Miras Hukuku Cilt III

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Beşinci Baskıya Önsöz 7
Birinci Baskıya Önsöz 9
Kısaltmalar 33
Giriş 35
§ 1. GENEL OLARAK MİRAS HUKUKU
I. MİRAS HUKUKU SİSTEMLERİ 43
A. Liberal Sistem 44
1. Yasal Mirasçılık Sistemi 44
2. İradi Mirasçılık Sistemi 44
B. Kollektif Sistem 44
C. Türk Medenî Hukukunun Sistemi 45
II. MİRAS HUKUKUNUN TANIMI 46
III. MİRAS HUKUKUNUN KONUSU 46
IV. MİRAS HUKUKUNUN HUKUK DİSİPLİNİ İÇİNDEKİ YERİ 50
V. MİRAS HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 50
VI. MİRAS HUKUKUNUN KAYNAKLARI 52
A. Yasal Kaynakları 52
1. Anayasa 52
2. Türk Medenî Kanunu 53
3. Türk Medenî Kanununun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına Dair Tüzük 59
4. 4722 Sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun 59
5. Türk Borçlar Kanunu 61
6. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 61
7. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun 62
8. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 63
B. Mirasa İlişkin Milletlerarası Antlaşmalar İçinde Türkiye’nin Taraf Olduğu Antlaşmalar 65
C. Yargı Kararları ve Bilimsel Görüşler 66
1. Yargı Kararları 66
2. Bilimsel Görüşler 67
§ 2. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
I. TEREKE (MİRAS) 69
A. Genel Olarak 69
B. Tereke ile Malvarlığı Arasındaki İlişki 70
II. MİRASBIRAKAN 75
III. MİRAS HAKKI 75
IV. MİRASÇI 76
V. TEREKE ALACAKLISI, MİRASÇILARIN ALACAKLISI VASİYET ALACAKLISI 80
A. Tereke Alacaklısı 80
B. Mirasçıların Alacaklısı 81
C. Vasiyet Alacaklısı 81
VI. BEKLEME DURUMU VE BEKLENEN HAK 81
A. Tarihi Gelişimi 81
1. Zıtelmann’ın Görüşü 81
2. von Tuhr’un Görüşü 82
3. Değerlendirme 82
B. Bekleme Durumu 83
1. Hakkın Ön Kademesi 83
2. Hukuki Ön Etki 84
C. Beklenen Hak 85
1. Kavram 85
2. Miras Hukukundaki Bekleme Durumu 86
a. Genel Olarak 86
b. Mirasın Geçmesinden Önceki Bekleme Durumuna Bağlanan Hukuki Sonuçlar 89
VII. MİRASIN GEÇİŞİ 90
A. Kavram 90
B. Mirasın Geçişine Hakim Olan İlkeler 91
1. Külli İntikal İlkesi 91
a. Kavram 91
aa. Hükümleri 92
aaa. Mirasın Geçişi, Ölüm Olgusuyla Birlikte Ölümün Gerçekleştiği Anda Kanun Gereğince Geçmesi İlkesi 92
bbb. Terekenin Hak ve Borçlarıyla İntikali İlkesi 93
ccc. Birden Fazla Mirasçı Arasında Miras Ortaklığının Oluşması 93
ddd. Mirasçıların Sorumluluğunun Kural Olarak Tereke ile Sınırlı Olmaması İlkesi ve Birden Fazla Mirasçının Müteselsil Sorumlu Olması İlkesi 94
b. Ölüme Bağlı Tasarruf Özgürlüğü İlkesi: Cüz’i İntikal 96
2. Özel İntikal 97
a. Alacaklıların Korunması İlkesi 98
aa. Mirasbırakanın Alacaklılarının Korunması 98
aaa. Mirasbırakanın Alacaklılarının Resmi Tasfiye Düzenleme Hakkı 98
bbb. Ödemeden Aciz Bir Mirasbırakanın Mirasını Reddeden Mirasçının Mirasbırakanın Alacaklarına Karşı Sorumluluğu 99
ccc. Karşılık Alarak Mirastan Feragat Eden Mirasçının Tereke Alacaklısına Karşı Sorumluluğu 100
ddd. Tereke Alacaklısının Terekeye İlişkin Koruma Önlemlerinin Alınmasını Talep Hakkı 101
bb. Mirasçıların Alacaklılarının Korunması 102
aaa. Mirası Reddeden Mirasçının Alacaklılarının Mirasın Reddinin İptalini Talep Etmesi 102
bbb. Mirasçının Alacaklılarının Tenkis Davası Açması 102
ccc. Mirasçılıktan Çıkarılan Mirasçının Alacaklılarının İptal veya Tenkis Davası Açması 103
ddd. Mirasçının Alacaklılarının Mirasın Paylaşmasına Katılma Hakkı 104
eee. Vasiyet Alacaklısının Korunması 105
fff. Koruma Tedbirlerini Talep Hakkı 105
§ 3. YASAL MİRASÇILAR
I. YASAL MİRAS–İRADİ MİRAS 107
II. YASAL MİRASÇILAR 107
A. Genel Olarak 107
B. Dayanakları 108
1. Kan Hısımlığı Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık 108
2. Evlilik İlişkisinde Sözleşme Bağına ve Evlatlık İlişkisinde Mahkeme Kararına Dayanan Yasal Mirasçılık 108
3. Vatandaşlık Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık 109
C. Türk Medenî Hukukuna Göre 109
III. KAN HISIMLIĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK 109
A. Kan Hısımlığını Belirleyen Sistemler 109
1. Bireysel Sistem 109
2. Sınıf Sistemi 110
3. Derece (Zümre) Sistemi 110
a. Derece (Zümre) Sisteminin Esasları 110
aa. Kavram 110
b. Derecelerin (Zümrelerin) Belirlenmesi 111
aa. Birinci Derece (Zümre) 112
bb. İkinci Derece (Zümre) 113
cc. Üçüncü Derece (Zümre) 113
4. Derece (Zümre) Sistemine Hakim Olan Temel İlkeler 113
5. Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olan Kişiler 116
a. Birinci Derece (Zümre): Altsoy Derecesi (Zümresi) 116
b. İkinci Derece (Zümre): Ana ve Baba Derecesi (Zümresi) 116
c. Üçüncü Derece (Zümre): Büyük Ana ve Büyük Baba Derecesi (Zümresi) 117
6. Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olan Kişilere İlişkin Özel Durumlar 118
a. Soybağı Durumunun Etkisi 118
aa. eMK’ya Göre Nesep Durumunun Mirasçılığa Etkisi 118
aaa. Evlilik İçi (Sahih) Kan Hısımlığı 118
bbb. Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Kan Hısımlığı 119
aaaa. Mirasbırakanın Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Bir Çocuk veya Altsoyu Olması 119
bbbb. Mirasçının Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Çocuk Olması 120
b. TMK’ya Göre Soybağı Durumunun Mirasçılığa Etkisi 122
7. Evlatlığa Dayanan Yasal Mirasçılık 123
a. Genel Olarak 123
b. Özellikleri 127
aa. Tek Taraflı Olması 127
bb. Sınırlı Olması 127
IV. EŞİN YASAL MİRASÇILIĞI 128
A. Eşin Yasal Mirasçılığı 128
1. Genel Olarak 128
2. Mal Rejimleri Tasfiyesi Sonucu Eşin Alacağı ile Eşin Miras Payının Birbirinden Bağımsızlığı ve İlişkisi 129
3. Eşin Yasal Mirasçılığının Hukuki Olguları 131
4. Evlenmenin Butlanı Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi 136
5. Gaiplik Kararının Eşin Mirasçılığına Etkisi 139
B. Eşin Yasal Miras Payı 140
V. DEVLETİN YASAL MİRASÇILIĞI 144
§ 4. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
I. GENEL OLARAK 147
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN KISTASLAR 149
A. Ölümün, Hukuki İşlemin Hukuki Şartı (Con–Ditioiuris) Olması 151
B. Lehine Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunulan Kişinin Mirasbırakanın Ölümü Anında Sağ Olması 152
C. Mirasbırakanın Sağlığında Her Hangi Bir Şekilde Bağlanmaması 152
D. Mirasbırakanın Yaptığı Tasarrufun Malvarlığını Değil, Terekeyi Etkilemesi 153
E. Mirasbırakan Sağ Olduğu Sürece Tasarrufun Gerçekleşmemesi 153
F. Hakkın Kazanılmasındaki Özellik 153
G. Ölüme Bağlı Bağışlama ile Ölüme Bağlı Tasarruf Arasındaki İlişki 154
III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFUN ÖZELLİKLERİ 154
A. Miras Hukukuna İlişkin Tasarruf Olması 155
B. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Bir Tasarrufu Olması 155
C. Tereke Üzerinde Maddi Anlamda Etki Yapması veya Yetki Vermesi 155
D. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunan Tarafın Mirasbırakan Olması 156
E. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunma Hakkının Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlı Hak Olması 156
1. Şekli Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı (Temsil Yasağı) 157
2. Maddi Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı 158
IV. ŞEKLİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR 159
A. Vasiyetname 161
1. Vasiyetname Şekilleri 163
a. Resmî Vasiyetname 163
aa. Resmi Memurun ve Tanıkların Nitelikleri 163
bb. Katılma Yasağı 164
aaa. Olumlu Şartlar 164
bbb. Olumsuz Şartlar 164
ccc. Yararlanma Yasağı 165
ddd. Yaptırımı 165
cc. Düzenleniş Şekilleri 166
aaa. Okuyarak ve İmzalayarak Düzenlenen Resmi Vasiyetname 167
bbb. Okunmaksızın ve İmzalanmaksızın Düzenlenen Resmi Vasiyetname 169
ccc. Karma Resmi Vasiyetname 171
dd. Saklanması 172
b. El Yazılı Vasiyetname 172
aa. Genel Olarak 172
bb. Şekil Şartları 173
aaa. Vasiyetnamenin Başından Sonuna Kadar Vasiyetçinin El Yazısı ile Yazılması 173
bbb. Vasiyetnamede Düzenleme Tarihinin Gösterilmesi 175
ccc. Kanuna Göre Vasiyetçinin El Yazılı Vasiyetnamenin Sonuna İmzasını Koyması ve İmzanın Mutlaka El Yazısı ile Atılması 178
ddd. Bırakma (Tevdii) 178
c. Sözlü Vasiyetname 179
aa. Son Arzuları Anlatma (TMK. m. 539) 180
bb. Belgeleme 180
cc. Hükümden Düşme 182
2. Vasiyeti Tamamlama ve Değiştirme 182
3. Vasiyetnameye Üçüncü Kişilerin Müdahalesi 182
4. Vasiyetten Dönme 183
a. Yeni Vasiyetname ile Açıkça Dönme 184
b. Yok Etme ile Dönme 185
c. Yeni Bir Vasiyetname ile Karine Olarak Dönme 186
d. Sonraki Tasarruflar 187
e. Vasiyetnamenin Yok Olması 187
B. Miras Sözleşmeleri 188
1. Genel Olarak 188
2. Miras Sözleşmesi Çeşitleri: Olumlu Miras Sözleşmesi ve Mirastan Feragat Sözleşmesi 189
3. Miras Sözleşmelerinin Şekli 192
a. Miras Sözleşmesinin Şekli 192
b. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Şekli 192
aa. Tek Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmesinde 196
aaa. Tarafların İradelerini Birbiri Ardına Açıklamaları 197
bbb. Resmi Memurun Mirastan Feragat Sözleşmesini Düzenlemesi 198
ccc. Tarafların Mirastan Feragat Sözleşmesini Okuması ve Tanıklar Huzurunda Sözleşmeyi İmzalamaları 198
ddd. Resmi Memurun Tarih Koyarak İmzalaması 201
eee. Mirasbırakanın, Şahitler Huzurunda, Mirastan Feragat Sözleşmesini Okuduğunu ve Kendi İradesine Uygun Olduğunu Beyan Etmesi 201
fff. Şahitlerin Şerh Vermeleri ve İmzalamaları 202
bb. İki Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmesinde 204
cc. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Evlenme Sözleşmesiyle Birlikte Yapılması 204
4. Şekle Aykırılığın Sonuçları 205
5. Miras Sözleşmelerinin Sona Ermesi 206
a. Sağlararasında 206
aa. Miras Sözleşmesini Sona Erdirme Sözleşmesi ile 206
bb. Mirasçılıktan Çıkarma Sebebine Dayanarak Vasiyetnamede Yer Alan Dönme Beyanı ile 207
cc. Karşılık Borcunun Yerine Getirilmemesi Sebebine Dayanarak Sözleşmeden Dönme Yolu ile 207
dd. Sözleşmede Saklı Tutulan Dönme Yolu ile 208
b. Mirasbırakandan Önce Ölme 208
c. Evlenmenin Boşanma veya Butlanla Sona Ermesi 209
d. Erteleyici Koşula Bağlanmışsa Şartlı Olgunun Gerçekleşmemesi veya Bozucu Koşula Bağlanmışsa Koşullu Olgunun Gerçekleşmesi 210
e. Miras Sözleşmesinin Mirasbırakanın Sağlığında İptal Edilmesi 210
f. Tasarruf Edilebilir Kısmın Daralması 210
6. Miras Sözleşmelerinden Doğan Davalar 210
a. Olumlu Miras Sözleşmesi Durumunda 210
aa. Mirasbırakanın Sözleşmeye Aykırı Düşen Tasarrufları 210
bb. Olumlu Miras Sözleşmesinde Mirasbırakanın Sağlığında Mallarını Vermesi 210
b. Mirastan Feragat Durumunda 211
aa. İradi Nispi Mirastan Feragat Sözleşmesinde 211
bb. Tenkis 211
cc. Geri Verme 211
§ 5. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFTA EHLİYET
I. GENEL OLARAK 213
II. VASİYETNAME YAPMA EHLİYETİ 214
A. Ayırt Etme Gücü 214
B. Yaş 215
III. MİRAS SÖZLEŞMELERİ YAPMA EHLİYETİ 216
A. Genel Olarak 216
B. Tek Taraflı Miras Sözleşmelerinde 220
1. Mirasbırakanın Miras Sözleşmesi Yapma Ehliyeti 220
a. Tam Ehliyetliler Açısından 220
b. Sınırlı Ehliyetsizler Açısından 221
2. Lehine Tasarruf Yapılanın veya Feragat Edenin Fiil (İşlem) Ehliyeti 225
C. İki Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmelerinde 227
D. Ehliyetsizliğin Sonuçları 227
1. Mirasbırakanın Ehliyetsizliğinin Sonuçları 227
2. Lehine Tasarrufta Bulunulanın veya Feragat Edenin Ehliyetsizliğinin Sonuçları 229
§ 6. MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
I. GENEL OLARAK 231
II. MİRASÇI ATANMASI (MİRASÇI NASBI) 232
III. VASİYET (BELİRLİ MAL BIRAKMA) 234
A. Genel Olarak 234
B. Niteliği 235
C. Konusu 238
D. Vasiyet Alacağının Tarafları 239
1. Vasiyet Alacaklısı 239
2. Vasiyet Borçlusu 240
E. Teslim Borcu 241
F. Tereke ile İlgisi 241
IV. KOŞUL (ŞART) VE YÜKLEME (MÜKELLEFİYET) 242
A. Genel Olarak 242
B. Niteliği 242
C. Koşul ve Yüklemelerin Hukuka ve Ahlaka Aykırı Olmaması 245
D. Koşul ve Yüklemelerin İmkansız Olmaması 246
E. Koşul ve Yüklemelerin Anlamsız, Faydasız ve Rahatsız Etmek Amacıyla Konulmuş Olmaması 247
V. ATAMALI (İKAMELİ) TASARRUFLAR 248
A. Yedek Mirasçı Atama 248
B. Artmirasçı Atama 252
1. Artmirasçının Belirlenmesi 252
2. Artmirasçıya Geçiş 253
3. Güvence 254
4. Hükümleri 254
a. Önmirasçı Hakkında 254
b. Artmirasçı Hakkında 255
VI. MİRASTAN ÇIKARMA (ISKAT) 256
A. Genel Olarak 256
B. Ceza Olarak Mirastan Çıkarma (Cezai Iskat) 257
1. Sebepleri 257
a. Mirasçı, Mirasbırakana veya Mirasbırakanın Yakınlarından Birine Karşı Ağır Bir Suç İşlemişse 257
b. Mirasçı, Mirasbırakana veya Mirasbırakanın Ailesi Üyelerine Karşı Aile Hukukundan Doğan Yükümlerini Önemli Ölçüde Yerine Getirmemişse 258
2. Çıkarma Sebebinin Ölüme Bağlı Tasarrufta Yer Alması 260
3. Hükümleri 261
4. Çıkarma Sebebini İspat Yükü ve Çıkarmaya İtiraz 262
5. Affın Çıkarmaya Etkisi 263
C. Ödeme Güçsüzlüğü Sebebi ile Mirasçılıktan Çıkarma (Borç Ödemeden Aciz Sebebiyle Iskat) 264
1. Amacı 264
2. Şartları 264
3. Sonuçları 266
a. Çıkarılan altsoy bakımından 266
b. Çıkarılan altsoyun çocukları bakımından 266
4. İptali 266
VII. VAKIF KURMA 267
VIII. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ 269
A. Atanma ve Ehliyet 269
B. Birden Çok Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi 271
C. Niteliği 272
D. Görev ve Yetkileri 272
1. Genel Olarak 272
2. Tereke Malları Üzerinde Tasarruf 275
E. Görevin Sona Ermesi 275
F. Denetlenmesi 276
G. Sorumluluğu 276
IX. MİRAS SÖZLEŞMELERİ 277
A. Genel Olarak 277
B. Miras Sözleşmesi Çeşitleri 278
1. Olumlu Miras Sözleşmesi – Mirastan Feragat Sözleşmesi 278
a. Genel Olarak 278
aa. Basit Miras Sözleşmesi 278
bb. İki Taraflı Miras Sözleşmesi 278
cc. Karşılıklı (İvazlı) Miras Sözleşmesi 278
b. Olumlu Miras Sözleşmesinin İçeriği 279
2. Mirasçı Atama Sözleşmesi 279
3. Vasiyet Sözleşmesi 279
4. Üçüncü Kişi Yararına Miras Sözleşmesi 279
5. Mirastan Feragat Sözleşmesi 279
C. Bir Taraflı ve İki Taraflı Miras Sözleşmesi 279
1. Bir Taraflı Miras Sözleşmesi 280
2. İki Taraflı Miras Sözleşmesi 280
D. Karşılıklı (İvazlı) ve Karşılıksız (İvazsız) Miras Sözleşmesi 280
1. Karşılıklı Miras Sözleşmesi 280
2. Karşılıksız Miras Sözleşmesi 280
E. Mirastan Feragat Sözleşmesi 281
1. Kavram 281
2. Mirastan Feragat Sözleşmesinde Yer Alan Tasarruflar ve Bunların Özellikleri 282
a. Genel Olarak 282
3 Mirastan Feragat Sözleşmesinin İçeriği 284
a. Feragat Eden Yönünden 284
b. Mirasbırakan Yönünden 284
4. Kapsamı 285
5. Hükümden Düşmesi 285
6. Tereke Alacaklılarının Hakları 285
§ 7. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU
I. GENEL OLARAK 287
II. VASİYETNAMENİN YORUMLANMASI BAKIMINDAN GÖZÖNÜNDE TUTULMASI GEREKEN İLKELER 289
A. Geçerli Bir Tasarrufa Dayanma İlkesi 290
B. Tasarrufun Metnine Dayanma İlkesi 290
C. Tasarrufun Ayakta Tutulması İlkesi (Favor Testamenti) 292
D. Yasal İntikal Esaslarına Bağlılık İlkesi 294
III. MİRAS SÖZLEŞMELERİNİN YORUMLANMASI BAKIMINDAN GÖZÖNÜNDE TUTULMASI GEREKEN İLKELER 295
IV. YASAL YORUM KURALLARI 297
§ 8. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ VE
KESİN GEÇERSİZLİĞİ
I. GENEL OLARAK 299
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN GENEL SONA ERME SEBEPLERİ (YASA GEREĞİ KENDİLİĞİNDEN GEÇERSİZLİK) 300
A. Tasarruftan Yararlananın Vasiyetçiden Önce Ölmesi veya Mirastan Yoksun Olması 300
B. Ölüme Bağlı Tasarrufun Kayıtlandığı Bozucu Koşulun Mirasbırakanın Ölümünden Önce Gerçekleşmesi veya Erteleyici Koşulun İmkansızlaşması 300
C. Eş Lehine Yapılan Bağışlamanın Boşanma ile Geçersiz Hale Gelmesi 301
III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ 301
A. Ehliyetsizlik 301
B. İrade Sakatlığı 302
1. Yanılma 303
2. Aldatma 305
3. Korkutma veya Zorlama 305
C. Hukuka ve Ahlaka Aykırılık 306
D. Şekil Eksikliği (Noksanı) 309
IV. İPTAL DAVASI 309
A. Genel Olarak 309
B. Mirasbırakanın Sağlığında İleri Sürülme 310
C. Davanın Tarafları 311
D. Hak Düşürücü Süre 312
E. Yetkili ve Görevli Mahkeme 313
F. Sonuçları 313
V. KESİN GEÇERSİZLİK 314
A. Genel Olarak 314
B. İrade Beyanı Olarak Ölüme Bağlı Tasarruf 315
1. Fiil İradesinin Eksikliği 315
2. İşlem (veya Yürürlük) İradesinin Eksikliği 316
3. Tasarruf İradesinin Eksikliği 316
4. Kesin Geçersizlik 317
§ 9. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF SERBESTLİĞİ VE SINIRLARI
I. GENEL OLARAK 319
II. TASARRUF EDİLEBİLİR KISIM 320
A. Kapsamı 320
B. Saklı Pay 321
1. Genel Olarak 321
2. Saklı Pay Mirasçısının Belirlenmesi: Yasal Miras Payının Hareket Noktası Olması 322
C. Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları 323
1. EMK’ya Göre Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları 323
a. Yasal Mirasçıların Saklı Payları ve Saklı Pay Oranları 323
b. İndirilmiş Saklı Paylar 324
2. TMK’ya Göre Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları 324
a. Altsoyu 324
b. Ana ve Baba 325
c. Sağ Kalan Eş 325
III. TASARRUF EDİLEBİLİR KISMIN HESABI 327
A. Tasarruf Nisabı 327
B. Değerlendirme Anı 328
C. Aktiflerin Değerlendirilmesi 328
D. Çıkarılacak Değerler 329
1. Mirasbırakanın Borçları 330
2. Mirasbırakanın Cenaze Giderleri 330
3. Terekenin Mühürlenmesi, Yazılım Giderleri ve Diğer Mirasın Geçiş Masrafları 331
4. Mirasbırakan ile Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından Bakılan Kimselerin Üç Aylık Bakım ve Geçim Giderleri 331
E. Eklenecek Değerler 331
1. Ölüme Bağlı Olmayan Kazandırmalar 331
a. Genel Olarak 331
b. TMK. m. 565’te Belirtilen Tenkise Tabi Sağlararası Kazandırmalar 332
aa. Denkleştirme (İade)ye Tabi Olması Gerektiği Halde Denkleştirme (İade) Dışı Kalan Kazandırmalar 333
bb. Miras Haklarının Ölümden Önce Tasfiyesi Maksadıyla Yapılan Kazandırmalar 335
cc. Mirasbırakanın Serbestçe Dönme Hakkını Saklı Tutarak Yaptığı Bağışlamalar ve Ölümden Önceki Bir Yıl İçinde, Âdet Üzere Verilen (Mutat) Hediyeler Dışında Üçüncü Kişilere Yapmış Olduğu Bağışlamalar 335
dd. Mirasbırakanın Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılmak Amacıyla Yaptığı Açık Olan Kazandırmalar 337
2. Sigorta Alacakları 339
3. Eklenecek Diğer Değerler (Denkleştirme (İade)ye Tabi Kazandırmalar) 339
IV. MİRASTAN YOKSUNLUK, MİRASTAN ÇIKARMA, FERAGAT VE REDDİN TASARRUF NİSABI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 340
A. Mirastan Çıkarmanın Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi 340
B. Mirastan Feragatin Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi 341
1. Genel Olarak 341
2. İvazlı (Karşılıklı) Mirastan Feragat Halinde 342
3. İvazsız (Karşılıksız) Mirastan Feragat Halinde 344
C. Reddin Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi 346
D. Mirastan Yoksunluğun Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi 346
E. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığını Sona Erdiren Sebeplerin Mirasbırakanın Tasarruf Nisabına Etkisi 347
1. Mirastan Çıkarılma Durumunda 347
2. Sağ Kalan Eş İvaz (Karşılık) Alarak Mirastan Feragat Etmişse 347
3. Eş İvaz (Karşılık) Almaksızın Mirastan Feragat Etmiş İse 347
4. Sağ Kalan Eş Mirası Reddetmişse 348
5. Sağ Kalan Eşin Mirastan Yoksunluğunda 348
V. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN TENKİSİ (TENKİS DAVASI) 348
A. Tenkis Davasının Niteliği 348
B. Tenkis Davasının Tarafları 349
C. Tenkis Davasının Koşulları 351
1. Genel Olarak 351
2. Saklı Paylı Mirasçılar Lehine Kazandırmalar 352
D. Mirasçının Alacaklılarının Hakları 353
E. Tenkis Davasının Hükümleri 353
1. Genel Olarak 353
2. Bölünmez Mal Vasiyetinde 354
3. Sağlararası Kazandırmalardan Tenkise Tâbi Kazandırmalar 359
a. Genel Olarak 359
b. Geri Verme Borcu 360
4. Hayat Sigortalarında 361
5. İntifa Hakkı veya İrat Bakımından 361
6. Artmirasçı Bakımından 362
7. Mirasçı Atamada 362
8. Karşılıklı (İvazlı) Miras Sözleşmesinde 362
9. Karşılıklı (İvazlı) Mirastan Feragat Sözleşmesinde 362
F. Tenkiste Sıra 362
G. Yetkili ve Görevli Mahkeme 365
H. Hak Düşürücü Süre 366
VI. MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİNDE TENKİS 367
VII. MİRAS BIRAKANIN (MURİS) MUVAZAASI 368
§ 10. MİRASIN AÇILMASI
I. MİRASI AÇAN HUKUKİ OLGU: KİŞİNİN ÖLÜMÜ 377
II. DEĞERLENDİRME ANI 378
III. AÇILMA YERİ VE YETKİLİ MAHKEME 378
§ 11. MİRASIN GEÇMESİNİN ŞARTLARI
I. GENEL OLARAK 381
II. MİRASA EHLİYET 381
A. Hak Ehliyeti 381
B. Mirastan Yoksunluk (Mahrumiyet) 382
1. Genel Olarak 382
2. Sebepleri 383
a. Genel Mirastan Yoksunluk Sebepleri 383
aa. Mirasbırakanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Öldüren veya Öldürmeye Teşebbüs Edenler 383
bb. Mirasbırakanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Sürekli Şekilde Ölüme Bağlı Tasarruf Yapamayacak Duruma Getirenler 383
cc. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Bir Tasarruf Yapmasını veya Böyle Bir Tasarruftan Dönmesini Aldatma, Zorlama veya Korkutma Yoluyla Sağlayanlar ve Engelleyenler 384
dd. Mirasbırakanın Artık Yeniden Yapamayacağı Bir Durumda ve Zamanda Ölüme Bağlı Bir Tasarrufu Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Ortadan Kaldıranlar veya Bozanlar 384
b. Özel Yoksunluk Sebebi 385
3. Sonuçları 385
a. Mirasçılık Sıfatına Etkisi 385
b. Altsoya Etkisi 386
4. Mirasbırakanın Affı 386
C. Sağ Olmak 386
1. Mirasçı Olarak 386
2. Vasiyet Alacaklısı Olarak 387
3. Cenin 388
4. İleride Doğacak Çocuk 388
5. Tüzel Kişi 388
D. Gaipliğin Mirasın Geçmesindeki Sonuçları 388
1. Genel Olarak 388
2. Gaibin Mirası 388
3. Gaibe Düşen Miras 389
4. Gaibin Hem Mirasbırakan Hem Mirasçı Olması 390
5. Hazinenin İstemi 390
§ 12. MİRASIN GEÇMESİNİN SONUÇLARI
I. KORUMA ÖNLEMLERİ 391
A. Genel Olarak 391
B. Tereke ile İlgili Koruma Tedbirleri 392
1. Defter Tutma ve Mühürleme 394
2. Terekenin Resmen Yönetilmesi 398
a. Genel Olarak 398
b. Tereke Resmi Yöneticisi 400
aa. Atanması 400
bb. Niteliği 402
cc. Görev, Temsil ve Sorumluluk 402
dd. Denetlenmesi 404
c. Mirasçıların Belirlenmesine Yönelik İlân 404
C. Vasiyetname ile İlgili İşlemler 404
1. Teslim Yükümlülüğü (Görevi) 404
2. Alınacak Önlemler 406
a. Vasiyetnamenin Açılması 406
b. Tebliğ 408
D. Miras Sözleşmesinin Teslimi, Saklanması ve Açılması 409
E. Mirasçılık Belgesi 412
1. Genel Olarak 412
2. Atanmış Mirasçının veya Vasiyet Alacaklısının Mirasçılık Belgesi Talebi 420
§ 13. MİRASIN KAZANILMASI
I. MİRASÇILAR TARAFINDAN 423
II. VASİYET ALACAKLILARI TARAFINDAN 424
A. Kişisel Talep Hakkı 424
B. Özel Durumlar 425
C. Alacaklıların Durumu 426
1. Miras Bırakanın Alacaklıları 426
2. Mirasçının Kişisel Alacağı 427
D. Tenkis ve Geri İsteme 428
E. Zamanaşımı 428
§ 14. RET
I. GENEL OLARAK 429
II. RET BEYANI 430
III. REDDİN ŞEKLİ 433
IV. RET ÇEŞİTLERİ 434
A. Gerçek Ret 434
B. Karinesel Ret 434
V. RET SÜRESİ 437
A. Genel Olarak 437
B. Terekenin Yazımında 438
C. Terekenin Resmi Defterinin Tutulmasında 438
D. Ret Süresinin Uzatılması ve Yeni Süre Tanınması 439
E. Ret Hakkının Geçmesi 440
F. Ret Hakkının Düşmesi (Mirasın Kabulü) 440
1. Kabul Beyanı 440
2. Ret Süresinin Geçmesiyle (Susma ile) Kabul 441
3. İradeyi Gösteren Davranışlarla Kabul 441
VI. REDDİN HUKUKİ SONUÇLARI 443
A. Mirasçılardan Biri Tarafından Ret 443
1. Yasal Mirasçının Reddi 443
2. Atanmış Mirasçının Reddi 444
B. En Yakın Mirasçıların Tamamı Tarafından Ret 444
1. Genel Olarak 444
2. Mirasın Sağ Kalan Eşe Geçmesi 445
C. Sonra Gelen Mirasçılar Yararına Ret 445
VII. VASİYETİN REDDİ 446
VIII. REDDE KARŞI ALACAKLILARIN KORUNMASI 446
A. Mirasçıların Alacaklılarının Korunması 446
B. Ret Halinde Sorumluluk 447
§ 15. RESMİ DEFTER TUTMA
I. GENEL OLARAK 449
II. KOŞULLARI 449
III. USUL 450
A. İlân Yoluyla Çağrı 450
B. Defter Tutma Masrafları 452
C. Deftere Geçirme 452
D. Doğrudan Doğruya Deftere Geçirme 452
IV. DEFTER TUTMA SIRASINDA MİRASÇILARIN DURUMU 452
A. Yönetim 452
B. İcra Takibi, Dava ve Zamanaşımı 453
V. DEFTER TUTMANIN SONA ERMESİ 453
VI. DEFTER TUTMANIN SONUÇLARI 454
A. Beyana Çağrı 454
B. Beyan 454
C. Resmî Deftere Göre Kabulün Sonuçları 455
1. Deftere Yazılanlardan Sorumluluk 455
2. Deftere Yazılmayanlardan Sorumluluk 455
3. Kefalet Borçlarından Sorumluluk 456
D. Mirasın Devlete Geçmesi Hâli 456
§ 16. RESMÎ TASFİYE
I. GENEL OLARAK 457
II. KOŞULLARI 458
A. Mirasçıların İstemi ile 459
B. Mirasbırakanın Alacaklılarının İstemi ile 460
C. Vasiyet Alacaklılarının Talebiyle 462
III. KARARI 462
IV. KAPSAMI 462
V. USUL 462
A. Yönetim 463
B. Tasfiye 466
1. Tasfiyeye Başlanması 466
2. Tasfiye Memurunun Hak ve Yükümlülükleri 466
3. Tasfiye Şekilleri 471
a. Olağan Usul ile Tasfiye 471
b. Özel İhtiyari Artırma Usulü 472
c. Açık Artırmayla Satış Usulü 472
d. Pazarlıkla Satış Usulü 473
e. İflâs Usulü ile Tasfiye 474
4. Tasfiyenin Tamamlanması 474
5. Mirasçıların Sorumluluğunun Sınırlanması 475
§ 17. MİRASIN GEÇMESİNİN SONUCU: MİRAS ORTAKLIĞI
I. MİRAS ORTAKLIĞININ BAŞLANGICI 477
II. MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİĞİ 477
A. Kanundan Doğması 477
B. Geçici Olması 477
C. Tüzel Kişiliğinin Olmaması 478
III. MİRAS ORTAKLIĞININ HÜKÜMLERİ 478
A. Tereke Üzerinde Elbirliğiyle Hak Sahipliği 478
B. Elbirliği Halinde Mülkiyetin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi 478
C. Tereke Mallarında Tasarruf ve Yönetim 479
1. Kural 479
2. İstisnalar 482
a. Bir veya Birkaç Mirasçının Dava Açması 483
aa. Acele Hallerde 483
bb. Diğer Hallerde 483
aaa. Mirasçıların Tümünün Davaya Davacı veya Davalı Sıfatıyla Dahil Olması 484
bbb. Mirasçılardan Birinin veya Bir Kaçının Bir Haktan Vazgeçmesi 484
ccc. Tespit Davası 484
b. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin Dava Açması 485
c. Resmi Tasfiye Memurunun Dava Açması 485
d. Miras Ortaklığına Temsilcisi Atanması 485
aa. İradi Olarak Temsilci Atanması 485
bb. Mahkeme Kararıyla Temsilci Atanması 485
aaa. Genel Olarak 485
bbb. Temsilcinin Atanma Şartları 485
aaaa. Olumlu Şartlar 486
bbbb. Olumsuz Şartlar 486
cccc. Temsilcinin Yetkisi 486
ddd. Temsilcinin Denetlenmesi 486
eee. Temsil Giderleri 487
D. Mirasçıların Haklarının Korunması 487
E. Mirasçıların Sorumluluğu 487
F. Birlikte Yaşayanların Hakları 489
IV. MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ 489
§ 18. MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI
I. GENEL OLARAK 491
II. ÖZELLİKLERİ 493
A. Külli Dava Olması 493
B. Eda Davası Olması 493
C. Ayni Dava Olması 494
III. TARAFLARI 495
A. Davacı 495
B. Davalı 496
IV. KOŞULLARI 497
V. İSPAT YÜKÜ 498
A. Davacının İspat Yükü 498
B. Davalının İspat Yükü 498
VI. HÜKÜMLERİ 499
VII. ZAMANAŞIMI 499
§ 19. MİRAS PAYININ DEVRİ
I. GENEL OLARAK 501
II. MİRASIN AÇILMASINDAN SONRA MİRAS PAYI ÜZERİNDE SÖZLEŞME 501
A. Mirasçı ile Üçüncü Kişi Arasında 502
B. Mirasçılar Arasında 504
1. Genel Olarak 504
2. Şekli 506
III. MİRASIN AÇILMASINDAN ÖNCE MİRAS PAYININ DEVRİ 507
A. Genel Olarak 507
B. Mirasın Açılmasından Önce Miras Payı Devri Sözleşmesi 507
1. Kavram 507
2. Şekli 508
C. Mirasbırakanın Katılması veya Onayı 509
1. Kavram 509
2. Yapılma Anı 510
3. Şekli 510
IV. DEVREDEN MİRASÇININ ALACAKLILARA KARŞI SORUMLULUĞU 510
V. ZAMANAŞIMI 511
§ 20. PAYLAŞMA (TAKSİM)
I. PAYLAŞMA (TAKSİM) TALEBİ 513
A. Genel Olarak 513
B. Ertelenmesi 514
1. Kanun Gereği (Cenin Nedeniyle) 514
2. Hakim Kararıyla (Terekenin Değerinin Düşmesi Nedeniyle) 515
3. Sözleşme ile 515
a. Mirasçıların İradesiyle 515
b. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı İrade Beyanıyla 516
II. PAYLAŞIM (TAKSİM) DAVASI 516
A. Hukuki Niteliği 516
B. Tarafları 517
C. Konusu 518
D. Görevli ve Yetkili Mahkeme 519
E. Süre 519
III. PAYLAŞIM (TAKSİM) KURALLARI 519
A. Genel Olarak 519
B. İrade Özerkliği İlkesi (Tamamlayıcı Hukuk Kuralı Niteliğinde Olması) 520
1. Mirasçıların Tasarrufu 520
2. Mirasbırakanın Tasarrufu 520
C. Eşitlik İlkesi (Mirasçıların Eşitliği) 521
D. Dürüstlük Kuralı İlkesi (Mirasçıların Bilgi Verme Yükümlülüğü) 522
E. Tereke Borçlarının Güvenceye Bağlanması İlkesi 523
F. Alacaklıların Korunması İlkesi (Paylaşmaya Kayyımın Katılması) 523
G. Ayni İkame İlkesi 523
IV. PAYLAŞIMIN (TAKSİMİN) GERÇEKLEŞMESİ 524
A. Payların Oluşturulması 524
B. Payların Özgülenmesi (Tahsisi) 525
C. Özel Durumlar 526
1. Bazı Malların Özgülenmesi veya Satılması 526
2. Bütünlük Oluşturan Eşya 526
3. Aile Belgeleri ile Özel Anı Değeri Olan Eşya 527
4. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi 527
D. Mirasbırakanın Mirasçılardaki Alacakları 530
E. Rehnedilmiş Tereke Malları 530
F. Taşınmazlar 531
1. Bölünme 531
2. Özgülenme 531
a. Özgülenmeye Esas Olan Değer 531
b. Değerin Belirlenmesi 531
G. Tarımsal İşletmeler 531
V. PAYLAŞMANIN (TAKSİMİNİN) SONA ERMESİ VE HÜKÜMLERİ 532
A. Genel Olarak 532
B. Elden Paylaşma 532
C. Paylaşma Sözleşmesi 534
1. Genel Olarak 534
2. Şekli 536
3. Geçersizliği 537
D. Mirasçıların Birbirine Karşı Sorumluluğu (Garanti Borcu) 537
E. Mirasçıların Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu 538
1. Müteselsil Sorumluluk 538
2. Mirasçılara Rücu 539
§ 21. MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE)
I. GENEL OLARAK 541
II. ÖZELLİKLERİ 541
1. III. TARAFLARI 542
A. Denkleştirme (İade) Borçlusu 542
1. Genel Olarak 542
2. Alt Soyun Denkleştirme (İade) Yükümlülüğü (Yasal Denkleştirme) 543
3. Alt Soy Dışındaki Yasal Mirasçıların Denkleştirme (İade) Yükümlülüğü (İradi Denkleştirme) 544
B. Denkleştirme (İade) Alacaklısı 545
IV. KONUSU 546
A. Denkleştirme (İade)ye Tabi Kazandırmalar 546
1. Genel Olarak 546
2. Yasal Denkleştirmeye Tabi Kazandırmalar 547
a. Çeyiz 547
b. Kuruluş Sermayesi Verme 548
c. Malvarlığını Devretmek 548
d. Borçtan Kurtarmak (İbra) 548
e. Diğer Benzeri Kazandırmalar 548
B. Denkleştirme (İade) Dışı Kazandırmalar 549
1. Eğitim ve Öğretim Masrafları 549
2. Olağan Hediyeler ve Evlenme Giderleri 549
3. Miras Payını Aşan Kazandırmalar 550
V. DENKLEŞTİRME KONUSUNDA MİRASBIRAKANIN İRADESİ 550
A. Hukuki Niteliği 550
B. Şekli 550
VI. DENKLEŞTİRME (İADE) ŞEKLİ 551
A. Geri Verme veya Mahsup 551
B. Denkleştirme (İade) Davası 551
VII. DENKLEŞTİRME (İADE) DEĞERİ 552
VII. MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE) İLE TENKİSİN KARŞILAŞTIRILMASI 553
Kaynakça 555
Kavram Dizini 601