Medeni Yargılama Hukukunda Değişiklik Davası

Yrd. Doç. Dr. S. Serhat KIRTILOĞLU

- Değişiklik Davası Hakkında Genel Bilgiler

- Değişiklik Davasının Şartları, Türk Hukukundaki Görünümü ve Değişiklik Davasındaki Usul Hükümleri

• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• DEĞİŞİKLİK DAVASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
• 1. -DEĞİŞİKLİK DAVASININ TANIMI-7
• 2. -DEĞİŞİKLİK DAVASININ GENEL PRENSİPLERİ-12
• A. -Değişiklik Davasının Gereklilik Sebebi-12
• I. -Genel Olarak Dava Gerekliliği-12
• II. -Değişiklik Davasının Gereklilik Sebebi-14
• B. -Değişiklik Davasının Hukuk Sistematiği İçindeki Yeri-22
• C. -Değişiklik Davasının Hukuki Niteliği-24
• D. -Değişikliği Gerektiren Öngörülemezlik Durumu ve Bu Durumun Ortaya Çıkış Sebebi-30
• 3. -KESİN HÜKÜM KAVRAMI İLE DEĞİŞİKLİK DAVASI ARASINDAKİ İLİŞKİ-37
• A. -Kesin Hükmün Amacı-37
• B. -Kesin Hükmün Sonucu-41
• C. -Değişiklik Kavramının Kesin Hüküm Üzerindeki Etkisi-44
• D. -Değişiklik Davasındaki Kesin Hüküm ve Etkisi-49
• 4. -DAVASININ TEMEL DAYANAĞI, MEDENİ USUL HUKUKUNA HÂKİM OLAN BAZI İLKELERLE İLİŞKİSİ VE SINIRLI SAYIDA OLMA ÖZELLİĞİ-55
• A. -Değişiklik Davasının Temel Dayanağı Hakkındaki Görüşler-55
• I. -Doğrulama Teorisi (Bestatigungstheorie)-55
• II. -Hakkaniyete Uygun Karar Verme Gerekliliği (Billigkeitstheorie)-56
• III. -Değerlendirme-57
• B. -MEDENİ USUL HUKUKUNDA HÂKİM OLAN BAZI İLKELERLE İLİŞKİSİ-58
• I. -Hak Arama Hürriyeti-58
• II. -Hukuki Dinlenilme Hakkı Bakımından-65
• 1. -Genel Olarak-65
• 2. -Değişiklik Davası ile Hukuki Dinlenilme Hakkının Bağlantısı-67
• III. - Usul Ekonomisi İlkesi-70
• IV. - Hâkimin Aydınlatma Yükümlülüğü-75
• C. -Değişiklik Davasına Konu Olacak Taleplerin Sınırlı Sayıda Olması Gerekliliği-77
• 5. -KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA DEĞİŞİKLİK DAVASI-83
• A. -Genel Olarak Değişiklik Davasının Pozitif Dayanağı-83
• B. -Alman Hukukunda Değişiklik Davası-84
• I. -Genel Olarak-84
• II. -Değişiklik Davasının Özellikleri-85
• C. -İsviçre Hukukunda Değişiklik Davası-86
• I. -Genel Olarak-86
• II. -Değişiklik Davasının Özellikleri-89
• D. -Avusturya Hukuku'nda Değişiklik Davası-90
• I. -Genel Olarak-90
• II. -Değişiklik Davasının Özellikleri-93
• 6. -DEĞİŞİKLİK DAVASININ BENZER DAVALAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI-94
• A. -Değişiklik Davası Menfi Tespit Davası-94
• I. -Genel Olarak-94
• II. -Genel Anlamda Menfi Tespit Davası ile Karşılaştırılması-96
• III. -İcra Hukukundaki Menfi Tespit Davası ile Karşılaştırılması-99
• B. -Değişiklik Davası - İstirdat Davası-102
• C. -Değişiklik Davası - Sebepsiz Zenginleşme Davası-104
• D. -Değişiklik Davası - Kısmi Dava-108
• I. -Genel Olarak Kısmi Dava-108
• II. -Kısmi Dava ve Devamında Açılacak Ek Dava İle Değişiklik Davasının Karşılaştırılması-113
• 1. -Genel Talepler Açısından Karşılaştırılması-113
• 2. -Manevi Tazminat Talepleri Açısından Karşılaştırılması-122
• E. -Değişiklik Davası Belirsiz Alacak ve Tespit Davası-123
• F. -Değişiklik Davası - Yargılamanın İadesi Davası-134
• 7. -DEĞİŞİKLİK DAVASININ TEMELİNDE YER ALAN DAVA İLE İLİŞKİSİ-139
• A. -Genel Olarak-139
• B. -Temelde Yer Alan Davanın Değişiklik Davası Üzerinde Etkili Olduğu Durumlar-140
• I. -Değişiklik Davasında Temelde Yer Alan Davadaki Hükmün Değiştirilememesi-140
• II. -Temelde Yer Alan Davada İleri Sürülen İddia ve Talepler Hakkındaki Tespitlerin Değişiklik Davasında Bağlayıcılığı-142
• III. -Değişiklik Davasında Temelde Yer Alan Davada İleri Sürülmeyen İddia ve Taleplerin Dikkate Alınma Durumu-151
• 1. -Temelde Yer Alan Davada İleri Sürülebilme İmkânı Olmasına Karşın İleri Sürülmemiş İddia ve Taleplerin Değişiklik Davasında İleri Sürülmesi-151
• 2. -Temelde Yer Alan Davada İleri Sürülebilme İmkânı Olmayan İddia ve Taleplerin Değişiklik Davasında İleri Sürülmesi-154
• C. -Temelde Yer Alan Davadan Bağımsız Olarak Yapılabilecek Tespitler-156
• I. -Temelde Yer Alan Dava İle ilgili Olmayan Tespitler-156
• II. -Temelde Yer Alan Dava İle ilgili Olan Tespitler-159
• İKİNCİ BÖLÜM
• DEĞİŞİKLİK DAVASININ ŞARTLARI, TÜRK HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ VE DEĞİŞİKLİK DAVASINDAKİ USUL HÜKÜMLERİ
• 1. -DEĞİŞİKLİK DAVASININ ŞARTLARI-165
• A. -Hukuki Yarar Olması-166
• B. -Değişiklik Davasının Temelinde Değiştirilmesi İstenilen ve Kesin Hüküm Etkisi Kazanmış Bir Kararın Olması-170
• I. -Genel Olarak-170
• II. -Çekişmesiz Yargı İşleri İçin Değişiklik Davasının Söz Konusu Olamaması-173
• 1. -Genel Olarak-173
• 2. -Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin Talepler(TMK m. 183, m. 351)-176
• III. -Kira Bedelini Yeniden Belirleme Davası-178
• C. -Değişiklik Davasına Elverişli Bir Edim Olması-181
• D. -Önemli Fiili veya Hukuki Değişikliğin Olması-183
• I. -Genel Olarak-183
• II. -Önemli Değişiklik Kavramı-190
• 1. -Genel Olarak-190
• 2. -Önemli Değişiklik Kavramı Hakkında İleri Sürülen Görüşler-195
• a. -Önemli Değişikliğin Tespitinde Miktarın Dikkate Alınması-196
• b. -Önemli Değişikliğin Tespitinde Belirli Bir Yüzdelik Miktarın Dikkate Alınması-197
• c. -Önemli Değişikliğin Tespitinde Zaman Faktörünün Dikkate Alınması-199
• d. -Önemli Değişikliğin Tespitine Yönelik Değerlendirme-201
• 3. -Önemli Değişikliğin Belirlenmesinde İlk Hükmün Etkisi-203
• 4. -Yeni Hukuki Düzenlemelerin Önemli Değişiklik Anlamında Değerlendirilmesi-204
• 5. -İçtihatlardaki Değişikliklerin Önemli Değişiklik Anlamında Değerlendirilmesi-206
• III. -Fiili veya Hukuki Değişiklik Kavramı-208
• IV. -Önemli Hukuki veya Fiili Değişikliğin Konu Olacağı Tespitler-210
• E. -Değişikliğin Sonradan Doğması veya Önceki Davada İleri Sürülememiş Olması-213
• F. -Değişikliği İstenilen Hükümdeki Öngörülemezlik Durumunun Düzeltilmesinin Amaçlanmış Olması-216
• G. -Değişikliğin Davanın Açılmasından Sonraya Etkili Olması-218
• I. -Genel Olarak-218
• II. -Değişikliğin Davanın Açılmasından Sonraya Etkili Olmasının Nedenleri-223
• III. -Değişikliğin Davanın Açılmasından Sonraya Etkili Olmasının Sonuçları-226
• 1. -Genel Olarak-226
• 2. -Davacının İhmali Olmadığı Durumlarda Değişikliğin Dava Açılmasından Sonraya Etkili Olması Sebebiyle Ortaya Çıkan Sonuçlar-228
• 3. -Davacının İhmalinin Bulunduğu Durumlarda Değişikliğin Dava Açılmasından Sonraya Etkili Olması Sebebiyle Ortaya Çıkan Sonuçlar-230
• IV. -Değişiklik Davasının Davanın Açılmasından Sonraya Etkili Olması Kuralı Karşısında Adli Yardımın Önemi-233
• V. -Değişikliğin Değişiklik Davasının Açılmasından Önceye Etkili Olduğu Durumlar-235
• 1. -Değişikliğin Değişiklik Davasının Açılmasından Önceye Etkili Olmasının Sebepleri-235
• a. -Hakkaniyetin Sağlanması Amacıyla Değişikliğin Davanın Açılmasından Önceye Etkili Olması-235
• b. -Hukuki Dinlenilme Hakkının Sağlanması Amacıyla Değişikliğin Davanın Açılmasından Önceye Etkili Olması-239
• 2. -Değişiklik Davasının Davacısının Değişikliği Bildiği Ancak Değişiklik Davasını Açamadığı Durumlar-240
• 3. -Değişiklik Davasının Davalısının Değişikliği Bildiği Ancak Davacının Değişikliği Bilmediğinden Dolayı Davayı Açamadığı Durumlar-242
• a. -Değişiklik Davasının Davalısının Şahsına İlişkin Olarak Gerçekleşen Değişikliği Bildirim Yükümlülüğü-242
• b. -Değişiklik Davasının Davalısının Bildirim Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesinin Sonuçları-247
• 4. -Değişikliğin Her İki Tarafça Bilinmediği ve Bu Sebeple Değişiklik Davasının Açılamadığı Durumlar-252
• 5. -Taraflar Arasında Anlaşmanın Bulunduğu ve Bu sebeple Değişiklik Davasının Açılmadığı Durumlar-254
• VI. -Değişiklik Davasının Geçmişe Etkili Olabilmesinde Eski Hale Getirme Kurumunun Etkisi-255
• 2. -TÜRK HUKUKUNDA DEĞİŞİKLİK DAVASININ POZİTİF DAYANAĞI VE DEĞİŞİKLİK DAVASININ ORTAYA ÇIKTIĞI DURUMLAR-263
• A. -Genel Olarak-263
• B. -Değişiklik Davasının Ortaya Çıktığı Durumlar-265
• I. -Nafakaya İlişkin Taleplerdeki Durumlar-265
• 1. -Genel Olarak-265
• 2. -Yoksulluk Nafakası (TMK m. 176/III-IV)-266
• 3. -İştirak Nafakası (TMK m. 331)-268
• 4. -Yardım Nafakasına Yönelik Talepler (TMK m. 365/III)-271
• II. -Boşanma Halinde Ortaya Çıkan İrat Şeklinde Maddi Tazminat Taleplerindeki Durum (TMK m. 176/III-IV)-275
• III. -Haksız Fiilden Doğan Bedensel Zararın Sonuçlarını Tayin Etmenin Mümkün Olmadığı Durumlar (TBK m. 75, EBK m. 46/II)-276
• IV. -Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Çerçevesinde Malullük Aylığına İlişkin Davalar-279
• 1. -Genel Olarak Malullük Aylığı ve Aylık Üzerindeki Değişiklik Durumu-279
• 2. -Malullük Aylığındaki Değişikliğin Değişiklik Davası ile Karşılaştırılması-282
• 3. -DEĞİŞİKLİK DAVASINDAKİ USUL HÜKÜMLERİ-285
• A. -Görev-285
• B. -Yetki-286
• C. -Taraflar-291
• D. -Yargılama Giderleri-292
• E. -Değişiklik Davasının Açılma Süresi-294
• I. -Genel Olarak-294
• II. -Türk Hukuku'ndaki Değişiklik Davası Halleri İçin Ortaya Çıkan Süreler-296
• F. -Değişiklik Davasında İspat-299
• I. -İspatın Konusu-299
• 1. -Önemli Hukuki veya Fiili Değişikliğin İspatı-301
• 2. -Önemli Hukuki veya Fiili Değişikliğin Başladığı Zamanın İspatı-305
• II. -İspat Yükü-307
• III. -Değişiklik Davasında Başvurulacak Deliller-308
• G. -Değişiklik Davasında Tarafların Dava Konusu Üzerinde Yaptıkları Anlaşmaların ve Davaya Son Veren Taraf İşlemlerinin Etkisi-311
• I. -Değişiklik Davasında Tarafların Dava Konusu Üzerinde Yaptıkları Anlaşmaların Etkisi-311
• II. -Değişiklik Davasında Davaya Son Veren Taraf İşlemlerinin Etkisi-315
• H. -Değişiklik Hükmü-318
• I. -Değişiklik Davası Sonucunda Verilen Karara Karşı Kanun Yollarına Başvurulması-321
• I. -Genel Olarak-321
• II. -Kanun Yoluna Başvuruda Parasal Sınır-321
• III. -Kanun Yoluna Başvurunun Değişiklik Davası Hükmünün Uygulanmasına Etkisi-323
• IV. -Bölge Adliye Mahkemelerinin Kurulmasından Sonra Değişiklik Davasının Kanun Yoluna Taşınması-326
• 1. -İstinaf-326
• 2. -Temyiz-330
• SONUÇ-333
• KAYNAKÇA-347