Milletlerarası Yatırım Hukukunda Dolaylı Kamulaştırma
Dr. H. Zeynep NALÇACIOĞLU ERDEM
Birinci Bölüm
Dolaylı Kamulaştırma Kavramı
I. MİLLETLERARASI YATIRIM HUKUKUNDA KAMULAŞTIRMA KAVRAMI
A. Genel Olarak
B. Doğrudan Kamulaştırma
C. Ev Sahibi Devletin Yabancı Yatırıma El Koyma Niteliğindeki Tasarruflarını Belirtmek Üzere Kullanılan Kavramlar
D. Milletlerarası Yatırım Hukukunda Kamulaştırma Teriminin Diğer Tüm El Koyma Tasarruflarını Kapsayacak Şekilde Üst Kavram Olarak Kullanılması
II. MİLLETLERARASI YATIRIM HUKUKUNDA KAMULAŞTIRMA KAVRAMININ GELİŞİMİ
A. Kamulaştırma Sonucunda Verilecek Tazminata Dair Yaklaşımların Değişimi
B. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararlarının Kamulaştırma Kavramına Etkisi
C. Kamulaştırma Kavramı ile Milletlerarası Yatırım Anlaşmaları Arasındaki İlişki
III. DOLAYLI KAMULAŞTIRMA
A. Genel Olarak
B. Dolaylı Kamulaştırma Türleri
1. Kamulaştırmaya Eş Sonuçlar Yaratan Tasarruflar (İşlemler)
2. Sinsi (Sürüngen) Kamulaştırma
3. Düzenleyici Kamulaştırma
4. De facto Kamulaştırma
C. Dolaylı Kamulaştırmaya Konu Olabilecek Malvarlığı Değerleri
1. Genel Olarak
2. Yatırım Sözleşmesinden Doğan Haklar
3. İçtihat Hukukunda Dolaylı Kamulaştırmaya Konu Edilmiş Malvarlığı Değerleri
4. Ev Sahibi Devletin İç Hukuk Düzenlemelerine Göre Kamulaştırma Konusu Olamayacak Malvarlığı Değerleri
5. Milletlerarası Yatırım Anlaşmalarında Dolaylı Olarak Kamulaştırabilecek Malvarlığı Değerlerine İlişkin Düzenlemeler
D. Kısmi Kamulaştırma
IV. DOLAYLI KAMULAŞTIRMADAN KAYNAKLANAN TALEPLER İLE MİLLETLERARASI YATIRIM ANLAŞMASINDAN KAYNAKLANAN DİĞER TALEPLERİN YARIŞMASI
V. DOLAYLI KAMULAŞTIRMA KAVRAMI İLE TÜRK HUKUKUNDAKİ BENZER KAVRAMLARIN KARŞILAŞTIRILMASI
1. Kamulaştırma
2. Millileştirme
3. Kamulaştırmasız El Atma
4. Değerlendirme
İkinci Bölüm
Dolaylı Kamulaştırmanın Hukuksal Dayanakları
I. GENEL OLARAK
II. MİLLETLERARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDAKİ TİPİK DOLAYLI KAMULAŞTIRMA MADDELERİ
III. MİLLETLERARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDA DOLAYLI KAMULAŞTIRMANIN DÜZENLENDİĞİ DİĞER MADDELER
IV. GÜNCEL TARİHLİ YATIRIM ANLAŞMALARINDA YER ALAN DOLAYLI KAMULAŞTIRMAYA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER
A. Anlaşmaların Başlangıç Kısmındaki Düzenlemeler
B. Anlaşma Eklerinde Düzenlenen Dolaylı Kamulaştırmaya İlişkin Maddeler
C. Devletin Düzenleyici Yetkisinin Tanındığı Maddeler
D. Dolaylı Kamulaştırmanın Tespitinde Farklı Kıstaslar Öngören Düzenlemeler
V. TÜRKİYE'NİN TARAF OLDUĞU MİLLETLERARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDA DOLAYLI KAMULAŞTIRMA
A. İkili ve Çok Taraflı Yatırım Anlaşmaları
B. 2011 Tarihli Model Yatırım Anlaşması
VI. MİLLETLERARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDA DOLAYLI KAMULAŞTIRMAYI DÜZENLEYEN MADDELERE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME
Üçüncü Bölüm
Dolaylı Kamulaştırma Teşkil Edebilecek Tasarruflar
I. ORANTISIZ VERGİ ARTIŞLARI
II. LİSANS VEYA İZİNLERİN REDDEDİLMESİ, YENİLENMEMESİ, İPTAL EDİLMESİ
III. YABANCI YATIRIMIN İDARESİNE MÜDAHALE EDİLMESİ
IV. EV SAHİBİ DEVLETİN PASİF KALMAK SURETİYLE YABANCI YATIRIMI KORUYAMAMASI
V. YATIRIM SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN HAKLARA MÜDAHALE EDİLMESİ
Dördüncü Bölüm
Dolaylı Kamulaştırmanın Tespitinde Esas Alınan Ölçütler
I. GENEL OLARAK
II. EV SAHİBİ DEVLET TASARRUFUNUN YABANCI YATIRIM ÜZERİNDE OLUŞTURDUĞU ETKİNİN ESAS ALINMASI (TASARRUFUN ETKİSİ İLKESİ)
A. Genel Olarak
B. Ev Sahibi Devlete Ait Tasarrufun Yatırım Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesinde Esas Alınan Ölçütler
1. Yabancı Yatırıma Yapılan Müdahalenin Yoğunluğu
2. Kontrolün Kaybı
3. Tasarrufun Ekonomik Etkisi
4. Tasarrufun Uygulanma Süresi
5. Ev Sahibi Devlete veya Üçüncü Kişilere Kazanç Sağlama
C. Tasarrufun Yatırımcı Üzerindeki Etkisi: Yatırımcının Haklı Beklentisi
D. Tasarrufun Etkisi İlkesinin Sağlanma Koşulları
III. EV SAHİBİ DEVLETİN YABANCI YATIRIMA MÜDAHALE EDEN TASARRUFU UYGULAMA AMACININ ESAS ALINMASI (TASARRUFUN AMACI İLKESİ)
A. Genel Olarak
B. İçtihat Hukukunda Tasarrufun Amacı İlkesi
C. Tasarrufun Amacı İlkesinin Temel Dayanağı: Devletin Düzenleyici Yetkisi
1. Genel Olarak
2. Devletin Düzenleyici Yetkisi Dolayısıyla Tazmin Yükümlülüğünü Ortadan Kaldıran Amaçlar
a. Kamu Düzeni ve Refahının Sağlanması ve Korunması
b. Çevrenin ve Kamu Sağlığının Korunması
3. Devletin Düzenleyici Yetkisine İstinaden Uyguladığı Düzenleyici İşlemleri ile Dolaylı Kamulaştırma Arasındaki Fark 355
IV. EV SAHİBİ DEVLET TASARRUFUNUN UYGULANMA AMACI İLE YABANCI YATIRIMA YAPILAN MÜDAHALE ARASINDA ÖLÇÜLÜ BİR İLİŞKİ OLUP OLMADIĞININ ESAS ALINMASI (ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ)
A. Genel Olarak
B. Milletlerarası Yatırım Hukukunda Ölçülülük İlkesi
C. Ölçülülük İlkesinin Dolaylı Kamulaştırma ile İlişkisi
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde Dolaylı Kamulaştırmanın Belirlenmesinde Ölçülülük İlkesinin Rolü
a. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne Göre Mülkiyet Hakkının Korunması ve Kapsamı
b. Mülkiyet Hakkının Üç Kural İlkesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi
aa. Kamulaştırma Sonucunu Doğuran Müdahalelere Uygulanacak Kural: İkinci Kural
bb. Devletin Düzenleyici Yetkisine Dayanarak Yaptığı Tasarruflara Uygulanacak Kural: Üçüncü Kural
cc. Genel Kural: Birinci Kural
c. AİHM İçtihadında Üç Kuralın Tatbiki
aa. AİHM'nin Dolaylı Kamulaştırmaya Dair Yaklaşımı
bb. AİHM'nin Devletin Düzenleyici Yetkisi Kapsamında Mülkiyet Hakkına Yaptığı Müdahalelere Dair Yaklaşımı
2. Milletlerarası Yatırım Hukukunda Tasarrufun Etkisi ile Tasarrufun Amacı İlkelerini Dengeleyen İlke Olarak Ölçülülük İlkesine Yer Verilmesi
3. Ölçülülük İlkesinin Milletlerarası Yatırım Hukukunda Örtülü Olarak Uygulanması
4. Ölçülülük İlkesinin Ev Sahibi Devleti Dolaylı Kamulaştırma Teşkil Eden Tasarrufların Sorumluluğundan Kurtarması (Zaruret Hali)
V. MİLLETLERARASI YATIRIM HUKUKUNDA DOLAYLI KAMULAŞTIRMANIN TESPİTİNDE YARARLANILAN İLKELERİN KARŞILAŞTIRILMASI
A. Tasarrufun Etkisi ile Tasarrufun Amacı İlkelerinin Karşılaştırılması
B. Tasarrufun Etkisi, Tasarrufun Amacı ve Ölçülülük İlkelerinin Bir Arada Karşılaştırılması
Beşinci Bölüm
Dolaylı Kamulaştırmayı Hukuka Uygun Hale Getiren Sebepler
I. GENEL OLARAK
II. KAMU YARARI
III. AYRIM YAPMAMA
IV. USUL KURALLARINA UYGUN OLMA
V. TAZMİNAT
A. Tazminatın Ödenme Zamanı
B. Ödenecek Tazminatın Miktarı
C. Tazminatın Etkili Olması
SONUÇ
BİBLİYOGRAFYA
