketici Davalarında Arabuluculuk 521 KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ 523
