Sosyal Haklarsız Yeni Anayasa mı?
Prof. Dr. Mesut GÜLMEZ
Kitapta, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun, saydamlık ilkesine aykırı olarak kamuoyuyla paylaşmama kararı aldığı önerilerin tümü eleştirel gözle ele alınıyor. Kitap, dört kesim ve toplam dokuz bölümden oluşuyor. Giriş’te; Ekim 2011’den Mayıs 2013’e değin, uzlaşma oranının ancak üçte bir dolayında kaldığı “Yeni Anayasa Süreci” inceleniyor.
İlk dört bölümde; sosyal haklar alanındaki anayasallaşma süreci, genel ve Türkiye’deki gelişimleriyle anımsatılıyor. Özellikle 1961 ve 1982 Anayasaları, yaklaşım ve maddi içerikleri temelinde, “hak” temelli ve “program” nitelikli kurallarıyla karşılaştırılarak inceleniyor. “Devletin sosyal ve ekonomik ödevlerinin sınırı” başlıklı 53. ve 65. maddelerdeki düzenleme ve değişiklikler, yapılan tartışmalar ve Anayasa Hukuku öğretisinde ileri sürülen görüşler, eleştirel bir yaklaşımla değerlendiriliyor. “Dava edilebilirliği” savunulan sosyal hakların “ulusalüstü hukuksal dayanakları” olarak, Anayasa ve İş Hukuku öğretilerinde göz ardı edilen Uluslararası Sosyal İnsan Hakları Öğretisi ve Hukuku alanındaki gelişmelere yer veriliyor. ‘Yeni’ Anayasa’nın asgari hukuksal çerçevesini oluşturması gerektiğini savunarak Sosyal İnsan Hakları Ulusalüstü Hukuku’na (SİHUH) dayandırdığı “sosyal devlet ve sosyal haklar” konusundaki somut önerilerini sıralıyor. Bu alanda, SİHUH’u göz ardı edip “sil baştan Anayasa yazma”yı amaçlayan bir “table rase” yaklaşımının geçerli olamayacağını ortaya koyuyor.
Başlıklar,
- 1981 ve 1982 Anayasalarında Sosyal Devlet ve Sosyal Haklar Ulusalüstü Dayanaklar ve Önerilerim
- Emek Örgütlerinin Görüş ve Önerileri
- Sermaye Örgütlerinin Görüş ve Önerileri
- Düşünce Kuruluşlarının Görüş ve Önerileri