Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ
§ 1. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ KAVRAMI VE TÜRLERİ 21
I. Genel Olarak 21
II. Geçici İş İlişkisi Kavramı 23
III. Geçici İş İlişkisinin Türleri 27
A. Mesleki Anlamda Olmayan Geçici İş İlişkisi 27
B. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi 29
§ 2. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, HUKUKİ, SOSYAL VE EKONOMİK AÇIDAN ÖNEMİ VE GEREKLİLİĞİ 31
I. Hukuki Niteliği 31
II. Hukuki, Sosyal ve Ekonomik Açıdan Önemi ve Gerekliliği 34
§ 3. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNE İLİŞKİN MUKAYESELİ HUKUKTA YER ALAN DÜZENLEMELER 41
I. Uluslararası Belgelerde 41
A. Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ) Sözleşmeleri 41
1. Genel Olarak 41
2. Uluslararası Örgüt ve İşleyişi 42
3. İşsizlik Hakkında 2 No.lu Sözleşme 44
4. Ücretli İstihdam Büroları Hakkında 34 No.lu Sözleşme 45
5. İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Hakkında 88 No.lu Sözleşme 47
6. Ücretli İstihdam Büroları Hakkında 96 No.lu Sözleşme 48
7. İstihdam Politikası Hakkında 122 No.lu Sözleşme 51
8. Özel İstihdam Büroları Hakkında 181 No.lu Sözleşme 52
9. Özel İstihdam Bürolarına İlişkin 188 Sayılı Tavsiye Kararı 56
B. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 58
1. Genel Olarak 58
2. Mevzuat Süreci ve Taslak Halinde Kalan Düzenlemeler 59
3. Belirli Süreli İş İlişkisi veya Geçici İş İlişkisi ile Çalışan İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirilmesinin Teşvikine Yönelik 91/383 EEC Sayılı Yönerge 60
4. Hizmetlerin Yerine Getirilmesi Amacıyla Geçici İşçi Gönderilmesine İlişkin 96/71/EC Sayılı Yönerge 61
5. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi Hakkında 2008/104/EC Sayılı Yönerge 62
a. Genel Olarak 62
b. Yönergenin Kapsamı ve Amacı 64
c. Sınırlamalar ve Yasaklar 66
d. Eşitlik İlkesi 67
e. İstihdam, Toplu Hizmetler, Mesleki Eğitim ve Temsil 68
f. Yaptırımlar 69
C. Avrupa Sosyal Şartı 70
II. Mukayeseli Hukukta 71
A. Genel Olarak 71
B. Almanya 79
C. Fransa 83
D. Avusturya 86
E. Hollanda 87
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA
MESLEKİ ANLAMDA GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNE
İLİŞKİN DÜZENLEMELER
§ 1. MESLEKİ ANLAMDA GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN TÜRKİYE’DE TARİHSEL GELİŞİMİ VE MEVZUAT 91
I. Genel Olarak 91
II. 6715 Sayılı Kanun ile Getirilen Düzenleme 96
III. 4857 Sayılı İş Kanunu 98
IV. 4904 Sayılı Türkiye İş Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun 103
§ 2. BİREYSEL İŞ HUKUKU BAKIMINDAN 107
I. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinin Tarafları ve Hukuki İlişkinin Niteliği 107
A. Taraflar 107
1. Özel İstihdam Büroları 107
a. Genel Olarak 107
b. Özel İstihdam Bürolarının Faaliyet Koşulları 108
c. Özel İstihdam Bürolarına Verilen İzin Süresi 110
2. Geçici İşçi Çalıştıran İşveren 111
3. Geçici İşçi 112
B. Taraflar Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği 114
1. Özel İstihdam Büroları ile Geçici İşçi Çalıştıran İşveren 114
2. Özel İstihdam Büroları ile Geçici İşçi 116
3. Geçici İşçi Çalıştıran İşveren ile Geçici İşçi 120
II. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinden Doğan Borçlar 120
A. Geçici İşçinin Borçları 120
1. İş Görme Borcu 120
2. Sadakat Borcu 123
3. Düzenleme ve Talimatlara Uyma Borcu 126
B. Özel İstihdam Bürosu ve Geçici İşçi Çalıştıran İşverenin Borçları 128
1. Ücret Ödeme Borcu 128
2. İşçiyi Gözetme Borcu 136
a. Genel Olarak 136
b. Kişisel Verilerin Korunması 137
3. Eşit Davranma Borcu 141
III. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinin Kurulabileceği Haller 147
A. Genel Olarak 147
B. Ebeveynlerin Kısmi Süreli İş İlişkileri ve Kadın İşçilerin İzinlerinde 148
C. İşçinin Askerlik Hizmeti Halinde 150
D. İş Sözleşmesinin Askıda Kaldığı Diğer Hallerde 151
E. Mevsimlik Tarım İşlerinde 152
F. Ev Hizmetlerinde 154
G. İşletmenin Günlük İşlerinden Sayılmayan ve Aralıklı Olarak Gördürülen İşlerinde 155
H. İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Acil Olan İşlerde veya Üretimi Önemli Ölçüde Etkileyen Zorlayıcı Nedenlerin Ortaya Çıkması Halinde 156
I. İşletmenin Ortalama Mal ve Hizmet Üretim Kapasitesinin Geçici İş İlişkisi Kurulmasını Gerektirecek Ölçüde ve Öngörülmeyen Şekilde Artması Halinde 157
İ. Mevsimlik İşler Hariç Dönemsellik Arz Eden İş Artışları Halinde 159
IV. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinin Kurulmasına Yönelik Getirilen Sınırlamalar 159
A. Genel Olarak 159
B. Süre Bakımından 161
1. Süre Sınırı Bulunmayan Haller 161
2. Süre Sınırı Bulunan Haller 162
3. Bekleme Süresi 164
C. İşçi Sayısı Bakımından 164
D. Toplu İşçi Çıkarılan İşyerleri Bakımından 167
E. Kamu Kurum ve Kuruluşları Bakımından 167
F. Yer Altından Maden Çıkarılan İşyerleri Bakımından 168
G. Grev ve Lokavtın Uygulanması Sırasında 169
V. Mevzuata Aykırılığın Sonuçları 169
A. Hukuki Sonuçları 169
B. İdari Sonuçları 170
VI. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinin Sona Ermesi 173
A. Tarafların Anlaşması 173
B. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinin Süresinin Sona Ermesi 174
C. Geçici İşçinin Geçici İşçi Çalıştıran İşveren Yanında Çalışmaya Devam Etmesi 175
1. Genel Olarak 175
2. Geçici İşçinin Sorumluluğu 176
3. Geçici İşçi Çalıştıran İşverenin Sorumluluğu 176
D. Özel İstihdam Bürosu ile Geçici İşçi Arasındaki İş Sözleşmesinin Feshi 177
1. Genel Olarak 177
2. Bildirimli Fesih Bakımından 177
3. Bildirimsiz Fesih Bakımından 179
a. Özel İstihdam Bürosunun Haklı Nedenle Derhal Feshi 179
b. Geçici İşçinin Haklı Nedenle Derhal Feshi 184
4. Feshin Hukuki Sonuçları 188
a. Genel Olarak 188
b. Kıdem ve İhbar Tazminatı 191
c. Yıllık Ücretli İzin Hakkı 193
d. İş Güvencesi 195
E. Geçici İşçi Sağlama Sözleşmesinin Feshi 198
F. Özel İstihdam Bürosunun Kapatılması 199
G. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinin Hukuka Aykırılığı 203
1. Geçersizlik 203
2. İş Sözleşmesinin İptal Edilebilirliği 205
H. Ölüm 207
1. Geçici İşçinin Ölümü 207
2. Geçici İşçi Çalıştıran İşverenin Ölümü 207
§ 3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HUKUKU BAKIMINDAN 208
I. Genel Olarak 208
II. Acil İşler Bakımından Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi Kurma 214
III. İşverenlerin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülükleri 217
A. Önlem Alma Yükümlülüğü 217
B. İşyerindeki Risklerin Değerlendirilmesine İlişkin Yükümlülüğü 219
C. Çalışanların Bilgilendirilmesine, Görüşlerinin Alınmasına ve Katılımlarının Sağlanmasına İlişkin Yükümlülüğü 220
D. Çalışanlara Eğitim Verme Yükümlülüğü 223
E. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturma Yükümlülüğü 225
F. İşçilerin Sağlık Muayenesine İlişkin Yükümlülüğü 228
G. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimine İlişkin Yükümlülükleri 229
IV. Geçici İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Hakları 230
V. Yükümlülüklere Uyulmamasının Hukuki, İdari ve Cezai Sonuçları 232
A. İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu 232
B. İşverenlerin İdari Sorumluluğu 234
1. İşin Durdurulması 234
2. İdari Para Cezaları 235
C. İş Sağlığı ve Güvenliğine Uymamanın Cezai Yaptırımları 237
§ 4. TOPLU İŞ HUKUKU BAKIMINDAN 238
I. Genel Olarak 238
II. Sendikal Hakların Sağlanması Bakımından 239
III. Grev ve Lokavt Hakları Bakımından 242
§ 5. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU BAKIMINDAN 243
I. Genel Olarak 243
II. Prim ile Hizmet Belgesi Verme ve Primlerin Ödenmesi Yükümlülüğü 245
Üçüncü Bölüm
MESLEKİ ANLAMDA GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN
UYGULANMA ESASLARI
§ 1. MESLEKİ ANLAMDA GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNİN DİĞER İŞ İLİŞKİLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 247
I. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisi 247
II. İş Aracılığı 250
III. Takım Sözleşmesi 251
IV. İş Sözleşmesinin Devri 252
§ 2. FARKLI MESLEKLER KAPSAMINDA MESLEKİ ANLAMDA GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ UYGULAMASI 253
I. Genel Olarak 253
II. Geçici İşçilere İlişkin Bilgiler 254
III. Geçici İş İlişkisinin Uygulanmasında Karşılaşılan Somut Durumlarda Geçici İşçilerin Görüşleri 255
IV. Değerlendirme 257
§ 3. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARINA İLİŞKİN KARARI VE BUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 259
I. Dava Konusu ve İptali İstenen Kanun Maddeleri 259
II. Anayasa Mahkemesi’nin İncelemesi 260
A. Genel Açıklama 260
B. İptal Talebinin Gerekçesi 261
C. Anayasa’ya Aykırılık Sorunu 265
III. Karşı Oy Yazısı 284
IV. Kararın Değerlendirilmesi 287
Sonuç 295
Kaynakça 311
Kavramlar Dizini 335