İÇİNDEKİLER ONÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ V ÖNSÖZ . VII KISALTMALARXIX § 1. GİRİŞ VE GENEL HÜKÜMLER1 I. KIYMETLİ EVRAKIN TANIMI VE UNSURLARI 1 A. Senet .1 B. Hak2 C. Hak İle Senedin Kaynaşması.3 II. KIYMETLİ EVRAKIN ÖZELLİKLERİ5 A. Kıymetli Evrak Bir Borç Senedidir .5 B. Kıymetli Evrakın İçerdiği Hak Ekonomik Bir Değer Taşımalı ve Devredilebilir Olmalıdır .5 C. Kıymetli Evrakta Hak ile Senet Arasında Kuvvetli Bir Bağ Vardır5 D. Kıymetli Evrakın Önemi Bazı Türlerinde Soyutluk (Mücerretlik) İlkesi Yürürlüktedir.6 E. Kıymetli Evrak Ağırlaştırılmış Şekil Şartlarına Bağlıdır .9 F. Kıymetli Evrakın Sınırlı Sayıda Olup Olmadığı Sorunu .10 III. KIYMETLİ EVRAKLA İLGİLİ MEVZUAT11 IV. KIYMETLİ EVRAKIN ADİ SENETTEN FARKLARI 12 V. KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI .14 A. İçerdiği Hakkın Türü Açısından .14 1. Alacak Senetleri 14 X 2. Ortaklık Senetleri 14 3. Eşya Hukuku Senetleri .15 B. Hakkın Senetten Önce Var Olup Olmaması Açısından 15 1. Açıklayıcı Kıymetli Evrak15 2. Yaratıcı Kıymetli Evrak 16 C. Temel İlişki İle İlgili Olup Olmaması Açısından.16 1. Sebebe Bağlı (İlli) Olanlar.16 2. Sebebe Bağlı Olmayanlar (Soyut/Mücerret Olanlar) 16 D. Kamu Güvenine Dayanıp Dayanmaması Açısından 17 1. Kamu Güvenine Dayalı Olanlar17 2. Kamu Güvenine Dayalı Olmayanlar.18 E. Yatırım Amacı Taşıyıp Taşımama Açısından 18 1. Yatırım Amacı Taşıyanlar 18 2. Yatırım Amacı Taşımayanlar.20 F. Devir Şekli Açısından.20 1. Nama Yazılı Kıymetli Evrak21 2. Emre Yazılı Kıymetli Evrak.22 3. Hamiline Yazılı Kıymetli Evrak 24 VI. KIYMETLİ EVRAKTA SENET TÜRÜNÜN DEĞİŞMESİ (DÖNÜŞTÜRME, TAHVİL) .25 A. Kanuni Dönüştürme 26 B. İradi Dönüştürme.26 VII. KIYMETLİ EVRAKTA DEFİLER 28 A. Borçlu Savunmaları ve Defi Kavramı .28 B. Kıymetli Evrakta Defi Çeşitleri29 1. Etkisi ve Tarafları Açısından .29 a. Mutlak Defiler 29 b. Nisbi Defiler .29 2. Özellikleri Açısından29 XI a. Senet Metninden Anlaşılan Defiler29 b. Senetteki Bir Taahhüdün Geçersizliğine İlişkin Defiler30 c. Kişisel (Şahsi) Defiler 33 VIII. KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI VE İPTALİ .35 A. Zayi Olma Kavramı ve İptal Davasının Amacı .35 B. İptal Davası Açabilme Şartları.36 1. Senedin zayi olması.36 2. Senetteki hakkın varlığını sürdürmesi .36 3. Zayi sırasında veya ziya ortaya çıktığında hak sahibi olma36 4. Zayi olan senet zilyetliğini yeniden kazanmanın mümkün olmaması 37 C. Nama ve Hamiline Yazılı Senetlerin İptali Usulü.37 D. Emre Yazılı Senetlerin İptal Usulü39 E. Bedelsizlik Nedeniyle İptal Davası ve Ziya Nedeniyle İptal Davasından Farkları 41 § 2. KAMBİYO SENETLERİ (TİCARİ SENETLER) .43 I. Kavram, Türleri, Benzerlik ve Farkları43 II. Kambiyo Senetlerinin Ortak Özellikleri45 III. Kambiyo Senetleri İle Alt Borç İlişkisinin Karşılıklı Durumları (BK. 133) .46 IV. Kambiyo Senetlerinde Ehliyet (TTK. 670)48 V. Kambiyo Senetlerinde İmza (TTK. 756) .49 VI. Kambiyo Senetlerinde Temsil Yetkisi (TTK. 678).51 § 3. POLİÇE 53 I. POLİÇENİN ŞEKİL ŞARTLARI (UNSURLARI).54 A. Poliçe sözcüğü (m. 671/1,a) .54 B. Belirli bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız şartsız havale (m. 671/1,b) 55 C. Ödeyecek kişinin (muhatabın) adı (m. 671/1,c) .56 D. Vade (m. 671/1,d) .57 XII 1. Belirli bir günde.57 2. Düzenlendikten belirli süre sonra 57 3. Görüldüğünde 57 4. Görüldükten belirli süre sonra58 E. Ödeme Yeri (TTK. 671/1,e) 59 F. Lehtar (TTK. 671/1,f) .59 G. Düzenlenme Tarihi ve Yeri (TTK. 671/1,g)60 H. Düzenleyenin İmzası (TTK. 671/1,h) 61 II. ŞEKİL ŞARTLARINA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI .61 A. Mutlak zorunlu kayıtlar.61 B. Alternatif zorunlu kayıtlar .61 C. İhtiyari kayıtlar.62 III. AÇIK (BEYAZ) POLİÇE (TTK.680) .64 IV. İMZALARIN BAĞIMSIZLIĞI İLKESİ (TTK. 677) .66 V. POLİÇEDE KABUL (TTK. 695 vd.) .67 A. Genel Olarak Kabul67 B. Kabulün Şekli ve Niteliği.68 C. Kabul İçin İbraz Süresi ve Yeri .69 1. İbraz süresi.69 2. İbraz Yeri69 D. “Kabul İçin İbraz İhtiyaridir” Kuralı ve İstisnaları70 1. Kabule Arzın İhtiyariliği Kuralı70 2. İstisnalar.70 a) Kabule Arzın Mümkün Olmadığı Durumlar 70 aa) Düzenleyenin kabul için arzı süresiz yasaklamış olması .70 bb) Düzenleyenin kabul için arzı süreli yasaklamış olması .71 cc) Poliçenin görüldüğünde vadeli olması 71 XIII b) Kabule Arzın Zorunlu Olduğu Durumlar .71 aa) Görüldükten belli süre sonra vadeli veya ikametgahlı bir poliçenin olması 71 bb) Kabul için ibrazın düzenleyen tarafından zorunlu kılınması71 cc) Kabul için ibrazın cirantalarca zorunlu kılınması.71 E. Kabule Arzın Sonuçları71 F. Kabul Etmemeden Sorumsuzluk Şartı.72 VI. POLİÇENİN CİROSU.73 A. Cironun Hukuksal Niteliği.73 B. Cironun Tarafları .74 C. Cironun Şekli75 D. Cironun Yapılabileceği Zaman75 E. Cironun Türleri.76 1. Yapılış Şekli Açısından 76 a) Tam Ciro .76 b) Beyaz Ciro 76 2. Yapılış Amacı Açısından 77 a) Temlik Cirosu77 aa) Temlik (devir) işlevi 78 bb) Teşhis (tanıtma) işlevi 78 cc) Teminat (garanti) işlevi .79 b) Tahsil Cirosu.79 c) Rehin Cirosu.81 VII. POLİÇEDE AVAL 82 A. Avalin Niteliği .82 B. Avalin Şekli ve Tarafları 82 C. Avalin Hükümleri 85 D. Avalin Sona Ermesi87 E. Avalin Kefalet ve Garanti Sözleşmelerinden Başlıca Farkları .87 XIV 1. Kefaletten 87 2. Garantiden88 VIII. POLİÇENİN ÖDENMESİ .88 A. Ödeme İçin İbraz 88 1. Süresi 89 2. Yeri90 3. Yöntemi 90 B. Ödeme91 IX. KABUL ETMEME VEYA ÖDEMEME DURUMUNDA SORUMLULUK VE BAŞVURU HAKLARI 93 A. Hamile Karşı Sorumlu Olanlar ve Sorumluluğun Niteliği .93 B. Başvuru Hakkının Kullanılma Şartları .94 1. Maddi Şartlar .94 a) Senedin Ödenmemesi 94 b) Senedin Kabul Edilmemesi 94 c) Ödemenin Tehlikeye Düşmesi .95 2. Şekli Şart (Protesto Çekilmesi) .95 a) Kabul Etmeme Protestosu 96 b) Ödememe Protestosu .97 c) Protesto Şartının İstisnaları 99 aa) Kanuni Muafiyet Halleri 99 aaa) Borçlunun İflası.99 bbb) 30 Günü Geçen Mücbir Sebep99 bb) İradi Muafiyet Halleri.100 aaa) Kabul Etmeme Protestosuna Özgü Haller100 bbb) Her İki Protesto İçin Geçerli Haller.100 C. Başvuru Hakkının Kapsamı .101 1. Hamilin Başvuru Hakkının Kapsamı .101 XV 2. Ödeyen Kişinin Başvuru Hakkının Kapsamı102 D. Başvuru Hakkının Kullanılış Yöntemi ve Retret 102 E. İhbar.104 F. Araya Girme.105 G. Başvuru Hakkının Düşmesi106 H. Zamanaşımı.106 X. BAŞVURU HAKKI DIŞINDA SENET BEDELİNİ TAHSİL OLANAKLARI 107 A. Asıl (Temel) Borç İlişkisine Dayanan Dava Hakkı 108 B. Sebepsiz Zenginleşme Davası.109 C. Karşılığın Geçişi (Devri) .113 § 4. BONO116 I. BONONUN ŞEKİL ŞARTLARI (UNSURLARI)117 A. Bono veya emre yazılı senet sözcükleri (m. 776/1,a) .117 B. Belirli bir bedelin kayıtsız şartsız ödenmesi vaadi (m. 776/1,b)118 C. Vade (m. 776/1,c).118 D. Ödeme Yeri (m. 776/1,d) .119 E. Lehtar (m. 776/1, e).119 F. Düzenlenme günü ve yeri (m. 776/1,f) .119 G. Düzenleyenin imzası (m. 776/1, g) .120 II. ŞEKİL ŞARTLARINA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI .120 A. Mutlak zorunlu kayıtlar.120 B. Alternatif zorunlu kayıtlar .120 C. İhtiyari kayıtlar 121 III. BONOYA UYGULANACAK POLİÇE HÜKÜMLERİ .122 IV. BONODA ZAMANAŞIMI123 XVI § 5. ÇEK.124 I. ÇEKİN, POLİÇE VE BONODAN BAŞLICA FARKLARI 125 II. TÜRK HUKUKUNDA ÇEK DÜZENLEMENİN ÖN ŞARTLARI 127 A. Muhatabın Banka Olabilmesi .127 B. Çek Anlaşmasının Bulunması127 C. Karşılık Bulunması .130 III. ÇEKİN ŞEKİL ŞARTLARI (UNSURLARI)130 A. Çek sözcüğü (m. 780/1,a).131 B. Belirli bir bedelin ödenmesi için kayıtsız ve şartsız havale (m. 780/,b) 131 C. Muhatap (m.780/1,c)132 D. Ödeme yeri (m. 780/1,d) 133 E. Düzenlenme tarihi ve yeri (m. 780/1,e).133 F. Düzenleyenin imzası (m. 780/1,f)136 IV. ŞEKİL ŞARTLARINA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI .136 A. Mutlak zorunlu kayıtlar.136 B. Alternatif zorunlu kayıtlar .138 C. İhtiyari kayıtlar.139 V. ÇEKİN TEMEL BAZI ÖZELLİK VE FARKLILIKLARI 140 A. Çekte Lehtar .140 B. Çekte Vade ve İbraz Süreleri141 C. Çekin Devri .144 D. Çekte Kabul Yasağı ve Muhatabın, Çeke Duyulan Güveni Artırmaya Yönelik Bazı İşlemleri146 1. Çekte Kabul Yasağı.146 2. Muhatabın, Çeke Duyulan Güveni Artırmaya Yönelik Bazı İşlemleri 146 a) Çekte Teyit (Bloke Çek).147 XVII b) Çekin Vizesi 147 c) Garantili Çek (Çek Kartı) .148 d) Banka Çeki 148 VI. ÇEKİN ÖDENMESİ .149 A. Ödeme İçin İbraz ve Önemi.149 B. Çekin Ödenmesi, Ödenmesinin Önlenmesi ve Sahte/Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesinden Dolayı Sorumluluk.151 1. Çekin Ödenmesi151 2. Ödemenin Önlenmesi.154 a) Çekte Cayma .154 b) Çekte Ödemenin Mahkeme Kararı İle Yasaklanması 154 c) Cayma ile Ödemenin Mahkemece Yasaklanması Arasındaki Farklar155 3. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesinden Doğan Sorumluluk .156 VII. ÇEKİN ÖDENMEMESİ NEDENİYLE SORUMLULUK VE BAŞVURU HAKKI158 A. Ödenmeme Halinin Saptanması .158 B. Hukuki Sorumluluk, Başvuru Hakkı ve Zamanaşımı159 C. Muhatap Bankanın Hamile Karşı Hukuki Sorumluluğu .164 1. Karşılıksız Çeklerde Çek Yaprağı Başına Sorumluluk 164 2. Karşılık Olmasına Rağmen Ödememekten Dolayı Sorumluluk 165 D. Çekin Karşılıksızdır İşlemine Tabi Olmasından Dolayı İdari Yaptırım Sorumluluğu (Yasaklama Kararı) .167 1. Genel Olarak .167 2. İdari Yaptırımın Uygulanma Şartları 171 a) Şeklen Tam Bir Çek Bulunması.171 XVIII b) Çekin, İbraz Süresi İçerisinde Muhatap Bankaya İbraz Edilmiş Olması .171 c) Çekin, İbraz Günü Tamamen ya da Kısmen Karşılıksız Çıkması.172 d) Karşılıksızlık Olgusunun Tespit Ettirilmiş Olması 172 e) Hamilin Talepte Bulunması 173 3. Yasaklama Kararının Kaldırılması .173 VIII. ÇEKE DE UYGULANAN POLİÇE HÜKÜMLERİ .174 IX. ÇEKE BENZEYEN BAZI SENETLER174 A. Posta Çeki .175 B. Yolculuk Çeki175 § 6. EK (SORU ve ÇEK ÖRNEKLERİ).176 I. KLASİK SORULAR (80 Adet)176 II. TEST SORULARI (50 Adet).183 III. UYGULAMA SORULARI (25 Adet) .198 IV. ÇEK ÖRNEKLERİ (5 Adet).225 ÖNERİLEN KAYNAKLAR.233
