Ceza Hukuku Genel Hükümler

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNA GİRİŞ, CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI

§1. KAVRAM, SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNA HAKİM İLKELER, CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
CEZA HUKUKU KAVRAMI 47
SUÇ POLİTİKASI, CEZA HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 50
Suç Politikası Kavramı 50
Suç Politikasının Ana İlkeleri 52
A- Hukuk Devleti İlkesi. 52
B- Kusur İlkesi 54
C- Ümanizm İlkesi 55
D- Ceza Hukukunun Son Çare Olması İlkesi 58
CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 59
Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk Arasındaki İlişki 59
Ceza Hukuku ile Kamu Hukukunun Bazı Dalları Arasındaki İlişki 60
Ceza Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Arasındaki İlişki. 61
Ceza Hukuku ile İnfaz Hukuku Arasındaki İlişki 64
Ceza Hukukunun Yakın Bilim Kolları ile İlişkisi 65
§2. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ
CEZA HUKUKUNUN AVRUPADAKİ TARİHİ GELİŞİMİ 73
ESKİ CEZA HUKUKU DÖNEMİ 73
Genel Bilgiler 73
Şahsi Öç Usulü 73
A- Genel Bilgiler 73
B- Şahsi Öç Usulünün Sakıncaları 74
C- Şahsi Öç Usulüne Getirilen Sınırlamalar 75
Değerlendirme 77

XVIII. YÜZYIL SONLARINDAN ZAMANIMIZA KADAR OLAN DÖNEM 78
Genel Bilgiler 78
Klasik Okul 80
A- Toplumsal Yarar Kuramı 80
B- Mutlak Adalet Kuramı 84
C- Karma veya Eklektik Kuram 84
Karma Kuramın Önemli İlkeleri 85
Karma Kuramın Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan Eleştiriler 85
Pozitivist Okul 87
A- Pozitivist Okulun Kurucuları 87
B- Pozitivistlere Göre Suçluluğun Nedenleri 88
C- Pozitivistlere Göre Suçluların Sınıflandırılması ve Haklarında Uygulanan Önlemler 90
Genel Bilgiler 90
Suçluların Sınıflandırılması 91
aa- Doğuştan Suçlular 91
bb- Akıl Hastası Suçlular 93
cc- İtiyadi Suçlular 93
dd- Tesadüfi Suçlular 94
ee- İhtirasi Suçlular 94
D- Pozitivist Okulun Temel Özellikleri 95
E- Pozitivist Okulun Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan Eleştiriler 96
F- Pozitivist Okulun Karma Kuramdan Farkları 98
Ceza Hukuku Milletlerarası Birliği 99
İtalyan Üçüncü Okulu 103
Hukuk Tekniği Okulu 104
Çağdaş Toplumsal Savunma Kuramları 105
A- Genel Bilgiler 105
B- Filippo Gramatica 106
C- Marc Ancel 109
CEZA HUKUKUNUN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ 110
Genel Bilgiler 110
İslamiyet’ten Önceki Dönemde Ceza Hukuku 111
İslamiyet’ten Sonraki Dönemde Ceza Hukuku 111
A- İslam Ceza Hukuku 111
Allah’ın Haklarına Karşı İşlenen Suçlar 112
aa- Hırsızlık 113

bb- Zina 115
cc- Şarap İçme 116
dd- Kazif veya Zina İftirası 116
ee- Yol Kesme 117
ff- Bir Müslüman’ın Dinini Terk Etmesi Yahut Başka Bir Dine
Girmesi 117
gg- Devlete Karşı İsyan 118
Kulun Haklarına Karşı İşlenen Suçlar 118
aa- Adam Öldürme ve Çeşitleri 119
aaa- Kasten Adam Öldürme 119
bbb- Kasıt Benzeriyle Öldürme 120
ccc- Hataen Öldürme 121
ddd- Hataya Benzer Bir Fiil ile Öldürme 121
eee- Sebep Olmak Suretiyle Öldürme 121
bb- Yaralama 121
Taziren Cezalandırılan Fiiller 122
B- Osmanlı Devletinde Ceza Hukuku 123
Tanzimattan Önceki Dönem 123
Tanzimattan Sonraki Dönem. 125
aa- 1256 (1840) Tarihli Ceza Kanunnamesi 125
bb- 1267 (1851) Tarihli “Kanunu Cedit” 128
cc- 1274 (1858) Tarihli “Ceza Kanuname-i Hümayunu” 135
Cumhuriyet Dönemi Ceza Hukuku 138
A- 1926 Tarihli Türk Ceza Kanununun Hazırlanışı 138
B- 26.09.2004 tarih ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Kabulüne Kadar
Yapılan Çalışmalar 141
§3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI, SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ VE KAYNAKLARIN YORUMU
CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 147
Genel Bilgiler 147
Ceza Hukukunun Doğrudan Kaynakları 148
A- Anayasa 148
B- Kanun 149
Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi 152
İlkenin Batıda Tarihi Gelişimi 154
Türk Hukukunda İlkenin Tarihi Gelişimi 156
Türk Ceza Kanunu’nda Suçta ve Cezada Kanunilik Prensibi 157

Kanunilik İlkesine Yapılan Eleştiriler 158
Kanunilik İlkesine Yönelik Eleştirilere Verilen Cevaplar 160
Yürütmenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç İhdası Sorunu 161
Kıyas Yasağı 166
ı- Kanunilik İlkesinin Sonuçları 169
aa- Kanunkoyucu Bakımından Sonuçları 169
bb- Hakim Bakımından Sonuçları 170
j- Türk Ceza Kanunu ile Özel Yasalar Arasındaki İlişki 172
C- Uluslararası Antlaşmalar 175
Ceza Hukukunun Dolayısıyla Kaynakları 179
A- Ahlak Kuralları 179
Ahlaka Aykırı Fiillerle Suçların Aynı Olduğu Görüşü 180
Suçların Ahlaka Aykırı Fiillerin En Önemlileri Olduğu Görüşü 180
Ceza Hukuku ve Ahlak Kurallarının Ortak ve Ayrı Sahalarının
Bulunduğunu Kabul Eden Görüş 182
B- Örf ve Adet (Gelenek) 183
C- Siyasal ve Toplumsal Akımlar 185
D- Din 186
E- Mahkeme İçtihatları 186
F- Doktrin (Öğreti) 187
CEZA HUKUKUNDA YORUM 189
Genel Bilgiler 189
Yorum Araçları 189
A- Gramatik Araç (Lâfzi Yorum) 189
B- Hazırlık Çalışmaları 190
C- Kanunun Sistematiği 192
D- Mantık Kuralları 193
E- Sosyolojik Gerçekler 193
F- Karşılaştırmalı Hukuk 194
G- Hukukun Genel İlkeleri 194
Yorum Çeşitleri 194
A- Yapan Organa Göre Yorum Çeşitleri 194
Yasama Yorumu 195
Yargı Yorumu 195
Doktrin Yorumu 196
B- Niteliği Bakımından Yorum Çeşitleri 197
Amaca Göre Yorum. 197
Düzeltici Yorum 198

Daraltıcı Yorum 199
Genişletici Yorum 199
Kıyas ve Genişletici Yorumdan Farkı 200
§4. CEZA HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
CEZA YASALARININ YAPILMASI, YÜRÜRLÜK BAŞLANGICI, YAYINI VE İLANI 203
CEZA YASALARININ YÜRÜRLÜK SÜRELERİ 204
Sürekli Yasalar 204
A- Yürürlükten Açık Olarak Kaldırma 204
B- Yürürlükten Dolaylı Olarak Kaldırma 204
Süreli Yasalar 205
Geçici (İstisnai) Yasalar 205
CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMAMALARI, LEHE YASANIN
GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMASI 206
Tarihçe 206
Gerekçeler 209
LEHDE OLAN CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜMESİ VE BUNLARIN TESPİTİ 210
LEHDE OLAN YASANIN ETKİ ALANI 216
SUÇUN İŞLENDİĞİ ZAMAN 218
CEZALARIN İNFAZ REJİMİNE, GÜVENLİK TEDBİRLERİNE, CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNA VE ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN YASALARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 221
Cezaların İnfaz Rejimine İlişkin Yasalar 221
Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Yasalar 222
Ceza Muhakemesi Hukukuna İlişkin Yasalar 223
A- “Derhal Uygulama” Prensibi 223
B- “Derhal Uygulama” Kuralının Sonuçları 224
İşlemlerin Yürürlükteki Yasaya Göre Yapılması 224
Eski Yasaya Göre Yapılmış İşlemlerin Yürürlükteki Yeni Yasanın
Varlığına Rağmen Geçerliliğini Koruması 225
Eski Yasaya Göre Henüz Yapılmamış İşlemlerin Bundan Böyle Artık
Yeni Yasaya Göre Yapılması 225
Yeni Yasanın Sanığın Lehinde veya Aleyhinde Olmasına Bakılmadan Uygulanması 225
C- Derhal Uygulama Kuralının İstisnası 226
Zamanaşımına İlişkin Yasalar 227
SÜRELİ, GEÇİCİ VEYA İSTİSNAİ YASALARIN ZAMAN BAKIMINDAN
UYGULANMASI 228

§5. CEZA HUKUKU KURALLARININ KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
GENEL BİLGİLER 231
İÇ HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR 231
Cumhurbaşkanı. 231
A- İç Hukuk 231
B- Milletlerarası Hukuk 233
Genel Bilgiler 233
Kişi Dokunulmazlığı 233
Yargı Muaflığı 233
Vergi Muaflığı 234
Parlamenter Muafiyetler 235
A- Genel Bilgiler 235
B- Tarihçe 235
C- Yasama Sorumsuzluğu 238
Genel Bilgiler 238
Yasama Sorumsuzluğunun Şartları 239
Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 240
D- Yasama Dokunulmazlığı 242
Genel Bilgiler 242
Yasama Dokunulmazlığının İstisnaları. 244
Yasama Dokunulmazlığının Sona Ermesi 245
MİLLETLERARASI HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR 246
Diplomasi Dokunulmazlığı 247
A- Genel Bilgiler 247
B- Kişi Dokunulmazlığı 248
C- Haberleşme Dokunulmazlığı 248
D- Arşivlerin Dokunulmazlığı 249
E- Konut Dokunulmazlığı 249
F- Elçilik Binalarının Dokunulmazlığı 249
Diplomasi Bağışıklığı (Muafiyeti) 250
A- Yargı Bağışıklığı 250
B- Vergi Bağışıklığı 251
C- Gümrük Bağışıklığı 251
Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı 251
A- Genel Bilgiler 251
B- NATO Kuvvetleri Sözleşmesine Göre Gönderen ve Kabul Eden
Devletlerin Yargı Yetkileri 253

Kesin Yargı Yetkisi 254
aa- Gönderen Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m. VII/2- a) 254
bb- Kabul Eden Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m.VII/ 2-b) 254
Gönderen ve Kabul Eden Devletlerin Yargı Yetkilerini Öncelikle Kullanacakları Haller 255
aa- Gönderen Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip Olduğu
Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m.VII/3 (a)/i, ii) 255
aaa- Suçun, Münhasıran Gönderen Devletin Malına veya Emniyetine veya Münhasıran Bu Devletin Kuvveti veya Sivil Unsuru veya Mensubunun veya Bir Yakınının Şahsına
veya Malına Karşı İşlenmiş Olması (m. VII / 3- a/i) 255
bbb- Suçun Resmi Görevin İfası Dolayısıyla veya Resmi Görev
Sırasında İşlenmiş Olması (m. VII/3- a/ii) 255
bb- Kabul Eden Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip Olduğu
Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m. VII/3-b) 257

İKİNCİ BÖLÜM
SUÇ TEORİSİ (SUÇ KAVRAMI, SUÇUN UNSURLARI, KUSURLULUK,
CEZA HUKUKUNDA HATA, SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER, SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ)

§1. SUÇ VE UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
SUÇ KAVRAMI 261
SUÇUN UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 264
SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER 266
Klasik Suç Kavramı ve İlli Hareket Teorisi (Franz v. Liszt, 1851-1919; Ernst
Beling, 1866-1932) 266
Neo-Klasik Suç Kavramı (Edmund Mezger, 1883-1962) 267
Amaççı Hareket Teorisi (Hans Welzel, 1904-1977) 269
Teleolojik Teori (Sentezci Yaklaşım, Gallas, Jescheck, Roxin) 270
Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi, Lehre von den
Negativen Tatbestandsmerkmalen, Lehre vom Gesamtunrechtstatbestand) 271
Unsurların Ayrımı 272
A- Genel Bilgiler 272
B- İki Unsur Taraftarları 273
C- Üç Unsur Taraftarları 275
D- Dört Unsur Taraftarları 280
E- Beş Unsur Taraftarları 284

F- Sekiz Unsur Taraftarları 286
G- Kanaatimiz 287
§2. SUÇUN UNSURLARI
TİPİKLİK 289
Kavram 289
Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 291
Tipiklik ve İşlenemez Suç 292
Dar ve Geniş Anlamda Tipiklik 293
TİPİKLİKTEKİ UNSURLARIN SINIFLANDIRILMASI 294
Yazılı Olan ve Yazılı Olmayan Tipiklik Unsurları 295
Deskriptif ve Normatif Tipiklik Unsurları 295
Fiile ve Faile İlişkin Tipiklik Unsurları (Nitelikli Unsurlar) 297
Tipikliğin Maddi (Objektif) ve Manevi (Sübjektif) Unsurları 297
MADDİ UNSURLAR (TİPİKLİĞİN OBJEKTİF UNSURLARI) 299
Fiil 299
A- Kavram. 299
B- Fiilin Ceza Hukukundaki Fonksiyonu 301
C- Fiilin Sınırlayıcı Fonksiyonu 301
Fiil Yeteneği-Kusur Yeteneği Ayırımı 301
Mutlak Kuvvet (Cebir) Etkisi Altındaki Davranışlar 302
Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altındaki Davranışlar 303
Mücbir Sebep 303
Refleks Hareketler 304
Affekt Hareketler ile Yarı Otomatik Davranışlar 304
Şuurun Tamamen Kaybolduğu Sırada Gerçekleştirilen Davranışlar. 305
Hayvanlardan Kaynaklanan Davranışlar 306
ı- Tüzel Kişilerin Durumu 306
D- Fiil Teorileri 306
Ontolojik Teoriler 307
aa- Doğal (İlli) Hareket Teorisi (Kausale Handlungslehre) 307
bb- Amaççı (Gai-Final) Hareket Teorisi (Finale Handlungslehre) 310
cc- Sosyal Hareket Teorisi (Die soziale Handlungslehre) 316
dd- Kişisel Hareket Teorisi (Personale Handlungslehre) 318
Normativist Teori 318
Fiil Teorileri ile İlgili Kanaatimiz 319
E- Fiilin Niteliğine Göre Suçların Tasnifi 321
Hareketin Sayısına Göre Tasnif 322

aa- Tek Hareketli Suçlar 322
bb- Birden Fazla Hareketli Suçlar 322
aaa- Birleşmiş Hareketli Suçlar 322
bbb- Bölünebilen veya Kesintili Suçlar 322
ccc- Seçimlik Hareketli Suçlar 323
ddd- İtiyadi Suçlar 324
Hareketin Şekline Göre Tasnif 324
aa- İcrai ve İhmali Suçlar 324
bb- İhmal Suretiyle İcra Suçları yahut Garantörsel İhmali Suçlar 327
Hareketin Önemine Göre Tasnif: Serbest Hareketli- Bağlı Hareketli
Suçlar 333
Fiilin İcrasının Devam Edip Etmemesine Göre Tasnif: Ani Suç -
Mütemadi Suç 334
Netice 337
A- Genel Bilgiler 337
B- Neticeye Göre Suçların Tasnifi 338
Sırf Hareket Suçları-Neticeli Suçlar 339
Kalkışma Suçları 340
İlliyet (Nedensellik) Bağı 340
A- Genel Bilgiler 340
B- İlliyet Bağı ile İlgili Teoriler 343
Şart Teorisi (Şartların Eşitliği Teorisi) 343
Etkin Sebep Teorisi 347
Uygun Sebep Teorisi (Adäquanztheorie, Théorie de la causalité adéquate) 349
Hukuki Önem Teorisi (Relevanztheorie) 353
Görüşümüz 354
C- İlliyet Bağına İlişkin Özel Durumlar 354
Alternatif (İkili-Seçimlik) İlliyet 354
Kümülatif İlliyet 356
İlliyetin Atipik Gelişimi 356
Varsayılan İlliyet 357
Öne Geçen İlliyet 358
Toplu Kararlarda İlliyet (Kausalität bei Gremienentscheidungen) 359
D- Objektif İsnadiyet Teorisi 359
Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağı Olmalıdır 360
Netice Failin Eseri Olmalı ve Failin Nedensellik Bağı Üzerinde
Hakimiyeti Bulunmalıdır 361
Davranış Hukuken Tasvip Edilmeyen ve İzin Verilen Riski Aşan Bir
Tehlike Oluşturmalı ve Bu Tehlike Neticeye Yansımalıdır 365
Netice, İhlal Edilen Normun Koruma Alanı İçinde Olmalıdır 366

Fail 366
A- Genel Bilgiler 366
B- Gerçek Özgü Suçlar (echten Sonderdelikten) 367
C- Görünüşte Özgü Suçlar (Unechten Sonderdelikten) 368
D- Bizzat İşlenebilen Suçlar (Doğrudan Tek Başına İşlenebilen Suçlar,
eigenhändige Delikte) 369
E- Tüzel Kişilerin Suç Faili Olup Olamayacakları Sorunu 369
Genel Bilgiler 369
Tüzel Kişinin Esasını Açıklayan Teoriler 371
aa- Farazilik (Fiksiyon) Teorisi 371
bb- Hakikilik (Gerçeklik) Teorisi 372
cc- Karma Teori 373
Mukayeseli Hukuk 374
Türk Hukuku 375
Mağdur 379
Suçun Konusu 382
Suçun Nitelikli Unsurları 388
A- Fiille İlgili Nitelikli Unsurlar 389
Fiilin İşleniş Tarzıyla İlgili Olanlar 389
Fiilin İşlendiği Zaman ve Yerle İlgili Olanlar 389
B- Fail ve Mağdurla İlgili Nitelikli Unsurlar 390
Failin Vasfı ile İlgili Olanlar 390
Mağdurun Vasfı ile İlgili Olanlar 390
Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Unsurlar 390
C- Suçun Konusu ile İlgili Nitelikli Unsurlar 391
MANEVİ UNSURLAR (TİPİKLİĞİN SÜBJEKTİF UNSURLARI) 391
Genel Açıklamalar 391
A- Manevi Unsur - Kusurluluk Ayrımı 391
B- Kast ve Taksir 394
Kast 396
A- Kavram. 396
B- Kastı Açıklayan Teoriler 397
Tasavvur Teorisi 398
İrade Teorisi 398
Bilinç ve İrade Teorisi (Karma Teori) 399
C- Kastın Unsurları 400
Bilme Unsuru 400
İsteme Unsuru 405

aa- Doğrudan Kast 405
aaa- Birinci Dereceden Doğrudan Kast 406
bbb- İkinci Dereceden Doğrudan Kast 407
bb- Olası Kast 408
D- Kastın Aranacağı Zaman 415
E- Kastın Çeşitleri 418
Doğrudan Kast - Olası Kast 418
Genel Kast - Özel Kast 418
Ani Kast - Tasarlama (Taammüt) Kastı 419
Weber Kastı. 424
Alternatif Kast-Kümülatif Kast 425
Taksir 427
A- Genel Bilgiler 427
B- Tarihi Gelişim 430
Genel Bilgiler ve Avrupa’daki Tarihi Süreç 430
Türk Hukuku’nda Taksirden Doğan Ceza Sorumluluğunun Tarihçesi 432
C- Taksir Teorileri 433
Genel Bilgiler 433
Etkin Sebep Teorisi 433
Öngörebilme Teorisi 434
Öngörebilme ve Önleyebilme Teorisi. 437
Hata (Yanılma) Teorisi 437
Değerlendirme 438
D- Kast - Taksir Ayrımı 438
E- Taksirli Suçun Unsurları 440
Genel Bilgiler 440
Taksirli Suçun Tipikliği 441
aa- Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış, Bu
Yükümlülüğün Kaynağı, Objektif Niteliği, Aidiyeti 441
aaa- Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış 441
bbb- Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Kaynağı 442
ccc- Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Objektif Niteliği ve Aidiyeti 443
ddd- Birden Fazla Kişinin Katıldığı Faaliyetlerde Şahısların
Dikkat ve Özen Yükümlülüklerinin Tespiti 444
bb- Neticenin Gerçekleşmesi, Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet 448
aaa- Neticenin Gerçekleşmesi 448
bbb- Nedensellik Bağı 449

ccc- Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği 449
aaaa. Davranışın İzin Verilen Riski Aşan Bir Tehlike
Oluşturması ve Bu Tehlikenin Neticeye Yansıması 450
bbbb. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği 450
cccc. Yükümlülüğe Aykırılık Bağının Varlığı 451
dddd. Neticenin İhlal Edilen Normun Koruma Alanı
İçinde Bulunması 452
eeee. Güven İlkesi 453
ffff. Mağdur veya Üçüncü Kişinin Eklenen Davranışının Objektif İsnadiyete Etkisi 455
Taksirli Suçun Hukuka Aykırılığı 458
F- Taksirli Suçlarda Kusur 459
G- Bilinçli Taksir 461
H- Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep 467
Genel Bilgiler 467
Şahsi Cezasızlık Sebebi 467
Cezadan İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep. 472
Saik (Amaç) 473
Kast-Taksir Kombinasyonu: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç 475
A- Genel Bilgiler 475
B- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı 477
C- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Nedensellik Bağı 479
D- Ağır veya Başka Netice Bakımından En Azından Taksirle Hareket Etme
Şartı 481
HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 483
Genel Bilgiler 483
Hukuka Uygunluk Sebepleri ve Bunların Sistemleştirilmeleri 488
A- Kanun Hükmünü Yerine Getirme (m. 24/1) 490
B- Hukuka Uygun Emrin İfası (m.24/2) 494
C- Meşru Savunma (m. 25/1) 496
Genel Bilgiler 496
Tarihi Gelişim 498
aa- Meşru Savunmanın Batıda Gelişim Süreci 498
bb- Türk Hukukunda Meşru Savunmanın Gelişim Süreci 499
Mukayeseli Hukukta Meşru Savunma 500
Meşru Savunmanın Şartları 501
aa- Saldırıya İlişkin Şartlar 502
aaa- Bir Saldırının Bulunması 502

bbb- Saldırının Haksızlığı 505
ccc- Saldırının Bir Hakka Yönelmiş Olması 506
ddd- Saldırının Halen Mevcut Olması 508
bb- Savunmaya İlişkin Şartlar 512
aaa- Savunmada Zorunluluk Olması 512
bbb- Savunmanın Saldırıya ve Saldırana Karşı Yapılması 514
ccc- Savunmanın Saldırı ile Orantılı Olması 515
D- Hakkın Kullanılması (m. 26/1) 520
Düşünce Hürriyeti 523
aa- Genel Bilgiler 523
bb- Düşünce Hürriyeti Kavramı ve Kapsamı 524
aaa- Haber Alma ve Öğrenme Hürriyeti 525
bbb- Kanaat Hürriyeti 526
ccc- Düşünceyi Açıklama Hürriyeti 527
cc- Düşünce Hürriyetinin Sınırlandırılması, Sınırlandırma Sebepleri
ve Sınırlandırma Kriterleri 529
İhbar ve Şikayet Hakkı 534
Savunma Dokunulmazlığı 534
Tıbbi Müdahaleler 536
Organ ve Doku Nakilleri 541
aa- Genel Bilgiler 541
bb- Yaşayan Vericiden Organ veya Doku Alınması 543
cc- Ölüden Organ veya Doku Alınması 546
Tedip Hakkı 549
Spor Hareketleri 550
E- İlgilinin Rızası (m. 26/2) 551
Genel Bilgiler, Tipikliği Kaldıran Rıza, Hukuka Uygunluk Sebebi Olan Rıza 551
Hukuka Uygunluk Sebebi Olan İlgilinin Rızasının Şartları 554
aa- Kişinin Suçun Konusu Üzerinde Serbestçe Tasarruf Hakkına
Sahip Olması 554
bb- Rızaya Ehliyet 558
cc- Rızanın Açıklanması 560
Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması 560
A. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması (m.27/1) 560
B- Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan, Korku veya
Telaş Nedeniyle Aşılması (m.27/2) 565

§3. KUSURLULUK, KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER
I- GENEL BİLGİLER 571
KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER 575
Hukuka Aykırı, Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi (m. 24/3-4) 576
Zorunluluk Hali (m. 25/2) 580
A- Genel Bilgiler 580
B- Tehlikeye İlişkin Şartlar 583
Ağır Bir Tehlikenin Varlığı 583
Tehlikenin “Muhakkak” Olması 585
Tehlikenin Kişinin Kendisine veya Başkasının Hakkına Yönelik Olması 585
Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemesi 586
C- Korunmaya İlişkin Şartlar 587
Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkanının Bulunmaması 587
Zorunluluk Halinde İşlenen Fiil ile Tehlike Arasında Oran Bulunması 588
Tehlikeye Göğüs Germe Mükellefiyetinin Bulunmaması 589
D- Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 590
Cebir 590
Korkutma ve Tehdit 594
Haksız Tahrik (m.29) 596
A- Genel Bilgiler 596
B- Haksız Tahrikin Hukuki Esası 598
C- Haksız Tahrikin Şartları 599
Tahriki Teşkil Eden Bir Fiil Gerçekleşmiş Bulunmalıdır 599
Fiil Haksız Olmalıdır 601
Haksız Fiil Sonucunda Failde “Hiddet veya Şiddetli Elem” Ortaya
Çıkmış Olmalıdır 605
Suç “Hiddet veya Şiddetli Elem”in Etkisi Altında İşlenmiş Olmalıdır 606
D- Haksız Tahrikin Çeşitleri 609
Genel - Özel Haksız Tahrik 609
Basit Tahrik - Ağır Tahrik 610
E- Haksız Tahrik ve Diğer Haller 611
Haksız Tahrik - Tasarlama (Taammüt) 611
Haksız Tahrik - Kan Gütme Saiki. 612
Haksız Tahrik - Töre Saiki 613
Haksız Tahrik - Taksirli Suçlar 615
Haksız Tahrik - Meşru Savunma 617
Haksız Tahrik - Takdiri Hafifletici Sebepler 617
Yaş Küçüklüğü 618

A- Genel Bilgiler 618
B- Türk Hukukunda Yaş Küçüklüğünün Kusur Yeteneğine Etkisi 619
On İki Yaşını Bitirmemiş Olanlar 621
On İki Yaşını Bitirip On Beş Yaşını Bitirmemiş Olanlar 623
On Beş Yaşını Bitirip On Sekiz Yaşını Bitirmemiş Olanlar 625
C- Yaş Tespiti 625
D- Yaş Küçüklüğünün Ceza Muhakemesi Yönünden Arz Ettiği Özellikler 627
E- Yaş Küçüklüğünün Yaptırım Sistemi Yönünden Arz Ettiği Özellikler 629
F- Yaş Küçüklüğünün Kabahatler Yönünden Arz Ettiği Özellikler 630
Akıl Hastalığı 630
A- Genel Açıklamalar 630
B- Biyolojik Sistem 631
C- Psikolojik Sistem 631
D- Karma Sistem 632
E- TCK’nın Benimsediği Sistem 632
Sağır Dilsizlik 635
Geçici Nedenler 637
Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Olma 639
A- Genel Açıklamalar 639
B- İrade Dışı Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 640
C- İradi Olarak Alınan Alkol veya Uyuşturucu Madde 640
D- Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı 641
§4. CEZA HUKUKUNDA HATA
GENEL AÇIKLAMALAR 643
KASTI KALDIRAN HATA HALLERİ 644
Suçun Maddi Unsurlarında Hata (m.30/1) 644
Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata (m.30/2) 653
Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata (m.30/3). 657
A- Genel Açıklamalar 657
B- Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Kaçınılmaz Hata 657
KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HATA HALLERİ 662
Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Şartlarında Hata (m.30/3) 662
Haksızlık Yanılgısı (m. 30/4) 665
§5. UNSURLARIN DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER
ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEPLERİ 669
Genel Açıklamalar 669
Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar 670

CEZAYI KALDIRAN VEYA AZALTAN ŞAHSİ SEBEP OLARAK ETKİN PİŞMANLIK HALLERİ 672
OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTLARI 674
Genel Açıklamalar 674
Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar 679
§6. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
GENEL BİLGİLER 681
TEŞEBBÜS 682
Kavram ve Türk Ceza Kanununun Düzenlemesi 682
Teşebbüs Halinde Kalan Suçun Cezalandırılmasının Sebepleri, Teşebbüsün
Hukuki Niteliği ve Gösterdiği Özellikler 685
Teşebbüsün Yardımcı Norm Niteliği 687
Teşebbüsün Şartları 688
A- Kasten İka Edilebilen Bir Suçun İşlenmek İstenmesi 688
B- Gerçekleştirilen Fiilin İcra Hareketi Niteliğinde Olması 691
Genel Bilgiler 691
Hazırlık Hareketlerinin Cezalandırılmamasının Sebepleri 693
Hazırlık Hareketleriyle İcra Hareketlerinin Birbirinden Ayrılması 695
aa- Genel Açıklamalar 695
aaa- Sübjektif Teoriler 695
aaaa- Açıkça Ortaya Çıkan Suç Kastı Teorisi 696
bbbb- Failin Planına Dayanan Sübjektif Teori 696
bbb- Objektif Teoriler 697
aaaa- Kronolojik Teori 697
bbbb- Şekli ve Maddi Objektif Teori 697
cccc- Tek Anlamlı Hareket Teorisi 698
ccc- Karma Teoriler ve Görüşümüz 700
bb- Hazırlık Hareketleri İle İcra Hareketlerinin Birbirinden
Ayrılmasına İlişkin Özel Durumlar 703
C- Fiilin Elverişli Olması 705
D- Neticeli Suçun veya İcra Hareketleri Kısımlara Bölünebilen Sırf Hareket
Suçunun Bulunması 707
E- Elde Olmayan Sebeplerle İcra Hareketlerinin Tamamlanamamış veya Tamamlanmış Olmakla Birlikte Neticenin Gerçekleşmemiş Olması 707
Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 713
A- Gönüllü Vazgeçme 713
Sübjektif Teoriler 715
Objektif Teoriler. 715

Suç Politikasından Hareket Eden Teoriler 715
B- Etkin Pişmanlık 723
5- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs 724
Teşebbüse Elverişli Olmayan Suçlar 725
7 - İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs) 727
İŞTİRAK 730
Genel Bilgiler 730
Zorunlu İştirak ve Geçici (Zorunlu Olmayan) İştirak Ayrımı 732
Suça İştirakin Hukuki Esası 735
Suça İştirakin Cezalandırılması Konusunda Sistemler 737
İştirak Şekilleri ve Bağlılık Kuralı 738
A- Faillik 740
Genel Bilgiler 740
Müstakil Faillik 741
Müşterek Faillik (m.37/1) 742
aa- Şartları 743
aaa- Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 744
bbb- Birden Çok Failin, Fiil Üzerinde Fonksiyonel Hakimiyet Kurması 747
bb- Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 751
cc- İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 753
dd- Taksirli Suçlar ve Müşterek Faillik 753
Dolaylı Faillik 753
B- Şeriklik 756
Azmettirme 756
aa- Genel Bilgiler ve Benzer Kavramlardan Farkı 756
bb- Azmettirme ve Manevi Yardım Etme 757
cc- Azmettirme ve Dolaylı Faillik 757
dd- Azmettirme ve Suç İşlemeye Tahrik 758
ee- Azmettirmenin Cezalandırılmasının Şartları 758
aaa- Suç İşleme Hususunda Karar Vermemiş Olan Kişiye Belli
Bir Suçun İşlenmesine Karar Verdirilmesi 759
bbb- Azmettirilenin Kasten, Hukuka Aykırı ve En Azından
Teşebbüs Aşamasında Kalmış Bir Fiil İşlemesi 761
ff- İhmali ve Özgü Suçlarda Azmettirme 764
gg- Azmettirenin Cezalandırılması 765
Yardım Etme 767
aa- Maddi Yardım Etme. 769

aaa- Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araçları Temin Etmek 769
bbb- Suçun İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında
Maddî Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak 771
bb- Manevi Yardım Etme 774
aaa- Suç İşlemeye Teşvik 775
bbb- Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek 776
ccc- Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı Vaad
Etmek 776
ddd- Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek 777
C- Bağlılık Kuralı 777
Şartları 778
aa- Kasten ve Hukuka Aykırı İşlenmiş Bir Fiilin Varlığı 778
bb- Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Varmış Olması 779
Nitelikli Hallerin Suç Ortaklarına Sirayeti 780
İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme (m.41) 783
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda İştirak 786
Kışkırtıcı Ajan ve Gizli Soruşturmacı. 787
Yığınların Etkisiyle İşlenen Suçlar 790
A- Genel Açıklamalar 790
B- Yığınların Cezai Sorumluluğu 791
Sistemler 791
765 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Sistemi 793
Kabahate İştirak 793
SUÇLARIN İÇTİMAI 794
Genel Bilgiler, Görünüşte İçtima. 794
Bileşik Suç 797
Zincirleme Suç 803
A- Genel Bilgiler 803
B- Zincirleme Suçun Şartları 804
Bir Suç İşleme Kararının Bulunması 804
Aynı Suçun Değişik Zamanlarda Birden Çok İşlenmesi 807
Suçun Aynı Kişiye Karşı İşlenmiş Olması 812
C- Zincirleme Suçta Müeyyide 813
Fikri İçtima 815
A- Genel Bilgiler 815
B- Fikri İçtimaın Hukuki Esası ve Şartları 816
Fiilin Tek Olması 817
Birden Fazla Suçun Oluşmasına Sebebiyet Verme 824

aa- Aynı Neviden Fikri İçtima (m. 43/2) 824
bb- Farklı Neviden Fikri İçtima (m. 44) 827
C- Fikri İçtimaı Kabulün Sonuçları 832

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAPTIRIM TEORİSİ

§1. CEZA KAVRAMI, CEZANIN AMACI, NİTELİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ
CEZA KAVRAMI 837
CEZANIN AMACI 838
Mutlak Ceza Teorileri 839
A- Genel Açıklamalar 839
B- Kefaret Teorisi 839
C- Adalet Teorisi 839
D- Teorinin Eleştirisi 840
Nisbi Ceza Teorileri 841
A- Genel Açıklamalar 841
B- Genel Önleme Teorisi 841
C- Özel Önleme Teorisi 842
D- Teorinin Eleştirisi 842
Karma Teoriler 843
TCK’nın Benimsediği Sistem 843
CEZANIN NİTELİKLERİ 844
CEZANIN ÇEŞİTLERİ 848
§2. HAPİS CEZASI
HAPİS CEZASININ TARİHİ GELİŞİMİ 853
Batı Hukuku 853
Türk Hukuku 855
HAPİS CEZASININ İNFAZ SİSTEMLERİ 855
Müşterek Hapis (Topluluk) Sistemi 855
Hücre (Pennsylvania) Sistemi. 857
Karma (Auburn) Sistemi 860
İrlanda Sistemi (Dereceli Sistem) 861
Yeni Sistem 865
HAPİS CEZASININ LEH VE ALEYHİNDEKİ DÜŞÜNCELER 867
Hapis Cezasının Lehindeki Düşünceler 867
Hapis Cezasının Aleyhindeki Düşünceler 867

HAPİS CEZASININ ÇEŞİTLERİ 868
Genel Bilgiler 868
Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 869
Müebbet Hapis Cezası 870
Süreli Hapis Cezası 871
A- Kısa Süreli Hapis Cezası 872
Genel Bilgiler 872
Kısa Süreli Hapis Cezasının Adli Para Cezasına veya Tedbirlerden
Birine Çevrilmesi 872
aa- Genel Bilgiler 872
bb- Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları 874
cc- Seçenek Yaptırımlar 876
aaa- Adli para cezasına çevirme 876
bbb- Tedbire çevirme 878
aaaa- Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin
suretiyle tamamen giderilmesi (TCK. m.50/1-b) 878
bbbb- En az iki yıl süreyle, bir eğitim kurumuna devam
etme (TCK. m.50/1-c) 880
cccc- Belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma (TCK. m. 50/1-d) 880
dddd- Ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma (TCK.
m.50/1-e) 881
eeee- Gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte
çalıştırma (TCK. m.50/1-f) 882
dd- Adli para cezası ya da tedbire çevirmenin sonuçları 884
ee- Çevrilen ceza veya tedbire uymamanın yaptırımı 884
Hapis Cezasının Özel İnfaz Usulleri 885
A- Cezanın Hafta Sonunda İnfazı 885
B- Cezanın Geceleri İnfazı 885
C- Hükümlünün Konutunda Cezasının İnfazı 886
Genel Açıklamalar 886
Yaş veya Cinsiyet Nedeniyle Konutta İnfaz 887
Hastalık Nedeniyle Konutta İnfaz 887
Doğum Nedeniyle Konutta İnfaz 887
D- Özel İnfaz Usullerinin Uygulanamayacağı Haller 887
E- Cezanın Özel İnfaz Şekline Uyulmamasının Yaptırımı 888

CEZALARIN İNFAZI 888
Hapis Cezasının İnfazına Başlanması 888
A- Genel Açıklamalar 888
B- Hükümlülerin Kuruma Kabulü 890
C- Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi 891
Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 892
Hükümlülerin Kişilerle Görüşmesi ve Dışarıyla Haberleşmesi 894
İzin 895
Ödüllendirme 897
Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri 899
HAPİS CEZASININ SAKINCALARINI GİDERMEYE YÖNELİK KURUMLAR 902
Cezaya ve Mahkumiyete Engel Olan Seçenek Kurumlar 902
A- Önödeme 902
Genel Açıklamalar ve Hukuki Niteliği 902
Önödemenin Şartları 903
aa- Önödemelik Bir Suçun Bulunması 904
bb- Suçun Uzlaştırma Kapsamında Olmaması 905
cc- Suçun İşlendiği Hususunda Yeterli Şüphe Bulunması 906
Önödeme Usulü 906
Önödemenin Gerçekleşmesi ve Sonuçları 909
B- Uzlaştırma 910
C- Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 913
D- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 915
Genel Açıklamalar 915
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları 916
aa- Cezaya İlişkin Şartlar 916
bb- Faile İlişkin Şartlar 917
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uygulanması 918
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları 919
Hapis Cezasının İnfazına Seçenek Kurumlar 919
A- Hapis Cezasının Ertelenmesi 919
Genel Açıklamalar 920
Hapis Cezasının Ertelenmesinin Şartları 922
aa- Sanığın Adli Geçmişi 923
bb- Ertelemeye Konu Olan Mahkumiyet 925
cc- Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Kanaatinin Oluşması 928
dd- Verilen Zararın Tazmini 929
Erteleme Kararı 930

Denetim Süresi ve Mahkumun Yükümlülükleri 931
Ertelemenin Geri Alınması 932
Ertelemenin Sonucu 933
B- Şartla Salıverilme 933
Genel Açıklamalar 933
Amacı 935
Hukuki Niteliği 938
Şartları 938
aa- Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması 939
bb- Hükümlünün İnfaz Kurumundaki Süreyi İyi Halli Olarak
Geçirmesi 944
Şartla Salıverilme Sonrasında Kalan Cezanın Dışarıda İnfazı 946
Şartla Salıverilme Kararının Verilmesi ve Geri Alınması 948
Şartla Salıverilmeden Yararlanamayanlar 950
C- Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması 952
Genel Açıklamalar 952
Denetimli Serbestlik Tedbirinin Kapsamı, İnfazı ve Sona Ermesi 953
§3. ADLİ PARA CEZASI
GENEL AÇIKLAMALAR 957
ADLİ-İDARİ PARA CEZASI AYIRIMI 957
ADLİ PARA CEZASININ BELİRLENMESİNDE SİSTEMLER 958
ADLİ PARA CEZASININ TESPİTİ 959
ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI 961
§4. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
TEMEL CEZANIN TAYİNİ VE FERDİLEŞTİRME 963
Genel Bilgiler 963
Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesinde Kurallar 964
A- Cezaların Artırılmasının, Eksiltilmesinin ve Değiştirilmesinin Kanuniliği 966
B- Temel Cezanın Tespiti ve Takdir Hakkını Kullanırken Dikkate Alınması
Gereken Kriterler 967
Suçun İşleniş Biçimi 970
Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araç 972
Suçun İşlendiği Zaman ve Yer 972
Suçun Konusunun Önem ve Değeri 972
Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı 973
Kasta veya Taksire Dayalı Kusurun Ağırlığı 973
Failin Güttüğü Amaç ve Saik 975

C- Suçun Olası Kastla ya da Bilinçli Taksirle İşlenmesi 975
D- Nitelikli Unsurlara Göre Cezanın Artırılması ve Eksiltilmesi 976
E- Cezanın Hesaplanmasına İlişkin Prensipler 978
TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ 980
Genel Bilgiler 980
Leh ve Aleyhteki Düşünceler 981
Takdiri İndirim Sebeplerinin Uygulanması 981
A- Failin Geçmişi 982
B- Sosyal İlişkileri 982
C- Fiilden Sonraki ve Yargılama Sürecindeki Davranışları 982
D- Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri 983
MAHSUP 984
Genel Bilgiler 984
Şahsî Hürriyeti Sınırlama Sonucunu Doğuran Hâller 984
Mahsubun Hangi “Mahkûmiyet”ten Yapılacağı Hususu 985
Mahsubun Hangi Suç Dolayısıyla Verilecek Mahkûmiyetten Yapılacağı
Hususu 986
§5. GÜVENLİK TEDBİRLERİ
GÜVENLİK TEDBİRLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 989
Kavram 989
Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma Şartları 989
A- Tehlikeli Hal Bulunmalıdır 990
B- Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 991
C- Kanunda Hüküm Bulunmalıdır 992
D- Mahkeme (Hâkim) Kararına Dayalı Olmalıdır 993
Güvenlik Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 995
Güvenlik Tedbirlerinin Çeşitleri 997
BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKILMA 999
Genel Bilgiler 999
Şartları 1002
Hak Yoksunluğuna İlişkin Kurallara İstisna Oluşturan Durumlar 1003
İnfazı 1006
MÜSADERE 1008
Genel Bilgiler 1008
Müsaderenin Çeşitleri 1009
Eşya Müsaderesi 1010
A- Genel Açıklamalar 1010

B- Bir Suçun İşlenmesine Bağlı Müsadere 1010
C- Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşyanın Müsaderesi 1014
D- Konusu Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi 1014
E- Eşdeğer Müsadere 1015
Kazanç Müsaderesi 1015
Müsadere Kararı 1018
TEKERRÜR 1019
Genel Bilgiler 1019
Tarihi Gelişim 1021
A- Batı Hukuku 1021
B- Türk Hukuku 1023
Hukukî Niteliği, Çeşitleri ve Tekerrüre Benzeyen Müesseseler 1024
A- Hukukî Niteliği 1024
B- Tekerrürün Çeşitleri 1024
Tekerrürün Leh ve Aleyhindeki Görüşler 1026
A- Genel Bilgiler 1026
B- İlga Teorisi 1027
C- Tekerrürü Kabul Eden Teoriler 1028
Cezanın Yetersizliği Teorisi 1028
İsnadiyetin Ağırlığı Teorisi 1029
D- Pozitivist Teori 1030
Tekerrürün Şartları 1031
A- Mahkûmiyet Şartı 1031
B- Yeni Bir Suç İşlenmesi 1036
C- Süre Şartı 1038
Tekerrürün Neticeleri 1039
Tekerrür Benzeri Müesseseler: Özel Tehlikeli Suçlular 1044
TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA UYGULANACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ 1046
§6. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONLANDIRAN HALLER
SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 1051
AF 1052
Kavram ve Hukuki Niteliği. 1052
Affın Çeşitleri 1055
A- Genel Af 1055
B- Özel Af 1056
C- Cumhurbaşkanı’nın Özel Af Yetkisi 1056

ZAMANAŞIMI 1058
Genel Bilgiler 1058
Zamanaşımının Tarihi Gelişimi 1059
A- Zamanaşımının Batı Hukukundaki Gelişimi 1059
B- Zamanaşımının Türk Hukukundaki Gelişimi 1061
Zamanaşımının Leh ve Aleyhindeki Görüşler 1062
A- Zamanaşımı Müessesesinin Lehinde Olan Görüşler 1062
Manevi Ceza 1063
Uslanma 1063
Cezanın Önleme Özelliği 1063
Takibatın Terki 1064
Psikolojik Değişme 1064
Unutma- Sosyal Fayda 1064
Delillerin Bozulması 1065
B- Zamanaşımı Müessesesinin Aleyhindeki Görüşler 1065
Beccaria’nın Görüşü 1065
Bentham’ın Görüşü 1066
Pozitivist Görüş 1066
Zamanaşımının Hukuki Niteliği 1067
A- Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Hukuku Müessesesi Kabul Eden Görüş 1067
B- Zamanaşımını Ceza Hukuku Müessesesi Kabul Eden Görüş 1068
C- Zamanaşımını Karma Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 1068
D- Görüşümüz 1068
Dava Zamanaşımı 1069
A- Tanımı, Şikayet ve Dava Süresi Kavramlarından Farkı. 1069
B- Dava Zamanaşımına Uğramayan Suçlar 1072
C- Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi, Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış
Zamanaşımı) 1073
Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi 1073
Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış Zamanaşımı) 1075
D- Zamanaşımı Sürelerinin Tespitinde Esas Alınacak Ceza 1076
E- İki Çeşit Ceza Gerektiren Suçlarda Dava Zamanaşımı Süresinin
Belirlenmesi 1079
F- Dava Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlaması ve Suçun Özel Görünüş
Şekilleri Açısından Değerlendirme 1080
G- Dava Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi. 1085
Genel Bilgiler 1085
Dava Zamanaşımı Süresini Durduran Sebepler 1086
aa- İzin 1087

bb- Karar. 1088
cc- Bekletici Mesele 1089
dd- Suç Faili Hakkında Kanun Gereğince Hakkında Kaçak Olduğu Hususunda Karar Verilmiş Olması 1090
ee- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilmesi
Sonucunda Sanığın Denetim Süresine Tabi Tutulması 1091
ff- Uzlaşma 1092
gg- Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 1092
Dava Zamanaşımının Kesilmesi 1093
bb- Zamanaşımını Kesen Sebepler 1094
aaa- Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi 1094
bbb- Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama Kararının Verilmesi 1095
ccc- Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 1097
ddd- Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında da Olsa,
Mahkûmiyet Kararı Verilmesi 1097
cc- Dava Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri 1098
Ceza Zamanaşımı 1100
A- Kavram. 1100
B- Ceza Zamanaşımına Uğramayan Cezalar 1101
C- Ceza Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanunu’nun Sistemi 1101
D- Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı 1103
E- Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi 1104
Ceza Zamanaşımının Durması 1104
Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 1105
aa- Mahkûmiyet Hükmünün İnfazı İçin Yetkili Merci Tarafından
Hükümlüye Kanuna Göre Tebligat Yapılması 1106
bb- Hükümlünün Yakalanması 1107
cc- Bir Suçtan Dolayı Mahkûm Olan Kimsenin Üst Sınırı İki Yıldan
Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç İşlemesi 1107
Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri 1108
Zamanaşımının Güvenlik Tedbirlerine Etkisi 1108

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MİLLETLERARASI CEZA HUKUKU

§1. CEZA HUKUKU KURALLARININ YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
CEZA YASASININ MÜLKİLİĞİ SİSTEMİ 1111
Genel Bilgiler 1111
Mülkilik Sisteminin Gerekçeleri 1112

A- Ceza Hukuku Bakımından 1112
B- Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından 1112
C- Milletlerarası Hukuk Bakımından 1113
Ceza Yasalarının Mülki Olması Sistemi İle İlgili Meseleler 1113
A- Türkiye’ye (Ülke) Neler Dâhil Olduğu Sorunu 1113
İç Sular 1114
Karasuları 1114
aa- Karasularında Bulunan Yabancı Savaş Gemileri Hakkında Sahil Devletinin Yargı Yetkisi 1115
bb- Karasularında Bulunan Yabancı Ticaret ve Yolcu Gemileri
Hakkında Sahil Devletinin Yargı Yetkisi. 1115
aaa- İngiliz Sistemi 1115
bbb- Fransız Sistemi 1116
ccc- 1958 Cenevre “Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi” 1116
ddd- Türk Sistemi 1116
Açık Denizler Üzerinde Devletin Yetkisi 1117
Hava Ülkesi 1118
aa- Devletlerin Bu Sahadaki Egemenlik Haklarının Kapsamı
Konusundaki Sistemler ve Anlaşmaların Kabul Ettiği Çözüm 1118
bb- Havada İşlenen Suçlarda Uygulanacak Yasa 1119
aaa- Askeri Hava Vasıtaları 1119
bbb- Sivil Hava Vasıtaları 1120
Kıta Sahanlığında veya Münhasır Ekonomik Bölgede Tesis Edilmiş
Sabit Platformlar 1121
Askeri İşgal Altında Bulunan Yerler 1122
B- Suçun İşlendiği Yerin Saptanması 1123
Hareket Teorisi 1123
Netice Teorisi 1125
İsabet veya Arada Tesir Teorisi 1125
Karma Teori. 1126
Türkiye’de İşlenen Bir Suçtan Dolayı Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş Olması 1130
FAİLE GÖRE ŞAHSİLİK SİSTEMİ 1131
Genel Bilgiler 1131
Sistemin Gerekçeleri 1131
Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Cezalandırılan Fiiller (TCK. m.10, 11) 1132
A- Memur veya Görevli Olarak Yabancı Ülkeye Gidenlerin İşledikleri Suçlar
(TCK. m. 10) 1132
B- Yabancı Ülkede Türk Vatandaşı Tarafından İşlenen Suçlar (TCK. m.11) 1133
Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Türk Ceza Kanunu Tarafından
Cezalandırılan Fiiller Hakkında Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş Olması 1135

KORUMA SİSTEMİ 1136
Genel Bilgiler 1136
Devleti Koruma İlkesi (TCK. m.12/1, 13/1(b)) 1137
A- TCK. m.12/1 Kapsamında Devletin Korunması 1137
B- TCK. m.13/1 (b) Kapsamında Devletin Korunması 1138
Vatandaşı Koruma 1140
EVRENSELLİK SİSTEMİ 1140
İkame (Başka Devlet Adına) Yargı İlkesi (TCK.m.12/3) 1141
Bütün İnsanlığı İlgilendiren Suçlar (TCK. m.13) 1142
BİR TÜRK VEYA YABANCININ YABANCI ÜLKEDE SUÇ İŞLEYİP TÜRKİYEDE YARGILANMASI (m. 19) 1143
Genel Bilgiler 1143
Hükmün Uygulanma Şartları 1143
A- Fail Türk Vatandaşı veya Yabancı Olmalıdır 1144
B- Suç Yabancı Ülkede İşlenmelidir 1144
C- Fail Türkiye’de Bulunmalıdır 1144
D- Fiil Türkiye’nin Güvenliğine veya Zararına İşlenmiş Bir Suç Olmamalıdır 1144
E- Fiil, Türk Vatandaşına Karşı ya da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Özel
Hukuk Tüzel Kişisi Zararına İşlenmemiş Olmalıdır 1144
Hükmün Tatbiki 1145
YABANCI MAHKEMELER TARAFINDAN VERİLEN MAHKÛMİYETE BAĞLI HAK YOKSUNLUKLARI 1145
§2. GERİ VERME
GENEL BİLGİLER 1147
GERİ VERME KURUMUNUN KAYNAKLARI 1149
GERİ VERMENİN ŞARTLARI 1155
Geri Vermenin Olumlu Şartları 1155
A- Bir Antlaşmanın Varlığı 1155
B- Suç Teşkil Eden Bir Fiilin Varlığı 1156
Fiil Her İki Devlet Kanununa Göre de Suç Olmalıdır 1156
Suç Geri Vermeye Konu Teşkil Etmelidir 1159
C- Geri Vermenin Talep Edilmiş Olması 1163
D- Fiilin Ağırlığı ile İade Dolayısıyla Oluşacak Mağduriyetin Orantılı Olması 1163
Geri Vermenin Olumsuz Şartları 1163
A- Vatandaşın İade Edilmezliği Kuralı 1163
B- Düşünce Suçundan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1166
C- Siyasi Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1166
Genel Bilgiler 1166

Siyasi Suçu Açıklayan Görüşler 1167
aa- Objektif Teori 1167
bb- Sübjektif Teori 1167
cc- Üstünlük Teorisi 1168
dd- Ayırma Teorisi 1168
ee- Harp Adetleri Teorisi 1169
Siyasi Suçun İstisnaları 1170
aa- Belçika Kuralı 1170
bb- Tedhişçilik Fiilleri 1171
cc- Anarşizm 1174
dd- Soykırım (Jenosit) 1176
ee- Savaş Suçları 1179
Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Hukukunda Siyasi Suçlar Nedeniyle
Geri Verilmezlik Kuralı 1181
D- Samimi Olmayan Taleplerden Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı 1186
E- Askeri Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı 1187
F- Mali Suçlardan Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı 1189
G- Talep Edilen Devletin Yargı Hakkı Olması Halinde Geri Verilmezlik Kuralı 1190
Suçun Talep Edilen Devletin Ülkesinde İşlenmesi 1190
Suçun Yabancı Bir Ülkede İşlenmesine Rağmen, Talep Edilen
Devletin Yargı Hakkının Mevcut Olması 1191
H- “Non bis in idem” Kuralı 1192
GERİ VERMENİN USULÜ 1194
Geri Vermeyi İsteyen Devlet Tarafından Yapılacak İşlemler 1194
Geri Verme İstenilen Devletçe Yapılacak İşlemler 1196
A- İdari Sistem 1196
B- Adli Sistem 1197
C- Karma Sistem (Belçika Sistemi) 1197
Geri Verme İsteminin Yerine Getirilmesi 1201
GERİ VERMENİN SONUÇLARI 1204
BİBLİYOGRAFYA 1207