Ceza Hukuku Genel Hükümler
Prof. Dr. Mehmet Emin ARTUK
Prof. Dr. Ahmet GÖKCEN
Doç. Dr. Mehmet Emin ALŞAHİN
İÇİNDEKİLER
ONDÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 5
ONÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 8
ONİKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 9
ÖNSÖZ 10
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 39
BİRİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKUNA GİRİŞ,
CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI
§1. KAVRAM, SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNA HAKİM İLKELER, CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
CEZA HUKUKU KAVRAMI 45
SUÇ POLİTİKASI, CEZA HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 48
Suç Politikası Kavramı 48
Suç Politikasının Ana İlkeleri 50
A- Hukuk Devleti İlkesi. 50
B- Kusur İlkesi 52
C- Ümanizm İlkesi 53
D- Ceza Hukukunun Son Çare Olması İlkesi 56
CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 57
Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk Arasındaki İlişki 57
Ceza Hukuku ile Kamu Hukukunun Bazı Dalları Arasındaki İlişki 58
Ceza Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Arasındaki İlişki. 59
Ceza Hukuku ile İnfaz Hukuku Arasındaki İlişki 62
Ceza Hukukunun Yakın Bilim Kolları ile İlişkisi 62
§2. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ
CEZA HUKUKUNUN AVRUPA’DAKİ TARİHİ GELİŞİMİ 69
ESKİ CEZA HUKUKU DÖNEMİ 69
Genel Bilgiler 69
Şahsi Öç Usulü 69
A- Genel Bilgiler 69
B- Şahsi Öç Usulünün Sakıncaları 70
C- Şahsi Öç Usulüne Getirilen Sınırlamalar 71
Değerlendirme 73
XVIII. YÜZYIL SONLARINDAN ZAMANIMIZA KADAR OLAN DÖNEM 74
Genel Bilgiler 74
Klasik Okul 75
A- Toplumsal Yarar Kuramı 75
B- Mutlak Adalet Kuramı 80
C- Karma veya Eklektik Kuram 80
Karma Kuramın Önemli İlkeleri 80
Karma Kuramın Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan Eleştiriler 81
Pozitivist Okul 82
A- Pozitivist Okulun Kurucuları 82
B- Pozitivistlere Göre Suçluluğun Nedenleri 84
C- Pozitivistlere Göre Suçluların Sınıflandırılması ve Haklarında Uygulanan Önlemler 85
Genel Bilgiler 85
Suçluların Sınıflandırılması 86
aa- Doğuştan Suçlular 87
bb- Akıl Hastası Suçlular 88
cc- İtiyadi Suçlular 88
dd- Tesadüfi Suçlular 89
ee- İhtirasi Suçlular 90
D- Pozitivist Okulun Temel Özellikleri 90
E- Pozitivist Okulun Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan Eleştiriler 91
F- Pozitivist Okulun Karma Kuramdan Farkları 94
Ceza Hukuku Milletlerarası Birliği 94
İtalyan Üçüncü Okulu 98
Hukuk Tekniği Okulu 100
Çağdaş Toplumsal Savunma Kuramları 100
A- Genel Bilgiler 100
B- Filippo Gramatica 102
C- Marc Ancel 104
CEZA HUKUKUNUN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ 106
Genel Bilgiler 106
İslamiyet’ten Önceki Dönemde Ceza Hukuku 106
İslamiyet’ten Sonraki Dönemde Ceza Hukuku 107
A- İslam Ceza Hukuku 107
Allah’ın Haklarına Karşı İşlenen Suçlar 107
aa- Hırsızlık 108
bb- Zina 110
cc- Şarap İçme 111
dd- Kazif veya Zina İftirası 111
ee- Yol Kesme 112
ff- Bir Müslüman’ın Dinini Terk Etmesi Yahut Başka Bir Dine
Girmesi 113
gg- Devlete Karşı İsyan 113
Kulun Haklarına Karşı İşlenen Suçlar 114
aa- Adam Öldürme ve Çeşitleri 114
aaa- Kasten Adam Öldürme 114
bbb- Kasıt Benzeriyle Öldürme 115
ccc- Hataen Öldürme 116
ddd- Hataya Benzer Bir Fiil ile Öldürme 116
eee- Sebep Olmak Suretiyle Öldürme 117
bb- Yaralama 117
Taziren Cezalandırılan Fiiller 118
B- Osmanlı Devletinde Ceza Hukuku 119
Tanzimattan Önceki Dönem 119
Tanzimattan Sonraki Dönem. 120
aa- 1256 (1840) Tarihli Ceza Kanunnamesi 121
bb- 1267 (1851) Tarihli “Kanunu Cedit” 124
cc- 1274 (1858) Tarihli “Ceza Kanuname-i Hümayunu” 131
Cumhuriyet Dönemi Ceza Hukuku 134
A- 1926 Tarihli Türk Ceza Kanununun Hazırlanışı 134
B- 26.09.2004 tarih ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Kabulüne Kadar
Yapılan Çalışmalar 137
§3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI, SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ VE KAYNAKLARIN YORUMU
CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 143
Genel Bilgiler 143
Ceza Hukukunun Doğrudan Kaynakları 144
A- Anayasa 144
B- Kanun 145
Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi 148
İlkenin Batıda Tarihi Gelişimi 150
Türk Hukukunda İlkenin Tarihi Gelişimi 152
Türk Ceza Kanunu’nda Suçta ve Cezada Kanunilik Prensibi 153
Kanunilik İlkesine Yapılan Eleştiriler 155
Kanunilik İlkesine Yönelik Eleştirilere Verilen Yanıtlar 156
Yürütmenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç İhdası Sorunu 157
Kıyas Yasağı 162
ı- Kanunilik İlkesinin Sonuçları 165
aa- Kanunkoyucu Bakımından Sonuçları 165
bb- Hakim Bakımından Sonuçları 166
j- Türk Ceza Kanunu ile Özel Yasalar Arasındaki İlişki 166
C- Uluslararası Antlaşmalar 170
Ceza Hukukunun Dolayısıyla Kaynakları 174
A- Ahlak Kuralları 174
Ahlaka Aykırı Fiillerle Suçların Aynı Olduğu Görüşü 174
Suçların Ahlaka Aykırı Fiillerin En Önemlileri Olduğu Görüşü 175
Ceza Hukuku ve Ahlak Kurallarının Ortak ve Ayrı Sahalarının
Bulunduğunu Kabul Eden Görüş 176
B- Örf ve Adet (Gelenek) 178
C- Siyasal ve Toplumsal Akımlar 179
D- Din 180
E- Mahkeme İçtihatları 180
F- Doktrin (Öğreti) 181
CEZA HUKUKUNDA YORUM 183
Genel Bilgiler 183
Yorum Araçları 184
A- Gramatik Araç (Lâfzi Yorum) 184
B- Hazırlık Çalışmaları 185
C- Kanunun Sistematiği 186
D- Mantık Kuralları 187
E- Sosyolojik Gerçekler 187
F- Karşılaştırmalı Hukuk 188
G- Hukukun Genel İlkeleri 188
Yorum Çeşitleri 189
A- Yapan Organa Göre Yorum Çeşitleri 189
Yasama Yorumu 189
Yargı Yorumu 190
Doktrin Yorumu 191
B- Niteliği Bakımından Yorum Çeşitleri 192
Amaca Göre Yorum. 192
Düzeltici Yorum 193
Daraltıcı Yorum 193
Genişletici Yorum 194
Kıyas ve Genişletici Yorumdan Farkı 194
§4. CEZA HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
CEZA YASALARININ YAPILMASI, YÜRÜRLÜK BAŞLANGICI, YAYINI VE İLANI 197
CEZA YASALARININ YÜRÜRLÜK SÜRELERİ 198
Sürekli Yasalar 198
A- Yürürlükten Açık Olarak Kaldırma 198
B- Yürürlükten Dolaylı Olarak Kaldırma 198
Süreli Yasalar 199
Geçici (İstisnai) Yasalar 199
CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMAMALARI, LEHE YASANIN
GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMASI 200
Tarihçe 200
Gerekçeler 203
LEHDE OLAN CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜMESİ VE BUNLARIN TESPİTİ 204
LEHDE OLAN YASANIN ETKİ ALANI 210
SUÇUN İŞLENDİĞİ ZAMAN 212
CEZALARIN İNFAZ REJİMİNE, GÜVENLİK TEDBİRLERİNE, CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNA VE ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN YASALARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 215
Cezaların İnfaz Rejimine İlişkin Yasalar 215
Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Yasalar 216
Ceza Muhakemesi Hukukuna İlişkin Yasalar 218
A- “Derhal Uygulama” Prensibi 218
B- “Derhal Uygulama” Kuralının Sonuçları 218
İşlemlerin Yürürlükteki Yasaya Göre Yapılması 218
Eski Yasaya Göre Yapılmış İşlemlerin Yürürlükteki Yeni Yasanın
Varlığına Rağmen Geçerliliğini Koruması 219
Eski Yasaya Göre Henüz Yapılmamış İşlemlerin Bundan Böyle Artık
Yeni Yasaya Göre Yapılması 219
Yeni Yasanın Sanığın Lehinde veya Aleyhinde Olmasına Bakılmadan Uygulanması 220
C- Derhal Uygulama Kuralının İstisnası 221
Zamanaşımına İlişkin Yasalar 222
SÜRELİ, GEÇİCİ VEYA İSTİSNAİ YASALARIN ZAMAN BAKIMINDAN
UYGULANMASI 223
§5. CEZA HUKUKU KURALLARININ KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
GENEL BİLGİLER 227
İÇ HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR 227
Cumhurbaşkanı 227
A- İç Hukuk 227
B- Milletlerarası Hukuk 229
Genel Bilgiler 229
Kişi Dokunulmazlığı 229
Yargı Muaflığı 229
Vergi Muaflığı 230
Parlamenter Muafiyetler 231
A- Genel Bilgiler 231
B- Tarihçe 231
C- Yasama Sorumsuzluğu 235
Genel Bilgiler 235
Yasama Sorumsuzluğunun Şartları 235
Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 236
D- Yasama Dokunulmazlığı 239
Genel Bilgiler 239
Yasama Dokunulmazlığının İstisnaları. 240
Yasama Dokunulmazlığının Sona Ermesi 242
MİLLETLERARASI HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR 243
Diplomasi Dokunulmazlığı 243
A- Genel Bilgiler 243
B- Kişi Dokunulmazlığı 244
C- Haberleşme Dokunulmazlığı 245
D- Arşivlerin Dokunulmazlığı 245
E- Konut Dokunulmazlığı 246
F- Elçilik Binalarının Dokunulmazlığı 246
Diplomasi Bağışıklığı (Muafiyeti) 246
A- Yargı Bağışıklığı 246
B- Vergi Bağışıklığı 247
C- Gümrük Bağışıklığı 247
Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı 247
A- Genel Bilgiler 247
B- NATO Kuvvetleri Sözleşmesine Göre Gönderen ve Kabul Eden
Devletlerin Yargı Yetkileri 249
Kesin Yargı Yetkisi 250
aa- Gönderen Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m. VII/2- a) 250
bb- Kabul Eden Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m.VII/ 2-b) 251
Gönderen ve Kabul Eden Devletlerin Yargı Yetkilerini Öncelikle Kullanacakları Haller 251
aa- Gönderen Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip Olduğu
Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m.VII/3 (a)/i, ii) 251
aaa- Suçun, Münhasıran Gönderen Devletin Malına veya Emniyetine veya Münhasıran Bu Devletin Kuvveti veya Sivil Unsuru veya Mensubunun veya Bir Yakınının Şahsına veya
Malına Karşı İşlenmiş Olması (m. VII / 3- a/i) 251
bbb- Suçun Resmi Görevin İfası Dolayısıyla veya Resmi Görev
Sırasında İşlenmiş Olması (m. VII/3- a/ii) 252
bb- Kabul Eden Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip Olduğu
Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m. VII/3-b) 253
İKİNCİ BÖLÜM
SUÇ TEORİSİ (SUÇ KAVRAMI, SUÇUN UNSURLARI, KUSURLULUK, CEZA HUKUKUNDA HATA, SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER, SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ)
§1. SUÇ VE UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
SUÇ KAVRAMI 257
SUÇUN UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 260
SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER 262
Klasik Suç Kavramı ve İlli Hareket Teorisi
(v. Liszt, 1851-1919; Beling, 1866-1932) 262
Neo-Klasik Suç Kavramı (Mezger, 1883-1962) 263
Amaççı Hareket Teorisi (Welzel, 1904-1977) 265
Teleolojik Teori (Sentezci Yaklaşım, Gallas, Jescheck, Roxin) 266
Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi, Lehre von den
Negativen Tatbestandsmerkmalen, Lehre vom Gesamtunrechtstatbestand) 267
Unsurların Ayrımı 268
A- Genel Bilgiler 268
B- İki Unsur Taraftarları 269
C- Üç Unsur Taraftarları 271
D- Dört Unsur Taraftarları 276
E- Beş Unsur Taraftarları 280
F- Kanaatimiz 282
§2. SUÇUN UNSURLARI
TİPİKLİK 285
Kavram 285
Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 287
Tipiklik ve İşlenemez Suç 288
Dar ve Geniş Anlamda Tipiklik 289
TİPİKLİKTEKİ UNSURLARIN SINIFLANDIRILMASI 290
Yazılı Olan ve Yazılı Olmayan Tipiklik Unsurları 290
Deskriptif ve Normatif Tipiklik Unsurları 291
Fiile ve Faile İlişkin Tipiklik Unsurları (Nitelikli Unsurlar) 293
Tipikliğin Maddi (Objektif) ve Manevi (Sübjektif) Unsurları 293
MADDİ UNSURLAR (TİPİKLİĞİN OBJEKTİF UNSURLARI) 295
Fiil 295
A- Kavram. 295
B- Fiilin Ceza Hukukundaki Fonksiyonu 297
C- Fiilin Sınırlayıcı Fonksiyonu 298
Fiil Yeteneği-Kusur Yeteneği Ayırımı 298
Mutlak Kuvvet (Cebir) Etkisi Altındaki Davranışlar 298
Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altındaki Davranışlar 299
Mücbir Sebep 299
Refleks Hareketler 300
Affekt Hareketler ile Yarı Otomatik Davranışlar 301
Şuurun Tamamen Kaybolduğu Sırada Gerçekleştirilen Davranışlar. 301
Hayvanlardan Kaynaklanan Davranışlar 302
ı- Tüzel Kişilerin Durumu 302
D- Fiil Teorileri 303
Ontolojik Teoriler 303
aa- Doğal (İlli) Hareket Teorisi (Kausale Handlungslehre) 304
bb- Amaççı (Gai-Final) Hareket Teorisi (Finale Handlungslehre) 307
cc- Sosyal Hareket Teorisi (Die soziale Handlungslehre) 312
Normativist Teori 314
Fiil Teorileri İle İlgili Kanaatimiz 314
E- Fiilin Niteliğine Göre Suçların Tasnifi 317
Hareketin Sayısına Göre Tasnif 317
aa- Tek Hareketli Suçlar 317
bb- Birden Fazla Hareketli Suçlar 317
aaa- Birleşmiş Hareketli Suçlar 317
bbb- Bölünebilen veya Kesintili Suçlar 318
ccc- Seçimlik Hareketli Suçlar 319
ddd- İtiyadi Suçlar 319
Hareketin Şekline Göre Tasnif 320
aa- İcrai ve İhmali Suçlar 320
bb- İhmal Suretiyle İcra Suçları yahut Garantörsel İhmali Suçlar 322
Hareketin Önemine Göre Tasnif: Serbest Hareketli- Bağlı Hareketli
Suçlar 328
Fiilin İcrasının Devam Edip Etmemesine Göre Tasnif: Ani Suç -
Mütemadi Suç 328
Netice 331
A- Genel Bilgiler 331
B- Neticeye Göre Suçların Tasnifi 332
Sırf Hareket Suçları-Neticeli Suçlar 333
Kalkışma Suçları 334
İlliyet (Nedensellik) Bağı 334
A- Genel Bilgiler 334
B- İlliyet Bağı ile İlgili Teoriler 337
Şart Teorisi 337
Etkin Sebep Teorisi 340
Uygun Sebep Teorisi (Adäquanztheorie, Théorie de la causalité adéquate) 342
Hukuki Önem Teorisi (Relevanztheorie) 346
C- İlliyet Bağına İlişkin Özel Durumlar 347
Alternatif (İkili-Seçimlik) İlliyet 347
Kümülatif İlliyet 349
İlliyetin Atipik Gelişimi 349
Varsayılan İlliyet 350
Öne Geçen İlliyet 351
Toplu Kararlarda İlliyet (Kausalität bei Gremienentscheidungen) 351
D- Objektif İsnadiyet Teorisi 352
Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağı Olmalıdır 353
Netice Failin Eseri Olmalı ve Failin Nedensellik Bağı Üzerinde
Hakimiyeti Bulunmalıdır 353
Davranış Hukuken Tasvip Edilmeyen ve İzin Verilen Riski Aşan Bir
Tehlike Oluşturmalı ve Bu Tehlike Neticeye Yansımalıdır 358
Netice, İhlal Edilen Normun Koruma Alanı İçinde Olmalıdır 358
Fail 359
A- Genel Bilgiler 359
B- Gerçek Özgü Suçlar (echten Sonderdelikten) 360
C- Görünüşte Özgü Suçlar (Unechten Sonderdelikten) 360
D- Bizzat İşlenebilen Suçlar (Doğrudan Tek Başına İşlenebilen Suçlar,
eigenhändige Delikte) 361
E- Tüzel Kişilerin Suç Faili Olup Olamayacakları Sorunu 362
Genel Bilgiler 362
Tüzel Kişinin Esasını Açıklayan Teoriler 363
aa- Farazilik (Fiksiyon) Teorisi 364
bb- Hakikilik (Gerçeklik) Teorisi 365
cc- Karma Teori 366
Mukayeseli Hukuk 366
Türk Hukuku 367
Mağdur 372
Suçun Konusu 374
Suçun Nitelikli Unsurları 380
A- Fiille İlgili Nitelikli Unsurlar 381
Fiilin İşleniş Tarzıyla İlgili Olanlar 381
Fiilin İşlendiği Zaman ve Yerle İlgili Olanlar 381
B- Fail ve Mağdurla İlgili Nitelikli Unsurlar 382
Failin Vasfı ile İlgili Olanlar 382
Mağdurun Vasfı ile İlgili Olanlar 382
Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Unsurlar 382
C- Suçun Konusu ile İlgili Nitelikli Unsurlar 382
MANEVİ UNSURLAR (TİPİKLİĞİN SÜBJEKTİF UNSURLARI) 383
Genel Açıklamalar 383
A- Manevi Unsur - Kusurluluk Ayrımı 383
B- Kast ve Taksir 386
Kast 387
A- Kavram. 387
B- Kastı Açıklayan Teoriler 389
Tasavvur Teorisi 389
İrade Teorisi 390
Bilinç ve İrade Teorisi (Karma Teori) 391
C- Kastın Unsurları 392
Bilme Unsuru 392
İsteme Unsuru 396
aa- Doğrudan Kast 397
aaa- Birinci Dereceden Doğrudan Kast 397
bbb- İkinci Dereceden Doğrudan Kast 398
bb- Olası Kast. 399
D- Kastın Aranacağı Zaman 407
E- Kastın Çeşitleri 410
Genel Kast - Özel Kast 410
Doğrudan Kast - Olası Kast 411
Ani Kast - Tasarlama (Taammüt) Kastı 411
Weber Kastı 415
Alternatif Kast-Kümülatif Kast 417
Taksir 418
A- Genel Bilgiler 418
B- Tarihi Gelişim 422
Genel Bilgiler ve Avrupa’daki Tarihi Süreç 422
Türk Hukuku’nda Taksirden Doğan Ceza Sorumluluğunun Tarihçesi 423
C- Taksir Teorileri 424
Genel Bilgiler 424
Etkin Sebep Teorisi 424
Öngörebilme Teorisi 425
Öngörebilme ve Önleyebilme Teorisi. 428
Hata (Yanılma) Teorisi 429
Değerlendirme 429
D- Kast - Taksir Ayrımı 430
E- Taksirli Suçun Unsurları 431
Genel Bilgiler 431
Taksirli Suçun Tipikliği 433
aa- Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış, Bu
Yükümlülüğün Kaynağı, Objektif Niteliği, Aidiyeti 433
aaa- Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış 433
bbb- Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Kaynağı 433
ccc- Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Objektif Niteliği ve Aidiyeti 435
ddd- Birden Fazla Kişinin Katıldığı Faaliyetlerde Şahısların
Dikkat ve Özen Yükümlülüklerinin Tespiti 435
bb- Neticenin Gerçekleşmesi, Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet 441
aaa- Neticenin Gerçekleşmesi 441
bbb- Nedensellik Bağı 441
ccc- Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği 442
aaaa. Davranışın İzin Verilen Riski Aşan Bir Tehlike
Oluşturması ve Bu Tehlikenin Neticeye Yansıması. 442
bbbb. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği 443
cccc. Yükümlülüğe Aykırılık Bağının Varlığı 444
dddd. Neticenin İhlal Edilen Normun Koruma Alanı
İçinde Bulunması 445
eeee. Güven İlkesi 445
ffff. Mağdur veya Üçüncü Kişinin Eklenen Davranışının Objektif İsnadiyete Etkisi 447
Taksirli Suçun Hukuka Aykırılığı 451
F- Taksirli Suçlarda Kusur 451
G- Bilinçli Taksir 454
H- Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep 459
Genel Bilgiler 459
Şahsi Cezasızlık Sebebi 459
Cezadan İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep 464
Saik (Amaç) 464
Kast-Taksir Kombinasyonu: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç 466
A- Genel Bilgiler 466
B- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı 470
C- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Nedensellik Bağı 472
D- Ağır veya Başka Netice Bakımından En Azından Taksirle Hareket Etme Koşulu 473
HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 476
Genel Bilgiler 476
Hukuka Uygunluk Sebepleri ve Bunların Sistemleştirilmeleri 480
A- Kanun Hükmünü Yerine Getirme (m. 24/1) 483
B- Hukuka Uygun Emrin İfası (m.24/2) 487
C- Meşru Savunma (m. 25/1) 489
Genel Bilgiler 489
Tarihi Gelişim 491
aa- Meşru Savunmanın Batıda Gelişim Süreci 491
bb- Türk Hukukunda Meşru Savunmanın Gelişim Süreci 492
Mukayeseli Hukukta Meşru Savunma 493
Meşru Savunmanın Şartları 494
aa- Saldırıya İlişkin Şartlar 495
aaa- Bir Saldırının Bulunması 495
bbb- Saldırının Haksızlığı 497
ccc- Saldırının Bir Hakka Yönelmiş Olması 498
ddd- Saldırının Halen Mevcut Olması 500
bb- Savunmaya İlişkin Şartlar 503
aaa- Savunmada Zorunluluk Olması 503
bbb- Savunmanın Saldırıya ve Saldırana Karşı Yapılması 506
ccc- Savunmanın Tecavüz ile Orantılı Olması 506
D- Hakkın Kullanılması (m. 26/1) 510
Düşünce Hürriyeti 513
aa- Genel Bilgiler 513
bb- Düşünce Hürriyeti Kavramı ve Kapsamı 514
aaa- Haber Alma ve Öğrenme Hürriyeti 515
bbb- Kanaat Hürriyeti 516
ccc- Düşünceyi Açıklama Hürriyeti 517
cc- Düşünce Hürriyetinin Sınırlandırılması, Sınırlandırma Sebepleri
ve Sınırlandırma Kriterleri 518
İhbar ve Şikayet Hakkı. 524
Savunma Dokunulmazlığı 524
Tıbbi Müdahaleler 527
Organ ve Doku Nakilleri 532
aa- Genel Bilgiler 532
bb- Yaşayan Vericiden Organ veya Doku Alınması 534
cc- Ölüden Organ veya Doku Alınması 537
Tedip Hakkı 540
Spor Hareketleri 541
E- İlgilinin Rızası (m. 26/2) 542
Genel Bilgiler 542
Şartları 545
aa- Kişinin Suçun Konusu Üzerinde Serbestçe Tasarruf Hakkına
Sahip Olması 546
bb- Rızaya Ehliyet 550
cc- Rızanın Açıklanması 551
Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması 552
A. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması (m.27/1) 552
B- Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan, Korku veya
Telaş Nedeniyle Aşılması (m.27/2) 558
§3. KUSURLULUK, KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER
I- GENEL BİLGİLER 563
KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER 567
Hukuka Aykırı, Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi (m. 24/3-4) 568
Zorunluluk Hali (m. 25/2) 572
A- Genel Bilgiler 572
B- Tehlikeye İlişkin Şartlar 575
Ağır Bir Tehlikenin Varlığı 575
Tehlikenin “Muhakkak” Olması 577
Tehlikenin Kişinin Kendisine veya Başkasının Hakkına Yönelik Olması 578
Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemesi 579
C- Korunmaya İlişkin Şartlar 580
Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkanının Bulunmaması 580
Zorunluluk Halinde İşlenen Fiil ile Tehlike Arasında Oran Bulunması 581
Tehlikeye Göğüs Germe Mükellefiyetinin Bulunmaması 581
D- Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 582
Cebir 583
Korkutma ve Tehdit 586
Haksız Tahrik 587
A- Genel Bilgiler 587
B- Haksız Tahrikin Hukuki Esası 589
C- Haksız Tahrikin Çeşitleri 599
Genel - Özel Haksız Tahrik 599
Basit (Adi) Tahrik - Ağır (Mevsuf) Tahrik 599
D- Haksız Tahrik ve Diğer Haller 601
Haksız Tahrik - Tasarlama (Taammüt) 601
Haksız Tahrik - Kan Gütme Saiki. 602
Haksız Tahrik - Töre Saiki 603
Haksız Tahrik - Taksirli Suçlar 606
Haksız Tahrik - Meşru Savunma 607
Haksız Tahrik - Takdiri Hafifletici Sebepler 608
E- Haksız Tahrikin Şartları 590
Tahriki Teşkil Eden Bir Fiil Gerçekleşmiş Bulunmalıdır 590
Fiil Haksız Olmalıdır 592
Haksız Fiil Sonucunda Failde “Hiddet veya Şiddetli Elem” Ortaya
Çıkmış Olmalıdır 595
Suç “Hiddet veya Şiddetli Elemin” Etkisi Altında İşlenmiş Olmalıdır 596
Yaş Küçüklüğü 609
A- Genel Bilgiler 609
B- Türk Hukukunda Yaş Küçüklüğünün Kusur Yeteneğine Etkisi 610
On İki Yaşını Bitirmemiş Olanlar 612
On İki Yaşını Bitirip On Beş Yaşını Bitirmemiş Olanlar 614
On Beş Yaşını Bitirip On Sekiz Yaşını Bitirmemiş Olanlar 616
C- Yaş Tespiti 616
D- Yaş Küçüklüğünün Ceza Muhakemesi Yönünden Arz Ettiği Özellikler 618
E- Yaş Küçüklüğünün Yaptırım Sistemi Yönünden Arz Ettiği Özellikler 620
F- Yaş Küçüklüğünün Kabahatler Yönünden Arz Ettiği Özellikler 621
Akıl Hastalığı 621
A- Genel Açıklamalar 621
B- Biyolojik Sistem 622
C- Psikolojik Sistem 622
D- Karma Sistem 622
E- TCK’nın Benimsediği Sistem 623
Sağır Dilsizlik 625
Geçici Nedenler 627
Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Olma 630
A- Genel Açıklamalar 630
B- İrade Dışı Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 630
C- İradi Olarak Alınan Alkol veya Uyuşturucu Madde 631
D- Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı 631
§4. CEZA HUKUKUNDA HATA
GENEL AÇIKLAMALAR 633
KASTI KALDIRAN HATA HALLERİ 634
Suçun Maddi Unsurlarında Hata (m.30/1) 634
Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata (m.30/2) 643
Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata (m.30/3). 647
KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HATA HALLERİ 651
Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Şartlarında Hata (m.30/3) 651
Haksızlık Yanılgısı (m. 30/4) 654
§5. UNSURLARIN DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER
ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEPLERİ 659
Genel Açıklamalar 659
Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar 660
CEZAYI KALDIRAN VEYA AZALTAN ŞAHSİ SEBEP OLARAK ETKİN PİŞMANLIK
HALLERİ 662
OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTLARI 664
Genel Açıklamalar 664
Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar 669
§6. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
GENEL BİLGİLER 671
TEŞEBBÜS 672
Kavram ve Türk Ceza Kanununun Düzenlemesi 672
Teşebbüs Halinde Kalan Suçun Cezalandırılmasının Sebepleri ve
Teşebbüsün Hukuki Niteliği 677
Teşebbüsün Şartları 679
A- Kasten İka Edilebilen Bir Suçun İşlenmek İstenmesi 679
B- Gerçekleştirilen Fiilin İcra Hareketi Niteliğinde Olması 682
Genel Bilgiler 682
Hazırlık Hareketlerinin Cezalandırılmamasının Sebepleri 683
Hazırlık Hareketleriyle İcra Hareketlerinin Birbirinden Ayrılması 684
aa- Genel Açıklamalar 684
aaa- Sübjektif Teoriler 685
aaaa- Açıkça Ortaya Çıkan Suç Kastı Teorisi 685
bbbb- Failin Planına Dayanan Sübjektif Teori 686
bbb- Objektif Teoriler 686
aaaa- Kronolojik Teori 686
bbbb- Şekli ve Maddi Objektif Teori 686
cccc- Tek Anlamlı Hareket Teorisi 688
ccc- Karma Teoriler 689
bb- Hazırlık Hareketleri İle İcra Hareketlerinin Birbirinden
Ayrılmasına İlişkin Özel Durumlar 692
C- Fiilin Elverişli Olması 694
D- Neticeli Suçun veya İcra Hareketleri Kısımlara Bölünebilen Sırf Hareket
Suçunun Bulunması 696
E- Elde olmayan sebeplerle icra hareketlerin tamamlanamamış veya tamamlanmış olmakla birlikte neticenin gerçekleşememiş olması 696
Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 701
A- Gönüllü Vazgeçme 701
Sübjektif Teoriler 703
Objektif Teoriler. 703
Suç Politikası Teorileri 704
B- Etkin Pişmanlık 710
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs 710
Teşebbüse Elverişli Olmayan Suçlar 712
7 - İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs) 714
İŞTİRAK 717
Genel Bilgiler, Eski ve Yeni TCK’daki Düzenlemeler 717
Suça İştirakin Hukuki Esası 721
Suça İştirakin Cezalandırılması Konusunda Sistemler 722
İştirak Şekilleri ve Bağlılık Kuralı 723
A- Faillik 724
Genel Bilgiler 724
Müstakil Faillik 725
Müşterek Faillik (m.37/1) 726
aa- Şartları 728
aaa- Birden Çok Failin, Fiilin İcrasında Müşterek Hakimiyet Kurması 728
bbb- Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 732
bb- Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 734
cc- İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 736
dd- Taksirli Suçlar ve Müşterek Faillik 736
Dolaylı Faillik 736
B- Şeriklik 739
a- Azmettirme 739
aa- Genel Bilgiler ve Benzer Kavramlardan Farkı 739
bb- Azmettirme ve Manevi Yardım Etme 740
cc- Azmettirme ve Dolaylı Faillik 741
dd- Azmettirme ve Suç İşlemeye Tahrik 741
ee- Azmettirmenin Cezalandırılmasının Şartları 742
aaa- Suç İşleme Hususunda Karar Vermemiş Olan Kişiye Belli
Bir Suçun İşlenmesine Karar Verdirilmesi 742
bbb- Azmettirilenin Kasten, Hukuka Aykırı ve En Azından
Teşebbüs Aşamasında Kalmış Bir Fiil İşlemesi 744
ff- İhmali ve Özgü Suçlarda Azmettirme 747
gg- Azmettirenin Cezalandırılması 748
b- Yardım Etme 750
aa- Maddi Yardım Etme. 752
aaa- Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araçları Temin Etmek 752
bbb- Suçun İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında
Maddî Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak 754
bb- Manevi Yardım Etme 758
aaa- Suç İşlemeye Teşvik 759
bbb- Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek 759
ccc- Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı Vaad Etmek 759
ddd- Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek 760
C- Bağlılık Kuralı 760
Şartları 761
aa- Kasten ve Hukuka Aykırı İşlenmiş Bir Fiilin Varlığı 761
bb- Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Varmış Olması 762
Nitelikli Hallerin Suç Ortaklarına Sirayeti 763
İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme (m.41) 766
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda İştirak 769
Kışkırtıcı Ajan ve Gizli Soruşturmacı 769
Yığınların Etkisiyle İşlenen Suçlar 773
A- Genel Açıklamalar 773
B- Yığınların Cezai Sorumluluğu 774
Sistemler 774
765 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Sistemi 776
Çok Failli Suçlar 776
Kabahate İştirak 779
SUÇLARIN İÇTİMAI 717
Suçların İçtimaı Konusunda Genel Bilgiler, Görünüşte İçtima. 780
Bileşik Suç 783
Zincirleme Suç 789
A- Genel Bilgiler 789
B- Zincirleme Suçun Şartları 790
a- Aynı Suçun Değişik Zamanlarda Birden Çok İşlenmesi 790
Birden Fazla Suçun Bir Suç İşleme Kararıyla İşlenmesi 796
Suçun Aynı Kişiye Karşı İşlenmiş Olması 798
C- Zincirleme Suçta Müeyyide 799
Fikri İçtima 801
A- Genel Bilgiler 801
B- Fikri İçtimaın Hukuki Esası ve Şartları 803
Fiilin Tek Olması 803
Birden Fazla Suçun Oluşmasına Sebebiyet Verme 811
aa- Aynı Neviden Fikri İçtima (m. 43/2) 811
bb- Farklı Neviden Fikri İçtima (m. 44) 814
C- Fikri İçtimaı Kabulün Sonuçları 818
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YAPTIRIM TEORİSİ
§1. CEZA KAVRAMI, CEZANIN AMACI, NİTELİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ
CEZA KAVRAMI 823
CEZANIN AMACI 824
Mutlak Ceza Teorileri 825
A- Genel Açıklamalar 825
B- Kefaret Teorisi 825
C- Adalet Teorisi 825
D- Teorinin Eleştirisi 826
Nisbi Ceza Teorileri 827
A- Genel Açıklamalar 827
B- Genel Önleme Teorisi 827
C- Özel Önleme Teorisi 828
D- Teorinin Eleştirisi 828
Karma Teoriler 829
TCK’nın Benimsediği Sistem 829
CEZANIN NİTELİKLERİ 830
CEZANIN ÇEŞİTLERİ 833
§2. HAPİS CEZASI
HAPİS CEZASININ TARİHİ GELİŞİMİ 835
Batı Hukuku 835
Türk Hukuku 837
HAPİS CEZASININ İNFAZ SİSTEMLERİ 837
Müşterek Hapis (Topluluk) Sistemi 837
Hücre (Pennsylvania) Sistemi. 839
Karma (Auburn) Sistemi 842
İrlanda Sistemi (Dereceli Sistem) 843
Yeni Sistem 847
HAPİS CEZASININ LEH VE ALEYHİNDEKİ DÜŞÜNCELER 848
Hapis Cezasının Lehindeki Düşünceler 848
Hapis Cezasının Aleyhindeki Düşünceler 849
HAPİS CEZASININ ÇEŞİTLERİ 850
Genel Bilgiler 850
Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 850
Müebbet Hapis Cezası 852
Süreli Hapis Cezası 852
A- Kısa Süreli Hapis Cezası 853
Genel Bilgiler 853
Kısa Süreli Hapis Cezasının Adli Para Cezasına veya Tedbirlerden
Birine Çevrilmesi 854
aa- Genel Bilgiler 854
bb- Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları 856
cc- Seçenek Yaptırımlar 858
aaa- Adli para cezasına çevirme 858
bbb- Tedbire çevirme 860
aaaa- Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin
suretiyle tamamen giderilmesi (TCK. m.50/1-b) 860
bbbb- En az iki yıl süreyle, bir eğitim kurumuna devam
etme (TCK. m.50/1-c) 861
cccc- Belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma (TCK. m. 50/1-d) 861
dddd- Ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma (TCK.
m.50/1-e) 862
eeee- Gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırma 863
(TCK. m.50/1-f) 863
dd- Adli para cezası ya da tedbire çevirmenin sonuçları 864
ee- Çevrilen ceza veya tedbire uymamanın yaptırımı 864
Kısa Süreli Hapis Cezasının Özel İnfaz Usulleri 865
aa- Cezanın Hafta Sonunda İnfazı 865
bb- Cezanın Geceleri İnfazı 865
cc- Hükümlünün Konutunda Cezasının İnfazı 866
dd- Cezanın Özel İnfaz Şekline Uyulmamasının Yaptırımı 866
CEZALARIN İNFAZI 866
Hapis Cezasının İnfazına Başlanması 866
A- Genel Açıklamalar 866
B- Hükümlülerin Kuruma Kabulü 868
C- Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi 870
Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 871
Hükümlülerin Kişilerle Görüşmesi ve Dışarıyla Haberleşmesi 872
İzin 874
Ödüllendirme 876
Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri 877
HAPİS CEZASININ SAKINCALARINI GİDERMEYE YÖNELİK KURUMLAR 880
Cezaya ve Mahkumiyete Engel Olan Seçenek Kurumlar 880
A- Önödeme 880
Genel Açıklamalar ve Hukuki Niteliği 880
Önödemenin Şartları 881
aa- Önödemelik Bir Suçun Bulunması 882
bb- Suçun Uzlaştırma Kapsamında Olmaması 883
cc- Suçun İşlendiği Hususunda Yeterli Şüphe Bulunması 884
Önödeme Usulü 884
Önödemenin Gerçekleşmesi ve Sonuçları 887
B- Uzlaştırma 888
C- Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 891
D- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 892
Genel Açıklamalar 892
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları 893
aa- Cezaya İlişkin Şartlar 893
bb- Faile İlişkin Şartlar 894
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uygulanması 895
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları 896
Hapis Cezasının İnfazına Seçenek Kurumlar 896
A- Hapis Cezasının Ertelenmesi 896
Genel Açıklamalar 897
Hapis Cezasının Ertelenmesinin Şartları 899
aa- Sanığın Adli Geçmişi 900
bb- Ertelemeye Konu Olan Mahkumiyet 902
cc- Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Kanaatinin Oluşması 904
dd- Verilen Zararın Tazmini 906
Erteleme Kararı 906
Denetim Süresi ve Mahkumun Yükümlülükleri 908
Ertelemenin Geri Alınması 909
Ertelemenin Sonucu 909
B- Şartla Salıverme 910
Genel Açıklamalar 910
Şartla Salıvermenin Şartları 911
aa- Mahkum Olunan Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması 911
bb- Mahkumun İyi Halli Olması 914
Sürenin Hesaplanması 916
Şartla Salıvermeden Yararlanamayanlar 916
Şartla Salıvermeye Hazırlanma 917
Kararın Verilmesi 918
Şartla Salıverme Sonrasında Kalan Cezanın Dışarıda İnfaz Edilmesi 918
Şartla Salıverme Kararının Geri Alınması 920
C- Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması 922
Genel Açıklamalar 922
Şartları 923
Denetimli Serbestlik Tedbirinin İnfaz Usulü ve Sona Ermesi 924
§3. ADLİ PARA CEZASI
GENEL AÇIKLAMALAR 925
ADLİ-İDARİ PARA CEZASI AYIRIMI 925
ADLİ PARA CEZASININ BELİRLENMESİNDE SİSTEMLER 926
ADLİ PARA CEZASININ TESPİTİ 927
ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI 929
§4. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
TEMEL CEZANIN TAYİNİ VE FERDİLEŞTİRME 931
Genel Bilgiler 931
Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesinde Kurallar 932
A- Cezaların Artırılmasının, Eksiltilmesinin ve Değiştirilmesinin Kanuniliği 934
B- Temel Cezanın Tespiti ve Takdir Hakkını Kullanırken Dikkate Alınması
Gereken Kriterler 935
Suçun İşleniş Biçimi 939
Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araç 940
Suçun İşlendiği Zaman ve Yer 940
Suçun Konusunun Önem ve Değeri 940
Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı 941
Kasta veya Taksire Dayalı Kusurun Ağırlığı 941
Failin Güttüğü Amaç ve Saik 943
C- Suçun Olası Kastla ya da Bilinçli Taksirle İşlenmesi 943
D- Nitelikli Unsurlara Göre Cezanın Artırılması ve Eksiltilmesi 944
E- Cezanın Hesaplanmasına İlişkin Prensipler 946
TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ 948
Genel Bilgiler 948
Leh ve Aleyhteki Düşünceler 949
Takdiri İndirim Sebeplerinin Uygulanması 949
A- Failin Geçmişi 950
B- Sosyal İlişkileri. 950
C- Fiilden Sonraki ve Yargılama Sürecindeki Davranışları 950
D- Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri 951
MAHSUP 952
Genel Bilgiler 952
Şahsî Hürriyeti Sınırlama Sonucunu Doğuran Hâller 952
Mahsubun Hangi “Mahkûmiyet”ten Yapılacağı Hususu 952
Mahsubun Hangi Suç Dolayısıyla Verilecek Mahkûmiyetten Yapılacağı Hususu 953
§5. GÜVENLİK TEDBİRLERİ
GÜVENLİK TEDBİRLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 955
Kavram 955
Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma Şartları 955
A- Tehlikeli Hal Bulunmalıdır 956
B- Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 957
C- Kanunda Hüküm Bulunmalıdır 958
D- Mahkeme (Hâkim) Kararına Dayalı Olmalıdır 959
Güvenlik Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 961
Güvenlik Tedbirlerinin Çeşitleri 963
BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKILMA 965
Genel Bilgiler 965
Şartları 968
Hak Yoksunluğuna İlişkin Kurallara İstisna Oluşturan Durumlar 969
İnfazı 972
MÜSADERE 973
Genel Bilgiler 973
Müsaderenin Çeşitleri 974
Eşya Müsaderesi 975
A- Genel Açıklamalar 975
B- Bir Suçun İşlenmesine Bağlı Müsadere 976
C- Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşyanın Müsaderesi 978
D- Konusu Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi 979
E- Eşdeğer Müsadere 979
Kazanç Müsaderesi 979
Müsadere Kararı 982
TEKERRÜR 983
Genel Bilgiler 983
Tarihi Gelişim 985
A- Batı Hukuku 985
B- Türk Hukuku 987
Hukukî Niteliği, Çeşitleri ve Tekerrüre Benzeyen Müesseseler 988
A- Hukukî Niteliği 988
B- Tekerrürün Çeşitleri 989
Tekerrürün Leh ve Aleyhindeki Görüşler 991
A- Genel Bilgiler 991
B- İlga Teorisi 991
C- Tekerrürü Kabul Eden Teoriler 992
Cezanın Yetersizliği Teorisi 993
İsnadiyetin Ağırlığı Teorisi 993
D- Pozitivist Teori 994
Tekerrürün Şartları 995
A- Mahkûmiyet Şartı 995
B- Yeni Bir Suç İşlenmesi 1001
C- Süre Şartı 1003
Tekerrürün Neticeleri 1004
Tekerrür Benzeri Müesseseler: Özel Tehlikeli Suçlular 1008
TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA UYGULANACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ 983
§6. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONLANDIRAN HALLER
SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 1015
AF 1016
Kavram ve Hukuki Niteliği 1016
Affın Çeşitleri 1019
A- Genel Af 1019
B- Özel Af. 1019
C- Cumhurbaşkanı’nın Özel Af Yetkisi 1020
ZAMANAŞIMI 1021
Genel Bilgiler 1021
Zamanaşımının Tarihi Gelişimi 1023
A- Zamanaşımının Batı Hukukundaki Gelişimi 1023
B- Zamanaşımının Türk Hukukundaki Gelişimi 1025
Zamanaşımının Leh ve Aleyhindeki Görüşler 1026
A- Zamanaşımı Müessesesinin Lehinde Olan Görüşler 1026
Manevi Ceza 1027
Uslanma 1027
Cezanın Önleme Özelliği 1027
Takibatın Terki 1028
Psikolojik Değişme 1028
Unutma- Sosyal Fayda 1028
Delillerin Bozulması 1029
B- Zamanaşımı Müessesesinin Aleyhindeki Görüşler. 1029
Beccaria’nın Görüşü 1029
Bentham’ın Görüşü 1030
Pozitivist Görüş 1030
Zamanaşımının Hukuki Niteliği 1031
A- Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Hukuku Müessesesi Kabul Eden Görüş 1031
B- Zamanaşımını Ceza Hukuku Müessesesi Kabul Eden Görüş 1032
C- Zamanaşımını Karma Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 1032
D- Görüşümüz 1032
Dava Zamanaşımı 1033
A- Kavram, Şikayet ve Dava Süresinden Farkı 1033
B- Dava Zamanaşımına Uğramayan Suçlar 1036
C- Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi, Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış
Zamanaşımı) 1037
Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi 1037
Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış
Zamanaşımı) 1040
D- Zamanaşımı Sürelerinin Tespitinde Esas Alınacak Ceza 1041
E- İki Çeşit Ceza Gerektiren Suçlarda Dava Zamanaşımı Süresinin Belirlenmesi 1044
F- Dava Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlaması ve Suçun Özel Görünüş
Şekilleri Açısından Değerlendirme 1045
G- Dava Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi 1051
Genel Bilgiler 1051
Dava Zamanaşımı Süresini Durduran Sebepler 1052
aa- İzin 1053
bb- Karar. 1054
cc- Bekletici Mesele 1054
dd- Suç Faili Hakkında Kanun Gereğince Hakkında Kaçak Olduğu Hususunda Karar Verilmiş Olması 1056
ee- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilmesi
Sonucunda Sanığın Denetim Süresine Tabi Tutulması 1057
ff- Uzlaşma 1058
gg- Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 1058
Dava Zamanaşımının Kesilmesi 1059
aa- Zamanaşımını Kesme Sebepleri. 1059
aaa- Genel Bilgiler ve 765 sayılı TCK.’nın Düzenlemesi 1059
bbb- 5237 sayılı TCK.’nda Zamanaşımını Kesme Sebepleri 1061
aaaa- Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi. 1061
bbbb- Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama Kararının Verilmesi 1063
cccc- Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 1065
dddd- Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında da Olsa,
Mahkûmiyet Kararı Verilmesi 1065
bb- Dava Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri 1067
Ceza Zamanaşımı 1068
A- Kavram 1068
B- Ceza Zamanaşımına Uğramayan Cezalar 1069
C- Ceza Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanunu’nun Sistemi 1069
D- Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı 1071
E- Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi 1073
Ceza Zamanaşımının Durması 1073
Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 1073
aa- Mahkûmiyet Hükmünün İnfazı İçin Yetkili Merci Tarafından
Hükümlüye Kanuna Göre Tebligat Yapılması 1074
bb- Hükümlünün Yakalanması 1075
cc- Bir Suçtan Dolayı Mahkûm Olan Kimsenin Üst Sınırı İki Yıldan
Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç İşlemesi 1075
Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri 1076
Zamanaşımının Güvenlik Tedbirlerine Etkisi 1076
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MİLLETLERARASI CEZA HUKUKU
§1. CEZA HUKUKU KURALLARININ YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
CEZA YASASININ MÜLKİLİĞİ SİSTEMİ 1079
Genel Bilgiler 1079
Mülkilik Sisteminin Gerekçeleri 1080
A- Ceza Hukuku Bakımından 1080
B- Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından 1080
C- Milletlerarası Hukuk Bakımından 1081
Ceza Yasalarının Mülki Olması Sistemi İle İlgili Meseleler 1081
A- Türkiye’ye (Ülke) Neler Dâhil Olduğu Sorunu 1081
İç Sular 1081
Karasuları 1082
aa- Karasularında Bulunan Yabancı Savaş Gemileri Hakkında Sahil Devletinin Yargı Yetkisi 1083
bb- Karasularında Bulunan Yabancı Ticaret ve Yolcu Gemileri
Hakkında Sahil Devletinin Yargı Yetkisi 1083
aaa- İngiliz Sistemi 1083
bbb- Fransız Sistemi 1083
ccc- 1958 Cenevre “Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi” 1084
ddd- Türk Sistemi 1084
Açık Denizler Üzerinde Devletin Yetkisi 1085
Hava Ülkesi 1086
aa- Devletlerin Bu Sahadaki Egemenlik Haklarının Kapsamı
Konusundaki Sistemler ve Anlaşmaların Kabul Ettiği Çözüm 1086
bb- Havada İşlenen Suçlarda Uygulanacak Yasa. 1087
aaa- Askeri Hava Vasıtaları 1087
bbb- Sivil Hava Vasıtaları 1088
Kıta Sahanlığında veya Münhasır Ekonomik Bölgede Tesis Edilmiş
Sabit Platformlar 1089
Askeri İşgal Altında Bulunan Yerler 1090
B- Suçun İşlendiği Yerin Saptanması 1091
Hareket Teorisi 1091
Netice Teorisi 1092
İsabet veya Arada Tesir Teorisi 1093
Karma Teori 1094
Türkiye’de İşlenen Bir Suçtan Dolayı Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş Olması 1098
FAİLE GÖRE ŞAHSİLİK SİSTEMİ 1099
Genel Bilgiler 1099
Sistemin Gerekçeleri 1099
Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Cezalandırılan Fiiller (TCK. m.10, 11) 1100
A- Memur veya Görevli Olarak Yabancı Ülkeye Gidenlerin İşledikleri Suçlar
(TCK. m. 10) 1100
B- Yabancı Ülkede Türk Vatandaşı Tarafından İşlenen Suçlar (TCK. m.11) 1101
Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Türk Ceza Kanunu Tarafından
Cezalandırılan Fiiller Hakkında Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş Olması 1103
KORUMA SİSTEMİ 1104
Genel Bilgiler 1104
Devleti Koruma İlkesi (TCK. m.12/1, 13/1(b)) 1105
A- TCK. m.12/1 Kapsamında Devletin Korunması 1105
B- TCK. m.13/1 (b) Kapsamında Devletin Korunması 1106
Vatandaşı Koruma 1108
EVRENSELLİK SİSTEMİ 1108
İkame (Başka Devlet Adına) Yargı İlkesi (TCK.m.12/3) 1109
Bütün İnsanlığı İlgilendiren Suçlar (TCK. m.13) 1109
BİR TÜRK VEYA YABANCININ YABANCI ÜLKEDE SUÇ İŞLEYİP TÜRKİYEDE YARGILANMASI (TCK. m. 19) 1111
Genel Bilgiler 1111
Hükmün Uygulanma Şartları 1111
A- Fail Türk Vatandaşı veya Yabancı Olmalıdır 1112
B- Suç Yabancı Ülkede İşlenmelidir 1112
C- Fail Türkiye’de Bulunmalıdır 1112
D- Fiil Türkiye’nin Güvenliğine veya Zararına İşlenmiş Bir Suç Olmamalıdır 1112
E- Fiil, Türk Vatandaşına Karşı ya da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Özel
Hukuk Tüzel Kişisi Zararına İşlenmemiş Olmalıdır 1112
Hükmün Tatbiki 1113
YABANCI MAHKEMELER TARAFINDAN VERİLEN MAHKÛMİYETE BAĞLI HAK YOKSUNLUKLARI 1113
§2. GERİ VERME
GENEL BİLGİLER 1115
GERİ VERME KURUMUNUN KAYNAKLARI 1117
GERİ VERMENİN ŞARTLARI 1122
Geri Vermenin Olumlu Şartları 1122
A- Bir Antlaşmanın Varlığı 1122
B- Suç Teşkil Eden Bir Fiilin Varlığı 1122
Fiil Her İki Devlet Kanununa Göre de Suç Olmalıdır 1122
Suç Geri Vermeye Konu Teşkil Etmelidir 1126
C- Geri Vermenin Talep Edilmiş Olması 1129
D- Fiilin Ağırlığı ile İade Dolayısıyla Oluşacak Mağduriyetin Orantılı Olması 1129
Geri Vermenin Olumsuz Şartları 1129
A- Vatandaşın İade Edilmezliği Kuralı 1129
B- Düşünce Suçundan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1132
C- Siyasi Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1132
Genel Bilgiler 1132
Siyasi Suçu Açıklayan Görüşler 1133
aa- Objektif Teori 1133
bb- Sübjektif Teori 1133
cc- Üstünlük Teorisi 1134
dd- Ayırma Teorisi 1134
ee- Harp Adetleri Teorisi 1135
Siyasi Suçun İstisnaları 1136
aa- Belçika Kuralı 1136
bb- Tedhişçilik Fiilleri 1137
cc- Anarşizm 1140
dd- Soykırım (Jenosit) 1141
ee- Savaş Suçları 1144
Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Hukukunda Siyasi Suçlar Nedeniyle
Geri Verilmezlik Kuralı 1147
D- Samimi Olmayan Taleplerden Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı 1152
E- Askeri Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1152
F- Mali Suçlardan Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı 1154
G- Talep Edilen Devletin Yargı Hakkı Olması Halinde Geri Verilmezlik Kuralı 1155
Suçun Talep Edilen Devletin Ülkesinde İşlenmesi 1156
Suçun Yabancı Bir Ülkede İşlenmesine Rağmen, Talep Edilen
Devletin Yargı Hakkının Mevcut Olması 1156
H- “Non bis in idem” Kuralı 1158
GERİ VERMENİN USULÜ 1159
Geri Vermeyi İsteyen Devlet Tarafından Yapılacak İşlemler 1159
Geri Verme İstenilen Devletçe Yapılacak İşlemler 1162
A- İdari Sistem 1162
B- Adli Sistem 1162
C- Karma Sistem (Belçika Sistemi) 1162
Geri Verme İsteminin Yerine Getirilmesi 1166
GERİ VERMENİN SONUÇLARI 1169
BİBLİYOGRAFYA 1173
