Metaverse Hukuku
Dr. Öğr. Üyesi Şerafettin EKİCİ
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ .5
TEŞEKKÜR.7
İÇİNDEKİLER .9
KISALTMALAR . 13
GİRİŞ
İLK İNSANDAN DİJİTAL İNSANA HUKUK İHTİYACI 15
BİRİNCİ BÖLÜM
METAVERSE KAVRAMI
METAVERSE’ÜN TANIMI . 22
METAVERSE’ÜN GELİŞİMİ 25
Metaverse Literatürü 25
Metaverse Tarihi . 27
İKİNCİ BÖLÜM
METAVERSE’ÜN TEMEL KAVRAMLARI
AVATAR (DİJİTAL İNSAN). 33
Avatar’ın Tanımı 33
Avatar Türleri . 34
AKILLI SÖZLEŞME. 35
III. BLOK ZİNCİR . 37
İlk Blok Zincir ve Bitcoin 37
Blokzincir Yapısı ve Çalışma Şekli . 39
Blokzincirin Unsurları 41
Zaman Damgası (Timestamp) . 41
Dağıtık Defter Teknolojisi 41
Kriptografi (Şifreleme) . 42
Uzlaşı (Konsensus) . 42
10 İçindekiler
Blokzincir Türleri42
Açık (Public) Blokzircirler .43
Özel / İzinli (Private) Blokzincirler .43
Konsorsiyum (Consortium) Blokzincirler43
Yarı Özel (Semi-Private) Blokzincirler.44
Karma (Hybrid) Blokzincirler44
Bitcoin ve Ethereum Blokzincirleri.44
DAPP45
DAO46
DEFI .47
VII. DİJİTAL İKİZ.48
VIII. GAMEFI 50
GERÇEKLİK.50
Sanal Gerçeklik (VR) 51
Artırılmış Gerçeklik (AR).52
Karma Gerçeklik (MR).52
Genişletilmiş Gerçeklik (XR) 53
KRİPTO VARLIK .53
Coin53
Coin ve Kripto Para Kavramları 53
Coin Türleri 55
a) BitCoin – AltCoin55
b) StableCoin – Unstable Coin (Durağan – Durağan olmayan)55
Token55
Token Kavramı .55
Token Türleri.56
a) Menkul Kıymet Tokenı56
b) Ödeme Tokenı.57
c) Fayda (Hizmet) Tokenı .59
d) NFT (Non Fungible Token – Nitelikli Fikrî Tapu).59
e) Varlık Tokenı.60
VERİ (DATA)61
Veri Kavramı61
Kişisel Veri63
Kişisel Verinin Tanımı .63
Kişisel Verilerin İşlenmesi.65
İçindekiler 11
Veri Sorumluları 67
Kişisel Verilerin İmhası ve Aktarılması . 68
Büyük Veri (Big Data) . 74
XII. WEB 3.0 . 77
XIII. YAPAY ZEKA VE İLGİLİ KAVRAMLAR 79
Yapay Zekâ Kavramı ve Tarihçesi 79
Yapay Sinir Ağları . 83
Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme. 85
Yapay Zekâya Kişilik Tanınması Sorunu 87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
METAVERSE’ÜN ETKİLERİ
METAVERSE’ÜN İKTİSADİ HAYATTAKİ ETKİLERİ 91
Metaverse Ekonomisi 91
Meta Coin 94
Çalışma Şekillerinin Değişmesi. 97
Yeni İş Alanlarının Ortaya Çıkması . 98
METAVERSE’ÜN SOSYAL VE ETİK ETKİLERİ 100
III. METAVERSE’ÜN EĞİTİME ETKİLERİ 103
METAVERSE’ÜN HUKUKTAKİ ETKİLERİ. 107
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
METAVERSE VE HUKUK
META İNSAN. 109
Dijital İnsan – Meta İnsan Ayrımı . 109
Meta İnsanın Yasallığı Sorunu 110
Dijital ve Meta İnsana Dair Politika Oluşturma Çalışmaları 113
META AİLE 116
Metaverse’te Nişanlanma. 116
Metaverse’te Evlenme 119
Metaverse ve Boşanma 122
III. METAVERSE’TE ARSA ALIM-SATIM 123
META VARLIKLARIN MİRAS OLARAK GEÇMESİ 127
METAVERSE’TE SÖZLEŞMELER 135
META TİCARET . 140
Elektronik Ticaretten Meta Ticarete . 140
12 İçindekiler
Meta Ticaret Modelleri. 145
B2B – Firmadan Firmaya Meta Ticaret. 145
B2C – Firmadan Tüketiciye Meta Ticaret. 146
C2B – Tüketiciden Firmaya Meta Ticaret. 146
C2C – Tüketiciden Tüketiciye E – Ticaret Modeli. 147
Diğer Meta Ticaret Modelleri 147
Doğrudan Meta Ticaret – Dolaylı Meta Ticaret. 147
Meta Ticaret Hizmet Sağlayıcı ve Meta Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı . 148
VII. META TÜKETİCİ 152
Metaverse’te Tüketici Kavramı 152
Metaverse’te Mesafeli Sözleşmeler 154
VIII. METAVERSE’TE ESER. 157
METAVERSE VE YARGILAMA (USUL) HUKUKU . 162
Metaverse’te Yargılama Yapılması . 162
Metaverse’te Yaşanan Hukukî Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkeme 165
META DEVLET . 167
BEŞİNCİ BÖLÜM
METAVERSE’ÜN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
METAVERSE’ÜN YASALLIĞI SORUNU. 169
METAVERSE’ÜN GÜVENLİĞİ SORUNU . 172
Metaverse’te Güvenlik İhtiyacı. 172
Metaverse’te En Çok Karşılaşılan Siber Güvenlik Tehditleri 177
Oltalama – Kimlik Hırsızlığı . 177
Fidye Yazılım Saldırıları. 178
Meta Veri Güvenliği . 179
Avatar Korsanlığı 179
Nitelikli Fikrî Tapu (NFT) Sahtekârlığı . 180
III. METAVERSE’ÜN ÖNÜNDEKİ TEKNİK ENGELLER . 181
Birlikte Çalışabilirlik Sorunu. 181
Donanımın Minyatürleştirilmesi Sorunu. 183
METAVERSE’ÜN ÖNÜNDEKİ PSİKOLOJİK ENGELLER. 184
KAYNAKÇA. 187