Milletlerarası Özel Hukukta Kişilik Haklarının İnternet Yoluyla İhlalinde Sorumluluk
Esra Tekin
İnternetin coğrafi sınırları ortadan kaldırmış olması farklı devletlerdeki kişilerin iletişimini kolaylaştırmanın yanı sıra, internet ortamındaki hukuka aykırı fiillerin artmasına da zemin hazırlamıştır. Özellikle de sosyal medyanın gelişmesinin bir sonucu olarak kişilik haklarının ihlali yaygınlaşmıştır. Klasik medyadan farklı özelliklere sahip internet ortamında kişilik haklarının ihlalinde hukuki sorumluluğun belirlenmesi amacıyla yeni hukuki düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Çalışmamızın temelini bu ihtiyacın milletlerarası özel hukuktaki görünüm biçimleri oluşturmaktadır. Çalışmamızda ilk olarak, çalışma konumuzla bağlantılı olarak internetin teknik yapısı ile özellikleri, internet ortamında faaliyet gösteren internet aracıları ve ana hatlarıyla kişilik hakları ele alınmaya çalışılmıştır. Daha sonra, yabancılık unsuru içeren özel hukuk uyuşmazlıklarında davayı görmekte olan devletin mahkemelerinin milletlerarası yetkisi hakkında açıklamalara yer verilmiştir. Ayrıca milletlerarası yetkiye ilişkin libel tourism ve aşkın yetki sonucunda verilen yabancı mahkeme ilamlarının tenfiz taleplerinin reddi gibi sorunlar da yargı kararları ışığında incelenmiştir. Son olarak, internet yoluyla kişilik haklarının ihlalinde uygulanacak hukuk konusu mukayeseli hukuk perspektifinden değerlendirilmiştir. Kişilik haklarının ihlalinde uygulanacak hukuku belirlemeye hizmet eden bağlama noktalarına dayanak ve eleştirileriyle birlikte yer verilmiştir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un kişilik haklarının ihlalinde sorumluluğa tatbik edilecek olan 35. maddesindeki bağlama noktaları, internet ortamının teknik yapısı da göz önünde bulundurularak değerlendirilmeye çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
İNTERNET VE KİŞİLİK HAKLARI
§1. İNTERNET
I. Genel Olarak
II. İnternetin Milletlerarası Özel Hukuk Açısından Önem Arz Eden Özellikleri
III. İnternet Aracıları
IV. İnternette İletişim Türleri
§2. KİŞİLİK HAKLARI
I. Kişilik Hakkı Kavramı
II. Kişilik Hakkını Oluşturan Kişisel Değerler
İKİNCİ BÖLÜM
İNTERNET YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİNDE MİLLETLERARASI YETKİ
§1. MİLLETLERARASI YETKİ
I. Genel Olarak
II. Yabancılık Unsuru
III. Vasıflandırma
IV. Milletlerarası Yetkiye İlişkin Avrupa Perspektifi
V. Milletlerarası Yetkiye İlişkin Kuzey Amerika Perspektifi
VI. Türk Hukukunda Milletlerarası Yetki
§2. YETKİYE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR
I. Common Law Hukuk Sisteminde
II. Türk Hukuku Açısından Değerlendirme
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNTERNET YOLUYLA KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİNDE UYGULANACAK HUKUK
§1. GENEL OLARAK
§2. VASIFLANDIRMA
I. Genel Olarak
II. Kişilik Hakkı İhlallerinin Vasıflandırılması
III. Türk Hukukunda Kişilik Hakkı İhlallerinin Vasıflandırılması
IV. Bağlama Noktasının Yorumu
§3. KİŞİLİK HAKLARININ İHLALİNDE UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN ÇEŞİTLİ TEORİLER
I. Lex Forinin Uygulanması
II. İka Yeri Hukuku
III. Zarar Yeri Odaklı Teori
IV. Müşterek Mutad Mesken ve Müşterek Milli Hukuk
V. Uyuşmazlığın Ağırlık Merkezi
VI. Alternatif Sistem
§4. UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI HUKUK PERSPEKTİFİ
I. Genel Olarak
II. Avrupa Birliği Perspektifi
III. Kuzey Amerika Perspektifi
IV. Türk Hukuku
§5. YABANCI HUKUKUN UYGULANMASINI ENGELLEYEN HALLER
I. Kamu Düzeni
II. Doğrudan Uygulanan Kurallar
§6. DEĞERLENDİRME
SONUÇ
İNTERNET ARACILARI (TABLO-1)
KAYNAKÇA