Medeni Yargılama Hukuku BağlamındaÇift Yönlü Dava Olarak Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyü) Davası
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 15
KISALTMALAR CETVELİ 25
GİRİŞ 29
A Ortaklığın Giderilmesi (İzale-î Şüyû) Kavramı 29
I Terminoloji Sorunu 29
II Tanımı 33
B Konunun Önemi, Sınırları ve İnceleme Planı 35
BİRİNCİ BÖLÜM ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ KURUMSAL ÇERÇEVESİ
§1 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ MADDİ HUKUK BAĞLAMINDAKİ SINIRLARI 41
A Paylı Mülkiyet 41
I Genel Olarak Paylı Mülkiyet ve Özellikleri 41
II Paylı Mülkiyetin Ortaklığın Giderilmesi Davası Haricinde
Sona Ermesi 48
1 Genel Olarak 48
2 Ortaklığın Giderilmesini İsteme Hakkının Hukuki
Niteliği ve Özellikleri 53
3 Taraf İradelerine Dayalı Ortaklığın Giderilmesi 65
B Miras Ortaklığı ve Buna Bağlı Olarak Ortaya Çıkan Elbirliği
Mülkiyeti 70
I Genel Olarak Elbirliği Mülkiyeti, Özellikleri ve Sona
Ermesi 70
II Genel Olarak Miras Ortaklığı ve Özellikleri 79
III Miras Ortaklığı ve Buna Bağlı Olarak Ortaya Çıkan
Elbirliği Mülkiyetinin Ortaklığın Giderilmesi Davası
Haricinde Sona Ermesi 80
1 Genel Olarak 80
2 Ortaklığın Giderilmesini İsteme (İzale-i Şüyû) Hakkı
ve Hukuki Niteliği 82
3 Taraf İradelerine Dayalı Ortaklığın Giderilmesi 86
C Paylı Mülkiyetin ve Miras Ortaklığının (Buna Bağlı Olarak
Ortaya Çıkan Elbirliği Mülkiyetinin) Ortaklığın Giderilmesi
Davası ile Sona Ermesi 91
§2 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI KAVRAMI 95
A Genel Olarak Dava ve Dava Hakkı Kavramı 95
B Ortaklığın Giderilmesi Davası Kavramı ve Dava Hakkı ile
Ortaklığın Giderilmesini İsteme Hakkı Arasındaki İlişki 99
I Kavram 99
II Dava Hakkı ile Ortaklığın Giderilmesini İsteme Hakkı
Arasındaki İlişki 101
§3 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ HUKUKİ
NİTELİĞİ VE POZİTİF DAYANAKLARI 103
A Ortaklığın Giderilmesi Davasının Hukuki Niteliği 103
I Mahkemeden Talep Edilen Hukuki Korumaya Göre Dava
Türleri İçerisindeki Yeri Bakımından 103
1 Genel Olarak 103
2 Doktrinde İleri Sürülen Görüşler ve Bu Görüşlere
Karşı Eleştirilerimiz 105
3 Görüşümüz 116
II Çift Yönlü Dava Olması Bakımından 122
1 Çift Yönlü (Actio Duplex, Doppelseitige Klage)
Dava Kavramı ve Çift Yönlü Davanın Karşı Dava
ile Karşılaştırılması 122
a Çift Yönlü Dava (Actio Duplex, Doppelseitige
Klage) Kavramı ve Özellikleri 122
b Çift Yönlü Davanın Karşı Dava ile Karşılaştırılması 127
aa Genel Olarak 127
bb Çift Yönlü Davada İleri Sürülebilecek Karşı
Talebin Karşı Davanın Dinlenilme Şartları
Açısından Değerlendirilmesi 132
2 Ortaklığın Giderilmesi Davasının Çift Yönlü Dava
Niteliği 141
B Ortaklığın Giderilmesi Davasının Türk ve İsviçre
Hukuklarındaki Pozitif Dayanakları 154
İKİNCİ BÖLÜM
MEDENİ YARGILAMA HUKUKU BAKIMINDAN
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ
GÖSTERDİĞİ ÖZELLİKLER
§4 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA GÖREV
VE YETKİ 159
A Görev 159
B Yetki 162
I Genel olarak 162
II Ortaklığın Giderilmesi Davası Bağlamında Yetki
Kurallarının İncelenmesi 164
III Ortaklığın Giderilmesi Davası Bağlamında Yetki
Sözleşmesi 169
§5 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ KONUSU 177
A Genel Olarak 177
B Paylı Mülkiyet Halinde 182
C Miras Ortaklığı ve Buna Bağlı Olarak Ortaya Çıkan Elbirliği
İle Hak Sahipliği Halinde 187
§6 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ TARAFLARI 191
A Davanın Tarafları 191
I Genel Olarak 191
II Davacı Taraf 195
III Davalı Taraf 201
B Davanın Taraflarının Ehliyetleri (Taraf ve Dava Ehliyeti) 207
I Taraf Ehliyeti 207
II Dava Ehliyeti 212
1 Genel Olarak 212
2 Ortaklığın Giderilmesi Bakımından Gerçek Kişilerin
Dava Ehliyeti 213
3 Ortaklığın Giderilmesi Bakımından Tüzel Kişilerin
Dava Ehliyeti 219
C Dava Takip Yetkisi 220
D Tarafların Davada Temsili 235
I Kanuni Temsil 235
II İradi Temsil (Davaya Vekâlet) 242
E Taraf Değişikliği 245
§7 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ AÇILMASI
VE SONUÇLARI 251
A Davanın Açılması 251
B Davanın Açılmasının Sonuçları 257
I Davanın Geri Alınması 257
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında Derdestlik 263
1 Genel Olarak 263
2 Davaların Taraflarının Aynı Olması 265
3 Davaların Konularının Aynı Olması 268
4 Davaların Sebeplerinin Aynı Olması 272
III İddianın ve Savunmanın Genişletilmesi ile Değiştirilmesi
Yasakları ve İstisnaları 273
1 Genel Olarak 273
2 İddianın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı ve
İstisnaları 274
3 Savunmayı Genişletme ve Değiştirme Yasağı Ve
İstisnaları 279
4 İddianın Ve Savunmanın Genişletilmesi Yasaklarının
İstisnası Olarak Islah 283
§8 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA USULİ
ÖZEL DURUMLAR 293
A Ortaklığın Giderilmesi Davasında Bekletici Sorun 293
I Genel Olarak Bekletici Sorun 293
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında Bekletici Sorun
Yapılabilecek Hususlar 296
1 Genel Olarak 296
2 Paylı Mülkiyet Halinde Açılacak Ortaklığın
Giderilmesi Davası Açısından Bekletici Sorun
Yapılabilecek Bazı Hususlar 298
a Genel Olarak 298
b Mülkiyet Hakkına İddiasına Dayanan Davalar 300
c Mirasçılık Belgesinin İptali ve Yeni Mirasçılık
Belgesinin Verilmesine İlişkin Dava 304
d Önalım (Şufa) Davası 304
e Sınır ve Yüz Ölçümüne İlişkin Dava ve Çekişmesiz
Yargı İşi 306
f 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 18’inci Maddesine
Göre Açılabilecek İptal Davası 307
g Paydaşlıktan Çıkarma Davası 308
h Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası ve Sebepsiz
Zenginleşme Davası 310
3 Miras Ortaklığı ve Buna Bağlı Olarak Ortaya Çıkan
Elbirliği ile Hak Sahipliği Halinde Halinde Açılacak
Ortaklığın Giderilmesi Davası Açısından Bekletici
Sorun Yapılabilecek Bazı Hususlar 312
a Genel Olarak 312
b Ölüme Bağlı Tasarrufun İptali Davası 312
c Denkleştirme Davası 313
d Tenkis Davası 314
e Miras Sebebiyle İstihkak Davası 315
f Mirasçılık Belgesinin Verilmesi İşi İle Mirasçılık
Belgesinin İptali Ve Yeni Mirasçılık Belgesinin
Verilmesi Davası 316
g Sınır ve Yüz Ölçümü Uyuşmalıklarına İlişkin
Davalar 319
h Mülkiyet Hakkı İddiasına Dayanan Davalar 319
B Ortaklığın Giderilmesi Davasında Dava Konusunun Devri 319
I Genel Olarak 319
II Davacı Tarafından Dava Konusunun Devri 322
1 Genel Olarak 322
2 Yasal Önalım Hakkının Kullanılması Halinde 323
3 Yasal Önalım Hakkının Kullanılmaması Halinde 325
III Davalı Tarafından Dava Konusunun Devri 326
1 Genel Olarak 326
2 Yasal Önalım Hakkının Kullanılması Halinde 326
3 Yasal Önalım Hakkının Kullanılmaması Halinde 327
C Ortaklığın Giderilmesi Davasında Teminat 332
D Ortaklığın Giderilmesi Davasında Dava Arkadaşlığı 334
I Genel Olarak 334
II Mecburi Dava Arkadaşlığı 334
1 Mecburi Dava Arkadaşlığının Hukuki Niteliği 334
2 Mecburi Dava Arkadaşlığı Kurallarına Uyulmamasının
Yaptırımı 339
3 Mecburi Dava Arkadaşlığının Sonuçları 341
III İhtiyari Dava Arkadaşlığı 343
§9 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA MADDİ
HUKUK BAĞLAMINDA ORTAYA ÇIKAN BAZI ÖZEL
DURUMLAR 349
A Ortaklığın Giderilmesi Davasının Kabule Şayan Olup
Olmadığına İlişkin Durumlar 349
I Genel Olarak 349
II Maddi Hukuka İlişkin Özel Durumlar ve Hukuki
Nitelikleri 349
1 Genel Olarak 349
2 Paylı Mülkiyetten Kaynaklanan Özel Durumlar ve
Hukuki Nitelikleri 351
a Hukuki Bir İşlem (İdamei Şüyû Sözleşmesi)
Bulunması Hali ve Hukuki Niteliği 351
b Paylı Mülkiyet Konusu Eşyanın Sürekli Bir Amaca
Özgülenmesi Hali ve Hukuki Niteliği 359
c Uygun Olmayan Zamanda Ortaklığın Giderilmesinin
İstenememesi Hali ve Hukuki Niteliği 362
d Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 7’nci Maddesinin
İşlerlik Kazanması Hali ve Hukuki Niteliği 371
e Diğer Kanunlarda Yer Alan Özel Durumlar ve
Hukuki Nitelikleri 373
3 Miras Ortaklığı Nedeniyle Ortaya Çıkan Elbirliği
Mülkiyetinden Kaynaklanan Özel Durumlar ve
Hukuki Nitelikleri 375
a Kanun Gereği Ortaya Çıkan Durum (Mirasçılar
Arasında Ceninin Bulunması Hali) ve Hukuki
Niteliği 375
b Hâkim Kararı Nedeniyle Ortaya Çıkan Durumlar
ve Hukuki Nitelikleri 377
c Mirasçılar Arasında Sözleşme (İdamei Şüyû
Sözleşmesi Veya Miras Ortaklığını Uzatma
Sözleşmesi) Bulunması Hali ve Hukuki Niteliği 389
d Miras Bırakanın Ölüme Bağlı Tasarrufunun
Bulunması Hali ve Hukuki Niteliği 390
B Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi
Bağlamında Ortaklığın Giderilmesi Davasının Durumu 392
C Birlikte Mülkiyetin Sona Erdirilmesi Bağlamında Taraflar
Arasında Sözleşmenin Bulunup Bulunmamasına Göre
Açılacak Olan Dava 399
D Ortaklığın Giderilmesi Davasının Kısmi Olarak Açılıp
Açılamayacağı Sorunu 402
§10 BİRLİKTE MÜLKİYETİN SONA ERMESİNDE
TAHKİMİN VEYA ARABULUCULUĞUN CAİZ OLUP
OLMADIĞI 411
A Genel Olarak 411
B Birlikte Mülkiyetin Sona Ermesinde Tahkimin Caiz
Olup Olmadığı 411
C Birlikte Mülkiyetin Sona Ermesinde Arabuluculuğun Caiz
Olup Olmadığı 418
§11 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ MEDENİ
YARGILAMA HUKUKUNA HÂKİM OLAN BAZI
İLKELERLE İLİŞKİSİ 425
A Genel Olarak 425
B Tasarruf İlkesi ve Taraflarça Getirilme İlkesi 425
C Resen Araştırma İlkesi 427
D Taleple Bağlılık İlkesi 428
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ
SONA ERMESİ
§12 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ TARAF
İŞLEMLERİ (DAVAYA SON VEREN TARAF
İŞLEMLERİ) İLE SONA ERMESİ 443
A Davaya Son Veren Taraf İşlemleri Bağlamında Genel Olarak
Tasarruf İlkesi 443
B Ortaklığın Giderilmesi Davasında Davadan Feragat 445
I Ortaklığın Giderilmesi Davasında Davadan Feragatin
Mümkün Olup Olmadığı Sorunu 445
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında Davadan Feragatin
Şekli, Zamanı, Hükmü ve İptali 458
C Ortaklığın Giderilmesi Davasında Davayı Kabul 466
I Ortaklığın Giderilmesi Davasında Davayı Kabulün
Mümkün Olup Olmadığı Sorunu 466
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında Kabulün Şekli,
Hükümleri ve İptali 473
D Ortaklığın Giderilmesi Davasında Sulh 475
I Ortaklığın Giderilmesi Davasında Sulhün Mümkün Olup
Olmadığı Sorunu 475
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında, Sulhün Şekli, Zamanı,
Hükümleri ve İptali 482
§13 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA HÜKÜM 493
A Genel Olarak Hüküm 493
B Ortaklığın Giderilmesi Davasında İnşai Hüküm, Türleri ve
Maddi Anlamda Kesin Hüküm 496
I Ortaklığın Giderilmesi Davasında İnşai Hüküm ve İnşai
Tesir 496
II Ortaklığın Giderilmesi Davasında (İçerik İtibariyle)
Hükmün Türleri 503
1 Genel Olarak 503
2 Aynen veya Satış Suretiyle Paylaştırma ile Ortaklığın
Giderilmesi Hükmü 504
a Genel Olarak 504
b Aynen veya Satış Suretiyle Paylaştırmada Sıra
Sorunu 504
c Aynen Paylaştırma ile Ortaklığın Giderilmesi
Hükmü ve İnşai Tesiri 507
d Satış Suretiyle Paylaştırma ile Ortaklığın
Giderilmesi Hükmü ve İnşai Tesiri 511
3 Karma Paylaştırma ile Ortaklığın Giderilmesi Hükmü 514
4 Kat Mülkiyeti Kurulması Suretiyle Paylaştırma ile
Ortaklığın Giderilmesi Hükmü ve İnşai Tesiri 516
III Ortaklığın Giderilmesi Davasında Maddi Anlamda Kesin
Hüküm ve İnşai Tesirle İlişkisi 524
C Ortaklığın Giderilmesi Davasında Etkisiz Hüküm 531
§14 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA VERİLEN
KARARLARA KARŞI KANUN YOLU 533
A Genel Olarak 533
B Olağan Kanun Yolu Olarak İstinaf 535
C Olağan Üstü Kanun Yolu Olarak Yargılamanın İadesi 546
§15 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA VERİLEN
HÜKÜMLERİN İCRASI SORUNU 553
A Satış Suretiyle Paylaştırma Hükmünün İlamlı İcraya Konu
Olup Olmayacağı Sorunu 553
B Satış Suretiyle Paylaştırma Hükmünü Tamamlayan Merasim
Olarak Açık Arttırma İle Satış Usûlünde Önem Arz Eden
Hususlar 560
§16 ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA
YARGILAMA GİDERLERİ 563
SONUÇ 567
KAYNAKÇA 575
