%5
Türk ve Alman Hukukunda Suç Mağduru Çocuğun Korunması Merve Çetiner

Türk ve Alman Hukukunda Suç Mağduru Çocuğun Korunması


Basım Tarihi
2025-03
Sayfa Sayısı
472
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9786253810047
Boyut
16x24
Baskı
1



Av. Dr. Merve ÇETİNER

 

İÇİNDEKİLER
 
Önsöz 
 
5
Kısaltmalar 
 
17
GİRİŞ
 
 
I. Genel Olarak 
 
21
II. Tarihsel Perspektif 
 
22
BİRİNCİ BÖLÜM
 
 
TEMEL KAVRAMLAR, ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER, İSTATİSTİKLER VE ULUSLARASI BELGELER
 
 
I. ÇOCUK KAVRAMI 
 
31
A. Türk Hukukunda Çocuk Kavramı 
 
31
1. Genel Olarak 
 
31
2. Türk Medeni Hukuku Çerçevesinde Çocuk Kavramı 
 
32
a. Ceninin Hukuki Durumu 
 
33
b. Çocukluğun Sona Ermesi 
 
34
3. Türk Ceza Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu ve Diğer Mevzuatta Çocuk Kavramı 
 
36
B. Alman Hukukunda Çocuk Kavramı 
 
37
1. Genel Olarak 
 
37
2. Alman Medeni Hukuku Çerçevesinde Çocuk Kavramı 
 
38
a. Ceninin Hukuki Durumu 
 
39
b. Çocukluğun Sona Ermesi 
 
40
3. Alman Ceza Muhakemesi Kanunu, Gençliği Koruma Kanunu ve Diğer Mevzuatta Çocuk Kavramı 
 
40
C. Uluslararası Belgelerde Çocuk Kavramı 
 
42
II. MAĞDUR KAVRAMI 
 
43
A. Türk Hukukunda Mağdur Kavramı 
 
43
1. Doktrinde Yer Alan Mağdur Tanımları ve Görüşler 
 
43
2. Mevzuatta Yer Alan Mağdur Tanımları 
 
49
3. Benzer ve İlgili Kavramlar 
 
50
a. Suçun Konusu 
 
50
b. Suçtan Zarar Gören 
 
51
c. Şikayetçi 
 
52
d. Tanık ve Mağdur Tanık 
 
53
B. Alman Hukukunda Mağdur Kavramı 
 
54
1. Doktrinde ve Mevzuatta Yer Alan Mağdur Tanımları 
 
54
2. Doktrinde Yer Alan Suçtan Zarar Gören Tanımları 
 
59
3. Mevzuatta Yer Alan Suçtan Zarar Gören Tanımları 
 
62
4. Benzer ve İlgili Kavramlar 
 
63
a. Tanık 
 
63
b. Mağdur–Tanık 
 
65
C. Uluslararası Belgelerde Yer Alan Mağdur Tanımları 
 
66
III. SUÇ MAĞDURU ÇOCUK KAVRAMI VE İKİ ÜLKENİN SUÇ MAĞDURU ÇOCUKLARA İLİŞKİN İSTATİSTİKLERİ 
 
69
A. Suç Mağduru Çocuk Kavramı 
 
69
B. İki Ülkenin Suç Mağduru Çocuklara İlişkin İstatistikleri 
 
70
IV. ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 
 
78
A. Çocuk Hakları Alanındaki Sözleşmelerin Doğrudan Uygulanabilirliği 
 
78
B. Ayrımcılığın Önlenmesi 
 
80
C. Çocuğun Yüksek Yararı 
 
82
D. Katılım Hakkı 
 
89
V. MAĞDUR VE ÇOCUKLARIN KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI BELGELER 
 
93
A. Genel Olarak 
 
93
B. Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi 
 
95
C. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi 
 
96
D. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
96
E. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi 
 
98
F. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 
 
98
G. Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair Sözleşme (La Haye) 
 
103
H. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 29 Kasım 1985 Tarihli, 40/34 Sayılı Suçtan ve Yetki İstismarından Mağdur Olanlara Adalet Sağlanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi 
 
105
İ. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî (Veçhelerine) Yönlerine Dair Sözleşme 
 
105
J. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) 
 
106
K. Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Çalışmalar 
 
108
1. Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi (Lanzarote Sözleşmesi) 
 
108
2. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (No 160) 
 
109
3. Avrupa Sosyal Şartı 
 
110
4. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirisi ve Lizbon Antlaşması 
 
111
5. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Tazminat Ödenmesi Hakkında 1977 Tarihli ve 27 Sayılı Tavsiye Kararı 
 
113
6. 116 Sayılı Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi 
 
113
7. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukukî Durumunun İyileştirilmesine İlişkin R (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 
 
114
8. Avrupa Konseyi Mağdurlara Yardım Edilmesi ve Mağduriyetin Önlenmesi Hakkında (87) 21 Sayılı Tavsiye Kararı 
 
115
9. XIX. Avrupa Konseyi Kriminoloji Kongresi Sonuç ve Tavsiyeleri 
 
116
10. Ceza Muhakemesinde Mağdurun Konumuna İlişkin 15 Mart 2001 Tarihli Avrupa Birliği Konseyi Çerçeve Kararı 
 
116
11. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Yardımla İlgili 14 Haziran 2006 Tarihli ve 8 Sayılı Tavsiye Kararı 
 
117
12. Avrupa Birliği’nin Suç Mağdurlarının Haklarına, Desteklenmesine ve Korunmasına İlişkin Asgari Standartları Belirleyen 2012 tarihli ve 29 sayılı Direktifi 
 
118
13. Kadına Karşı Şiddetin ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Mücadele Edilmesine İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) 
 
120
L. Roma Statüsü 
 
121
M. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Bakış Açısı ve Kararları 
 
122
1. Genel Olarak 
 
122
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 
 
124
İKİNCİ BÖLÜM
 
 
CEZA MUHAKEMESİ SÜRECİNDE SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI VE KORUNMASI
 
 
I. TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI ve KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
 
131
A. Genel Olarak 
 
131
B. Suç Mağduru Çocuğun Hakları 
 
132
1. İhbar ve Şikâyet Hakkı 
 
132
2. Aydınlatılma ve Bilgilendirilme Hakkı 
 
139
a. Soruşturmanın Başında Bilgilendirilme Hakkı 
 
139
b. Soruşturmanın Gidişatı Hakkında Bilgilendirilme Hakkı 
 
142
c. Kovuşturma Aşamasında Bilgilendirme Hakkı 
 
144
3. Delillerin Toplanmasını İsteme Hakkı 
 
146
a. Genel Olarak 
 
146
b. Adli Muayene 
 
147
c. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 
 
149
4. Dosya İnceleme ve Belge Örneği Talep Etme Hakkı 
 
156
a. CMK Madde 234 Kapsamında Doğrudan Belge Örneği Talep Etme Hakkı 
 
156
b. CMK Madde 153 Kapsamında Vekil Aracılığı ile Belge Örneği Talep Etme Hakkı 
 
158
c. Soruşturma Belgelerini ve Elkonulan ve Muhafazaya Alınan Eşyayı İnceletme Hakkı 
 
158
5. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı 
 
159
6. Psikolojik Destek ve Uzman Yardımından Yararlanma Hakkı 
 
162
7. Korunma ve Destek Hakkı 
 
165
a. Genel Olarak 
 
165
b. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Talep Etme Hakkı 
 
166
c. Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı 
 
175
d. Onur ve Saygınlığının Korunması Hakkı 
 
179
8. Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığına Yönelik Kararına İtiraz (Kovuşturma Davası Açma) Hakkı 
 
181
9. Kamu Davasına Katılma Hakkı 
 
183
a. Genel Olarak 
 
183
b. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı 
 
187
C. Mağdur Çocuğun İfadesinin Alınması, Özel İfade Usulleri ve Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar 
 
189
1. Mağdur Çocuğun İfadesinin Alınması, İfadenin Değeri ve İfade Vermekten Çekinme Hakkı 
 
189
2. Yemin Yükümlülüğü 
 
195
3. CMK, TKK, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Yönetmeliği ve ÇİM Genelgesi Doğrultusunda Alınabilecek Tedbirler 
 
196
a. Genel Olarak 
 
196
b. İfadenin Özel Ortamda Alınması 
 
197
c. Uzman Bulundurulması ve Uzmanın Görevleri 
 
203
d. Mağdur Çocuğun Bir kez Dinlenmesi ve İfadenin Kaydedilmesi 
 
206
e. Duruşma Kapalılığı 
 
209
f. Hazır Bulunma Hakkı Olanlar Bulunmadan Dinleme ve Ses–Görüntü Aktarımı 
 
210
g. Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan Çıkarılabilmesi 
 
212
h. Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması 
 
212
i. 5726 Sayılı Tanık Koruma Kanunu Doğrultusunda Alınabilecek Diğer Tedbirler 
 
213
D. Suç Mağduru Çocuğun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler 
 
215
1. Genel Olarak 
 
215
2. Soruşturma Evresinde Mağdurun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler 
 
217
3. Kovuşturma Evresi ve Sonrasında Mağdurun Zararının Giderilmesine İmkân Veren Düzenlemeler 
 
222
II. ALMAN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN HAKLARI ve KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
 
223
A. Genel Olarak 
 
223
B. Suç Mağduru Çocuğun Hakları 
 
225
1. İhbar ve Şikâyet Hakkı 
 
225
2. Bilgilendirilme Hakkı 
 
231
3. Dosya İnceleme Hakkı 
 
236
4. Avukat veya Güvenilir Kişi Yardımından Yararlanma Hakkı 
 
238
5. Tercümandan Yararlanma Hakkı 
 
241
6. Psiko–Sosyal Destek Alma Hakkı 
 
243
7. Korunma ve Destek Hakkı 
 
247
a. Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı 
 
247
b. Fiziksel Güvenliğin Sağlanması ve Potansiyel Stres Faktörlerinin Önlenmesi Hakkı 
 
248
c. Onur ve Saygınlığının Korunması Hakkı 
 
253
8. Suçtan Zarar Görenin İtiraz (Kovuşturma Davası Açma) Hakkı 
 
254
9. Kamu Davasına Katılma Hakkı 
 
257
a. Genel Olarak 
 
257
b. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı 
 
261
10. Şahsi Dava Açma Hakkı 
 
263
C. Suç Mağduru/Mağdur Tanık Çocuğun Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar ve Özel İfade Usulleri 
 
267
1. Genel Olarak 
 
267
2. Çocuğun Tanıklık Yükümlülüğü ve Yeteneği 
 
270
3. Çocuk Tanığın Daveti ve Hazır Bulunma Yükümlülüğü 
 
273
4. Tanıklıktan Çekinme Hakkı 
 
277
5. Çocuğun İfadesinin Güvenilirliği ve Yemin Hususu 
 
283
6. Özel İfade Alma Yöntemleri 
 
286
a. Genel Olarak 
 
286
b. Sanığın Duruşma Salonu Dışına Çıkarılması (StPO § 247) 
 
289
c. Duruşmanın Kamuya Kapalı Yapılması (GVG § 171b ve § 172) 
 
291
d. 18 Yaş Altındaki Tanıkların Sadece Mahkeme Başkanı Tarafından Sorgulanması (StPO § 241a) 
 
293
e. Soruların Reddedilmesi (StPO § 68a) 
 
294
f. İfade Esnasında Yardım ve Danışmanlık (StPO § 68b) 
 
297
g. İfade Esnasında Ses ve Görüntü Kaydı (StPO § 58a) 
 
298
h. Kaydedilen Tanık İfadesinin Okunması (StPO § 255a) 
 
304
i. Simultane İfade Alınması/SEGBİS Yoluyla Dinleme (StPO §247a) 
 
306
j. Tanığın İfadesinin Hazır Bulunma Hakkı Olanlar Olmadan Alınması (StPO § 168e) 
 
312
7. Beden Muayenesi 
 
316
D. Mağdur Çocuğun Zararının Tazminine İmkân Veren Düzenlemeler 
 
319
1. Genel Olarak 
 
319
2. Şahsi Hak Davası Uyarınca Talepte Bulunma 
 
320
3. Yükümlülük Yükleyerek ve Talimat Vererek Kovuşturmadan Vazgeçme (StPO § 153a Uyarınca Zararın Giderilmesi) 
 
323
4. Fail Mağdur Uzlaşması 
 
324
a. Genel Olarak 
 
324
b. Yasal Düzenlemeler ve Uygulama 
 
325
III. TÜRK VE ALMAN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU DÜZENLEMELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 
 
328
B. Suç Mağduru Çocuğun Tanık Korumaya İlişkin Hükümler Uyarınca Sahip Olduğu Haklar ve Özel İfade Usulleri 
 
335
1. Çocuğun Tanıklık Yeteneği, İfadeye Çağırılması ve Hazır Bulunması 
 
335
2. Çocuğun Tanıklık Yükümlülüğü ve İfade Vermekten Çekinme Hakkı 
 
336
3. Yemin Yükümlülüğü ve Çocuğun İfadesinin Güvenilirliği 
 
337
4. Özel İfade Usulleri 
 
338
C. Zararın Giderilmesine İlişkin Düzenlemeler 
 
339
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
 
 
SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN KORUNMASINA YÖNELİK
 
 
TÜRK VE ALMAN HUKUKUNDAKİ DİĞER YASAL DÜZENLEMELER
 
 
I. TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER 
 
341
A. Türk Medeni Kanunu Hükümleri ile Çocuğun Korunması 
 
341
1. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 
 
341
a. Genel Olarak 
 
341
b. Velayetin Kaldırılması 
 
343
c. Vasi Atanması 
 
347
d. Çocuğun Yerleştirilmesi 
 
350
B. Çocuk Koruma Kanunu Kapsamında Diğer Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 
 
353
C. Sosyal Hizmetler Kanunu Çerçevesinde Koruma 
 
359
D. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği Kapsamında Koruma 
 
361
1. Genel Olarak 
 
361
2. Koruyucu Tedbirler 
 
364
a. Hâkim Tarafından Verilen Koruyucu Tedbirler 
 
364
b. Mülki Amir Tarafından Verilen Koruyucu Tedbirler 
 
366
c. Kolluk Tarafından Verilebilen Koruyucu Tedbirler 
 
372
3. Önleyici Tedbirler 
 
373
a. Hâkim Tarafından Verilen Önleyici Tedbirler 
 
374
b. Kolluk Tarafından Verilebilen Önleyici Tedbirler 
 
380
4. Tedbir Kararlarının Uygulanması ve Yaptırım 
 
381
E. Çocukların Korunmasına İlişkin Diğer Özel Düzenlemeler 
 
385
II. ALMAN HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER 
 
388
A. Gençliği Koruma Kanunu (Jugendschutzgesetz) 
 
389
B. Radyo Televizyon Yayını ve Tele Medyada Gençliğin ve İnsan Onurunun Korunmasına İlişkin Antlaşma (Staatsvertrag über den Schutz der Menschenwürde und den Jugendschutz in Rundfunk und Telemedien/ Jugendmedienschutz–Staatsvertrag) 
 
395
C. Alman Medeni Kanunu (Bürgerliches Gesetzbuch) 
 
397
1. Genel Olarak 
 
397
2. Usule İlişkin Diğer Düzenlemeler 
 
407
D. Sosyal Kanun 8. Kitap (Sozialgesetzbuch VIII / Kinder– und Jugendhilfegesetz) 
 
412
1. Genel Olarak 
 
412
2. Gençlik Dairesi (Jugendamt) 
 
417
E. Medeni Hukuk Çerçevesinde Şiddetten Korunma Yasası (Gesetz zum zivilrechtlichen Schutz vor Gewalttaten und Nachstellungen/ Gewaltschutzgesetz) 
 
422
F. Sosyal Kanun 14. Kitap (Sozialgesetzbuch XIV) Kapsamında Şiddet Mağdurlarının Tazminat Hakkı 
 
424
III. SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN KORUNMASINA YÖNELİK TÜRK VE ALMAN HUKUKUNDAKİ DİĞER YASAL DÜZENLEMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI 
 
428
A. Gençliği Koruma Kanunu (JuSchG) ve Türk Hukukundaki Özel Düzenlemeler 
 
428
B. Türk Medeni Kanunu ve Alman Medeni Kanunu (BGB) 
 
429
C. Sosyal Hizmetler Kanunu ve Sosyal Kanun 8. Kitap (KJHG VIII) 
 
430
D. Şiddetten Korumaya Yönelik Kanunlar 
 
431
SONUÇ, DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞLER 
 
433
a. Genel Olarak 
 
433
b. Alman Hukuku Yönünden Sonuç ve Değerlendirmeler 
 
435
c. Türk Hukuku Yönünden Sonuç ve Değerlendirmeler 
 
439
d. Öneriler ve Görüşler 
 
442
Kaynakça 
 
449
Kapat