^{Milletlerarası Ticari Tahkim Açısından}İcra ve İflas Hukukundaki Davalar

İÇİNDEKİLER
Önsöz. V
Giriş 1
BİRİNCİ BÖLÜM
MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMİN İCRA ve İFLÂS
DAVALARINI İLGİLENDİREN YÖNLERİ
I. GENEL OLARAK .7
II. TAHKİME ELVERİŞLİLİK KAVRAMI11
A – Genel Olarak11
B – Objektif Tahkime Elverişlilik 12
C – Sübjektif Tahkime Elverişlilik22
D – Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukuk .26
1) Genel Olarak 26
2) Hakemlerce Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukukun Tespiti .27
a) Genel Olarak.27
b) Taraflarca Seçilen Tahkim Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk.29
c) Tahkim Yeri Hukuku .30
d) Muhtemel Tenfiz Ülkesi Hukuku.32
3) Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukukun Mahkemeler
Tarafından Tespiti .34
a) Genel Olarak.34
b) Hakem Kararı Verilmeden Önce Mahkemelerin
Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukuku Tespiti .35
i) Genel Olarak35
ii) Tahkim Yeri Dışındaki Devlet Mahkemelerinin
Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukuku Tespiti.36
iii) Tahkim Yeri Mahkemelerinin Tahkime Elverişliliğe
Uygulanacak Hukuku Tespiti .39
c) Hakem Kararı Verildikten Sonra Tahkime Elverişliliğin
Mahkemelerce Tespiti 40
X İçindekiler
III. HAKEMLERİN KENDİ YETKİLERİNE KARAR VERMELERİ
(KOMPETENZ-KOMPETENZ KURALI) 42
A – Genel Olarak 42
B – Ulusalüstü Düzenlemeler.46
1) 1958 Tarihli New York Konvansiyonu.46
2) 1961 Tarihli Cenevre Konvansiyonu46
3) ICSID Konvansiyonu 47
4) 1975 tarihli Milletlerarası Ticari Tahkime İlişkin
Amerika Kıtası Konvansiyonu (Panama Konvansiyonu) 47
5) UNCITRAL Model Kanunu48
C – Ulusal Düzenlemeler .48
IV. TAHKİM ANLAŞMASININ KAPSAMI .55
A – Genel Olarak55
B – Tahkim Anlaşmasının Kapsamının Tespitinde Tahkim Lehine Varsayım .56
C – Tahkim Anlaşmasının Kapsamının Tespitinde Sınırlandırıcı Yorum 57
D – Türk Hukukunda Tahkim Anlaşmasının Kapsamının Tespiti 58
V. HAKEM KARARININ VERİLMESİNDEN SONRAKİ
AŞAMALARIN İCRA HUKUKUNA ETKİSİ 60
A – Genel Olarak60
B – Hakem Kararının Tenfiz Prosedürüne Tâbi Olmaksızın
İlâmsız İcraya Esas Teşkil Edip Edemeyeceği Sorunu .61
C – Tenfizi Talep Edilmeyen Yabancı Hakem Kararına Dayanan
İlamsız Takipler Açısından İhtiyati Haczin İncelenmesi .64
1) Genel Olarak 64
2) İhtiyati Haczin Genel Özellikleri.64
a) İhtiyati Haciz Tanımı ve Amacı .64
b) İhtiyati Haczin Şartları.65
3) Tenfizi Talep Edilmemiş Hakem Kararlarına
İlişkin İhtiyati Haciz Kararı Verilebilir Mi?66
a) Alacağın Vâdesinin Gelip Gelmediğinin Tenfizi
Talep Edilmemiş Hakem Kararı İle Belirlenmesi 67
b) Alacağın Varlığı ve İhtiyati Haciz Sebebinde Mahkemeye
Kanaat Getirme Şartının Tenfiz Edilmemiş Hakem Kararı
Açısından Değerlendirilmesi 69
İçindekiler XI
İKİNCİ BÖLÜM
İCRA HUKUKUNDAKİ DAVALAR VE BU DAVALARIN
TAHKİM ANLAŞMASININ İCRASINA ETKİLERİ
I. GENEL OLARAK 73
II. İCRA DAVALARINDA TARAFLAR .75
A – Genel Olarak 75
B – Cebri İcranın Tarafları75
1) Alacaklı 75
2) Borçlu.76
3) Üçüncü Kişiler76
C – İcra Teşkilatının Aslî Organları 77
1) İcra Dairesi .77
2) İcra Mahkemesi 77
III. İCRA HUKUKUNDA YER ALAN DAVALAR.79
A – Genel Olarak 79
B – İtirazın İptali Davası .80
1) Genel Olarak 80
2) İtirazın İptali Davasında Taraflar.82
3) İtirazın İptali Davasının Amacı ve Hukukî Niteliği .82
a) Genel Olarak.82
b) Eda (Tahsil, Alacak) Davası Görüşü83
c) Tespit Davası Görüşü.86
d) Diğer Görüşler.92
4) İtirazın İptali Davasında Yetki.94
5) İtirazın İptali Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi95
a) Genel Olarak.95
b) Tahkim Anlaşmasının İlâmsız İcraya Başvurulmasına Etkisi .95
c) İtirazın İptali Davasının Hukukî Niteliğinin Tahkime Yansıması99
d) İtirazın İptali Davasının Konusunun Tahkime
Elverişlilik Açısından Değerlendirilmesi .101
e) İtirazın İptali Davasının Kompetenz-Kompetenz
Prensibi Doğrultusunda İncelenmesi .105
f) İcra İnkâr/Kötüniyet Tazminatının Tahkim Açısından İncelenmesi.107
g) İtirazın İptali Davasının Mevcut Düzenlemeler
Işığında İptal Davası ve Tanıma ve Tenfiz Prosedürleri
Açısından Değerlendirilmesi .117
6) İlâmsız İcra Takibinin Tenfiz Edilmeyen Hakem
Kararına Dayanmasının İtirazın İptali Davasına Etkisi 121
7) İtirazın İptali Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına
Etkisi Hakkında Genel Değerlendirme ve Sonuç .125
XII İçindekiler
IV. İTİRAZIN GEÇİCİ VEYA KESİN KALDIRILMASI .126
A – Genel Olarak126
B – İtirazın Kaldırılmasında Taraflar .128
C – Hukukî Niteliği128
D – İtirazın Kaldırılmasında Görev ve Yetki 131
E – İtirazın Kaldırılması Prosedürü ile Tahkim
Anlaşmasının Birlikte Değerlendirilmesi 133
V. BORÇTAN KURTULMA DAVASI .138
A – Genel Olarak 138
B – Davanın Tarafları.139
C – Borçtan Kurtulma Davasının Hukukî Niteliği 139
D – Borçtan Kurtulma Davasının Tahkim Anlaşması ile
Birlikte Değerlendirilmesi.144
1) Genel Olarak 144
2) Borçtan Kurtulma Davasının Tahkime Elverişlilik Açısından
Değerlendirilmesi144
3) Borçtan Kurtulma Davasında Öngörülen Teminatın
Kompetenz-Kompetenz Prensibi Doğrultusunda İncelenmesi .148
4) Borçtan Kurtulma Davasının Mevcut Düzenlemeler
Işığında İptal Davası ve Tanıma ve Tenfiz Prosedürleri
Açısından Değerlendirilmesi .152
E – İlamsız İcra Takibinin Tenfiz Edilmeyen Hakem Kararına
Dayanmasının Borçtan Kurtulma Davasına Etkisi.155
F – Borçtan Kurtulma Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi
Hakkında Genel Değerlendirme ve Sonuç.156
VI. İCRA MAHKEMESİ KARARIYLA İCRA TAKİBİNİN
TALİKİ VEYA İPTALİ157
A – Genel Olarak 157
B – İcra Takibinin Taliki ve İptalinde Taraflar.157
C – Talik veya İptalin Hukukî Niteliği.157
D – İcra Takibinin İptali veya Taliki Prosedürünün Tahkim Anlaşmasının
İcrasına Etkisi .160
VII. MENFİ TESPİT DAVASI .161
A – Genel Olarak 161
B – Menfi Tespit Davasının Tarafları 163
C – Menfi Tespit Davasının Amacı, Hukukî Niteliği,
Etkileri, Özellikleri ve Sonuçları .164
1) Genel Olarak 164
2) Menfi Tespit Davasının Amacı.164
3) Menfi Tespit Davasının Hukukî Niteliği165
İçindekiler XIII
4) Menfi Tespit Davasının İcra Takibine Etkileri 170
a) Genel Olarak.170
b) İcra Takibinden Önce Açılan Menfi Tespit Davasının İcra
Takibine Etkisi.172
c) İcra Takibinden Sonra Açılan Menfi Tespit Davasının İcra
Takibine Etkisi.176
5) Menfi Tespit Davasının Özellikleri ve Sonuçları.179
D – Menfi Tespit Davasının Tahkim Anlaşması
Açısından Değerlendirilmesi .191
1) Genel Olarak 191
2) Menfi Tespit Davasının Konusunun Tahkime Elverişlilik Açısından
Değerlendirilmesi192
3) Menfi Tespit Davasındaki İhtiyati Tedbirlerin
Tahkim Yargılaması Kapsamında İncelenmesi .194
4) Menfi Tespit Davasındaki Tazminatın Tahkim Anlaşması
Açısından Değerlendirilmesi198
5) Menfi Tespit Davasının Mevcut Düzenlemeler Işığında İptal
Davası ve Tanıma ve Tenfiz Prosedürleri Açısından Değerlendirilmesi .200
E – Menfi Tespit Davasının Tahkim Anlaşmasının
İcrasına Etkisi Hakkında Genel Değerlendirme ve Sonuç202
VIII. İSTİRDAT DAVASI203
A – Genel Olarak203
B – Tarafları204
C – İstirdat Davasının Hukukî Niteliği .205
1) Genel Olarak 205
2) İstirdat Davası Açılabilmesi İçin Aranan Şartlar 206
3) İstirdat Davası Kapsamında Değerlendirilmeyen Konular .210
4) Dava Açma Süresi.212
5) İstirdat Davasında Tazminat214
D – İstirdat Davasının Tahkim Anlaşması Açısından Değerlendirilmesi .215
E – İstirdat Davasının Mevcut Düzenlemeler Işığında İptal Davası ve
Tanıma ve Tenfiz Prosedürleri Açısından Değerlendirilmesi 217
F – İstirdat Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına
Etkisi Hakkında Genel Değerlendirme ve Sonuç.219
IX. İSTİHKAK DAVALARI 220
A – Genel Olarak220
B – İstihkak Davasının Amacı.221
C – İstihkak Davasında Usul.223
1) Genel Olarak 223
2) Haczedilen Malın Borçlunun Elinde
Bulunması Durumunda Uygulanacak Usul .223
XIV İçindekiler
3) Haczedilen Malın Üçüncü Kişinin Elinde
Bulunması Durumunda Uygulanacak Usul .226
D – İstihkak Davasının Tarafları 227
1) Genel Olarak 227
2) Malın Borçlunun Elinde Bulunması Durumunda İstihkak
Davasının Tarafları .228
3) Malın Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Durumunda İstihkak
Davasının Tarafları .229
E – İstihkak Davasının Hukukî Niteliği231
1) Maddi Hukuk Teorisi 231
2) Usul (Takip) Hukuku Teorisi 233
F – Hacizde İstihkak Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi.237
X. TASARRUFUN İPTALİ DAVASI239
A – Genel Olarak239
B – Tasarrufun İptali Davasının Tarafları .240
C – Tasarrufun İptali Davasının Amacı ve Konusu.241
D – Tasarrufun İptali Davasının Hukukî Mahiyeti .245
E – Tahkim Anlaşmasının Tasarrufun İptali Davasına Etkisi 246
1) Genel Değerlendirme246
2) Tasarrufun İptali Davasının Konusunun Tahkime Elverişlilik
Açısından Değerlendirilmesi246
3) Tasarrufun İptali Davasının Tahkim Anlaşması
Kapsamında Değerlendirilebilir Mi? .247
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İFLÂS HUKUKUNDAKİ DAVALARIN TAHKİM
ANLAŞMASININ İCRASINA ETKİLERİ
I. GENEL OLARAK .251
II. İFLÂS DAVASI255
A – Genel Olarak255
B – Takip Sonucunda Açılan İflâs Davası.256
1) Genel Olarak 256
2) Borçlu Tarafından Ödeme Emrine İtiraz Edilmemiş Olması Durumu 257
3) Borçlu Tarafından Ödeme Emrine İtiraz Edilmiş Olması Durumu .260
C – Doğrudan İflâsta İflâs Davası 264
III. İFLÂSIN KALDIRILMASI 267
IV. SIRA CETVELİNE İTİRAZ DAVASI.269
A – Genel Olarak 269
B – Sıra Cetveline İtiraz Davasının Tarafları .269
C – Sıra Cetveline İtiraz Davasının Hukukî Niteliği ve Sonuçları270
V. İFLÂSTA TASARRUFUN İPTALİ DAVASI .271
İçindekiler XV
VI. İFLÂS HUKUKU VE MİLLETLERARASI TAHKİM .271
A – Genel Olarak271
B – İflâs Hukuku Meselelerinin Tahkime Elverişliliği.273
1) Genel Olarak 273
2) İflâsa Özgü Olan ve Olmayan İşlem Ayrımı ve Bunların
Tahkime Elverişlilik Açısından Değerlendirilmesi 273
3) Türk Hukukunda İflâs Hukuku Meselelerinin Tahkime
Elverişlilik Açısından Değerlendirilmesi.281
4) Takipli İflâsta İleri Sürülen İtirazın Kaldırılması Talebinin Tahkim
Anlaşması Doğrultusunda Değerlendirilmesi.281
5) İflâs Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi .289
a) İflâs Davalarındaki Yetki Kuralının Niteliği .291
b) Münhasır Yetki Kuralı Olmasının Sonuçları .293
6) Doğrudan İflâs Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi.295
7) İflâsın Kaldırılması Talebinin Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi297
8) Sıra Cetveline İtiraz Davasının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi298
C – İflâs Kararının Müflisin Tahkime Konu Olabilecek Uyuşmazlıklarına
Etkisi 301
1) Genel Olarak 301
2) İflâs Kararının Müflisin Taraf Olduğu Tahkim Yargılamalarına Etkisi 301
a) Genel Olarak.301
b) İflâs Kararının Devam Eden Tahkim Yargılamasına
Etkisinin Mukayeseli İncelenmesi.302
c) Türk Hukukunda İflâs Kararının Tahkim Yargılamasına Etkisi 310
i) İflâs Kararından Önce Müflisin Taraf Olduğu Davalara Etkisi310
ii) İflâs Kararının İflâs İdaresinin İkame Edeceği Davalara Etkisi317
D – İflâs Kararının Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi319
1) Genel Olarak 319
2) Ödeme Güçlüğü İçerisinde Olmanın Adalete Erişim Hakkı
Kapsamında Tahkim Anlaşmasının İcrasına Etkisi.320
a) Genel Olarak.320
b) Adalete Erişim Hakkı 320
c) Ödeme Güçlüğü Nedeniyle Tahkime Başvurulamamasının Adalete
Erişim Hakkı Doğrultusunda Tahkim Anlaşmasının
İcrasına Etkisi Hakkında Devlet Mahkemelerinde Verilen
Örnek Kararlar323
d) Türk Hukukunda Ödeme Güçlüğünün Tahkim Anlaşmasını
Uygulanamaz Hale Getirip Getirmeyeceğinin İncelenmesi.329
SONUÇ 337
KAYNAKÇA 35