Milletlerarası Özel Hukuk

Prof. Dr. Hacı CAN

 

İÇİNDEKİLER

ALTINCI BASIYA ÖNSÖZ  5

BİRİNCİ BASIYA ÖNSÖZ . 7

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR . 27

GENEL KISIM

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN ESASLARI

BİRİNCİ BÖLÜM

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN GENEL ÇERÇEVESİ

KAVRAMSAL ÇERÇEVE .37

Terminoloji 37

Milletlerarası Özel Hukuk Kavramı ve Konusu 38

HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI41

III. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN GEREKLİLİĞİ, AMACI, ÖNEMİ VE İŞLEVİ42

Milletlerarası Özel Hukukun Gerekliliği. 42

Milletlerarası Özel Hukukun Amacı. 45

Milletlerarası Özel Hukukun Önemi 46

Milletlerarası Özel Hukukun İşlevi. 46

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN MAHİYETİ 47

Genel Olarak . 47

Millî Hukuk 47

Özel Hukuk 50

İhtilâf Hukuku 50

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN KAPSAMI .51

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN TARİHSEL GELİŞİMİ.51

Antik Yunan Dönemi . 51

Antik Roma Dönemi 51

Orta Çağ-Yeni Çağ Dönemi 52

Modern Milletlerarası Özel Hukuk Dönemi 55

Kodifikasyon Hareketleri 55

Öğretideki Yaklaşımlar . 56

Türk Milletlerarası Özel Hukukunun Tarihi Gelişimi 61

 

10 İçindekiler

VII. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN KAYNAKLARI 66

Genel Olarak 66

Milletlerarası Özel Hukukun Şekli Kaynakları.67

Millî Hukuk Kaynakları.67

Genel Olarak.67

27.11.2007 tarih ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve

Usul Hukuku Hakkında Kanun 68

(1) Genel Olarak.68

(2) Genel Gerekçe 69

(3) Genel Yapı ve İçerik 75

(4) Kanunun Eleştiriye Açık Olan Yönleri .76

Diğer Kaynaklar 83

Milletlerarası Hukuk Kaynakları .84

Genel Çerçeve .84

Milletlerarası Sözleşmeler.85

Milletlerarası Örf ve Adet Kuralları .89

Milletlerarası Yargı Kararları .89

Öğreti.89

VIII. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ALANINDA HUKUK KARŞILAŞTIRMASI VE

HUKUK BİRLEŞTİRİLMESİ 90

Hukuk Karşılaştırması (Mukayeseli Hukuk İncelemesi)90

Hukuk Birleştirilmesi92

Genel Yapısal Çerçeve.92

Hukuk Birleştirilmesi Kavramı 93

Hukuk Birleştirilmesi Şekilleri.93

(1) Hukukun Kanunlaştırma Yoluyla (Hedefli Bir Şekilde)

Birleştirilmesi93

(a) Tam Hukuk Birleştirilmesi (Tek Tipleştirme)93

(b) Hukuk Yakınlaştırılması (Uyumlaştırma)94

(2) Hukukun Kanunlaştırma Dışı Yollarla Birleştirilmesi.94

(a) Genel Olarak 94

(b) Türleri 96

(i) Bilimsel Hukuk Derlemeleri .97

(ii) Model Kanunlar .98

(iii) Genel Hukuk İlkeleri.100

(iv) Bireyler Tarafından Yapılan Hukuk

Birleştirilmesi .100

(v) Hukukun Kendiliğinden Birleşmesi 102

 

İçindekiler 11

(3) Ara Değerlendirme  103

Hukukun Birleştirilmesi Çabalarına İlişkin Olumsuz

Yaklaşımlar. 103

Genel Değerlendirme 106

Milletlerarası Özel Hukukta Hukuk Birleştirilmesi 108

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN KOMŞU VE YAN ALANLARDAN

SINIRLANDIRILMASI  110

Diğer Kanunlar İhtilâfı Hukuku 110

Bölgesel Özel Hukuk . 111

Kişiler Arası Özel Hukuk 111

Zamansal Özel Hukuk . 112

Milletlerarası Usul Hukuku 112

Milletlerarası Yeknesak Özel Hukuk 113

Yurtdışı Bağlantılı Olaylara İlişkin Maddî Normlar 114

Milletlerarası Kamu Hukuku 116

Vatandaşlık Hukuku 116

Yabancı Kamu Hukuku 116

Yabancılar Hukuku 118

Milletlerarası Ceza Hukuku. 122

 

İKİNCİ BÖLÜM

 

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN ADALET ANLAYIŞI,

MENFAATLER SİSTEMİ, İLKELERİ VE KURALLARI

 

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN ADALET ANLAYIŞI. 123

Genel Olarak . 123

Kanunlar İhtilâfı Hukuku Adaleti . 123

Maddî Hukuk Adaleti 126

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN MENFAATLER SİSTEMİ 129

Menfaatlerin Önceden Soyut Olarak Belirlenmesi: Objektif-Makul

Şekilde Yer (Ülke) Belirleme 129

Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Oluşturulmasında Göz Önünde

Bulundurulan Menfaatler . 129

Taraf Menfaati 131

İşlem Menfaati . 131

Düzen Menfaatleri 132

Devlet Menfaati 135

Özel Hukuk Menfaatleri . 135

 

12 İçindekiler

III. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN İLKELERİ .136

İrade Serbestliği İlkesi 136

Millî Hukukların Eşitliği İlkesi .137

En Sıkı İlişki İlkesi138

Ç. Uygun Olanın Esas Alınması İlkesi140

Güven İlkesi141

Koruma İlkesi .141

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN KURALLARI.141

Genel Çerçeve141

Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Türleri142

Milletlerarası Özel Hukukun Maddî Kuralları 142

Millî Hukukun Maddî Kuralları143

(1) Özel Hukukun Maddi Kuralları143

(2) Doğrudan Uygulanan Kurallar (Müdahaleci Kurallar).143

Milletlerarası Hukukun Maddî Kuralları .144

(1) Milletlerarası Sözleşmelerin Maddî Kuralları .144

(2) Milletlerarası Ticarî Örf-Âdet ve Teamül Kuralları, Pozitif

Hukukî Bağlayıcılığı Olmayan Kurallar 145

Milletlerarası Özel Hukukun Kanunlar İhtilâfı Kuralları.146

Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Kurallarının Niteliği 146

Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Kurallarının Yapısı 149

(1) Bağlama Konusu .150

(2) Bağlama Noktası.151

(a) Genel Olarak 151

(b) MÖHUK’ta Yer Verilen Bağlama Noktaları.153

(i) Genel Çerçeve153

(ii) Vatandaşlık 154

(iii) Yerleşim Yeri (İkametgâh)156

(iv) Mutad Mesken.158

(v) İşlemin Yapıldığı Yer.162

(vi) Eylem Yeri / Fiilin İşlendiği Yer.162

(vii) Zararın Gerçekleşme Yeri.162

(viii) Malın (Son) Bulunma Yeri 162

(ix) Mahkeme Yeri163

(x) Taraf İradesi.163

(xi) En Sıkı İlişkili Hukuk163

(xii) Diğer Bağlama Noktaları 163

(3) Bağlama Sonucu .165

 

İçindekiler 13

Milletlerarası Kanunlar İhtilafı Kurallarının Oluşturulmasında

Belirleyici Kriterler ve Yöntemler. 166

(1) Milletlerarası Kanunlar İhtilafı Kurallarının

Oluşturulmasında Belirleyici Kriterler 166

(2) Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Kurallarını Oluşturma

Yöntemleri . 167

Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Kurallarının Türleri ve

Örnekleri 168

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

 

MİLLETLERARASI KANUNLAR İHTİLAFI HUKUKUNUN

 

GENEL MESELELERİ

 

GİRİŞ AÇIKLAMALARI. 173

KAPSAM 174

Genel Olarak . 174

Kapsam Koşulları. 174

Özel Hukuka İlişkin Olma 174

Yabancı Ülke Hukuk Düzeniyle İrtibatlanma Koşulu. 175

Yabancılık Unsuru 178

Genel Çerçeve 178

Tanım ve Sınırlandırma. 180

Değerlendirme . 183

Tartışmalı Hususlar. 186

Mavi Kart Sahibi Yabancılar . 186

Yabancı Bir Ülkeden Getirilen Parayla Ödeme 190

Hukuk Seçimi . 191

Alacağın Temliki veya Borcun Üstlenilmesi . 196

III. BAĞLAMA: YETKİLİ HUKUKUN BELİRLENMESİ. 198

VASIFLANDIRMA . 200

Uyuşmazlık Konusunun Vasıflandırılması 200

Vasıflandırma Kavramı . 200

Vasıflandırma Sorunu. 204

Vasıflandırma Sorununun Çözümü. 209

Bağlama Noktalarının Vasıflandırılması 214

Milletlerarası Sözleşmeler Bağlamında Vasıflandırma 215

Vasıflandırmada Özel Durumlar 216

Çifte ve Çoklu Vasıflandırma 216

Vasıflandırma Göndermesi. 217

Ayrışan Vasıflandırma Gücüyle Atıf 218

 

14 İçindekiler

ATIF.218

Atıf Müessesesi218

Karşılaştırmalı Milletlerlarası Kanunlar İhtilâfı Hukukunda Atıf

Uygulaması 225

Türk Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Hukukunun Atıf Rejimi 226

Hukukî Temeller 226

5718 Sayılı MÖHUK’un Düzenlemesi 227

ÖN MESELE236

Genel Çerçeve236

Diğer Meselelerden Sınırlandırma .239

Vasıflandırma Meselesi.239

Kısmi Meseleler.239

Diğer Meseleler.239

Çözüm240

Genel Olarak .240

Uygulanan Yöntemler .240

Sabit Durumlar 247

Vatandaşlık.247

Nafaka Uyuşmazlıklarında Soybağı.248

Milletlerarası Sözleşme Kuralları248

Kısmi Meseleler 249

Bağımsız Bağlama (lex fori Bağlama) İlkesinin İstisnaları249

Genel Olarak.249

Belirli Hukuk Alanlarına İlişkin İstisnalar.249

(1) Vatandaşlık Hukuku249

(2) İsim Hukuku251

(3) Evlenme Ehliyeti .252

(4) Nafaka Hukuku .252

Belirli Bağlamalara İlişkin İstisnalar 253

(1) Yararlandırıcı Bağlamalar .253

(2) Taraf Özerkliği 255

(3) Güvenin Korunması Nedenlerine Dayalı İstisnalar .255

(4) Başka Bir Hukukla Daha Sıkı İlişkili Olma İstisnası 257

(5) Hakimin Hukukunda Bilinmeyen Hukukî İlişkilere İlişkin

İstisnalar .258

Yargısal Statü Kararlarının İnşai Etkisi259

Kamu Hukuku Alanında Yabancı Özel Hukuk Ön Meseleleri262

Ön Meselenin Usulü Olarak Ele Alınması.267

 

İçindekiler 15

VII. DEĞİŞKEN İHTİLÂFLAR . 267

Genel Çerçeve . 267

5718 sayılı MÖHUK’un Düzenlemesi. 272

VIII. DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLAR. 273

Kavram 274

Türk Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Hukukunun Sistemi 277

İç Hukukumuzun Doğrudan Uygulanan Kuralları 279

Kamu Hukuku Kuralları. 279

Genel Geçerliği Olan Kurallar 279

Salt Yabancılara İlişkin Kurallar 280

Özel Hukuk Kuralları . 281

KAMU DÜZENİ. 283

Kamu Düzeni Anlayışı 284

Kamu Düzeni Müdahalesi . 286

Türk Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Hukukunda Kamu Düzeni

Müdahalesi . 288

Kamu Düzeni Müdahalesinin Hukukî Temeli 288

Kamu Düzeni Müdahalesinin Hukukî Etkileri . 294

Negatif Etki 294

Pozitif Etki 296

Yargıtayın Kamu Düzeni Müdahalesine İlişkin Kararları 297

Karşılaştırmalı Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Hukukunda Kamu

Düzeni . 304

KANUNA KARŞI HİLE 309

ANAYASAYA UYGUNLUK 310

XII. YABANCI ÜLKE HUKUKUNUN UYGULANMASI. 313

Yabancı Ülke Hukukunun Kapsamı 313

Yabancı Ülke Hukukunun Maddî Olaya Uygulanması . 314

Yabancı Ülke Hukukunun Uygulanmasında Karşılaşılabilecek

Muhtemel Sorunlar  315

Yabancı Ülke Hukukunun Uygulanma Şekli 316

Yabancı Hukukun Vaka Olarak Uygulanması . 316

Yabancı Hukukun Hukuk Olarak Uygulanması. 317

Türk Milletlerarası Kanunlar İhtilâfı Hukuku Sistemi 317

Hukukî Çerçeve 317

Yabancı Hukukun Maddî Olaya Uygulanacak Hükümlerinin

Tespiti  324

(1) Araştırma Yapma Zorunluluğu. 324

 

16 İçindekiler

(2) Yabancı Ülke Hukukunun İçeriğini Tespit Yolları 326

(3) Yabancı Ülke Hukukunun İçeriğinin Tespit Edilememesi326

Yabancı Ülke Hukukunun Yanlış Şekilde Uygulanması .329

Yabancı Ülke Hukukunun Uygulanmasında Geçici Hukukî

Korunma.330

Yapıya Uygun Yetki.331

Bölgesel Hukukların Uygulanması 331

Devletlerin Yıkılması ve Birleşmesi332

Yurtdışı Bağlantılı Olaylarda Yabancı Hukukun Uygulanmasına

İlişkin Özel Durumlar.334

Genel Olarak.334

Dönüştürme .336

(1) Statü Değişikliği Durumlarında Dönüştürme336

(2) Dönüştürmenin Diğer Durumları338

Yanlış Hukuka Göre Hareket Etme .338

İkame340

(1) Kavram .340

(2) Sınırlandırma 340

(3) İkamenin Koşulları 342

(a) İkamenin Kabul Edilebilirliği.342

(b) Yabancı Hukuk Müessesesinin Eş Değerliliği .343

(c) İkame Edilebilirliğin Bulunmamasının Hukukî

Sonuçları 345

Uyumlaştırma.345

(1) Kavram .345

(2) Maddî Olaya Uygulanacak Ülke Hukukları Arasında

Uyumsuzlukların Bulunması .346

(3) Uyumlaştırma Yöntemleri 347

Yetkili Olmayan Hukukun Dikkate Alınması .348

Yabancı Ülke Hukukunun Maddî Olaya Uygulanmasının Bertaraf

Edilmesi349

Uyumlaştırma Yapma Zaruretinin Bulunması .349

Doğrudan Uygulanan Kuralların Bulunması 349

Kamu Düzeni Müdahalesinin Gelmesi 350

Türk Anayasasına Aykırılık.350

 

İçindekiler 17

 

ÖZEL KISIM

 

TÜRK MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUNUN DÜZENLEME ALANLARI

 

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER

 

GENEL OLARAK 355

VATANDAŞLIK ESASINA GÖRE YETKİLİ HUKUK 355

III. HUKUKÎ İŞLEMLERİN ŞEKLİ . 359

Genel Olarak . 359

Hukuki İşlemlerin Şekli Geçerliliği . 361

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) 361

Genel Olarak 361

Genel Şekil Kuralı. 363

(1) Bağlama Esası  363

(a) Genel Çerçeve. 363

(b) Bağlamada Özel Durumlar  366

(i) İşlemin Esasına Uygulanacak Hukuk (İşlem

Hukuku). 366

(ii) İşlemin Yapıldığı Yer Hukuku. 367

(iii) Hukuk Seçimi. 367

(2) Bağlama Kapsamı. 374

Milletlerarası Düzenlemeler. 374

Hukuki İşlemlerin İspatı. 375

Genel Olarak. 375

İspat Usulü ve Vasıtaları . 375

İspat Yükü. 376

Yabancı Ülkelerde Yapılmış İşlemler. 378

Yabancı Senetler. 379

III. ZAMANAŞIMI  383

Genel Olarak . 383

İç Hukuk Düzenlemeleri 385

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında

Kanunun Düzenlemeleri. 385

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Düzenlemeleri. 387

Kamu Düzeni Müdahalesi . 387

Milletlerarası Düzenlemeler 388

Türk Hukuku Hakimiyetinde Bulunan Yabancı Unsurlu Hukuki

İlişkilerde Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi Hallerinde Ortaya

Çıkan Hukuki Sorunlar. 388

 

18 İçindekiler

Genel Olarak .388

Yabancı Mahkeme Önünde Görülen Bir Uyuşmazlık Kapsamında

Alacağın Türk Mahkemelerinde İleri Sürme İmkânının

Bulunmamasının Zamanaşımını Durduran Sebep Olarak Nazara

Alınıp Alınamayacağı Sorunu.390

Daha Öncesinde Yabancı Yargı ve İcra Makamlarına

Başvurulmasının Zamanaşımının Kesilmesine Etki Gösterip

Gösteremeyeceği Sorunu391

Zamanaşımının Yabancı Mahkeme Kararından Sonra Yeniden

İşlemeye Başlayıp Başlamayacağı Sorunu.398

Genel Değerlendirme399

 

İKİNCİ BÖLÜM

MİLLETLERARASI ŞAHSIN HUKUKU

 

GENEL ÇERÇEVE .403

EHLİYET .403

Ehliyet Kurumu 403

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) .404

Gerçek Kişilerin Ehliyeti.404

Hak Ehliyeti.404

(1) Genel Olarak.404

(2) Kişi İsmine Uygulanacak Hukuk 406

Fiil Ehliyeti 408

(1) Bağlama Esası ve Kapsamı408

(2) İşlem Güvenliği Prensibi .409

(3) Statü Değişikliği 411

(4) Kambiyo Senetleri Bakımından Ehliyete İlişkin Özel

Kurallar .411

Tüzel Kişilerin Ehliyeti .412

Bağlama Esası ve Kapsamı412

İşlem Güvenliği Prensibi .414

Milletlerarası Düzenlemeler 414

III. VESAYET, KISITLILIK VE KAYYIMLIK .417

GAİPLİK VEYA ÖLMÜŞ SAYILMA420

Gaiplik ve Ölmüş Sayılma Kurumu .420

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) .421

Milletlerarası Düzenlemeler 421

 

İçindekiler 19

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

MİLLETLERARASI AİLE HUKUKU

 

AİLE KURUMU . 423

NİŞANLANMA 423

Nişanlanma Kurumu 423

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları). 424

Genel Olarak. 424

Nişanlanma Ehliyeti ve Şartları. 424

Nişanlanmanın Hüküm ve Sonuçları. 425

Nişanlanmanın Şekli . 426

Milletlerarası Düzenlemeler 426

III. EVLİLİK  426

Evlilik Kurumu . 426

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları). 427

Genel Olarak. 427

Evlenmenin Geçerliliği 428

Evlenmenin Maddi Şartları 428

Evlenmenin Şeklî Şartları . 430

(1) Evlenmenin Yapıldığı Ülke Hukuku Kuralı  430

(2) Ülkemizde Yapılan Evlenme. 430

(3) Ülkemizde Yabancı Uyruklu Kişilerin Evlenmesi  431

(4) Yabancı Ülkelerde Yapılan Evlenme. 433

(5) Konsolosluk Evlenmeleri 434

(a) Genel Olarak . 434

(b) Türkiye’de Bulunan Yabancı Konsolosluklarda

Yapılan Evlenmeler . 435

(c) Yabancı Ülkelerdeki Türk Konsolosluklarında Yapılan

Evlenmeler  435

Evlenmenin Hüküm ve Sonuçları 437

Bağlama Esası 437

Bağlama Kapsamı. 437

Evliliğin Sona Ermesi. 438

Genel Olarak 438

Boşanma ve Ayrılık 439

(1) Boşanma ve Ayrılık Kurumu. 439

(2) İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) . 440

(a) Genel Olarak . 440

(b) Bağlama Esası 440

(c) Bağlama Kapsamı 441

 

20 İçindekiler

(d) Kural ve Statü Değişiklikleri .442

Milletlerarası Düzenlemeler.442

Evlilik Malları.443

Evlilik Malları Statüsü .443

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) 443

(1) Bağlama Esası .443

(a) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre Belirlenmesi .444

(b) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi 444

(2) Bağlama Kapsamı .445

(3) Evlilik Mallarının Tasfiyesi.446

(4) Statü Değişiklikleri 446

Milletlerarası Düzenlemeler 447

SOYBAĞI448

Soybağı Kurumu.448

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) .449

Soybağı Kurulumu .449

Bağlama Esası.449

Bağlama Kapsamı .451

Soybağı Hükümleri 451

Bağlama Esası.451

Bağlama Kapsamı .452

Milletlerarası Düzenlemeler 454

EVLÂT EDİNME.457

Evlât Edinme Kurumu 457

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) .457

Bağlama Esasları458

Evlât Edinme Şartları 458

(1) Evlât Edinme Ehliyeti ve Şartları.458

(2) Evlât Edinme Şeklî 460

Evlat Edinme Hükümleri.460

Bağlama Kapsamı 461

Milletlerarası Düzenlemeler 462

NAFAKA.464

Nafaka Kurumu 464

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) .465

Bağlama Esası465

Bağlama Kapsamı 467

Milletlerarası Düzenlemeler 467

 

İçindekiler 21

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

MİLLETLERARASI MİRAS HUKUKU

 

MİRAS KURUMU 471

İÇ HUKUK DÜZENLEMELERİ (BAĞLAMA KURALLARI) . 471

Genel Olarak . 471

Bağlama Esası 472

Bağlama Kapsamı 473

Özellik Arz Eden Durumlar 476

Ülkemizde Bulunan Mirasçısız Tereke 476

Mirasa İlişkin Ön Sorunlar 477

Kamu Düzeni Müdahalesi. 478

Ölüme Bağlı Tasarruflarda Ehliyet ve Şekil Şartları 478

Genel Olarak. 478

Ehliyet. 479

Şekil 479

III. MİLLETLERARASI DÜZENLEMELER  480

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

 

MİLLETLERARASI MAL SAHİPLİĞİ HUKUKU

 

KAVRAMSAL AÇIKLAMALAR 485

MİLLETLERARASI EŞYA HUKUKU. 486

Tanım ve Kapsam 486

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları). 486

Eşya Hukukuna İlişkin Genel Düzenleme 486

Bağlama Esası 486

(1) Ayni Hak Tasarrufu Gerçekleşirken Belirli Bir Yerde

Bulunan Mallar  487

(2) Ayni Hak Tasarrufu Gerçekleşirken Taşınmakta Olan

Mallar  487

(3) Ayni Hak Tasarrufu Gerçekleşirken Yer Değiştirmekte

Olan Mallar  489

Bağlama Kapsamı. 491

Aynî Haklara İlişkin İşlemlerin Şekli . 492

Taşıma Araçlarına İlişkin Özel Düzenleme 493

Milletlerarası Düzenlemeler 495

III. MİLLETLERARASI FİKRÎ MÜLKİYET HUKUKU  495

Fikri Mülkiyet Kurumu. 495

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları). 496

Milletlerarası Düzenlemeler 499

 

22 İçindekiler

 

ALTINCI BÖLÜM

 

MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER HUKUKU

 

SÖZLEŞME KURUMU501

İÇ HUKUK DÜZENLEMELERİ (BAĞLAMA KURALLARI) .501

Genel Çerçeve501

Sözleşmelerde Temsil 502

Temsil Kurumu 502

Bağlama Esası503

Bağlama Kapsamı 504

Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları .504

Sözleşmeden Doğan İlişkinin Varlığı ve Maddî Geçerliliği506

Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri .508

Genel Hükümler 508

Genel Olarak.508

Bağlama Esası.508

(1) Yetkili Hukukun Taraflarca Belirlenmesi.508

(a) İrade Özgürlüğü Prensibi ve Hukuk Seçimi 508

(b) Hukuk Seçiminin Sınırları .511

(c) Açık, Örtülü (Zımnî) ve Farazi Hukuk Seçimi 514

(d) Kısmî Hukuk Seçimi517

(e) Hukuk Seçiminin Zamanı .518

(f) Seçilen Hukukta Sonradan Meydana Gelen

Değişiklikler519

(g) Hukuk Seçiminde Atıf 520

(2) Objektif Esaslara Göre Yetkili Hukukun Belirlenmesi .521

(a) Bağlama Esası 521

(i) En Sıkı İlişkili Hukuk521

(i) En Sıkı İlişkili Hukuku Gösteren Yasal Karineler .521

(iii) Sözleşmeye Uygulanacak Hukuka İlişkin İstisna

Hükmü (Kaçınma Kuralı) 525

(3) Atıf526

Bağlama Kapsamı .526

Özel Hükümler 527

Taşınmaz Sözleşmelerine İlişkin Hükümler 527

Tüketici Sözleşmelerine İlişkin Hükümler.528

(1) Genel Olarak.528

(2) Bağlama Esası .529

 

İçindekiler 23

 

(a) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre

Belirlenmesi: Sınırlı Hukuk Seçimi. 529

(b) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi 531

(3) Bağlama Kapsamı. 531

(4) Tüketici Sözleşmelerinin Şeklî 532

İş Sözleşmelerine İlişkin Hükümler 533

(1) Genel Olarak  533

(2) Bağlama Esası  533

(a) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre

Belirlenmesi: Sınırlı Hukuk Seçimi. 533

(b) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi 534

(c) İstisna Hükmü (Kaçınma Kuralı)  536

(d) İşçiyi Koruyan Kurallar. 537

(3) Bağlama Kapsamı. 538

Fikrî Mülkiyet Sözleşmelerine İlişkin Hükümler. 538

(1) Genel Olarak  538

(2) Bağlama Esası  538

(a) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre Belirlenmesi  538

(b) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi 539

(3) Bağlama Kapsamı. 539

Eşyanın Taşınmasına İlişkin Sözleşmeler . 540

(1) Genel Olarak  540

(2) Bağlama Esası  541

(a) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre Belirlenmesi  541

(b) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi 541

(3) Bağlama Kapsamı. 542

Sözleşme İfasını Gerçekleştirme Biçimi ve Tedbirler 543

III. MİLLETLERARASI DÜZENLEMELER  544

Genel Olarak . 544

Avrupa Birliğinin Sözleşme Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı

Düzenlemeleri. 547

Genel Olarak. 547

Milletlerarası Özel Hukukun Gelişimine Genel Bakış 547

Kanunlar İhtilafı Kurallarının Düzenleme Amaçları ve Temel

Çatışma Alanları . 553

Kanunlar İhtilafı Hukuku ve Uyumlaştırma Konsepti 554

Hukuk Uyumlaştırılması ve Tüketici Koruması 555

Devlet Dışı (“Özel”) Düzenlemelerin Seçilmesi 556

Kanunlar İhtilafı Hukuku ve Ortak Avrupa Satım Hukuku 557

Roma I Tüzüğünün Maddi Uygulanma Alanı 558

 

24 İçindekiler

Genel Maddi Uygulanma Alanı.558

Özel Kanunlar İhtilafı Kuralları Kaydı 560

Kapsama Alınmayan Alanlar.560

Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi561

Genel Bakış.561

Hukuk Seçimi561

(1) Tarafların Özerkliği İlkesi 561

(2) Hukuk Seçimi 562

(3) Salt Yurtiçi ve İç Pazar Olaylarında Hukuk Seçiminin

Sınırlandırılması563

Objektif Bağlama564

(1) Hukukî Çerçeve.564

(2) Örnek Olaylar .567

Özel Sözleşmelere İlişkin Bağlama Kuralları .570

(1) Taşıma Sözleşmeleri .570

(2) Tüketici Sözleşmeleri572

(a) Genel Bakış 572

(b) Uygulanma Alanı573

(c) Objektif Bağlama .575

(d) Hukuk Seçimi ve Uygunluk Prensibi.575

(i) Hukukî Çerçeve 575

(ii) Örnek Olay .576

(e) Özel Kanunlar İhtilafı Kurallarında Tüketici Koruması .577

(f) Yarışma Durumları .579

(3) Sigorta Sözleşmeleri .580

(4) Bireysel İş Sözleşmeleri 583

Müdahaleci Normlar ve Kamu Düzeni586

(1) Müdahaleci Normlar 586

(a) Esaslar586

(b) Müdahaleci Normlar Olarak Tüketici Koruması

Kuralları .588

(2) Kamu Düzeni Kaydı.588

Yetkili Hukukun Uygulanma Kapsamı.589

Alacak Hakkının Devri, Yasal Devir (Rücu), Müteselsil

Sorumluluk ve Takas Konularında Uygulanacak Hukuk591

(1) Hukukî Çerçeve.591

(2) Örnek Olaylar .591

 

İçindekiler 25

 

YEDİNCİ BÖLÜM

 

MİLLETLERARASI SÖZLEŞME DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİ

 

GENEL ÇERÇEVE. 595

HAKSIZ FİİLLER. 595

Haksız Fiil Kurumu. 595

Sınıraşan Haksız Fiillere İlişkin Hukuki Çerçeve . 596

İç Hukuk Düzenlemeleri (Bağlama Kuralları) 597

Genel Olarak 597

Bağlama Esası 599

(1) Yetkili Hukukun Sübjektif Esaslara Göre Belirlenmesi . 599

(2) Yetkili Hukukun Objektif Esaslara Göre Belirlenmesi  600

(a) Haksız Fiilin İşlendiği Yer Hukuku 600

(b) Zararın Meydana Geldiği Yer Hukuku . 601

(c) İstisna Hükmü (Kaçınma Kuralı)  601

(3) Sorumlunun Sigortacısına Yönelme Hakkı . 603

Bağlama Kapsamı. 603

Özel Hükümler. 604

(1) Kişilik Haklarının İhlâli 604

(a) Genel Olarak . 604

(b) Bağlama Esası 605

(c) Bağlama Kapsamı 607

(2) İmalatçının Sözleşme Dışı Sorumluluğu. 608

(3) Haksız Rekabet. 609

(4) Rekabetin Engellenmesi  610

Milletlerarası Düzenlemeler 611

III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME. 612

KAYNAKÇA  615