Medeni Usul Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması
Doç. Dr. Ersin ERDOĞAN
İÇİNDEKİLER
TAKDİM VE TEŞEKKÜR7
İÇİNDEKİLER11
KISALTMALAR17
GİRİŞ19
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR VE LEX FORİ PRENSİBİNE İLİŞKİN
GENEL BİLGİLER
1.Yabancılık Unsuru25
A.Genel Olarak25
B.Kavram25
C.Yabancılık Unsurunun Salt Tarafların Hukuk Seçimi ile
Sağlanması Tartışması33
- Vasıflandırma Meselesi ve Ön Sorun38
- Genel Olarak38
- Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımının Gerekliliği39
C.Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımı45
I.Genel Olarak45
II.Vasıflandırma Statüsüne İlişkin Teoriler50
1.Lex fori’ye Göre Vasıflandırma50
2.Lex causae’ya Göre Vasıflandırma52
3.Karşılaştırmalı Hukuka Göre (Otonom) Vasıflandırma54
4.İşlevsel Vasıflandırma (Milletlerarası Özel Hukuk
Adaletine Göre Vasıflandırma)55
5.Görüşlerin Değerlendirilmesi56
III.Maddi Hukuk Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin
Ölçütler58
1.Genel Olarak58
2.Kıta Avrupası Hukuku Açısından Maddi Hukuk
Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin Ölçütler
3.Anglo-Sakson Hukuku Açısından Maddi Hukuk
Kuralı-Usûl Hukuku Kuralı Ayrımına İlişkin Ölçütler
4.Görüşlerin Değerlendirilmesi68
D.Ön Sorun70
- Lex ForiPrensibinin Dogmatik Temelleri72
A.Genel Olarak72
B.Pratik Kaygılar ve Yargılamanın Öngörülebilirliği75
I.Konuya İlişkin Görüşler75
II.Görüşlerin Değerlendirilmesi78
C.Devletin Egemenlik Yetkisine Müdahale ve Mülkilik Prensibi80
I.Genel Olarak80
II.Egemenlik Yetkisi ve Mülkilik Prensibi ile Lex Fori Prensibinin İzahı81
III.Görüşlerin Değerlendirilmesi83
D.Usûl Hukukunun Kamusal Karakteri85
I.Genel Olarak85
II.Usûl Hukukunun Kamusal Karakteri ile Lex Fori Prensibinin İzahı
III.Görüşlerin Değerlendirilmesi86
E.Kamu Düzeni ve Lex Fori Prensibi87
I.Genel Olarak87
II.Lex Fori Prensibinin Kamu Düzeni ile İzahına İlişkin Görüşler89
III.Görüşlerin Değerlendirilmesi90
F.En Sıkı İlişkili Hukuk Düşüncesi ile Lex Fori Prensibinin İzahı91
I.Genel Olarak91
II.Lex Fori Prensibinin En Sıkı İlişkili Hukuk ile İzahına İlişkin Görüşler91
III.Görüşlerin Değerlendirilmesi92
G.Hukukun İktisadi Analizi Düşüncesi Çerçevesinde Lex Fori Prensibinin İzahı93
I.Genel Olarak93
- Hukukun İktisadi Analizi Çerçevesinde Usûl Hukuku Meselelerine Uygulanacak Hukuk94
III.Görüşümüz96
H.Saf/Pür Usûl Hukuku Normları - Maddi Hukukla İlişkili Usûl Hukuku Normları Ayrımı Düşüncesi
I.Değerlendirme ve Ara Sonuç98
İKİNCİ BÖLÜM
YARGILAMAYA İLİŞKİN KAVRAM VE KURUMLARIN
LEX FORİ PRENSİBİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
GENEL OLARAK101
1.Mahkemeye İlişkin Kavram ve Kurumlar Bakımından Lex Fori
Prensibinin Değerlendirilmesi102
A.Mahkemelerin Kuruluşu ve Yapısı102
B.Yargı Hakkı103
I.Genel Olarak103
II.Yargı Hakkının Sınırları104
III.Yargı Hakkı Bulunmamasının Sonucu115
C.Görev Kuralları116
D.Milletlerarası Yetki117
I.Genel Olarak117
II.Milletlerarası Yetki Sözleşmeleri Bakımından Uygulanacak
Hukuk Sorunu120
1.Genel Olarak120
2.Hukukî Niteliği ve Vasıflandırma122
3.Uygulanacak Hukuka İlişkin Görüşler124
4.Görüşlerin Değerlendirilmesi126
2.Taraflara İlişkin Kavram ve Kurumlar Bakımından
Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi130
A.Yabancı Tarafın Ehliyet ve Temsili130
I.Genel Olarak130
II.Taraf Kavramı130
III.Taraf Ehliyeti130
1.Genel Olarak130
2.Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar
Bakımından Soruna İlişkin Görüşler
3.Tüzel Kişiler Bakımından İleri Sürülen Görüşler134
a.Tüzel Kişilerin Hak Ehliyeti134
b.Tüzel Kişi Yabancının Taraf Ehliyeti136
4.Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar ile Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyetine İlişkin Görüşümüz
IV.Dâvâ Ehliyeti138
V.Yabancı Tarafın Dâvâ Takip Yetkisi139
VI.Dâvâya Vekalet Ehliyeti (İradi Temsil)141
B.Taraf Değişikliği144
3.Yargılamanın Yürütülmesine İlişkin Kavram ve
Kurumlar Bakımından Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi145
A.Teminat145
I.Genel Olarak145
II.Türk Hukukundaki Teminata İlişkin Düzenlemeler148
B.Adli Yardım156
I.Genel olarak156
II.Türk Hukukundaki Durum157
C.Milletlerarası Derdestlik (Lis Alibi Pendens)160
I.Genel Olarak160
II.Kavram161
III.Avrupa Birliği Düzenlemeleri-Brüksel I Tüzüğü164
IV.Kıta Avrupası Millî Hukuklarının Milletlerarası Derdestlik Yaklaşımı166
V.Anglo-Sakson Hukukunda Milletlerarası Derdestlik Yaklaşımı171
VI.Türk Hukukunda İleri Sürülen Görüşler174
VII.Görüşümüz177
D.Hukukî Korunma ve Dâvâ Türleri184
E.Yargılamanın Dili186
F.Mahkemece Hükmedilecek Para Birimi192
I.Genel Olarak192
II.Anglo-Sakson Hukuku Yaklaşımı193
III.Kıta Avrupası ve Türk Hukukundaki Yaklaşım194
4.İspat Kavram ve Kurumları Bakımından Lex Fori Prensibinin
Değerlendirilmesi
A.Genel Olarak İspat Hukuku Açısından Uygulanacak Hukuk Sorunu
B.İspatın Konusu, İkrar Edilmiş ve Herkesçe Bilinen Vakıalar198
C.İspat Ölçüsü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu
I.Genel Olarak
II.İspat Ölçüsünün Belirlenmesine İlişkin Teoriler
1.Subjektif İspat Ölçüsü Teorisi
2.Objektif İspat Ölçüsü Teorisi
3.Objektifleştirilmiş İspat Ölçüsü Teorisi
4.Ara Sonuç
III.İspat Edilmiş Kabul Edilme Açısından Ulaşılan
Gerçekliğin/Olasılığın Derecesi
IV.Uygulanacak Hukuk Sorununun Tespiti
V.Soruna İlişkin Görüşler208
VI.Görüşümüz
D.İspat Yükü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu
I.Genel Olarak
II.Kavram
III.İspatsızlık Halinde Hukukun Uygulanmasında Ortaya Çıkan Zorluk
IV.İspat Yükünün Hukukî Mahiyeti ve Vasıflandırma Tartışması223
1.Konuya İlişkin Görüşler
2.Görüşümüz
V.İspat Yükü Sorununa Uygulanacak Hukuk
1.Genel Olarak
2.Konuya İlişkin Milletlerarası Düzenlemeler, Görüşler ve Değerlendirmemiz
VI.Sonuç
E.Delil İkame Yükü ve Uygulanacak Hukuk Sorunu
I.Genel Olarak
II.Soyut Delil İkame Yükü
III.Somut Delil İkame Yükü
IV.Delil İkame Yükü Bağlamında Uygulanacak Hukuk
F.İspat Araçları (Deliller)
I.İspat Araçlarının Mahkemeye Getirilmesi ve İncelenmesi Usûlü
II.Kabul Edilebilir İspat Araçları ve Uygulanacak Hukuk
1.Genel Olarak
2.“Tanıkla İspat Yasağı” ve Uygulanacak Hukuk Bağlamında Görüşler
3.Avrupa Birliği’ndeki Düzenlemeler
4.Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Türk Hukuku Açısından Uygulanacak Hukuk
III.Delil Sözleşmeleri
5.Yargılamaya Son Veren Taraf Usûl İşlemleri Bakımından
Lex Fori Prensibinin Değerlendirilmesi
A.Genel Olarak
B.Hukukî Nitelikleri
C.Uygulanacak Hukuk
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EXKURS: ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
A.Genel Olarak
B.Anglo-Sakson Hukukundaki Durum
C.Yurtdışında Açılan Davanın Zamanaşımını Kesmesi
SONUÇ
BİBLİYOGRAFYA