Medeni Usul Hukuku Cilt I
Prof. Dr. Süha TANRIVER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER .9
BİBLİYOGRAFYA 35
KISALTMALAR CETVELİ69
1. Yargı İşlevi ve Mahkeme Kavramları ile Mahkemelerin Kuruluşlarına
Egemen Olan İlkeler ve Değişik Ölçütlere Göre Tasnifi
Yargı İşlevi Kavramı.73
Mahkeme Kavramı, Mahkemelerin Kuruluşlarına Egemen Olan
İlkeler ve Değişik Ölçütlere Göre Tasnifi76
Mahkeme Kavramı76
Mahkemelerin Kuruluşlarına Egemen Olan İlkeler 78
Hukuk Devleti İlkesi .78
Lâiklik İlkesi .80
Kanunîlik İlkesi.81
Tabiî Hâkim (Doğal Yargıç) İlkesi82
a) Tabiî Hâkim İlkesinin Tanımı ve Öğeleri82
b) Tabiî Hâkim İlkesinin, Kanunî Hâkim İlkesinden Farklılaştığı
Noktalar ve Amaçları.84
c) Tabiî Hâkim İlkesinin Hukukî Dayanakları ve Boyutları85
d) Tabiî Hâkim İlkesinin, Özel Mahkemelerin Kurulmasına
Engel Teşkil Edip Etmeyeceği.89
e) Tabiî Hâkim İlkesinin Medenî Yargıyla İlişkisi 90
aa) Genel Olarak.90
bb) Mahkemelerin Görevlerine İlişkin Düzenlemelerin Tabiî
Hâkim İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi94
cc) Mahkemelerin Yetkisine İlişkin Düzenlemelerin Tabiî
Hâkim İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi97
dd) Hâkimin Yasaklılığı, Reddi ve Yargı Yeri Belirlenmesi
(Merci Tâyini) Kurumlarının Tabiî Hâkim İlkesi
Bağlamında Değerlendirilmesi 98
Hukukî Güvenlik İlkesi .99
Yargı Ayrılığı İlkesi 100
Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi . 101
III. Mahkemelerin Değişik Ölçütlere Göre Tasnifi. 105
Kuruluş ve Çalışma Biçimlerine Göre 106
a) Tek Hâkimli Mahkemeler . 106
b) Çok Hâkimli (Toplu) Mahkemeler 106
Yargı Sistemine İlişkin Derecelendirmede Bulundukları Yere
Göre 109
a) İlk Derece Mahkemeleri 109
b) Üst Derece Mahkemeleri. 109
Görmeyi Üstlenmiş Oldukları Uyuşmazlıkların Niteliklerine ya
da Uyuşmazlığın Taraflarının İçinde Bulundukları Konuma Göre . 110
a) Genel Mahkemeler (Genel Görevli Mahkemeler). 110
b) Özel Mahkemeler (Özel Görevli Mahkemeler). 111
2. Medenî Yargı Kavramı ve Medenî Yargının Türleri
Medenî Yargı Kavramı. 117
Medenî Yargının Türleri 117
Çekişmeli Yargı 117
Çekişmesiz Yargı 119
Genel Olarak . 119
Çekişmesiz Yargıyla İlgili Olarak Hukuk Muhakemeleri
Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler 121
Dar Anlamda Çekişmesiz Yargıyla Çekişmeli Yargı Arasındaki
Temel Farklılıklar . 125
3. Medenî Usûl Hukukunun Tanımı, Kamu Hukuku - Özel Hukuk
Ayrımı İçerisindeki Yeri, Tarihsel Gelişimi, Kaynakları, Amacı, Maddî
Özel Hukukla İlişkisi, Yer, Zaman, Kişi ve Anlam Bakımlarından
Uygulanması
Medenî Usûl Hukukunun Tanımı 127
Medenî Usûl Hukukunun Kamu Hukuku - Özel Hukuk Ayrımı
İçerisindeki Yeri 128
Medenî Usûl Hukukunun Tarihsel Gelişimi. 129
Medenî Usûl Hukukunun Kaynakları. 130
Medenî Usûl Hukukunun Amacı . 132
Medenî Usûl Hukukunun Maddî-Özel Hukukla İlişkisi 136
Medenî Usûl Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması. 137
Medenî Usûl Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması .139
İ. Medenî Usûl Hukuku Kurallarının Kişi Bakımından Uygulanması.140
Medenî Usûl Hukuku Kurallarının Anlam Bakımından Uygulanması146
4. Medenî Yargı Alanında Görevli Mahkemeler
İlk Derece Mahkemeleri151
Genel Mahkemeler151
Sulh Hukuk Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri153
a) Kuruluşları.154
b) Görevleri154
Asliye Hukuk Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri.157
a) Kuruluşları.157
b) Görevleri158
Sulh Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Hukuk Mahkemeleri
Arasındaki İlişki ve Bu İlişkiye Bağlanan Sonuçlar159
a) Göreve İlişkin Kuralların Temel Nitelikleri.159
b) Göreve İlişkin Kurallara Uyulmamış Olmasının Sonuçları.160
Özel Mahkemeler164
Asliye Ticaret Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri 164
a) Kuruluşları.164
b) Görevleri165
Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri172
a) Kuruluşları.172
aa) Genel Olarak.172
bb) Aile Mahkemelerinde Görev Üstlenmiş Olanlar.175
aaa) Hâkimler.175
bbb) Uzmanlar.176
aaaa) Genel Olarak 176
bbbb) Hukukî Statüleri .177
ccc) Diğer Personel 178
b) Görevleri179
aa) Genel Olarak.179
bb) Alınabilecek Olan Tedbirler veya Önlemler .183
aaa) 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev
ve Yargılama Usûllerine Dair Kanun Çerçevesinde .183
bbb) 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı
Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Çerçevesinde .185
cc) Aile Mahkemelerinde Uygulanacak Olan Yargılama Usûlü 192
dd) Aile Mahkemesi Kararlarına Karşı Gidilebilecek Olan
Kanun Yolları.200
Kadastro Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri 203
a) Kuruluşları. 203
b) Görevleri (Hukuk Mahkemesi Olarak) 204
Tüketici Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri . 207
a) Kuruluşları. 207
b) Görevleri . 209
İcra Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri 212
a) Kuruluşları. 212
b) Görevleri . 215
İş Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri 218
a) Kuruluşları. 218
b) Görevleri . 219
Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemelerinin Kuruluş ve
Görevleri . 225
a) Kuruluşları. 225
b) Görevleri . 225
Üst Derece Mahkemeleri 232
Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri. 232
Kuruluşları 232
Bölge Adliye Mahkemelerinin Görevleri 237
a) Genel Olarak . 237
b) Bölge Adliye Mahkemelerinin Denetim Süreci Bağlamında
Üstlenmiş Olduğu İşlevin Niteliğinin Değerlendirilmesi 239
Yargıtay’ın Kuruluş ve Görevleri. 241
Kuruluşu 241
Görevleri . 243
5. Hukuk Mahkemelerinin Yetkisi
Genel Olarak . 249
Yetki Kuralları 249
Genel Yetki Kuralı 249
Çekişmeli Yargı İşlerinde . 249
a) Gerçek Kişiler Bakımından . 249
b) Tüzel Kişiler Bakımından . 251
Çekişmesiz Yargı İşlerinde .251
Özel Yetki Kuralları251
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Yer Alan Özel Yetki
Kuralları 252
a) Memur, İşçi, Öğrenci Gibi, Bir Yerde Geçici Olarak
Oturanlara Karşı Açılacak Olan Alacak veya Taşınır
Davalarında Yetki252
b) Türkiye’de Yerleşim Yeri Bulunmayanlara Karşı Açılacak Olan
Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalarda Yetki.253
c) Sözleşmeden Doğan Davalarda Yetki .254
d) Mirastan Doğan Davalarda Yetki 255
e) Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki .256
f) Karşı Davada Yetki257
g) Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki258
h) Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetki259
ı) Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetki .259
Diğer Özel Kanunlarda Yer Alan Özel Yetki Kuralları 261
III. Yetki Kurallarının Niteliği261
Kesin Yetki Kuralları ve Temel Nitelikleri .261
Kesin Olmayan Yetki Kuralları ve Temel Nitelikleri264
Yetki Sözleşmesi.265
Yetki Sözleşmesinin Tanımı ve Hukukî Niteliği.265
Yetki Sözleşmesi Bağlamında Kanunla Getirilmiş Bulunan
Sınırlamalar.267
Yetki Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları 269
Yetki Sözleşmesinin Türleri ve Etkileri 272
Yetki İtirazı.275
Genel Olarak .275
a) Yetkinin Kesin Olduğu Hallerde Yetki İtirazı .275
b) Yetkinin Kesin Olmadığı Hallerde Yetki İtirazı275
Yetki İtirazının İncelenmesi ve Bu İncelemenin Sonuçları.276
a) Yetki İtirazının İncelenmesi.276
b) Yetki İtirazının İncelenmesinin Sonuçları .276
6. Yargı Yerinin Belirlenmesi (Merci Tâyini)
Yargı Yeri Belirlenmesini Gerektiren Haller281
Yargı Yeri Belirlenmesi İsteminin İncelenmesi ve Karara Bağlanması .283
7. Yargı Görevlileri
Genel Olarak . 285
Hâkimler 285
Genel Olarak. 285
Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklı Olması ve Reddi . 298
Genel Olarak . 298
Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklı Olması. 298
Hâkimin Reddi 300
a) Ret Sebepleri . 300
b) Davanın Taraflarından Birisinin Hâkimi Reddetmesi . 303
aa) Ret Talebinde Bulunulması Usûlü.303
bb) Ret Talebinin İncelenmesi305
c) Hâkimin Bizzat Kendisini Reddetmesi (Hâkimin Çekilmesi). 307
III. Hâkimlerin Sorumluluğu 308
Hâkimlerin Hukukî Sorumluluğu 308
a) Genel Olarak . 308
b) Hukuk Hâkimleri Bakımından 310
aa) Hâkimlerin Hukukî Sorumluluğunun Niteliği ve
Sorumluluk Sebepleri.310
bb) Devletin Sorumluluğunun Doğabilmesi İçin Varlığı
Gereken Şartlar.313
cc) Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ile
Uygulanacak Olan Usûl .314
dd) Devletin Sorumlu Hâkime Rücû Etmesi .317
c) Ceza Hâkimleri Bakımından . 318
aa) Hukukî Sorumluluğun Niteliği ve Sorumluluk Sebepleri.318
bb) Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme ile
Uygulanacak Olan Usûl .321
cc) Devletin Sorumlu Hâkime Rücû Etmesi .322
Hâkimlerin Disiplin Sorumluluğu. 323
Hâkimlerin Cezaî Sorumluluğu. 328
Hâkimlik Görevinin Sona Ermesi. 332
Cumhuriyet Savcıları 333
Genel Olarak. 333
Cumhuriyet Savcılarının Sorumluluğu . 341
Hukukî Sorumluluğu. 341
Disiplin Sorumluluğu 345
Ceza Sorumluluğu .345
Kalem Görevlileri345
Genel Olarak .345
Kalem Çalışanları347
Mahkeme Yazı İşleri Müdürleri 347
Zabıt Kâtipleri .348
Mübaşirler .349
Avukatlar .351
Genel Olarak .351
Avukatlık Mesleğine Kabul 351
III. Avukatlık Mesleğinin İcra Ediliş Biçimleri 355
Avukatların Hakları 357
Avukatların Yükümlülükleri.358
Avukatların Sorumluluğu358
Avukatların Hukukî Sorumluğu 359
Avukatların Disiplin Sorumluluğu 361
Avukatların Cezaî Sorumluluğu365
VII. Avukatlıkla İlgili Meslek Kuruluşları 367
Barolar.367
Türkiye Barolar Birliği368
VIII. Olması Gereken Hukuk Bakımından Avukatlık .370
Dava Vekilleri 371
Dava Takipçileri 372
Noterler 373
Genel Olarak .373
Noterlik Mesleğine Giriş, Noterlik Stajı, Noterliğe Atanma ve Noter
Sıfatının Kazanılması375
Noterlik Mesleğine Giriş ve Noterlik Stajı375
Noterliğe Atanma ve Noter Sıfatının Kazanılması380
III. Noterlik Dairesi ve Personeli 381
Noterlerin Hak ve Yükümlülükleri382
Noterlerin Görevleri 383
a) Noterlerin Genel Görevleri 384
b) Noterlerin Özel Görevleri şunlardır;385
Noter İşlemleri Bağlamında Şekil .385
Noterlerin Sorumluluğu 387
Noterlerin Hukukî Sorumluluğu387
a) Genel Olarak . 387
b) Hukukî Sorumluluk Bağlamında Oluşturulan Güvence
Mekanizmaları. 392
aa) Teminat Hesabı.392
bb) Hukukî Sorumluluk Fonu 392
cc) Meslekî Sorumluluk Sigortası393
Noterlerin Disiplin Sorumluluğu. 394
Noterlerin Cezaî Sorumluluğu 398
Noterlik Görevinin Sona Ermesi 401
Noterlikle İlgili Meslek Kuruluşları . 402
Noter Odaları 402
Türkiye Noterler Birliği 403
VII. Olması Gereken Hukuk Bakımından Noterlik 404
8. Medenî Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler
Genel Olarak . 409
Tasarruf İlkesi. 409
Re’sen Harekete Geçme İlkesi . 414
Taraflarca Getirilme İlkesi. 414
Genel Olarak. 414
Taraflarca Getirilme İlkesiyle İlişkili Bir Kurum Olarak Hâkimin
Davayı Aydınlatma Ödevi 417
Re’sen Araştırma İlkesi 421
İddia ve Savunmanın Teksifi İlkesi . 423
Yargılamanın Hâkim Tarafından Yürütülmesi İlkesi . 424
Yargılamanın Taraflarca Yürütülmesi İlkesi. 425
İ. Yazılılık ve Sözlülük İlkeleri 425
Doğrudan Doğruyalık İlkesi. 426
“Uygulanacak Hukuku Mahkeme Bilir” İlkesi (Iura Novit Curia) 430
Aleniyet İlkesi 435
Usûl Ekonomisi İlkesi . 442
Hukukî Dinlenilme Hakkına Riayet İlkesi 443
Genel Olarak. 443
Hukukî Dinlenilme Hakkının Unsurları . 450
Bilgilendirilmeyi Talep Hakkı 450
Açıklama Yapma ve İspat Hakkı 451
Dikkate Alınma Hakkı 453
Adil Yargılanma Hakkına Riayet İlkesi 455
Genel Olarak .455
Adil Yargılanma Hakkının Unsurları457
Kanunî, Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkeme Önünde Yargılanma .458
Makûl Sürede Yargılanma.460
Alenî Olarak Yargılanma 462
Hakkaniyete Uygun Olarak Yargılanma .462
III. Adil Yargılanma Hakkının İhlâlinin Yaptırımları.467
Hâkimin Tarafların Talepleriyle Bağlı Olması İlkesi 472
Delillerin Hâkim Tarafından Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi .474
Dürüstlük İlkesi.477
Genel Olarak .477
Tarafların Gerçeği (Doğruyu) Söyleme Ödevi483
9. Usûl İşlemleri
Usûl İşlemi Kavramı ve Özellikleri491
Usûl İşlemlerinin Türleri 493
Taraf Usûl İşlemleri 494
Genel Olarak .494
Türleri495
a) Tek Yanlı Taraf Usûl İşlemleri496
b) İki Yanlı Taraf Usûl İşlemleri (Usûl Sözleşmeleri).496
Mahkeme Usûl İşlemleri.498
10. Süreler, Adlî Tatil ve Eski Hale Getirme
Süreler 503
Adlî Tatil 505
Eski Hale Getirme .507
Eski Hale Getirmenin Koşulları507
Eski Hale Getirme Talebi ve İncelenmesi.509
11. Medenî Yargı Bağlamında Tebligat
Genel Olarak Tebligat Kavramı 511
Tebligat Çıkartabilecek Olan Merciler .512
Tebligatın Yapılma Biçimleri .512
Kendisine Tebligat Yapılabilecek Kişiler 515
Tebligatın Yapılacağı Yer 517
Tebligatın Yapılacağı Zaman. 520
Usûlsüz Tebligat 521
12. Dava Hakkı, Hukukî Niteliği,
Hukukî Yararla Sınırlı Bulunması ve Unsurları
Dava Hakkı ve Hukukî Niteliği 523
Dava Hakkının Hukukî Yararla Sınırlı Bulunması . 529
Davanın Unsurları. 533
Davada Taraf 533
Taraf Kavramına İlişkin Kuramlar 533
a) Maddî Taraf Kuramı 533
b) Şeklî Taraf Kuramı 535
c) İşlevsel Taraf Kuramı 536
Görüşümüz 537
Dava Konusu 542
Genel Olarak . 542
Dava Konusuna İlişkin Kuramlar 543
a) Eski Maddî Hukuk Kuramları . 543
b) Saf Usûlî Kuramlar 545
aa) Talep Sonucu ve Vakıalar Karışımı Dava Konusunun
Eşdeğerli Unsurlarıdır Kuramı.546
bb) Dava Konusunun Belirlenmesinde Talep Sonucuna
Vakıalar Karışımına Nazaran Üstünlük Tanınmasını
Öngören Kuram549
cc) Dava Konusunun Yalnızca Talep Sonucuna Göre
Belirlenmesini Öngören Kuram.549
c) Yeni Maddî Hukuk Kuramları. 551
Görüşümüz 551
III. Dava Sebebi 553
Genel Olarak . 553
Dava Sebebine İlişkin Kuramlar. 553
a) Ferdileştirme Kuramı 554
b) Vakıalara Dayandırma Kuramı 555
Görüşümüz 556
13. Davanın Taraflarının Ehliyetleri, Davayı Takip Yetkisi,
Taraf Sıfatı ve Davada Temsilleri
Davanın Taraflarının Ehliyetleri .561
Davada Taraf Ehliyeti.561
Genel Olarak .561
Gerçek Kişilerin Davada Taraf Ehliyeti 563
Tüzel Kişilerin Davada Taraf Ehliyeti.567
Dava Ehliyeti 573
Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti .575
Tüzel Kişilerin Dava Ehliyeti584
Davayı Takip Yetkisi.585
Taraf Sıfatı.590
Tarafta İradî Değişiklik 592
Genel Olarak .592
Karşı Tarafın Rızasıyla İradî Taraf Değişikliği.592
III. Hâkimin İzniyle Taraf Değişikliği 594
Tarafların Davada Temsili .596
Kanunî Temsil.596
İradî Temsil.602
Genel Olarak .602
Kimlerin Vekil Olarak Atanabileceği603
Vekilin Yetkilendirilmesi608
Davaya Vekâlette Özel Yetki Verilmesini Gerektiren İşlemler 612
Davaya Vekâletin Sona Ermesi.615
14. Dava Arkadaşlığı
Mecburî Dava Arkadaşlığı617
Maddî Mecburî Dava Arkadaşlığı.617
Genel Olarak .617
Maddî Mecburî Dava Arkadaşlığının Hükümleri619
Şeklî Mecburî Dava Arkadaşlığı.623
İhtiyarî Dava Arkadaşlığı .624
Genel Olarak .624
İhtiyarî Dava Arkadaşlığının Hükümleri 625
15. Davaya Müdahale ve Davanın İhbarı
Davaya Müdahale . 627
Aslî Müdahale 627
Aslî Müdahalenin Tanımı ve Şartları 627
Aslî Müdahale Talebinde Bulunulması Usûlü, Talebin
İncelenmesi ve Karara Bağlanması. 628
Fer’î Müdahale . 630
Fer’î Müdahalenin Tanımı ve Şartları. 630
Fer’î Müdahale Talebinde Bulunulması Usûlü, Talebin
İncelenmesi ve Karara Bağlanması. 631
Fer’î Müdahilin Durumu. 633
Fer’î Müdahale Etkisi . 635
Fer’î Müdahale ile Aslî Müdahale Arasındaki Temel Farklılıklar 636
Davanın İhbarı 638
16. Davada Teminat
Teminat Gösterilmesini Gerektiren Haller. 643
Teminattan Muafiyeti Gerektiren Haller 645
Gösterilecek Olan Teminatın Kapsamı, Şekli, Teminat Kararının
Alınması ve Gereğinin Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 646
17. Dava Çeşitleri
Mahkemeden İstenen Hukukî Himayeye Göre 649
Eda Davaları . 649
Tespit Davaları . 650
III. İnşaî Davalar. 652
Kısmî Dava. 656
Genel Olarak . 656
Manevî Tazminat Davalarının, Kısmî Dava Şeklinde Açılıp
Açılamayacağı. 662
Belirsiz Alacak Davası . 664
Genel Olarak . 664
Belirsiz Alacak Davası Bağlamında Ortaya Çıkan Hukukî
Sonuçlar 673
a) Medenî Usûl Hukuku Bakımından 673
b) Maddî Hukuk Bakımından 674
Belirsiz Alacak Davasının Kısmî Davayla İlişkisi 675
Belirsiz Alacak Davasının Tespit Davasıyla İlişkisi .676
Belirsiz Alacak Davası Bağlamında Münferit Usûl Hukuku
Kurumlarının Değerlendirilmesi .676
Belirsiz Alacak Davalarının İşlerlik Kazanabileceği Alanlar679
a) Maddî Tazminat Alacakları .679
b) Manevî Tazminat Alacakları Bakımından Belirsiz Alacak
Davası Kurumunun Değerlendirilmesi 680
c) İşçi Alacakları Bakımından Belirsiz Alacak Davası
Kurumunun Değerlendirilmesi 683
d) Diğer Bazı Alacaklar .689
Talep Sonucunun Niceliğine Göre Dava Çeşitleri 689
Kümülatif Dava Yığılması689
Terditli Dava .691
Genel Olarak .691
Terditli Davanın Kümülatif Dava Yığılmasıyla Karşılaştırılması.692
III. Seçimlik Dava.693
Dava Konusu Hakkın Niteliğine Göre Dava Çeşitleri694
Tasnif Dışı Bir Dava Çeşidi Olarak Topluluk Davası 694
18. Dava Şartları ve Dava Engelleri
Dava Şartları699
Genel Olarak .699
Dava Şartlarının İncelenmesi701
Dava Engelleri (İlk İtirazlar)703
Genel Olarak .703
Dava Engelleri (İlk İtirazlar) ile Dava Şartları Arasındaki
Farklılıklar 704
19. Davanın Açılması ve Sonuçları
Davanın Açılması.705
Genel Olarak .705
Dava Dilekçesinin İçeriği705
III. Dava Dilekçesinin Verilmesi 715
Davanın Açılmasının Sonuçları718
Dava Açılmasının Maddî Hukuk Bakımından Doğurduğu Sonuçlar718
Zamanaşımının Kesilmesi .718
Hak Düşürücü Sürelerin Korunması .720
Bazı Şahısvarlığı Haklarının Malvarlığı Hakkına Dönüşmesi 720
İyiniyetin Kötüniyete Dönüşmesi . 721
Davalının Temerrüde Düşmesi . 721
Dava Açılmasının Medenî Usûl Hukuku Bakımından Doğurduğu
Sonuçlar 722
Mahkemenin Davayı Görme Zorunluluğunun Doğması. 722
Dava Şartlarının Davanın Açıldığı Tarihe Göre Belirlenmesi 722
Davanın İlke Olarak Açıldığı Tarihteki Duruma Göre Karara
Bağlanması 722
Davanın Geri Alınması Yasağının Başlaması. 723
Derdestliğin Ortaya Çıkması. 726
a) Genel Olarak . 726
b) Derdestlik İtirazının Şartları 727
aa) Aynı Davanın Aynı Mahkemede ya da Başka Başka
Mahkemelerde İki Kere Açılmış Olması.727
bb) Birinci Davanın Açılmış ve Hâlen Görülmekte Olması728
cc) Birinci Dava ile İkinci Davanın Aynı Olması .729
aaa) Genel Olarak. 729
bbb) Her İki Davanın Taraflarının Aynı Olması. 729
ccc) Her İki Davanın Konularının Aynı Olması 731
ddd) Her İki Davanın Sebeplerinin Aynı Olması 735
c) Derdestlik İtirazının İleri Sürülmesi, İncelenmesi ve Karara
Bağlanması 736
d) Derdestlik İtirazının Kesin Hüküm İtirazı ile Karşılaştırılması. 738
Davanın Açılmış Olmasının Tarafların Dava Konusu Üzerinde
Tasarrufta Bulunma Hakkını Ortadan Kaldırmaması . 739
İhtiyatî Tedbir ve İhtiyatî Haczin Korunması . 739
Basit Yargılama Usûlünde İddianın Genişletilmesi ve
Değiştirilmesi Yasağının Başlaması . 739
20. Davaya Cevap
Genel Olarak . 741
Davaya Cevap Verilmesi Şekilleri 742
Davanın Kabul Edilmesi. 742
Süresi İçerisinde Cevap Dilekçesi Verilmemesi . 742
Süresi İçerisinde Cevap Dilekçesi Verilmesi 743
Cevap Dilekçesinin İçeriği . 746
III. Cevap Süresi .752
Cevap Dilekçesinin Mahkemeye Verilmesi ve Sonuçları.753
Cevap Dilekçesiyle Birlikte Karşı Dava Açılması754
21. Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçelerinin Verilmesi
Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmesi.759
İkinci Cevap Dilekçesi Verilmesi760
22. İddianın (Davanın) ve Savunmanın, Genişletilmesi ile
Değiştirilmesi Yasakları ve İstisnaları
İddianın (Davanın) Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı762
Yasağın Başlangıç Anı762
Yasağın Kapsamına Giren Haller763
III. Yasağın İstisnaları.766
Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı.767
Yasağın Başlangıç Anı767
Yasağın Kapsamına Giren Haller768
III. Yasağın İstisnaları.770
23. Ön İnceleme
Genel Olarak773
Ön İnceleme Duruşması778
24. Tahkikat Aşaması
Genel Olarak Tahkikat.785
Tahkikatın İcra Ediliş Biçimi.788
Genel Olarak Oturum ve Duruşma Kavramları 788
Duruşma Düzeninin Sağlanması.790
III. Tarafların Duruşmaya Davet Edilmeleri ve Bu Davete İcabet
Etmemelerinin Sonuçları.791
Tarafların Duruşmaya Davet Edilmeleri .791
Tarafların Duruşmaya Davete İcabet Etmemelerinin Sonuçları792
Duruşmaların İcrası.794
Genel Olarak .794
Elektronik Duruşma Sistemi Aracılığıyla797
Tutanaklar ve Dosyalar 802
24 İçindekiler
Tutanaklar. 802
Dosyalar 805
25. İsticvap
Genel Olarak . 807
İsticvap Usûlü 810
26. Ön Sorun ve Bekletici Sorun
Ön Sorun 813
Bekletici Sorun 814
Genel Olarak. 814
Bekletici Sorunun Türleri . 816
Zorunlu Bekletici Sorun 816
İhtiyarî Bekletici Sorun. 817
27. Davaların Birleştirilmesi ve Ayrılması
Davaların Birleştirilmesi 821
Genel Olarak. 821
Aynı Yargı Çevresinde Yer Alan Aynı Düzey ve Sıfattaki Hukuk
Mahkemelerinde Açılmış olan Davaların Birleştirilmesi Usûlü. 823
III. Ayrı Yargı Çevrelerinde Yer Alan Aynı Düzey ve Sıfattaki Hukuk
Mahkemelerinde Açılmış olan Davaların Birleştirilmesi Usûlü. 824
Davaların Ayrılması 825
28. Islah
Genel Olarak . 827
Islahın Konusu 828
Islahın Türleri . 832
Islahın Şekli . 832
Islahın Etkisi 834
29. Dava Konusunun Devri
Genel Olarak . 835
Dava Konusunun Davacı Tarafından Devri . 835
Dava Konusunun Davalı Tarafından Devri 836
Genel Olarak. 836
Aynı Davanın Dava Konusunu Devralmış Üçüncü Kişiye Karşı
Devam Ettirilmesi .837
III. Dava Konusunu Devredene Karşı Davanın Tazminat Davasına
Dönüştürülmesi.839
30. İspat, Deliller ve Uzman Görüşü
İspat841
Genel Olarak .841
İspat Hakkı841
III. İspatın Konusu 844
İspat Gereğini Ortadan Kaldıran Haller849
İkrar.849
a) İkrarın Tanımı849
b) İkrarın Türleri 851
aa) Yapıldığı Yere Göre.851
aaa) Mahkeme İçi İkrar 851
bbb) Mahkeme Dışı İkrar854
bb) İçeriğine Göre.855
aaa) Basit İkrar (Adî İkrar).855
bbb) Vasıflı (Mevsuf) İkrar (Gerekçeli İnkâr) 855
ccc) Bileşik İkrar (Mürekkep İkrar)856
aaaa) Bağlantılı (Murtabıt) Bileşik İkrar .856
bbbb) Bağlantısız (Gayrımurtabıt) Bileşik İkrar.857
cc) İkrarın Çekişmeli Olan Vakıanın Tamamını ya da Belli Bir
Kesimini Kapsamasına Göre .857
aaa) Tam İkrar857
bbb) Kısmî İkrar (Kısmî İnkâr).858
c) İkrarın Bölünüp Bölünemeyeceği Sorunu .858
aa) Genel Olarak.858
bb) İçeriğine Göre Yapılan Ayrım Dikkate Alınarak İkrarın
Bölünüp Bölünemeyeceği859
aaa) Basit İkrarda859
bbb) Kısmî İkrarda (Kısmî İnkârda)860
ccc) Vasıflı İkrarda (Gerekçeli İnkârda).861
ddd) Bağlantılı Bileşik İkrarda862
eee) Bağlantısız Bileşik İkrarda865
d) İkrardan Dönülmesi (Rücû Edilmesi)866
Çekişmeli Olmayan Vakıalar 870
Herkesçe Bilinen Vakıalar 870
İspatın Türleri . 871
İspat Faaliyetini Gerçekleştirecek Olanın, İspat Yükü Kendisine
Düşen Taraf Konumunda Bulunup Bulunmamasına Göre 871
a) Asıl İspat . 871
b) Karşı İspat . 871
İspatta Kullanılacak Delillerin İspatın Konusunu Oluşturan
Vakıalarla İlişkili Olup Olmamasına Göre 873
a) Doğrudan İspat 873
b) Dolaylı İspat 874
aa) Genel Olarak.874
bb) Dolaylı İspatın Türleri874
aaa) Emare İspatı 874
bbb) İlk Görünüş İspatı. 875
cc) Emare İspatı ile İlk Görünüş İspatının Karşılaştırılması .877
Aranan İspat Ölçüsünün Derecesine Göre 878
a) Genel Olarak İspat Ölçüsü Kavramı 878
b) Tam İspat - Yaklaşık İspat. 880
İspatla İlgili Yükler. 881
İspat Yükü. 881
a) Terminolojik Tartışma. 881
b) İspat Yükü (Objektif İspat Yükü - Maddî İspat Yükü) 882
aa) Genel Olarak.882
bb) İspat Yüküne İlişkin Temel Kural ve Bazı Özel Durumlar.884
aaa) İspat Yüküne İlişkin Temel Kural 884
bbb) İspat Yüküne İlişkin Bazı Özel Durumlar 886
aaaa) İspat Yükünün Kime Düştüğünün
Kanunla Belirlenmiş Olduğu Haller 886
bbbb) Karineler 888
aaaaa) Genel Olarak . 888
bbbbb) Karinelerin Türleri 889
aaaaaa) Kanunî Karineler 889
bbbbbb) Fiilî Karineler. 894
cccc) İspat Sözleşmeleri 896
Delil İkame Yükü (Subjektif İspat Yükü). 897
a) Soyut Delil İkame Yükü 900
b) Somut Delil İkame Yükü .900
İddia (ve Savunma) Yükü901
Somutlaştırma Yükü902
Deliller 905
Delil Kavramı .905
Delil Sistemleri .905
III. Delil Sözleşmesi908
Genel Olarak .908
Delil Sözleşmesinin Türleri.908
a) Münhasır Delil Sözleşmesi909
b) Münhasır Olmayan Delil Sözleşmesi.910
Delil Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları .911
Delillerin Gösterilmesi914
Delillerin Kimin Tarafından Gösterileceği914
Delillerin Gösterilme Zamanı915
a) Yazılı Yargılama Usûlünde .915
b) Basit Yargılama Usûlünde .918
Delillerin İbrazı.918
Genel Olarak .918
Ticarî Defterlerin İbrazı ve Delil Olması 922
a) Ticarî Defterlerin İbrazı.922
b) Ticarî Defterlerin Delil Olarak Kullanılması.924
Delillerin İncelenmesi.926
VII. İspat Hukuku Bağlamında Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilmiş
Olan Delillerin Durumu 927
VIII. Delillerin Türleri .935
Genel Olarak .935
Kesin Deliller 936
a) Senet 936
aa) Belge ve Senet Kavramları 936
aaa) Belge Kavramı936
bbb) Senet Kavramı 938
bb) Senet Türleri.943
aaa) Adî Senetler 943
bbb) Resmî Senetler.944
aaaa) Genel Olarak 944
bbbb) Noter Senetleri .945
aaaaa) Genel Olarak . 945
bbbbb) Noter Senetlerinin Türleri . 945
aaaaaa) Düzenleme Biçimindeki
Noter Senetleri 945
bbbbbb) Onaylama Biçimindeki
Noter Senetleri 946
cccc) Yabancı Resmî Belgelerin Durumu. 948
cc) Senetlerde Sahtelik Olgusunun İleri Sürülmesi, Sonuçları
ve Cereyan Edecek Olan Yargılama953
aaa) Senetlerde Sahtelik Olgusunun İleri Sürülmesi ve
Sonuçları. 953
aaaa) Adî Senetler Bakımından. 953
bbbb) Resmî Senetler Bakımından. 959
bbb) Senetlerde Sahtelik Olgusuna İlişkin Olarak
Cereyan Edecek Yargılama 960
dd) Senetle İspata İlişkin Kurallar963
aaa) Senetle İspat Zorunluluğu Kuralı . 963
aaaa) Genel Olarak 963
bbbb) Senetle İspat Zorunluluğu Kuralının
İstisnaları . 965
aaaaa) Senet Alınmasında Manevî
İmkânsızlık Bulunan Haller. 965
bbbbb) Senet Alınmasında Maddî
İmkânsızlık Bulunan Haller. 966
ccccc) Delil Başlangıcı. 967
ddddd) Diğer İstisnalar 969
bbb) Senede Karşı Senetle İspat Zorunluluğu Kuralı . 970
aaaa) Genel Olarak 970
bbbb) Senede Karşı Senetle İspat Zorunluluğu
Kuralının İstisnaları . 973
b) Kesin Hüküm. 975
c) Yemin 977
aa) Genel Olarak.977
bb) Yemin Teklifi .978
cc) Yemin Teklifi Üzerine Karşı Tarafın Takınabileceği
Tutumlar.979
dd) Kendisine Yemin Teklif Edilmiş Olan Tarafın Yemin İçin
Davet Edilmesi .980
ee) Yeminin Edası980
İçindekiler 29
Takdirî Deliller983
a) Tanık Beyanı983
aa) Genel Olarak.983
bb) Tanıkların Gösterilmesi986
cc) Tanıklıktan Çekinme989
dd) Tanığın Dinlenilmesi991
ee) Tanık Beyanlarının Değerlendirilmesi.995
b) Bilirkişinin Oy ve Görüşü996
aa) Genel Olarak Bilirkişilik ve Benzer Kurumlarla
Karşılaştırılması996
aaa) Genel Olarak Bilirkişilik.996
bbb) Bilirkişiliğin, Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması 998
aaaa) Bilirkişinin Tanıkla Karşılaştırılması.998
bbbb) Bilirkişinin Aile Mahkemelerinin
İşleyişine Katkı Sağlayan Uzmanlarla
Karşılaştırılması .999
cccc) Bilirkişinin Hakem-Bilirkişi ile
Karşılaştırılması .1001
bb) Hangi Hususlarda Bilirkişiye Başvurulabileceği.1004
aaa) Genel Olarak.1004
bbb) Örf ve Âdet Hukuku Kuralı ile Yetkili Yabancı
Hukukun Muhtevasının Tespitinde Bilirkişiye
Başvurulup Başvurulamayacağı1007
aaaa) Örf ve Âdet Hukuku Kuralının Tespiti
Bağlamında Bilirkişiye Başvurulup
Başvurulamayacağı 1007
bbbb) Yetkili Yabancı Hukukun Muhtevasının
Tespiti Bağlamında Bilirkişiye
Başvurulup Başvurulamayacağı.1009
ccc) Özel ya da Teknik Bilgi Kavramları.1013
ddd) Bazı Tespitler ve Değerlendirmeler1015
cc) Bilirkişinin Sayısı, Nitelikleri ve Görevlendirilmesi.1016
aaa) Bilirkişinin Sayısı .1016
bbb) Bilirkişinin Nitelikleri.1017
ccc) Bilirkişinin Görevlendirilmesi 1021
dd) Bilirkişinin Görevini Yapmaktan Yasaklı Olması ve Reddi.1035
ee) Bilirkişilik Görevinin Kapsamı, Niteliği ve Bilirkişinin
Hukukî Statüsü .1037
ff) Bilirkişinin Yükümlülükleri ve Yetkileri.1043
aaa) Bilirkişinin Yükümlülükleri . 1043
aaaa) Bazı Hallerde Bilirkişilik Görevini Kabul
Yükümlülüğü . 1043
bbbb) Davete (Celpnameye) İcabet Etme
Yükümlülüğü . 1044
cccc) Yemin Etme Yükümlülüğü 1045
dddd) Bildirimde Bulunma Yükümlülüğü . 1047
eeee) Doğruyu (Gerçeği) Beyan Yükümlülüğü. 1048
ffff) Tarafsız Davranma Yükümlülüğü 1050
gggg) Görevini Sadakat ve Özenle Yerine
Getirme Yükümlülüğü . 1055
hhhh) Görevini Bizzat Yerine Getirme
Yükümlülüğü . 1056
ıııı) Sır Saklama Yükümlülüğü. 1058
iiii) Bazı Hallerde Tarafların Reddetmesini
Beklemeden Kendisinin Görevden
Alınmasını İsteme yahut Kendi Kendisini
Reddetme Yükümlülüğü 1059
jjjj) Kurul Olarak Görevlendirilme Halinde
İstişâre ve Müzakerelerde Bulunma
Yükümlülüğü . 1061
kkkk) Kendisini Görevlendiren Makamla İlişki
İçinde Bulunma Yükümlülüğü. 1062
llll) Bilirkişilik Görevinin Saygınlığını
Koruma ve Adalete Duyulan Güveni
Sarsıcı Tutum ve Davranışlardan
Kaçınma Yükümlülüğü 1063
mmmm) Menfaat Elde Etme Yasağına Uyma
Yükümlülüğü . 1064
nnnn) Reklâm Yasağına Uyma Yükümlülüğü . 1065
oooo) Süresi İçerisinde, Bilgisine Başvurulan
Konuda Oy ve Görüş Bildirme
Yükümlülüğü . 1066
aaaaa) Genel Olarak . 1066
bbbbb) Bilirkişinin Görev Alanı ile
Sınırlarının Belirlenmesi . 1067
ccccc) Bilirkişi İncelemesi . 1070
ddddd) Bilirkişinin Oy ve Görüşünü
Açıklaması. 1071
aaaaaa) Genel Olarak 1071
İçindekiler 31
bbbbbb) Bilirkişinin Oy ve
Görüşünü Sözlü Olarak
Açıklaması1072
cccccc) Bilirkişinin Oy ve
Görüşünü Yazılı Olarak
Bildirmesi .1074
a’) Genel Olarak
Bilirkişi Raporu ve
Raporla Eklerinin
Tevdi ve Süresi 1074
b’) Bilirkişi Raporuna
İtiraz ve İtiraz
Üzerine
Mahkemece
Alınabilecek Olan
Kararlar1079
eeeee) Bilirkişinin Oy ve Görüşünün
Değerlendirilmesi 1081
bbb) Bilirkişinin Yetkileri.1086
aaaa) Ücret ve Giderlerinin Ödenmesini Talep
Etme Yetkisi.1086
aaaaa) Genel Olarak1086
bbbbb) Bilirkişi Ücretinin Tutarının
Belirlenmesi.1086
ccccc) Bilirkişi Ücretinin Ödenmesi ve
Ödenecek Olan Ücretin Kimin
Tarafından Karşılanacağı.1088
bbbb) Bilirkişinin Çekinme Yetkisi1091
cccc) Bilgi Alma Yetkisi .1092
dddd) İnceleme Konusunu Teşkil Eden Nesne,
Eşya yahut Kişi Üzerinde Bazı
Tasarruflarda Bulunabilme Yetkisi 1094
gg) Bilirkişinin Sorumluluğu1095
aaa) Bilirkişinin Hukukî Sorumluluğu .1095
aaaa) Genel Olarak 1095
bbbb) Bilirkişinin, Raporun Hazırlanmasından
Önceki Evrede Rapora Hazırlık
Bağlamında Gerçekleştirmiş Olduğu
Tasarruflardan Kaynaklanan Zararlardan
Doğan Hukukî Sorumluluğu 1095
cccc) Bilirkişinin Gerçeğe Aykırı Rapor
Vermiş Olmasından Kaynaklanan
Zararlardan Doğan Hukukî Sorumluluğu . 1096
aaaaa) Genel Olarak . 1096
bbbbb) Devletin Sorumluluğunun
Doğabilmesi İçin Varlığı Gereken
Şartlar 1098
ccccc) Tazminat Davasının Açılacağı
Mahkeme ve Uygulanacak Olan
Usûl. 1099
ddddd) Devletin Kusurlu Bilirkişiye
Rücû Etmesi 1102
bbb) Bilirkişinin Disiplin Sorumluluğu 1103
ccc) Bilirkişinin Cezaî Sorumluluğu 1107
aaaa) Bilirkişinin Türk Ceza Kanunu
Bağlamında Hukukî Durumu. 1107
bbbb) Bilirkişinin Kendisine Karşı İşlenecek
Olan Suçlar 1108
cccc) Bilirkişi Tarafından İşlenebilecek Olan
Suçlar. 1109
c) Keşif İncelemesi 1112
aa) Genel Olarak.1112
bb) Keşfe Katlanma Zorunluluğu.1115
aaa) Genel Olarak. 1115
bbb) Soybağının Tespitiyle İlgili Davalar Bağlamında
Keşfe Katlanma Zorunluluğu . 1117
Uzman Görüşü 1124
Genel Olarak. 1124
Uzmanın (Taraf Bilirkişisinin) Bilirkişi ile Karşılaştırılması . 1129
31. Sözlü Yargılama
32. Kararlar
Genel Olarak Karar Kavramı 1137
Verilebilecek Olan Karar Türleri 1138
Ara Kararları. 1138
Nihaî Kararlar. 1141
Genel Olarak . 1141
Nihaî Kararların Türleri 1141
a) Usûle İlişkin Nihaî Kararlar.1142
b) Hüküm (Esasa İlişkin Nihaî Kararlar) .1142
aa) Genel Olarak.1142
bb) Şarta Bağlı Hüküm Verilip Verilemeyeceği Sorunu.1144
cc) Hükmün İçeriği 1150
dd) Hükmün Verilmesi ve Taraflara Bildirilmesi1152
ee) Hükmün Doğurduğu Sonuçlar.1155
ff) Hükmün Tavzihi.1156
aaa) Genel Olarak.1156
bbb) Tavzih Talebinde Bulunulması ve İncelenmesi 1157
gg) Hükmün Tashihi.1158
hh) Hükmün Tamamlanması1159
ıı) Hükmün Esasına İlişkin Sakatlıklar.1160
aaa) Yok Hüküm 1160
bbb) Etkisiz Hüküm 1162
c) Hüküm Verilmesine İhtiyaç Kalmadan Davayı Sona Erdiren
Haller.1163
aa) Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 1163
aaa) Davadan Feragat 1163
aaaa) Davadan Feragatin Tanımı ve Hukukî
Niteliği .1163
bbbb) Davadan Feragatin Şekli 1168
cccc) Davadan Feragatin Hükmü 1170
dddd) Davadan Feragatin İptali1173
eeee) Davadan Feragatin Davanın Geri
Alınması ile Karşılaştırılması.1174
bbb) Davayı Kabul1176
aaaa) Davayı Kabulün Tanımı ve Hukukî
Niteliği .1176
bbbb) Davayı Kabulün Şekli 1180
cccc) Davayı Kabulün Hükümleri .1182
aaaaa) Davayı Sona Erdirme.1182
bbbbb) Cebrî İcra Yoluyla Yerine
Getirilebilme1185
dddd) Davayı Kabulün İptali1187
eeee) Davayı Kabulün İkrar ile
Karşılaştırılması .1188
ccc) Sulh 1189
aaaa) Sulhün Tanımı, İçeriği ve Hukukî Niteliği 1189
bbbb) Sulhün Şekli. 1194
cccc) Sulhün Hükümleri 1197
aaaaa) Davanın Sona Ermesini Sağlama 1197
bbbbb) Cebrî İcra Yoluyla Yerine
Getirilebilme . 1202
dddd) Sulhün İptali 1203
bb) Davanın Konusuz Kalması 1205
33. Yargılama Harç ve Giderleri
Yargılama Harçları. 1207
Genel Olarak. 1207
Kapsamı 1208
Başvurma Harcı 1208
Karar ve İlâm Harcı 1208
Celse Harcı 1210
Yargılama Giderleri 1210
Genel Olarak. 1210
Vekâlet Ücreti. 1213
Yargılama Harç ve Giderlerinin Kime Yükletileceği. 1217
34. Adlî Yardım
Genel Olarak . 1223
Adlî Yardımdan Yararlanabilecek Olan Kişiler 1224
Adlî Yardım Talebinde Bulunulabilmesi İçin Varlığı Gereken
Koşullar 1225
Adlî Yardım Talebinde Bulunulması, Talebin İncelenmesi ve Karara
Bağlanması. 1227
35. Basit Yargılama Usûlü
Genel Olarak . 1231
Basit Yargılama Usûlüne Tâbi Olan Dava ve İşler 1231
Basit Yargılama Usûlünün Özellikleri 1233
