Medeniyet Estetiği
Prof. Dr. Ergin ERGÜL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 11
Birinci Bölüm
TEMEL KAVRAMLAR VE ŞAHSİYET ESTETİĞİNDEN
MEDENİYET ESTETİĞİNE
1.1. GENEL OLARAK 15
1.2. MEDENİYET İNSANI OLARAK BİREY VE ŞAHIS 22
1.3. MEDENİYET VE KÜLTÜR KAVRAMLARI 24
1.4. MEDENİYET TÜRLERİ 27
1.4.1. Yaşayan ve Ölü Medeniyetler. 27
1.4.2. Açık ve Kapalı Medeniyetler. 29
1.5. ŞAHSİYET, MEDENİYET VE KENT İLİŞKİSİ . 30
1.5.1. Genel Olarak. 30
1.5.2 Şahsiyet ve Medeniyet . 32
1.4.3. Şahsiyet Estetiği . 35
1.5.4. Medeniyet Şahsiyeti ve Kent İlişkisi . 37
1.5.5. Kent ve Medeniyet İlişkisi. 39
İkinci Bölüm
KADİM MEDENİYETİMİZ VE BAZI TEMEL DEĞERLERİ
2.1. İSLAM MEDENİYETİ 43
2.1.1. Doğuşu, Gelişimi ve İnsanlık Medeniyetindeki Rolü. 43
2.1.2. Batı’ya Etkisi . 49
2.2. MEDENİYETİMİZİN BAZI TEMEL DEĞER VE İLKELERİ 54
2.2.1. İnsan Onuru 54
2.2.2. Eşitlik ve Özgürlük 57
2.2.3. Evrensellik ile Varlığın ve İnsanlığın Birliği 62
2.2.4. İnsan Haklarının Korunması 66
2.2.5. Adalet İlkesi: Hukukun Üstünlüğü ya da Hukuk Devleti . 73
2.2.6. Bilim ve Bilgelik 82
12 İçindekiler
Üçüncü Bölüm
FELSEFİ ESTETİK: FARABİ
3.1. GENEL OLARAK 89
3.2. HAYATI VE ETKİSİ .93
3.3. BAĞDAT: BARIŞ, BİLİM VE FELSEFENİN BAŞKENTİ .101
3.4. FÂRÂBÎ’NİN İDEALİ: ERDEM VE MUTLULUK MEDENİYETİ.103
3.5. BAŞLICA ESERLERİ 106
3.5.1. Erdemli Ülke 107
3.5.2. Siyasi Rejim . 109
3.5.3. Mutluluğun Kazanılması . 110
3.5.4. Mutluluk Yoluna Yöneltme Sanatı 111
3.5.5. Siyaset Felsefesine İlişkin Görüşler . 112
3.5.6. İnanç Toplumu Üzerine. 113
3.5.7. Bilimlerin Sayımı/İhsâ’ü’l-‘Ulûm . 114
3.5.8. Harfler Kitabı. 114
3.6. GÜNÜMÜZE MESAJLARI .114
3.6.1. İlham Kaynağı ve Rol Model Bir Medeniyet Şahsiyeti. 115
3.6.2. Bütüncül Bir Medeniyet Anlayışı. 116
3.6.3. Erdemli Bir Toplum ve Medeniyet 116
3.6.4. Siyasi Etik 118
3.6.5. Erdemli ve Etik Bir Uluslararası İşbirliği. 119
Dördüncü Bölüm
RUH ESTETİĞİ: MEVLÂNA
4.1. YAŞAMI VE DÖNEMİNİN KOŞULLARI.121
4.2. EVRENSELLİĞİ VE GÜNCELLİĞİ 123
4.3. MESNEVİ: ÇAĞLARÜSTÜ BİR İLHAM KAYNAĞI.125
4.4. MEVLÂNA’DAN ETKİLENENLER .131
4.5. KONYA: AŞKIN VE GÖNLÜN BAŞKENTİ 140
4.6. MEVLÂNA’NIN İDEALİ: AKIL VE GÖNÜL MEDENİYETİ.141
4.7. GÜNÜMÜZE MESAJLARI? .144
4.7.1. Medeniyet Krizi. 145
4.7.2. Ruhsal Kriz. 147
4.7.3. Etik Kriz . 148
4.7.4. Adalet ve İnsan Hakları Krizi . 148
4.7.5. Hukukun Üstünlüğü 151
4.7.6. Siyaset Felsefesi Krizi 152
4.7.7. Aydın ve Akademia Krizi 153
4.7.8. Umut Krizi . 153
İçindekiler 13
Beşinci Bölüm
ETİK ESTETİĞİ: SADİ ŞİRAZİ
5.1. SADİ ŞİRAZİ: AHLAK’IN ZİRVESİ. 159
5.2. HAYAT HİKÂYESİ 161
5.3. ESERLERİ 170
5.3.1. Bostan 170
5.3.2. Gülistan 174
5.3.3. Bostan ve Gülistan’ın ortak yönleri 176
5.3.4. Nasihat kitapçıkları. 177
5.3.5. Diğer eserleri 177
5.4. EVRENSELLİĞİ İLE DOĞU VE BATI DÜŞÜNCESİNE ETKİSİ. 179
5.4.1. Doğu ve Türk Düşüncesinde Yeri ve Etkisi 180
5.4.2. Avrupa Düşüncesine Etkisi . 185
5.4.3. Sadi Adında Bir Fransız Cumhurbaşkanı . 189
5.5. ŞİRAZ: ÂLİMLER VE ŞAİRLER BEŞİĞİ BİR KENT 190
5.6. SADİ’NİN İDEALİ: AHLAK VE MERHAMET MEDENİYETİ 191
Altıncı Bölüm
TÜRKÇEMİZ VE ANADOLU İRFANI ESTETİĞİ
YUNUS EMRE. 195
6.1. GENEL OLARAK 195
6.2. HAYATI, EVRENSELLİĞİ VE ETKİSİ 197
6.3. ESERLERİ 202
6.4. ANADOLU: İRFAN ÜLKESİ . 203
6.5. YUNUS’UN MEDENİYET İDEALİ: SEVGİ VE İRFAN MEDENİYETİ . 206
6.6. GÜNÜMÜZE MESAJLARI. 208
6.6.1. Adalet . 209
6.6.2. Sevgi ve Kardeşlik 210
6.6.3. Eşitlik ve Ayrımcılık Yapmama 212
6.6.4. Medeniyetler İttifakı 216
6.6.5. Türkçemizi Alternatif Bir Medeniyet Dili Yapmak 217
YEDİNCİ Bölüm
TOPLUM VE DEVLET ESTETİĞİ: İBN HALDUN
7.1. HAYATI 221
7.2. ETKİSİ VE EVRENSEL BİR BİLİM HAZİNESİ ESERİ . 226
7.3. TOPLUM VE MEDENİYET (UMRAN) KAVRAMI. 231
7.4. KAHİRE: PARLAK BİLGİNLER KENTİ 234
14 İçindekiler
7.5. İBN HALDUN’UN İDEALİ: REFAH VE ADALET MEDENİYETİ236
7.6. İBN HALDUNUN MEDENİYET TEORİSİNİN TEMEL OLGULARI 239
7.7. GÜNÜMÜZE MESAJLARI .241
Sekizinci Bölüm
ŞİİR VE EDEBİYAT ESTETİĞİ: ABDURRAHMAN CÂMÎ
8.1. ABDURRAHMAN CÂMÎ: ŞAİR VE BİLGE MEDENİYET DÜŞÜNÜRLERİNİN
SON HALKASI .249
8.2. HAYAT HİKÂYESİ 250
8.3. ESERLERİ 260
8.3.1. Heft Evreng . 262
8.3.2. Yusuf ve Zuleyha . 262
8.3.3. Hürlere Hediye 263
8.3.4. İyilerin Tespihi. 263
8.3.5. Leyla ve Mecnun. 264
8.3.6. Hıredname-i İskenderi 264
8.3.7. Altın Silsile. 264
8.3.8. Salaman ve Absal 264
8.3.9. Nefahâtü’l-Üns. 265
8.3.10. Dürretü'l-Fâhire 266
8.3.11. Baharistan. 266
8.4. ETKİLERİ.267
8.5. FATİH VE İKİNCİ BAYAZİDLE MEKTUPLAŞMALARI270
8.5.1. Câmî’nin Fatih’e Mektubu 270
8.5.2. II. Bayezid’le Yazışmaları ve Onun İçin Şiirleri. 272
8.6. HERAT: EDEBİYAT VE SANATIN BAŞKENTİ .277
8.7. CAMİ’NİN İDEALİ: İYİ YÖNETİM VE İNSAN HAKLARINA DAYALI BİR
MEDENİYET279
8.8. GÜNÜMÜZE MESAJLARI .283
SONUÇ.285
KAYNAKÇA.289
AKADEMİK MAKALELER, BİLDİRİLER VE KİTAP BÖLÜMLERİ 301