Medeni Usul Hukuku Sorunları -Cilt 6-

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
AYIPLI MAL SATIŞINDA İHBARIN YAPILMAMASI
BİR İTİRAZ KONUSU MUDUR YOKSA DEF’İ KONUSU MU? 17
I. Hukuki Sorun 17
II. İçtihat Çözümü 19
III. Değerlendirme 26
YENİ İÇTİHATLARA GÖRE DÜŞÜK MİKTARLI İTİRAZIN İPTALİ DAVALARININ TÜKETİCİ MAHKEMESİNDE BAKILMASI 29
I. Hukuki Sorun 29
II. Önceki Uygulama 31
III. 7063 Sayılı Kanun ile Getirilen Düzenleme 32
VI. Değerlendirme 44
İKİNCİ EL SATIŞA KONU ARAÇTAKİ GİZLİ AYIPTAN SORUMLULUK VE İSPAT YÜKÜ 47
I. Hukuki Sorun 47
II. Yargı Mercilerinin Çözüm Tarzları 47
III. Değerlendirme 57
A. Genel Olarak TKHK’da Ayıp Hükümleri 57
B. TKHK’ya Göre Ayıplı Maldan Sorumluluk ve İspat Yükü 57
C. Bazı Somut Durumlar ve Örnekler 59
1. Sözleşmenin Kurulduğu Tarihte Tüketicinin Ayıptan Haberdar Olması 59
2. Pert Durumunun (ayıbın) Gizlenmediğinin İspat Yükünün Satıcıda (Davalıda) Olduğu 61
D. Kararların Değerlendirilmesi 64
KISMİ DAVA İLE BELİRSİZ ALACAK DAVASININ TÜKETİCİ MAHKEMESİYLE TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ ARASINDAKİ GÖREV İLİŞKİSİNE ETKİSİ 67
I. Tüketici Uyuşmazlıklarında Kısmi Dava ve Belirsiz Alacak Davasının Uygulanması 67
A. Genel Olarak 67
1. Kısmi Dava 67
2. Belirsiz Alacak Davası 69
II. Tüketici Uyuşmazlıklarına Özgü Usul Sorunları 70
İCRA İNKÂR TAZMİNATI İLE KÖTÜ NİYET TAZMİNATI NE ZAMAN TALEP EDİLMELİDİR? 83
I. Hukuki Sorun 83
II. Öğretideki Görüşler 84
III. Yargıtay Kararları 85
A. Genişletilme Yasağı Görüşünü Benimseyen Kararlar 85
B. Genişletme Yasağı Görüşünü Benimsemeyen Karar 90
IV. Değerlendirme 93
AYIPLI MAL DAVASI İLE ESER SÖZLEŞMESİ BAĞLAMINDA YETKİLİ SERVİSİN SORUMLULUĞU 95
I. Hukuki Sorun 95
II. Ayıplı Mal Davası Bakımından 95
A. Temel Hükümler 95
B. Yetkili Servisin Durumu 96
III. Eser (onarım–bakım) Sözleşmesi Bağlamında Servisin Sorumluluğu 100
A. Servisin Sorumluluğu 100
B. Satıcı, Üretici ve İthalatçının Sorumluluğu 102
1. Satıcının Sorumluluğu 102
2. Üretici ve İthalatçının Sorumluluğu 104
BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ HAKKI VE BU HAKKIN KULLANILMASININ SONUÇLARI 107
I. İtiraz Hakkının Hukuki Temeli 107
II. İtirazın Ön Koşulu 112
III. İtirazın Süresi 114
IV. İtirazın Şekli 115
V. İtirazın İçeriği 115
A. Gerçek İtiraz 115
1. Genel Olarak 115
2. Hâkimin İtiraz Karşısındaki Durumu 116
a. Genel olarak 116
b. Rapora İtirazın Reddi – Hâkimin Tarafsızlığı İlişkisi 118
B. Gerekçesiz ve Temelsiz (Soyut) İtiraz 119
VI. Bilirkişi Raporuna İtiraz Edilmemesi 120
KANUN YARARINA BOZMA KARARININ HUKUKİ SONUÇLARI 125
I. Kanun Yararına Temyizin Hukuki ve Yasal Temeli 125
A. Hukuki Temeli 125
B. Yasal Temeli 126
II. Kanun Yararına Temyizin Amacı 126
III. Kanun Yararına Temyizin Koşulları 127
IV. Kanun Yararına Bozmanın Hukuki Sonuçları 127
YEMİN DELİLİNE DAYANILMASI BAKIMINDAN HMK M.119/1–F HÜKMÜ İLE M.227/1 HÜKMÜNÜN KARŞILAŞTIRMALI YORUMU 133
I. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.04.2019 Tarihli ve Esas No: 2017/15–2062, Karar No: 2019/402 Sayılı Kararı 133
II. Değerlendirme 140
A. Yasal Hükümler 140
B. Kuram ve Uygulama 141
C. HMK m.119/1–f Hükmü ile m.227/1 Hükmünün Karşılaştırılması 144
İDDİANIN VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİNDE AÇIK MUVAFAKAT ŞARTI 147
I. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 3.4.2017 Tarihli ve E. 2014/21034, K. 2017/3511 Sayılı Kararı 147
II. Yasal Hükümler 149
III. Değerlendirme 150
A. Genel Olarak Teksif İlkesi 150
B. İddianın ve Savunmanın Genişletilmesi Yasağının İstisnaları 150
C. Mülga HUMK ile HMK Hükümleri Arasındaki Fark 150
D. 6100/HMK Hükümlerinin Uygulanma Zamanı 156
E. Kararın Değerlendirilmesi 156
DEVREMÜLK SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN DAVALARDA YETKİLİ MAHKEME SORUNU 159
I. Hukuki Sorun 159
II. Uygulamadaki Durum 160
A. Devre Mülk Hakkının Tapu Siciline Kayıt (Tescil) Edilmemiş Olması 160
B. Devre Mülk Hakkının Tapu Siciline Kayıt (Tescil) Edilmiş Olması 161
C. Yetkisizlik Kararına Ancak Görevli Mahkemece Karar Verilebileceği 169
MAHKEME MÜZEKKERELERİNE CEVAP VERİLMEMESİ – YAPTIRIM HÜKÜMLERİ 171
I. Hukuki Sorun 171
II. Yaptırım Hükümleri 172
A. Ceza Hükümleri 172
1. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 172
2. 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu 172
3. Hükümlerin Değerlendirilmesi 174
B. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümleri 179
1. Hükümler 179
2. Hükümlerin Değerlendirilmesi 179
III. Sonuç 180
AVUKATIN SAVUNMA HAKKININ SINIRLARI ÜZERİNE 181
I. Anayasa Mahkemesi Kararı 181
II. Değerlendirme 193
A. Savunma Hakkının Sınırları 193
B. Meslek Kuralları 197
III. Kararın Değerlendirilmesi 198
KALDIRAÇLI İŞLEMLERDEN DOĞAN DAVALARDA GÖREVLİ MAHKEME (TÜKETİCİ MAHKEMESİ Mİ, ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Mİ?) 203
I. Kaldıraçlı İşlem Kavramı 203
II. Yasal Mevzuata Göre Kaldıraçlı İşlem ve İlgili Diğer Kavramlar 204
III. Kaldıraçlı İşlemin Tüketici İşlemi Sayılıp Sayılmayacağı 205
IV. Yargıtay ve İstinaf Mahkemesi (BAM) Kararları 206
IV. Değerlendirme 223
BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA DAVACININ BELİRLENEN DEĞERE GÖRE ARTIRIM TALEP ETMEMESİ HALİNDE VERİLECEK KARARIN ÖZELLİKLERİ 227
I. Genel Olarak Belirsiz Alacak Davasının Tanımı ve Koşulları 227
II. Belirli Hale Gelen Alacağa Göre Müddeabihin Artırılması 231
III. Belirli Hale Gelen Alacağa Göre Müddeabihin Artırılmaması 233
A. Esas Yönünden 233
B. Harç ve Yargılama Gideri Yönünden 235
C. Vekâlet Ücreti Yönünden 235
BİLİRKİŞİ DELİLİ İLE İLGİLİ TEMEL HAK İHLALLERİ 239
I. Hükme Esas Alınan Bilirkişi Raporunun Tebliğ Edilmemesi Nedeniyle Adil Yargılanma Hakkının İhlali 239
A. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Numarası: 2015/6802, Karar Tarihi: 08.01.2020 239
B. Değerlendirme 241
II. Gereksiz Bilirkişi Ücretinin Başvurucuya Yükletilmesi Nedeniyle Mülkiyet Hakkının İhlali 243
A. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Numarası: 2015/10393, Karar Tarihi: 09.01.2019 243
B. Değerlendirme 250
III. Bilirkişi Raporları Arasındaki Çelişkinin Giderilmemesi ve Yetersiz Gerekçe Nedeniyle Adil Yargılanma Hakkının İhlali 252
A. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Numarası: 2013/2418, Karar Tarihi: 16.12.2015 252
B. Değerlendirme 262
İSTİNAF AŞAMASINDA VE SONRASINDA (KALDIRMA KARARINDAN SONRA) ISLAH VE ARTIRIM TALEPLERİNİN GEÇERLİ OLUP OLMADIĞI 265
I. Islah Yönünden 265
A. İstinaf Aşamasında 265
B. İstinaf Aşamasından (Kararın İptalinden) Sonra 265
1. Yasal Durum 265
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 266
a. İstinaf Mahkemesinin Kaldırma Kararından Sonra Islahın Mümkün Olduğuna Dair İçtihat 267
b. İstinaf Mahkemesinin Kaldırma Kararından Sonra Islahın Mümkün Olmadığına Dair İçtihat 270
c. 7251 Sayılı Kanunla 6100 Sayılı HMK m.177’ye Eklenen 2. Fıkra Düzenlemesi 271
d. Görüşüm 272
II. Artırma Talebi (Belirsiz Alacak Davası) Yönünden 273
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA ISLAHIN SINIRLARI 279
I. Genel Olarak Ortaklığın Giderilmesi Davası 279
A. Maddi Hukuk 279
B. Usul Hükümleri 279
II. Ortaklığın Giderilmesi Davasında İddianın Genişletilmesi Yasağının
Uygulanma Durumu 280
III. Ortaklığın Giderilmesi Davasında Islah 282
A. Başka Parsellerin Islahla Davaya Dahil Edilip Edilmeyeceği 282
B. Tamamen Islahla Dava Türünün Değiştirilip Değiştirilemeyeceği 284
7251 SAYILI KANUNLA HMK’DA YAPILAN DEĞİŞİKLİK IŞIĞINDA BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ SÜRESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI 291
I. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 20.02.2020 Tarihli ve E. 2017/27280,
K. 2020/3047 Sayılı Kararı 291
II. Yasal Hükümler 293
A. HMK m. 281/1 Hükmü (22.07.2020 Tarihli ve 7251 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikten Önce) 293
B. HMK m. 281/1 Hükmünün Gerekçesi 294
C. HMK’nın Kesin Süre Hükümleri 295
III. İki Haftalık İtiraz Süresinin Hukuki Niteliği 295
A. Hükmün Gerekçesine Göre 295
B. Öğretiye Göre 295
C. Yargıtay’a Göre 296
D. İstinaf Mahkemesine Göre 298
IV. 7251 Sayılı Kanunla HMK m. 281’de Yapılan Değişiklik 299
V. Değerlendirme 299
7251 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİ IŞIĞINDA TÜKETİCİ HUKUKUNDA ZORUNLU ARABULUCULUK 303
I. Genel Olarak Ülkemizde Arabuluculuk Kurumu – Kısa Tarihçe 303
II. Tüketici Hukukumuzda Arabuluculuk 310
A. Kanun Hükümleri 310
B. Hükümlerin Açıklanması 311
1. Kural: Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu 311
2. İstisnalar: Arabuluculuğa Başvurudan Muaf Tutulan Uyuşmazlıklar ve Yargısal İşlemler 312
a. Tüketici Hakem Heyetinin Görevi Kapsamında Olan Uyuşmazlıklar 312
b. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Yapılan İtirazlar (İtiraz Davası) 313
c. 6502 Sayılı TKHK’nın 73’üncü Maddesinin Altıncı Fıkrasında Belirtilen Davalar 313
d. 6502 Sayılı TKHK’nın 73’üncü Maddesinde Belirtilen Davalar 314
e. Tüketici İşlemi Mahiyetinde Olan ve Taşınmazın Aynından Doğan Uyuşmazlıklar 315
f. Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri 315
g. Hüküm Sonrası Hukuki Çare Kapsamındaki Başvurular 315
3. Arabuluculukta Vekâlet Ücretine İlişkin Hükümler 316
a. Tüketicinin Arabuluculuk Toplantısına Mazeretsiz Olarak Katılmaması 316
b. Arabuluculuk Başvurusunun Sonuçsuz Kalması ve Dava Açılması 316
aa. Tüketicinin Arabuluculuk Ücretinden Sorumluluğu 316
bb. Davanın Tüketici Lehine Sonuçlanması Hâlinde Satıcının/Sağlayıcının Sorumluluğu 317
C. Yeni Hükümlerin Yürürlük Tarihi 317
BOZMA VE KALDIRMA KARARLARINDAN SONRA ISLAHIN YAPILMA ŞARTLARI 319
(7251 SAYILI KANUN DEĞİŞİKLİĞİ) 319
I. 7251 Sayılı Kanundan Önceki Durum 319
II. 7251 Sayılı Kanun ile HMK m. 177’ye Eklenen Hükümden Sonraki (Şimdiki) Durum 321
A. Yeni Hüküm ve Gerekçesi 321
B. Yeni Hükmün Değerlendirilmesi 323
1. Bozma Kararından Sonra Islah 323
2. Kaldırma Kararından Sonra Islah 325
BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEMENİN HANGİ ÖLÇÜTE GÖRE BELİRLENECEĞİ – TÜKETİCİ UYUŞMAZLIKLARINDA GÖREV SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI 329
I. Hukuki Sorun 329
II. Yasal Mevzuat 330
A. Özel Düzenleme Yokluğu 330
B. Göreve İlişkin Düzenlemeler 330
1. Asliye Hukuk – Sulh Hukuk İlişkisi 330
2. Asliye Hukuk Mahkemesi – Asliye Ticaret Mahkemesi İlişkisi 331
3. Özel Mahkemelerde Durum 331
4. Tüketici Hakem Heyeti – Tüketici Mahkemesi İlişkisi 332
a. Parasal Sınır 332
III. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2020 Tarihli ve E. 2017/13–551, K. 2020/239 Sayılı Kararı 335
IV. Değerlendirme 345
AYIPLI MALIN AYIPSIZ MİSLİ İLE DEĞİŞTİRİLMESİ KARARININ ÖZELLİKLERİ VE İNFAZ EDİLEBİLİRLİĞİ 349
I. Değişim Hakkının Hukuki Dayanağı 349
II. Değişim Hakkının Hukuki Niteliği 350
III. Değişim Hakkının Kullanılması 351
IV. Değişim Hükmünün Unsurları ve Özellikleri 353
A. Genel Olarak 353
B. Değişim Hükmünün Unsurları ve Özellikleri 353
C. Aynı Model Yeni (Sıfır) Aracın mevcut Olmaması 359
Yazarın Özgeçmişi ve Diğer Yapıtları 363