Mevzuat ve Teknik Yönleri İleDış Ticaret
Erkut Onursal
Kitap, gözden geçirilmiş ve yenilenmiş 3. Baskısını yapmıştır.
Dış ticaret işlemlerinin yürütülmesinde uygulamacıların karşılaşılabileceği sorunların önemli ölçüde giderilmesini teminen ulusal ve uluslararası mevzuata göre hazırlanan bu kitabın konusunu: satış sözleşmeleri, teslim şekilleri, ödeme yöntemleri, alternatif finansman teknikleri, finansman belgeleri, döviz piyasası işlemleri, taşımacılık kuralları ve nakliyat sigortaları oluşturmaktadır.
(Tanıtım Bülteninden)
Konu Başlıkları
Dış Ticaret, Uluslararası Satış Sözleşmeleri, Dış Ticari İlişkilerde Rizikolar ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri
Dış Ticarette Teslim Şekilleri
Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri
Finansman Belgeleri
Uluslararası Taşımacılık
Nakliyat Sigortaları
İçindekiler
Üçüncü Baskıya Sunuş 5
İkinci Baskıya Sunuş 7
Sunuş 9
Yazarın Özgeçmişi 13
Kısaltmalar 31
BİRİNCİ KISIM
DIŞ TİCARET, ULUSLARARASI SATIŞ SÖZLEŞMELERİ,
DIŞ TİCARİ İLİŞKİLERDE RİZİKOLAR VE
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
DIŞ TİCARETİN TANIMI VE KAPSAMI
I. DIŞ TİCARETİN TEMEL NEDENLERİ 39
A. Ülkelerin Kaynak Donanımlarının Farklılığı 40
B. Ülkelerin Bazı Malların Üretiminde Uzmanlaşması 41
C. İç ve Dış Fiyatlar Arasındaki Farklılık 41
II. DIŞ TİCARETİN DİĞER NEDENLERİ 42
A. İhtiyaç Fazlası Ürünlerin Değerlendirilmesi 42
B. Yatırım Mallarının Temininde Kolaylık 42
C. Sermaye Birikiminin Sağlanması 42
D. Farklılaştırılmış Mallar 42
E. Yeni İş Sahalarının Açılması 42
İKİNCİ BÖLÜM
PAZARA GİRİŞ VE TEKLİF
I. İTHAL EDİLEBİLİRLİK 45
A. İthalat Mevzuatı 45
B. Tarife Dışı Engeller 46
II. TEKLİF HAZIRLIĞI 46
III. TEKLİF FİYATININ OLUŞTURULMASI 47
IV. TEKLİFİN YAPILMASI 48
A. Teklif Mektubu 49
B. Proforma Fatura 50
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÖZLEŞME’NİN TANIMI
I. BİR SÖZLEŞME’NİN ESASLI UNSURLARI 52
A. Satılan Şey 52
B. Semen 53
C. Anlaşma 53
D. Nefi (Yarar) ve Hasarın (Zararın) Geçişi 53
II. SÖZLEŞME’NİN MEYDANA GELMESİ 54
A. İcap 54
B. Kabul 56
C. Sözleşme’nin Meydana Geldiği An 57
III. SÖZLEŞME’NİN ŞEKLİ 57
A. Sözleşmenin Türleri 57
B. Kanuni Geçerlilik Şeklinin Türleri 59
IV. SÖZLEŞME’NİN GEÇERLİLİĞİ 60
A. Borcun Yerine Getirilmesi 61
B. Borcun Yerine Getirilmemesi 61
C. Zamanaşımı 61
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI MAL SATIMI SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA
VİYANA ANLAŞMASI
I. CISG’İN UYGULAMA ALANI VE GENEL HÜKÜMLER 65
A. Uygulama Alanı 65
B. CISG’in Uygulanmayacağı Satış Sözleşmeleri 66
C. İmalat veya Üretim Amacıyla Yapılan Satışlar 66
D. CISG’in Kapsamına İlişkin Sorunlar 66
E. Ürün Sorumluluğu 66
F. Taraf İradelerinin Özerkliği 66
G. CISG’in Yorumu 66
H. Satış Sözleşmesinin Yorumu 67
I. Teamüller ve Uygulamalar 67
İ. İş Yerinin Belirlenmesi 67
J. Sözleşme’nin Şekli 68
II. SÖZLEŞME’NİN DÜZENLENMESİ 68
A. İcap (Öneri) 68
B. Teklifin Bağlayıcılığı 68
C. İcaptan Dönme 68
D. Önerinin Reddi 68
E. Kabul 69
F. Kabul’ün Hüküm Doğurması 69
G. Zımnen Kabul 69
H. Değiştirilmiş Kabul 69
I. Kabul Bildirimi Bakımından Süre 69
İ. Gecikmiş Kabul 70
J. Kabulün Geri Alınması 70
K. Sözleşmenin Aktedildiği An 70
III. MALLARIN SATIŞI 70
A. Sözleşmenin “Esaslı İhlali” 70
B. Fesih Bildirimi 70
C. Gönderme İlkesi 71
D. Aynen İfa 71
E. Sözleşme’nin Değiştirilmesi veya Sona Erdirilmesi 71
F. Satıcı’nın Yükümlülükleri 71
G. Alıcı’nın Yükümlülükleri 77
H. Riskin Geçmesi 79
IV. SATICI’NIN VE ALICI’NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER 80
A. Beklenen İhlal Durumları 80
B. Beklenen İhlalden Kaçınma 81
C. Art Arda Teslimli Satışlarda Teslimden Kaçınma 81
D. Tazminat 81
E. Feshin Sonuçları 83
F. Malların Muhafazası 83
BEŞİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI SATIŞ SÖZLEŞMELERİ’NİN DÜZENLENMESİ
I. MALIN CİNSİ, NEV’İ VE KALİTESİ 85
II. MALIN MİKTARI 87
III. MALIN FİYATI 87
A. Maliyet Fiyatının Belirlenmesi 88
B. Sabit veya Esnek Fiyat Tespiti 89
C. Fiyat Belirleme Aşamaları 89
D. Pazar Fiyatının Özellikleri 92
E. Pazar Fiyatının Belirlenmesi 93
IV. MALIN TESLİM YERİ VE ZAMANI 94
V. ÖDEME ŞEKLİ 96
VI. ÖDEME YERİ VE ZAMANI 96
VII. İMZA VE TARİH 96
VIII. SATIŞ SÖZLEŞMELERİ İÇİN STANDART KONTROL LİSTESİ 97
IX. SATIŞ SÖZLEŞMELERİNE YARDIMCI SÖZLEŞMELER 98
ALTINCI BÖLÜM
DIŞ TİCARİ İLİŞKİLERDE RİZİKOLAR
I. TİCARİ RİZİKOLAR 99
II. EKONOMİK VE POLİTİK RİZİKOLAR 100
III. RİZİKOLARIN GİDERİLMESİNE YÖNELİK ÖNERİLER 100
YEDİNCİ BÖLÜM
DIŞ TİCARİ İLİŞKİLERDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ
I. DOSTANE ÇÖZÜM 104
II. UZLAŞMA 105
III. TAHKİM 106
A. Tahkim Türleri 107
B. Tahkimin Faydaları 113
C. Türkiye’de Tahkim Uygulaması 114
D. Tahkim’e İlişkin Uluslararası Konvansiyonlar 128
İKİNCİ KISIM
DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
MİLLETLERARASI TİCARET ODASI’NCA
DÜZENLENEN TESLİM ŞEKİLLERİ
I. INCOTERMS 2020 KURALLARI’NIN SINIFLANDIRILMASI 137
II. INCOTERMS 2020 KURALLARI’NIN TEMEL ÖZELLİKLERİ 139
A. E’li Terim (EXW) 140
B. F’li Terimler (FCA, FAS ve FOB) 140
C. C’li terimler (CPT, CIP, CFR ve CIF) 141
D. D’li terimler (DAP, DPU ve DDP) 141
III. MALLARIN AMBALAJLANMASI 141
IV. TAŞIMA VE SİGORTA BELGELERİ 142
V. ELLEÇLEME MASRAFLARI 143
VI. INCOTERMS KURALLARI’NIN DEĞİŞKENLERİ 143
VII. ELEKTRONİK İLETİŞİM 143
VIII. GÜVENLİK İLE İLGİLİ GÜMRÜK İŞLEMLERİ 144
İKİNCİ BÖLÜM
INCOTERMS 2020 KURALLARI
I. EXW – İş Yerinde Teslim 145
A. Satıcının Yükümlülükleri 146
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 148
II. FCA – Taşıyıcı’ya Masrafsız 149
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 150
B. Alıcının Yükümlülükleri 152
III. CPT – Taşıma Ödenmiş Olarak 154
A. Satıcının Yükümlülükleri 155
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 157
IV. CIP – Taşıma ve Sigorta ödenmiş Olarak 159
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 160
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 163
V. DAP – Belirlenen Yerde Teslim 164
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 166
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 168
VI. DPU – Belirlenen Yerde Boşaltılmış Olarak Teslim 169
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 171
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 173
VII. DDP – Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak 175
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 176
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 178
VIII. FAS – Gemi Doğrultusunda Masrafsız 179
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 180
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 182
IX. FOB – Gemide Masrafsız 184
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 185
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 187
X. CFR – Masraflar ve Navlun 189
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 190
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 193
XI. CIF – Masraflar, Sigorta ve Navlun 194
A. Satıcı’nın Yükümlülükleri 196
B. Alıcı’nın Yükümlülükleri 199
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VİYANA KONVANSİYONU HÜKÜMLERİNE GÖRE
TESLİM VE RİSKİN GEÇMESİ
I. SATICININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ 201
II. ALICI’NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 202
III. RİSKİN GEÇMESİ 203
ÜÇÜNCÜ KISIM
DIŞ TİCARETTE ÖDEME YÖNTEMLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARŞILIKLI TİCARET
I. TAKAS 216
II. KLIRING 218
III. KARŞI ALIM 222
IV. GERİ SATIN ALMA 226
V. DENGELEME 227
VI. OFFSET İŞLEMLERİ 228
A. Dolaysız Offset 230
B. Dolaylı Offset 230
VII. ÜÇLÜ TİCARET 231
VIII. İKİLİ HESAP 232
IX. BLOKE HESAP 232
X. DEĞİŞ – TOKUŞ 233
XI. YAP–İŞLET–DEVRET VE YAP–SAHİPOL–İŞLET 233
İKİNCİ BÖLÜM
PEŞİN ÖDEME
I. PEŞİN ÖDEMENİN ŞEKİLLERİ 236
A. Havale, Çek veya Efektif ile Ödeme 236
B. Prefinansman 237
C. Kırmızı Şartlı Akreditif 238
D. Yeşil Şartlı Akreditif 238
II. GERİ ÖDEME GARANTİSİ 239
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VESAİK MUKABİLİ ÖDEME
I. VESAİK MUKABİLİ ÖDEME İŞLEMLERİNDE TARAFLAR 243
II. VESAİK MUKABİLİ ÖDEME İŞLEMİNİN YÜRÜTÜLMESİ 243
A. Vesaikin Tahsile Gönderilmesi 244
B. Tahsillerin Biçim ve Yapısı 245
C. İbraz Biçimi 245
D. Görüldüğünde Ödeme/Kabul 246
E. Ticari Belgelerin Serbest Bırakılması 246
F. Bankaların Yükümlülük ve Sorumlulukları 246
G. Ödeme 248
H. Faiz 249
I. Komisyon ve Masraflar 249
İ. Diğer Hükümler 249
J. Bildirimler 249
III. VESAİK MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN TÜRLERİ 250
A. Vesaik İbrazında Ödeme 250
B. Poliçe Kabulü Karşılığında Vesaikin Teslimi 251
C. Vesaikin Taahhütname Karşılığında Teslimi 251
D. Vesaikin Ödeme Garantisi Karşılığında Teslimi 252
E. Kabullü Tahsilat 252
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MAL MUKABİLİ ÖDEME
I. MAL MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN ALICI YÖNÜNDEN AVANTAJLARI 254
II. MAL MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN SATICI YÖNÜNDEN DEZAVANTAJLARI 254
III. SATIŞ SÖZLEŞMESİ YAPILMASI ZORUNLULUĞU VE ÖDEME GARANTİSİ 255
IV. MAL MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNDE ÖDEMENİN YAPILMASI 256
BEŞİNCİ BÖLÜM
KABUL KREDİLİ ÖDEME
I. POLİÇE UYGULAMASI 257
A. Vadeli Poliçe’nin Düzenlenmesi 258
B. Vadeli Poliçe’nin İskonto Ettirilmesi 259
II. AVAL VE KABUL KREDİSİ 259
III. KABUL KREDİLİ ÖDEME ŞEKİLLERİ 260
A. Kabul Kredili Akreditif İşlemleri 260
B. Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme İşlemleri 261
C. Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme İşlemleri 262
IV. KABUL KREDİLİ ÖDEME İŞLEMLERİNDE BANKALARIN ROLÜ 262
V. İHTİLAFLAR 263
ALTINCI BÖLÜM
AKREDİTİFLİ ÖDEME
I. AKREDİTİF’İN HUKUKİ NİTELİĞİ 267
A. UCP’ye Tabi Olarak Açılan Akreditifler 267
B. UCP’ye Tabi Olmaksızın Açılan Akreditifler 269
II. AKREDİTİF’İN AÇILMASI 269
III. AKREDİTİF’DE TARAFLAR 273
A. Akreditif Amiri 274
B. Amir Banka 274
C. İhbar Bankası 276
D. Teyit Bankası 276
E. İştira Bankası 277
F. Rambursman Bankası 278
G. Muhabir (Görevli) Banka 279
H. Akreditif Lehdarı 280
IV. AKREDİTİF KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI 280
V. AKREDİTİFLER İLE İLGİLİ SÜRELER 281
A. Akreditifin Vadesi 281
B. Sevk Tarihi 282
C. İbraz Vadesi 283
VI. AKREDİTİFLERDE YÜKÜMLÜLÜĞÜN YERİNE GETİRİLMESİ 283
A. Vesaik İbrazında Ödemeli Akreditif 284
B. Vesaik İbrazından veya Yükleme Tarihinden Belirli Bir Süre Sonra Ödemeli Akreditif 285
C. Kabul Kredili Akreditif 285
D. İştira Akreditifi / İştira Edilebilir Akreditif 286
VII. RAMBURSMAN 287
A. Amir Bankanın Muhabir Banka Nezdindeki Hesabının Borçlandırılması Yoluyla 287
B. Amir Banka Nezdindeki Muhabir Banka Hesabının Alacaklandırılması Yoluyla 287
C. Doğrudan Amir Bankadan Rambursman Talebiyle 287
D. Üçüncü Banka Nezdinde Rambursman Tesisiyle 288
VIII. AKREDİTİF ÇEŞİTLERİ 288
A. Açılış Biçimleri İtibariyle Akreditifler 288
B. Akreditif Amirinin veya Amir Bankanın İptal Yetkisine Göre Akreditifler 289
C. İkinci Bir Banka Tarafından Teyit Edilip / Edilmemelerine Göre Akreditifler 291
D. Birden Fazla Kullanılıp Kullanılmadığına Göre Akreditifler 294
E. Üçüncü Bir Şahsa Devredilmesine Göre Akreditifler 296
F. Kısımlara Bölünebilmesine Göre Akreditifler 300
G. Peşin Ödeme Olanağı Sağlamasına Göre Akreditifler 301
H. Özelliği Olan Akreditifler 303
IX. AKREDİTİFLER İLE İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLER 309
A. Akreditif Tutarında, Mal Miktarında ve Birim Fiyatlarda Tolerans 309
B. Kısmı Kullanımlar veya Kısmı Yüklemeler 309
C. Mücbir Sebep 310
D. Talimat Verilen Tarafın Eylemleri İçin Sorumluluk 310
X. AKREDİTİFTE İBRAZI İSTENEN BELGELER 311
A. Ticari Fatura 311
B. Taşıma Belgeleri 312
C. Sigorta Poliçesi 315
XI. AKREDİTİFTE İBRAZI ŞART KOŞULAN BELGELERİN İNCELENMESİ 316
A. Orijinal Belgeler ve Kopyalar 316
B. Belgelerin İncelenmesi 317
C. Rezervli / Uygun Olmayan Belgeler 318
D. Belgelerin İletilmesi 319
DÖRDÜNCÜ KISIM
FİNANSMAN BELGELERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KIYMETLİ EVRAK
I. KIYMETLİ EVRAK’IN ÖZELLİKLERİ 325
II. KIYMETLİ EVRAK’IN ADİ SENETTEN FARKLARI 326
III. KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİ 327
A. Hamile Yazılı Senet 327
B. Emre Yazılı Senet 327
C. Nama Yazılı Senet 328
IV. SENET TÜRÜ’NÜN DEĞİŞTİRİLMESİ 328
V. İPTAL KARARI 329
İKİNCİ BÖLÜM
KAMBİYO SENETLERİ
I. POLİÇE 335
A. Poliçe’de Şekil Şartları 336
B. Keşidecinin Sorumluluğu 342
C. Poliçe’de Devir 342
D. Poliçenin Kabulü 345
E. Poliçenin Ödenmesi 346
F. Aval 347
G. Poliçe Nüshaları ve Suretleri 348
H. Poliçelerde Süreler 350
I. Poliçelerde Zaman Aşımı 351
İ. Poliçenin Kaybı ve İptali 352
J. Poliçelerde Sahtelik ve Tahrifat 353
K. Kanunlar İhtilafı 355
II. BONO 357
A. Bonoda Şekil Şartları 358
B. Keşidecinin Sorumluluğu 359
C. Bono Suretleri 359
D. Uygulama Hükümleri 359
E. Poliçe ve Bono’nun Teslim Alınmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 361
III. ÇEK 362
A. Çekin Hukuki Mahiyeti 363
B. Çekde Şekil Şartları 364
C. Çek Düzenlemek İçin Gerekli Diğer Şartlar 365
D. Çek’de Hamilin Hukuki Durumu 367
E. Çek Türleri 367
F. Çek’de Devir 370
G. Çek Nüshaları 371
H. Çek’de İbraz ve Ödeme 371
I. Müracaat Haklarının Kullanılması 373
İ. Çek’de Süre 373
J. Takvim Farklılığı 373
K. Çekten Cayma 373
L. Özel Haller 374
M. Zaman Aşımı 374
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER FİNANSMAN BELGELERİ
I. EMTİA SENETLERİ 375
A. Makbuz Senedi ve Varant’ın Kapsamı 375
B. Ciro 376
C. Eşya Üzerinde Tasarruflar 377
D. Zaman Aşımı 377
E. Senetlerin Kaybedilmesi 378
II. KONTROL VE NUMUNE ALMA YETKİ BELGESİ 378
III. ANTREPO MAKBUZU 378
IV. TESLİM EMRİ 378
V. REHİN SENEDİ 379
BEŞİNCİ KISIM
ULUSLARARASI TAŞIMACILIK
I. TAŞIMA BİÇİMLERİ 384
A. Denizyolu Taşımacılığı 384
B. Karayolu Taşımacılığı 385
C. Demiryolu Taşımacılığı 385
D. İçsu Taşımacılığı 386
E. Boru Hattı Taşımacılığı 386
F. Havayolu Taşımacılığı 386
G. Kombine Taşımacılık 386
II. TAŞIMA SÖZLEŞMESİ 387
A. Taşıma Sözleşmesinin Tarafları 387
B. Taşıma Sözleşmesi İle İlgili Diğer Hususlar 389
C. Eşyanın Taşıyıcıya Teslimi 390
D. Taşıma Senedi 390
E. Tarafların Yükümlülükleri 394
F. Gönderilenin Yükümlülükleri 400
G. Taşıma Sözleşmelerine Konulamayacak Kayıt ve Şartlar 401
H. Taşıma İşlerinde Zaman Aşımı 401
III. KOMİSYON SÖZLEŞMESİ 402
A. Taşıma İşleri Komisyoncusu 402
B. Bildirme Yükümlülüğü 403
C. Komisyon Ücreti 403
D. Gönderenin Alacakları 403
E. Hapis Hakkı 403
F. Halefiyet 404
G. Komisyoncunun Taşıma İşini Üzerine Alması 404
H. Toplama Yük 404
I. Komisyoncunun Sorumluluğu 404
İ. Yardımcıların Kusuru 404
J. Zaman Aşımı 404
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI
I. NAVLUN SÖZLEŞMESİ 405
A. Navlun Sözleşmesinin Tarafları 407
B. Navlun Sözleşmesinin Çeşitleri 409
C. Navlun Sözleşmesinde Yükleme, Boşaltma ve Teslim 412
D. Navlun Sözleşmesinde Tarafların Yükümlülükleri 414
E. Taşıma Sözleşmesinin Şartları 415
F. Gemi Kiralanması 416
G. Deniz Taşıma Sözleşmelerinden Doğabilecek Uyuşmazlıklar 417
II. DENİZ KONŞİMENTOSU 418
A. Konişmentonun Biçimsel Açıdan Kapsamı 419
B. Konşimento Klozları 421
C. Konşimentonun Düzenlenmesi 424
D. Konşimento Türleri 431
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
I. CMR SÖZLEŞMESİ 437
A. Taşıma Mukavelesinin Aktedilmesi ve Uygulanması 439
B. CMR–Uluslararası Hamule Senedi/Taşıma Senedi 440
C. Gönderenin Sorumluluğu 442
D. Taşıyıcının Sorumluluğu 444
E. Alıcının Sorumluluğu 447
F. Taşıyıcılar Tarafından Ortak Yapılan Taşımalar 447
G. CMR Sözleşmesi’ne Aykırı Koşulların Hükümsüzlüğü 448
H. Uyuşmazlıkların Çözümü 448
II. TIR SÖZLEŞMESİ 450
A. TIR Taşımacılığı ve İşlemleri 452
B. Taşıtların ve Konteynerlerin Kabulü 453
C. Uluslararası Taşımacılık Yapabilecek Şirketlere İlişkin Kriterler 457
D. TIR Sisteminden Yararlanmanın Koşulları 457
E. TIR Karnesi ve Hamili 458
F. Kefil Kuruluşlar ve Sorumlulukları 459
G. Uluslararası Garanti Sistemi 460
H. TIR Karnesi Kapsamı Altında Eşya Taşıma Yöntemleri 461
I. TIR Güzergâhı 463
İ. TIR Sözleşmesi Hükümlerinin İhlali 464
J. Taşıt Aracı ve Eşyanın Çıkış ve Giriş İşlemleri 465
K. TIR Karnesi’ne Kayıtlı Eşyanın Eksik veya Fazla Çıkması Halinde Yapılacak İşlemler 467
L. TIR Sistemi’nin Sağladığı Kolaylıklar 467
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI
I. UYGULAMA ALANI 471
II. TAŞIYICININ SORUMLULUĞU 471
III. DEMİRYOLU TAŞIMA BELGESİ 472
A. Taşıma Belgesinin Kapsamı 472
B. Taşıma Belgesinin Düzenlenmesi 474
C. Taşıma Belgesinin İspat Gücü 475
D. İdari İşlemlerin Tamamlanması 475
IV. ÜCRETLERİN ÖDENMESİ 475
V. EŞYANIN YÜKLENMESİ VE BOŞALTILMASI 476
VI. TESLİM SÜRESİ 476
VII. TESLİM 477
VIII. EŞYAYI TASARRUF ETME HAKKI 477
IX. TASARRUF HAKKININ İFASI 477
X. TAŞIMAYA ENGEL DURUMLAR 478
XI. TESLİME ENGEL DURUMLAR 478
XII. TAŞIMAYA VE TESLİME ENGEL DURUMLARIN SONUÇLARI 478
XIII. SORUMLULUK 479
XIV. EŞYANIN KAYIP KARİNESİ VE TAZMİNAT 479
XV. HASAR DURUMUNDA TAZMİNAT 479
XVI. HAKLARIN KULLANILMASI 480
XVII. DAVANIN DÜŞMESİ 480
XVIII. ZAMAN AŞIMI 480
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI
I. UYGULAMANIN KAPSAMI 483
II. TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI 483
III. HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİ VEYA KARGO MAKBUZU 484
IV. GÖNDERENİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ 485
V. GÖNDERİLEN’İN YÜKÜMLÜLÜĞÜ 487
VI. TAŞIYICININ YÜKÜMLÜLÜĞÜ 487
VII. UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ 489
A. Kargo ile Bağlantılı Olarak Sorumluluk Sınırı 490
B. Yargılama Hakkı 490
C. Tahkim 490
D. Davaların Sınırları 490
BEŞİNCİ BÖLÜM
POSTA VEYA KURYE SERVİSLERİ ARACILIĞIYLA TAŞIMACILIK 491
ALTINCI BÖLÜM
TAŞIMA İŞLERİ KOMİSYONCULARI TARAFINDAN DÜZENLENEN BELGELER
I. NAKLİYECİ MAKBUZLARI 493
II. FIATA – TAŞIMA BELGELERİ 494
A. FIATA/FCR – Sevkiyatçı Firmanın Teslim Alındı Belgesi 495
B. FIATA/FCT – Sevkiyatçı Firmanın Taşıma Belgesi 495
C. FIATA/FBL – Birleşik Taşıma Konişmentosu 495
III. GRUPAJ KONİŞMENTOSU 496
YEDİNCİ BÖLÜM
TAŞIMA BELGELERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 497
ALTINCI KISIM
NAKLİYAT SİGORTALARI
BİRİNCİ BÖLÜM
NAKLİYAT SİGORTACILIĞI’NIN GELİŞİMİ
I. LLOYD’S KURUMU 509
A. Lloyd’s’un Sigortacıları 510
B. Lloyd’s’un Sendikaları 510
C. Lloyd’s’un Komisyoncuları 510
D. Lloyd’s’un Acenteleri 511
E. Lloyd’s’un Yayınları 511
II. TÜRKİYE’DE SİGORTACILIK 512
İKİNCİ BÖLÜM
SİGORTA SÖZLEŞMESİ’NİN UNSURLARI
I. SİGORTACI 516
A. Sigorta Şirketleri 516
B. Sigorta Acenteleri 517
C. Mütüel (Kooperatif) Şirketler 518
D. Sigorta Broker’ları 519
E. Yabancı Sigorta Şirketleri 520
II. SİGORTA ETTİREN / SİGORTALI 520
A. Başkası Lehine Sigorta 521
B. Temsil 521
C. Geçerli Olmayan Sigorta 521
III. SİGORTA MENFAATİ 521
IV. TEHLİKE İHTİMALİ (RİZİKO) 522
V. SİGORTA BEDELİ 523
VI. SİGORTA PRİMİ 523
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTANIN GENEL PRENSİPLERİ
I. SİGORTALANABİLİR MENFAAT 525
II. AZAMİ İYİ NİYET (Hüsnüniyet) 525
III. TAZMİNAT 526
IV. HALEFİYET VE HAKLARIN DEVRİ 526
V. HASARA KATILIM 528
A. Müşterek Sigorta 529
B. Çifte Sigorta 529
C. Kısmi Sigorta 530
D. Eksik Sigorta 530
E. Aşkın Sigorta 530
F. Değer Konmuş (Takselenmiş) Sigorta 531
VI. YAKIN NEDEN 531
A. Sigorta Konusunu Etkileyebilecek Rizikolar 531
B. Yakın Neden Kavramının Genel Nitelikleri 532
C. Yakın Nedenin Saptanması 532
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
NAKLİYAT HASARLARI
I. EMTİA HASARLARI 535
II. NAVLUN HASARLARI 536
BEŞİNCİ BÖLÜM
NAKLİYAT SİGORTALARININ SINIFLANDIRILMASI
I. EMTİA (YÜK) SİGORTALARI 537
A. Denizyolu Taşıma Rizikolarına Karşı Sigorta 538
B. Karayolu ve Demiryolu Taşıma Rizikolarına Karşı Sigorta 544
C. Havayolu Taşıma Rizikolarına Karşı Sigorta 546
II. KIYMET NAKLİYAT SİGORTALARI 546
III. NAVLUN SİGORTALARI 546
IV. TAŞIYICININ SORUMLULUK SİGORTASI 547
A. CMR Sigortası 547
B. Ambar Mali Sorumluluk Sigortası 547
V. GEMİ VE TEKNE SİGORTALARI 548
ALTINCI BÖLÜM
SİGORTA KAPSAMINA GİREN RİSKLER VE İSTİSNALAR
I. ENSTİTÜ YÜK KLOZLARI 549
A. Enstitü Yük Klozları (A) 550
B. Enstitü Yük Klozları (B) 557
C. Enstitü Yük Klozları (C) 558
II. ÖZEL KAPSAMLI ENSTİTÜ KLOZLARI 559
A. Enstitü Yük Klozları (Havayolu) 559
B. Enstitü Savaş Klozları (Yük – Denizyolu) 559
C. Enstitü Savaş Klozları (Yük – Havayolu) 559
D. Enstitü Savaş Klozları (Posta ile Göndermeler) 559
E. Enstitü Grev Klozları (Yük – Denizyolu) 559
F. Enstitü Grev Klozları (Yük – Havayolu) 559
G. Kasten Zarar Klozu 560
III. DİĞER SİGORTA KLOZLARI 560
A. Bütün Riskler Klozu 560
B. Hususi Avarya Klozu 560
C. Hususi Avarya Hariç Klozu 561
D. Grevler, Ayaklanmalar ve Sosyal Karışıklıklar Klozu 561
E. Antrepodan Antrepoya Klozu 561
F. Önemli Klozu 561
G. Toplam Kayıp Klozu 562
H. “… Hariç” Klozu 562
YEDİNCİ BÖLÜM
SİGORTA BELGELERİ
I. SİGORTA MEKTUBU VEYA KUVERTÜR NOTU 563
II. SİGORTA ŞAHADETNAMESİ VEYA SİGORTA SERTİFİKASI 564
III. SİGORTA POLİÇESİ 564
A. Sigorta Sözleşmesi ve Poliçenin Düzenlenmesi 564
B. Poliçe Kapsamı Hakların Devri 566
C. Nakliyat Sigorta Poliçelerinin Çeşitleri 566
IV. SİGORTA BELGELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 569
V. NAKLİYAT HASARLARINDA SİGORTA ŞİRKETLERİNE GÖNDERİLMESİ ZORUNLU OLAN BELGELER 572
A. Hasar Tespit Tutanağında Bulunması Gereken Hususlar 573
B. Hasar Dosyasında Bulunacak Belgeler 574
C. Yitme veya Hasarın Oluşmasında Ödenecek Tazminat 575
YEDİNCİ KISIM
EKLER LİSTESİ 577
Kaynakça 659
I. Kitaplar 659
II. Makale ve Araştırmalar 660
Kavramlar Dizini 663
