Medeni Usul Hukukunda Taleple Bağlılık İlkesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 17
GİRİŞ
§ I. KONUNUN TAKDİMİ 21
§ II. KONUNUN ÖNEMİ 27
§ III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 29
BİRİNCİ BÖLÜM
TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNE İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER
§ I. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ KAVRAMI 33
A. Kavram 33
B. Taleple Bağlılık İlkesinin Temeli 36
C. Taleple Bağlılık İlkesi Bakımından Medeni Usul Hukukunun Amacı 39
§ II. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNİN UYGULAMA ALANI 43
§ III. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 46
A. Genel Olarak 46
B. Roma Hukuku 47
1. Kanuni Davalar ve Formula Yargılamasında Taleple Bağlılık İlkesi 47
a. Kanuni Davalar ve Formula Yargılaması 47
b. Kanuni Davalar ve Formula Yargılamasında Taleple Bağlılık İlkesi 51
aa. Minus Petitio ve Plus Petitio 52
bb. Belirsiz Formula Davalarında Taleple Bağlılık İlkesi 55
cc. Kanuni Davalar ve Formula Yargılamasında Para Mahkûmiyeti İlkesi 56
2. Klasik Sistem Dışı Yargılaması (Cognitio Extra Ordinem) 58
3. Klasik Sonrası Dönem Yargılaması 60
C. Müşterek Usul Hukuku 61
D. 19. Yüzyıl ve Sonrası Tasarı ve Kanunlaştırmaları 63
1. Almanya’daki Tasarı ve Kanunlaştırmalar 63
2. Avusturya’daki Kanunlaştırmalar 66
3. İsviçre’deki Kanunlaştırmalar 67
4. Türkiye’deki Kanunlaştırmalar 70
§ IV. DİĞER YARGI KOLLARINDA TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ 73
A. Anayasa Yargısında Taleple Bağlılık İlkesi 73
1. İptal ve Siyasi Partilerin Kapatılması Davalarında Taleple Bağlılık İlkesi 74
2. Bireysel Başvurularda Taleple Bağlılık İlkesi 76
B. Ceza Muhakemesi Hukukunda Taleple Bağlılık İlkesi 79
1. Fiile ve Faile Bağlılık 79
2. Suçun Nitelenmesine Bağlılık 81
3. Aleyhe Bozma Yasağı 82
C. İdari Yargılama Hukukunda Taleple Bağlılık İlkesi 83
1. Dava Türüne Bağlılık 85
2. İptal Davasında Taleple Bağlılık İlkesi 86
3. Tam Yargı Davasında Taleple Bağlılık İlkesi 88
İKİNCİ BÖLÜM
DAVACININ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİ
§ I. DAVA DİLEKÇESİNDEKİ UNSURLARDAN OLAN TARAFLAR 96
A. Taraf Kavramı 96
B. Tarafların Dava Dilekçesinde Belirtilmesi 98
§ II. DAVA DİLEKÇESİNDEKİ UNSURLARDAN OLAN DAVA SEBEBİ 99
A. Dava Sebebi Kavramı 99
1. Ferdileştirme Teorisi 99
2. Vakıalara Dayandırma Teorisi 101
3. Değerlendirme 103
B. Dava Sebebinin Dava Dilekçesinde Belirtilmesi 104
§ III. DAVA DİLEKÇESİNDEKİ UNSURLARDAN OLAN HUKUKİ SEBEP 106
A. Hukuki Sebep Kavramı 106
B. Hukuki Sebebin Dava Dilekçesinde Gösterilmesi 108
§ IV. DAVA DİLEKÇESİNDEKİ UNSURLARDAN OLAN TALEP SONUCU 108
A. Talep Sonucu Kavramı 108
B. Talep Sonucunun Taraf Dilekçelerinde Gösterilmesi 112
1. Davacının Dilekçelerinde Talep Sonucunu Göstermesi 112
2. Davalının Dilekçelerinde Talep Sonucunun Göstermesi 116
C. Talep Sonucundaki Maddi Hataların Düzeltilmesi, Talep Sonucunun Genişletilmesi, Değiştirilmesi ve Azaltılması 118
1. Talep Sonucundaki Maddi Hataların Düzeltilmesi 118
2. Talep Sonucunun Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 119
3. Talep Sonucunun Azaltılması 119
4. Değerlendirme 120
D. Talep Sonucunun Yorumu 120
E. Hâkimin Aydınlatma Yükümlülüğü 123
1. Belirsiz ve Çelişkili Talep Sonucunda Hâkimin Aydınlatma Yükümlülüğü 123
2. Hayat Olayıyla Uygun Olmayan Talep Durumunda Hâkimin Aydınlatma
Yükümlülüğü 130
a. Alman Hukukunda 132
b. İsviçre Hukukunda 134
c. Avusturya Hukukunda 135
d. Türk Hukukunda 135
e. Değerlendirme 142
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MAHKEMENİN DAVA DİLEKÇESİ İLE BAĞLILIĞI
§ I. MAHKEMENİN TARAFLAR, DAVA SEBEBİ VE HUKUKİ SEBEP İLE BAĞLILIĞI 146
A. Mahkemenin Taraflar ile Bağlılığı 146
B. Dava Konusu Kavramının Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar ile Mahkemenin Bağlılığı Üzerindeki Etkisi 147
1. Dava Konusu Kavramı 147
2. Eski Maddi Hukuk Görüşleri 151
3. Usul Hukuku (Saf Usuli) Görüşleri 154
a. Tek Unsurlu Görüş 155
b. İki Unsurlu Görüş 160
4. Değerlendirme 163
C. Mahkemenin Dava Sebebi İle Bağlılığı 164
D. Taleple Bağlılık ve Taraflarca Getirilme İlkesi Arasındaki İlişki 170
E. Mahkemenin Hukuki Sebep ile Bağlılığı 173
F. Davacının Mahkemeyi Hukuki Sebep ile Bağlayabilmesi 177
1. Bir Hayat Olayının Varlığı Durumunda 177
2. Birden Fazla Hayat Olayının Varlığı Durumunda 179
§ II. MAHKEMENİN TALEP SONUCU İLE BAĞLILIĞI 181
A. Talep Hakkında Hüküm Verme Zorunluluğu 181
B. Taleple Bağlılık İlkesinin Sonuçları 184
1. Madde Metinlerinden Ortaya Çıkan Yasaklar 185
a. Talep Edilmeyene Karar Verme Yasağı 186
b. Fazlaya Karar Verme Yasağı 193
c. Başka Bir Şeye Karar Verme Yasağı 203
aa. Başka Bir Şeye Karar Verememe 203
bb. Para İadesi ve Aynen İade Talepleri 210
cc. Talep Edilen Hukuki Korumaya Göre Dava Çeşitlerine Bağlılık 213
dd. Daha Azı ve Başka Bir Şey Arasındaki Ayrım 217
2. Madde Metinlerinden Ortaya Çıkan İzin Verilen Durumlar 220
a. Davayı Reddedebilme 221
b. Daha Azına Karar Verebilme 224
aa. Daha Azına Karar Verme 224
bb. Davacının Daha Azına Karar Verilmesini Kabul Etmemesi 228
cc. Davalının Kabul Ettiğinden Daha Azına Karar Verilememesi 231
§ III. KANUN YOLU ÇERÇEVESİNDE TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ 235
A. Olağan Kanun Yolunda Taleple Bağlılık İlkesi 235
1. Kanuni Dayanak 235
2. Dava Dilekçesine Bağlılık 238
3. Kanun Yolu Talebine Bağlılık 238
a. Lehe Karar Verme ve Bozma Yasağı 239
b. Aleyhe Karar Verme ve Bozma Yasağı 239
B. Olağanüstü Kanun Yolunda Taleple Bağlılık İlkesi 245
§ IV. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ AÇISINDAN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR 247
A. Belirsiz Alacak Davası 248
B. İhtiyati Tedbirler 250
C. Terditli Dava 257
1. İlk Derece Yargılamasında Gösterdiği Özellik 257
2. Kanun Yolu Aşamasında Gösterdiği Özellik 260
§ V. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNE AYKIRILIĞIN HUKUKİ SONUÇLARI 262
A. Alman Hukukunda 262
B. Avusturya ve İsviçre Hukuklarında 266
C. Türk Hukukunda 267
D. Değerlendirme 268
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNİN İSTİSNALARI
§ I. KENDİLİĞİNDEN (RE’SEN) HAREKETE GEÇME İLKESİNİN UYGULANDIĞI DAVALAR 273
A. Kendiliğinden Harekete Geçme İlkesi 273
B. Talep Edilmeyene Karar Verilebildiği Durumlar 278
1. Aile Hukukuna Ait Örnekler 278
a. Türk Medeni Kanunu’nda Yer Alan Örnekler 278
b. Çocuk Koruma Kanunu’nda Yer Alan Örnekler 285
c. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’da Yer Alan Örnekler 286
2. Borçlar Hukukuna Ait Örnekler 287
C. Talepten Fazlasına Karar Verilebildiği Durumlar 289
D. Talep Edilenden Başka Bir Şeye Karar Verilebildiği Durumlar 290
1. Aile Hukukuna Ait Örnekler 290
2. Borçlar Hukukuna Ait Örnekler 293
3. Ticaret Hukukuna Ait Örnekler 300
§ II. YARGILAMA GİDERLERİ, DİSİPLİN PARA CEZALARI, YARGILAMA VE İCRA TAZMİNATI HAKKINDAKİ KARARLAR 306
A. Yargılama Giderleri Hakkındaki Karar 308
B. Disiplin Para Cezaları Hakkındaki Karar 314
C. Yargılama ve İcra Tazminatı Hakkındaki Karar 315
1. Yargılama Tazminatı Hakkındaki Karar 315
2. İcra Tazminatı Hakkındaki Karar 315
a. İİK m. 69/5 316
b. İİK m. 72/4 317
c. İİK m. 89/3 318
d. İİK m. 97/13 ve İİK m. 97/15 318
e. Değerlendirme 320
Sonuç 323
Kaynakça 329
Kavram Dizini 349