Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar

Prof. Dr. Mehmet MARANGOZ

İçindekiler

- Girişimcilik ve Girişimcilik Ekosistemi
- Startuplar ve Girişimcilik
- Girişimcilik ve Kültür
- Aile İşletmeleri ve Girişimcilik
- Sosyal Sermaye ve Girişimcilik
- İş Ahlakı, Sosyal Sorumluluk ve Girişimcilik
- Sosyal Girişimcilik
- Kadın Girişimciliği
- Yeni Ekonomi ve Girişimcilik
- Girişimci Üniversite
- Teknoparklar ve Girişimcilik
- Nanoteknoloji ve Girişimcilik

İÇİNDEKİLER (Özet)
Bölüm 1: GİRİŞİMCİLİK VE GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ
Bölüm 2: STARTUPLAR VE GİRİŞİMCİLİK
Bölüm 3: GİRİŞİMCİLİK VE KÜLTÜR.
Bölüm 4: AİLE İŞLETMELERİ VE GİRİŞİMCİLİK
Bölüm 5: SOSYAL SERMAYE VE GİRİŞİMCİLİK
Bölüm 6: İŞ AHLAKI, SOSYAL SORUMLULUK VE GİRİŞİMCİLİK .
Bölüm 7: SOSYAL GİRİŞİMCİLİK
Bölüm 8: KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ
Bölüm 9: YENİ EKONOMİ VE GİRİŞİMCİLİK.
Bölüm 10: GİRİŞİMCİ ÜNİVERSİTE .
Bölüm 11: TEKNOPARKLAR VE GİRİŞİMCİLİK .
Bölüm 12: NANOTEKNOLOJİ VE GİRİŞİMCİLİK
x Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
❙ İçindekiler xi
İÇİNDEKİLER
Önsözv
Prof. Dr. Asım Günal ÖNCE'nin Önsözü.vii
İÇİNDEKİLER (Özet) ix
BÖLÜM 1
GİRİŞİMCİLİK VE GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ
1.1. Girişim ve Girişimcilik Kavramları 1
1.2. Girişimciliğin Önemi. 2
1.2.1. Ekonomik Açıdan Girişimciliğin Önemi . 3
1.2.2. Sosyal Açıdan Girişimciliğin Önemi 4
1.3. Girişimcinin Özellikleri. 5
1.4. Girişime Başlamak ve Girimciliğin Geliştirilmesi 7
1.5. Ekosistem ve Girişimcilik Ekosistemi 8
1.6. Girişimcilik Ekosisteminin Temel Unsurları 10
1.6.1. Düzenleyici Çerçeve 12
1.6.2. Pazar Koşulları. 13
1.6.3. Finansa (Mali Kaynaklara) Erişim 14
1.6.4. Bilgi Birikiminin Oluşumu ve Yayılımı 16
1.6.5. Girişimcilik Yetenekleri 16
1.6.6. Kültür 17
1.7. Girişimci Ekosisteminin Destek Unsurları 18
17.1. Yol gösterenler/Danışmanlar-Mentorlar . 19
1.7.2. Kuluçka Merkezleri (Incubators) 20
1.7.3. Hızlandırıcılar (Acceletators) . 21
1.7.4. Profesyonel Hizmet Sağlayanlar ve Ortak Kullanım Alanları 22
1.7.5. Üniversiteler ve Teknoparklar. 22
xii Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
1.7.6. Girişim Ağları 23
1.7.7. Sivil Toplum Kuruluşları 24
1.7.8. İnsan Kaynağı 24
1.7.9. İnovasyon Altyapısı 24
Okuma Parçası: Bilişim Vadisi ve Aziz Sancar Leblebileri 25
Bölüm Kaynakları. . 29
BÖLÜM 2
STARTUPLAR VE GİRİŞİMCİLİK
2.1. Girişimcilik Anlayışının Değişimi ve Gelişimi. 31
2.2. Girişimciliğin Önemi ve Değişen Girişimcilik Nitelikleri 32
2.3. Startup Kavramı ve Kapsamı . 35
2.4. Startup Firmalarının İzledikleri Yöntemler 40
2.4.1. Serendiplik Modeli (Serendipity) . 40
2.4.2. Yalın Girişim (The Lean Startup) 42
2.4.3. Kanvas İş Modeli (İş Modeli Tuvali) 45
2.4.4. Teknoloji Hayat Döngüsü (Technology
Adoptation Lifecycle) 48
2.4.5. Büyütme Korsanlığı (Growth Hacking) . 53
Okuma Parçası 1: Girişimciler İçin Alternatif Bir
Finansman Yöntemi: Kitlesel Fonlama (Crowdfunding) 56
Okuma Parçası 2: Büyük Şirketlerin Alternatifi Startup'lar 60
Okuma Parçası 3: Büyük Şirket mi, Startup mı? 62
Bölüm Kaynakları. 65
BÖLÜM 3
GİRİŞİMCİLİK VE KÜLTÜR
3.1. Kültürün Tanımı ve Özellikleri . 67
3.2. Girişimcilik ve Kültür 68
3.3. Girişimci Kültür 70
3.4. Girişimcilik Kültürünün Oluşması 70
❙ İçindekiler xiii
3.5. Kültürün Girişimciliğe Etkisi 71
3.5.1. Aile 73
3.5.2. Din 74
3.5.3. Eğitim . 75
3.5.4. Güven . 76
3.5.5. Rol Model . 77
3.5.6. Sosyal Çevre 78
3.5.7. Demografik Faktörler 79
3.6. Kültürlerarası Farklılıklar ve Girişimcilik 79
3.7. Girişimcilik Kültürü ve Kültürün Boyutları 81
3.7.1. Güç mesafesi 82
3.7.2. Belirsizlikten kaçınma 82
3.7.3. Eril-Dişil Değerler . 83
3.7.4. Bireycilik- Toplumculuk 84
3.7.5. Denetim Noktası (Odağı) 85
3.8. Türk Kültüründe Girişimcilik . 86
Okuma Parçası: Ahilik ve Ahilik Duası 89
Örnek Olay: Başarısızlıktan Öğrenin: 5 Milyarderden Başarısızlık
Hikayeleri. 91
Bölüm Kaynakları. 95
BÖLÜM 4
AİLE İŞLETMELERİ VE GİRİŞİMCİLİK
4.1. Aile İşletmesi Kavramı ve Özellikleri . 97
4.2. Aile İşletmelerinin Önemi . 99
4.3. Aile İşletmelerinin Gelişim Evreleri . 100
4.3.1. Girişimcilik ve İşe Başlama Dönemi 101
4.3.2. Başarma Dönemi. 101
4.3.3. Büyüme ve Gelişme Dönemi . 102
4.3.4. Olgunluk Dönemi. 103
4.3.5. İkinci Kuşağa Devretme Dönemi. 103
xiv Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
4.3.6. Halka Açılma ve Profesyonel Yönetim Dönemi 104
4.3.7. Tasfiye Dönemi . 105
4.4. Aile Şirketlerinin Üstün ve Zayıf Yönleri . 105
4.4.1. Aile Şirketlerinin Üstün Yönleri . 105
4.4.2. Aile Şirketlerinin Zayıf Yönleri. 108
4.5. Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma . 112
4.6. Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Süreci 114
4.7. Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Göstergeleri . 116
4.8. Ailenin Girişimci Üzerindeki Etkileri 119
4.8.1. Girişimcinin Yetişmesi . 119
4.8.2. Girişimin Kurulması 121
4.8.3. Girişimde Görev Alma. 122
4.8.4. Yönetimin Devri 122
4.9. Aile İşletmelerinde Girişimciliği Belirleyen Unsurlar. 123
4.9.1. Yenilikçilik. 123
4.9.2. Proaktivite (Öngörü Sahibi Olma). 123
4.9.3. Risk alma. 124
4.9.4. Özerklik 124
4.9.5. Rekabetçi Agresiflik . 125
4.9.6. Stratejik Yönetim . 125
4.9.7. Örgüt kültürü 126
Örnek Olay 1: Üç Kuşaktır Yaşatılan Bir Aile İşletmesi
“Üç Yıldız Şekerleme”. 127
Örnek Olay 2: Bir Başarı Öyküsü; Ülker 133
Bölüm Kaynakları. 135
BÖLÜM 5
SOSYAL SERMAYE VE GİRİŞİMCİLİK
5.1. Sosyal Sermaye Kavramı 137
5.2. Sosyal Sermaye ile İlişkili Diğer Sermaye Kavramları 138
5.2.1. İnsan Sermayesi . 138
5.2.2. Duygusal Sermaye . 139
❙ İçindekiler xv
5.2.3. Entelektüel Sermaye 140
5.2.4. Sembolik Sermaye . 140
5.2.5. Simgesel Sermaye. 140
5.3. Sosyal Sermayenin Özellikleri ve Boyutları 140
5.4. Sosyal Sermayenin Düzey, Tür ve Bileşenleri . 142
5.4.1. Sosyal Sermayenin Düzeyi . 142
5.4.2. Sosyal Sermayenin Türleri 143
5.4.3. Sosyal Sermayenin Bileşenleri 144
5.5. Sosyal Sermayenin Öğeleri. 145
5.5.1. Güven . 145
5.5.2. Toplumsal Ağlar 146
5.5.3. Toplumsal Normlar . 147
5.6. Sosyal Sermayenin Kaynakları. 148
5.6.1. Aile . 148
5.6.2. Sivil Toplum Örgütleri 149
5.6.3. Kamu Kesimi 149
5.6.4. Sosyal Sermayenin Gelişiminde Diğer Unsurlar. 150
5.7. Sosyal Sermaye ve Girişimcilik İlişkisi . 151
5.8. Girişimcilikte Sosyal Sermayenin Önemi. 152
Örnek Olay: Türkler Neden Birbirine Güvenmez?. 156
Bölüm Kaynakları. 161
BÖLÜM 6
İŞ AHLAKI, SOSYAL SORUMLULUK VE GİRİŞİMCİLİK
6.1. Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Boyutları 163
6.1.1. Ekonomik Sorumluluk 166
6.1.2. Yasal Sorumluluk. 166
6.1.3. Ahlaki Sorumluluk 166
6.1.4. İhtiyari (Gönüllü) Sorumluluk 167
6.2. Ahlak ve Ahlakla İlgili Kavramlar 168
6.3. Girişimcilikte İş Ahlakı Oluşturma . 172
xvi Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
6.4. Girişimcilikte İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluğun Önemi. 174
6.5. Sosyal Sorumluluğu Önemli Kılan Nedenler. 176
6.6. İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Alanları . 178
6.6.1. Çalışanlara Karşı Sorumluluk 179
6.6.2. Müşterilere Karşı Sorumluluk 180
6.6.3. Çevreye Karşı Sorumluluk . 180
6.6.4. Sermayedar ve Hissedarlara Karşı Sorumluluk . 181
6.6.5. Diğer İşletmelere Karşı Sosyal Sorumluluk. 182
Örnek Olay: Şirketleri Başarıya Taşıyan Sosyal Sorumluluk
Projeleri 183
Bölüm Kaynakları. 187
BÖLÜM 7
SOSYAL GİRİŞİMCİLİK
7.1. Sosyal Girişim ve Sosyal Girişimcilik Kavramı 189
7.2. Sosyal Girişimciliğin Önemi 192
7.3. Sosyal Girişimcilerin Özellikleri 194
7.4. Sosyal Girişimciliğin Unsurları 196
7.4.1. Sosyal Boyutlu Vizyon ve Misyona Sahip Olma. 196
7.4.2. Sosyal Sorunlarla İlgilenme 197
7.4.3. Yenilikçi Olma. 197
7.4.4. Gelir Getirici Faaliyetlerde Bulunmak 197
7.4.5. Sosyal Ağlardan Faydalanma 198
7.5. Sosyal Girişimcilik ve Ticari Girişimcilik İlişkisi. 198
7.6. Sosyal Girişimciliğin Alanları 201
7.7. Gelecekte Sosyal Girişimcilik 202
Örnek Olay 1: Grameen Bank- Muhammed Yunus / Bangladeş
(2006 Nobel Barış Ödülü Sahibi) . 203
Örnek Olay 2: TOMS . 206
Bölüm Kaynakları. 209
❙ İçindekiler xvii
BÖLÜM 8
KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ
8.1. Girişimcilikte Cinsiyet Faktörü . 211
8.1.1. Kadın – Erkek Girişimciliği Arasındaki Farklar 213
8.1.2. Girişimci Kadın ve Kadın Girişimciliği Kavramları 215
8.2. Kadın Girişimciliğinin Önemi. 216
8.3. Kadın Girişimci Tipleri . 218
8.3.1. Geleneksel Kadın Girişimci Tipi 218
8.3.2. Aileci Kadın Girişimci Tipi (Evcil) 218
8.3.3. Yenilikçi Kadın Girişimci Tipi . 219
8.3.4. Köktenci (Feminist) Kadın Girişimci Tipi . 219
8.4. Kadın Girişimcilerin Kişisel Özellikleri 220
8.5. Kadınları Girişimciliğe Yönlendiren Faktörler. 221
8.6. Kadın Girişimcilerin Karşılaştıkları Engeller 222
8.6.1. Cinsiyetten Kaynaklanan Engeller 223
8.6.2. Örgüt ve Çevresel Şartlardan Kaynaklanan Engeller 227
8.7. Geçmişte ve Günümüzde Kadın Girişimciliği 228
8.8. Türkiye'de Kadın Girişimciliği. 230
Okuma Parçası: Gamze Cizreli 233
Bölüm Kaynakları. 236
BÖLÜM 9
YENİ EKONOMİ VE GİRİŞİMCİLİK
9.1. Yeni Ekonomi Kavramı 239
9.2. Yeni Ekonomi ve Temel Dinamikleri . 242
9.2.1. Bilgi. 243
9.2.2. Dijitalleşme . 244
9.2.3. Sanallaşma. 244
9.2.4. Molekülleşme 245
9.2.5. Entegrasyon-İnternet Aracılığı İle iletişim 245
9.2.6. Aracısızlaşma . 246
xviii Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
9.2.7. Sektörel Değişim . 246
9.2.8. İnovasyon (Yenilikçilik) . 246
9.2.9. Üretici ve Tüketici Bütünleşmesi 247
9.2.10. Hız 247
9.2.11. Modülerleşme 247
9.2.12. Küreselleşme 248
9.3. Yeni Ekonomi'de İşletmecilik ve Girişimcilik Anlayışları. 248
9.3.1. Tedarik Zinciri Yönetimi 249
9.3.2. Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing) 250
9.3.3. Değişim Mühendisliği (Re-engineering) 251
9.3.4. Benchmarking (Karşılaştırma) . 252
9.3.5. Stratejik İşbirlikleri 253
9.3.6. Küçülme 253
9.3.7. Kalite Fonksiyon Göçerimi 254
9.3.8. Entelektüel Sermaye . 255
9.3.9. Öğrenen Organizasyon 256
9.3.10. Müşteri İlişkileri Yönetimi . 256
9.3.11. Değer Mühendisliği (Value Engineering). 257
9.3.12. Ortaklaşa Rekabet 258
9.3.13. Elektronik Ticaret 259
9.3.14. Girişimci Bireyler 259
9.4. Yeni Ekonomide Girişimcilik. 260
9.5. Yeni Ekonomi ve E-Ticaret 261
9.5.1. E-Ticaretin Tanımı ve Kapsamı . 262
9.5.2. İnternetin Gelişimi ve E-Ticaret 263
9.6. Girişimcilik ve E-Ticaret 265
9.7. E-Ticaretin Girişimcilik Açısından Yeri ve Önemi . 267
9.8. E- Ticaretin Girişimcilik Üzerindeki Pozitif ve Negatif Etkileri. 269
9.8.1. E- Ticaretin Girişimcilik Üzerindeki Pozitif Etkileri. 269
9.8.2. E- Ticaretin Girişimcilik Üzerindeki Negatif Etkileri . 270
9.9. E-Ticaretin Getirdiği Değişimler ve Girişimciliğe Yansımaları. 272
Örnek Olay: YemekSepeti.Com . 274
Bölüm Kaynakları. 277
❙ İçindekiler xix
BÖLÜM 10
GİRİŞİMCİ ÜNİVERSİTE
10.1. Yükseköğretimde Değişim ve Dönüşüm 281
10.2. Üniversitelerde Değişim Evreleri . 283
10.2.1. Ortaçağ Üniversitesi (Birinci Kuşak) 284
10.2.2. Humboldt Tipi Üniversite (İkinci Kuşak) 285
10.2.3. Üçüncü Kuşak Üniversiteler (Enformatik Dönem) 286
10.3. Üniversitelerin Değişen Misyonu. 286
10.4. Yeni Bir Üniversite Modeli: Girişimci Üniversite . 290
10.5. Girişimci Üniversite Kavramı ve Amaçları . 292
10.6. Üniversiteleri Değişime İten Temel Faktörler. 294
10.6.1. Finansman İhtiyacı 295
10.6.2. Üniversite - Sanayi İşbirliği 296
10.6.3. Küreselleşme 296
10.6.4. Ulusal Hükümetlerin Değişen Bakış Açıları . 296
10.6.5. Disiplinlerarası ve Çok Disiplinli Araştırmalar. 297
10.6.6. Öğrenci Sayısındaki Artışa Gösterilen Tepki 297
10.6.7. Hükümetlerin Özgül Araştırma Kuruluşlarını
Bünyelerinde Geliştirmesi 297
10.6.8. Bilginin Öneminin Artması. 298
10.7. Girişimci Üniversite Olmanın Önemi ve Gereklilikleri 298
10.8. Girişimci Üniversite Olmanın Önündeki Engeller. 300
10.9. Dünyadan Girişimci Üniversite Uygulamaları. 301
10.10. Türkiye'de Girişimci Üniversite Uygulamaları . 303
Okuma Parçası: Girişimci ve Yenilikçi Üniversiteler Hangi
Kriterlere Göre Belirleniyor? . 305
Bölüm Kaynakları. 308
BÖLÜM 11
TEKNOPARKLAR VE GİRİŞİMCİLİK
11.1. Üniversite-Sanayi İşbirliği ve Teknoparklar . 311
11.2. İşbirliğinin Arayüzleri ve Teknoparklar . 315
xx Girişimcilikte Güncel Konular ve Uygulamalar ❙
11.3. Teknoparkların Tanımı ve Kuruluş Amaçları. 317
11.4. Dünyada Teknoparklar 319
11.5. Türkiye'de Teknoparklar 320
11.6. Teknoparkların Kuruluş Modelleri 321
11.7. Teknopark Kavramı ve Kapsamı 323
11.7.1. Bilim Parkı 323
11.7.2. Araştırma Parkı 323
11.7.3. Yenilik Merkezi 324
11.7.4. Kuluçka Merkezleri 324
11.7.5. Teknoloji Parkı 325
11.7.6. Teknoloji Transfer Ofisi/Merkezi (TTO/M) 325
11.8. Teknoparklar ve Ekonomik Kalkınma. 326
11.9. Teknoparklar ve Ar-Ge Çalışmaları 329
11.10. Teknoparkların Temel Özellikleri ve Yararları 332
Okuma Parçası: Ne Teknoloji Ne Kent İşte Size Teknokent. 339
Bölüm Kaynakları. 340
BÖLÜM 12
NANOTEKNOLOJİ VE GİRİŞİMCİLİK
12.1. Nanoteknoloji Kavramı . 343
12.2. Nanoteknoloji ve Girişimcilik . 345
12.3. Nanoteknoloji'nin Kullanım Alanları ve Girişimciliğe Etkileri 347
12.4. Nanoteknolojinin Olumsuz Etkileri 360
12.5. Nanoteknolojinin Günümüzdeki Durumu 360
12.6. Nanoteknoloji ve Türkiye 362
12.7. Nanoteknoloji Hayatı Nasıl Değiştirecek? . 364
Okuma Parçası 1: 1 Damla Su İçinde 1 Trilyon Bilgisayar . 367
Okuma Parçası 2: Nanoilaçlar . 369
Bölüm Kaynakları. 371
Kaynakça 373