6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu'na Göre AVUKATLIK MESLEĞİ Prof. Dr. Meral SUNGURTEKİN ÖZKAN 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 6102 ve 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu Değişiklikleri ile Güncellenmiş 4. Bası İçindekiler - Avukatlık Mesleği Hakkında Genel Bilgiler - Tanım ve Benzer Müesseselerde Ayırt Edilmesi - Meslek Olarak Avukatlığın Özellikleri - Mesleğe Kabul için Aranan Şartlar - Mesleğin Yürütülme Biçimleri - Avukatın Hakları - Avukat - Müvekkil İlişkisinin Hukuki Niteliği ve Bu İlişkiden Kaynaklanan Avukat Hakları - Avukatın Avukatlık Statüsünden Kaynaklanan Yetkileri - Avukatın Yükümlülükleri - Avukat - Müvekkil İlişkisinin Hukuki Niteliği ve Bu İlişkiden Kaynaklanan Avukat Yükümlülükleri - Avukat - Mahkeme (Resmi Merciler) İlişkisinden Kaynaklanan Avukat Yükümlülükleri - Avukatın Mesleki Statüsü Gereğince Tabi Olduğu Yükümlülükler - Avukatın Karşı Taraf ve Vekili ile İlgili Yükümlülükleri - Avukatın Meslektaşlarıyla İlgili Yükümlülükleri - Avukatın Sorumluluğu İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM AVUKATLIK MESLEĞİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1 § 1. TANIM VE BENZER MÜESSESELERDEN AYIRT EDİLMESİ 1 I) Tanım 1 II) Avukatın Yasal Temsilciden Ayırt Edilmesi 3 III) Avukatın Tüzel Kişi Organından Ayırt Edilmesi 4 § 2. MESLEK OLARAK AVUKATLIĞIN ÖZELLİKLERİ 6 A) Avukatlığın Kamu Hizmeti Niteliği 6 I. Kamu Hizmeti Tanımı ve Avukatlığın Kamu Hizmeti Olması 6 II. Kamu Görevlisi Kavramı ve Avukat 19 B) Avukatlığın Serbest Meslek Niteliği 31 I. Serbest Meslek Olma Şartları ve Bunların Avukatlık Bakımından Değerlendirilmesi 31 II. Mesleğin Niteliği Konusunda Varılan Sonuç 50 C) Meslek İcrasının Tekel Oluşturması 54 D) Avukat Bağımsızlığı 64 I. Genel Olarak 64 II. Avukat-Devlet İlişkisi Bakımından Avukat Bağımsızlığı... 66 a) Avukatın Devlet ve Devletin Mercileri ile İlişkisindeki Bağımsızlığı 66 1- Avukatın Serbest Meslek İcra Etmesi 66 2- Mesleğe Girişin Serbest Olması 70 3- Yerleşim Özgürlüğü 76 4- Faaliyet Alanının Serbestliği 78 5- Avukatın Meslek İcrasında Bağımsız Olması 80 aa) Avukatın Yargılama Organına Karşı Bağımsızlığı 80 bb) Avukatın Yürütme Organına Karşı Bağımsızlığı 86. bba- Baroya Zorunlu Üyelik 88 bbb- Meslekî Yükümlülükler 90 bbc- Meslek Hukukuna Bağlılıktan Kaynaklanan Tehlikeler 97 bbd- Disiplin Soruşturmasına Yönelen Eleştiriler 98 bbe- Avukatların Sosyal Güvenlik Amaçlı Yapılanmalara Zorunlu Üyeliği 100 cc) Avukatlık Yasama Organına Karşı Bağımsızlığı. 104 I) Avukatlık Ücretinin Belirlenmesi Bakımından Bağımsızlık 105 II) Avukatın Yürütebildiği Belirli Faaliyetler Bakımından Denetime Tâbi Olması 107 III) Avukatın Politik Bağımsızlığı 110 b) Avukatlık Meslek Kuruluşlarının Devlete Karşı Bağımsızlığı 112 A) Avukatlık Özerkliği (Meslek Kuruluşunun Özerkliği) ve İdarî Denetim 112 B) Özerk Kuruluşlar Olarak Barolara Düşen Görevler ..117 C) Disiplin Kovuşturmasında Bağımsız Olma 119 I. Avukat-Müvekkil İlişkisi Bakımından Avukat Bağımsızlığı 121 I. Avukatın Müvekkiline Bağımlılığı Tehlikesi 121 II. Vekâletin Kabulü-Reddi ve Yürütülme Biçimine İlişkin Özgür Karar Verme İmkânı 127 III. Avukatın Ekonomik Bağımsızlığı ve Bunun Avukat- Müvekkil İlişkisi Bakımından Taşıdığı Önem 129 II. Avukatın Toplumsal Bakımdan Bağımsızlığı 136 III. İddia ve Savunma Dokunulmazlığı 138 I. Genel olarak 138 II. Dokunulmazlığın Şartları 139 III. Dokunulmazlığın Sonuçları 145 VI. Avukat Bağımsızlığının Önemi 146 I) Avukat Açısından 146 II) Mahkeme Açısından 146 III) Vatandaş Açısından 148 IV) Hukuk Devleti Açısından 149 E) Avukatlığın Çifte İşlevinin Bulunması 151 A) Avukatın Taraf Temsilcisi Olması 151 B) Avukatın Yargılama Faaliyetinin Ortağı Olması 154 § 3. MESLEĞE KABUL İÇİN ARANAN ŞARTLAR 159 A) Olumlu Şartlar 159 I. Kişisel ve Ahlâkî Şartlar 159 I. Vatandaşlık Şartı 159 II. İkametgâh Şartı 163 III. İyi Ahlâk Şartı 163 II. Bilimsel Şartlar 167 I. Teorik Branş Bilgisi 167 II. Uygulamaya Yönelik Branş Bilgisi 168 III. Avukatlık Sınavını Başarma 172 B Olumsuz Şartlar 174 1- Avukatlık Engelleri 174 2- Avukatlıkla Birleşmeyen İşler 176 § 4. MESLEĞİN YÜRÜTÜLME BİÇİMLERİ 177 A) Münferit Avukat Olarak 177 B
