Milletlerarası Taşınır Mal Satış Sözleşmelerine İlişkin Birleşmiş Milletler Antlaşması (Cisg) KapsamındaMuayene ve İhbar Külfeti
Alıcının malları muayene külfeti CISG madde 38'de, ihbar külfeti ise CISG madde 39'da yer almıştır. Bu iki maddenin söz konusu olması için ilk önce CISG madde 35 anlamında satıcı sözleşmeye aykırı mal teslim etmelidir. CISG madde 38 ve 39 konvansiyon kapsamında verilmiş kararlar içerisinde en çok değinilmiş maddelerdir. Bu maddeler düzenleyici nitelik taşımaktadırlar. Yani taraflar CISG madde 6 gereğince sözleşme ile muayene ve ihbar külfetini ortadan kaldırabilir veya bu külfetlerin doğurabileceği etkileri değiştirebilirler. Bundan başka CISG madde 9 gereğince milletlerarası ticari teamüller veya taraflar arasında alışkanlıkların varlığı durumunda da muayene ve ihbar külfetlerine başvurulmayacaktır.
CISG madde 38'de alıcının "koşulların izin verdiği kısa bir süre" dahilinde malları muayene etmesinin, CISG madde 39'da ise "makul bir süre" içerisinde sözleşmeye aykırılık ihbarının gerçekleşmesinin gerekli olduğuna değinilmiştir. Bu tip sürelerin belirlenmesindeki amaç, satıcının eğer mümkünse, eksik ifadan dolayı malları sağlama, ikame mal teslimi, onarım veya başka bir formda alıcının zararını azaltarak aykırılığı giderme yoluyla kendisini uygun düzeye çıkarmasına yardımcı olmaktır. Alıcının malları muayene ve ihbar külfeti değerlendirilirken satıcının bu külfetlerin mümkün olduğunca erken yerine getirilmesi yönündeki çıkarı ile alıcının makul olmayan masraf ve zahmete katlanmaması yönündeki çıkarı birlikte değerlendirilmelidir.
 |
Genel Olarak Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG) |
|
CISG Madde 38 Kapsamında Alıcının Malları Muayene Külfeti |
|
CISG Madde 39 Kapsamında Alıcının İhbar Külfeti |
|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Özet 9
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 19
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK MİLLETLERARASI
MAL SATIMINA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER HAKKINDA
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANTLAŞMASI (CISG)
I. CISG’İN TARİHSEL GELİŞİMİ 21
A. Yeknesaklaştırmaya İlişkin İlk Çalışmaların Yapılması ve Lahey Konvansiyonları 21
B. INCOTERMS Kurallarının Yeknesaklaştırma Eylemlerine Etkisi 23
C. CISG’in Hazırlanma Süreci 23
II. CISG’İN UYGULAMA ALANI 26
A. Genel Olarak 26
B. Yer Bakımından Uygulama 29
1. Tarafların İşyerlerinin Farklı Ülkelerde Mevcut Olması 29
2. Satış Sözleşmesinin Milletlerarası Unsurunun Anlaşılabilirliği 30
C. Konu Bakımından Uygulama 30
1. “Mal” Kavramı 30
2. CISG’in Uygulanmadığı Satış Sözleşmeleri 31
İkinci Bölüm
CISG MADDE 38 KAPSAMINDA ALICININ MALLARI
MUAYENE KÜLFETİ
I. CISG MADDE 38’İN TARİHİ GELİŞİMİ 33
II. GENEL OLARAK ALICININ MUAYENE KÜLFETİ 35
A. “Muayene Külfeti” Kavramı 35
B. Karşılaştırmalı Hukuk 37
C. Uygulama Alanı 40
III. MUAYENE YÖNTEMİ 43
A. Muayene Yönteminin Belirlenmesi 43
1. Genel Olarak 43
2. Sözleşmeye Göre 44
3. Milletlerarası Ticari Teamüller ve Makul Yöntemle Muayene 45
B. Muayene Yöntemine İlişkin Objektif ve Subjektif Faktörler 47
1. Mallara İlişkin Faktörler 47
2. Tarafların İlişkilerine ve Beklentilerine İlişkin Faktörler 48
3. Alıcının İçinde Olduğu Subjektif Durum 49
C. Malların Muayene Şekli 50
1. Basit Muayeneler 50
2. Geniş Kapsamlı Muayeneler 51
3. Gizli Ayıpların Muayenesi 53
4. Örnekler Üzerinden Muayene 54
D. Alıcı veya Üçüncü Kişi Tarafından Malların Muayenesi 55
IV. MUAYENE SÜRESİ 57
A. Genel Olarak 57
B. “Kısa Süre” Kavramı 59
1. Genel Olarak 59
2. Kısa Süreye Etki Eden Faktörler 60
a. Muayene Kapsamının Süreye Etkisi 60
b. Malların Yapısının ve Kullanım Amaçlarının Süreye Etkisi 62
c. Alıcının Konumunun Süreye Etkisi 64
d. Diğer Faktörlerin Süreye Etkisi 65
C. Muayene Süresinin Başlangıcı 66
1. Uygun Teslimatın Yapılması Durumunda 66
2. Teslim Borcunun İhlal Edildiği Durumlarda 67
a. Erken Teslim Durumunda 67
b. Yanlış Yerde Teslim Durumunda 68
3. Art Arda Teslimatın Yapılması Durumunda 68
4. Gizli Ayıpların Mevcut Olması Durumunda 69
V. MUAYENE MASRAFLARI 70
VI. MUAYENE YERİ 71
VII. TAŞIMA GEREKTİREN SATIŞ SÖZLEŞMELERİ 71
VIII. MUAYENENİN YENİ VARMA YERİNE ERTELENMESİ 74
A. Genel Olarak 74
B. Yönlendirme ve Gönderme 75
C. Satıcının Haberdar Olması 76
D. Alıcı Tarafından Muayene İçin Makul İmkânın Bulunmaması 78
IX. MUAYENE KÜLFETİNİN İHLALİNİN SONUÇLARI 80
X. MUAYENE KÜLFETİNİN ORTADAN KALDIRILMASI 82
XI. İSPAT YÜKÜ 83
Üçüncü Bölüm
CISG MADDE 39 KAPSAMINDA ALICININ İHBAR KÜLFETİ
I. CISG MADDE 39’UN TARİHİ GELİŞİMİ 85
II. GENEL OLARAK ALICININ İHBAR KÜLFETİ 86
A. İhbarın Amacı 87
B. İhbarın Hukuki Niteliği 88
III. CISG MADDE 39 UYARINCA İHBAR 88
A. İhbarın Şekli 88
B. İhbarın İçeriği 90
1. Genel Olarak 90
2. İhbarın İçeriğine İlişkin Faktörler 93
3. Satıcının “Sorgulama Yükümlülüğü” 96
C. İhbarın Muhatabı 97
D. İhbarın Ulaşmasına İlişkin Risk 98
E. İhbarın Yapılması Gereken Süre 99
1. Genel Olarak 99
2. İhbar Süresi Kavramının İçeriği 100
3. İhbar Süresinin Başlangıcı 102
a. Sözleşmeye Aykırılığın Saptanması 102
b. Sözleşmeye Aykırılıkların Saptanması Gereken Tarih 103
c. Gizli Ayıplı Mallarda İhbar Süresinin Başlangıcı 104
d. Erken Teslimin İhbar Süresine Etkisi 105
e. Sözleşmeye Aykırılığın Teslimden Önce Saptanması 105
4. “Makul Süre” Kavramı 106
a. Genel Olarak 106
b. Malların Niteliğinin Makul Süreye Etkisi 107
aa. Sezonluk Mallar ve Erken Bozulabilen Mallar 107
bb. Dayanıklı Mallar veya Sezonluk Olmayan Mallar 108
c. “Makul Süre” Kavramına Etki Eden Diğer Faktörler 110
IV. SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK İHBARININ ZAMANSAL SINIRI 111
A. Hak Düşürücü Süre 111
B. Garanti Süresi 114
V. İHBAR KÜLFETİNİN İHLALİNİN SONUÇLARI 116
A. Alıcının Haklarını Kaybetmesi 116
B. İstisnalar 117
1. Satıcının Hilesi 117
a. Satıcının Bilgisi 118
b. Satıcının Bilgisini Alıcıya Açıklamaması 122
2. İhbarın Yapılmamasına İlişkin “Makul Özür” Kavramı 123
3. Satıcının Feragati 125
4. Dürüstlük Kuralı Gereğince İhbarın Değerlendirilmesi 129
VI. İSPAT YÜKÜ 130
SONUÇ 135
Kaynakça 139
Kavramlar Dizini 147
|
