İÇİNDEKİLER İçindekiler 2. Baskıya Önsöz 5 Kısaltmalar Cetveli 17 Giriş 19 I. Bölüm MUVAZAA KAVRAMI, TÜRLERİ, BENZER KAVRAMLARDAN FARKI VE MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ KAVRAMI I. MUVAZAA KAVRAMI 23 A. Genel Olarak 23 B. Tanımı 26 C. Unsurları 29 1. İrade İle Beyan Arasındaki Uygunsuzluk (Görünürdeki İşlem) 29 2. Muvazaa Niyeti 31 3. Muvazaa Anlaşması 31 4. Gizli İşlem 34 D. Çeşitleri 34 1. Genel Olarak 34 2. Mutlak Muvazaa 35 3. Nisbi Muvazaa 36 a. Sözleşmenin Niteliğinde Muvazaa (Karakteristik Edimde Muvazaa) 37 b. Konuda Muvazaa (Bedelde– Karşı Edimde Muvazaa) 38 c. Şahısta Muvazaa 40 E. Muvazaanın Mevzuatta Düzenlenişi 41 1. Genel Olarak 41 2. İsviçre Borçlar Kanunu 43 3. Alman Medeni Kanunu 43 4. Fransız Medeni Kanunu 44 5. Türk Borçlar Kanunu 44 F. Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları 45 1. Genel Olarak 45 2. Görünürdeki İşlem Açısından 45 3. Gizli İşlem Açısından 48 G. Muvazaanın Benzer Hukuki Kavramlarla Karşılaştırılması 49 1. İnançlı İşlemle Karşılaştırılması 49 a. Genel Olarak 49 b. İnançlı İşlemin Unsurları 50 c. Muvazaa İle İnançlı İşlemin Karşılaştırılması 51 2. Nam–ı Müstear İle Karşılaştırılması 53 a. Genel Olarak 53 b. Nam–ı Müstearın Unsurları 55 c. Muvazaanın Nam–ı Müstear ile Karşılaştırılması 55 3. Kanuna Karşı Hile İle Karşılaştırılması 56 a. Genel Olarak 56 b. Kanuna Karşı Hilenin Unsurları 56 c. Muvazaa İle Kanuna Karşı Hilenin Karşılaştırılması 56 4. Zihni Kayıt İle Karşılaştırılması 57 a. Genel Olarak 57 b. Zihni Kayıt 57 c. Zihni Kaydın Unsurları 58 d. Muvazaa İle Zihni Kaydın Karşılaştırılması 58 H. Muvazaanın Mümkün Olmadığı Hukuki İşlemler 59 II. MUVAZAANIN MİRAS HUKUKU BAKIMINDAN GÖRÜNÜMLERİ 61 A. Genel Olarak 61 B. Miras Bırakan Tarafından Yapılan İşlemin Türüne Göre 62 1. Şekli Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından 62 a. Vasiyetname Bakımından 62 b. Miras Sözleşmesi Bakımından 62 2. Maddi Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından 63 3. Sağlar Arası İşlemler Bakımından 64 C. Miras Bırakan Tarafından Yapılan İşlemin Etki Ettiği Kişilere Göre 64 1. Mirasçılar Bakımından 64 2. Üçüncü Kişiler Bakımından 65 III. MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ 65 A. Genel Olarak 65 B. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemlerinin Unsurları 66 1. Görünürdeki İşlem 67 2. Muvazaa Anlaşması 67 3. Mirasçılardan Mal Kaçırma Amacı 68 4. Gizli İşlem 70 C. Miras Bırakanı Muvazaalı Hukuki İşlem Yapmaya Sevk Eden Durumlar 71 1. Genel Olarak 71 2. Miras Bırakanın Yaşlılığında ve Ölümünden Kısa Süre Önce Muvazaalı Temlik Yapılması 72 3. Erkek Evlat–Kız Evlat Meselesi 73 4. İkinci veya Son Eş Faktörü 75 5. Psikolojik ve Sosyolojik Sebepler 76 D. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleri 77 1. Genel Olarak 77 2. Geniş Anlamda Miras Bırakanın Mal Kaçırma Amacıyla Yapmadığı Muvazaalı Hukuki İşlemleri 79 3. Dar Anlamda Miras Bırakanın Mal Kaçırma Amacıyla Yaptığı Muvazaalı Hukuki İşlemleri 82 4. Yargıtay’ın Görüşü 84 II. Bölüm DAR ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ I. GENEL OLARAK 91 II. İŞLEMİN NİTELİĞİNDE MUVAZAA KAVRAMI 92 A. Genel Olarak 92 B. İşlemin Niteliği de Muvazaanın Farklı Görünümleri 93 1. Satış Sözleşmesi Yoluyla 93 a. Satış Sözleşmesinin Tanımı 93 b. Satış Sözleşmesinin Unsurları 94 aa. Mal 94 bb. Bedel 95 cc. Anlaşma 95 c. Satış Sözleşmesinin Şekli 95 d. Satış Sözleşmesinin Türleri 96 aa. Taşınır Satış Sözleşmesi 96 bb. Taşınmaz Satışı Sözleşmesi 97 2. Bağışlama Sözleşmesi Yoluyla 97 a. Bağışlama Sözleşmesinin Tanımı 98 b. Bağışlama Sözleşmesinin Unsurları 98 aa. Kazandırıcı İşlem Olması 98 bb. Bağışlama Sebebi 99 c. Bağışlama Sözleşmesinin Türleri 99 aa. Koşullu Bağışlama 99 bb. Yüklemeli Bağışlama 99 cc. Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Bağışlama 100 dd. Bağışlayana Dönme Koşuluyla Bağışlama 101 ee. Karma Bağışlama 102 3. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Yoluyla 102 a. Tanımı 102 b. Unsurları 103 aa. Tarafların Karşılıklı Olarak Edim İfa Borcu Altına Girmesi 103 bb. Sözleşmenin Süresi 104 cc. Tarafların Anlaşması 104 4. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Sözleşmesi Yoluyla 104 5. Evlat Edinme Yoluyla 106 6. Karşı Taraf Adına Kurulan Şirket Lehine Satış Sözleşmesi Gösterilerek Gerçekleşen Muvazaa 109 7. Borç Senedi Düzenlenmesi Yoluyla Muvazaa 109 8. Mahkeme Kararı İle Muvazaa 109 9. Miras Bırakanın Bedelini Ödeyerek Satın Aldığı Taşınmazı Bedelsiz Olarak Üçüncü Kişi Adına Tescil Ettirmesi 111 10. Miras Sözleşmesi Yoluyla Muvazaa 112 11. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi Yoluyla Muvazaa 113 III. MİRASÇILARIN İŞLEMİN NİTELİĞİ YÖNÜNDEN MUVAZAA İDDİALARI 113 A. Genel Olarak 113 B. Satış Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 114 1. Taşınmaz Satışlarında Muvazaa 114 a. Taşınmaz Satışlarında Muvazaanın Unsurları 115 aa. Görünürdeki İşlem 115 bb. Mal Kaçırma Amacı 115 cc. Muvazaa Anlaşması 115 dd. Gizli İşlem 116 ee. Taşınmaz Devrinde Üçüncü Kişiden Yararlanma 116 2. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Satışı 117 3. Miras Bırakanın Kadastro Teknisyeni Huzurunda Zilyet Adına Tapu Verilmesine Muvafakat Etmesi 118 4. Taşınır Satışında Muvazaa 119 C. Bağışlama Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 120 D. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 122 E. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 123 F. Evlat Edinme Yoluyla Gerçekleşen Hukuki İşlemlerde Muvazaa İddiaları 125 G. Miras Sözleşmelerinde Muvazaa İddiaları 127 H. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 127 IV. MİRASÇILARIN MUVAZAA İDDİALARININ İŞLEMİN NİTELİĞİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 128 A. Genel Olarak 128 B. Yargıtay Uygulaması Bakımından 129 1. Genel Olarak 129 2. Yargıtay Tarafından Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemi Olarak Kabul Gören Durumlar 129 3. Yargıtay Tarafından Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemi Olarak Nitelendirmediği Durumlar 131 a. Miras Bırakanın Üçüncü Kişiye Bedelini Ödeyerek Satın Aldıklarını Mirasçısı Adına Tescil Ettirmek İstemesi 131 b. İntifa Hakkı Tesisi 132 c. Uzun Süreli Kira Sözleşmesi Yapılması 133 d. Miras Bırakan Tarafından Borç Senedi Tanzim Edilmesi 134 e. Miras Bırakan Tarafından Gerçekleştirilen Kooperatif Hisse Devri 134 C. Kanaatimiz 136 V. KONUDA MUVAZAA İDDİALARI İLE DAR ANLAMDA MUVAZAA MEYDANA GELİP GELMEYECEĞİ SORUNU 148 A. Konuda Muvazaa Kavramı 148 B. Konuda Muvazaa İle Dar Anlamda Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlem Meydana Getirip Getirmeyeceği Sorununun İncelenmesi 149 VI. ŞAHISTA MUVAZAA İDDİALARI İLE DAR ANLAMDA MUVAZAA MEYDANA GELİP GELMEYECEĞİ SORUNU 153 III. Bölüm MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI I. GENEL OLARAK 157 II. GÖRÜNÜRDEKİ İŞLEM BAKIMINDAN 157 A. Yokluk Görüşü 157 B. Klasik Butlan Görüşü 158 C. Kendine Özgü Geçersizlik Görüşü 159 D. Kanaatimiz 159 III. GÖRÜNÜRDEKİ İŞLEMİN GEÇERLİ OLMASI 160 A. Muvazaalı İşlemin Tescile Güvenerek Hak Kazanan Üçüncü Kişilere Etkisi 160 B. Dürüstlük Kuralının Muvazaalı Hukuki İşleme Etkisi 161 1. Hileli Anlaşma “Kollussion” 162 2. Sözleşmenin İçeriği ve Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleri 163 C. TBK m. 19/2 Hükmünün Muvazaalı Hukuki İşlemlere Etkisi 164 IV. GİZLİ İŞLEM 165 A. Gizli İşlemin Geçersizliği 165 1. Klasik Butlan Görüşü 165 2. Yokluk Görüşü 166 3. Kendine Özgü Geçersizlik Görüşü 167 4. Kanaatimiz 167 B. Gizli İşlemin Geçerliliği 167 C. Gizli İşlemin Geçerli Hale Getirilmesinin Mümkün Olup Olmaması Meselesi 168 V. GENİŞ ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI 170 A. Genel Olarak 170 B. Açılabilecek Davalar 171 1. Mirasın Denkleştirilmesi Davası 171 2. Tenkis Davası 173 VI. DAR ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI 174 A. Mirasın Denkleştirilmesi Davası 174 B. Tenkis Davası 175 C. Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası 176 1. Davacının Belirlenmesi Meselesi 178 2. Mirasçıların Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davasını Açamayacağı Görüşü 180 3. Mirasçıların Sadece Külli Halef Sıfatıyla Dava Açabileceği Görüşü 181 4. Mirasçıların Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davasını Açabileceği Görüşü 181 5. Davalı 185 6. Görevli ve Yetkili Mahkeme 186 7.Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası ve Tenkis Davasının Yarışması Meselesi 189 8. Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası İle Tenkis Davasının Kademeli Açılması Meselesi 189 D. Muvazaa Türlerine Göre Değerlendirme 191 VII. HUKUKİ İŞLEMİN MUVAZAALI OLDUĞUNUN BELİRLENMESİ SONUCU TALEP EDİLEBİLECEKLER 192 A. Genel Olarak 192 B. Tescilin Düzeltilmesi ve Tescil Talebi 192 C. Bedelin Tazmini Talebi 193 D. Ehliyetsizliğin İleri Sürülmesi 194 E. Muvazaalı Hukuki İşlemin Temsilci Aracılığı İle Gerçekleştiğinin İleri Sürülmesi 195 VIII. MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN İSPATI MESELESİ 197 A. Muvazaanın İspatı 197 B. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemlerinin İspatı 200 1. Tarafların Muvazaalı Hukuki İşlemi İspatı 200 2. Üçüncü Kişilerin Muvazaalı Hukuki İşlemi İspatı 202 Sonuç 205 EK–1: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI 01.04.1974 TARİH VE 1/2 SAYILI 211 EK–2: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI 22.05.1987 TARİH VE 4/5 SAYILI 214 EK–3: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI 16.03.1990 TARİH VE 1989/1 E., 1990/2 K. SAYILI 220 Kaynakça 235
